‘Mede mogelijk gemaakt door…’ - Brederode Wonen 2014.pdfBehandeling van de Herzieningswet door...
Transcript of ‘Mede mogelijk gemaakt door…’ - Brederode Wonen 2014.pdfBehandeling van de Herzieningswet door...
Volkshuisvestingsverslag /
Jaarverslag
en Jaarrekening
2014
‘Mede mogelijk gemaakt door…’
SAMENWERKING
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
2
Inhoud
VOORWOORD 4
ALGEMEEN 5
1. ONTWIKKELINGEN 6
1.1 Externe ontwikkelingen 6
1.2 Interne ontwikkelingen 6
2. VERHUUR, VERKOOP EN WOONRUIMTEVERDELING 8
2.1 De principes van ons huurbeleid 8
2.2 Woningtoewijzingen 10
2.3 Marktontwikkelingen 12
2.4 Verkoop 14
2.5 Beheer 15
3. ONZE WONINGEN 16
3.1 De woning naar wens 16
3.2 Duurzaamheid 16
3.3 Strategie en beleid 17
3.4 Planmatig onderhoud 18
3.5 Dagelijks en mutatieonderhoud 18
3.6 Woningverbeteringen 18
3.7 De kosten van onderhoud 19
4. ONTWIKKELING NIEUWBOUW EN HERSTRUCTURERING 20
5. WONEN EN ZORG 21
6. DIENSTVERLENING EN COMMUNICATIE 22
6.1 Naar de huurder toe 22
6.2 Huurders informeren 22
6.3 Kwaliteit van dienstverlening 22
7. LEEFBAARHEID EN MAATSCHAPPIJ 24
7.1 Algemeen 24
7.2 Velsen 25
7.3 Bloemendaal 25
8. RELATIE MET HUURDERS EN BEWONERS 26
8.1 Huurdersvereniging Brederode 26
8.2 Bewonersparticipatie 26
8.3 Klachtenafhandeling 27
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
3
9. ORGANISATIE, NETWERK EN SAMENWERKING 28
9.1 Een vereniging met leden 28
9.2 Bestuur 28
9.3 Raad van toezicht 29
9.4 Werkorganisatie 29
9.5 Organigram 31
9.6 Belanghebbenden 32
9.7 Lidmaatschappen, gemeenten, deelnemingen en verbindingen. 32
10. HET WAARBORGEN VAN FINANCIELE CONTINUITEIT 35
10.1 Algemeen 35
10.2 Meerjarenperspectief 36
10.3 Kasstromen 38
10.4 Financiële positie 38
10.5 Financiële middelen 40
11. GOVERNANCE 42
12. INTERNE RISICOBEHEERSING- EN CONTROLESYSTEMEN 47
12.1 Risicomanagement 47
12.2 Omgevingsrisico’s 47
12.3 Marktrisico’s 48
12.4 Financiële risico’s 48
12.5 Organisatierisico’s 49
12.6 Personele risico’s 50
12.7 ICT risico’s 50
12.8 Exploitatierisico’s 51
12.9 Projectontwikkelingsrisico’s 51
12.10 Inrichting van de verslaglegging 51
VERKLARING VAN HET BESTUUR 52
13. JAARVERSLAG RAAD VAN TOEZICHT 53
JAARREKENING 2014 61
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
4
Voorwoord
SAMENWERKEN
In het jaar 2014 is veel gesproken over de corporatiesector. Minister Blok werkte aan het herzien
van de Woningwet. Een herziening die vooral in de landelijke politiek gespreksstof vormde.
Daarnaast vond er een parlementaire enquête plaats. Onderzocht werd wat er mis ging in en om
de sector en waarom dat het geval was. Deze enquête en de uitkomsten ervan werden uitgebreid
belicht in de nationale media en breed besproken. De belangrijkste conclusie uit zowel de
herziening van de Woningwet als uit de parlementaire enquête is: “schoenmaker blijf bij je leest”.
Een grondslag voor de herziene Woningwet is dan ook de opdracht aan de corporaties om zich te
focussen op hun kerntaak. Een kerntaak die omschreven kan worden als: “het bieden van
huisvesting aan huishoudens die daar niet goed zelf in kunnen voorzien”. Ook andere
maatschappelijke organisaties richten zich in sterkere mate op hun kerntaken. Waar in het
verleden taakvelden van organisaties elkaar deels overlapten of er ten minste sprake was van
raakvlakken, dreigen er nu hiaten te ontstaan. Om dit te voorkomen, is het zaak om uitgaande van
ieders kerntaak juist aan de randen van de taakgebieden van organisaties de samenwerking en
afstemming te zoeken.
Het belang van goede samenwerking geldt uiteraard ook intern. In 2014 werd de nieuwe structuur
van vereniging met een professioneel bestuur voortgezet met voor het eerst een vaste directeur-
bestuurder. Een strakkere planning- en controlcyclus en frequentere rapportages zijn voorbeelden
van interne veranderingen, die voor de organisatie wel even wennen waren, maar uiteindelijk voor
meer inzicht en helderheid hebben gezorgd. In het tweewekelijkse teamleidersoverleg en de
maandelijkse werklunch met alle medewerkers ligt de nadruk op uitwisseling en afstemming tussen
de verschillende disciplines binnen Brederode Wonen.
Ook de samenwerking tussen bestuur en Raad van Toezicht is nader vormgegeven.
Dat de samenwerking met de Huurdersvereniging een vruchtbare is, blijkt niet alleen uit de zinvolle
discussies die wij voerden en de serieuze adviezen die wij van hen kregen, maar ook uit de
geslaagde gezamenlijke organisatie van bewonersbijeenkomsten in 2014.
Brederode Wonen heeft zich in 2014 volop ingezet om de huurders goede huisvesting te bieden.
Om goede resultaten te bereiken, is samenwerken van wezenlijk belang. Zowel de goede interne
samenwerking als de samenwerking met externe partijen draagt bij aan de realisatie van de
doelstelling. In dit jaarverslag komt u verschillende vormen van samenwerking tegen.
Samenwerking met de gemeentes waarin we werkzaam zijn, samenwerking met collega-
corporaties in ons werkgebied maar ook samenwerking met maatschappelijke organisaties. Soms is
de samenwerking geformaliseerd in een contract of convenant of zijn er prestatieafspraken
gemaakt. Welke vorm er ook gekozen is, dankzij de goede samenwerking die we hebben
gevonden, zijn we er samen in geslaagd in ons werkgebied vele huishoudens een prettig onderdak
te bieden. En dat is waar het om gaat!
Paul Vreke, directeur-bestuurder
Bloemendaal, maart 2015
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
5
Algemeen
Brederode Wonen is een maatschappelijke onderneming die als doel heeft om een passende
woning te bieden voor diegenen die niet zelfstandig in hun woonbehoefte kunnen voorzien.
Het gaat ons daarbij niet alleen om een woning die technisch in orde is. Wij willen goede woningen
bieden, die passen bij de bewoners en hun woonbehoeften, in een veilige leefomgeving waar het
prettig wonen is.
Onze doelgroep
Onze doelgroep bestaat allereerst uit mensen met lagere inkomens (huishoudinkomen tot € 34.678
(prijspeil 2014)).
Ons werkgebied
Wij werken in de gemeenten Bloemendaal en Velsen, waarbij de aandacht voor een goed woon- en
leefklimaat centraal staat. Wij opereren bewust lokaal op het niveau van woonkernen omdat wij –
als kleine corporatie – hierdoor als geen ander op de hoogte kunnen zijn van wat er speelt in de
omgeving en wij op deze wijze bovendien het maatwerk kunnen leveren waar wij naar streven. Dit
geldt zowel op bouwtechnisch als op het maatschappelijke vlak. Een goede samenwerking met
lokale partners is daarbij onontbeerlijk.
De kern
Onze kernwaarden zijn: Sociaal, Duurzaam, Dichtbij, Betrouwbaar.
Dat betekent dat alles wat wij doen, minimaal bij één van deze waarden moet aansluiten.
Andersom vragen wij ons bovendien voortdurend af of dat wat wij doen, in ieder geval niet in strijd
is met de kernwaarden.
Toekomst
2014 was het eerste jaar van de periode waarop ons ondernemingsplan “Van mensen- en
maatwerk” betrekking heeft. De speerpunten uit dit ondernemingsplan 2014-2018 zijn:
1. Huurders en woningzoekenden met een laag inkomen.
2. Extra aandacht voor senioren.
3. Actieve samenwerking in wederkerigheid met onze lokale partners.
4. Realiseren van financiële continuïteit.
5. Constante verbetering van kwaliteit met een bedrijfscultuur waar de mens, flexibiliteit en
maatwerk de toon zetten.
De weg die wij met het ondernemingsplan in 2014 zijn ingeslagen, vervolgen wij in de komende
jaren. Dat betekent onder andere dat we ons nog steeds richten op huisvesting voor mensen met
lage inkomens,dat wij bijzondere aandacht besteden aan het grote aantal senioren in ons
huurdersbestand en dat wij veel belang hechten aan goede samenwerking met onze
maatschappelijke partners en belanghebbenden om onze doelstellingen te behalen. Hoe wij het
wonen betaalbaar kunnen houden voor onze doelgroep is een actueel en voor ons zeer belangrijk
onderwerp. Daarbij zullen wij inspelen op de actuele ontwikkelingen en externe invloeden. In 2015
hebben het verbeteren van onze communicatie en het continueren en realiseren van
maatschappelijke verankering hoge prioriteit.
In ons volkshuisvestingsverslag en jaarverslag verantwoorden wij de mate waarin en wijze waarop
wij ons in 2014 op ons doel en bovenstaande speerpunten hebben gericht en invulling hebben
gegeven aan de doelen van ons Jaarplan 2014. Het Jaarplan is gebaseerd op ons
ondernemingsplan ‘Van mensen- en maatwerk’.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
6
1. Ontwikkelingen
Dit hoofdstuk beschrijft de interne en externe ontwikkelingen die in het jaar 2014 voor de
corporatie en haar huurders van belang zijn geweest.
1.1 Externe ontwikkelingen
Huisvestingswet 2014
De Eerste Kamer is 3 juni 2014 akkoord gegaan met het wetsvoorstel voor de nieuwe
Huisvestingswet. Uitgangspunt van deze wet is de vrijheid van woningzoekenden om hun
woonplaats te kiezen. Gemeenten kunnen met de Huisvestingswet sturen in de
woonruimteverdeling. Daarvoor moet een gemeente toewijzingsregels opnemen in een
huisvestingsverordening. De gemeente is verplicht daarbij de plaatselijke corporatie(s) te
betrekken. De nieuwe Huisvestingswet 2014 is sinds 1 januari 2015 van kracht.
De bestaande convenanten en verordeningen die onder de vorige Huisvestingswet zijn gesloten,
vervallen per 1 juli 2015. Met gemeenten en collega-corporaties is en gaat Brederode Wonen
daarom in gesprek om afspraken te maken over de regels ten behoeve van de regulering van
woonruimteverdeling. Deze afspraken worden door de gemeente vastgelegd in een verordening.
Parlementaire enquête en Herzieningswet
Naar aanleiding van een aantal ernstige misstanden in de sector deed een parlementaire
enquêtecommissie vanaf april 2013 onderzoek naar het stelsel van woningcorporaties. Op 30
oktober 2014 presenteerde de commissie haar eindrapport ‘Ver van huis’, waarvan de belangrijkste
conclusie samengevat luidt dat de corporaties zich dienen te houden bij hun (afgebakende)
kerntaak. Ook omvatte het rapport aanbevelingen over professionalisering van het interne toezicht
en voorstellen voor extern toezicht. Bovendien concludeert de commissie dat controleerbaarheid en
transparantie moeten worden vergroot en dat de positie van de huurders versterkt dient te worden
om zo de maatschappelijke legitimiteit te vergroten.
De conclusies van de parlementaire enquêtecommissie zijn voor een belangrijk deel verwerkt in (de
novelle bij) het wetsvoorstel voor de herziene Woningwet. Eind december 2014 is het wetsvoorstel
voor deze herzieningswet behandeld in de Tweede Kamer, die unaniem heeft ingestemd met het
voorstel. Behandeling van de Herzieningswet door de Eerste Kamer vindt begin 2015 plaats.
Aedes Benchmark
Huurders geven woningcorporaties gemiddeld een 7,3 voor hun dienstverlening en de door
corporaties beïnvloedbare bedrijfslasten zijn in de periode 2012-2013 met 2,4% gedaald. Dat zijn
de belangrijkste uitkomsten van de eerste Aedes-benchmark, die brancheorganisatie Aedes in
november 2014 presenteerde. 83% van de corporaties, waaronder Brederode Wonen werkte mee
aan de benchmark. Brederode komt uit de benchmark als gezonde corporatie in de middenmoot.
1.2. Interne ontwikkelingen
Vanaf februari 2014 is het interim-bestuur dat in het voorgaande jaar de corporatie bestuurde
vervangen door een vaste directeur-bestuurder in de persoon van Paul Vreke.
Intern is de reguliere overlegstructuur en planning en control cyclus verder uitgewerkt. Dit houdt
onder meer in dat er maandelijks managementrapportages worden samengesteld en besproken in
het Teamleidersoverleg. Op deze manier wordt de status van gemaakte afspraken en gestelde
doelen voortdurend gemonitord en kan waar nodig worden bijgestuurd. Deze maandrapportages
vormen de basis voor de kwartaalrapportages voor de Raad van Toezicht.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
7
De eerder ingezette intensivering van het contact met de Huurdersvereniging (HVB) is in 2014
voortgezet. Een belangrijke samenwerking, die onder andere heeft geresulteerd in een
gezamenlijke organisatie van informatiebijeenkomsten voor alle huurders en leden van de
woningbouwvereniging over de betekenis en het doel van het lidmaatschap van de HVB en van de
woningbouwvereniging. Meer hierover kunt u lezen in de hoofdstukken 8.1 en 9.1.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
8
2. Verhuur, verkoop en woonruimteverdeling
De hoofdtaak van de corporatie is het creëren en handhaven van goede en betaalbare woningen
voor mensen met een huishoudinkomen lager dan € 34.000.
Daarnaast komen wij met (beperkte) verhuur in de vrije sector en ons verkoopprogramma – dat
deels gericht is op verkoop aan zittende huurders –tegemoet aan de behoeften van de (lage)
middeninkomens.
2.1 De principes van ons huurbeleid
2.1.1 Algemeen
Ieder jaar stelt Brederode een nieuw huurbeleid vast. Wij hanteren bij het bepalen van het
huurbeleid de volgende uitgangspunten:
de huurprijs moet in verhouding staan tot de kwaliteit van de woning;
er blijven voldoende woningen binnen het bereik van de primaire en secundaire doelgroep;
scheefwonen wordt ontmoedigd;
de financiële situatie van de corporatie blijft gezond.
In de afgelopen periode zijn er diverse factoren van invloed geweest op de huursamenstelling, -
hoogte en –verhoging. Zo heeft de toepassing van de energielabels en het inkomensafhankelijke
karakter van de jaarlijkse huurverhoging in belangrijke mate invloed gehad op de huur.
In 2014 heeft Brederode evenals in 2013 gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een
inkomensafhankelijke huurverhoging te vragen aan huurders met een inkomen boven de € 34.229.
Voor huurders onder deze grens was de huurverhoging 4%, voor inkomens tussen de € 34.229 en
€ 43.600 4,5% en voor huurders met een inkomen boven de € 43.600 een huurverhoging van
6,5%.
De Huurdersvereniging adviseert ons over de inhoud van het huurbeleid. De huurdersvereniging
heeft een negatief advies afgegeven voor het huurbeleid 2014, omdat zij het niet eens zijn met het
vragen van een inkomensafhankelijke huurverhoging. Brederode Wonen heeft schriftelijk op dit
advies gereageerd en uitgelegd dat de voorgestelde huurverhoging noodzakelijk is. Het huurbeleid
is inclusief inkomensafhankelijke huurverhoging ten uitvoer gebracht.
Er is in Bloemendaal gekozen voor opname van de schaarstepunten in het
woningwaarderingsstelsel, waardoor hogere huuropbrengst kan worden gerealiseerd. Omdat dit
voor onevenredig hoge huurprijzen zou leiden voor de 1-en 2-kamerwoningen in Bloemendaal, is
ervoor gekozen om voor deze woningen het maximale vraaghuurpercentage te verlagen van 80%
naar 75%.
In het huidige woningwaarderingssyteem zijn per 1 januari 2014 de punten voor cv en dergelijke
vervangen door punten op basis van het energielabel. Indien er geen energielabel aanwezig is,
geldt het bouwjaar voor het berekenen van deze punten. Van alle woningen van Brederode Wonen
is een energielabel aanwezig. Door de energielabels en de daarbij behorende punten kan er een
verandering plaatsvinden van de maximale huur.
2.1.2 Huurverhoging
Met onze maatschappelijke taak in gedachten hebben wij met de maatregelen die ons ter
beschikking stonden, gedaan wat mogelijk en verantwoord was om de huuropbrengst te
optimaliseren. Ons beleid is er op gericht de streefhuren op 80% van de maximale huur te
brengen. In 2014 was de gemiddelde jaarlijkse huurverhoging 4,39%. Gemiddeld bedraagt de huur
67,2% van de maximale huurprijs (2013: 64,3%).
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
9
Bezwaar en verzoek tot verlaging
De aangezegde huurverhogingen hebben 24 bezwaren van huurders tot gevolg gehad. Hiervan zijn
10 bezwaren (na controle bij Belastingdienst) toegewezen. De Huurcommissie hoefde in 2014 niet
ingeschakeld te worden.
Verder zijn er 40 verzoeken tot huurverlaging in verband met inkomensdaling gedaan, waarvan er
35 zijn gehonoreerd.
2.1.3 Huurachterstanden
Brederode Wonen voert een strikt preventief en actief incassobeleid waarbij de huurders met een
achterstand snel worden benaderd - eventueel door middel van huisbezoeken - en zo nodig
begeleid richting maatschappelijk werk en/of schuldhulpverlening. De kans dat huurachterstanden
te groot worden om nog terug te kunnen betalen wordt daarmee verkleind.
In het verslagjaar is het aantal huurders met een huurachterstand echter toch opgelopen. De
belangrijkste verklaring ligt nog steeds in de gevolgen van de crisis; werkloosheid, schulden en
huurachterstand hangen nauw samen. Vanuit sociaal oogpunt verlenen wij – als dat in het
individuele geval echt de beste oplossing is - onze medewerking aan Schuldsanering.
In de gemeente Velsen bestaat het project “preventie schuldhulpverlening”. Doel is mensen die in
een schuldenspiraal dreigen te raken in een zo vroeg mogelijk stadium steun te bieden. Er wordt
samengewerkt met de afdeling Sociale Zaken, Welzijn en Sport. In 2014 heeft Brederode hier twee
keer gebruik van gemaakt.
In de gemeente Bloemendaal is in 2014 het project “Preventie Huisuitzettingen” van start gegaan.
Brederode is nauw betrokken geweest bij de opzet hiervan. Het is een samenwerking van
Ouderenadviseurs, Kontext (Maatschappelijk Werk), gemeente en corporaties om mensen met
financiële problemen te begeleiden naar de benodigde instanties. In 2014 zijn 6 huurders hiernaar
doorverwezen.
Hoogte achterstanden en oninbaarheid
Ultimo 2014 bedraagt de totale huurachterstand € 104.899. Dit is 1,10 % van de bruto jaarhuur
over 2014. Over 2013 waren deze cijfers aanzienlijk lager, respectievelijk € 78.980 en 0,87%.
Eind 2014 bedragen de huurachterstanden van huurders die een beroep hebben gedaan op de Wet
Schuldsanering Natuurlijke Personen afgerond € 22.500. De kans op invordering van deze
bedragen is praktisch nihil. Deze huurachterstanden zijn in een voorziening wegens oninbaarheid
opgenomen.
Ondanks het feit dat het voorkomen van huurachterstanden een specifiek aandachtspunt was, er
voortdurend gemonitord werd en er extra capaciteit is ingezet om de achterstand te verlagen, is
het streven van een maximale huurachterstand van € 75.000 niet gerealiseerd. Dit bedrag is niet
haalbaar gebleken en zal in 2015 naar boven worden bijgesteld.
Huisuitzetting
Hoewel wij al het mogelijke doen om huisuitzetting te voorkomen, hebben wij in 2014 eenmaal
ontruiming moeten aanzeggen vanwege ernstige huurachterstand (2013 ook één). De huurder
heeft uiteindelijk zelf zijn sleutel ingeleverd bij de deurwaarder.
2.1.4 Woonfraude
Om een zo eerlijk mogelijke verdeling van de toch al zo schaarse sociale woningvoorraad te
garanderen, zet Brederode Wonen zich actief in om woonfraude te bestrijden. Dit doen wij onder
andere door huurders – via website en bewonersblad - op te roepen om vermoedens van
woonfraude – persoonlijk of anoniem - te melden. In het verslagjaar is er één melding
binnengekomen (2013 ook één). Het onderzoek loopt nog.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
10
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status
Stand achterstallige huur aan het einde
van de maand is maximaal € 75.000.
Niet gerealiseerd
2.2 Woningtoewijzingen
2.2.1 Algemeen
Over het verslagjaar kan aannemelijk worden gemaakt dat het beleid van toewijzen en verhuren
van het woningbezit van de vereniging voldoet aan de betreffende onderdelen van de Woningwet.
Ook kan worden gesteld dat het toewijzingsbeleid van de vereniging in overeenstemming met de
doelstelling is gerealiseerd.
Voor de gemeente Velsen vormden in het verslagjaar de Huisvestingsverordening 1997 en het
Convenant Woonruimteverdeling Velsen de basis voor de woonruimteverdeling.
In de gemeente Bloemendaal werd in 2014 gewerkt met Huisvestingsverordening Bloemendaal
2007 en het Convenant Regionale Woonruimteverdeling 1.1.2007 tot 1.1.2012. Dit convenant, dat
in 2012 stilzwijgend is verlengd, bindt alle gemeenten en corporaties in de regio Zuid-
Kennemerland.
De bedragen die zijn gehanteerd bij de definities van inkomens- en huurgrenzen zoals opgenomen
in de Wet op de Huurtoeslag voor het verslagjaar 2014:
Doelgroepgrenzen: 1.1.-31.12.2014
- eenpersoons jonger dan 65 jaar € 21.600
- meerpersoons jonger dan 65 jaar € 29.325
- eenpersoons 65 jaar of ouder € 21.600
- meerpersoons 65 jaar of ouder € 29.400
Huurgrenzen 2014:
1. Kwaliteitskortingsgrens € 389,05
2. Laagste aftoppingsgrens € 556,82
3. Hoogste aftoppingsgrens € 596,75
4. Maximale huurprijsgrens € 699,48
Gedurende het jaar 2014 werden bij de toewijzing de volgende inkomenseisen gehanteerd:
Woningzoekenden met een gezamenlijk bruto jaarinkomen tot en met € 34.678 komen in
aanmerking voor alle sociale huurwoningen met een huur tot € 699,48 per maand.
Als het gezamenlijk jaarinkomen van het woningzoekende huishouden echter hoger is dan
€ 34.678 bruto, komt men niet in aanmerking voor woningen met een huur lager dan € 699,48 per
maand.
Het percentage woningtoewijzingen aan huishoudens met een jaarinkomen onder de
€ 34.678 bedroeg 97,8 % (2013: 98,73 %). Hiermee wordt voldaan aan de eis van minimaal 90%
van de toewijzingen aan de lage inkomens.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
11
Wederzijdse toegang
De toegang tussen de markten Zuid Kennemerland en Velsen over en weer is geëvalueerd. Er is
besloten de woningmarkten voor elkaar open te houden. Het is geen pilot meer. In juli 2014 is de
pilot "Huren bij de overburen" gestart, met als doel de IJmond er ook bij te betrekken.
2.2.2 Gemeente Bloemendaal
Het aanbieden van de woningen gebeurt op de website en via de woningkrant van Mijn
Woonservice. Dit is het uitvoeringsorgaan van de vijf in Zuid-Kennemerland werkzame corporaties.
Aantal verhuringen naar woningtype
Type woning Aantal
Eengezinswoningen 20
Duplexwoning/hat-eenheid/appartement 4
Portiekwoning 2
Hofjeswoning 3
Benedenwoning 11
Bovenwoning 4
Seniorenwoning 1
Vrije sector (100%) 2
Standplaats 0
Totaal 47
Mutatiegraad
Er zijn in 2014 65 woningen leeggekomen door mutatie. Van deze woningen zijn er 45 sociaal
toegewezen, zijn er 2 in de vrije sector toegewezen en zijn er 18 woningen verkocht. De
mutatiegraad van de woningen in Bloemendaal is met 6% gelijk aan de mutatiegraad in 2013.
Vrije sector
Er zijn 2 woningen in de vrije sector verhuurd voor huurprijzen van respectievelijk € 990,- en
€ 1200,-. Beide woningen zijn verhuurd aan huurders met een middeninkomen (tot € 60.000,-)
2.2.3 Gemeente Velsen
In de gemeente Velsen is in 2014 het nieuwe woonruimteverdeelsysteem in gebruik genomen. De
woningen worden niet meer verdeeld via het optiemodel, maar via het aanbodmodel. Dit betekent
dat elke week de leeggekomen woningen worden geadverteerd, waarop woningzoekenden kunnen
reageren. Het nieuwe systeem kent de mogelijkheid om eengezinswoningen aan huishoudens met
kinderen (met voorrang) toe te wijzen. Onder deze voorwaarden werden in Velsen 42 (in 2013: 29)
sociale huurwoningen toegewezen. Brederode Wonen heeft in 2014 in Velsen geen woningen in de
vrije sector verhuurd en geen woningen verkocht.
Aantal verhuringen naar woningtype
Type woning Aantal
Eengezinswoning
Benedenwoning (senioren)
Bovenwoning
Portiekflat
Galerijflat
Seniorenwoning
Aangepaste woning
Penthouse (vrije sector)
7
3
5
22
0
4
1
0
Totaal 42
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
12
Mutatiegraad
De mutatiegraad van de woningen in de gemeente Velsen is 7,59%, wat iets hoger is dan het
voorgaande jaar (2013: 5,24%).
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Extra aanbod van seniorenwoningen uit
bestaand bezit
Niet gerealiseerd
Er zijn 2 woningen vrij gekomen die geschikt waren
om na mutatie aan te bieden als seniorenwoning.
Beide woningen zijn uiteindelijk niet als
seniorenwoning verhuurd vanwege gebrek aan
belangstelling uit de doelgroep in verband met locatie
en grootte.
Verlaging aantal scheefwoners 2014: 15 Deze doelstelling blijkt niet (meer) meetbaar te zijn in
verband met de privacybescherming van de huurders.
Corporaties mogen de inkomensgegevens enkel
gebruiken voor het bepalen van de huurverhoging.
Aantal nieuwe huurders met laag
inkomen in 2014: 70
Gerealiseerd
87, waarvan 8 keer maatwerk (bijvoorbeeld van klein
naar groot of WMO) en 4 toewijzingen via het COA.
2.3 Marktontwikkelingen
De gemeente Velsen behoort tot de regio IJmond en de gemeente Bloemendaal maakt deel uit van
Zuid-Kennemerland. Volgens woningbehoefteonderzoek dat RIGO in opdracht van de gemeenten
en corporaties in de IJmond en Zuid-Kennemerland heeft uitgevoerd1, zal er in 2020 – wanneer de
huidige woonpatronen doorzetten –in beide regio’s een flink tekort aan sociale huurwoningen zijn.
De verwachting is echter dat de scheefheid in het wonen in de periode 2012-2020 enigszins af zal
nemen als gevolg van de hervormingen in de huursector. Daarmee rekening houdend is de
prognose volgens dit scenario dat het tekort aan sociale huurwoningen in IJmond nagenoeg
verdwenen is en in Zuid-Kennemerland een stuk kleiner is dan wanneer wordt uitgegaan van
ongewijzigde woonpartronen.
Verwachting is dat wanneer gekeken wordt naar de totale woningmarkt in de regio’s de huidige
krapte in de komende jaren vermindert. Het tekort aan sociale huurwoningen zal echter in Zuid-
Kennemerland niet kunnen worden opgelost door reductie van het scheefwonen.
2.3.1 Gemeente Velsen
Brederode heeft in de gemeente Velsen in totaal 232 woningen die grotendeels of volledig geschikt
zijn voor senioren. In het kader van de uitbreiding van het aantal seniorenwoningen is Brederode
in 2009 begonnen met de planvorming van Het Terras in Santpoort-Noord. Het project is in 2009
aan Brederode gegund, in samenwerking met Pré Wonen. De eerste paal is in 2014 geslagen, de
oplevering is in januari 2015. Alle 11 seniorenappartementen zijn verhuurd en worden door
Brederode Wonen beheerd.
1 Verschuivende woningbehoefte? Gevolgen van rijksbeleid in IJmond/Zuid-Kennemerland, RIGO Amsterdam,
september 2013
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
13
In bovenstaande tabel is duidelijk te zien dat het overgaan naar het nieuwe systeem voor
woonruimteverdeling met herinschrijven heeft geleid tot een daling van het aantal
woningzoekenden. Er was een behoorlijke vervuiling van het oude systeem.
2.3.2 Gemeente Bloemendaal
In de gemeente Bloemendaal beschikt Brederode over 152 woningen die geschikt zijn voor
senioren. Brederode voert het beheer over 39 seniorenwoningen van Pré Wonen.
Woningmarkt Zuid Kennemerland (sociale huur) 2014
Media Bemiddeling Totaal
Aantal advertenties 1.065 n.v.t. 1065
Aantal toewijzingen 944 148 1092
Aantal reagerenden 9.265 n.v.t. 9265
Toekenning medische en sociale urgenties
n.v.t.
n.v.t. 31
Toekenningen stadsvernieuwingsurgenties
n.v.t.
n.v.t.
24
Slaagkans categorie tot
€2800 bruto p/m
10,1 %
n.v.t. n.v.t.
Slaagkans categorie < € 2526 bruto p/m
7,86 %
n.v.t. n.v.t.
Aantal weigeringen per woning
(gemiddeld)
12,7 n.v.t. n.v.t.
