VASTE PRIKDe run op het nieuwe kinkhoestvaccin

ALTIJD HANDEN TEKORT 2 tweelingen in 17 maanden

YES YOU CANMet je peuter naar New York

DE GOEDZAK & DE BOEMANOpvoedverschillen: zo los je ze op

KNUFFELEN VOOR HET GOEDE DOELHuid

ALTIJDDE LAAGSTEPRIJSEINDELOOS VEEL EN VOORDELIG

WWW.BABY-DUMP.NL

Gratis box bij aankoop van eencomplete babykamer en kinderwagen

ASSENS

HEERENVEENHEERENVEE

EMMEN

ZWOLLEWLELYSTAD

HARDERWIJKH RTERDAMDAMAMSMST M

ALKMAARAA

APELDOORNA ELDOO

ARNHEMA

NIJMEGENNIJ

EEN HEDDEENSCHENSCHED

OENLOOVEVE

HEERLEN

WEERT

HELLENDOORN

TILBURGU

‘S-HERTOGENBOSCHER CH

BURGMIDDELB GLBURG

ROTTERDAMER M

DEN HAAGDEN HA

BREDAE

MAASTRICHTTT

1

2

3

5

6

7

8

11

14

1213

9

10

4

ALMERE

BEVERWIJK

ROELOFARENDSVEEN

UTRECHT

CAPELLE A/D IJSSEL

SPIJKENISSE

ROOSENDAAL

EINDHOVEN

VEENENDAAL

HOOGEVEEN

GRONINGEN

LEEUWARDEN

ALTIJD ÉÉN BIJ JOU IN DE BUURT

GRATIS MAGAZINEVraag nu het 124 pagina’s dikke

inspiratiemagazine 2019 aan,boordevol trends, tips, adviezen

en inspiratie op www.baby-dump.nl

GRATIS CADEAUPAKKETBoordevol leuke en handige

spulletjes voor je baby.

VOLG ONS OOK OP

ZWINDEREN

3ouders van nu.nl

Op de redactie krijgen we regelmatig het verzoek om de

archieven in te duiken op zoek naar tips, foto’s en artikelen van

jaren geleden. Niet zo gek als je bedenkt dat Ouders van Nu

als blad al 53 jaar bestaat en het in de jaren zestig het enige

tijdschrift over opvoeden en ouderschap was. Inmiddels zijn

er al ruim twee generaties met ons opgegroeid. Jipp Janssen-

Heldoorn bijvoorbeeld. Zij stond in 1997 als baby met haar

moeder op de cover van Ouders van Nu. Nu, ruim twintig jaar

later, staat ze opnieuw op onze cover. Als moeder deze keer,

met haar jongste dochter Sev (9 maanden).

In de ruim vijftig jaar dat Ouders van Nu bestaat, zijn niet

alleen de baby’s van toen opgegroeid. Ook het tijdschrift

kreeg er in de loop van de tijd broers en zusjes bij. Boeken,

apps, een website met forum, de VoordeelPas, de Zwanger-

en Babybox, het In de wolken Festival ( je kunt weer tickets

kopen!) en vanaf deze maand een heuse kledinglijn. Onze

In de wolken new born-set bestaat uit acht items van super-

zacht biokatoen en zit vol slimmigheden. De zoom van de

broekspijpen kun je bijvoorbeeld over de voetjes vouwen.

Als sokjes die nooit kwijtraken. De spuugdoek heeft drukkers

waardoor je ’m ook als slab kunt gebruiken, en de luiertas

kun je vastknopen aan de box. Op oudervannu.nl/newborn

lees je er alles over. Ik ben benieuwd wat je ervan vindt!

Hilde, hoofdredacteur en moeder

van Feike (6), Dries (5) en Calle (2)

Opgroeien

CO

VE

RF

OT

OE

NF

OT

OG

RA

FIE

HIL

DE

KIM

KR

IJN

EN

WO

ND

ER

DE

WO

ND

ER

BIJ...

Nieuw zusje: een kleding-lijn vol slimmig-hedenHoofdredacteur Ouders van Nu

Hilde.tholen@sanoma.com, Instagram: @hildetholen

Elke editie winnen drie

abonnees een mooi cadeau.

Deze keer is dat een zesdelige

eetset van The Lion King van

WMF t.w.v. € 49,95. Het bestek

is gemaakt van hoogwaardig

Cromargan® roestvast staal

en speciaal ontworpen voor

kinderen vanaf drie jaar.

Meer info: wmf.nl

ABONNEMENT.

OUDERSVANNU.NL

Nog geen abonnement op Ouders van Nu?

GEWONNEN?Dan wordt er contact met

je opgenomen en krijg je

de prijs thuisgestuurd.

CADEAU voor onze abonnees!

© Disney

STORYElke editie zijn we thuis bij het

gezin dat op de cover staat.

Jipp Janssen-Heldoorn (23) stond

als baby samen met haar moeder

op de cover van Ouders van Nu.

Ruim twintig jaar later staat ze er

opnieuw op. Met haar dochter Sev

(9 maanden). Ook haar kinderen

Liv (5) en Wolf (4) en haar man Luke

(25) zijn gewend aan de camera.

Want Jipp neemt haar 184.000

Instagram-volgers en ruim 116.000

YouTube-abonnees graag mee

in haar dagelijks leven.

‘Als kind stond ik wel vaker in de spot-

lights. Mijn moeder was model en ik

en mijn zussen gingen soms mee op

de foto. Ik vond het in het begin vaak

spannend, maar als ik eenmaal die

drempel over was, vond ik het leuk.

Dat heb ik nu nog steeds, het went

nooit helemaal. 

Ik ben vlogger en heb mijn eigen

kinderkledingmerk. Geen negen-tot-

vijfbaan. Mijn werkdag begint eigenlijk

pas als de kinderen naar bed gaan:

mails beantwoorden, editen, dat soort

dingen. Luke werkt ’s ochtends en

’s avonds als personal trainer. Dus als

de kinderen wakker zijn, zijn we bij ze.

We lunchen samen en spelen buiten

met kinderen uit de buurt. Met warm

weer zitten we de hele dag met

de kinderen op de boot of in een

opblaaszwembad in de voortuin.

Sinds deze maand gaat niet alleen

Liv, maar ook Wolf naar school. Dat

betekent dat ik samen met Sev thuis

ben. Die een-op-eenmomenten met

haar vind ik heel fijn. Ze lacht de hele

dag en wil overal bij zijn, zo lief. Daar

staat tegenover dat ik ’s avonds niet

ouders van nu.nl4

‘Mijn werkdagen beginnen als de kinderen naar bed gaan’

ouders van nu.nl 5

hebben we aan Liv te danken’

op de bank kan ploffen. Gelukkig

laat Luke me ’s morgens een uurtje

langer liggen zodat ik genoeg ener-

gie heb voor de dag. Hij sport ’s mid-

dags, daar krijgt hij weer energie van.