Totale slaagkans 10,2 % n.v.t. n.v.t.
Gemiddelde wachttijd in jaren
5,9 n.v.t. n.v.t.
Aantal woningen voor urgenten
toegewezen door Brederode
1 0 1
Bron: Woningnet
2.3.3 Doorstroming
Corporaties in Zuid Kennemerland hebben de mogelijkheid om 30% van hun bezit vrij toe te wijzen
op voorwaarde dat dezelfde toewijzingscriteria als voor de reguliere 70% vrijkomende woningen
worden toegepast. De vrijheid bestaat er uit dat corporaties een eigen invulling mogen geven aan
de doorstroming.
Brederode Wonen gebruikt deze 30% voor eigen huurders die op dit moment niet passend wonen.
In 2014 zijn 2 woningen (2013: 3) toegewezen in de 30% regeling.
Bij toewijzing van vrije sectorwoningen geeft binding aan de regio voorrang. In 2014 zijn op deze
manier 2 woningen toegewezen aan mensen met een middeninkomen (max. € 60.000) uit de
regio.
Er zijn geen woningen toegewezen aan mensen die op de ‘wachtlijst’ stonden voor de penthouses
aan het Mellonahof omdat daar geen mutaties plaatsvonden in 2014.
Woningmarkt Velsen
(sociale huur)
2014 2013
Stand inschrijvingen 12.470 22.596
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
14
2.3.4. Mutatieleegstand
Gezien de eerder genoemde schaarste is het zaak woningen zo kort mogelijk leeg te laten staan. Er
zijn meerdere redenen voor leegstand. Zo kan de duur van renovatie kan – met name na lange
verhuur - lang zijn. Dit is bij het bezit en de huurderpopulatie van Brederode Wonen vaak het
geval. Ook zijn er soms meerdere bezichtigingsronden nodig om een woning te verhuren. Het
betreft dan met name de kleinere 2-kamerwoningen waarvoor kandidaten niet altijd bereid zijn hun
zoekduur op te geven.
In de loop van 2014 is – mede door betere planning met de aannemers bij renovatie en betere
interne afstemming - de duur van de mutatieleegstand fors omlaag gebracht.
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Doorstroming van eengezinswoning naar
appartement in 2014 minimaal 4.
Niet gerealiseerd
Bij leegkomende appartementen worden huurders
die niet passend wonen - en in aanmerking komen
voor de zogenoemde ‘30% regeling’ - benaderd. Er
hebben zich inmiddels 8 senioren gemeld die
geïnteresseerd zijn in een specifieke
seniorenwoning, een bepaald complex of in een
seniorenwoning in het algemeen. Zij staan nu op de
30% wachtlijst. Dit heeft – door het ontbreken van
passende woningen - nog niet tot doorstroming
geleid.
Analyse maken van de kenmerkende
eigenschappen per dorpskern.
Gestart
2.4 Verkoop
2.4.1 Algemeen
Doelstelling van het verkoopbeleid is het genereren van middelen die nodig zijn om de kwaliteit
van het woningbezit te laten aansluiten bij de eisen en wensen van vandaag.
Vanwege het huidige economische klimaat, de gevolgen van politieke besluitvorming (o.a. de
omvang van de Verhuurdersheffing) en onze eigen kasstroom, hebben wij het Verkoopbeleid - in
navolging van 2013 - aanzienlijk verruimd. Conform het in 2013 vastgestelde Ondernemingsplan
hebben we dit nodig om te kunnen investeren in nieuwe projecten (herstructurering of
nieuwbouw).
In het Ondernemingsplan zetten we ook in op het bedienen van de doelgroep van
middeninkomens, die door de Europese regelgeving minder kansen hebben op de woningmarkt.
Bovendien kunnen we daarmee het scheefwonen in eigen bezit verminderen.
In 2014 zijn totaal 18 woningen verkocht en overgedragen. Van deze 18 woningen hebben we 9
woningen onder voorwaarden verkocht (vorm van Maatschappelijk Gebonden Eigendom) en de
overige 9 woningen tegen marktwaarde, waarvan 2 vrije sectorwoningen. Het aantal verkopen is
iets lager dan de oorspronkelijke voorgenomen 20 woningen.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
15
2.4.2 Woningbezit en mutaties
Mutaties in woningbezit 2014
BEZIT
Complex Gepland
2014
Gerealiseerd
2014
Verkoop Sociale huurwoningen tegen marktwaarde
Sociale huurwoningen onder voorwaarden
10
10
7
9
Vrije sectorwoningen in Bloemendaal 2 2
Woningbezit ultimo 2014
Soort verhuureenheden Bezit in Bloemendaal Bezit in Velsen Totaal
Woningen 1.011 553 1.564
Garages/bergingen 21 37 58
Kantoor 1 - 1
Woonwagens 1 - 1
Standplaatsen 11 - 11
Totaal verhuureenheden 1.045 590 1.635
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Totaal aantal te verkopen woningen: 20,
waarvan circa 10 met korting aan eigen
huurders
Er zijn 18 woningen verkocht, waarvan 9 zonder
korting en 9 met korting.
2.5 Beheer
Brederode beheert in Bloemendaal drie complexen die in eigendom van Pré Wonen zijn.
In 2015 komt hier het beheer van 11 seniorenappartmenten in Velsen bij. Over de voorwaarden en
verantwoording van het beheer zijn afspraken gemaakt met Pré Wonen die zijn vastgelegd in een
beheerovereenkomst.
Woningbeheer ultimo 2014
Soort verhuureenheden Beheer in Bloemendaal
Woningen 83
Garages/parkeerplekken 39
Totaal verhuureenheden 122
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
16
3. Onze woningen
Als algemeen uitgangspunt voor het kwaliteitsbeleid ten aanzien van ons bezit richten wij ons op
het in stand houden van de woonkwaliteit tegen zo laag mogelijke kosten en met een zo groot
mogelijke tevredenheid van de huurders.
3.1 De woning naar wens
3.1.1 Zelf aangebrachte voorzieningen (ZAV)
Huurders hebben vaak de behoefte om de huurwoning naar eigen inzicht aan te passen. Als een
huurder zelf een aanpassing wil realiseren, moet dat schriftelijk worden aangevraagd. De meeste
verzoeken om aanpassingen in de woning worden – mits wordt voldaan aan de gestelde
voorwaarden – ingewilligd. De meeste verzoeken om uitbreiding van woningen (aan de buitenkant)
echter niet.
In 2014 zijn er 4 ZAV-aanvragen definitief goedgekeurd en uitgevoerd.
3.1.2 Serviceabonnement Als huurders niet in staat zijn om het “huurderdeel” van het onderhoud zelf te doen of dat liever
willen laten doen, kunnen zij tegen een vergoeding per maand gebruik maken van het
serviceabonnement van Brederode. De hoogte van de vergoeding was al jaren niet aangepast en
de kosten waren in 2013 dusdanig hoog, dat de inkomsten te laag waren om de uitgaven te
dekken. Dit vergoedingsbedrag is in 2014 daarom – na positief advies van de Huurdersvereniging -
verhoogd van € 5,55 naar € 8,00 per maand. Via het bewonersblad Breeduit en onze website zijn
de huurders goed geïnformeerd over de mogelijkheden van het serviceabonnement en over welke
handelingen er wel en niet onder het abonnement vallen.
Ultimo 2014 heeft 46% van de huurders een serviceabonnement. Het aantal abonnees is in 2014
licht gedaald. Vermoedlijk heeft de verhoging van de servicekosten tot de lichte afname van het
aantal abonnees geleid.
Aantal abonnees: 749 (2013: 779) Aantal keer gebruik van serviceabonnement: 385 (2013: 470) In 2014 is voor het serviceabonnement een nieuwe werkwijze ontwikkeld om de service naar de
huurders toe te vergroten die binnen de abonnementsgelden kan worden uitgevoerd. In het eerste
kwartaal van 2015 zal de Huurdersvereniging hier advies over uitbrengen. De verwachting is dat in
de loop van 2015 deze uitbreiding van de service in de praktijk zal kunnen worden uitgevoerd.
3.2 Duurzaamheid Brederode beschikt per woning over een Energielabel. Deze labels worden bij mutaties aangepast
aan de situatie van de woning. Brederode verstrekt bij elke nieuwe verhuring een Energielabel aan
de nieuwe huurder. Omdat Brederode grote waarde hecht aan het bijdragen aan een lager
energieverbruik, zowel vanwege de milieu- en duurzaamheidsaspecten als vanwege de lagere
energiekosten voor huurders, wordt bij mutatie gestreefd naar een voor de betreffende woning zo
hoog mogelijk energielabel. De ambitie is, mits technisch en financieel haalbaar (realistisch), een
B-label. Een D label is wel echt het minimum.
Middels de energielabels is de zogenoemde CO2 voetprint van Brederode Wonen inzichtelijk en is
het mogelijk te monitoren welke CO2 reductie is behaald.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
17
De reductie valt vooral te behalen bij opnieuw te verhuren woningen vanwege de bij mutatie
uitgevoerde aanpassingen (optimale isolatie etc.). Hoewel in mindere mate is het ook bij zittende
huurders mogelijk nog meer energie te besparen. Wij doen daar ons best voor door het
verstrekken van goede informatie over energiebesparende maatregelen en het stimuleren daarvan
door het leveren van praktische en financiële bijdragen.
Bij mutatie
Leegkomende woningen worden - waar dit nog niet eerder gebeurd was – volledig geïsoleerd en
voorzien van nieuwe installaties. Dit is uitgevoerd bij 28 woningen in 2014.
Bij zittende huurders
Bestaande huurders is de mogelijkheid geboden om tegen huurverhoging de isolatiewaarde van de
woning te verbeteren. Hier is in 2014 1 keer gebruik van gemaakt.
Projectmatig
Van de 50 woningen Godfried Bomanslaan in Vogelenzang zijn de houten kozijnen vervangen door
kunststofkozijnen met hoogrendementsglas en zwaar geïsoleerde borstweringpanelen. Ook zijn de
bestaande cv ketels vervangen door HR cv ketels. Deze woningen zijn gemiddeld van een C naar
een B label verhoogd.
3.3 Strategie en beleid
Iin 2013 is per complex de strategie vastgesteld en bepaald of het complex wordt
doorgeëxploiteerd of dat er woningen in aanmerking komen voor verkoop. In 2015 wordt het
strategisch voorraadbeleid herijkt.
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Beleid basiskwaliteit opstellen Gerealiseerd
Het beleid basiskwaliteit is na advies van de
Huurdersvereniging vastgesteld.
Onafhankelijke kwaliteitsmeting
onderhoudsniveau.
Gerealiseerd
Het gaat om conditiemeting van het bezit
van Brederode. De meting van de complexen
waaraan in 2015 groot onderhoud zou
plaatsvinden heeft plaatsgevonden in april
2014. Conclusie was dat voor een aantal
complexen de schildercyclus kan worden
verlengd. In 2015 zal een zelfde meting
plaatsvinden voor complexen die voor 2016
op de onderhoudsplanning staan.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
18
3.4 Planmatig onderhoud
In 2014 is het volgende planmatig (groot) onderhoud gepleegd:
het vervangen van goten;
het vernieuwen van dakbedekking;
het vernieuwen van CV-ketels;
jaarlijks onderhoud aan de CV-installaties voorkomend in alle woningen;
uitvoeren van schilderwerk in combinatie met herstellen en vernieuwen van kozijnen, ramen en
deuren;
jaarlijks onderhoud aan liften, blikseminstallaties, mechanische ventilaties, drainagesystemen
en algemene verlichting.
Voor het jaar 2014 was in het Jaarplan een bedrag van € 1.927.000 opgenomen voor planmatig
onderhoud. De werkelijke uitgaven waren € 1.929.000. Hierdoor komt de realisatie ten opzichte
van de oorspronkelijke begroting iets ongunstiger uit dan begroot.
3.5 Dagelijks en mutatieonderhoud
Op reparatieverzoeken – die nu voor een belangrijk deel digitaal binnenkomen – is direct en
adequaat gereageerd. In totaal zijn er in 2014 1.418 individuele reparatieverzoeken gedaan en
afgehandeld (2013: 1.447). Aannemers hebben onder goed toezicht contractonderhoud uitgevoerd.
In het Jaarplan 2014 was een bedrag van € 429.000 voor dit onderhoud opgenomen. Per saldo is
een bedrag van € 470.000 (2013: € 456.000) aan dagelijks en mutatieonderhoud uitgegeven. De
werkelijke uitgaven zijn € 41.000 hoger dan begroot. De gemiddelde kosten per reparatieverzoek
zijn verhoogd van € 316 in 2013 naar € 331 in 2014. Aan dagelijks en mutatieonderhoud is in 2014
gemiddeld € 287 per woning uitgegeven (2013: € 279).
Volgens cijfers uit de jaarverslagen van Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) bedroeg het
dagelijks en mutatieonderhoud in de klasse waartoe Brederode behoort in 2012 € 301 per woning.
Landelijk waren de uitgaven € 320 per woning.
3.6 Woningverbeteringen
Woningverbeteringen bij leegkomende woningen
Er komen regelmatig woningen vrij die volledig of grotendeels moeten worden gerenoveerd.
De renovatiekosten kunnen voor een deel worden gedekt door een huuraanpassing.
Doordat lang bewoonde woningen zijn verkocht, zijn de uitgaven voor deze woningen niet nodig
geweest. Hierdoor snijdt het mes aan 2 kanten. Zowel de niet uit te voeren hoge investering en de
verkoopopbrengsten verbeteren de kasstromen.
Woningverbetering bij zittende huurders
In 2014 zijn er in 23 bewoonde woningen nieuwe douches en/of toiletten aangebracht. In 34
woningen zijn nieuwe keukens geplaatst.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
19
3.7 De kosten van onderhoud Aan de eenmaal vastgestelde jaarbegroting wordt zo strikt mogelijk de hand gehouden. Alle
betrokkenen (werkorganisatie, bestuur en Raad van Toezicht) zijn gedurende het jaar steeds
geïnformeerd over de realisatie van de onderhoudsbegroting.
Totaal van de onderhoudsuitgaven:
Begroting Realisatie Afwijking
€ X 1.000 € X 1.000 € X 1.000
Planmatig onderhoud, reguliere
werken 1.927 1.929 -2
Dagelijkse reparatieverzoeken en
mutatieonderhoud 429 470 -41
Planmatig onderhoud,
woningrenovaties 866 809 +57
Totaal 3.222 3.208 +14
Totaal geeft het onderhoud over 2014 een klein overschot.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
20
4. Ontwikkeling nieuwbouw en herstructurering
Brederode Wonen is realistisch als het om het ontwikkelen van nieuwbouw en herstructurering
gaat. We doen wat we kunnen binnen onze beperkte ruimtelijke, financiële en personele
mogelijkheden. Er is een structureel en effectief samenwerkingsverband met collega-corporatie Pré
Wonen.
Ontwikkeling van Het Terras in Santpoort-Noord (gemeente Velsen)
Dit project betreft een basisaccommodatie (buurtvoorziening/jeugdvoorziening) in combinatie met
sociale huurappartementen, bestemd voor senioren. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan de
grote behoefte aan seniorenwoningen in Velsen.
Het project wordt in samenwerking met Pré Wonen gerealiseerd. Pré Wonen is eigenaar van de
appartementen die Brederode gaat beheren. De buurthuisvoorziening is eigendom van de
gemeente en zal door Stichting Welzijn Velsen beheerd gaan worden.
De bouw is gestart in de eerste helft van 2014. De oplevering heeft in januari 2015
plaatsgevonden.
Ontwikkeling van nieuwbouw op het Marinehospitaalterrein (gemeente Bloemendaal)
Dit terrein, waarvoor al sinds 1990 verschillende bouwplannen zijn gemaakt, ligt nog steeds braak
omdat het laatste plan niet slaagde vanwege te weinig interesse voor dure koopappartementen.
Het meest recente plan voorziet in de bouw van 24 sociale huurwoningen en een woonvoorziening
voor 10 jongeren met een verstandelijke beperking. Pré Wonen zal bij doorgang van het project
eigenaar worden van de woningen. Brederode zal het beheer ervan op zich nemen. De bouw van
de sociale huurwoningen is - opnieuw - afhankelijk van de verkoop van de duurdere woningen.
Eerder werd nog realisatie in 2015 verwacht. Dit is inmiddels achterhaald. De planning is opnieuw
onzeker.
Ontwikkeling van nieuwbouw op het terrein van Oldenhove (gemeente Bloemendaal)
Stichting Sint Jacob, eigenaar van verzorgingshuis Oldenhove in Overveen, heeft de eerder
geplande sloop-nieuwbouwplannen stopgezet en gekozen voor het ontwikkelen van een plan dat
binnen het bestemmingsplan is uit te voeren. Het realiseren van 30% sociale huurwoningen is dan
niet verplicht.
Op initiatief van Brederode Wonen vindt op bestuurlijk niveau overleg plaats over de bestemming
van het terrein in verband met eventueel mogelijk ontwikkeling van seniorenhuisvesting in de
nabije omgeving. Dit is namelijk slechts zinvol wanneer er (zorg)voorzieningen aanwezig zijn op
het terrein van Oldenhove.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
21
5. Wonen en Zorg
Samenwerking
Brederode Wonen bezit geen woon-zorgcomplexen, maar werkt wel zo veel mogelijk samen met
woonzorginstellingen. Daartoe leggen en onderhouden wij contacten met lokale
(woon)zorginstellingen.
Aangepaste woningen en voorzieningen
Brederode besteedt aandacht aan de toegankelijkheid van gemeenschappelijke ruimten voor
bewoners (en bezoekers). Indien nodig worden er maatregelen getroffen om de toegankelijkheid te
verbeteren.
Brederode heeft 2 woningen in Velsen en 4 woningen in Bloemendaal die bij voorrang bestemd zijn
voor gehandicapten en beschikt daarnaast over 132 aanpasbaar gebouwde woningen. In de loop
van 2014 is daarin geen verandering opgetreden.
Vanwege de op gemeentelijk niveau drastisch uitgeklede WMO-regeling, proberen wij waar
mogelijk maatwerk te leveren. Dat houdt ondermeer in dat wanneer een aangepaste woning bij
mutatie niet opnieuw verhuurd wordt aan een WMO-kandidaat, het materiaal – zoals trapliften en
beugels –wordt verwijderd en opgeslagen om te worden herplaatst wanneer daar behoefte aan is.
Senioren
Wonen Plus projecten in Bloemendaal en Velsen
Zowel voor de huurders van 65 jaar en ouder in Bloemendaal als voor die in Velsen, biedt
Brederode Wonen een gratis abonnement op Wonen Plus. Dit project van de gemeenten,
corporaties en de woon- en thuiszorginstellingen heeft als doel om ouderen in staat te stellen
langer zelfstandig te blijven wonen.
Deelname van onze huurders in 2014 in Bloemendaal: 203 eenpersoonshuishoudens en 78
tweepersoonshuishoudens.
Sponsoring Buurtbus Bloemendaal
De sponsoring van de Buurtbus Bloemendaal is gecontinueerd in 2014.
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Onderzoek woonwensen en drijfveren
senioren.
Gestart
De eerste fase van het seniorenonderzoek –
het onderzoek onder huurders van 85 jaar en
ouder - heeft in 2014 plaatsgevonden. De
volgende fasen worden begin 2015
uitgevoerd.
Plan opstellen voor praktische
samenwerking met zorg- en
welzijnsinstellingen.
Opgeschort
Het al dan niet opstellen van een plan voor
praktische samenwerking met zorg- en welzijn
is – net als de eventuele inhoud ervan –
afhankelijk van het seniorenonderzoek dat
Brederode gefaseerd uitvoert en van het
regionaal uitgevoerde onderzoek ‘Wonen met
zorg’, waarvan de resultaten nog niet bekend
zijn. Hetzelfde geldt voor het opstellen van
een plan voor mogelijke alliantie met zorg,
welzijn en gemeenten.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
22
6. Dienstverlening en communicatie
Goede communicatie met onze huurders is essentieel voor de kwaliteit van onze dienstverlening.
Niet alleen willen wij onze huurders zo goed mogelijk informeren, ook het krijgen van feedback en
het in gesprek gaan met onze huurders is voor ons belangrijk.
6.1 Naar de huurder toe
In eerste instantie werken we natuurlijk voor onze huurders. Of we het goed doen, kunnen we dan
ook het beste aan hen vragen. Ook in 2014 hebben we ons oor te luisteren gelegd bij onze
huurders om te horen hoe zij denken over hun woning, hun woonomgeving, onze taken en hoe zij
vinden dat wij die uitvoeren. En natuurlijk om te horen wat er anders zou kunnen. Dit hebben wij
onder andere gedaan door huisbezoeken te brengen aan huurders van 85 jaar en ouder.
6.2 Huurders informeren
Brederode voelt de wens en noodzaak om in de praktijk de communicatie met huurders te
intensiveren en zich zowel inhoudelijk als in houding en gedrag te richten op ‘mensen- en
maatwerk’.
Zoals gezegd willen wij onze huurders zo goed mogelijk informeren. Dat betekent dat wij
inhoudelijk de juiste informatie op het juiste moment willen verschaffen, maar ook dat wij onze
huurders de mogelijkheid willen bieden op de voor hen meest prettige wijze kennis te nemen van
deze informatie. Zonder hen te overspoelen met informatie, hebben wij getracht via een breed
scala aan media onze huurders te bereiken.
De website is actief beheerd en ook de community pagina op Facebook ‘Brederode in de buurt’ is
voortdurend ge-update. Evaluatie van deze facebookpagina in 2014 heeft echter wel geleerd dat in
de huidige vorm de pagina nog te veel wordt gebruikt om te zenden en nog te weinig
wisselwerking met huurders en/of buurtbewoners oplevert. In 2015 zal een
communicatiewerkgroep zich ondermeer buigen over het vergroten van de effectiviteit van het
gebruik van social media door de corporatie.
Vanwege het feit dat wij onze huurders op een voor hen zo prettig en gemakkelijk mogelijke wijze
van informatie willen voorzien, zetten wij onder andere in op verdere digitalisering van de
communicatie. In lijn daarmee is besloten met ingang van 2015 nog maar twee (in plaats van drie)
bewonersbladen per jaar uit te geven en met (digitale) nieuwsbrieven te gaan werken. Dat dit geen
vermindering of verslechtering van de informatievoorziening tot gevolg heeft, wordt bewaakt door
een werkgroep die zich bezighoudt met het verbeteren van de communicatie van de corporatie.
Belangrijkste uitgangspunt is het verbeteren van de klantbenadering en het vergroten van de
klanttevredenheid. Klantbenadering is een complex onderwerp, dat in 2014 regelmatig op de
agenda heeft gestaan en ook in 2015 een punt is dat hoog op de agenda staat.
6.3 Kwaliteit van dienstverlening
Onze kwaliteit van dienstverlening is in 2014 gemeten door het onafhankelijk Kwaliteitscentrum
Woningcorporaties Huursector (KWH). Er zijn in 2014 in totaal een kleine 1.000 vragenlijsten
uitgezet. De respons van 32% is redelijk te noemen. Daar waar er negatieve reacties van
respondenten binnenkwamen, werd op signaal van het KWH meteen actie ondernomen door terug
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
23
te koppelen naar de betreffende huurder (indien deze heeft aangegeven daar voor open te staan).
Brederode is op alle onderdelen weer goed beoordeeld door de huurders en het KWH en wordt
gemiddeld beoordeeld met een 7,8. Het onderdeel ‘ontevredenheid’ (voorheen
‘klachtenbehandeling’) blijft een aandachtspunt, waaraan in het kader van eerder genoemde
verbetering van de klantbenadering intensief wordt gewerkt.
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Organiseren minimaal 2 thema-avonden. Gerealiseerd
2 nieuwjaarsbijeenkomsten in januari 2014
2 bijeenkomsten met als onderwerp het
lidmaatschap van de vereniging Brederode
Wonen en de Huurdersvereniging Brederode
in oktober
Eind 2014 wordt minimaal 25 % van de
reparatieverzoeken via de website of per
email wordt ingediend. (N.B. met
‘reparatieverzoeken’ wordt het aantal
meldingen bedoeld en niet het aantal
reparaties dat uit deze meldingen
voortvloeit)
Gerealiseerd
Gemiddeld 27% van de reparatieverzoeken
komt digitaal binnen
Eind 2014 beschikt Brederode van
minimaal 50% van de huurders over de
emailadressen.
Gerealiseerd
Huidig percentage: 51 %
Klanttevredenheid wordt middels KWH
meting beoordeeld met minimaal een 7,9.
Niet gerealiseerd De KWH meting 2014 is gestart in september 2014 en zal in maart 2015 definitief worden afgerond. De voorlopige uitkomst is realisatie van een gemiddelde score van 7,8.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
24
7. Leefbaarheid en maatschappij
7.1 Algemeen
Het bevorderen van de sociale cohesie in de buurt zien wij als één van onze taken. Dat doen wij
samen met onze huurders en de Huurdersvereniging, maar ook de gemeenten en andere
maatschappelijke organisaties hebben hier wat ons betreft een rol in.
Een fijn huis in een prettige omgeving
Brederode Wonen ziet het niet als haar taak om bewoners sociale en leefbaarheidsactiviteiten aan
te bieden. Wel ondersteunt de corporatie graag bewonersinitiatieven op dit terrein. Hiertoe
informeren wij de huurders regelmatig over de mogelijkheden van dergelijke – praktische, maar
vooral financiële - bijdragen.
Er zijn in 2014 weer activiteiten georganiseerd door de bewoners. Brederode Wonen faciliteert deze
activiteiten en probeert zoveel mogelijk aanwezig te zijn om zo dicht bij de bewoners te staan. De
volgende bijeenkomsten zijn georganiseerd in 2014:
Herfstactie Brederodelaan/Wietze Noormanlaan;
Buurtbarbecue Boslaan;
High tea opening terras Spitsaak;
Aanbrengen beplanting Brouwerskolkweg;
Bijdrage beplanting binnentuin Velserbroek;
Bijdrage beplanting patio Hoge Duin- en Daalseweg;
Aanschaf + plaatsen bord bij trampoline Veen en Duin.
Vanuit het Piet van der Hamfonds is een bijdrage geleverd aan het terras aan de Spitsaak en een
schommel in de prethoek (de speeltuin in Santpoort-Zuid). Ook is gestart met een project,
namelijk de aanleg van een gezamenlijke tuin aan de Brederodelaan. Deze tuin zal in 2015 door de
school ‘het Molenduin’ worden aangelegd.
Initiatieven van derden
Brederode draagt (financieel) bij aan door derden geïnitieerde acties ter verbetering van de
leefomgeving. In 2014 zijn dit:
een blikvanger bij de JOP (jongeren ontmoetingsplaats) te Santpoort-Zuid;
een bijdrage aan de inrichting van de wijkmobiel in Velsen;
sponsoring buurtbus van Welzijn Bloemendaal;
bijeenkomst 5 jaar buurtbemiddeling;
bijdrage bijeenkomst babbeltrucs & woninginbraken in Velserbroek.
Sociale cohesie
Brederode Wonen heeft in 2014 de volgende initiatieven ontplooid op het gebied van sociale
cohesie in de buurt:
Bezoek senioren boven 85 jaar;
Organisatie nieuwjaarsborrels in Aerdenhout en Velserbroek;
Organisatie bijeenkomst voor alle buurtcommissies;
Sluiten convenant samenwerking school ‘het Molenduin’ over aanleg en onderhoud van tuinen;
Onderhoud speeltuin de Prethoek in Santpoort-Zuid;
Aanwezigheid op jaarmarkt Bloemendaal.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
25
Veilig wonen
Er wordt regelmatig aandacht besteed aan veiligheidsbevorderende maatregelen:
Brederode biedt haar huurders een bijdrage aan voor de aanschaf van veiligheidssloten en
levert op aanvraag rookmelders. In 2014 zijn bij 4 woningen veiligheidssloten aangebracht.
Bij leeggekomen woningen worden standaard rookmelders geplaatst. Bovendien worden dan –
als vervanging van de sloten nodig is - veiligheidssloten geplaatst.
Wijkteam Velserbroek heeft een informatiebijeenkomst gehouden om babbeltrucs en
woninginbraken te voorkomen.
Bij de seniorenbezoeken van huurders boven 85 jaar is een veiligheidscheck gedaan.
7.2 Velsen
Brederode Wonen neemt in Velsen deel aan de Wijkteams Velserbroek en Santpoort. Het
gezamenlijke project Buurtbemiddeling in Velsen loopt naar wens. Deze bemiddeling is bedoeld om
kleine conflicten snel op te lossen en onderlinge betrokkenheid te vergroten. In het wijkteam
Velserbroek is een nieuw project opgestart. Het team stond in 2014 drie keer met de wijkmobiel in
een straat in Velserbroek. Zij beantwoordden vragen van bewoners over de buurt en over de
leefbaarheid.
7.3 Bloemendaal
Het opzetten van buurtbemiddeling in Bloemendaal is in 2013 in het college behandeld en is in
2014 van start gegaan. In 2015 moet er een convenant worden getekend. In 2014 heeft er een
brainstormsessie plaatsgevonden met Stichting Welzijn Bloemendaal en Pré Wonen over de
verbetermogelijkheden van de leefbaarheid in Bloemendaal.
De medewerker sociaal beheer heeft regelmatig bijeenkomsten bijgewoond van het WWZ-
(zorg)overleg.
Brederode Wonen participeert actief in multidisciplinaire samenwerkingsverbanden als Noodteam
Velsen en Sociaal Team Bloemendaal.
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Realiseren buurtbemiddeling
Bloemendaal
Gerealiseerd
Buurtbemiddeling Bloemendaal is
gerealiseerd en is per augustus 2014 gestart.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
26
8. Relatie met huurders en bewoners
8.1 Huurdersvereniging
Ook in het verslagjaar is er weer intensief en regelmatig samengewerkt met de
Huurdersvereniging. Zo is de Huurdersvereniging betrokken geweest bij en geïnformeerd over het
huurbeleid, het Jaarbericht en het Jaarplan (incl. Meerjarenbegroting).
Brederode faciliteert de Huurdersvereniging bij het communiceren met haar achterban.