Dat we op deze manier leven,

hebben we vooral te danken aan

de komst van Liv. We waren jong toen

we haar kregen en ze was voor ons

een enorme motivatie om sneller iets

van ons leven te maken. Al sinds

haar geboorte vond ik het moeilijk

om leuke, betaalbare kinderkleding

te vinden. Mijn schoonmoeder is

superhandig achter de naaimachine,

dus gingen we bijna elke zaterdag

naar de lapjesmarkt. We kochten dan

zachte stoffen en daar maakte ze dan

voor Liv een jurk of babysetje van.

We werkten samen aan een patroon

en uiteindelijk had Liv een kastje vol.

Toen Wolf werd geboren, hebben we

ook zijn kleding gemaakt.

Al toen ik zwanger was van Wolf, liep

ik met de naam ‘Liv like a Wolf’ in mijn

hoofd, maar ik wist niet wat ik ermee

moest. Tot ik in een winkel liep en de

eigenares vroeg: “Wat heeft ze een

leuk jasje aan! Waar is dat van?” Toen

zei ik spontaan: “Van mijn eigen merk:

Liv like a Wolf.” Ze vroeg me meteen

of ze het kon inkopen. Daarna ben ik

collecties gaan maken. Ook ging ik

vloggen over mijn gezin en werk.

Mijn schoonmoeder kreeg het zo

druk achter de naaimachine dat ze nu

alleen nog de samples maakt. Maar

we gaan nog steeds samen naar de

lapjesmarkt. En ik maak élk patroon

nog steeds met haar.’TE

KS

TLIS

AV

AN

DE

NA

KK

ER

FO

TO

GR

AF

IEK

IMK

RIJ

NE

N-

WO

ND

ER

DE

WO

ND

ER

ST

YL

ING

PA

ULA

SC

HO

UT

EN

ME

TD

AN

KA

AN

LIV

LIK

EA

WO

LF

VASTE PRIKDe run op het nieuwe kinkhoestvaccin

ALTIJD HANDEN TEKORT 2 tweelingen in 17 maanden

YES YOU CANMet je peuter naar New York

DE GOEDZAK & DE BOEMANOpvoedverschillen: zo los je ze op

op u dKNUFFELEN VOOR HET GOEDE DOELHuid

1997 2019

ouders van nu.nl6

1. wassen

2. snijden3. stomen

4. pureren

*bev

at va

n na

ture

aan

wezi

ge s

uike

rs.

**

ZOAL

S AN

DERE

BAB

YVOE

DING

.

pure

ingrediënten

zonder conserveermid

dele

n**

ouders van nu.nl 9

Persoonlijk Altijd handen tekort CORINNE KREEG TWEE TWEELINGEN IN

ANDERHALF JAAR

Vaderliefde ‘IK MOEST ALLES AAN MIJN MOEDER

VRAGEN’

En nu jij! BEVALLEN ALS DAT JE WERK IS

Soms gaat het anders ‘MIJN SCHILDKLIER GING STEEDS

TRAGER WERKEN’

Ouderschap & ontwikkeling Zo doe je dat OPVOEDTIPS VAN 5 EXPERTS

Alles op jouw bordje JIJ 100 TAKEN, HIJ 1

Even knuffelen DE HUIDHONGER VAN JE BABY

Alvast prikken DE RUN OP HET KINKHOESTVACCIN

Ja, zo ging dat vroeger OPGROEIEN IN DE 80’S EN 90’S

Bonje over opvoeding ZO LOS JE JULLIE VERSCHILLEN OP

Mode & lifestyle Mom’s musthave

Mode SETJES VOOR EEN PRIKKIE

‘ALS ZE ALLE VIER SLAPEN,

GA IK NAAR DE

SUPERMARKT. FEEST’

(PAG. 22)

75

94 40

68

22

Probeer nu de unieke formule van onze experts in medische voeding

ViV1985*Groningen

“Jij een goede nacht. Ik een goede dag!”

#blijemama #schoneslaper

103 likes

®

Belangrijk: Borstvoeding is de beste voeding *Dit is een voorbeeld en geen echte testimonial

Verkrijgbaar bij

ouders van nu.nl 11

68 ShoppingALLE KLEUREN VAN DE REGENBOOG

94 KokenSUCCESNUMMERS

102 KinderkamerANDERS-DAN-ANDERS

124 Buggyproof NEW YORK, NEW YORK!

Columns33 Naomi van As

51 Lisa Wade

93 Jan Versteegh

123 Ellen Andrea

Rubrieken13 Hollandse nieuwe

14 #Zwanger

16 Update

59 ToystoryDE SPEELGOEDKASSA

84 Namedropping

90 InstagramSUPERFANS

108 Zoek het uitVITAMINE D-DRUPPELS

110 Kiekeboek

115 TafelmanierenDAAN NIEBER

118 Van buik tot baby

128 Lekker vrij

En verder20 Ouders van Nu-

voordeel

52 In de wolkenFestivalKOOP NU KAARTEN!

116 Service en colofon

117 Geef ons cadeau 4X OUDERS VAN NU

122 Ouders van Nu shop

DENK MAAR NIET DAT HÍJ EEN

TO DO-LIJST OP Z’N

LAPTOP HEEFT STAAN

(PAG. 54)

54

60

102

16

Dingen waar je écht

niet zonder kunt.

MUSTHAVE

OPBERGEN, ZITTEN, WIJN KOELENCreatief met krukDit is niet alleen een superstabiele kruk voor wiebe-

lende peuters om op te zitten, het is ook de perfecte

verstopplek voor hun rondslingerende speelgoed.

Kurk erop en weg is de troep. En geef je een feestje?

Ontvreem de kruk dan uit de speelhoek en laat ’m

dienstdoen als bijzettafel of – nog beter – wijnkoeler.

Onder de kurk is plaats voor meerdere flessen.

En leuk: in plaats van een kurk kun je deze Champ

Kruk voorzien van een top van massief walnoot- of

eikenhout of een gekleurd kussen. € 119,95 JOKJOR.COMTE

KS

T S

AS

KIA

BO

RS

T B

EE

LD D

UIV

ELS

EIL

AN

D

ouders van nu.nl12

JULIA VAN ERKELROOSENDAAL

GEBOREN OP 22 JUNI

4 DAGEN LATER

DAN UITGEREKEND

3230 GRAM

MEES BERNARDWILLEM VAN ERP

GOOR

GEBOREN OP 16 JUNI

4 DAGEN LATER

DAN UITGEREKEND

3460 GRAM

KATE TESSZWOLSMAN

HAARLEM

GEBOREN OP 11 JULI

3 DAGEN EERDER

DAN UITGEREKEND

3160 GRAM

GEORGE DAVIDVAN EIJCKAMSTERDAM

GEBOREN OP 22 JUNI

6 DAGEN LATER

DAN UITGEREKEND

3440 GRAM

BOB DIAS JANSSENSRHENEN

GEBOREN OP 10 JUNI

48 DAGEN EERDER

DAN UITGEREKEND

2250 GRAM

TEUN JACOBSHEESSELT

GEBOREN OP 26 JUNI

2 DAGEN EERDER

DAN UITGEREKEND

3590 GRAM

Je blí ft er naar kijken: naar dat

hoogstandje van Moeder Natuur.

SIEM WELDAMDEN BOSCH

GEBOREN OP 24 JUNI

OP DE UITGEREKENDE

DATUM

4270 GRAM

JUUL DUIFJEVAN SCHIE

NAALDWIJK

GEBOREN OP 29 JUNI

5 DAGEN EERDER

DAN UITGEREKEND

3504 GRAM

GIJS CORNELISSEUITGEEST

GEBOREN OP 19 JUNI

1 DAG EERDER

DAN UITGEREKEND

3430 GRAM

MELS BAKELAARROTTERDAM

GEBOREN OP 20 JUNI

6 DAGEN EERDER

DAN UITGEREKEND

4045 GRAM

Jouw pasgeboren

baby ook hier?Mail je foto (vanaf 1 MB)

en alle gegevens naar

redactie@oudersvannu.nl

o.v.v. ‘Hollandse

nieuwe’

oudersvannu.nl 13

NIEUWE

ouders van nu.nl14

TE

KS

TLIS

AV

AN

DE

NA

KK

ER

BE

ELD

PR

IVÉ

#Elke editie vertelt een aanstaande

moeder over haar zwangerschap.

WAT ZIE IK? ‘Ik had niet verwacht spontaan

zwanger te worden, omdat ik PCOS heb. Toch wil-

de ik het geprobeerd hebben. Na twee maanden

deed ik een test, voor de zekerheid. Ik geloofde

mijn ogen niet toen ik een klein streepje zag. Ik

appte een foto naar mijn beste vriendin. “Zie ik nu

iets wat ik wil zien?” vroeg ik. Ze appte terug:

“Sorry, maar ja, dit wil je gewoon zien.” Toen Nick

thuiskwam, besloten we een digitale test te kopen.

Dan was er tenminste duidelijkheid. De volgende

ochtend om half zes sloop ik uit bed om de test te

doen. En daar stond het: zwanger. Ik rende naar

boven om het Nick te vertellen. Die was zo slaperig

dat hij het nauwelijks besefte en gewoon nog even

verder sliep. Zat ik daar stuiterend op bed.’

TUKTIJD ‘In het begin was ik supermoe. Als

mijn moeder kwam eten, dacht ik om zeven uur: je

moet nu écht gaan, want ik wil gewoon op de bank

ploffen en tukken. En daarna naar m’n bed rollen.’

BLAUW OF ROZE? ‘We weten niet of we

een jongen of meisje krijgen. Misschien klink ik als

een oud wijf, maar je kunt van tevoren al zo veel

weten en zien dat ik dacht: laten we het geslacht

dan een verrassing houden. Nick vond dat prima.’

NAMENSTRESS ‘Omdat we het geslacht

niet weten, moesten we een leuke jongens- én

meisjesnaam bedenken. Een meisjesnaam hadden

we al snel, maar een jongensnaam wilde maar

niet lukken. Totdat we pasgeleden op babymoon

waren in Italië. Opeens waren we eruit.’

REGENLAARZEN AAN ‘Mijn buik is vrij

groot. Dat kan ook komen doordat ik veel vrucht-

water heb. Eerst grapte de verloskundige nog dat

ze regenlaarzen aan zou doen bij de bevalling,

maar toen het vruchtwater was toegenomen bij

de daaropvolgende controle werd ik toch door-

verwezen. Nu ben ik overgedragen aan het zieken-

huis en krijg ik extra controles om uit te zoeken wat

er aan de hand is. Nog even spannend dus.’

LEKKER VAAG ‘Met acht weken kregen we

de eerste echo en ik had zo’n zin om het hartje voor

het eerst te zien. Maar eenmaal liggend op de tafel

kwam ik erachter dat ik mijn bril was vergeten. Ik

schaamde me zo dat ik niets durfde zeggen, maar

ik zag niets! Na afloop heb ik het aan Nick bekend.

Als we nu naar de verloskundige gaan, vraagt hij

plagend: “Heb je wel je bril bij je?”’

BIERTJE? ‘We wilden onze familie op een

speciale manier vertellen dat ik zwanger ben. Voor

iedereen bedachten we een persoonlijk cadeau-

tje. Zo kocht ik voor mijn broer gepersonaliseerde

La Chouffe-biertjes met daarop: ‘Je wordt oom’.

En voor mijn zus kocht ik een haarband met een

bijpassend rompertje. Zodat ze kunnen twinnen op

oppasdagen.’

Verrassings-buik

NAAM: Jasmijn van de Pol (29)

SAMEN MET: Nick (40)

BEROEP: beleidsadviseur ROC

HOEVEELSTE KIND: eerste

AANTAL WEKEN ZWANGER: 37

‘Ik zag niets van de

eerste echo: bril vergeten’

@jasmijn_zoetenzen

KLEINE BEETJES MEEPIKKENZijn groenten en jouw kind

gezworen aartsvijanden?

‘Probeer de grazende eet-

stijl,’ zegt kinderpsycholoog

Marilène de Zeeuw. Ze

begeleidt ouders en hun

moeilijk etende kinderen.

De Zeeuw is voorstander van

het apenbordje, een vak-

kenbord gevuld met groente

en fruit. De Zeeuw: ‘De druk

om op vaste momenten te

eten of om voor het avond-

eten niks meer te eten, kan

averechts werken. Met een

monkey platter snackt je

kind bijvoorbeeld tijdens

het voorbereiden van de

maaltijd al wat vitamines

mee. Dan is de druk van

‘zal hij wel eten?’ eraf.’ Het

apenbordje laat je een tijdje

op tafel staan. Ongemerkt

pakken kinderen meer dan je

doorhebt. Je kind heeft

de tijd om het eten en nieu-

we smaken te ontdekken en

te bekijken. Hij kan zo zelf

bepalen wat hij eet en

ontdekt. SNACKDISK € 14,99

DE LEUKSTE LUNCH

Een middag kunst kijken staat niet altijd hoog op het prioriteitenlijstje van een peuter.

Toch is het een aanrader. Wist je dat hersenen hetzelfde reageren op kunst als op

liefde? Dat ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Londen jaren geleden al.

Proefpersonen kregen een hersenscan terwijl ze schilderijen bekeken. Zagen ze een

mooi schilderij, dan ging hun bloed soms wel tien procent sneller stromen, net zoals

wanneer je naar iemand kijkt van wie je houdt. Ook dr. Kathy Danko-McGhee van het

Amerikaanse Toledo Museum deed onderzoek en richtte zich specifiek op kinderen.

Baby’s van zo’n drie maanden oud kunnen al vormen en kleuren onderscheiden en

daarnaar kijken bevordert o.a. neurologische verbindingen in de hersenen, ontdekte

zij. Baby- en peuterproof museumtips nodig? Kijk op kunstfanaatjes.nl. BRON: TROUW

KIJK KIND, KUNST!

IST

OC

K

Een selectie van de laatste nieuwtjes en leukste weetjes.

Hoe stonden de sterren?Met de sterrenhemelposter van Archive Store x MrStarskyAmsterdam vereeuwig je de stand van de sterren van het moment dat je kind geboren werd. Voor in de babykamer of als bijzonder cadeau. Wel even geboorte-tijd, -datum en -plaats doorgeven. € 55 ARCHIVE-STORE.NL, VANAF 7 SEPTEMBER VERKRIJGBAAR

KARIN VAN BEEK-MOURITS

‘Onze jongste loopt het liefst hele dagen

op haar Spaanse hakschoentjes.’