Met de huurdersvereniging (HVB) is in 2014 geconcludeerd dat het goed zou zijn wanneer de HVB
een eigen ledenbestand zou krijgen. Een ledenbestand waarin de achterban van de HVB verenigd
is. Tot voor kort was de veronderstelling dat Brederode Wonen van een vereniging omgevormd zou
worden tot stichting. Gedacht was dat de leden van de woningbouwvereniging dan over zouden
stappen naar de huurdersvereniging. In 2013 is duidelijk geworden dat de rechtsvorm van
Brederode Wonen vooralsnog niet zal worden gewijzigd en daarmee het lidmaatschap van de
woningbouwvereniging blijft bestaan. Om toch de huurders te stimuleren lid te worden van de
huurdersvereniging, is er door Brederode Wonen samen met de HVB een tweetal
voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. Bijeenkomsten waarin uitleg is gegeven over de rol van
de huurdersvereniging. Mede door deze bijeenkomsten is het aantal leden van de HVB fors
gegroeid. Daarmee is de huurdersvereniging een nog steviger gesprekspartner voor Brederode
Wonen geworden. Een gesprekspartner die wij graag betrekken bij het ontwikkelen van ons beleid.
8.2 Bewonersparticipatie
8.2.1 Buurtcommissies
Brederode Wonen werkt met kleinere Buurtcommissies die zich uitsluitend inzetten voor hun
directe woonomgeving. De behoefte om direct bij hun woonomgeving betrokken te zijn bestaat
wel, maar vooral als er daadwerkelijk iets in de buurt zelf plaatsvindt.
Het uitbreiden van bestaande persoonlijke contacten, het actief benaderen van bewoners en hen te
vragen deel te nemen aan de (nog te vormen) Buurtcommissies lijkt de meest aangewezen weg
om de Buurtcommissies op termijn uit te bouwen. Buurtcommissies hebben geen
vertegenwoordigende rol.
De grootte van de commissies varieert van 1 tot 4 personen De buurtcommissies verwelkomen o.a.
nieuwe bewoners met bloemen en maken hen desgevraagd wegwijs in de woonomgeving. Dit
wordt erg op prijs gesteld door nieuwe bewoners. In het bewonersblad zijn in 2014 de
buurtcommissies Santpoort-Zuid en Velserbroek voorgesteld. Er is ook een oproep gedaan aan de
lezers om zich te melden voor de buurtcommissies.
In 2014 zijn huurders actief benaderd om in een buurtcommissie plaatst te nemen. Er zijn nu 21
commissies actief (was 19). Wij streven naar een commissie in iedere buurt waar we werkzaam
zijn.
In 2014 heeft Brederode Wonen een bijeenkomst georganiseerd voor alle buurtcommissies, waarbij
onder andere werd kennisgemaakt met de nieuwe directeur-bestuurder van de corporatie en veel
ruimte was voor onderlinge uitwisseling van ervaringen en informatie.
De positief ervaren en ontvangen gezamenlijke bijeenkomst is voor herhaling vatbaar.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
27
8.2.2 Projectcommissies
Bij ingrijpende renovatie projecten wordt een projectcommissie opgericht die bestaat uit bewoners.
Deze bewoners worden actief betrokken en geïnformeerd over alle werkzaamheden en fungeren als
spreekbuis voor de overige bewoners. Mede door de actieve betrokkenheid van deze bewoners
verlopen deze projecten goed en konden eventuele klachten direct verholpen worden. In 2014 is
geen formele projectcommissie opgericht. Wel hebben er rond het renovatieproject aan de Godfried
Bomanslaan in Vogelenzang diverse malen bouwteamoverleggen plaatsgevonden waarbij ook
betrokken huurders aanwezig waren.
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Aantal actieve buurtcommissies is eind
2014 minimaal 15
Gerealiseerd
Huidig aantal actieve buurtcommissies: 21
8.3 Klachtenafhandeling
In principe is iedere uiting van ontevredenheid van een klant een ‘klacht’. Gelukkig kan de
ontevredenheid in de meeste gevallen worden weggenomen door het onderliggende probleem op te
lossen. Vaak is een goed gesprek voldoende.
Toch kan het voorkomen dat de klacht hiermee niet is opgelost. Als de ontevredenheid het
functioneren van de organisatie of de houding van onze medewerkers betreft, kunnen huurders
formeel schriftelijk een klacht indienen. Hiermee start de interne klachtenprocedure. In 2014 heeft
Brederode Wonen een klachtencoördinator aangesteld. Deze medewerker registreert de klachten
en houdt in de gaten of de klachten op tijd zijn afgehandeld.
Er zijn in 2014 13 formele klachten (2013: 7) bij ons gemeld.
In de meeste gevallen komen we er samen wel uit. Wanneer dat echt niet lukt, kunnen huurders
een geschil voorleggen aan de onafhankelijke Regionale Geschillencommissie. Dit is in 2014 niet
gebeurd.
* Het personeel van bedrijven die in opdracht van Brederode Wonen werken, valt daar ook onder.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
28
9. Organisatie, netwerk en samenwerking
Om onze maatschappelijke doelen te kunnen verwezenlijken zijn een goede organisatie, een
effectief netwerk en goede samenwerkingspartners noodzakelijk.
9.1 Een vereniging met leden
Als één van de weinige corporaties in ons land, is Brederode Wonen nog steeds een vereniging. Dat
betekent dat er leden zijn en dat er jaarlijks Algemene Ledenvergaderingen worden gehouden.
In 2014 is er eenmaal een Algemene Ledenvergadering gehouden. De huurders hebben een
samenvatting van het jaarverslag ontvangen bij de uitnodiging voor de Algemene
Ledenvergadering. De samenvatting van het jaarverslag 2013 is na de ALV aan de overige
belanghebbenden verstuurd.
De Algemene Ledenvergadering heeft in mei van het verslagjaar tijdens deze reguliere vergadering
de Jaarstukken goedgekeurd en drie leden van de Raad van Toezicht herbenoemd en ingestemd
met contributieverhoging van het lidmaatschap.
Voor veel huurders was niet bekend of duidelijk van welke vereniging zij nou wel of niet lid waren;
van woningbouwvereniging en/of van de Huurdersvereniging. Voorheen werden huurders om
praktische redenen automatisch lid van de vereniging Brederode Wonen bij het tekenen van de
huurovereenkomst. Omdat een lidmaatschap van een vereniging vrijwillig en een bewuste keus zou
moeten zijn, zijn de leden en huurders in het najaar van 2014 middels brieven, informatie in het
bewonersblad en bijeenkomsten geïnformeerd over het doel en de verschillen van het lidmaatschap
van de vereniging Brederode Wonen en van de Huurdersvereniging Brederode. Men kreeg expliciet
de keus om te kiezen voor lidmaatschap van de woningbouwvereniging, van de
huurdersvereniging, van beiden of van geen van beiden.
Dit heeft geleid tot daling van het aantal leden met een kleine 200 leden van de
woningbouwvereniging Brederode Wonen.
Overzicht 2014 Leden van de vereniging Brederode Wonen
Omschrijving Aantallen
Per 1 januari 2014 bedroeg het aantal leden niet-huurders 147
Aan het eind van het verslagjaar 2014 bedroeg het aantal
leden niet-huurders
116
Van de huurders zijn lid van de vereniging: 1.364
Het totaal aantal leden van de vereniging bedroeg per 1-1-
2015
1.480
9.2 Bestuur
Brederode Wonen heeft in 2013 de overstap gemaakt van een organisatie met een bestuur
bestaande uit vrijwilligers naar een organisatie met een – in eerste instantie interim -
directeur/bestuurder. Begin 2014 werd de stap gezet naar een vaste directeur/bestuurder, in de
persoon van de heer P. Vreke. De implementatie van de nieuwe structuur werd afgelopen jaar
verder uitgewerkt. Zo werd de samenwerking tussen de Raad van Toezicht en de
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
29
directeur/bestuurder vormgegeven. Werkenderwijs zijn de bevoegdheden en
verantwoordelijkheden over en weer verkend. Op basis hiervan en aan de hand van de op handen
zijnde nieuwe Governancecode is een start gemaakt met het in een reglement voor de Raad van
Toezicht en in een bestuursreglement vastleggen van ieders verantwoordelijkheden. Deze
documenten maken de rollen helder en verstevigen daarmee de onderlinge samenwerking.
Bestuursvergoedingen 2014
De door het bestuur in 2014 ontvangen vergoedingen zijn vastgesteld binnen de WNT-normen en
staan vermeld in de Jaarrekening onder XI.2.
Verzekering
Voor het bestuur is een aansprakelijkheidsverzekering ten aanzien van de consequenties van zijn
besluiten afgesloten. Deze omvat een bedrag van € 2.500.000 als maximum per schade en per
verzekeringsjaar.
9.3 Raad van Toezicht
Het toezichthoudend orgaan van Brederode Wonen is de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht
verantwoordt zich in een eigen jaarverslag. Dit is opgenomen in hoofdstuk 13 van dit Jaarverslag.
Doelstelling uit Jaarplan 2014 Status 2014
Zelfevaluatie RvT onder leiding van een
extern adviseur.
Gerealiseerd
In september heeft zelfevaluatie van de RvT
plaatsgevonden.
Jaarlijkse heidag RvT met directeur-
bestuurder.
Gerealiseerd
Heeft plaatsgevonden in juli 2014
9.4 Werkorganisatie
De werkorganisatie bestond ultimo 2014 uit 15 personen, die samen 12,59 fulltime
formatieplaatsen vervullen (fte’s).
Volgens de meest recente bedrijfstakgegevens van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting
(Corporatie in perspectief 2013), hebben corporaties landelijk gemiddeld 97 verhuureenheden
(vhe) per fte. Bij Brederode is, de woningen die Brederode beheert meegerekend, deze verhouding
140 vhe per fte.
Om grote pieken in de werkdruk op te vangen is enkele malen externe expertise ingehuurd. Hetzij
op uitzendbasis, hetzij op freelance basis.
Ziekteverzuim
Het ziekteverzuimpercentage over het verslagjaar bedraagt 5,51%. Het langdurige ziekteverzuim
van één van de medewerkers heeft in belangrijke mate bijgedragen aan dit hoge percentage. In
verhouding drukt een langdurig ziekteverzuim van één medewerker bij een kleine organisatie als
Brederode zwaar op het ziekteverzuimcijfer.
Personeelswisseling
In het verslagjaar is er een medewerker uit dienst getreden. De vacature voor deze functie is
opnieuw ingevuld.
Het langdurig ziekteverzuim van een medewerker is opgevangen door een medewerker met
tijdelijke contracten, waarvan het laatste tijdelijke contract afliep per september 2014. De
langdurig zieke medewerker was op dat moment weer volledig arbeidsgeschikt. De functie van
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
30
directeur-bestuurder is per 1 februari van het verslagjaar niet langer op interim basis maar met
vast contract ingevuld.
Daarnaast is het contract van de plaatsvervangend bestuurder met ingang van 1 maart van voltijd
naar 50% omgezet.
Betrokkenheid en medezeggenschap medewerkers
Brederode Wonen beschikt niet over een actieve ondernemingsraad.
Wel heeft er maandelijks een lunchbespreking met alle medewerkers plaatsgevonden, waarbij alle
medewerkers op de hoogte werden gesteld van de actuele ontwikkelingen binnen de organisatie en
er ruimte was voor discussie en het stellen van vragen.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
31
9.5 Organigram
Doelstelling uit Jaarplan 2014 Status 2014
Bestuursreglement opstellen Gerealiseerd
Concept gereed.
Update Treasurystatuut Gerealiseerd
Visitatie uitvoeren Opgeschort
Offertes opgevraagd van 4 uitvoerende
bureaus. De bestuurder heeft dispensatie
gevraagd bij Stichting Visitatie
Woningcorporaties (Aedes) en gekregen tot
eind 2015.
De opdracht tot uitvoering van de visitatie is
verstrekt aan Ecorys en zal plaatsvinden in
het voorjaar van 2015.
Scholings- trainingsplan opstellen voor
frontoffice medewerkers, gericht op focus
op senioren.
Opgeschort
Vooralsnog kan in de praktijk worden
volstaan met overleg met en instructie aan
medewerkers. Nut en noodzaak van extra
scholing worden nog nader bekeken.
Bestaand registratiesysteem voor
bewonerscontacten op zodanige wijze
inrichten en gebruiken dat per dorpskern
relevante managementinformatie kan
worden verkregen.
Gestart
Tenders uitschrijven voor onze
opdrachten aan notarissen en makelaars.
Gerealiseerd
Raad van Toezicht
5 leden
Directeur-bestuurder
Plaatsvervangend
bestuurder
2 medewerkers
Verhuur/ en
bewonerszaken
1 teamleider
Onderhoud
1 teamleider
2 medewerkers 4 medewerkers
Staf
*Secretariaat en publiciteit:
2 medewerkers
*1 Beleidsmedewerker
Financiën
1 teamleider
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
32
9.6 Belanghebbenden
Hoewel Brederode Wonen niet over een formeel, vast platform van belanghebbenden beschikt, zijn
wij er in 2014 opnieuw in geslaagd om het individuele contact met onze direct belanghebbenden
afzonderlijk op effectieve wijze vorm te geven.
De Huurdersvereniging (belanghebbenden bij uitstek) is voor ons een serieuze gesprekspartner. De
huurders van Brederode Wonen worden vertegenwoordigd door de Huurdersvereniging.
Huurdersvereniging Brederode (HVB) is voor Brederode Wonen dan ook een zeer belangrijke
gesprekspartner.
Er is gedurende het jaar onder meer overleg geweest over het huurbeleid, de jaarstukken over
2013, de scheiding van het lidmaatschap van de corporatie en dat van de HVB, de evaluatie van
het verkoopbeleid, de algemene voorwaarden voor de Huurovereenkomst, het Jaarplan en de
onderhoudsbegroting 2015 en de ontwikkelingen met betrekking tot de woonruimteverdeling.
Andere belanghebbenden / samenwerkingspartners zijn gedurende het jaar geïnformeerd over de
actuele stand van zaken en waar mogelijk/nodig zijn gesprekken aangegaan en/of adviezen
ingewonnen.
9.7 Lidmaatschappen, gemeenten, deelnemingen en verbindingen
Brederode maakt zowel lokaal, regionaal als landelijk deel uit van een effectief netwerk van (o.a.)
collega-corporaties en zorg- en welzijnsinstellingen.
Ook deelname aan diverse congressen en corporatienetwerken leveren interessante en bruikbare
contacten en informatie op.
9.7.1 Aedes, vereniging van woningcorporaties
Brederode is aangesloten bij Aedes, vereniging van woningcorporaties. Door ons lidmaatschap van
de landelijke branchevereniging Aedes worden wij landelijk vertegenwoordigd en worden wij
doorlopend van actuele informatie voorzien. Brederode conformeert zich aan de bedrijfstakcode
van Aedes, onder de noemer Aedescode en de daarbij behorende Governancecode. De wijze
waarop Brederode invulling en uitvoering geeft aan deze code is te lezen in hoofdstuk 11.
9.7.2 Platform middelgrote en kleine woningcorporaties (MKW)
Het MKW heeft binnen Aedes de ambitie om een goede en effectieve belangenbehartiging van
middelgrote en kleine woningcorporaties te waarborgen. Brederode maakt deel uit van dit platform.
9.7.3 Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH)
Sinds 2008 is Brederode lid van het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH). Meer
over dit onderwerp en de meting in 2014 vindt u in Hoofdstuk 6 van dit verslag.
9.7.4 Gemeente Bloemendaal
Na de verkiezingen in het voorjaar van 2014 is een nieuwe wethouder voor de portefeuille Wonen
aangetreden.
Na zeer regelmatig en intensief overleg en onderhandelen over de prestatieafspraken in 2013
tussen de corporaties (Pre Wonen en Brederode Wonen) en de gemeente Bloemendaal zijn begin
2014 prestatieafspraken vastgelegd. Gedurende het jaar zijn deze afspraken zowel op ambtelijk als
bestuurlijk niveau gemonitord. De prestatieafspraken gelden in principe voor de periode van 2014
t/m 2018. De kwantitatieve afspraken worden echter per jaar nader geconcretiseerd en ingevuld.
Voor 2015 zijn deze afspraken nog niet vastgelegd.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
33
Daarnaast is er overleg geweest met de gemeente over – ondermeer - het project
Buurtbemiddeling, de overlegstructuur en uitvoering van de prestatieafspraken, de nieuwe
Huisvestingswet, het woonruimteverdeelsysteem, het opstellen van een nieuwe
Huisvestingsverordeling (al dan niet samen met de regio IJmond) en de bouwmogelijkheden in de
gemeente.
9.7.5 Zuid-Kennemerland
In de regio Zuid-Kennemerland heeft de directeur-bestuurder namens de vereniging deelgenomen
aan plenaire vergaderingen van het Regionaal Overleg Sociale Verhuurders (ROSV). Daar is, tijdens
de zes overleggen die in 2014 hebben plaatsgevonden, voornamelijk gesproken over de
reorganisatie van Woonservice, de nieuwe Huisvestingswet, de samenwerking met de regio IJmond
en de vernieuwing van het contract met de aanbieder van het woonruimteverdeelsysteem.
Door de vaststelling van de nieuwe Huisvestingswet kon de Beleidscommissie woonruimteverdeling
Zuid Kennemerland eindelijk aan de slag met de voorbereidingen voor een nieuwe
huisvestingsverordening. Hierdoor vindt nauw overleg plaats met vertegenwoordigers van de regio
IJmond om te onderzoeken of er samenwerking mogelijk is.
9.7.6 Gemeente Velsen
In Velsen is, net als in Bloemendaal, na de verkiezingen een nieuwe wethouder aangetreden met
‘Wonen’ in de portefeuille.
De gemeente beschikt over een kadernotitie Woonvisie 2015, die een goede basis vormt voor de
definitieve woonvisie. De corporaties in Velsen hebben onderwerpen voorgesteld voor
prestatieafspraken aan het college. Het aantreden van een nieuw college heeft voor vertraging
gezorgd in de voorbereiding van de definitieve prestatieafspraken. Aan het eind van het verslagjaar
ligt er een conceptversie waar partijen zich goed in kunnen vinden.
Naar wij hopen leidt dat in 2015 tot definitieve vaststelling van de prestatieafspraken. Deze versie
wordt nog voorgelegd aan de Gemeenteraad en ook de huurdervertegenwoordigingen van de
corporaties hebben hierop adviesrecht.
In de gemeente Velsen bestaan een Bestuurlijk Overleg Wonen en een Ambtelijk Overleg Wonen,
waaraan Brederode Wonen samen met de andere twee corporaties en de gemeente deelneemt.
Voor zover van belang voor Brederode is de meeste tijd besteed aan de volgende onderwerpen:
Prestatieafspraken, Parkeerbeleid, Huisvestingswet en de nieuwe Huisvestingsverordening.
9.7.7 Verbindingen
Vanwege de behoefte van Brederode Wonen aan specifieke expertise op het gebied van
projectontwikkeling en aan financiële ruimte, en interesse van Pré Wonen in het verwerven van
bezit en in een samenwerking met Brederode, zijn de corporaties in 2009 een formele
samenwerking aangegaan. Dit is een verbinding in de zin van artikel 2a van het BBSH, die ook in
2014 is voortgezet.
Overleg met Pré Wonen heeft ook in 2014 regelmatig plaatsgevonden. Zowel inhoudelijk als over
de vorm en verwachtingen van de samenwerking.
Het gezamenlijke nieuwbouw project Het Terras (Santpoort-Noord) is voorbereid. Daarnaast heeft
regelmatig overleg plaatsgevonden en is samengewerkt met betrekking tot de prestatieafspraken
in de gemeente Bloemendaal.
Dit heeft ondermeer geleid tot een gezamenlijke presentatie van de corporaties aan de raadsleden
in december van het verslagjaar
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
34
Doelstelling uit Jaarplan 2014
Status 2014
Viermaal per jaar overleg met de
gemeenten over volkshuisvesting in het
algemeen en prestatieafspraken in het
bijzonder.
Gerealiseerd Er vindt regelmatig (minimaal 4 maal per
jaar) overleg plaats met de gemeenten
Bloemendaal en Velsen, zowel op bestuurlijk
als op ambtelijk niveau.
Uitwerken van samenwerking
functionaliteiten met Pré Wonen.
Gerealiseerd
De samenwerking met Pré Wonen is verder
ingevuld. Er zijn besprekingen gevoerd over
het beheer dat wij voor Pré voeren en de
uitbreiding hiervan.
Ook voor onze activiteiten op het gebied
van verkoop hebben we de ondersteuning
van Pré gevraagd. Hierover zijn eenduidige
tariefafspraken gemaakt.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
35
10. Het waarborgen van financiële continuïteit
10.1 Algemeen
Financiële continuïteit Het waarborgen van de financiële continuïteit is een belangrijk prestatieveld. Het is van belang dat
de middelen doelmatig en rechtmatig worden ingezet ten behoeve van de volkshuisvesting.
Aangegeven wordt in welke mate de vereniging in staat is aan haar verplichtingen op korte en
lange termijn te voldoen en of het mogelijk blijft een consistent sociaal beleid te voeren.
Vermogenspositie
Het eigen vermogen is in 2014 gedaald van € 52.879.000 naar € 39.333.000. Deze daling van
€ 13.546.000 is vooral te wijten aan wijzigingen in de waardering van het vastgoed.
Ten opzichte van voorgaand jaar is in 2014 rekening gehouden met het toepassen van
huurmatiging en is er wijziging van verwerking van bedrijfslasten toegepast, hierdoor is de
bedrijfswaarde gedaald. Deze bedrijfswaarde vormt de basis voor de lagere waardering van het
sociaal vastgoed.
De belangrijkste ontwikkelingen worden hierna toegelicht.
Sociaal vastgoed in exploitatie
De bedrijfswaarde van het sociaal vastgoed in exploitatie is in 2014 met € 21.701.000 gedaald
van € 91.918.000 (jaarultimo 2013) tot € 70.217.000 (jaarultimo 2014).
Een belangrijke oorzaak is de aanpassing van het huurbeleid. In de jaarrekening over 2013 is
vanwege de omvang van de verhuurderheffing nog uitgegaan van de maximaal toegestane
huurverhoging, die binnen de kaders van de overheid toelaatbaar was. Een jaar later is
gekozen voor een belangrijke matiging van het huurbeleid; deze aanpassing verlaagt de
bedrijfswaarde met € 11.545.000.
Daarnaast is de verwerking van bedrijfslasten in de bedrijfswaarde gewijzigd. Voorgaande
jaren werden alleen de direct vastgoedgerelateerde kosten aan de waarde van het vastgoed
toegerekend. In 2014 is dit uitgangspunt losgelaten en worden ook ‘overheadkosten’, die te
relateren zijn aan het vastgoed, voor het grootste deel toegerekend. Hierdoor daalt de
bedrijfswaarde met totaal € 10.903.000.
Vervolgens is het verkoopprogramma aangepast. Er zijn in 2014 minder leegkomende
woningen verkocht dan verwacht en zijn er meer woningen onder voorwaarden verkocht dan in
eerste instantie was ingeschat. Door deze kennis zijn de verwachtingen bijgesteld waardoor de
bedrijfswaarde daalt met € 2.841.000. Door aanscherping van het onderhoud stijgt de
bedrijfswaarde met € 4.449.000 en vanwege overige factoren komt er per saldo nog € 861.000
bij.
Commercieel vastgoed in exploitatie
De marktwaarde van het commercieel vastgoed in exploitatie is in 2014 met € 3.190.000
gestegen van € 11.990.000 (jaarultimo 2013) tot € 15.180.000 (jaarultimo 2014).
De stijging komt door de overheveling van 16 woningen vanuit het sociaal vastgoed naar het
commercieel vastgoed. Deze 16 woningen hebben een huur bereikt die uitkomt boven de
huurtoeslaggrens en dienen te worden ondergebracht (herclassificatie) in het commercieel
vastgoed.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
36
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Deze post is in 2014 met € 1.659.000 toegenomen van € 3.070.000 (jaareinde 2013) tot
€ 4.729.000 (jaareinde 2014). Deze toename komt door verkoop onder voorwaarden van 9
woningen uit het sociaal vastgoed in exploitatie. De terugkoopverplichting hiervan stijgt
navenant en is weergegeven onder de langlopende schulden.
Resultaat
Het resultaat voor belastingen over 2014 is ten opzichte van 2013 met circa € 1,2 miljoen
afgenomen. Dit komt door een samenhang aan beleidsaanpassingen die van invloed zijn op de
waardebepaling en waarvan de daling in het resultaat tot uitdrukking komt: deels als
uitvloeisel van het huurbeleid, deels door de wijziging van verwerking van de bedrijfslasten en
deels vanwege het voortschrijdend inzicht van het verkoopbeleid. Daarentegen is sprake van
optimalisatie van externe financiering (de rentelasten zijn afgenomen), scherper onderhoud en
bezuinigingen op algemene kosten.
Kasstromen
De liquide middelen zijn in 2014 met € 2,2 miljoen toegenomen. De verkopen (van zowel
leegkomende woningen als verkopen onder voorwaarden) over 2014 hebben de liquide
middelen laten toenemen met ruim € 4 miljoen. Daartegen drukt in 2014 de verhuurderheffing
voor een groot bedrag de inkomsten uit verkopen, in 2014 is deze last met € 1,2 miljoen
toegenomen ten opzicht van 2013. In 2014 is tevens een herfinanciering gedeeltelijk uit eigen
middelen voldaan voor per saldo € 0,6 miljoen.
10.2 Meerjarenperspectief
In de meerjarenbegroting 2015 tot en met 2024 is rekening gehouden met het Ondernemings-
plan 2014 tot en met 2018, waarin onder andere de volgende doelstellingen voorkomen:
Nieuwbouw en ontwikkeling
In de begroting is rekening gehouden met 50 te bouwen sociale huurwoningen tot 2018 voor
de lage inkomens. Er zijn geen nieuwbouw koopwoningen ingerekend.
Verkoopprogramma
Om te kunnen ontwikkelen moet Brederode Wonen financiële middelen vrijmaken. Het grootste
deel hiervan komt uit verkoop van woningen.
- In 2014 zijn 9 woningen verkocht tegen marktwaarde. In de meerjarenbegroting zijn in
2015 zes woningen en daarna jaarlijks vijf woningverkopen ingerekend.
- In 2014 zijn 9 woningen onder voorwaarden verkocht (met de Brederode Koopregeling) Het
gaat daarbij om verkoop aan huurders van Brederode Wonen met een verzamelinkomen tot
€ 60.000 voor 75 % van de marktwaarde. In de meerjarenbegroting zijn in 2015 zes
woningen met korting en daarna jaarlijks vijf woningverkopen met korting ingerekend.
Huurbeleid
De betaalbaarheid van de woningvoorraad is voor Brederode Wonen een belangrijk punt van
aandacht. De afgelopen twee jaar is de wettelijke huurverhoging maximaal toegepast, echter
in de praktijk blijken steeds meer huishoudens met een laag inkomen problemen te krijgen om
rond te komen. Daarom is ervoor gekozen om in de begroting van 2015 rekening te houden
met een matiging van de huurverhoging voor de laagste inkomens. Voor 2016 en 2017 is
gerekend met een gemiddelde huurverhoging van 0,5% boven inflatie. Effectief (inclusief
harmonisatie) komt de gemiddelde huurverhoging over 2015 naar verwachting uit op 1,7%;
over 2016 en 2017 op 2,5% en vanaf 2018 op 2,0%.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
37
Tevens wordt wegens Rijksbeleid de liberalisatiegrens vanaf 2015 voor 3 jaren bevroren op het
niveau van € 710,68. Omdat het uitgangspunt voor een groot deel van de woningen van
Brederode is dat deze beschikbaar moeten blijven voor de primaire doelgroep, betekent dit dat
ook de huren van woningen die tegen deze grens aanlopen een aantal jaren moeten worden
bevroren.
Onderhoud
Bij het samenstellen van de begroting worden de onderhoudselementen met de bijbehorende
technische levensduren continu beoordeeld. De conditiemeting in 2014 resulteerde in een
verdere verfijning van uit te voeren planmatige onderhoudswerken. Het resultaat is een
verdere gelijkmatige verdeling en afname van planmatig onderhoudswerk van € 1,5 miljoen in
het begrotingstijdvak 2015 tot en met 2024.
Saneringsbijdrage Besluit Centraal Fonds Volkshuisvesting
Het CFV verlangt een bijdrage van de corporatiesector wegens saneringssteun. Deze houdt in
dat corporaties die niet beschikken over de noodzakelijke middelen, gesteund kunnen worden
door middel van subsidiesteun of een renteloze lening. Het CFV heeft de tarieven
bekendgemaakt die voor de komende jaren gaan gelden. Over 2015 zal er geen heffing worden
toegepast. Ter indicatie bedraagt het tarief in 2016 € 120,00 per woning per jaar, over 2017
en de jaren daarna is dit € 60,00 per woning.
Verhuurderheffing
Woningcorporaties en andere sociale verhuurders moeten vanaf 2014 een jaarlijkse
verhuurdersheffing betalen. De tarieven voor 2014 tot en met 2017 bedragen respectievelijk
0,381%, 0,449%, 0,491% en 0,536% van de WOZ waarde voor alle woongelegenheden met
een huurprijs onder de liberalisatiegrens. Voor de jaren vanaf 2018 en verder is in de
meerjarenbegroting uitgegaan van het niveau van 2017 (in 2018 is dit een bedrag van
€ 1.714.000). In 2014 betekende dit een afdracht van € 1.213.000 en voor 2015 is € 1.592.000
begroot voor deze kostenpost.
Vennootschapsbelasting
Naar de huidige stand van zaken hoeft tot en met 2015 geen vennootschapsbelasting betaald
te worden. Brederode is sinds 2008 vennootschapsbelastingplichtig en past de voorwaarden
toe die specifiek voor de corporatiesector zijn afgesproken onder de VSO 2 (vaststellings-
overeenkomst 2). De fiscale prognose is dat voor het eerst met ingang van 2016 een klein
bedrag aan vennootschapsbelasting zal worden betaald.
Resumerend
In de hiernavolgende projectie van de kasstromen is te zien dat Brederode Wonen in staat is om de
impact van de verhuurderheffing en saneringsheffing te kunnen opvangen met de actualisatie van
het huurbeleid, herverdeling van het onderhoud en toepassing van het geldende verkoopbeleid.
Er zijn geen wijzigingen weergegeven in organisatie en medewerkers.
Rekening houdend met het naar de toekomst projecteren van bovenstaande (beleids)maatregelen
is er een positieve ontwikkeling van de reserves, zijn er voldoende liquide middelen aanwezig en
ontstaan er (door heffingen en vennootschapsbelasting afgeroomde) positieve jaarresultaten.
De beoordeling van het hele woningbezit van Brederode qua verhuurbaarheid en technische staat
(Strategisch Voorraad Beleid) is van 2014 en in de meerjarenbegroting 2015 - 2024 doorgerekend.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
38
10.3 Kasstromen
De kasstromen kunnen schematisch als volgt worden weergegeven:
Jaar- Jaar-
(x € 1.000) rekening Rekening Begroting Prognose Prognose Prognose Prognose
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Kasstroom uit
operationele activiteiten 2.369 1.208 2.072 2.071 1.876 1.737 2.560
Investeringskasstromen 1.094 3.200 1.790 -969 -1.522 65 -1.142
Financieringskasstromen -1.641 -2.227 -4.352 -879 -603 -2.321 -3.099
Toename/afname
geldmiddelen 1.822 2.181 -490 223 -249 -519 -1.681
De kasstroom uit operationele activiteiten blijft ondanks de huurmatiging positief onder andere
dankzij een gelijkmatiger verdeling van het onderhoud en verdere afname van de rentelasten.
In de portfoliokasstromen (kasstromen inzake het woningbezit) biedt het verkoopprogramma de
mogelijkheid tot het uitvoeren van nieuwbouw en woningverbeteringen.)
In de financieringskasstromen laat de verhouding tussen de waarde van het bezit en de uitstaande
leningen (Loan to Value) een gunstige ontwikkeling zien. De externe financiering (de leningen) van
het woningbezit neemt procentueel af, wat gunstig is. De ontwikkeling gaat van circa 43,3% in
2015 naar circa 35,2 % in 2019.
10.4 Financiële positie
10.4.1 Beoordeling vermogen
Centraal Fonds Volkshuisvesting
Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) heeft in haar beoordeling van de continuïteit
van Brederode Wonen op basis van de financiële prognoses van onze vereniging voor de jaren
2014 tot en met 2018 – gebaseerd op gegevens uit de meerjarenbegroting 2014/2023 - en de dVi
2013 onderzoek gedaan op een zestal toezichtterreinen. Die terreinen zijn: kwaliteit financiële
informatie, behoud maatschappelijk gebonden vermogen, financieel risicobeheer, liquiditeit,
solvabiliteit en draagkracht vermogen.
Het bij Brederode Wonen uitgevoerde bureauonderzoek over 2013 geeft het CFV geen aanleiding
tot opmerkingen of nader onderzoek en geeft geen aanleiding tot het doen van interventies.
Het voor Brederode Wonen vereiste volkshuisvestelijk vermogen (de ondergrens) wordt gesteld op
15,5% van het balanstotaal tot en met 2016 en op 17,0% tot en met 2018. Het CFV concludeerde
dat het volkshuisvestelijk vermogen van Brederode Wonen (tot en met 2016 op 45% en op 54%
tot en met 2018) zich boven de minimaal noodzakelijk geachte vermogensbuffer ontwikkelt.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
39
Waarborgfonds Sociale Woningbouw
Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw heeft gesteld dat Brederode Wonen onverminderd voldoet
aan de eisen van kredietwaardigheid die dit instituut aan woningcorporaties stelt.
In onderstaande kengetallen is de hiernavolgende ontwikkeling zichtbaar:
Jaar- Jaar-
Kengetallen rekening rekening Begroting Prognose Prognose Prognose Prognose
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Solvabiliteit 48,6 41,7 49,1 49,6 51,3 53,7 56,2
Liquiditeit 0,6 2,3 1,7 1,8 1,6 1,3 0,1
Loan to Value
excl.
liquide middelen 47,9 51,7 43,7 42,4 40,2 37,4 35,2
N.B. Het effect van de jaarrekening 2014 is niet verwerkt in de begrotingsgegevens van de eerder
vastgestelde meerjarenbegroting 2015 - 2024.
10.4.2 Liquiditeit
De liquiditeit (vlottende activa in relatie tot de kortlopende schulden) is in de prognosejaren 2015
tot en met 2019 positief. Vanwege geplande investeringen vanaf 2017 neemt de liquiditeit wel af.
10.4.3 Loan to Value
Loan to value is de verhouding tussen vreemd vermogen (Loan) en de bedrijfswaarde van alle
activa (Value). Daarbij wordt de vuistregel gehanteerd, dat maximaal 70% - 75% van de activa
met vreemd vermogen kan worden gefinancierd. Brederode streeft naar een percentage van 70 %
of lager en dit streven wordt ruimschoots behaald. In de meerjarenbegroting ontwikkelt de Loan to
Value zich van 43,7% in 2015 tot 35,2% in 2019. Het vreemd vermogen en de activa worden in dit
kengetal exclusief liquide middelen berekend. Verder is de Loan to Value tevens afhankelijk van de
actuele waarde van het bezit.
10.4.4 Beoordeling resultaat
Jaar- Jaar-
rekening rekening Norm Begroting Prognose Prognose Prognose Prognose
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Intrest
dekkingsratio
(ICR) 1,85 1,50 > 1,4 1,79 1,87 1,81 1,74 2,21
Debt Service
Coverage
ratio (DSCR) 1,39 > 1,0 1,52 1,59 1,70 1,82 1,86
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
40
10.4.5 Interest dekkingsratio (ICR)
Deze ratio geeft aan in hoeverre Brederode Wonen in staat is om vanuit de exploitatie van haar
bezit de rentelasten te kunnen betalen. Het overschot kan dienen ten behoeve van de interne
financiering van leningen. Als vuistregel voor deze ratio wordt door het WSW een minimum van 1,4
aangehouden. In bovenstaand schema blijft de ICR boven de norm.
10.4.6 Debt Service Coverage ratio (DSCR)
In deze ratio worden niet alleen de rentelasten maar tevens de aflossingen meegenomen, die
vanuit de exploitatie betaald moeten kunnen worden. De DSCR blijft boven de norm.
10.4.7 Maatschappelijk rendement
Brederode heeft in maatschappelijke zin in het verslagjaar het volgende bijgedragen:
- Er is meer aan het onderhoud uitgevoerd dan externe commerciële normen aangeven met het
doel om ons bezit in goede staat te houden.
- Brederode vraagt overwegend een huurprijs die niet hoger is dan 80% van de maximaal
redelijke huur om het aanbod in de sociale sector in ons werkgebied op peil te houden.
- Leegkomende woningen zijn optimaal geïsoleerd om de energielasten zo laag mogelijk te
houden, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan de kernwaarde duurzaamheid.
- Brederode verbetert leegkomende woningen optimaal en neemt ongedekte tekorten voor eigen
rekening om een kwalitatief goede woning aan te bieden.
- Er is geïnvesteerd in de leefbaarheid van ons bezit, waarmee we voldoen aan onze kernwaarde
sociaal.
10.4.8 Waarde van het bezit in het economisch verkeer
Een indicatie van de marktwaarde is op het moment van deze verslaglegging mogelijk door deze te
baseren op de taxaties volgens de Wet Onroerende Zaken per 1 januari 2013.
Volgens deze taxaties is de waarde van het woningbezit van Brederode op dat moment in totaal
€ 347 miljoen; dat is gemiddeld ca. € 210.000 per woning.
10.5 Financiële middelen
10.5.1 Algemeen
In het Treasurystatuut staat het financierings-, beleggings-, cashmanagement- en renterisicobeleid
beschreven. Daarnaast zijn de bevoegdheden en verantwoordelijkheden ten aanzien van dat beleid
vastgelegd. Voor de uiteenzetting omtrent de leningportefeuille wordt verwezen naar paragraaf
IX.9.1 Leningen overheid/ Leningen Kredietinstellingen van de jaarrekening.
10.5.2 Financieringsmanagement
Externe financiering wordt zoveel mogelijk beperkt door primair beschikbare interne financiering
toe te passen. Indien externe financiering noodzakelijk is, wordt er gelet op bundeling bij
kleinschalige vermogensbehoeften en een evenwichtige opbouw van de lening portefeuille, gericht
op vervaltermijnen van aflossingen en rentebetalingen alsmede op looptijden. Bij het aantrekken
van financiering wordt getracht dit onder garantstelling (WSW) te bewerkstelligen, zodat lagere
rentekosten worden gerealiseerd. In principe zijn alle leningsvormen toegestaan zoals annuïtair,
lineair en fixe.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
41
10.5.3 Beleggingsmanagement
Brederode streeft een beleggingsbeleid na, waarbij de nadruk ligt op het voorkomen van risico’s.
De volgende beleggingscategorieën komen in aanmerking:
- Voor de korte termijn (beleggingshorizon tot 1 jaar): rekening-courant en/of deposito’s.
- Voor de lange termijn (beleggingshorizon vanaf 1 jaar): deposito’s.
De bankinstellingen waarbij wordt belegd dienen een hoofdvestiging te hebben in Nederland en
voldoende rating te hebben, namelijk minimaal AA (Standard & Poor) en Aa2 (Moody’s).
10.5.4 Cashmanagement
Het uitgangspunt is dat de liquiditeitspositie voldoende moet zijn om verplichtingen tijdig te kunnen
nakomen. Eventuele tekorten kunnen worden opgevangen met een kasgeldfaciliteit of een
rekening-courantkrediet. Eventuele overschotten worden vastgelegd in geldmarktproducten
(deposito’s of rekening-courant tegen een marktconforme creditrente).
10.5.5 Renterisicobeleid
Brederode streeft naar een gelijkmatige spreiding van renterisico’s. Voor de meting van het
renterisicovolume worden per jaar de ingeschatte kasstroommutaties en renteconversies opgeteld
en vervolgens gerelateerd aan de omvang van het rentedragend vreemd vermogen. Het
renterisicovolume is gemaximeerd tot 15% van de omvang van het rentedragend vreemd
vermogen van het jaar waarin het renterisico wordt gemeten.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
42
11. Governance
Vanaf 1 januari 2007 is de Aedescode met daaraan gekoppeld de Governance Code van kracht.
Deze code is per 1 juli 2011 herzien. Brederode Wonen heeft zich geconformeerd aan deze code.
De bepalingen van de code zijn echter naar hun aard gericht op corporaties met een Raad van
Commissarissen en een stichtingsvorm. Brederode is een vereniging waarbij een Raad van Toezicht
toezicht houdt. Daar waar in onderstaand overzicht in de omschrijving (tekst
Governancecode) over de Raad van Commissarissen wordt gesproken, kan voor
Brederode Wonen ‘Raad van Toezicht’ worden gelezen.
Hoofdstuk Omschrijving Toepassing of Uitleg
I Naleving en handhaving van de code
Principe Het bestuur en de raad van commissarissen zijn
verantwoordelijk voor de inrichting en toepassing van
de governance van de woningcorporatie en de
naleving van de Governancecode Woningcorporaties.
Het principe wordt toegepast.
II Het Bestuur
II.1 Taak en werkwijze
Principe Het bestuur is belast met het besturen van de
woningcorporatie, wat onder meer inhoudt dat het
bestuur verantwoordelijk is voor de realisatie van de
doelstellingen van de woningcorporatie, de strategie,
de financiering en het beleid en de daaruit
voortvloeiende resultatenontwikkeling en het beleid
ten aanzien van deelnemingen van de corporatie. Het
bestuur legt hierover verantwoording af aan de raad
van commissarissen.
Het principe wordt toegepast.
Het bestuur legt, na het verkrijgen van een
akkoordverklaring van de Raad van Toezicht, verantwoording af aan de algemene ledenvergadering d.m.v. het ter goedkeuring voorleggen van de jaarstukken en het vragen van decharge over het gevoerde beleid.
Het principe wordt toegepast.
Het principe wordt toegepast.
Het principe wordt toegepast.
Het bestuur richt zich bij de vervulling van zijn taak
naar het belang van de woningcorporatie in het licht
van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke
doelstelling en weegt daartoe de in aanmerking
komende belangen van bij de woningcorporatie
betrokkenen af.
Het bestuur verschaft de raad van commissarissen
tijdig de informatie die nodig is voor de uitoefening
van de taak van de raad van commissarissen.
Het bestuur is verantwoordelijk voor de naleving van
alle relevante wet- en regelgeving en voor het
beheersen van de risico’s verbonden aan de
activiteiten van de woningcorporatie. Het bestuur
rapporteert hierover aan en bespreekt de interne
risicobeheersing- en controlesystemen met de raad
van commissarissen en zijn auditcommissie, indien
ingesteld.
II.2 Rechtspositie en bezoldiging bestuur
Principe De raad van commissarissen stelt het
bezoldigingsbeleid voor het bestuur vast. De raad van
commissarissen bepaalt de bezoldiging van
individuele bestuurders binnen het kader van het
bezoldigingsbeleid. Het bezoldigingsbeleid wordt
vastgesteld met inachtneming van de Sectorbrede
beloningscode bestuurders woningcorporaties, en met
inachtneming van de toepasselijke wet- en
regelgeving.
De vergoeding voor de directeur-bestuurder is vastgesteld door de Raad van Toezicht conform de sectorbrede beloningscode bestuurders woningcorporaties en volgens de Wet normering topinkomens.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
43
Hoofdstuk Omschrijving Toepassing of Uitleg
Het jaarverslag bevat de hoofdlijnen van het
remuneratierapport van de raad van commissarissen
waarin zijn opgenomen het bezoldigingsbeleid van de
woningcorporatie en de wijze waarop dit in het
afgelopen boekjaar in de praktijk is gebracht. De
toelichting op de jaarrekening bevat in ieder geval
een vermelding van de hoogte en de structuur van de
bezoldiging van de individuele leden van het bestuur
volgens de Sectorbrede beloningscode bestuurders
woningcorporaties.
Het principe wordt toegepast.
II.3 Tegenstrijdige belangen en nevenfuncties
Principe Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling
tussen de woningcorporatie en leden van het bestuur
wordt vermeden. Besluiten tot het aangaan van
transacties waarbij tegenstrijdige belangen van leden
van het bestuur kunnen spelen die van materiële
betekenis zijn voor de woningcorporatie en/of voor de
betreffende leden van het bestuur, behoeven de
goedkeuring van de raad van commissarissen. Het
door een lid van het bestuur aanvaarden van een
nevenfunctie die gezien aard of tijdsbeslag van
betekenis is voor de uitoefening van de taak van
bestuurder behoeft voorafgaande goedkeuring van de
raad van commissarissen.
Bestuur en Raad van Toezicht menen dat dit principe wordt toegepast.
Brederode Wonen beschikt over een – in 2013 geactualiseerde - integriteitscode en past deze toe.
III. Raad van Commissarissen
III.1 Taak en werkwijze
Principe De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht te
houden op het bestuur en op de algemene gang van
zaken in de woningcorporatie en de met haar
verbonden onderneming en staat het bestuur met
raad ter zijde. De raad van commissarissen richt zich
bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de
woningcorporatie en weegt daartoe de in aanmerking
komende belangen van bij de woningcorporatie
betrokkenen af. De raad van commissarissen is
verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen
functioneren. De raad van commissarissen beslist
over benoeming, beoordeling, beloning, schorsing en
ontslag van bestuurders.
Dit principe wordt toegepast.
De Raad van Toezicht voert jaarlijks een zelfevaluatie uit.
De Raad van Toezicht heeft de directeur-bestuurder benoemd, die per 1 februari in dienst is getreden van de corporatie. Hiertoe heeft de Raad een remuneratiecommissie ingesteld. Zie hierover verder het Jaarverslag van de Raad van Toezicht opgenomen in Hoofdstuk 13.
III.2 Onafhankelijkheid
Principe Ieder lid van de raad van commissarissen heeft de
verantwoordelijkheid onafhankelijk en kritisch bij te
dragen aan de besluitvorming zodanig dat de raad
van commissarissen de in aanmerking komende
belangen op evenwichtige wijze kan afwegen. De
raad van commissarissen is zodanig samengesteld
dat de leden ten opzichte van elkaar, het bestuur en
welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch
kunnen opereren.
Naar de mening van bestuur en Raad van Toezicht wordt dit principe toegepast.
III.3 Deskundigheid en samenstelling
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
44
Hoofdstuk Omschrijving Toepassing of Uitleg
Principe Elk lid van de raad van commissarissen dient in staat te zijn om de hoofdlijnen van het totale beleid te
beoordelen. Elk lid van de raad van commissarissen
beschikt over de specifieke deskundigheid die
noodzakelijk is voor de vervulling van zijn taak,
binnen zijn rol in het kader van de profielschets van
de raad. Ook leden die op voordracht zijn benoemd
dienen aan dit profiel te voldoen. De raad streeft naar
een gemengde en uitgebalanceerde samenstelling
onder meer qua geslacht, leeftijd, beroepsgroepen, kennis en expertise, etnische afkomst en
persoonlijkheidskenmerken. Ieder lid van de raad
heeft voldoende tijd voor de vervulling van zijn
functie zodat een goede taakverdeling gewaarborgd
is. De raad van commissarissen dient zodanig te zijn
samengesteld dat hij zijn taak naar behoren kan
vervullen. Een herbenoeming van een lid van de raad
van commissarissen vindt slechts plaats na
zorgvuldige overweging. Ook bij een herbenoeming
wordt de hiervoor genoemde profielschets in acht genomen.
Dit principe wordt toegepast. Een lid van de raad van toezicht heeft maximaal tweemaal vier jaar zitting in de raad.
In het verslagjaar zijn 3 van de 5 leden herbenoemd door de Algemene Ledenvergadering voor een tweede termijn.
III.4 Rol van de voorzitter van de raad van commissarissen
Principe De voorzitter van de raad van commissarissen bereidt
de agenda van de vergadering voor en leidt de
vergaderingen van de raad, ziet toe op het goed
functioneren van de raad en zijn commissies, draagt
zorg voor een adequate informatievoorziening aan de
leden van de raad, zorgt ervoor dat voldoende tijd
bestaat voor de besluitvorming, draagt zorg voor een
adequate introductie, is namens de raad van
commissarissen het voornaamste aanspreekpunt voor
het bestuur, en initieert de evaluatie van het
functioneren van de raad van commissarissen en van
het functioneren van het bestuur. De
woningcorporatie draagt zorg voor een adequate
ondersteuning van de voorzitter van de raad van
commissarissen.
Dit principe wordt toegepast.
III.5 Samenstelling en rol van twee kerncommissies van de raad van toezicht
Principe De raad van commissarissen kan uit zijn midden een
auditcommissie en een selectie-
/remuneratiecommissie, dan wel andere commissies
instellen . De taak van de commissies is om de
besluitvorming van de raad van commissarissen voor
te bereiden. Indien de raad van commissarissen
besluit tot het niet instellen van een audit, en/of
selectie-/remuneratiecommissie, dan geldt de van
toepassing zijnde uitwerking van dit principe van de
Governancecode ten aanzien van de gehele raad van
commissarissen. In het jaarverslag van de
woningcorporatie doet de raad van commissarissen
verslag van de uitvoering van de taakopdracht van de
commissies in het boekjaar.
Dit principe wordt toegepast. De raad bestaat ultimo 2014 uit vijf leden en heeft een auditcommissie en een remuneratiecommissie ingesteld.
III.6 Tegenstrijdige belangen
Principe Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling
tussen de woningcorporatie en leden van de raad van
commissarissen wordt vermeden. Besluiten tot het
aangaan van transacties door de woningcorporatie
waarbij tegenstrijdige belangen van leden van de
raad van commissarissen kunnen spelen, die van
materiële betekenis zijn voor de woningcorporatie
Dit principe wordt toegepast.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
45
Hoofdstuk Omschrijving Toepassing of Uitleg
en/of voor de betreffende leden van de raad van
commissarissen, behoeven de goedkeuring van de
raad van commissarissen. De raad van
commissarissen is verantwoordelijk voor de
besluitvorming over de omgang met tegenstrijdige
belangen bij leden van het bestuur, leden van de
raad van commissarissen en de externe accountant in
relatie tot de woningcorporatie. Het door een lid van
de raad van commissarissen aanvaarden van een
nevenfunctie die gezien aard of tijdsbeslag van
betekenis is voor de uitoefening van de taak van
commissaris behoeft voorafgaande goedkeuring van
de raad van commissarissen.
III.7 Bezoldiging Raad van Toezicht
Principe De raad van commissarissen stelt de bezoldiging van
de leden van de raad van commissarissen vast met
inachtneming van de Honoreringscode
commissarissen van de VTW. De bezoldiging van een
lid van de raad van commissarissen is niet afhankelijk
van de resultaten van de woningcorporatie. De
toelichting op de jaarrekening bevat in ieder geval
informatie over de hoogte en de structuur van de
bezoldiging van de individuele leden van de raad van
commissarissen.
Dit principe wordt toegepast.
IV. De audit van de financiële verslaggeving en de positie van de interne controle functie en van de externe accountant
IV.1 Financiële verslaggeving
Principe Het bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit en
de volledigheid van de openbaar gemaakte financiële
berichten. De raad van commissarissen ziet erop toe
dat het bestuur deze verantwoordelijkheid vervult.
Dit principe wordt toegepast.
IV.2 Rol, benoeming, beloning en beoordeling van het functioneren van de externe accountant.
Principe De raad van commissarissen benoemt de externe
accountant en stelt de beloning van de externe
accountant vast. De raad van commissarissen laat
zich daartoe door het bestuur adviseren.
Dit principe wordt toegepast.
IV.3 Interne controlefunctie
Principe De interne accountant c.q. controller, die een
belangrijke rol kan spelen in het beoordelen en
toetsen van interne risicobeheersing- en
controlesystemen, functioneert onder de
verantwoordelijkheid van het bestuur. Indien aan een
woningcorporatie geen interne accountant c.q.
controller is verbonden is dit principe en daaruit
afgeleide uitwerking van overeenkomstige toepassing
op de financieel verantwoordelijke van de
woningcorporatie.
Bij Brederode Wonen wordt deze functie vervuld door de teamleider Financiën.
IV.4 Relatie en communicatie van de externe accountant met de organen van de woningcorporatie
Principe De externe accountant woont in ieder geval de
vergadering van de raad van commissarissen bij
waarin over de vaststelling van de jaarrekening wordt
Dit principe wordt toegepast.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
46
Hoofdstuk Omschrijving Toepassing of Uitleg
besloten. De externe accountant rapporteert zijn
bevindingen betreffende het onderzoek naar de
jaarrekening gelijktijdig en op dezelfde wijze aan het
bestuur en de raad van commissarissen.
V. Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden
V.1
Principe Het bestuur hanteert een visie op de
maatschappelijke positie van de woningcorporatie als
uitgangspunt voor zijn beleid. Het bestuur vertaalt die
visie in een missie en beleidsdoelstellingen. Het
bestuur betrekt belanghebbenden bij beleidsvorming
en voert met hen een dialoog over de uitvoering van
het beleid. Het bestuur geeft inzicht in de realisatie
van de beleidsdoelstellingen en communiceert
hierover met relevante belanghebbenden.
Het eerste principe wordt toegepast.
Ten aanzien van het tweede deel van dit principe; in 2014 heeft regelmatig overleg en afstemming met belanghebbenden plaatsgevonden.
V.2
Principe De woningcorporatie laat zich een keer per vier jaar
visiteren waarbij een gestructureerd oordeel wordt
gegeven over het volkshuisvestelijk en
maatschappelijk presteren. Visitatie is een
gezamenlijke verantwoordelijkheid van bestuur en
raad van commissarissen.
De eerste visitatie heeft in 2010 plaatsgevonden. In het verslagjaar zou de tweede visitatie plaatsvinden. Met goedkeuring van het bestuur van Aedes heeft Brederode Wonen de visitatie een jaar uitgesteld in verband met de bestuurswisselingen in de jaren 2013 en 2014.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
47
12. Interne risicobeheersing- en
controlesystemen
12.1 Risicomanagement
Het bestuur is verantwoordelijk voor het risicomanagement. Het risicomanagement
is in de governancestructuur van de corporatie geborgd. De interne controlefunctie met betrekking
tot de financiën wordt uitgevoerd door de Teamleider Financiën.
Stakeholders hebben steeds hogere verwachtingen in een werkomgeving, die door wet en
regelgeving van de overheid complexer wordt. Gezocht moet worden naar de balans tussen het te
nemen risico en het financieel en maatschappelijk rendement.
Brederode Wonen maakt onderscheid tussen de volgende risicovelden van het werkgebied:
omgevingsrisico’s, marktrisico’s, organisatierisico’s, personele risico’s, ICT-risico’s, financiële
risico’s, exploitatierisico’s en projectontwikkelingsrisico’s.
12.2 Omgevingsrisico’s
Brederode Wonen houdt rekening met de omgevingsontwikkelingen die risico’s kunnen opleveren
voor het realiseren van de doelstellingen van de organisatie, de financiën van de organisatie en de
organisatie in het algemeen. Een reëel risico is het feit dat de sector te maken heeft en afhankelijk
is van de wispelturigheid van de politiek.
Ten tijde van het samenstellen van de jaarstukken 2014 houdt Brederode Wonen voor 2015 en
latere jaren rekening met de volgende regeringsmaatregelen:
De invoering van de zogenoemde huursombenadering is uitgesteld. Dat betekent dat ook in
2015 nog een inkomensafhankelijke huurverhoging zal worden toegepast.
Voor het woningbezit in Bloemendaal is de woningwaardering aangevuld met z.g. schaarste
punten. Brederode Wonen maakt in 2015 gebruik van deze extra punten bij het bepalen van de
huurprijs.
Door het gebruik van negatieve compensabele fiscale resultaten hoeft Brederode Wonen tot en
met 2016 naar verwachting vrijwel geen Vennootschapsbelasting te betalen. Vanaf 2017 is er,
naar de huidige verwachting, geen verliescompensatie meer en neemt de heffing van de
Vennootschapsbelasting toe.
De Saneringsheffing die moet worden afgedragen aan het Centraal Fonds voor de
Volkshuisvesting is in 2015 nihil. Over de jaren 2016 en verder is de heffing bekend en
opgenomen in de Meerjarenbegroting. Er bestaat een risico dat deze bijdrage hoger wordt als
meer corporaties saneringssteun nodig hebben.
De Verhuurdersheffing die Brederode Wonen moet betalen is, op basis van de aanslag van
2014, bekend en loopt op tot plm. € 1.7 miljoen in 2017. Dit bedrag is vrij zeker. Er is rekening
gehouden met de voortzetting van de heffing na 2017.
De organisatie volgt, voornamelijk via de koepel Aedes, de accountant Ernst en Young en het
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de (voorgestelde) wijzigingen in wet- en
regelgeving.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
48
12.3 Marktrisico’s
Huurmarktontwikkelingen
Hieronder vallen risico’s als huurderving wegens leegstand, verhuurbaarheid en
huurprijsontwikkeling. De huurmarktontwikkelingen worden nauwgezet gevolgd. Het risico van
leegstand is in de regio’s waar Brederode Wonen werkt erg klein. Met name Zuid-Kennemerland is
een aantrekkelijk woongebied. Dat risico wordt nog lager door de wijziging van de Huisvestingswet,
waarin wordt bepaald dat de vestigingsvrijheid in Nederland wordt vergroot. Bovendien wordt de
samenwerking met de omliggende regio’s verruimd.
Met betrekking tot het nakomingsrisico huurders, bestaand uit het huurbetalingsrisico en de
verhaalsmogelijkheden van schade aan het gehuurde geldt dat dit steeds groter wordt. Door de
kredietcrisis en de daaruit voortvloeiende economische teruggang blijven de achterstanden verder
oplopen. Brederode Wonen hanteert een sociaal incassobeleid gericht op het voorkomen van
huisuitzetting en werkt daartoe samen met maatschappelijke instellingen.
Brederode Wonen is zich bewust van de risico’s en maakt maandelijks ten behoeve van de
directeur-bestuurder een debiteurenoverzicht op waarmee betalingsachterstanden worden gevolgd.
Er wordt nog intensiever dan voorheen – met name door een persoonlijke benadering - gewerkt
aan het beperken van de huurachterstand.
12.4 Financiële risico’s
Renteontwikkeling
Renteontwikkelingen zijn van invloed op het resultaat, het rendement en de waarde van het
onroerend goed. Het treasurybeleid ligt vast in het door het bestuur vastgestelde en door de Raad
van Toezicht goedgekeurde Treasurystatuut. Uitvoering van beleid conform het statuut vindt plaats
op de afdeling Financiën.
Het Treasurystatuut van Brederode Wonen dateert van 2014 en beoogt de kaders vast te leggen
van het treasurybeleid als het gaat om financierings-, beleggings-, cashmanagement- en
renterisicobeslissingen. In dit statuut zijn derhalve de hoofdlijnen van het financierings-,
beleggings-, cashmanagement- en renterisicobeleid beschreven. Tevens zijn de bevoegdheden en
verantwoordelijkheden ten aanzien van de uitvoering van dat beleid vastgelegd alsmede de
informatievoorziening. Minimaal 1 maal per jaar vindt er een vergadering van de
Treasurycommissie plaats. In het nieuwe statuut is o.a. het Eigen Middelen Beleid van het
Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) opgenomen.
Brederode Wonen heeft voldoende liquide middelen in samenhang met een kredietfaciliteit.
Brederode Wonen maakt geen gebruik van financiële derivaten voor het opvangen van
rentestijgingen. Voorafgaand aan elke investeringsbeslissing worden de financiële consequenties
doorgerekend in onze Financiële Meerjarenplanning.
De financiële positie van corporaties wordt zowel door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw
(WSW) als het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) beoordeeld op basis van de kasstromen over
de eerstkomende vijf jaar. Op basis van de verstrekte prognosegegevens voor de jaren 2013 tot en
met 2017 verklaart het WSW in haar brief van juni 2014 dat Brederode “voldoet aan de eisen die
het WSW stelt aan de corporatie als deelnemer en gebruik kan maken van de faciliteiten van het
WSW”.