LONNEKE VAN DER VLEUT-RAAIJMAKERS

‘35 graden? Prima weer voor

een K3-jurk met regenlaarzen.’

TANJA VAN MUNSTER

‘Onze zoon Thomas loopt bijna de hele

winter in zijn korte broek. Soms krijg ik

reacties van mensen: “Dat doe je toch

niet?” Maar het is zijn keus en hij loopt

ermee. Ik moet zeggen dat hij nooit klaagt

dat hij het koud heeft. Hij heeft er al twee

winters zo bijgelopen. Ik ben benieuwd

hoe het komende winter zal gaan.’

SUZANNE LEUTSCHER

‘Kleding? Onze kleine nudist is

het liefst naakt. Aankleden is elke

dag standaard een schreeuwpartij.

Eén jaar oud en nu al zo eigenwijs!’

LIANNE VERMEER

‘Mats (2) móét vaak z’n voetbalshirt en

‘voetbalshirt-broekje’ aan. Dan zegt hij:

“Nu ben ik Messi, van Barcelona.”’

WELKE KLEDINGSTRIJD

HEB JIJ VERLOREN?

Moeder & aarde

De weersexcessen stapelen zich op, deze

zomer werd de hoogste temperatuur ooit

gemeten. De reden: de opwarming van

de aarde. Dit speelgoed is goed voor de

wereld én je kind.

• COCO-MAT heeft een knuffelcollectie

gemaakt van 100% natuurlijk en gifvrij

biologisch katoen. Met twaalf dieren-

vrienden, zoals een unicornstokpaard,

octopusrammelaar en muziekkonijn.

VANAF € 25 COCO-MAT.COM

• De bijtringen van Chewies & more

zijn eerlijk, duurzaam én met de hand

gemaakt van 100% recyclebare siliconen

en superglad geschuurd beukenhout. Nu

in warme, zonnige kleuren. VANAF € 9,95

CHEWIESANDMORE.COM

Vul maar inDeze keer geen voorlees- of prentenboeken, maar boeken voor jou. Geen leesvoer, welnee,

daar heb je geen tijd voor! Jij maakt je liever nuttig door bijvoorbeeld alles rondom je

zwangerschap vast te leggen. Want hoewel je denkt niets te vergeten, leert de ervaring

tóch dat het anders werkt. Bijhouden dus: hoe groot je buik was, wat je dacht bij de eerste

echo, wat je cravings waren, en ga zo maar door. Ouders van Nu Negen maanden dagboek

€ 15 Kosmos (verschijnt op 17 oktober). Verjaardagen zijn leuk, maar ook weer zo voorbij!

Met dit verjaardags foto-plak-invulboek weet je zeker dat er geen moment verloren gaat.

Voordeel: je hoeft ’t maar een keer per jaar uit de kast te trekken. Het grote verjaardagen-

boek € 17,99 Lannoo. In Ons familieavontuur vind je opdrachten die je met het hele gezin

kunt doen. Op vakantie, maar ook thuis. € 12 BBNC uitgevers.

ouders van nu.nl 17

KIND KAN DEREIS DOENToen Claartje Schouten (37) moeder werd,

zeiden mensen: ‘Nu zal het wel gedaan

zijn met je reislustige bestaan.’ Want reis-

lustig was ze: Azië, Zuid-Amerika, rugzak

op en gaan. Toen dochter Keet (nu 3) en

later zoon Willem (nu 1) zich aandienden,

bleek ze ‘gelukkig toch niet vastgenageld

te zitten aan een vakantiepark. Niet dat

daar iets mis mee is, maar het past niet

zo bij mij.’ Keet ging met acht weken mee

naar Griekenland en met zeven maanden

naar IJsland. En tijdens de zwangerschap

van Willem stond Japan op het menu.

Om andere reislustige ouders met elkaar

in contact te brengen, richtte ze de

Facebook-community Reislustige Ouders

op. Een hit, zo bleek. En dan ontstaat het

idee, samen met Ilona Annema, om een

boek te maken met reisverhalen. ‘Voor

de inspiratie, maar vooral om te lezen

hoe iemand het land met z’n gezin ervaren

heeft. Met hoogtepunten én wat er niet

goed ging, want reizen met kinderen is

soms ook hard werken.’ Hun boek Van

Terschelling tot Timboektoe is verdeeld in

zes categorieën (van stedentrip tot rond-

reis) en al lezende waan je je even weg.

Ver weg én dichtbij. € 20,99 TERRA

All I wandPrints voor de kinderkamer

iamfy.co

Twee papa’s& hun dagelijks

leven@wensvaders

Dol op DuploEr komen twee officiële Lego-winkels

in Nederland: Utrecht en Amsterdam!

Nu alvast oefenen met de Duplo-app.

Leuke apps, tv-tips, handige sites

of een cd die zeker een hit wordt bij

jou thuis. Dit mag je niet missen.

#WELIKEIT

FE

MK

E D

AM

AIL

EE

N K

LE

INE

FO

TO

GR

AF

IE

ouders van nu.nl18

Het oogwil ook watMilde biologische badgel voor

baby’s. Prikt niet in de ogen

en is proefdiervrij. MADARA BABY

OAT & CAMOMILE GENTLE WASH € 11,50

DEGROENEDROGIST.NL

VouwblaadjeHandig leren blaadje om

een speen of speeltje aan te

bevestigen. Om te voorkomen

dat het speentje vies wordt in

je tas, kun je het makkelijk in

elkaar vouwen. € 29 DUSQ.NL

Rust in bedVoor peuters met een

‘grotemensenkamer’. Linnen

dekbedovertrek in volwassen

kleuren. MATEN VANAF 100 X 140 CM,

VANAF € 89 ARCHIVE-STORE.NL

Lekker luchtigGeen spijltjes, maar zachte netstof, die het

ledikant koel houdt. In twee hoogtes verstel-

baar en geschikt voor kinderen tot twee jaar.

VANAF € 390,90 BABYBJORN.NL

Fijnemotoriektraining:knijp in deze toekan en hij

maakt geluid. Hij is er ook als

€ 15,95 LILLIPUTIENS VIA BOL.COM

SA

ME

NS

TE

LL

ING

FE

MK

EZ

IJLE

MA

SH

OP

PIN

GE

VIV

AN

ZE

LS

T

Dieren geluiden

update

ouders van nu.nl 19

GESP T

‘Ruim drie jaar lang hebben we moeten wachtenop Guus en Sef. Drie heel lange jaren waariniedereen om ons heen zwanger raakte, behalve wij.Kinderverjaardagen ontweken we en over ander-mans kinderen wilde ik zo weinig mogelijk horen.We zaten in de overlevingsstand, hopend op eenwonder. Na lang proberen en een miskraam stap-ten we het medische traject in. De eerste anderhalfjaar zonder resultaat. Dat het maar niet lukte, hadte maken met mijn onregelmatige eisprong. Uitein-delijk konden ze ons in het ziekenhuis in Zwolle

Corianne (32) en Gerrit (38) kunnen hun geluk nietop als ze na lang proberen ouders worden van eentweeling. Niet lang daarna blijkt Corianne zwangervan nóg een tweeling. Nu, drie maanden na debevalling, dendert de sneltrein onverminderd door.