Op basis van de verstrekte prognosegegevens voor de jaren 2014 tot en met 2018 heeft het CFV in
zijn Toezichtbrief van oktober 2014 vastgesteld dat “het bij Brederode Wonen uitgevoerde
bureauonderzoek geen aanleiding geeft tot opmerkingen of nader onderzoek en dat er daarmee
geen aanleiding is tot interventies”. De beoordeling door het CFV betrof toezichtterreinen die van
invloed kunnen zijn op de financiële continuïteit van een corporatie:
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
49
1. Kwaliteit financiële informatie.
2. Behoud maatschappelijk gebonden vermogen.
3. Financieel risicobeheer.
4. Liquiditeit.
5. Solvabiliteit.
6. Draagkracht vermogen.
(Her)financieringsrisico
Hieronder wordt verstaan het risico dat financiering niet of slechts tegen ongunstige voorwaarden
kan worden aangetrokken dan wel verlengd. Het risico wordt beperkt door het hanteren van solide
vermogensverhoudingen, de beschikbare borgingsruimte (WSW) en het onderhouden van relaties
met banken. De nieuwe beleidsregels beperken de mogelijkheden om gemengd te investeren.
WSW maakt onderscheid tussen Daeb- en niet Daeb activiteiten. Indien er niet te borgen projecten
gefinancierd dienen te worden, zal dit inhouden dat leningen tegen een hoger rentepercentage
zullen moeten worden aangetrokken. Niet-Daeb-activiteiten zullen niet meer met WSW-borging
gefinancierd kunnen worden.
De ontwikkeling van de rente- en looptijden wordt door middel van een "vervalkalender lening
portefeuille" voortdurend gevolgd. Bij financieringen worden renteconversie momenten zodanig
gekozen, dat een gelijkmatige risicospreiding plaatsvindt.
Continuïteit
In het verslagjaar zijn financiële verkenningen uitgevoerd, waarin op een aantal beleidsvelden
gevarieerd is. Hieruit is naar voren gekomen dat de financiële continuïteit van Brederode Wonen
niet in het geding komt.
12.5 Organisatierisico’s
Brederode Wonen hanteert een strakke en gecontroleerde planning- en controlcyclus. De
werkorganisatie, het managementteam, de directeur-bestuurder en de Raad van Toezicht hebben
hierdoor zicht en vat op mogelijke en eventueel dreigende risico’s zodat tijdig kan worden
ingegrepen.
Binnen de werkorganisatie houdt de directeur-bestuurder toezicht op de werkzaamheden van alle
medewerkers, mede door middel van een Teamleidersoverleg. In 2014 vond dit overleg met de
teamleiders, de directeur-bestuurder, plaatsvervangend bestuurder en beleidsmedewerker twee
keer per maand plaats, waarbij in ieder geval onderstaande onderwerpen aan de orde kwamen:
1. Maandelijkse management rapportages
2. Liquiditeitspositie voor de komende 12 tot 24 maanden
3. Het saldo van de huurachterstanden
4. Bespreken van beleidsvoorstellen
5. Begroting en realisatie van het onderhoud
6. Beoordeling van het KWH
7. Formele en informele contacten met gemeentebestuurders en collega-corporaties
8. Samenwerking met collega-corporaties
9. Verkoopresultaten
Daarnaast werden maandelijks tijdens een lunchoverleg met alle medewerkers lopende zaken
binnen de organisatie en met betrekking tot het werkveld besproken.
De RvT werd in 2014 periodiek geïnformeerd over de voortgang van de werkzaamheden. De RvT
verleende goedkeuring voor besluiten die zijn opgenomen in de statuten van de vereniging.
De Raad van Toezicht bespreekt de risico’s aan de hand van de door het bestuur ingebrachte
kwartaalrapportages. De Raad van Toezicht laat zich door het Centraal Fonds Volkshuisvesting, het
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
50
Waarborgfonds Sociale Woningbouw en de accountant informeren over de beheersing van de
bedrijfsrisico’s.
Brederode Wonen hanteert ter beperking van de mogelijke risico’s van een niet betrouwbare
informatievoorziening de volgende beheersingsinstrumenten:
• maand- en kwartaalrapportages;
• functie- en taakomschrijvingen;
• procesbeschrijvingen;
• integriteitscode en klokkenluidersregeling;
• treasury jaarplan;
• bevoegdhedenoverzicht met grenzen voor opdrachtverstrekkingen en mandateringen.
12.6 Personele risico’s
Onder personele risico’s worden onder meer verstaan de risico’s die voortvloeien uit het feit dat
een bedrijf een samenwerkingsverband van mensen is, waarbij feilbaarheid en kwetsbaarheid van
mensen in processen niet valt uit te sluiten.
Met een beperkt personeelsbestand is een kleine corporatie kwetsbaar. Bij vacatures wordt hieraan
veel aandacht besteed. Medewerkers van Brederode zijn in hoge mate in staat zelfstandig te
werken. Wanneer het voorkomt dat een medewerker ziek is, worden de taken van deze
medewerker in onderling overleg overgenomen door collega’s. Als er sprake is van een langdurig
ziekteproces wordt er gekozen voor tijdelijke ondersteuning van de organisatie door
uitzendkrachten. Dit heeft geen ernstige negatieve gevolgen gehad voor de continuïteit van de
dienstverlening.
De toepassing van de regelgeving rond de RJ 645 en de uitvoering daarvan levert veel werkdruk op
bij de afdeling Financiën. Daarvoor wordt sinds enkele jaren externe deskundigheid ingehuurd.
Brederode Wonen heeft een voor haar grootte geëigende administratieve organisatie, waarin de
interne controle is verankerd. De onderscheiden bedrijfsprocessen zijn grotendeels beschreven en
zullen in 2015 worden geëvalueerd. Er is een strikte scheiding tussen uitvoering, registratie en
betaling. Betalingen worden te allen tijde door bevoegde functionarissen ondertekend.
De aanbestedingspraktijk van Brederode biedt voldoende waarborgen voor een correcte vorm van
zakendoen, omdat er in het verslagjaar een aanbestedingsprotocol is vastgesteld en toegepast.
Brederode Wonen hanteert ten opzichte van haar aannemers en medewerkers een gedragscode.
Brederode Wonen beschikt over en hanteert een Integriteitscode en een Klokkenluidersregeling. Er
is een vertrouwenspersoon aangesteld.
12.7 ICT risico’s
De gegevens over onze woningen en complexen worden digitaal opgeslagen in een zogenoemd
e-archief. Er wordt gedurende 5 opeenvolgende dagen een back-up gemaakt van deze en andere
interne bestanden. Deze back ups worden bewaard in een brandvertragende kluis.
De bedrijfsadministratie, de huuradministratie en de onderhoudsadministratie worden gevoerd bij
het NCCW in Almere. Dit automatiseringsbedrijf maakt dagelijks back ups, terwijl men tevens over
een volledig operationele schaduwlocatie kan beschikken. Het functioneel en technisch beheer van
ons interne automatiseringssysteem is uitbesteed aan een extern bureau. Dit bureau verleent haar
diensten periodiek en desgewenst op afroepbasis.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
51
12.8 Exploitatierisico’s
Het Energielabel is sinds 1 januari 2014 in de woningwaardering opgenomen en zijn punten voor
de isolatievoorzieningen vervallen. Per 1 oktober 2015 zal het Woningwaarderingssysteem gaan
veranderen en wordt de WOZ-waarde een van de belangrijkste onderdelen van het systeem. Op
landelijke niveau blijven de maximum huren gelijk, lokaal en regionaal zullen er verschillen
optreden. Brederode Wonen heeft gemiddeld genomen een hoge WOZ waarde.
Waardeontwikkeling vastgoed
De waardering van de portefeuille wordt tweemaal per jaar intern uitgevoerd, op basis van de
bedrijfswaarde berekening bij het opstellen van de begroting en bij het samenstellen van de
jaarrekening. Ondanks de genomen regeringsmaatregelen met betrekking tot de
hypotheekrenteaftrek, striktere eisen bij banken bij hypotheekverstrekking en terughoudendheid
van potentiële kopers is er weer sprake van een waardestijging van onroerend goed. Dat blijkt o.a.
uit de hogere opbrengsten bij verkoop van woningen.
Technische staat van de gebouwen
Hieronder vallen risico’s als het geheel of gedeeltelijk tenietgaan van gebouwen en het risico van
verborgen gebreken. Al het onroerend goed is verzekerd via de opstalverzekering.
Het Strategisch Voorraadbeleid wordt één keer per drie jaar onder de loep genomen.
In 2012/2013 heeft het laatste onderzoek plaatsgevonden. In 2015 wordt een nieuw
softwarepakket geïmplementeerd, waarin bestaande financiële en onderhoudtechnische gegevens
kunnen worden ingelezen, waardoor het Strategisch Voorraadbeleid sneller en op nauwkeuriger
wijze kan worden herzien als dat nodig is.
Om het onderhoudsbeleid van Brederode Wonen te toetsen, wordt er jaarlijks – ondersteund door
een extern bureau - een conditiemeting uitgevoerd op dat deel van het bezit waar het komend jaar
schilderwerk gepland is.
12.9 Projectontwikkelingsrisico’s
Op dit moment heeft Brederode Wonen geen projecten voor nieuwbouw of herstructurering onder
handen.
12.10 Inrichting van de verslaglegging
Bij het samenstellen van de periodieke rapportering en de jaarlijkse verslaglegging hanteert
Brederode Wonen het BBSH en de Governancecode als richtlijn. Verder zorgt Brederode Wonen
ervoor dat wordt voldaan aan de voorschriften van de Raad voor de Jaarverslaglegging en wordt er
rekening gehouden met de aandachtsvelden van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
52
Verklaring van het bestuur
Het bestuur van Brederode Wonen verklaart hierbij dat alle uitgaven in het verslagjaar 2014 zijn
gedaan in het belang van de volkshuisvesting.
Tevens verklaart het bestuur dat de interne beheersingssystemen adequaat zijn opgezet en
effectief hebben gewerkt gedurende het verslagjaar.
Daarmee hebben we een redelijke mate van zekerheid dat:
1. De financiële verslaglegging betrouwbaar is.
2. De organisatie heeft gehandeld in overeenstemming met de van toepassing zijnde wet- en
regelgeving.
3. De organisatie voldoende inzicht heeft in de mate waarin de operationele, volkshuisvestelijke en
financiële doelstellingen zijn gerealiseerd.
4. De organisatie geen risico’s heeft gelopen die in tegenspraak zijn met het vooraf gedefinieerde
en goedgekeurde beleid.
Paul Vreke
Directeur-bestuurder
Bloemendaal, 30 maart 2015
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
53
13. Jaarverslag Raad van Toezicht
Algemeen
De Raad van Toezicht (RvT) heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene
gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden onderneming en staat het
bestuur ter zijde. In dit jaarverslag legt de RvT, als onderdeel van een maatschappelijk
ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop hij invulling heeft
gegeven aan de uitvoering van zijn taken en bevoegdheden.
Daarbij heeft de Raad zich gehouden aan de van kracht zijnde richtlijnen, in overeenstemming met
de Governancecode van Aedes (2011). In het jaarverslag van de corporatie wordt een apart
hoofdstuk aan de Governancecode gewijd. De Raad conformeert zich aan de tekst over de
Governance.
Toezicht
De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvT zijn vastgelegd in de statuten van
Brederode Wonen en nader uitgewerkt in het reglement voor de RvT. Dit reglement wordt
geactualiseerd in het eerste kwartaal van 2015.
De RvT vervult de rol van werkgever van het bestuur. De RvT houdt o.a. toezicht op het algemene
beleid van het bestuur. Het bestuur wordt gevormd door één directeur-bestuurder. Deze
bestuurder is een man. Wanneer er een vacature ontstaat, houdt de RvT rekening met de
verhouding mannen/vrouwen in de samenstelling van het bestuur.
Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen had de RvT, naast het reguliere overleg,
over belangrijke aangelegenheden incidenteel overleg met de directeur-bestuurder.
Toezichtkader
Als kader voor het uitoefenen van zijn taken hanteert de RvT onder meer het Jaarplan 2014 en de
Meerjarenbegroting 2014-2023.
De RvT heeft zich in het afgelopen jaar als volgt op de hoogte gehouden van ontwikkelingen van
woningbouwcorporaties:
Voor de uitoefening van zijn taak relevante informatie van het bestuur van de corporatie;
Informatie uit vakbladen (Aedes, Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW)),
websites van o.a. het ministerie van VROM en de pers;
Overleg met de accountant.
Samenstelling RvT
De statuten van de vereniging bepalen dat de Raad van Toezicht uit minimaal 3 en maximaal 5
personen dient te bestaan. Voor de vervulling van vacatures hanteert de RvT een profielschets en
een werving- en selectieprocedure. De RvT is van oordeel dat, mede met gebruikmaking van deze
stukken, de onafhankelijkheid van de raad voldoende is gewaarborgd. De raad van commissarissen
is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan
ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. RvT bestaat uit vier mannen (80%) en één vrouw
(20%). Wanneer een vacature ontstaat, wordt bij het vervullen ervan rekening gehouden met de
verhouding mannen/vrouwen in de samenstelling van de RVT.
Ultimo 2014 was de RvT als volgt samengesteld:
mr T.M. van Grafhorst (m) Voorzitter (1965)
Deskundigheid: Juridisch, personeelsmanagement, financiële besturing
Beroep: Notaris in Haarlem
Nevenfuncties: Secretaris Stichting Haarlemse Vastgoedveiling, bestuurslid
Stichting Teylers Museum VriendenFonds in Haarlem, voorzitter
Laurens Janszoon Coster in Haarlem, secretaris stichting
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
54
plaatsvervangend lid van de Kamer voor het Notariaat van de
Rechtbank Amsterdam,
Voorzitter Stichting Vrienden van de Vorm
Voorzitter Stichting Huizen Aanpak
M. Vink (m) Lid op voordracht van huurders (1971)
Deskundigheid: Volkshuisvestelijk en Projectontwikkeling/vastgoed
Beroep: Zelfstandig Ondernemer-Vastgoedontwikkelaar (Orka
Vastgoedmanagement)
Nevenfuncties: n.v.t.
mr drs F.A.L. van der Bruggen
(m)
Lid (1948)
Deskundigheid: Financiële besturing, financieel-economisch
Beroep: Voormalig partner van Ernst en Young
Nevenfuncties: Lid van de Raad van Toezicht Stichting Nieuw Unicum in
Zandvoort, bestuurslid Stichting Begijnhof en Stichting Andrieshof
(woningcorporaties) in Amsterdam, lid van de Klachtencommissie
van de NBA in Amsterdam, lid Raad van Toezicht Stichting Omring
te Hoorn, directeur Chinese Workers
mr drs W. Aardenburg (v)
Deskundigheid:
Beroep:
Nevenfuncties:
Lid op voordracht van huurders (1966)
Juridisch, personeelsmanagement
Rechter
Plaatsvervangend voorzitter NVM
drs G.C. Grift (m)
Deskundigheid:
Beroep:
Nevenfuncties:
Lid (1957)
Financieel, algemene bedrijfsvoering, bestuurlijke verhoudingen,
fusie
Directeur Samenwerking bètafaculteiten Universiteit van
Amsterdam en Vrije Universiteit
voorzitter Raad van Toezicht Stichting Omega (centrum voor
meervoudig complex gehandicapten te Amsterdam)
De Auditcommissie van de RvT bestaat uit de heren Van der Bruggen en Vink. De directeur-
bestuurder en de teamleider financiën van Brederode Wonen wonen het overleg bij. De
auditcommissie is in 2014 vijfmaal bijeengekomen en heeft gesproken over de volgende
onderwerpen:
- Concept Jaarrekening 2013
- Selectie nieuwe accountant (3 vergaderingen)
- Overleg met de externe accountant over waardering verkoop onder voorwaarden
- Concept Meerjarenbegroting
De Treasurycommissie van de RvT heeft in 2014 tweemaal vergaderd in de volgende
samenstelling: de heer Van der Bruggen, de directeur-bestuurder en teamleider financiën van
Brederode Wonen en de heer W. Pijffers van BDO. De volgende onderwerpen stonden op de
agenda:
- Voorbereiding Treasurystatuut (vaststelling vond plaats in de RvT)
- Herfinanciering (gerealiseerd in mei 2014)
De Remuneratiecommissie van de RvT bestaat uit de heer van Grafhorst en mevrouw
Aardenburg. De remuneratiecommissie heeft in 2014 driemaal vergaderd over functioneren en
honorering van de bestuurder en heeft in het kader daarvan ook gesprekken gevoerd met de
teamleiders van Brederode Wonen.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
55
Diverse taken
Ten behoeve van de uitvoering van diverse taken heeft de RvT in haar vergaderingen frequent
aandacht besteed aan diverse audit-onderwerpen, waarvan twee keer in tegenwoordigheid van de
externe accountant.
Profielschets
De RvT werkt met een profielschets voor de raad als collectief waaruit de profielschetsen voor
vacatures worden afgeleid. De profielschets dient steeds herijkt te worden om aan te sluiten bij de
specifieke kenmerken van de organisatie op een bepaald moment en bij de toekomstplannen. Deze
profielschets wordt gepubliceerd op de website.
Integriteit en zelfreflectie
Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen de woningbouwvereniging en de leden van
de RvT wordt, conform de geldende Integriteitcode van de corporatie, vermeden. De RvT is ook het
afgelopen jaar alert geweest om situaties te voorkomen waarbij sprake zou kunnen zijn van
(transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij zijn leden betrokken zouden kunnen zijn. Ook
heeft de Raad op 15 september 2014 een zelfevaluatie uitgevoerd.
Bezoldiging RvT
Totale bruto-vergoeding 2014 €
T.W. van Grafhorst, voorzitter
8.224,37
F.A.L. van der Bruggen, lid 5.482,51
M. Vink, lid 5.482,51
G.C. Grift, lid 5.803,85
W. Aardenburg, lid 5.803,85
De bezoldiging van de RvT is in 2014 aangepast en valt daarmee nog steeds binnen de geldende
marges van de Wet Normering Topinkomens. De vergoeding van de leden Grift en Aardenburg
wordt in de salarisadministratie verwerkt. Het betreft fiscaal gezien een fictieve dienstbetrekking,
waarbij alleen premie wegens ZVW (zorgverzekeringswet) wordt toegepast. Dit verklaart het
verschil in de hoogte van vergoeding met de andere leden, die hun vergoeding middels een zakelijk
gefactureerd honorarium ontvangen.
Intreed- en aftreedrooster
Leden Datum intreding Aftredend huidige termijn
T.W. van Grafhorst 2010 2018 2e
M. Vink 2010 2018 2e
F.A.L. van der Bruggen 2010 2018 2e
W. Aardenburg 2013 2017 1e
G.C. Grift 2013 2017 1e
1. De leden van de RvT worden benoemd voor een periode van maximaal vier jaar.
2. De leden treden af volgens een nog vast te stellen rooster. Dat rooster zal in beginsel
betrekking hebben op de tweede termijn. De RvT heeft afgesproken om – om de continuïteit te
waarborgen – het aftreden van leden met gelijktijdig aflopende zittingstermijnen te spreiden.
3. Aftredende leden zijn terstond en maximaal eenmaal herbenoembaar.
De heren Van Grafhorst, Vink en Van der Bruggen zijn in 2014 benoemd voor een tweede termijn.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
56
Inhoudelijk toezicht RvT
De RvT is in 2014 zeven keer in vergadering bijeen geweest met de directeur-bestuurder, waarvan
twee keer in het bijzijn van de accountant. Ze heeft enige malen informeel overleg gehad. De
voorzitter van de RvT heeft in 2014 periodiek overleg gevoerd met de directeur-bestuurder. Verder
heeft de Raad in mei 2014 deelgenomen aan de algemene ledenvergadering van de vereniging.
De RvT ontvangt alle relevante stukken en informatie van de directeur-bestuurder en/of
medewerkers van de werkorganisatie. Door middel van de vier uitgebrachte Tussentijdse
Rapportages blijft de RvT op de hoogte van de voortgang van de uitvoering van het Jaarplan 2014,
evenals van de realisatie door het jaar heen ten opzichte van de begroting.
Overige onderwerpen
a) Keuzes in het huurbeleid
Het bestuur heeft de RvT geïnformeerd over de gemaakte keuzes m.b.t. de bepaling van het
huurbeleid 2014. De RvT kon zich vinden in de door het bestuur gemaakte keuzes.
b) Managementrapportages
De RvT is door de bestuurder middels de tussentijdse rapportages op de hoogte gehouden van
de groeiende huurachterstand, de oorzaken daarvan en de daarop genomen maatregelen.
c) Financiële toezichthouders
De RvT is op de hoogte gesteld van de beoordelingen van het Centraal Fonds voor de
Volkshuisvesting en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw en onderschrijft de conclusies
van deze toezichthouders.
d) Treasury
De RvT heeft het verslag ontvangen van de bespreking van de Treasurycommissie. Een nieuw
treasurystatuut is vastgesteld. Dit statuut zal iedere 3 jaar worden herijkt.
e) Kwaliteitsmeting Brederode Wonen
De RvT is op de hoogte gesteld van de uitslag van de KWH meting van 2013 (eindresultaat
7,7), op basis waarvan Brederode Wonen het KWH-label mag blijven voeren.
f) Basiskwaliteit woningen
De RvT is op de hoogte gesteld van het onderzoek naar de basiskwaliteit van de woningen van
de corporatie en stemt in met het gevoerde beleid basiskwaliteit.
g) Jaarstukken 2013
De RvT heeft, in aanwezigheid van de accountants van PricewaterhouseCoopers, de
jaarstukken over 2013 met het bestuur en de werkorganisatie besproken en geanalyseerd.
Dit in samenhang met het accountantsverslag over 2013. De RvT heeft de Algemene
Ledenvergadering geadviseerd de jaarstukken over 2013 goed te keuren. Dat is gebeurd.
h) Visitatie
Op verzoek van de directeur-bestuurder is uitstel gevraagd voor de uitvoering van visitatie van
de corporatie in 2014. Dit verzoek is gehonoreerd. Visitatie zal door Ecorys plaatsvinden in de
eerste helft van 2015.
i) Verkoopbeleid
Het verkoopbeleid inclusief de koopregeling (o.a. verkoop onder voorwaarden) was onderwerp
van gesprek in overleggen met de directeur-bestuurder. Met name de tegenvallende
verkoopopbrengst gaf aanleiding om op dit onderwerp scherp te monitoren.
j) Samenwerking met Pré Wonen
k) Aanbestedingsprotocol
l) Crisis- en Calamiteitenmanagement
m) Heffingen
De RvT is tussentijds geïnformeerd over de ontwikkelingen rond verhuurdersheffing en de
Novelle Blok, de gevolgen daarvan en de wijze waarop Brederode Wonen hiermee om denkt te
moeten gaan.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
57
n) Prestatieafspraken
De Raad is door de directeur-bestuurder op de hoogte gehouden van de stand van zaken met
betrekking tot de totstandkoming van de prestatieafspraken in de gemeente Bloemendaal en
in de gemeente Velsen. In eerstgenoemde gemeente is het daadwerkelijk tot
prestatieafspraken gekomen, in Velsen vooralsnog niet.
o) Ontwikkelingen nieuwbouw Oldenhove
p) Lidmaatschap Brederode Wonen en Huurdersvereniging
q) Oordeelsbrief 2013 Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
De RvT heeft kennis genomen van de oordeelsbrief van de minister van november 2014.
r) Selectie nieuwe accountant
De RvT is nauw betrokken geweest bij de selectie van de nieuwe accountant. Na een
zorgvuldige selectieprocedure is EY geselecteerd als nieuwe accountant van Brederode Wonen.
s) Meerjarenbegroting 2015-2024
Deze meerjarenbegroting is evenals het Jaarplan 2015 vastgesteld.
t) Financiële verkenning
De financiële verkenning 2014-2024 is besproken.
u) Bestuursreglement en procuratieregeling
De RvT hecht sterk aan helderheid rond bevoegdheden en functiescheiding. Het opstellen van
een bestuursreglement en procuratieregeling gebeurt dan ook zeer zorgvuldig. In het eerste
kwartaal van 2015 zullen beide stukken definitief worden vastgesteld.
v) Managementletter 2014 van EY
Deze Managementletter is- evenals de nulmeting van EY - met de RvT besproken.
w) Diverse onderwerpen met betrekking tot de actualiteit
Gedurende het jaar is de RvT geïnformeerd over en heeft gesproken over actuele landelijke en
lokale ontwikkelingen die van invloed zijn op de sector in het algemeen en/of Brederode
Wonen in het bijzonder:
parlementaire enquête
sociale huisvesting in de toekomst
Huisvestingswet
Woningwet
Nieuwe gemeenteraden en –colleges
Resultaten van landelijke corporatie Benchmark
Convenant Huisuitzetting gemeente Bloemendaal
x) Functioneren bestuurder
Het functioneren van de bestuurder is door de voltallige RvT besproken.
Heisessie
Tijdens een heisessie, bijgewoond door de bestuurder van Brederode Wonen, is ondermeer
gesproken over de ontwikkelingen in het toezicht en de toekomst van sociale huisvesting.
Huurdersvereniging
In 2014 is eenmaal overleg gevoerd met de Huurdersvereniging van Brederode Wonen.
Algemene Ledenvergadering
De voorzitter van de RvT zat de algemene ledenvergadering voor in mei 2014. Drie van de vier
overige leden waren hierbij aanwezig.
Bewonersbijeenkomsten
De RvT – of een afvaardiging van de RvT – was aanwezig bij de verschillende
bewonersbijeenkomsten die in 2014 zijn gehouden (nieuwjaarsbijeenkomsten en
informatiebijeenkomsten m.b.t. keuze lidmaatschap).
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
58
Raad van Commissarissen Pré Wonen
De RvT is in het najaar van 2014 bijeengekomen met de Raad van Commissarissen van collega-
corporatie Pré Wonen. Er is gesproken over de intenties van de samenwerking tussen beide
corporaties. Deze blijven ongewijzigd van praktische aard.
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
59
Bloemendaal, 30 maart 2015
mr T.W. van Grafhorst, voorzitter
M. Vink, lid
mr drs F.A.L. van der Bruggen, lid
mr drs W. Aardenburg, lid
drs G.C. Grift
Brederode Wonen - Volkshuisvestingsverslag & Jaarverslag 2014
60
JAARREKENING 2014
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 61
I. 64
II. 66
III. 67
IV. 69
IV.1 69
IV.2 69
IV.3 69
V. 70
V.1 70
V.2 70
V.3 70
V.4 70
V.5 74
V.6 76
V.7 77
V.8 77
V.9 77
V.10 77
VI. 78
VI.1 78
VI.2 78
VI.3 79
VII. 81
VII.1 81
VII.2 82
VII.3 82
VIII. 83
IX. 84
IX.1 84
IX.2 87
IX.3 88
IX.4 88
IX.5 89
IX.6 90
IX.7 90
IX.8 90
IX.9 91
IX.10 93
IX.11 94
Kortlopende schulden
Financiële vaste activa
Vorderingen
Liquide middelen
Voorzieningen
Egalisatierekening
Eigen vermogen
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Langlopende schulden
Vastgoedbeleggingen
Grondslagen voor bepaling van het resultaat
Algemeen
Bedrijfsopbrengsten
Bedrijfslasten
Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en resultaat-bepaling
Waardering vaste activa
Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw
en herstructurering
Verwerking fiscaliteit
Kasstroomoverzicht
Toelichting op de balans (x € 1.000)
Materiële vaste activa
INHOUDSOPGAVE JAARREKENING
Balans per 31 december 2014
Winst-en-verliesrekening over 2014
Kasstroomoverzicht 2014 (indirecte methode)
Algemene toelichting
Algemeen
Presentatie
Oordelen en schattingen
Grondslagen voor waardering van activa en passiva
Langlopende schulden
Regelgeving
Vergelijking met voorgaand jaar
Verwerking verplichtingen
Vastgoedbeleggingen
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
Vorderingen
Egalisatierekening
Voorziening
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 62
X. 95
X.1 95
X.2 95
X.3 95
X.4 96
X.5 96
X.6 96
X.7 97
X.8 97
X.9 97
X.10 98
X.11 98
X.12 98
X.13 98
X.14 99
X.15 100
X.16 100
X.17 101
X.18 101
X.19 102
XI. 103
XI.1 103
XII. 104
XII.1 104
XII.2 105
XIII. 107
XIV. 108
XIV.1 108
XIV.2 108
XIV.3 108
XIV.4 108
109
Uit de herwaardering vrijgevallen bedragen
Overige bedrijfsopbrengsten
Afschrijvingen op materiële vaste activa
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
Huren
Opbrengsten servicecontracten
Overheidsbijdragen
Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille
Lasten servicecontracten
Overige informatie
Mutatie reële waarde sociaal vastgoed
Rentebaten en rentelasten
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
Overzicht van het totaalresultaat 2014
Verantwoording wegens de Wet normering bezoldiging
topfunctionarissen publieke en semi-publieke sector
Bestuur en leden Raad van Toezicht
Bezoldiging van (ex-)bestuurders en (ex-)leden van de Raad van Toezicht
Mutatie reële waarde materiële vaste activa
Ondertekening van de jaarrekening
Overige waardeveranderingen materiële vaste activa en
vastgoed-portefeuille
Overige bedrijfslasten
Lonen en salarissen
Sociale lasten
Pensioenlasten
Lasten onderhoud
Leefbaarheid
Toelichting op de winst- en verliesrekening (x € 1.000)
Accountantsverklaring
Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat
Bestemming van het resultaat 2014
Gebeurtenissen na balansdatum
Controleverklaring van de onafhankelijk accountant
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 63
I. Balans per 31 december 2014
Ref. € € € €
IX.1
70.217 91.918
2 1
568 585
70.787 92.504
IX.2
15.180 11.990
4.729 3.070
19.909 15.060
IX.3
IX.3.1 78 155
IX.3.2 278 458
356 613
IX.4
IX.4.1 82 54
IX.4.2 43 43
IX.4.3 19 21
144 118
IX.5 3.036 855
94.232 109.150
(bedragen x € 1.000)
Vaste activa
Materiële vaste activa
zaken ten dienste van de
(na voorgestelde resultaatbestemming)
31 december 2014 31 december 2013
Sociaal vastgoed
in exploitatie
Vastgoed in ontwikkeling
bestemd voor eigen exploitatie
Onroerende en roerende
exploitatie
Vastgoedbeleggingen
Commercieel vastgoed in
exploitatie
Onroerende zaken verkocht
onder voorwaarden
Financiële vaste activa
Te vorderen BWS-subsidies
Latente belastingvordering
Vlottende activa
Vorderingen
Huurdebiteuren
Overige vorderingen
Overlopende activa
Liquide middelen
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 64
Ref. € € € €
IX.6
IX.6.1 39.333 52.879
IX.7 78 155
IX.8 91 669
IX.9
IX.9.1 335 349
IX.9.2 43.919 44.257
IX.9.3 4.729 3.070
48.983 47.676
IX.10
281 363
IX.10.1 61 51
IX.10.2 4.459 6.288
IX.10.3 946 1.069
5.747 7.771
94.232 109.150
Terugkoopverplichting woningen
verkocht onder voorwaarden
31 december 201331 december 2014
Passiva
Eigen vermogen
Overige reserves
Egalisatierekening
Voorzieningen
Latente belastingschuld
Langlopende schulden
Leningen overheid
Leningen kredietinstellingen
Overlopende passiva
Kortlopende schulden
Schulden aan leveranciers
Belastingen en premies
sociale verzekeringen
Overige schulden
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 65
II. Winst-en-verliesrekening over 2014
2014 2013
Ref. € €
X.1 9.501 9.033
X.2 233 222
X.3 83 83
X.4 1.563 1.027
X.5 126 118
11.506 10.483
X.6 2.213 2.404
X.7 3.126 734
X.8 720 672
X.9 137 106
X.10 142 121
X.11 2.399 2.203
X.12 17 19
X.13 229 217
X.14 2.708 1.762
11.691 8.238
-185 2.245
X.15 204 -370
X.16 1.796 2.394
X.17 0 1
X.17 -2.206 -2.469
-2.206 -2.468
-391 1.801
X.18 397 -633
6 1.168
Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
(bedragen x € 1.000)
Bedrijfsopbrengsten
Huren
Opbrengsten servicecontracten
Overheidsbijdragen
Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille
Overige bedrijfsopbrengsten
Som der bedrijfsopbrengsten
Bedrijfslasten
Afschrijvingen op materiële vaste activa en vastgoedportefeuille
Uit de herwaardering vrijgevallen bedragen
Lonen en salarissen
Sociale lasten
Pensioenlasten
Lasten onderhoud
Leefbaarheid
Lasten servicecontracten
Overige bedrijfslasten
Som der bedrijfslasten
Bedrijfsresultaat
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen
vastgoedportefeuille
Resultaat ná belastingen
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten
Rentelasten en soortgelijke kosten
Saldo financiële baten en lasten
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
vóór belastingen
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 66
III. Kasstroomoverzicht 2014 (indirecte methode)
€ € € €
2.213 2.405
- Resultaat verkoop vastgoedportefeuille -1.563 -1.027
- Terugneming bijzondere waardeverminderingen 141 99
- Overige waardeveranderingen 2.985 635
3.776 2.112
0 447
-27 197
-150 -164
-177 480
3.414 4.837
-2.206 -2.468
1.208 2.369
-809 -1.106
-1 -1
-33 -37
3.200 1.094
4.408 3.463
Overige waardeveranderingen mva en vastgoed-portefeuille
2014 2013
-185 2.245
(bedragen x € 1.000)
Kasstroom uit operationele activiteiten
Bedrijfsresultaat
Aanpassing voor:
Afschrijvingen
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Veranderingen in werkkapitaal:
Voorraden
Vorderingen
Onroerende/roerende zaken in exploitatie
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Tussentelling kasstroom, transporteren
Desinvesteringen onroerende/roerende zaken in exploitatie 4.043 2.238
Onroerende/roerende zaken in ontwikkeling
Onroerende/roerende zaken t.d.v. exploitatie
Kortlopende schulden (excl. bankkrediet)
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
Ontvangen/betaalde (= -) rente
Kasstroom uit operationele activiteiten
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 67
4.000 0
-6.227 -1.641
-2.227 -1.641
2.181 843
0 979
2.181 1.822
855 -967
3.036 855
2.181 1.822
Toename geldmiddelen
3.463Tussentelling kasstroom, transport 4.408
Saldo liquide middelen per 1 januari
Saldo liquide middelen per 31 december
Toename liquide middelen
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Ontvangsten uit langlopende
schulden (nieuwe leningen)
Aflossing langlopende schulden
Toename liquide middelen
Afname bankkrediet
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 68
IV. Algemene toelichting
IV.1 Algemeen
IV.2 Presentatie
IV.3 Oordelen en schattingen
Brederode Wonen is een vereniging met de status van “toegelaten instelling volkshuisvesting”. Brederode heeft
specifieke toelating tot de regio Zuid-Kennemerland en de regio IJmond en is werkzaam binnen de juridische
wetgeving van uit de Woningwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De vestigingsplaats is Bloemendaal.
De activiteiten van Brederode Wonen bestaan voornamelijk uit de exploitatie en ontwikkeling van woningen.
In de herziene Richtlijn 645 zijn aangepaste modellen voor de balans en resultatenrekening voorgeschreven. In
de balans zijn een aantal posten toegevoegd en voor de resultatenrekening biedt de herziene Richtlijn naast een
uitgebreider Categoriaal model tevens een Functioneel model als alternatieve optie. Brederode Wonen kiest voor
het categoriale model.
Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van
Brederode Wonen zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de
jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het (in artikel 2:362 lid 1 BW) vereiste inzicht
noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen
opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 69
V. Grondslagen voor waardering van activa en passiva
V.1 Regelgeving
V.2 Vergelijking met voorgaand jaar
V.3 Verwerking verplichtingen
V.4 Materiële vaste activa
V.4.1 Algemene uitgangspunten
Verkrijgings- of vervaardigingsprijs
De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven onder
aftrek van afschrijvingen gedurende de geschatte toekomstige gebruiksduur. Op grond wordt niet afgeschreven.
De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van het Besluit beheer sociale huursector,
Titel 9 Boek 2 BW, en Hoofdstuk RJ 645 van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving en de stellige uitspraken
van de overige hoofdstukken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad van de
Jaarverslaggeving.
Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de
actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de
verkrijgingsprijs. In de balans, de winst- en verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties
opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Toelichtingen op posten in de balans,
winst- en verliesrekening en kasstroomoverzicht worden in de jaarrekening genummerd.
De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het
voorgaande jaar.
In de jaarrekening wordt, naast juridisch afdwingbare verplichtingen, tevens rekening gehouden met feitelijke
verplichtingen die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan
is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige
belanghouders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige
nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van Brederode
Wonen rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de
formalisering van de definitief ontwerp fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft
plaatsgevonden.
Tenzij bij de afzonderlijke balansposten iets anders wordt vermeld gelden voor alle materiële vaste activa de
volgende algemene uitgangspunten.
Voor zover verkregen subsidies te kwalificeren zijn als investeringssubsidie, worden deze in mindering gebracht
op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs.
Tevens worden hierbij de rente tijdens de bouw op vreemd vermogen en direct toerekenbare interne kosten
alsmede transactiekosten geactiveerd. Rente wordt uitsluitend toegerekend indien voor te vervaardigen
materiële vaste activa noodzakelijkerwijs een aanmerkelijke hoeveelheid tijd nodig is om deze gebruiksklaar te
maken en vangt aan bij start van de bouw. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde
rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is
aangetrokken wordt de rentevoet van deze specifieke financiering gehanteerd.
Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht.
Indien grond gekocht is met opstallen, met de intentie de opstallen te slopen of teniet te laten gaan en
vervolgens op de grond nieuwbouw te realiseren, dan maken de eventuele boekwaarde van de opstallen en de
gemaakte sloopkosten deel uit van de verkrijgingsprijs van de grond.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 70
Verwerking van groot onderhoud
V.4.2 Sociaal vastgoed in exploitatie
Typering
Kwalificatie
Waarderingsgrondslag
Na-investeringen
Onderhoud
Componenten
Bepaling bedrijfswaarde
Binnen het vastgoed worden componenten onderkend met een verschillende levensduur. Naast de grond (geen
afschrijving) wordt alleen opstal als component onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien
deze component meer dan 10% uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als
gevolg van een afwijkende levensduur van de component ten opzichte van de opstal) meer dan 10% afwijkt van
de situatie dat geen component zou zijn onderkend.
Brederode Wonen verwerkt de kosten van groot onderhoud aan haar materiële vast activa als onderdeel van de
boekwaarde indien wordt voldaan aan de criteria voor activering. De geactiveerde kosten worden als
afzonderlijke component behandeld. Voor zover sprake is van vervanging van onderdelen van het actief wordt
de nog aanwezige boekwaarde van deze onderdelen gedesinvesteerd. Indien de boekwaarde van deze te
desinvesteren onderdelen niet afzonderlijk uit de activa registratie zijn te herleiden wordt deze benaderd op
basis van de huidige uitgaven, teruggerekend naar de datum van oorspronkelijke investering, en indien van
toepassing rekening houdend met de naar benadering tot het moment van vervanging hierover gepleegde
afschrijvingen.
Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het
maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen
huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt
vastgesteld. Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerend goed dat is verhuurd aan maatschappelijke
organisaties, waaronder zorg-, welzijn-, onderwijs en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is
vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december
2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen.
Het beleid van Brederode Wonen is er primair op gericht de sociale vastgoedportefeuille aan te houden voor de
doelgroep van beleid. Slechts voor een deel van het sociale vastgoed vindt optimalisatie van het financiële
rendement plaats. Daarmee kwalificeert Brederode Wonen zich als vastgoed beheerder en is de bedrijfswaarde
de basis voor de invulling van de actuele waarde.
Brederode Wonen waardeert haar sociaal vastgoed in exploitatie bij eerste verwerking tegen verkrijgings- of
vervaardigingsprijs en daarna tegen actuele waarde (zijnde de bedrijfswaarde).
Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van het
actief worden aangemerkt als activeerbare kosten van vernieuwing.
Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel
de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, worden in de waardering betrokken. Herstructurering
onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren of vergroten van de oorspronkelijke capaciteit.
De lasten van regelmatig voorkomend onderhoud waaronder renovatie onderscheiden zich van activeerbare
kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van onderhoud
worden direct in het resultaat verantwoord.
Onder de bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de aan een actief of samenstel van activa toe
te rekenen toekomstige kasstromen die kunnen worden verkregen met de uitoefening van het bedrijf. De
bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van
toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van
de investering.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 71
Bij de bedrijfswaardeberekening gelden de volgende uitgangspunten:
-
-
-
- jaarlijkse huurderving van 0,50 % (voorgaand jaar 0,50 %);
-
-
-
-
-
- een rekenrente van 5,25 % (voorgaand jaar 5,25 %);
-
- In de Wet Maatregelen Woningmarkt zijn de tarieven voor de verhuurdersheffing over 2014 tot en
met 2017 opgenomen. Deze bedragen respectievelijk 0,381 %, 0,449 %, 0,491 % en 0,536 % van
de WOZ waarde voor alle woongelegenheden met een huurprijs onder de liberalisatiegrens. De
verhuurdersheffing is voor de jaren 2015 tot en met 2017 ingerekend in de bedrijfswaarde op basis
van genoemde percentages. Voor de periode na 2017 is uitgegaan van gelijkblijvend tarief met een
indexatie van 2,0 %.
De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting
van de directie weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de
resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2014 intern geformaliseerde
meerjarenbegroting en bestrijken een periode van 5 jaar behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud
en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig onderhoud
worden gebaseerd op de in de meerjaren onderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere
jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente en van
genormeerde lasten-niveaus.
voor 2015 wordt rekening gehouden met een gemiddelde huurverhoging van 1,7 % (vorig jaar:
4,0 %) bestaande uit inflatie van 1,0 % (vorig jaar: 2,0 %) en (een effect ten gevolge van) de
inkomensafhankelijke huurverhoging van 0,7 % (vorig jaar: 2,0 %);
voor de jaren 2016 en 2017 wordt rekening gehouden met een huurverhoging van 2,5 % (vorig jaar:
4,0 %) bestaande uit inflatie van 2,0 % (vorig jaar: idem) en een effect ten gevolge van de
inkomensafhankelijke huurverhoging van 0,5 % (vorig jaar: 2,0 %);
voor de jaren na 2018 is rekening gehouden met een huurverhoging van 2,0 % (uitsluitend inflatie);
mutatiegraad van 5,0 % en huurharmonisatie tot 80,0 % van de maximaal redelijke huur
(voorgaand jaar mutatiegraad 5,0 % en huurharmonisatie tot 80,0 % van de maximaal redelijke
huur);
voor 2015 bedraagt de gemiddelde uitgave per verhuureenheid van de vastgoed gerelateerde
variabele lasten € 890,- en is de jaarlijkse stijging voor 2016 2,13 %, voor 2017 2,39 %, voor 2018
2,57 % en voor de jaren vanaf 2019 en verder 3,00 % (voorgaand jaar was a.g.v een andere
verdeelsleutel de uitgave per vhe. € 567,- en procentueel was de ontwikkeling voor zowel de korte
als lange termijn voor alle jaren 3,00 %);
voor 2015 bedraagt de gemiddelde uitgave per verhuureenheid van het klachtenonderhoud
(reparatieverzoeken) € 290,- (vorig jaar: € 284,-) en is de jaarlijkse stijging voor 2016 2,13 %, voor
2017 2,39 %, voor 2018 2,57 % en voor de jaren vanaf 2019 en verder 3,00 % (voorgaand jaar was
de ontwikkeling voor zowel de korte als lange termijn voor alle jaren 3,00 %);
kosten planmatig onderhoud conform onderhoudsbegroting voor de levensduur van het woningbezit,
jaarlijks een index van 3,0 % (voorgaand jaar 3,0 %);
een restwaarde op basis van geschatte grondwaarde aan het einde van de exploitatieperiode of de
verwachte opbrengstwaarde bij verkoop (voorgaand jaar dezelfde methodiek). In Velsen bedraagt de
grondprijs voor een eengezinswoning € 17.510,- en voor gestapelde bouw € 13.905,-. In
Bloemendaal wordt uitgegaan van een grondprijs van € 30.900,- voor een eengezinswoning en
€ 15.450,- voor gestapelde bouw;
de periode waarover contant gemaakt wordt loopt parallel met de geschatte resterende levensduur
van de complexen (variërend van 15 tot 48 jaar) (voorgaand jaar: variërend van 15 tot 49 jaar), de
minimale levensduur is gesteld op 15 jaar tenzij vanuit planvorming een kortere levensduur
gerechtvaardigd is;
De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante
waarde van het maximale bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte
termijn, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag
worden taxaties uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden vergelijkbare onroerende zaken
als referentie gehanteerd. De verkopen worden voor een periode van vijf jaar in de waardering betrokken.
Daarmee wordt recht gedaan aan het voorwaardelijke karakter van de bestemde verkopen.
De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt, voor zover er nog geen
herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of
vierkante meterprijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de
levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijke dan wel in
rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond
dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 72
Herwaardering
Mutaties in bedrijfswaarde
Mutaties in de bedrijfswaarde van een complex worden als volgt verwerkt:
-
-
Bijzondere waardeverminderingsverliezen
Terugname van bijzondere waardevermindering
Afschrijvingen
Herclassificaties (overboekingen)
V.4.3 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie
Typering
Het per saldo positieve verschil tussen de bedrijfswaarde van een complex enerzijds en de boekwaarde die dat
complex zou hebben gehad bij toepassing van waardering tegen historische kostprijs minus afschrijvingen
anderzijds, wordt als ongerealiseerde herwaardering toegevoegd aan het eigen vermogen. Een per saldo
negatief verschil komt ten laste van het resultaat. Positieve en negatieve verschillen op verschillende complexen
worden hierbij niet gesaldeerd.
Bij een waardestijging: als een ongerealiseerde waardestijging ten gunste van het eigen vermogen
indien en voor zover de bedrijfswaarde hoger is dan de boekwaarde op dat moment zou zijn geweest
bij toepassing van waardering tegen historische kostprijs minus afschrijvingen, en voor een
eventueel resterende overige waardestijging als terugname van een bijzonder
waardeverminderingsverlies;
Bij een waardedaling: als een negatieve herwaardering indien en voor zover er voor het betreffende
complex op dat moment nog sprake is van een ongerealiseerde waardestijging, en voor het overige
als een bijzonder waardeverminderingsverlies.
Brederode Wonen beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een
bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de
realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde van het
actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroom genererende eenheid waartoe het
actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan
de realiseerbare waarde.
Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden ten laste van de winst- en verliesrekening verantwoord onder
de bedrijfslasten als ‘Overige waardeveranderingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille’.
Indien wordt vastgesteld dat een in het verleden verantwoorde bijzondere waardevermindering niet meer
bestaat of is afgenomen wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan
de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief was
verantwoord. Het verschil in boekwaarde van het actief direct voor herbeoordeling van de bijzondere
waardevermindering en direct na deze herbeoordeling wordt als terugname van eerdere afwaardering ten gunste
van de winst- en verliesrekening verantwoord onder de bedrijfskosten als ‘Overige waardeveranderingen
materiële vaste activa en vastgoedportefeuille’.
Vanaf 2012 zijn de afschrijvingen niet langer gebaseerd op de annuïtaire methode maar wordt per component
lineair over de geschatte resterende levensduur afgeschreven over het verschil tussen de boekwaarde en de
geschatte restwaarde van (de component van) het actief. Na verwerking van een mutatie in de bedrijfswaarde
geldt de nieuwe bedrijfswaarde vanaf dat moment als basis voor de afschrijvingen in de toekomst.
Dit betreffen complexen in aanbouw die zijn bestemd om te worden ingezet als vastgoed in exploitatie niet
zijnde een vastgoedbelegging.
Woningen kunnen gedurende het jaar overgaan van sociaal vastgoed in exploitatie naar vastgoedbeleggingen
door huurverhoging of verkopen onder voorwaarden. Deze woningen zijn op grond hiervan geherclassificeerd
van sociaal vastgoed in exploitatie naar vastgoedbeleggingen, zijnde onroerende zaken verkocht onder
voorwaarden of commercieel vastgoed in exploitatie. Het effect van deze herclassificatie (van sociaal vastgoed
naar vastgoedbelegging) is een afname in de balans van het sociaal vastgoed in exploitatie zijnde de waardering
tegen bedrijfswaarde en een toename in de balans van de vastgoedbeleggingen inzake de VOV-woningen op
basis van de reële waarde na aftrek van de te verwachten korting en commercieel vastgoed in exploitatie op
basis van de marktwaarde in verhuurde staat. Het positieve verschil tussen de hogere (nieuwe) waardering als
vastgoedbelegging ten opzichte van de (oorspronkelijke) waardering als sociaal vastgoed in exploitatie
(bedrijfswaarde) wordt rechtstreeks in het vermogen verwerkt.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 73
Waarderingsgrondslag
Bijzondere waardevermindering
Afschrijving
V.4.4 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
V.5 Vastgoedbeleggingen
V.5.1 Commercieel vastgoed in exploitatie
Typering
Waarderingsgrondslag
Overige uitgangspunten
Brederode Wonen beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een
bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn, deze wordt bepaald op basis van de bedrijfswaarde. Indien
de aldus bepaalde actuele waarde lager is dan de tot dat moment geactiveerde kosten, wordt een bijzondere
waardevermindering verwerkt indien en voor zover deze waardevermindering niet wordt gecompenseerd door
een ongerealiseerde herwaardering van de kasstroom generende eenheid waartoe het vastgoed in ontwikkeling
gaat behoren. Indien en voor zover de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van het vastgoed
in ontwikkeling, dan wordt het vastgoed in ontwikkeling op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de
creditzijde van de balans opgenomen.
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en
toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering. Voorts
wordt rente tijdens de bouw toegerekend vanaf het moment dat daadwerkelijk met ontwikkeling is gestart.
Rente wordt uitsluitend toegerekend indien voor te vervaardigen materiële vaste activa noodzakelijkerwijs een
aanmerkelijke hoeveelheid tijd nodig is om deze gebruiksklaar te maken. De geactiveerde rente wordt berekend
tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke
financiering is aangetrokken wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd.
Op vastgoed in ontwikkeling wordt niet afgeschreven. Afschrijving vindt eerst plaats nadat de betreffende
complexen in exploitatie zijn genomen.
De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of
vervaardigingsprijs, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur
en bijzondere waardeverminderingen.
Vastgoedbeleggingen zijn onroerende zaken die worden aangehouden om huuropbrengsten, waardestijgingen of
beide te realiseren. Vastgoedbeleggingen worden geclassificeerd als ‘vastgoedbeleggingen in exploitatie’ indien
ze beschikbaar zijn voor verhuur. De algemene uitgangspunten van Materiële vaste activa (zie paragraaf V.4)
zijn ook van toepassing op Vastgoedbeleggingen, tenzij hierna anders is vermeld.
Het commercieel vastgoed in exploitatie omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de
huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige
commerciële vastgoed.
Brederode Wonen waardeert haar commercieel vastgoed in exploitatie bij eerste verwerking tegen verkrijgings-
of vervaardigingsprijs en daarna tegen actuele waarde.
De overige uitgangspunten van sociaal vastgoed in exploitatie zijn ook van toepassing op commercieel vastgoed
in exploitatie, met uitzondering van het volgende:
als invulling van de actuele waarde geldt niet de bedrijfswaarde maar de reële waarde, het commerciële
vastgoed in exploitatie wordt op basis van marktwaarde in verhuurde staat gewaardeerd.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 74
Reële waarde
De waardebepalingen zijn uitgevoerd door externe NVM makelaars en taxateurs.
V.5.2 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
-
-
-
-
-
De reële waarde wordt benaderd door de contante waarde van de geschatte toekomstige te bepalen (Discounted
Cash Flow methode) kasstromen.
Omdat gerekend wordt met een beperkte horizon van 15 jaar en, gegeven de aangenomen verkoopsnelheid,
aan het einde van die periode nog niet alle woningen zijn verkocht, is een inschatting gemaakt van de
restwaarde van de nog niet verkochte woningen. Hiertoe is per complex een exit yield vastgesteld.
De toekomstige kasstromen worden bepaald aan de hand van een doorexploitatie- en een uitpondscenario. De
reële waarde als waarderingsgrondslag in de jaarrekening wordt bepaald als de meest waarschijnlijke prijs, die
redelijkerwijs op de markt te verkrijgen is, berekend op basis van de beide scenario's. De contante waarde van
de toekomstige kasstromen wordt derhalve berekend op basis van marktconforme uitgangspunten.
Bij het doorexploitatiescenario is de veronderstelling dat het volledige complex in exploitatie blijft gedurende de
DCF-methode. Bij het uitpondscenario is de veronderstelling dat na mutatie tot verkoop van individuele
woningen tegen leegwaarde wordt overgegaan.
De berekening wordt uitgevoerd over een DCF-periode van 15 jaar, een mutatiegraad van jaarlijks 5%, een
inflatieontwikkeling van 2% en een disconteringsvoet variërend tussen 5,98% en 6,33%.
De exploitatielasten bestaan uit onderhoudsuitgaven, kosten van beheer en overige kosten (belastingen en
verzekeringen). Voor de onderhoudsuitgaven zijn de normbedragen uit de Vastgoed Taxatiewijzer (opgesteld
door Koëter vastgoedadviseurs) aangehouden. De beheerkosten zijn genormeerd op 5% van de jaarhuur en
uitgaven voor belasting zijn gerelateerd aan de vrije verkoopwaarde van de woningen en de actuele WOZ-
tarieven in de gemeenten Bloemendaal en Velsen.
De kosten voor verkoop zijn ingeschat op 1,35% van de (vrije) verkoopwaarde.
De betreffende onroerende zaken worden direct voorafgaand aan de verkoop gewaardeerd tegen
gerealiseerde opbrengst (75 % van de taxatiewaarde); het verschil met de boekwaarde op dat
moment wordt verwerkt:
In alle gevallen wordt tevens rekening gehouden met de contractuele verplichtingen van Brederode Wonen,
zoals lopende huurcontracten.
Brederode Wonen verkoopt woningen onder voorwaarden waarbij de koper een contractueel bepaalde korting op
de reële marktwaarde krijgt. Dergelijke transacties zijn te kwalificeren als een financieringstransactie, waarbij
Brederode Wonen het recht op terugkoop heeft tegen een bedrag dat significant lager ligt dan de verwachte
reële waarde op terugkoopmoment.
Deze als financieringstransactie gekwalificeerde verkopen onder voorwaarden worden als volgt verwerkt:
Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden wordt de verplichting onder de
kortlopende schulden verantwoord.
Bij een waardedaling: als een negatieve herwaardering indien en voor zover er voor de
betreffende woning(en) op dat moment nog sprake is van een ongerealiseerde
waardestijging, en voor het overige als een bijzonder waardeverminderingsverlies;
Bij een waardestijging: als een herwaardering indien en voor zover de actuele waarde
hoger is dan de boekwaarde op dat moment zou zijn geweest bij toepassing van
waardering tegen historische kostprijs minus afschrijvingen, en voor een eventueel
resterende overige waardestijging als terugname van een bijzonder
waardeverminderingsverlies;
De woning wordt voor de overeengekomen contractprijs opgenomen onder de Onroerende zaken
verkocht onder voorwaarden; de (nog te) ontvangen contractprijs wordt opgenomen als
Verplichtingen uit hoofde van Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (eerste waardering).
De woning wordt jaarlijks per balansdatum gewaardeerd tegen de marktwaarde op basis van de
geldende contractvoorwaarden van de verkoop onder voorwaarden; eventuele waardemutaties
worden verwerkt als ‘Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille’.
De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd op het bedrag dat de toegelaten instelling verschuldigd
zou zijn indien op het balansmoment het actief tegen de overeengekomen contractvoorwaarden teruggekocht
zou moeten worden. Eventuele mutaties in deze verplichtingen worden in het resultaat verwerkt als ‘Niet-
gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed-portefeuille’.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 75
V.6 Financiële vaste activa
V.6.1 Te vorderen BWS-subsidies
V.6.2 Latente belastingvorderingen en -verplichtingen
a.
b.
c.
d.
Bij een aantal jaarrekeningposten is sprake van tijdelijke verschillen tussen de waardering van activa en passiva
volgens jaarrekeninggrondslagen en fiscale grondslagen. Verder is sprake van fiscaal compensabele verliezen.
De hieruit voortvloeiende latente belastingvorderingen worden hierna toegelicht:
Sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie met nieuwbouw en verbetering
De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies toegezegde bedragen (contante
waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde
bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk van de disconteringsvoet; vanaf het verslagjaar beloopt de
subsidie voor Brederode nog maximaal 2 jaar.
Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde
van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening
gevolgd worden anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen en –verplichtingen geschiedt
tegen de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar gelden of tegen de tarieven die in de komende
jaren gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld. Tot een belastbaar bedrag van € 200.000 wordt 20 %
vennootschapsbelasting geheven en voor het meerdere boven € 200.000 is de heffing 25 %.
Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen
zijn opgenomen onder de voorzieningen. Belastinglatenties worden gewaardeerd op basis van contante waarde.
De gehanteerde rentevoet bedraagt 4,41 % en na aftrek van 25 % vennootschapsbelasting leidt dit tot een
rentepercentage van 3,31 %.
Leningen o/g en u/g
In de jaarrekening is voor de leningenportefeuille een latente belastingverplichting respectievelijk -
vordering tegen de contante waarde verantwoord voor het verschil tussen de waardering die de
fiscus toepast (i.c. reële waarde) en de waardering als toegepast in de jaarrekening (geamortiseerde
kostprijs). De latentie loopt af over de resterende looptijd van de leningen.
Voor dit bezit is het uitgangspunt blijvend verhuren (waarna sloop). De op het waarderingsverschil
van dit bezit betrekking hebbende actieve belastinglatentie, inclusief de investeringen in nieuwbouw
en verbetering, leidt niet tot verwerking in de jaarrekening. De reden is dat de fiscale boekwaarde na
afloop van de gebruiksduur (sloop) in stand blijft en fiscaal pas wordt afgewikkeld nadat in de
toekomst de bouwbestemming op de grond zou komen te vervallen. Gezien de zeer lange looptijd
van het waarderingsverschil, tendeert de contante waarde van de hieruit voortvloeiende latente
vordering naar nihil.
Sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie: sloop/verkoop binnen 5 jaar
Belastinglatenties worden in de jaarrekening verwerkt voor de corporatie over een beleidshorizon van
vijf jaar expliciete uitspraken heeft gedaan over de voorgenomen afwikkeling van de woningen door
sloop/verkoop alsmede indien de bouwbestemming zal vervallen (zie punt a.). Bij sloop binnen vijf
jaar waarbij de bouwbestemming op de na sloop vrijkomende grond vervalt, wordt voor het
waarderingsverschil tussen de fiscale en commerciële boekwaarde van het betreffende vastgoed een
actieve latentie tegen de nominale waarde in de jaarrekening opgenomen, voor zover verrekenbaar.
De nominale waarde wordt in de jaarrekening opgenomen omdat, vanwege het kortlopende karakter,
het verschil met decontante waarde verwaarloosbaar is. Wordt bij sloop binnen vijf jaar wederom
vervangende nieuwbouw gepleegd, dan blijft de fiscale boekwaarde na afloop van de gebruiksduur
(sloop) in stand. Derhalve wordt hiervoor geen latentie gevormd (zie punt a.). Bij verkoop van
woningen binnen vijf jaar wordt voor het waarderingsverschil een actieve latentie tegen de nominale
waarde in de jaarrekening opgenomen omdat door het kortlopende karakter het verschil met de
contante waarde verwaarloosbaar is.
Verkoop woningen onder voorwaarden (VOV)
Hierbij is sprake van een waarderingsverschil tussen de commerciële en fiscale boekwaarde. Een
gedeelte van de fiscale boekwaarde wordt afgewikkeld en een gedeelte van de boekwaarde in de
vorm van een winstrecht wikkelt pas na terugkoop af. Voor dit tijdelijk verschil is sprake van een
actieve belastinglatentie. Aangezien het moment van terugkoop en daarmee het moment van
afwikkeling van de latentie op voorhand niet vaststaat en een lange termijn kan zijn, is een
betrouwbare schatting van deze latentie niet mogelijk en op nihil gewaardeerd.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 76
e.
f.