‘We ko ealtijd twee

paar handentekort’

TWEE TWEELINGEN IN ANDERHALF JAAR

helpen. Ik kreeg medicatie om mijn eisprong op te wekken en de eerste IUI-poging was meteen raak. We wisten dat de kans op een meerling hierbij gro-ter is, maar de arts verwachtte het niet. Hij had het mis. Bij de eerste echo zagen we meteen dat er twee baby’s in mijn buik groeiden. We waren dolgelukkig, dit voelde zo bijzonder. Alsof we beloond werden voor het lange wachten met niet één, maar twee baby’s. Geen seconde hebben we gedacht: help, hoe gaan we dit doen? De zwangerschap verliep voor-spoedig. Ik voelde me goed en de jongens hadden

INTERVIEW MARIEKE ORDELMANS FOTOGRAFIE BRENDA VAN LEEUWEN VISAGIE PATRICIA SNOEK VOOR CLARINS EN UNITE

Corianne en

Gerrit kregen in

anderhalf jaar

tijd vier kinderen:

de jongens

Guus en Sef

(20 maanden)

en de meisjes

Nova en Naomi

(3 maanden).

ouders van nu.nl22

persoonlijk

ouders van nu.nl 23

ouders van nu.nl24

het fijn in m’n buik. Met 36,5 week zijn ze via een natuurlijke bevalling geboren. Beter had het niet kunnen gaan. Gerrit en ik waren zielsgelukkig en lieten alles rustig op ons afkomen. We zaten mid-den in de bouw van ons nieuwe huis en woonden tijdelijk in een oude boerderij. Een speciale baby- kamer hadden we niet ingericht, de jongens sliepen in de woonkamer. We waren praktisch ingesteld. Van vrienden die ook net een kleintje hadden, hoor-den we dat we ’s nachts weleens ter sprake kwamen, zo van: hoe doen zij dat toch? Maar wij waren juist heel relaxed en vormden samen een stabiel team. Waar bij andere stellen de vrouw ’s nachts vaak de sjaak is, deden wij meteen alles samen. Je móét wel met twee baby’s. IN SHOCK De wens voor een derde kwam vrij vlot. Het plan was om in oktober, rond de eerste verjaardag van de jongens, weer contact op te nemen met het ziekenhuis in Zwolle. Een spontane zwangerschap leek er niet in te zitten. Maar in augustus voelde ik aan alles dat ik weer zwanger was. Dat kon toch helemaal niet? Ik heb de positieve test wel tien keer opnieuw bekeken, ik kon het gewoon niet geloven. Een paar dagen laten liepen we op wolken de verloskundigenpraktijk binnen. ‘Weet je zeker dat het er niet weer twee zijn,’ grapte Gerrit toen we een kloppend hartje op het scherm zagen. ‘Nou, nu je het zegt,’ zei de verloskundige. Met een inwendige echo keek ze nog eens goed en ja hoor, daar was nummer twee. Puur toeval, het had niets te maken met mijn eerste zwangerschap. Ik schrok me kapot en begon hard te huilen. Zo rustig als ik de eerste keer was, zo groot was de paniek nu. Hoe gaan we dat doen? Vier kinderen onder de anderhalf! Gerrit was meteen enthousiast. Hij vond het nu al zo bijzonder, een tweeling. En dat kregen

we gewoon maal twee. Mij heeft het drie slapeloze nachten gekost voordat ik over de schrik heen was. Daarna was ik vooral dankbaar. We geloven allebei in God en dit konden we niet anders zien dan als een groot wonder.

TWEE KRAAMVERZORGSTERS Waar we bij de eerste tweelingzwangerschap alles op ons af lieten komen, waren we nu heel druk met de voor-bereiding. Er waren ook zo veel praktische zaken waaraan we moesten denken. Hoe krijg je vier kinderen in vier autostoeltjes in de auto? Hoeveel oppassen moeten we wel niet regelen als we samen een avondje weg willen? En kon ik straks nog wel ambities blijven houden in mijn werk als teamleider in het voortgezet onderwijs? Avondenlang hadden we het er met elkaar over, tot we besloten de knop om te zetten. Niet denken, maar gewoon doen. We hadden nog een hele zwangerschap voor de boeg en ondertussen liepen er ook nog twee kleine jongens rond.De zwangerschap van de meiden was een stuk zwaarder. Acht maanden lang ben ik ziek en misse-lijk geweest. Vooral in de nacht. Tijdens de zwanger-schap leerden we om hulp vragen. Aan ouders, familie en vrienden. Dan namen zij de jongens mee naar de speeltuin en had ik tijd om bij te komen. Op het laatst hebben we onze werkkamer omgebouwd tot slaapkamer. Ik moest rust hebben en dat ging niet met een tweeling die nog niet doorsliep. Ik heb zelfs twee nachten in het ziekenhuis geslapen met slaapmedicatie om op krachten te komen. Gerrit deed de nachten met de jongens vaak alleen en stond de volgende ochtend weer op om te werken. Na 37 weken heb ik gevraagd of de bevalling kon worden ingeleid. Een keizersnee zag ik niet zitten; ik wilde snel herstellen om weer iets met de jongens

‘Na drie slapeloze nachten was ik over de schrik heen’

persoonlijk

ouders van nu.nl 25

ouders van nu.nl26

‘Als ze alle vier slapen, ga ik in m’n eentje naar de supermarkt. Feest’

persoonlijk

ouders van nu.nl 27

ouders van nu.nl28

te kunnen doen. Ik voelde me al zo schuldig dat ik er door mijn pittige zwangerschap zo weinig voor ze kon zijn. En dat zou met de komst van twee baby’s niet anders worden. De geboorte van Nova en Naomi was een stuk heftiger dan die van Guus en Sef. Na een vier uur durende weeënstorm werd Nova als eerste in een stuit geboren en daarna Naomi, die door de vrijgekomen ruimte in mijn buik wel goed draaide.Bij Gerrit zag ik meteen weer die trotse twinkeling in zijn ogen. Ik was zo uitgeput dat genieten van de meiden me niet meteen lukte. Slapen, dát wilde ik. Na een nacht in het ziekenhuis mochten we naar huis, waar twee kraamverzorgsters voor ons klaar-stonden. Eén voor de meiden en mij, de ander voor de jongens en het huishouden. Heerlijk! Guus en Sef vonden hun zusjes meteen leuk. Op hun teen-tjes stonden ze met z’n tweeën over de rand van de box te spieken. Wie zijn die twee wezentjes? Een prachtig gezicht. GEKKENWERK Met vier kleine kinderen stap je op een sneltrein die niet meer stopt. Al voor de geboorte van de meiden hadden we daarom een advertentie geplaatst in de krant voor een oppas. Nu is er 32 uur per week iemand bij ons thuis om me te helpen. Ook als ik straks weer ga werken, blijft ze oppas aan huis, samen met hulp van opa en oma’s en een papadag. Financieel scheelt het niet veel met de crèche, maar opvang aan huis geeft ons gezin zo veel rust. De ene keer voedt de oppas de baby’s – ik kolf – en het andere moment speelt ze met de jongens. Hierin wisselen we elkaar af. Héél soms is er een moment dat alle vier de kinderen tussen de middag slapen. Dan ga ik in m’n eentje naar de supermarkt. Wat een feest.