V.7 Vorderingen
V.7.1 Huurdebiteuren
V.7.2 Liquide middelen
V.8 Egalisatierekening
V.9 Voorzieningen
V.9.1 Voorziening latente belastingverplichtingen
Voor de beschrijving van de latente belastingverplichtingen wordt verwezen naar paragraaf V.6.2
Latente belastingvorderingen en –verplichtingen.
V.10 Langlopende schulden
KantoorpandVoor het kantoorpand is een latente belastingvordering gevormd voor het verschil tussen de fiscale
waardering en de waardering van de materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie in de
jaarrekening.
De leningen van overheid en kredietinstellingen worden op basis van annuïteiten, lineair of niet (fixe) afgelost.
De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de
kortlopende schulden.
In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkooprecht dat mede
afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer en de specifieke
contractuele voorwaarden. Het terugkooprecht wordt jaarlijks gewaardeerd. Administratief wordt dit recht als
verplichting geboekt. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de
‘verplichting’ onder de kortlopende schulden verantwoord.
Waardering geschiedt voor de eerste verwerking tegen reële waarde en vervolgens tegen geamortiseerde
kostprijs, rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gebaseerd op een individuele
benadering.
Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden en
zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden
aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.
De rechten op exploitatiesubsidies vallend binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden
verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht.
Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Een eventueel verschil
tussen het ontvangen bedrag en de reële waarde van de lening wordt verantwoord op basis van de bij die
transactie horende economische werkelijkheid. Schulden worden na de eerste verwerking van eventueel direct
toerekenbare transactiekosten gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, namelijk het ontvangen bedrag
rekening houdend met agio of disagio.
Fiscaal verrekenbare verliezen
Er wordt een latente belastingvordering uit hoofde van fiscaal compensabele verliezen gevormd voor
zover er voldoende sterke aanwijzingen zijn dat er in de toekomst voldoende fiscale winst
beschikbaar zal zijn ter realisatie van de latente vordering. In de jaarrekening is hiervoor een latente
belastingvordering tegen de contante waarde verantwoord.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 77
VI. Grondslagen voor bepaling van het resultaat
VI.1 Algemeen
VI.1.1 Resultaatbepaling
VI.1.2 Opbrengstverantwoording algemeen
VI.2 Bedrijfsopbrengsten
VI.2.1 Huren
VI.2.2 Opbrengsten servicecontracten
VI.2.3 Overheidsbijdragen
Onder deze post is opgenomen de vrijval uit de egalisatierekening van BWS-subsidies.
VI.2.4 Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille
Onder deze rubriek worden de volgende verkoopresultaten opgenomen:
- Boekresultaat van gerealiseerde verkopen van vastgoed in exploitatie;
-
- Netto verkoopopbrengst bij levering van Vastgoed bestemd voor de verkoop;
- Netto verkoopopbrengst bij levering van Onderhanden projecten.
VI.2.5 Overige bedrijfsopbrengsten
Dit betreft de vergoedingen die de huurders, naast de nettohuur, verschuldigd zijn voor de overige goederen en
levering van goederen en diensten. De vergoedingen worden op basis van geraamde kosten in rekening
gebracht. Jaarlijks dient het overschot/tekort met betrekking tot levering van goederen en diensten op basis van
de daadwerkelijke bestedingen te worden verrekend c.q. afgerekend met de huurders. De kosten worden
verantwoord onder de lasten servicecontracten.
Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en
andere lasten van het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn
gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn.
Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde
waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde materiële vaste activa in exploitatie.
Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met
betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van
diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de
balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten.
De huren worden verantwoord in de periode waar zij betrekking op hebben onder aftrek van derving voor
oninbaarheid en leegstand.
Boekresultaat van als gerealiseerde verkoop gekwalificeerde verkopen onder voorwaarden;
De boekwinst van gerealiseerde verkopen van vastgoed in exploitatie betreft het saldo van de behaalde
verkoopopbrengst minus de boekwaarde. Resultaten worden verantwoord op het moment van levering
(passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze
voorzienbaar zijn.
Hierin zijn opgenomen beheersactiviteiten voor derden en overige opbrengsten wegens contributies van leden,
recognitiecontracten en overige kleine opbrengsten.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 78
VI.3 Bedrijfslasten
VI.3.1 Afschrijvingen op materiële vaste activa en vastgoedportefeuille
VI.3.2 Overige waardeveranderingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille
VI.3.3 Lonen en salarissen en sociale lasten
VI.3.4 Pensioenlasten
VI.3.5 Lasten onderhoud
VI.3.6 Leefbaarheid
VI.3.7 Overige bedrijfslasten
De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op een afboeking uit hoofde van bijzondere
waardevermindering dan wel een terugneming daarvan. (Mutaties in) bijzondere waardeverminderingen
ontstaan door een jaarlijkse toets van de bedrijfswaarde ten opzichte van de waarde gebaseerd op historische
kostprijs minus cumulatieve afschrijvingen.
De afschrijvingen op sociaal vastgoed in exploitatie worden gebaseerd op basis van de actuele waarde
(vervangingswaarde of lagere bedrijfswaarde).
De afschrijvingen op materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie worden gebaseerd op basis van de
verkrijgings- of vervaardigingsprijs.
Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de componentenmethode (grond en
bouwkosten). Met een mogelijke restwaarde wordt rekening gehouden. Over grond en op reële waarde
gewaardeerde vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven.
Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige
afschrijvingen aangepast.
Boekwinsten en –verliezen bij verkoop van onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn
begrepen onder de afschrijvingen.
Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-
verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.
De hoofdregeling (SPW) betreft een regeling bij het bedrijfstakpensioenfonds. Hierbij is een pensioen toegezegd
aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren op basis van de
middelloonregeling.
Voor de pensioenregeling wordt verplicht premie betaald aan het pensioenfonds. De dekkingsgraad van het SPW
ultimo 2014 bedraagt 114 %. Er is in 2014 geen indexatie van pensioenen toegepast. Behalve de betaling van
premies heeft Brederode Wonen geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. Bij een
eventueel tekort van het pensioenfonds heeft Brederode Wonen geen verplichtingen tot het doen van
aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. De premies worden verantwoord als
personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa
indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen.
Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van zowel de kosten ten behoeve
van reparatieverzoeken en mutatieonderhoud, als het planmatig onderhoud (reguliere werken en
contractonderhoud) verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het
verslagjaar hebben plaatsgevonden.
De hieronder verantwoorde kosten betreffen kosten van fysieke ingrepen niet zijnde investeringen en uitgaven
voor activiteiten in de omgeving van woongelegenheden van Brederode Wonen, die de leefbaarheid in buurten
en wijken ten goede moet komen.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 79
VI.3.8 Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
VI.3.9 Uit de herwaardering vrijgevallen bedragen
VI.3.10 Rentebaten en rentelasten
VI.3.11 Belastingen
Op grond van het BBSH is de vorming van een herwaarderingsreserve binnen het eigen vermogen niet vereist.
Niet gerealiseerde waardestijgingen worden daarom als onderdeel van de overige reserves gepresenteerd. Het
gerealiseerde deel van de herwaardering ten gevolge van afschrijving en verkoop, ontstaan door het waarderen
van de materiële vaste activa volgens het actuele waardemodel, is als afzonderlijke post (uit de overige reserves
vrijgevallen gerealiseerde herwaardering) ten gunste van de winst- en verliesrekening gebracht.
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening
gehouden met de verantwoorde transactiekosten op ontvangen leningen.
Vanaf 1 januari 2008 is Brederode Wonen integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting.
Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en
ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen
met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming.
De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en
verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren
(voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na
bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de
latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren
belastingtarief.
De niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille hebben betrekking op waarde mutaties van op
reële waarde gewaardeerde activa.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 80
VII.
VII.1 Waardering vaste activa
VII.1.1 Materiële vaste activa, bedrijfswaarde
Verkoopportefeuille
VII.1.2 Vastgoedbeleggingen, reële waarde
- De prognosehorizon (15 jaar);
- Vrije verkoopwaarde;
- Verkoopsnelheid;
-
- Exploitatielasten (normbedragen Vastgoedexploitatiewijzer FGH-vastgoedexpertise);
- Restwaarde;
- Verkoop- en splitsingskosten.
Belangrijke inschattingen ten aanzien van waardering en
resultaatbepaling
De jaarrekening wordt overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW opgesteld. De directie dient daartoe bepaalde
veronderstellingen en schattingen te maken die van invloed zijn op de waardering van activa en verplichtingen,
op de resultaatbepaling en de rapportage van voorwaardelijke activa en verplichtingen.
Het sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de realiseerbare waarde gebaseerd op de
bedrijfswaarde. Deze wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige
exploitatie-opbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de
investering. De realiseerbare waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van
complexen. De realiseerbare waarde van het sociaal vastgoed in exploitatie bestemd voor de verhuur is de
bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden gehouden.
De uitgangspunten van de reële waarde zijn deels afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van Brederode
Wonen. Deze beleidsvoornemens komen onder meer tot uitdrukking in het strategisch voorraadbeleid waarbij
eigen keuzes worden gemaakt ten aanzien van verhuur of verkoop, levensduur, kwaliteits- en huurniveaus. Voor
zover mogelijk hanteert Brederode Wonen binnen de sector gangbare uitgangspunten.
De kasstromen waarop de bedrijfswaarden zijn gebaseerd hebben in het algemeen een redelijk voorspelbaar
trendmatig karakter.
Als onderdeel van de bedrijfswaardeberekeningen is rekening gehouden met de verkoop van 26 woningen. Dit
aantal is gebaseerd op het verkoopplan 2015-2019. Daarnaast zijn er 26 woningen die onder voorwaarden
verkocht worden in de verkoopportefeuille meegenomen. Dit onroerend goed wordt gekwalificeerd als
vastgoedbelegging, zoals hierna beschreven.
In de huidige woningmarkt stagneert de doorstroming en staan de opbrengsten van woning-verkopen onder
druk. Daarom vormen de woningverkopen een onzeker element in de berekeningen.
Bij de bepaling van de reële waarde van de op actuele waarde gewaardeerde vastgoedbeleggingen zijn
uitgangspunten vastgesteld ten aanzien van:
Disconteringsvoet, opgebouwd uit een aantal elementen, namelijk basisrendement, algemene opslag
en object specifieke risico-opslag;
Deze uitgangspunten zijn afhankelijk van marktontwikkelingen. Gelet op de huidige marktomstandigheden
kunnen toekomstige marktontwikkelingen, waarop zowel door interne als door externe taxateurs gehanteerde
aannames en schattingen ter bepaling van de reële waarde van het commercieel vastgoed zijn gebaseerd, ten
opzichte van de werkelijke marktontwikkelingen van significante invloed zijn op de uitkomsten van de huidige
waardering in de jaarrekening.
Het schattingselement komt tot uitdrukking in de diversiteit aan gehanteerde uitgangspunten en parameters die
opgenomen zijn in de grondslagen op bladzijde 72. In de toelichting is op bladzijde 85 een gevoeligheidsanalyse
opgenomen, waaruit de impact van eventuele alternatieve schattingen kan worden afgeleid.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 81
VII.2
VII.3 Verwerking fiscaliteit
- Het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen
Timing en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en
herstructurering
Ten aanzien van de acute belastinglast en belastinglatenties in de jaarrekening heeft Brederode Wonen een
standpunt ingenomen die eerst bij afwerking van de aangifte over de verslagjaren 2012 tot en met 2014 door de
fiscus zal worden getoetst. Het belangrijkste standpunt betreft:
Dientengevolge kan de fiscale last over 2014 en voorgaand jaar nog wijzigingen ondergaan en belastinglatenties
een andere waarde kennen.
Overigens zijn de aangiftejaren 2008 (dit is het eerste aangiftejaar wegens vennootschapsbelasting voor
Brederode Wonen) tot en met 2011 door de fiscus conform de indiening afgehandeld.
In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt
die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake
wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige belanghouders
aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een
feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling
en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitief ontwerp
fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning en ondertekening van een aannemingsovereenkomst
heeft plaatsgevonden.
De aannames gedaan bij de financiële impact van bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen afwijken bij
daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan ondermeer wijzigingen in de tijd ondergaan door
bewegingen in het prijsniveau van leveranciers, wettelijke procedures en aanpassingen in de voorgenomen
bouwproductie.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 82
VIII. Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt voor de bepaling van
de kasstromen uit operationele activiteiten het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en
verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar en voor mutaties in de
balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden
beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten.
De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen. In het kasstroomoverzicht wordt
onderscheid gemaakt tussen operationele, portfolio (investerings-) en financieringsactiviteiten.
De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de
hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde rente (opgenomen onder operationele
activiteiten). De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen rekening houdend met de onder
overige schulden voorkomende verplichtingen.
Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van rente en vennootschapsbelasting zijn opgenomen onder de kasstroom
uit operationele activiteiten.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 83
IX. Toelichting op de balans (x € 1.000)
IX.1 Materiële vaste activa
Mutaties materiële vaste activa:
€ € € €
Stand per 31 december 2013
Verkrijgingsprijzen 66.560 1 966 67.527
Herwaarderingen 43.767 0 0 43.767
-18.409 0 -381 -18.790
Boekwaarden per 1 januari 91.918 1 585 92.504
Mutaties 2014
Investeringen 499 1 33 533
Desinvesteringen -809 0 0 -809
Sfeerovergang naar niet-DAEB -1.329 0 0 -1.329
Sfeerovergang naar verkopen VoV -930 0 0 -930
Afschrijvingen -2.163 0 -50 -2.213
Afwaardering via vermogen -18.984 0 0 -18.984
Afwaardering via resultaat -2.985 0 0 -2.985
Herwaardering via vermogen 4.831 0 0 4.831
Herwaardering via resultaat 169 0 0 169
Totaal mutaties -21.701 1 -17 -21.717
Stand per 31 december 2014
Verkrijgingsprijzen 66.101 2 906 67.009
Herwaarderingen 26.312 0 0 26.312
-22.196 0 -338 -22.534
Boekwaarden per 31 december 70.217 2 568 70.787
€ 495
€ 4
€ 499
€ 809
Sociaal
vastgoed in
exploitatie
Vastgoed in
ontwikkeling
bestemd voor
eigen
exploitatie
Onroerende
en roerende
zaken ten
dienste van
de
exploitatie
Totaal
- de boekwaarde van 9 woningen verkocht zonder kortingen
De desinvesteringen in sociaal vastgoed in exploitatie over 2014 zijn:
lineair over 50 jaar- Opstal
De investeringen in sociaal vastgoed in exploitatie over 2014 zijn:
- woningverbeteringen in 29 woningen
- overige investeringen in 2 woningen
Cumulatieve waardeverminderingen en
afschrijvingen
Cumulatieve waardeverminderingen en
afschrijvingen
Sociaal vastgoed in exploitatie
Brederode Wonen onderscheidt in het sociaal vastgoed in exploitatie de volgende componenten en
afschrijvingstermijnen:
- Grond geen afschrijvingen
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 84
In %
184.571 172.968 -11.603 -6,3%
-923 -865 58 -6,3%
-27.038 -22.935 4.103 -15,2%
-8.587 -8.179 408 -4,8%
-10.175 -9.361 814 -8,0%
-750 -692 57 -7,6%
-14.336 -13.342 994 -6,9%
-4.952 -4.741 211 -4,3%
-27.802 -28.993 -1.191 4,3%
-524 -473 51 -9,8%
-12.353 -19.453 -7.100 57,5%
-4.981 -8.785 -3.803 76,3%
12.770 9.929 -2.841 -22,2%
-2.198 -3.464 -1.267 57,6%
9.197 8.603 -594 -6,5%
91.918 70.217 -21.701 -23,6%
Gehanteerd in
bedrijfs-
waarde
Stel mogelijke
afwijking
Effect op
bedrijfs-
waarde 1)
In % van de
bedrijfs-
waarde
x € 1.000.000
Huurverhoging Gedifferentieerd -/- 0,5%-punt -9,8 14,0%
Huurharmonisatie Gedifferentieerd -/- 10%-punt -3,3 4,7%
Mutatiegraad 5,00% -/- 1%-punt -1,3 1,9%
Disconteringsvoet 5,25% +/+ 1%-punt -8,8 12,5%
Beheerkosten € 890 per vhe +/+ € 100 -3,1 4,4%
Onderhoudskosten € 1.450 per vhe +/+ € 100 -3,1 4,4%
Verkoopopbrengst 2)
€ 245.000 per vhe -/- 10% -1,0 1,4%
1) het effect op de bedrijfswaarde is berekend per afzonderlijke afwijking (overige parameters blijven gelijk)
2) inclusief opbrengst Verkoop onder Voorwaarden
Parameters
Schattingen
De schattingen met betrekking tot de bedrijfswaardebepaling welke inherent zijn aan deze
waarderingsgrondslag, zijn van bijzonder belang door hun invloed op de jaarrekening en de waarschijnlijkheid
dat toekomstige gebeurtenissen significant kunnen afwijken van de verwachtingen van het management zoals
verwerkt in de bedrijfswaarde. Om inzicht te geven in de effecten van redelijkerwijs mogelijke wijzigingen in
belangrijke parameters op de bedrijfswaarde, is de volgende gevoeligheidsanalyse opgenomen:
Verzekeringen
Contractonderhoud
Ongedekte tekorten planmatig onderhoud
Verhuurderheffing
Leefbaarheid
Overige personeelskosten
31-12-2013 31-12-2014 Mutatie
(x € 1.000) (x € 1.000)
Naast de onder desinvesteringen weergegeven 9 verkopen zijn er 9 woningen verkocht onder voorwaarden met
een bedrijfswaarde van € 930.000 en zijn er in 2014 zestien woningen overgeheveld van sociaal vastgoed in
exploitatie naar commercieel vastgoed in exploitatie met een bedrijfswaarde van € 1.329.000. Zie de regel
'Overboekingen' bij het schema onder IX.2 Vastgoedbeleggingen.
Mutatie bedrijfswaarde sociaal vastgoed van 1 januari 2014 naar 31 december 2014
De bedrijfswaarde van het sociaal vastgoed per 31 december 2013 is vastgesteld op € 91,9 miljoen. Per einde
2014 is deze waarde met € 21,7 miljoen afgenomen tot € 70,2 miljoen. In onderstaand overzicht zijn de opbouw
naar componenten en de mutaties per component weergegeven.
Het overzicht laat een aantal opvallende mutaties zien. De mutaties weerspiegelen de effecten van wijzigingen
die in 2014 zijn doorgevoerd ten aanzien van het huurbeleid, het verkoopbeleid en de onderhouds- en
investeringsbegroting. In 2014 is de matiging van het huurbeleid zichtbaar, daarnaast zijn de verwachtingen
van het verkoopprogramma bijgesteld.
Ten opzichte van voorgaande jaren is de methodiek van verwerking van de bedrijfslasten in de bedrijfswaarde
aangepast. Dit is zichtbaar onder de 'Overige personeelskosten' en de 'Algemene kosten'. Voorgaande jaren
werden alleen de direct vastgoedgerelateerde kosten aan de waarde van het vastgoed toegerekend. In 2014 is
dit uitgangspunt losgelaten en worden ook 'overheadkosten' die te relateren zijn aan het vastgoed voor het
grootste deel toegerekend.
Component
Huur
Huurderving
Planmatig onderhoud
Klachtenonderhoud
Belastingen
Overboekingen sociaal vastgoed in exploitatie (herclassificatie)
Algemene kosten
Verkoop (incl. koopgarant)
Verbeterpakketten/woningaanpassingen
Restwaarde
Bedrijfswaarde
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 85
Zonder toestemming van het WSW is het Brederode Wonen niet toegestaan om de woningen die met door het
WSW geborgde leningen zijn gefinancierd te bezwaren met een beperkt recht (recht van pand/hypotheek, recht
van opstal, recht van erfpacht, recht van vruchtgebruik) of de verplichting aan te gaan om deze woningen met
een zekerheidsrecht te bezwaren (positieve hypotheekverklaring). Als gevolg hiervan zijn de woningen die met
geborgde leningen zijn gefinancierd, niet met hypothecaire zekerheden bezwaard. Daarnaast heeft het WSW
recht van eerste hypotheek op de woningen van Brederode Wonen betreffende de door het WSW geborgde
financiering.
Verstrekte zekerheden
Aan het eind van het verslagjaar zijn 75 woningen uit het sociaal vastgoed in exploitatie voor verkoop
aangemerkt, hiervan zullen naar verwachting 12 woningen in het komend boekjaar worden verkocht. De
verwachte opbrengstwaarde van deze woningen bedraagt in totaal € 2.836.000 en de boekwaarde € 1.411.000.
De activa zijn op indexbasis verzekerd tegen brand- en stormschade, de verzekerde waarde is vastgesteld op
een herbouwwaarde van € 90.000 per woning. De laatste wijziging van de verzekerde waarden was in 2014. De
reconstructieverzekering bedraagt € 180.000.
In 1997 heeft Brederode Wonen een groot deel van het voormalig gemeentelijk woningbedrijf aangekocht. De
gemeente Bloemendaal staat garant voor een gedeelte van de toenmalige financiering nominaal groot
€ 5.899.000. Van deze financiering bedraagt per 31 december 2014 de restschuld € 2.968.000.
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Voor de post onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden de volgende componenten en
afschrijvingstermijnen gehanteerd:
- Grond
Overige gegevens sociaal vastgoed in exploitatie
In de post sociaal vastgoed in exploitatie zijn 1.516 woningen opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op
de meest recente WOZ beschikkingen (WOZ-waarde 2014 prijspeil 1 januari 2013) inclusief 119 eenheden
commercieel vastgoed bedraagt € 347 miljoen (waarvan € 240 miljoen voor bezit in Bloemendaal en € 107
miljoen voor bezit in Velsen).
Al het sociaal vastgoed in exploitatie is juridisch en economisch in vrije eigendom.
- Opstal kantoor
geen afschrijvingen
lineair 50 jaar
De overige financieringen zijn onder borgstelling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)
aangegaan. Deze financieringen hebben per 31 december 2014 een restschuld van totaal € 45.638.000 (hierop
rust een obligo, zie bij: Niet uit de balans blijkende verplichtingen).
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie
Betreft de eerste kosten voor fiscaal advies van een te ontwikkelen nieuwbouwproject.
- Server en telefooninstallatie lineair 5 jaar
- Software SEPA inrichting lineair 5 jaar
- Software woonruimte
verdeelsysteem
- Uitbreiding kantoor
- Meubilair en inrichting
lineair 20 jaar en 14 jaar
lineair 10 jaar
- Kantoorautomatisering
lineair 5 jaar
lineair 3 jaar
Er zijn in 2014 geen inventarissen buiten gebruik gesteld.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 86
IX.2
Commercieel
vastgoed in
exploitatie
Onroerende
zaken
verkocht
onder
voorwaar-
den
Totaal
€ € €
391 1.420 1.811
11.599 1.650 13.249
11.990 3.070 15.060
1.329 930 2.259
1.733 653 2.386
128 76 204
3.190 1.659 4.849
1.720 2.350 4.070
13.460 2.379 15.839
15.180 4.729 19.909
Stand per 31 december 2013
Verkrijgingsprijzen
Herwaarderingen
Vastgoedbeleggingen
Stand per 31 december 2014
Verkrijgingsprijzen
Herwaarderingen
Totaal mutaties
Boekwaarden per 1 januari
Mutaties 2014
Sfeerovergang van DAEB
Herwaardering via vermogen a.g.v. sfeerovergang
Herwaardering via resultaat
In 2014 zijn negen woningen uit het sociaal vastgoed verkocht onder voorwaarden; door deze overboeking
omvat de post onroerende zaken verkocht onder voorwaarden per einde 2014 in totaal 23 woningen. Al deze
woningen zijn verkocht gebaseerd op het ‘Verkoop onder Voorwaarden’ principe waarbij sprake is van een
verleende korting van 25 % op de marktwaarde.
Boekwaarden per 31 december
Commercieel vastgoed in exploitatie
Aan het eind van het verslagjaar 2014 zijn in de post commercieel vastgoed in exploitatie 119 eenheden
opgenomen (61 woningen en 58 garages).
De bedrijfswaarde van het commercieel vastgoed in exploitatie per 31 december 2014 is vastgesteld op
€ 7.639.000 en per einde 2013 was dit € 6.865.000. De bedrijfswaarde is opgesteld onder dezelfde
uitgangspunten als voor het sociaal vastgoed.
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 87
IX.3
IX.3.1 Te vorderen BWS-subsidies 2014 2013
€ €
56 85
17 54
5 16
78 155
IX.3.2 Latente belastingvordering 2014 2013 2014 2013
€ € € €
282 485 271 452
3 2 3 2
4 4 4 4
278 458
IX.4
IX.4.1
Een verdeling naar tijdsduur wordt onderstaand weergegeven.
Huurdebiteuren in aantallen en euro’s (x € 1.000):
2014 2013 2014 2013
Aantallen Aantallen € €
19 24 10 10
11 18 6 9
4 18 3 8
3 7 4 8
4 12 2 9
6 4 5 4
52 15 75 31
99 98 105 79
Vorderingen
De passieve latentie wegens fiscaal lagere boekwaarde ten opzichte van de commerciële boekwaarde te
verkopen woningen is terug te vinden aan de passiefzijde onder IX.8 Voorzieningen bij: Latente belastingschuld.
De latente belastingvordering is gevormd voor belastbare tijdelijke verschillen in de fiscale waardering en de
waardering van de materiële vaste activa in deze jaarrekening. Deze vordering betreft de in de toekomst te
vorderen vennootschapsbelasting.
De belangrijkste posten zijn de te verwachten fiscale boekwinsten wegens te verkopen woningen enerzijds en de
mogelijkheid van beschikbare voorwaartse verliescompensatie anderzijds.
Naar verwachting kan € 212.000 (contante waarde hiervan € 206.000) van de latente belastingvordering binnen
één jaar verrekend worden. De verdisconteringsvoet bedraagt 3,31 % (2013: 3,50 %).
Financiële vaste activa
Te vorderen BWS-subsidie
Complex 23 (32 appartementen Kennemerpark)
Complex 24 (36 woningen Blekersveld)
Complex 25 (8 appartementen Bos en Duinlaan)
Ultimo 2014 bedraagt de restant looptijd nog 2 jaar en is totaal
Latente belastingvordering nominale waarde contante waarde
Wegens compensabele verliezen
Wegens verschil in afschrijving materiële
vaste activa ten dienste van de exploitatie
Wegens afschrijving disagio op leningen
Totaal latente belastingvordering
Huurdebiteuren
Per 31 december 2014 bedraagt de huurachterstand € 104.899. Dit is 1,10 % van de bruto jaarhuur over 2014
(2013: € 78.980 resp. 0,87 %).
4 maanden tot < 5 maanden
5 maanden tot < 6 maanden
6 maanden of langer
Het aantal huurders met een betalingsachterstand per 31 december 2014 is 99 (2013: 98).
Minder dan een maand
1 maand tot < 2 maanden
2 maanden tot < 3 maanden
3 maanden tot < 4 maanden
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 88
2014 2013
€ €
105 79
-23 -25
82 54
IX.4.2
2014 2013
€ €
32 0
0 29
11 14
43 43
IX.4.3
2014 2013
€ €
19 21
IX.5
2014 2013
€ €
3 2
3.033 853
3.036 855
Overige vorderingen
Te ontvangen vermindering Verhuurderheffing 2014
Te ontvangen bijdragen in voorgeschoten kosten
Overige vorderingen
Overlopende activa
Overige vooruitbetaalde posten
Liquide middelen
Direct opvraagbaar
Kas
Rekening-courant en spaarrekeningen banken
Er is een kredietfaciliteit bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) voor maximaal tot een bedrag van
€ 1.500.000. Per einde boekjaar 2014 was het niet nodig hiervan gebruik te maken, per einde 2013 was er
eveneens geen krediet nodig. Voor dit krediet zijn geen zekerheden gesteld.
Alle vorderingen en overlopende activa hebben een looptijd korter dan 1 jaar.
Huurdebiteuren
Af : voorziening wegens oninbaarheid
Totaal huurdebiteuren
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 89
IX.6
IX.6.1
Verloop
overige
reserves
€
52.879
6
-13.552
39.333
Sociaal
vastgoed in
exploitatie
Commercieel
vastgoed in
exploitatie
Onroerende
zaken
verkocht onder
voorwaarden
Totaal
ongereali-
seerde her-
waardering
€ € € €
43.767 11.599 1.650 57.016
-1.191 0 0 -1.191
-605 0 0 -605
-886 1.733 0 847
-620 0 653 33
-18.984 0 0 -18.984
4.831 0 0 4.831
0 128 76 204
26.312 13.460 2.379 42.151
IX.7
IX.8
IX.8 2014 2013 2014 2013
€ € € €
101 737 91 669
Sfeerovergang naar verkopen VoV
Afwaardering via vermogen
Herwaardering via vermogen
Herwaarderingen per 31 december
Het verloop van de herwaarderingen is als volgt:
De overige mutaties hebben betrekking op herwaarderingen die rechtstreeks via het eigen vermogen worden
verwerkt. Ultimo 2014 is in totaal € 42.151.000 aan ongerealiseerde herwaarderingen in de overige reserves
begrepen (2013: € 57.016.000). Het saldo overige reserves ultimo 2014 bestaat voor € 137.000 uit de
verenigingsreserve en voor € 39.196.000 uit de algemene bedrijfsreserve.
Herwaarderingen per 1 januari
Eigen vermogen
Overige reserves
Het verloop van de overige reserves is als volgt:
Stand overige reserves per 31 december 2013
Uit resultaatbestemming (verlies over 2014)
Overige mutaties
Stand overige reserves per 31 december 2014
Egalisatierekening
Deze post omvat de te egaliseren BWS-subsidies van de complexen 23, 24 en 25. Voor de specificatie hiervan
zie de toelichting van de financiële vaste activa.
Voorzieningen
nominale waarde contante waarde
Latente belastingschuld
Latente belastingschuld
Wegens fiscaal lagere boekwaarde t.o.v.
commerciële boekwaarde te verkopen
woningen
De latente belastingschuld is gevormd voor belastbare tijdelijke verschillen in de fiscale waardering en de
waardering van de materiële vaste activa in deze jaarrekening.
De actieve latentie wegens verliesverrekening en overige posten is terug te vinden aan de actiefzijde onder IX.3
Financiële vaste activa bij: IX.3.2 Latente belastingvordering.
Naar verwachting kan € 14.000 (contante waarde hiervan € 13.000) van de latente belastingschuld binnen één
jaar verrekend worden. De verdisconteringsvoet bedraagt 3,31 % (2013: 3,50 %).
Ten gevolge van realisatie op afschrijvingen
Ten gevolge van realisatie op verkopen
Herwaardering via resultaat
Sfeerovergang naar niet-DAEB
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 90
IX.9
IX.9.1
Stand per
31
december
2014
Aflossings-
verplichting
2015
Resterende
looptijd > 1
jaar
Resterende
looptijd > 5
jaar
€ € € €
349 14 335 259
48.257 4.338 43.919 27.657
48.606 4.352 44.254 27.916
Aflosbaar
over 2 jaar
Aflosbaar
over 3 jaar
Aflosbaar
over 4 jaar
Aflosbaar
over 5 jaar
€ € € €
15 15 16 16
1.864 1.821 2.888 5.351
1.879 1.836 2.904 5.367
Looptijd < vijf
jaar
Looptijd >
vijf jaarTotaal Rentevoet Totaal Rente-voet
€ € € % € %
Leningen
overheid76 259 335 3,01 349 5,49
Leningen
onder
WSW-
/Over-
heids-
garantie
16.262 27.657 43.919 4,43 44.257 4,59
16.338 27.916 44.254 4,41 44.606 4,67
Schulden/leningen overheid
Schulden/leningen kredietinstellingen
20132014
Langlopende schulden
Leningen overheid/ Leningen kredietinstellingen
Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar zoals hierboven toegelicht zijn
opgenomen onder de schulden op korte termijn.
Het vervalschema van de langlopende schulden in de komende 5 jaar is hieronder weergegeven:
Schulden/leningen overheid
Schulden/leningen kredietinstellingen
De reële waarde van de leningportefeuille per 31 december 2014 bedraagt € 46.262.000 (op basis van een
rentabiliteitswaardecorrectie van € 2.344.000). Per 31 december 2013 was de reële waarde € 48.222.000 (met
een rwc van € 2.611.000).
Alle leningen hebben een vast rentepercentage (evenals voorgaand boekjaar).
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 91
Leningen
overheid
Leningen
krediet-
instellingen
Totaal
€ € €
349 44.257 44.606
0 4.000 4.000
-14 -4.338 -4.352
335 43.919 44.254
IX.9.2
2014 2013
€ €
3.070 2.136
1.659 934
4.729 3.070Stand per 31 december
Deze post betreft per einde 2014 de terugkoopverplichting van 23 verkochte woningen (per einde 2013:
veertien woningen).
Op basis van de vigerende leningcontracten ziet de vervalkalender en daarmee de renterisico’s er als volgt uit:
Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na de afloop van het jaar zijn opgenomen onder de kortlopende
schulden. De aflossingsverplichting ultimo 2014 bedraagt € 4.352.000 (2013: € 6.227.000). Onder de
langlopende schulden komen geen achtergestelde schulden voor. De duration van de leningportefeuille bedraagt
5,43 jaar. Van de leningen overheid en leningen kredietinstellingen is voor een schuldrestant per einde 2014 van
€ 45.638.000 aan WSW borging verkregen.
Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden
Stand per 1 januari
Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht
De mutaties in 2014 van de langlopende schulden kunnen als volgt worden toegelicht:
Stand per 1 januari 2014, totale schuld
Aflossingsverplichting vervallend binnen 1 jaar
Stand per 31 december 2014
Nieuwe leningen in 2014 aangegaan
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 92
IX.10 Kortlopende schulden 2014 2013
€ €
281 363
61 51
4.459 6.288
946 1.069
5.747 7.771
IX.10.1 Belastingen en premies sociale verzekeringen 2014 2013
€ €
32 21
29 30
61 51
IX.10.2 Overige schulden 2014 2013
€ €
4.352 6.227
32 0
22 35
16 12
17 9
20 5
4.459 6.288
IX.10.3 2014 2013
€ €
878 1.035
68 34
946 1.069
Overlopende passiva
Niet vervallen rente
Vooruit ontvangen huur
Alle schulden hebben een looptijd van korter dan 1 jaar.
Aflossingsverplichting komend boekjaar
Nog te verrekenen leveringen en diensten
Advieskosten
Accountantskosten
Diverse posten
Schulden aan leveranciers
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Overige schulden
Overlopende passiva
Afdracht omzetbelasting
Afdracht loonheffing
Nog te verrekenen keukenvergoedingen bij een nieuwbouw-beheer complex
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 93
IX.11
IX.11.1
IX.11.2
geen heffing over 2015 € 0
2,0 % huursom over 2016 € 191.000
1,0 % huursom over 2017 € 95.000
1,0 % huursom over 2018 € 97.000
1,0 % huursom over 2019 € 99.000
IX.11.3
IX.11.4.1
IX.11.4.2
IX.11.4.3
IX.11.4.4
Brederode Wonen loopt geen valutarisico. Zij is alleen werkzaam in Nederland, waardoor alle inkomende en
uitgaande kasstromen in euro's zijn.
Renterisico
Brederode Wonen loopt renterisico's over rentedragende vorderingen en liquide middelen en over rentedragende
langlopende en kortlopende schulden.
Per balansdatum komen geen variabele renteafspraken op vorderingen, langlopende schulden en kortlopende
schulden voor. Er zijn geen renteswapcontracten afgesloten. In 2015 zijn geen renteherzieningen.
Financiële instrumenten
Kredietrisico
Voor Brederode Wonen bestaat er een risico inzake de huurdebiteuren. Hiervoor is een voorziening getroffen en
in 2014 is een traject gestart om de huurincasso te optimaliseren.
Liquiditeitsrisico
Het risico dat Brederode Wonen over onvoldoende middelen beschikt om aan haar directe verplichtingen te
kunnen voldoen, wordt als klein ingeschat. Om aan deze verplichtingen te kunnen voldoen zijn er voldoende
liquide middelen aanwezig en is er een rekening-courant faciliteit beschikbaar. In 2015 is sprake van een
herfinanciering van € 2,5 miljoen. Hoewel dit bedrag uit de liquide middelen kan worden voldaan, wordt in 2015
besloten in hoeverre opnieuw financiering voor deze aflossing wordt geregeld.
Valutarisico
Deze heffing is niet opgenomen in de bepaling van de bedrijfswaarde en is tevens niet als verplichting in de
balans opgenomen.
Meerjarige financiële verplichtingen
Operationele lease
In februari 2014 is Brederode Wonen een leasecontract aangegaan voor een leaseauto. De contractduur is 48
maanden. Op jaarbasis bedragen de leasetermijnen in totaal € 11.148,- (exclusief BTW). Per 31 december 2014
resteren nog 37 maandtermijnen voor totaal € 34.373,- (exclusief BTW).
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
WSW obligoverplichting
Heffing voor saneringssteun
Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) heeft aan de corporatiesector een heffing voor saneringssteun
opgelegd. Het CFV heeft bij de opvraag van de prognose-informatie 2015-2019 aangegeven dat rekening
gehouden moet worden met een heffing voor saneringssteun. Recent is door het CFV vastgesteld om over 2015
weliswaar geen heffing toe te passen, maar vooralsnog wel over de jaren 2016 tot en met 2019. De corporatie
verwacht dat de heffing, die een percentage van de geschatte jaarlijkse huursom betreft, als volgt zal zijn:
Leningen van woningcorporaties, die deelnemer zijn van het WSW worden door het WSW geborgd. Het WSW
stelt zich borg jegens de geldgever voor de betaling van de leningsverplichtingen. Op grond van deze
borgstelling zijn corporaties verplicht een obligo van 3,85 % aan te houden over het schuldrestant van de door
hun aangetrokken en door het WSW geborgde leningen. Met deze obligoverplichting staan woningcorporaties als
deelnemer van het WSW garant voor elkaar. Per 31 december 2014 heeft Brederode Wonen een aangegane
obligoverplichting van € 1.757.000 (2013: € 1.832.000). Deze verplichting is voorwaardelijk: zij is opeisbaar
indien de borgstellingsreserve (risico- of garantievermogen) van het WSW niet voldoende is om op grond van
aanspraken van geldgevers de betalingsverplichtingen van WSW-deelnemers over te nemen.
Voorwaardelijke verplichtingen
Niet verwerkte activa en verplichtingen
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 94
X.
X.1
2014 2013
€ €
9.047 8.610
456 444
47 44
9.550 9.098
-49 -65
9.501 9.033
-
-
X.2
2014 2013
€ €
233 222
X.3
2014 2013
€ €
83 83BWS subsidie complexen 21 en 23 tot en met 25
Overige goederen, leveringen en diensten
De huur is met € 452.000 toegenomen als gevolg van:
verhoging van de huren wegens algemene huurverhoging per 1 juli 2014 (realisatie na afhandeling
bezwaren huurverhogingen, gemiddeld 4,29 %) tot een bedrag van € 205.000. Voor het verslagjaar
2014 was dit afhankelijk van het inkomen van de huurder vastgesteld op 4,0 % of 4,5 % of 6,5 %;
verhoging van de huren wegens mutaties en na-effecten woningverbeteringen voor € 247.000.
Betreft de bijdragen van bewoners van 24 complexen voor energielevering en indien van toepassing eveneens
voor tuinonderhoud en/of schoonmaak.
Overheidsbijdragen
Toelichting op winst-en-verliesrekening (x € 1.000)
Huren
Woningen en woongebouwen DAEB
Onroerende zaken niet zijnde woningen niet-DAEB
Af : huurderving wegens leegstand
Opbrengsten servicecontracten
Woningen en woongebouwen niet-DAEB
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 95
X.4
2014 2013
€ €
2.372 1.304
0 447
2.372 1.751
-809 -277
0 -447
1.563 1.027
X.5
2014 2013
€ €
49 50
62 52
5 6
2 2
8 8
126 118
X.6
2014 2013
€ €
2.163 2.349
50 55
2.213 2.404
Af: voorraadwaarde vastgoed bestemd voor verkoop
Totaal netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille
Netto opbrengst verkopen bestaand bezit
Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille
Netto opbrengst verkopen bestaand bezit
Netto verkoopopbrengst vastgoed bestemd voor verkoop
Verkoopresultaat
Af: bedrijfswaarde verkopen
Dit betreft de verkoopopbrengst zonder kortingen van negen leegkomende woningen.
Totaal overige bedrijfsopbrengsten
De dienstverlening aan derden betreft beheersactiviteiten en administratieve dienstverlening aan een
collegacorporatie. De overige bedrijfsopbrengsten bestaan uit opbrengsten inschrijfgelden nieuwe leden,
recognitiecontracten en overige posten.
Afschrijving sociaal vastgoed in exploitatie
Afschrijving onroerende zaken ten dienste van de exploitatie
Afschrijving sociaal vastgoed in exploitatie
Dienstverlening aan derden
Vergoedingen serviceabonnement
Vergoedingen voor opstellen huurcontracten
Vergoeding woonruimteverdeling in Bloemendaal
Overige bedrijfsopbrengsten
Overige bedrijfsopbrengsten
Afschrijvingen op materiële vaste activa en vastgoedportefeuille
Betreft de afschrijving van de sociaal vastgoedcomplexen op basis van bedrijfswaarde.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 96
X.7
2014 2013
€ €
310 248
-169 -149
2.985 635
3.126 734
X.8
2014 2013
€ €
689 649
54 52
-23 -29
720 672
Formatie-
plaatsen 2014
Formatie-
plaatsen 2013
fte fte
4,81 4,87
2,34 2,34
2,52 2,52
2,92 2,92
12,59 12,65
X.9
2014 2013
€ €
137 106
137 106
Geen (in 2013: eveneens geen) van de werknemers is buiten Nederland werkzaam.
Afdeling
Algemeen/ secretariaat
Verhuur- en bewonerszaken
Financiën
Onderhoud
Overige waardeveranderingen materiële vaste activa
Waarde-afname wegens onrendabele woningverbeteringen
Terugneming bijzondere waardeverminderingen
Overige waardeverminderingen
Waarde-afname wegens onrendabele woningverbeteringen
Lonen en salarissen
Sociale lasten
Ontvangen ziekengelden
Het aantal formatieplaatsen per einde boekjaar bedraagt 12,59 (vorig boekjaar: 12,65).
Sociale lasten
Bruto salarissen inclusief vakantiegeld
Kosten uitzendkrachten
De splitsing naar afdeling is als volgt:
Er is meer uitgegeven wegens woningverbeteringen dan kan worden terugverdiend uit de huren.
Terugneming bijzondere waardeverminderingen
Deze post betreft een terugneming bij enkele complexen op bijzondere waardeverminderingen (per einde 2014
is de bedrijfswaarde gestegen zodat eerdere afwaarderingen worden teruggenomen).
Overige waardeverminderingen
Bij diverse complexen is de bedrijfswaarde ten opzichte van voorgaand boekjaar gedaald.
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 97
X.10
2014 2013
€ €
142 121
142 121
X.11
2014 2013
€ €
470 456
1.929 1.747
2.399 2.203
X.12
2013
€ €
16 18
1 1
17 19
X.13
2014 2013
€ €
229 217
229 217
Pensioenlasten
De werknemers nemen volgens de CAO deel aan de bedrijfstakpensioenregeling van de Stichting Pensioenfonds
voor Woningcorporaties (SPW). Deze pensioenregeling is te beschouwen als een toegezegde pensioenregeling.
Indien bij het fonds van de SPW sprake is van een tekort, heeft woningbouwvereniging Brederode geen
verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies.
Lasten onderhoud
De onderhoudsuitgaven zijn te verdelen in:
Dagelijkse reparatieverzoeken en mutatieonderhoud
Uitgaven voor energie, tuinonderhoud en schoonmaak
Planmatig onderhoud
Pensioenlasten
Leefbaarheid
Lasten servicecontracten
Sociale activiteiten
De leefbaarheidsuitgaven zijn te verdelen in:
Fysieke activiteiten (groenonderhoud, speeltoestellen enz.)
2014
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 98
X.14
2014 2013
€ €
66 61
25 23
8 118
31 20
11 21
367 407
549 523
35 35
321 360
1.213 50
14 16
63 74
4 33
1 21
2.708 1.762
2014 2013
€ €
27 0
6 26
12 7
0 7
45 40
De 'andere controlewerkzaamheden' zijn deels veroorzaakt door uitbreiding van controleprotocollen geldend
voor de hele corporatiesector inzake controle van de dVi over 2013 en kasstroomprotocollen op verzoek van het
WSW.
De in de algemene kosten ten laste van het resultaat gebrachte
accountantshonoraria zijn:
Controle van de jaarrekening 2014 Ernst & Young
Andere controlewerkzaamheden PricewaterhouseCoopers
Andere niet-controlediensten PricewaterhouseCoopers
Meerbeloop 2013 en controle 2013 PricewaterhouseCoopers
Advocaat- en deurwaarderskosten
Overige bedrijfslasten
Totaal overige bedrijfslasten
Bestuurskosten
In de periode 27 december 2012 tot 1 februari 2014 was er een directeur-bestuurder ad interim in functie. De
kosten tot februari 2014 betreft de afgesproken vergoeding (inclusief 21 % BTW). Met ingang van 1 februari
2014 is een nieuwe directeur-bestuurder in loondienst gekomen. Het betreffende salaris, sociale lasten en
pensioenlasten zijn in de resultatenrekening verwerkt onder X.8 Lonen en salarissen, X.9 Sociale lasten en X.10
Pensioenlasten.
Algemene kosten: Accountantshonoraria
Belastingen
Verzekeringen
Heffing saneringssteun en bijzondere projectsteun wijkenaanpak
Verhuurderheffing
Contributie landelijk federatie
Onderhoudskosten serviceabonnement
Overige bedrijfslasten
Overige bedrijfslasten
Overige personeelskosten
Huisvestingskosten
Bestuurskosten (bestuurder ad interim)
Bezoldiging Raad van Commissarissen
Overige bestuurskosten
Algemene kosten
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 99
X.15
2013
€ €
128 -370
76 0
204 -370
X.16
2014 2013
€ €
1.191 1.292
605 1.102
1.796 2.394
Realisatie herwaardering uit afschrijvingen
Totaal uit de herwaardering vrijgevallen bedragen
Realisatie herwaardering uit desinvesteringen
2014
Advocaat- en deurwaarderskosten
De afdeling verhuur heeft in 2014 meer zaken kunnen oplossen zonder tussenkomst van een advocaat, tevens
waren er geen kosten gemoeid wegens huisuitzetting. Hierdoor daalden de kosten met € 29.000. In 2013
speelden twee uitgebreide rechtszaken en was er sprake van een huisuitzetting.
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
Algemene kosten: overige posten
Door scherp te letten op de uitgaven - voorzover die te beïnvloeden zijn - zijn de overige posten onder de
algemene kosten over 2014 in totaal € 40.000 lager dan vorig jaar.
Verhuurderheffing
Met ingang van 2013 wordt er jaarlijks de verhuurderheffing geheven. De afdracht over 2014 is gebaseerd op
een heffingspercentage van 0,381% over de WOZ-waarde van € 318.497.000 (DAEB wooneenheden).
Onderhoudskosten ten laste van het serviceabonnement
De bijdragen van de bewoners, die zich hierop hebben geabonneerd, worden weergegeven onder de
bedrijfsopbrengsten bij vergoedingen.
Waardeverandering commercieel vastgoed in exploitatie
Waardeverandering onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Totaal niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed-portefeuille
Uit de herwaardering vrijgevallen bedragen
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 100
X.17
2014 2013
€ €
0 1
2014 2013
€ €
99 282
2.107 2.187
2.206 2.469
X.18
2014 2013
€ €
397 -633
2014
€
6
-1.889
2.106
351
-77
316
807
813
-813
0
0
Belastbaar bedrag
Verrekening voorvoegingsverliezen
Totaal belastbaar bedrag
De fiscale winst wijkt af van de commerciële winst. De belangrijkste verschillen betreffen de resultaten ten
aanzien van de afschrijvingen van de woningen, waardemutaties van het vastgoed en de saneringsheffing.
Verloop commercieel naar fiscaal resultaat
Resultaat voor belastingen
Waardeveranderingen vastgoed
Afschrijvingen
Overige tijdelijke verschillen
BWS subsidie
Saneringsheffing en overige permanente verschillen
Totaal permanente en tijdelijke verschillen
Hierop komt in mindering de beschikbare voorwaartse verliescompensatie en fiscaal vrijgestelde
winstbestanddelen zoals afschrijvingen op onroerende zaken ten dienste van de exploitatie en de afschrijving op
het disagio van de leningportefeuille.
Totaal rentelasten
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
De belastingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:
Mutatie latente belastingen, bate respectievelijk last
De mutatie latente belastingen is gevormd voor belastbare tijdelijke verschillen in de fiscale waardering en de
waardering van de materiële vaste activa. Deze belastbare tijdelijke verschillen zijn in 2014 omgeslagen van een
schuld naar een vordering.
De belastingdruk betreft hoofdzakelijk de in de toekomst te betalen vennootschapsbelasting wegens de
mogelijkheid van fiscale boekwinsten op verkoop van woningen.
Rentelasten
Rente langlopende schulden
Leningen overheid
Leningen kredietinstellingen
Rentebaten
Rente op liquide middelen
Rente op rekening-courant banken
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten/rentelasten en soortgelijke
kosten
Totaal verschuldigde belasting ultimo 2014
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 101
X.19
€ €
6
1.733
653
-14.142
-1.191
-605
-13.552
-13.546Totaalresultaat
Baten en lasten rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt:
Resultaat na belastingen
Herwaardering bij sfeerovergang naar niet-DAEB
Herwaardering bij sfeerovergang naar verkopen VoV
Afwaardering DAEB via vermogen
Realisatie herwaardering uit desinvesteringen
Realisatie herwaardering uit afschrijvingen
Overzicht van het totaalresultaat 2014
2014
Het toepasselijk (wettelijk) belastingtarief bedraagt 25% (2013: 25%). Het effectieve belastingtarief, zijnde de
belastingbate c.q. -last in de winst- en verliesrekening uitgedrukt als percentage van het jaarresultaat voor
belastingen, bedraagt -101,5% (2013: 35,2%).
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 102
XI.
XI.1
x € 1.000
997
-12.411
5.196
-10.903
-1.032
-1.092
-114
499
-2.841
-21.701
a. Woningverbeteringen
b. Verkocht bezit
Totale mutatie realiseerbare waarde in 2014
f. Overige mutaties
a. In de huurprijscomponent
b. In de onderhoudslasten
c. In de overige lasten
d. Actualisatie verhuurderheffing
e. Bijstelling verkoopprogramma
Gevolgen van mutaties in het bezit
Gevolgen van nadere interne inschattingen parameters
Mutatie reële waarde materiële vaste activa
Mutatie reële waarde sociaal vastgoed
De reële waarde van het sociaal vastgoed is in het verslagjaar afgenomen van
€ 91.918.000 per einde 2013 tot € 70.217.000 per einde 2014.
De mutatie van - € 21.701 (x € 1.000) in de realiseerbare waarde laat zich als volgt verklaren:
a. Autonome mutatie in reële waarde materiële vaste activa
Jaarresultaat
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 103
XII.
XII.1
Lasten ter zake van bezoldiging van:
- € 89.637
- € 7.519
- € 30.797 (voorgaand jaar € 19.748)
Bestuurder
€ 72.754
€ 22.978
€ -6.204
€ 109
€ 89.637
2014 2013
P.H. Vreke 1) 89.637 0
Th.P.M. Stubbé 2) 7.519 118.496
Totaal 97.156 118.496
1)
2)
Periodiek betaalde beloningen
Bezoldiging van (ex-)bestuurders en (ex-)leden van
de Raad van Toezicht
Bestuur en leden Raad van Toezicht
(voorgaand jaar € 118.496)voormalig bestuurder ad interim
leden Raad van Toezicht
bestuurder (voorgaand jaar € 0)
De beloning van de bestuurder omvat het salaris inclusief vakantiegeld, doorbetaling bij
vakantie en ziekte, het werkgeversdeel pensioen, werkgeversdeel Overgangsregeling
Vroegpensioen OVP, werkgeversdeel VUT/Prépensioen en Levensloopregeling VPL, de fiscale
bijtelling van een auto van de zaak minus de eigen bijdrage van de auto van de zaak. Het
dienstverband is aangegaan per 1 februari 2014.
De bezoldiging van de voormalig bestuurder ad interim en de leden van de Raad van Toezicht
omvat periodiek betaalde beloningen in de hoedanigheid van presentie- en vacatiegelden.
Er is geen sprake van beloning wegens vakantiegeld, doorbetaling bij vakantie en ziekte, ter
beschikking stelling van auto en presentiegelden, beloningen betaalbaar op termijn (zoals
pensioenlasten,VUT, sabbatical leave en jubileumuitkeringen), uitkeringen bij beëindiging van
dienstverband en winstdelingen en bonusbetalingen.
Voormalig bestuurder ad interim en leden Raad van Toezicht
Het totaalbedrag kan als volgt per individueel lid van het bestuur en voormalig bestuur worden
gespecificeerd (in euro's):
Vanwege de grootte van de corporatie (Brederode Wonen valt met 1635 verhuureenheden
onder de categorie van 1501 tot 2500 woningen) en het aantal inwoners van de grootste
gemeente (Velsen > 67.000 inwoners: in te delen in de categorie van 60.001 tot 100.000
inwoners) waarin minimaal 20 % van de verhuureenheden in eigendom of beheer zijn, valt het
bezoldigingsmaximum in categorie D. De hieraan verbonden maximale WNT-bezoldiging
bedraagt € 112.400, ofwel een bruto-salaris van ca. € 95.000. In bovengenoemd bedrag van
€ 89.637 bedraagt het salaris € 72.754. Resumerend zijn het salaris en de secundaire
arbeidsvoorwaarden over 2014 onder het bezoldigingsmaximum van de WNT gebleven.
Bezoldigingsmaximum bestuurder
De opbouw van de bezoldiging van de bestuurder is als volgt:
Directeur-bestuurder
Directeur-bestuurder ad
interim
De heer Vreke is met ingang van 1 februari 2014 in dienst.
Inclusief 21 % BTW. De heer Stubbé was van 27 december 2012 tot en met 31 januari 2014 in
functie.
Salaris en vakantiegeldWerkgeversdeel
pensioenpremie/OVP/VUT/VPL
Werknemersdeel
pensioenpremie/OVP/VUT/VPL
Per saldo bijtelling auto van de zaak
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 104
2014 2013
Voorzitter 8.224 6.248
Lid 1 5.483 4.165
Lid 2 5.483 4.165
Lid 3 5.804 2.585
Lid 4 5.804 2.585
Totaal 30.798 19.748
XII.2
Duur van het Omvang van
Beloning dienstverband dienstverband
Functie € (in dagen) (in fte)
P.H.Vreke 89.637 334 1,0
6.797 365
4.531 365
4.531 365
4.531 365
4.531 365
Duur van het Omvang van
Beloning dienstverband dienstverband
Functie € (in dagen) (in fte)
6.214 31 0,6
De bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht (inclusief 21 % BTW) kan als volgt
worden gespecificeerd (in euro's):
Als lid van de Raad van Toezicht
T.W. van Grafhorst
F.A.L. van der Bruggen
M. Vink
G.C. Grift
W. Aardenburg
Verantwoording wegens de Wet normering bezoldiging
topfunctionarissen publieke en semipublieke sector
Bezoldiging topfunctionarissen - met dienstbetrekking
Naam
In de WNT is opgenomen dat de maximale vergoeding die een lid van een Raad van Toezicht
van een woningcorporatie mag ontvangen 5 % van de maximale bezoldiging van de bestuurder
bedraagt. Voor de voorzitter geldt als maximum 7,5 % van de maximale bezoldiging van de
bestuurder. In het geval van de Raad van Toezicht van Brederode Wonen betekent dit dus een
maximum toegestane vergoeding per jaar van € 5.620,- voor de leden en maximaal € 8.430,-
per jaar voor de voorzitter. Deze normen worden niet overschreden.
lid Raad van
Toezicht
lid Raad van
Toezicht
lid Raad van
Toezicht
lid Raad van
Toezicht
directeur-
bestuurder
De bezoldiging is exclusief 21 % BTW.
De beloning is exclusief 21 % BTW en (indien van toepassing) zonder het werkgeversdeel ZVW
bijdrage weergegeven.
Bezoldiging topfunctionarissen - zonder dienstbetrekking
Naam
directeur-
bestuurder ad
interim
Th.P.M. Stubbé
T.W. van Grafhorst
F.A.L. van der Bruggen
M. Vink
G.C. Grift
W. Aardenburg
voorzitter Raad
van Toezicht
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 105
Er is geen sprake van overschrijdingen van de WNT-normen van topfunctionarissen mét en/of
zonder dienstbetrekking.
Er zijn geen bezoldigingen van niet-topfunctionarissen die de WNT-normen overschrijden.
Er zijn geen ontslagvergoedingen aan topfunctionarissen uitgekeerd, die hoger zijn dan € 75.000.
Er hebben zich geen bonusuitkeringen, winstdelingen of andere vormen van variabele beloning
voorgedaan.
Er zijn geen functionarissen ingehuurd met een inkomen boven de WNT-norm.
Er zijn geen functionarissen die een inkomen hebben dat uitgaat boven de € 178.000.
Overige gegevens inzake toepassing Wet normering topinkomens
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 106
XIII.
XIII.1
P.H. Vreke
Directeur- bestuurder
XIII.2
mr T.W. van Grafhorst, voorzitter
M. Vink, lid
mr drs F.A.L. van der Bruggen, lid
mr drs W. Aardenburg, lid
drs G.C. Grift, lid
De jaarrekening is goedgekeurd door de Raad van Toezicht op 30 maart 2015.
Bestuur
De jaarrekening van Brederode Wonen is vastgesteld door het bestuur op 30 maart 2015.
Raad van Toezicht
Ondertekening van de jaarrekening
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 107
XIV.
XIV.1
XIV.2
XIV.3
XIV.4
Gebeurtenissen na balansdatum
De Eerste Kamer stemde dinsdag 17 maart 2015 unaniem in met de herzieningswet Toegelaten Instellingen
Volkshuisvesting. Dit wetsvoorstel beoogt het functioneren van woningcorporaties als ondernemingen met een
maatschappelijke taak te verbeteren. Daartoe worden de Woningwet en een aantal andere wetten gewijzigd.
Naast het effect op de relatie met de externe stakeholders zal de herzieningswet ook van invloed zijn op het te
voeren beleid door de corporatie. Vanuit de herzieningswet worden restricties gelegd op activiteiten en het te
volgen huurbeleid. De mogelijke effecten doen zich voor bij de samenstelling en financiering van het niet-DAEB
bezit, de wijze waarop woningtoewijzing dient plaats te vinden en de huurprijs die gevraagd kan worden. Dit kan
zijn weerslag hebben op kasstromen en daarvan afgeleid de waardering van het vastgoed. Omdat op onderdelen
Algemene Maatregelen van Bestuur nog moeten worden ingevuld en de uitwerking door de corporatie van
bovenstaande nog dient plaats te vinden, is het op dit moment niet mogelijk om de financiële effecten te
kwantificeren.
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
De controleverklaring is hierna opgenomen.
Overige informatie
Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat
In de statuten van Brederode Wonen zijn geen bepalingen opgenomen aangaande de resultaatbestemming.
Bestemming van het resultaat 2014
Het resultaat wordt met goedkeuring door de Raad van Toezicht aan de overige reserves toegevoegd (in 2013 is
het resultaat eveneens aan de overige reserves toegevoegd). De resultaatbestemming is in de jaarrekening
verwerkt.
Herzieningswet Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting
Brederode Wonen - Jaarrekening 2014 108