In je eentje twee baby’s en twee dreumesen verzor-gen is bijna onmogelijk. Dan vlieg je van de ene dreumes naar de andere, met een huilende baby op je arm en eentje met een volle luier in de box. Na twee uur kun je me dan echt opvegen. Maar ook met z’n tweeën is het soms gekkenwerk. Hebben we net allebei een baby vast voor de fles, staat Guus opeens op de keukentafel te springen. Buitenshuis zijn we een rondwandelend circus. “Daar komt de karavaan weer aan hoor,” grappen de mensen in ons dorp als we langslopen met de tweelingbuggy en tweelingwagen. Per dag verschonen we zo’n vijfentwintig luiers en er zijn nachten dat ze alle vier tegelijk huilen. We komen altijd twee paar handen tekort. Als we elkaar om vijf uur ’s morgens aankijken zonder amper slaap te hebben gehad, denken we weleens: waar zijn we aan begonnen? Maar een uur later valt dan toch iedereen in slaap en ziet de wereld er weer heel anders uit. En hoe fijn is het dat de kinderen straks altijd iemand hebben om mee te spelen? Dat ze alle vier de bijzondere band van tweeling zijn ervaren en niet eentje zich alleen of buitengesloten voelt. Ik droomde van een groot gezin en dat hebben we ook gekregen. Ondanks alle hectiek en logistieke uitdagingen genieten we daar enorm van.

PURE ANGST Als ik iets heb geleerd van de afgelopen tijd, is dat je alles aankunt, totdat er iets mis is met een van je kinderen. Dan stort het kaar-tenhuis in. Want net toen we dachten onze draai gevonden te hebben met vier kleine kinderen, werd ons leven opnieuw op z’n kop gezet. Als afsluiting van mijn verlof gingen we tweeënhalve week gele-den met de jongens een week naar Spanje. Even wat qualitytime voor Guus en Sef na een hectische periode. De meiden konden bij mijn ouders terecht.

‘We leven nu per dag. De tijd is zo hard stilgezet’

persoonlijk

ouders van nu.nl 29

Terug in het vliegtuig werd Sef doodziek. Hij was misselijk en benauwd, het schuim stond om z’n mond. Het was doodeng, maar eenmaal op Schiphol liep hij weer vrolijk rond. We dach-ten zelf aan een longontsteking, dus namen hem mee naar de huisarts. Hij verwees ons door naar het ziekenhuis voor een foto. Sef bleek een klap-long te hebben. Met de ambulance werd hij naar het Wilhelmina Kinderziekenhuis gebracht en hij kreeg onder narcose een drain. Omdat hij hierna een hoge bloeddruk bleef houden, werd hij verder onderzocht. Totaal onverwachts vonden de artsen een tumor in zijn nier en long. We konden het niet geloven. Hoe kon ons jongetje nou zo ziek zijn? Aan de buitenkant zag je niets! De blik die we elkaar die nacht boven het ziekenhuisbed van Sef wierpen, vergeet ik nooit meer. Pure angst en ongeloof: waar zijn we in beland?Naast allerlei praktische vragen – Hoe lang blij-ven we hier? Waar brengen we de kinderen onder? Wanneer zien we de baby’s überhaupt weer? – was het vooral de angst om Sef te verliezen die door ons hoofd spookte. Gelukkig wijzen de eerste on-derzoeken uit dat er een goede kans bestaat op her-stel. Hiervoor moet hij wel een zwaar en lang traject in. Zijn nier wordt verwijderd, net als een deel van zijn long. Hoe het daarna verder gaat, weten we nog niet. Op dit moment wordt ook onderzocht of Sef mogelijk het Dicer1-syndroom heeft, een ge-netische afwijking waarbij je de rest van je leven een verhoogd risico loopt op kanker. Mocht de uit-slag positief zijn, dan moeten ook wij en de andere kinderen worden getest. Daar wil ik nog niet over nadenken. Sef heeft ons nu het hardst nodig en ik wil elke minuut van de dag bij hem zijn. Maar ik weet ook dat er thuis nog drie kinderen zitten die mijn aan-

dacht verdienen. Na onze vakantie, nu een week geleden, hebben we de meisjes nog maar twee keer tien minuten gezien. En het zijn nog maar kleine baby’s van drie maanden! Onze familie en vrienden vangen de kinderen met enorm veel liefde op, maar toch voel ik me schuldig. We zijn niet compleet en ik voel me tekortschieten als moeder. Een onontkoombaar gevoel. Maar ik zet mezelf aan de kant en ga door voor hem.

DE TIJD STAAT STIL We leven nu per dag. Vooral Gerrit had er een handje van om in de toekomst te denken. Zo van: als de kinderen straks zeven zijn, kunnen we weer een grote reis maken of samen voetballen. Maar de tijd is zo hard stilgezet. Gerrit en ik vormen nu meer dan ooit een team. We zien aan elkaar wanneer we een tandje bij moeten zetten omdat de ander het even niet meer trekt. We blijven in gesprek met elkaar en kunnen soms ook flink hard huilen samen. We weten nog niet hoe, maar we komen hier doorheen. Vorige week hebben we in de kerk met honderd mensen voor Sef gebeden. Dat geeft steun en moed. Aankomend weekend mag Sef even naar huis, voordat volgende week de rollercoaster van opera-ties begint in het Prinses Maxima Centrum. Even achtenveertig uur lang weer met z’n zessen thuis. De broertjes missen elkaar en Sef wil zijn zusjes een echte kus geven en niet alleen via foto’s op onze telefoon.Ook komen onze vrienden een middag langs met alle kinderen. Een paar uurtjes onbezorgd spelen, eten en drinken. Op momenten dat we kunnen genieten, doen we dat nu ook dubbel zo hard. Dat besef drong meteen al tot ons door na de eerste uitslag. Leef in het nu, want niets in het leven loopt zoals je van tevoren kunt bedenken.’

‘Weweten nog niethoe, maar we komen

hier doorheen’

ouders van nu.nl30

persoonlijk

ouders van nu.nl 31

Hét leukste festival voor als je zwanger bent of net een baby hebt

101 shops • experts • workshops • inspiratie

17 t/m 19 okt ‘19Expo Haarlemmermeer

TICKETSindewolkenfestival.nl

FO

TO

GR

AF

IE E

ST

ER

GE

BU

IS S

TY

LIN

G O

RA

BO

LLE

GR

AA

F V

ISA

GIE

NIC

OLE

TT

E B

RØ

ND

ST

ED

Oud-hockey international

Naomi van As (36) heeft een relatie

met schaatser Sven Kramer.

Op 21 oktober 2018 werden ze

ouders van dochter Kae Robin. Het arme kindHet begon met hoesten, een verkoudheid dacht ik. Tot zover geen grote zorgen.

Maar dan wordt Kae hoestend wakker na haar ochtendslaapje. Nou ja, hoestend.

Ze proest de longen uit haar lijf, niet normaal. Zo benauwd. Ik til haar op. Wat kan ik

doen? denk ik gestrest. Lang duurt de megahoestbui gelukkig niet. Maar benauwd

blijft ze. Daar heb je het, realiseer ik me. Het moment dat je wist dat zou komen: Kae

is ziek. Voor het eerst.

Ik ben een hypochonder en ga dus altijd uit van het ergste. Heel vermoeiend. Ik bel

de huisarts. ‘Sorry, we hebben pas morgen plek,’ zeggen ze. Daar ga ik dus niet op

wachten. Kae kan niet vertellen hoe ze zich voelt, maar ik zie aan haar dat ze echt

niet lekker is. We besluiten om toch naar ons huis in Friesland te gaan, en zo fijn:

vlakbij woont een bevriende huisarts. En hij heeft tijd! Ik maak me zorgen, maar heb

nog niks gegoogeld. ‘Een happy wheezer noemen we dit,’ zegt onze huisartsen-

vriend. ‘Blij, maar benauwd.’ Kae lacht stug door, haar longen klinken onrustig en

ze haalt adem als een zaag die maar niet door het hout komt. De dokter schrijft anti-

biotica voor. Die avond rijd ik naar mijn ouders, Sven moet trainen en alleen thuis-

zitten met Kae lijkt me niet relaxed.

‘Hoe lang duurt het voordat die antibiotica aanslaat?’ app ik onze bevriende huis-

arts de volgende dag. Kae heeft inmiddels koorts en moet keihard werken om een

beetje lucht binnen te krijgen. Ze slaapt, wordt huilend wakker en slaapt weer

door. Het arme kind, zo zielig. De huisarts appt terug: ‘Laat weer even naar haar

longen luisteren.’ Ik rij met Kae naar de huisartsenpost in de buurt van mijn ouders.

Daar schrijven ze een puffer voor om meer lucht te krijgen en paracetamol tegen

de koorts. Verder moeten we het aankijken en morgen terugkomen. Die puffer en

Kae? Geen vrienden. Je kunt het gerust een uitdaging noemen, want zo’n kapje over

haar mond en neus vindt ze helemaal niks. Sterker nog: mijn moeder en ik moeten

samenwerken om de puffer zijn werk te laten doen. De bevriende huisarts appt. ‘Na

een dag of drie gaat het beter. Echt.’

En dat deed het. Nou ja, na dag vier. Nádat Kae nog een keer zo benauwd was dat

ze in het ziekenhuis aan het vernevelapparaat moest om vrijer te kunnen ademen.

En ná flink wat houdgrepen om de pufjes toe te dienen. Maar ze is er weer. Blij én

met genoeg lucht. En ook Sven en ik zijn opgelucht. De luchtweginfectie is voorbij.

De eerste benauwdheid zit erop. Pffff.

‘Na een dag of drie gaat het beter,’ zegt de arts. ‘Echt.’

ouders van nu.nl 33

column

OUDERS VAN NU SAMEN MET NZO

Als je zwanger bent, hoef je niet meer of minder

melk te drinken. Je kunt gewoon twee à drie glazen

melk of melkproducten per dag eten of drinken. Dat is

het advies van het Voedingscentrum. De melk moet wel

uit de supermarkt komen. Melk direct van de koe moet

je laten staan. Hierin kunnen namelijk verschillende

bacteriën voorkomen waar je ziek van kunt worden.

Dit komt doordat je een verminderde weerstand hebt

als je zwanger bent.

Meer melkvragen? Ga naar www.allesbegintmetmelk.nl

MET Z’N VIERTJES AAN DE MELKRamona (28) woont samen met Wout (29) en dochter

Saar (3). Ze is net bevallen van baby Lola. Sindsdien

zitten ze op zaterdag met zijn viertjes aan het ontbijt.

Lola krijgt kunstvoeding en ook voor de rest van het

gezin staat er altijd melk op tafel.

‘We zijn allemaal dol op melk. Ik drink zelf twee glazen

per dag. Niet alleen nu, maar ook toen ik zwanger was.

Daarvan vraag ik me trouwens wel af of dat voldoende

is geweest. Voor de rest heb ik me niet echt bezig-

gehouden met wat ik wel en niet mocht eten. Veel wist

ik nog van mijn eerste zwangerschap. Wel at ik deze

keer meer kaas dan normaal als broodbeleg. Echte

cravings had ik niet.’

TIJDENS MIJN ZWANGERSCHAPDRONK IK ELKE DAG TWEE GLAZEN MELK. IS DAT GENOEG? OF HAD IK MEER OF MINDER MOETEN DRINKEN?

TEKST MAARTJE KOUWEN

De dermatoloog, de logopedist, de zindelijkheidsexpert: we kloppen er pas aan als ons kind het niet volgens het boekje doet. Zonde, zeggen de experts, want veel problemen hadden voorkomen kunnen worden als ze eerder advies hadden gegeven. Een tijdmachine kunnen we deze professionals niet geven, wel ruimte voor het advies dat ze het liefst zouden meegeven.

Met kennis van 5 experts

JONG GELEERD

opvoeden

LUST IK NIET!PRAKTIJKVOORBEELD Kinderdiëtist ElsModderman ziet in haar praktijk regelmatig ouders die zich zorgen maken omdat hun kind moeite heeft met eten. ‘Het raakt ouders diep, want ze willen niets liever dan hun kind zien groeien, en dat doe je door hem te laten eten. Als je kind niet (alles) eet, kan daarover strijd ontstaan. En dat levert veel stress op. Voor de ouders, maar óók voor het kind. De stress kan hem letterlijk een brok in de keel bezorgen.’

DIAGNOSE ‘Het hoeft helemaal geen probleemte zijn dat kinderen niet alles lusten. Sterker nog, het is heel natuurlijk dat kinderen vanaf twee jaar minder lusten dan dat ze ervoor deden. Vanaf die leeftijd kun-nen ze namelijk lopen; zouden ze nog alles in hun mond stoppen wat ze tegenkomen, zoals dreumesen doen, dan kan daar zomaar iets oneetbaars of giftigs tussen zitten. Ze laten eten veel vaker liggen, voedsel- neofobie noemen we dat, en dat is normaal. Toch maken ouders zich daar snel zorgen over.’

EXPERT-ADVIES ‘De eerste stap is ervoor zor-gen dat de spanning aan tafel wegvalt. Want zo lang een kind zich ontwikkelt en groeit, is het minder erg dat hij bijvoorbeeld geen enkel product eet dat in de categorie groente valt. Het wegvallen van de druk om te moeten eten is noodzakelijk om te leren eten.’ Ook vroeg mee-eten met de pot kan daarbij helpen. ‘Juist in het eerste jaar leren ze makkelijk nieuwe smaken ont-dekken. En ontdekken doen ze het beste met al hun zintuigen: eraan ruiken, erin knijpen. Wij doen hetzelf-de als we iets nieuws zoals een sprinkhaan proberen.’ Nog een tip van de kinderdiëtist: ‘Praat tijdens het eten niet óver het eten. Dus niet: “Eet je groenten, nog drie hapjes want je bent drie.” Door druk – hoe klein ook – bereik je vaak het tegenovergestelde.’

PRAATJESMAKERSPRAKTIJKVOORBEELD In de praktijk vanpre-logopedist Mirjam Geers komen ouders met heel uiteenlopende problemen: kinderen die niet willen kauwen, die na borstvoeding de speen niet pakken of die het niet lukt uit een beker te drinken en maar uit de fles blijven lurken. Geers: ‘Dat laatste lijkt misschien niet zo’n probleem, maar door uit de fles te blijven drinken, ontwikkelt de motoriek van de tong zich niet verder, en dat kan later tot articulatieproblemen leiden. Met die articulatieproblemen komen ze bij mij terecht.’

DIAGNOSE Bij het drinken uit een fles duwenkindjes actief met hun tong tegen de speen, bij een beker is de tong meer in rustpositie: een heel andere beweging. ‘Die verschillende tongposities zijn ook belangrijk bij de articulatie. Bij het uitspreken van de ‘T’ bijvoorbeeld, duw je met het puntje van je tong tegen je gehemelte, maar bij de ‘K’ is dat met het achterste stuk van je tong. Probeer maar eens. Bij kinderen die lang uit een fles blijven drinken, zien we vaak een K-T-verwisseling: in plaats van toetje zeggen ze koekje. Ze kunnen de ‘T’ niet goed uitspreken. En dat is heel lastig om af te leren, het vergt veel oefening.’

EXPERT-ADVIES Het is daarom slim om alvroeg te beginnen met een beker. En dat geldt ook voor het oefenen met een flesspeen als je borstvoeding geeft, en met stukjes vast voedsel wanneer je met fruit en groente begint. Kinderen zijn zich namelijk veel bewuster van wat er in hun mond gebeurt als ze wat ouder zijn, waardoor de weerstand ook groter wordt. ‘Het aanleren van nieuwe vaardigheden vraagt veel tijd en oefening. En geduld. Als je vroeg begint, is er alle tijd om in een ontspannen omgeving te leren. En dat is belangrijk. Zodra een kind kan zitten, kun je rustig gaan oefenen met een beker.’

1 De kinderdiëtist 2 De pre-logopedist

ouders van nu.nl 37

Samen aande slagHet initiatief Voorkomen makkelijker

dan afleren laat per leeftijdscatego-

rie in korte filmpjes zien welke ont-

wikkeling een kind doormaakt, en

bij welke vaardigheden jij als ouder

al kunt helpen. Want sommige ad-

viezen zijn helemaal niet zo bekend

bij ouders, merkten pre-logopedist

Mirjam Geers, kinderdiëtist Els

Modderman, preventie-assistent

Conny de Backer en tandarts Laura

Pardo. Ze zagen steeds vaker in de

praktijk problematiek bij iets oudere

kinderen die eenvoudig voorkomen

kan worden door op jongere leeftijd

kleine aanpassingen te doen. Ze

bundelen hun krachten op voor-

komenmakkelijkerdanafleren.nl.

Een aangetast melkgebit kan voor blijvende schade zorgen

TAND IN ZICHTPRAKTIJKVOORBEELD Preventie-assistentConny de Backer is verbonden aan een tandartsprak-tijk en ziet daar steeds meer kinderen die al in hun melkgebit cariës hebben. Gaatjes, dus. ‘Dat is sneu, want een kind kan daar niets aan doen. Als preventie-assistente probeer ik dat te voorkomen.’ Gaatjes zijn uiteraard wel te behandelen door de tandarts, maar het is geen fijne ervaring voor een kind als hij al met kies-pijn bij de tandarts komt. Het liefst neem je een kind al een paar keer mee wanneer je als ouder zelf naar de tandarts gaat, om te laten zien hoe dat eraan toe gaat. ‘Het is een gemiste kans als een eerste bezoek gepaard gaat met kiespijn en boren; het is niet gek als er dan angst voor de tandarts ontstaat. En ook voor ouders en de tandarts is dat geen pretje.’ Bovendien kan een aangetast melkgebit ook het blijvende gebit bescha-digen, want dat is al in de kaak aanwezig.

DIAGNOSE Als ouder heb je het ontstaan vangaatjes grotendeels zelf in de hand, bijvoorbeeld door te kijken naar het aantal zoetmomenten. ‘Een kind kan heus wel iets zoets eten of drinken, maar het maakt veel verschil of een kind in één teug een glas limonade opdrinkt, of telkens tussen het spelen door een slokje neemt: in plaats van één zoetaanval op de tanden, heb je er dan wel tien. En die zoetaanvallen tasten de tanden aan. Daarvoor hoeft een kind echt geen snoep-kont te zijn: ook fruit, jam of een zoet toetje veroor-zaken een zoetaanval.’

EXPERT-ADVIES Iets zoets eten of drinken kanbest een paar keer dag, maar bundel de zoetaanvallen zo veel mogelijk, tipt De Backer. ‘En begin tijdig met poetsen. Ik hoor vaak van ouders: “Hij wil niet”. Dat is echt iets van deze tijd. Juist door vroeg te beginnen, maak je het onderdeel van de routine, zodra het eerste tandje doorbreekt. Eerder kun je ook al met een nat gaasje zachtjes poetsen over de plek waar de tandjes zullen komen: baby’s wennen daardoor aan het gevoel in hun mond. Zo kun je strijd over poetsen voor zijn. Het poetsen zelf kun je leuk maken met spelletjes, een liedje of een zandloper. En anders desnoods de houd-greep; een gaatje is nog veel vervelender.’

3 De preventie-assistent

ouders van nu.nl38

opvoeden

VLEKKELOOSPRAKTIJKVOORBEELD Dermatoloog Elodie Mendels behandelt veel kinderen met eczeem. Hoewel de genetische aanleg een grote rol speelt, maken crèmes en douchegels het de huid niet makkelijker: die kunnen eczeem verergeren. Het probleem is vol-gens Mendels dat ouders zich makkelijk laten verlei-den door de wereld van crèmes, douchegels en sham-poos voor baby’s. En dat blijft niet zonder gevolgen. ‘Al die douchegels en babyshampoos zijn nergens voor nodig. Een babyhuid is kwetsbaar, en zeep en crèmes drogen de huid alleen maar uit. Als je iets wilt smeren, kun je een neutrale zalf of vette crème gebruiken, maar eigenlijk heeft een gezonde babyhuid niets nodig. En zeker geen product met geurstoffen of overbodige con-serveringsmiddelen: die vergroten de kans op eczeem.’

DIAGNOSE Je kunt de huid vergelijken met een soort muur die uit losse stenen bestaat met cement ertussen, legt Mendels uit. ‘Bij pasgeboren baby’s is er nog onvoldoende cement, vooral bij premature baby’s en baby’s met aanleg-eczeem. Er zitten kiertjes in de muur, waardoor het water uit hun huid sneller verdampt en de huid uitdroogt. Zeep, shampoo, crème en veel of warm badderen verergeren dat proces. Het lost als het ware dat cement op.’ Andersom dringen geurstof-fen uit crèmes en douchegels door die kiertjes sneller het lichaam binnen, waardoor het afweersysteem wordt geactiveerd. ‘Door de huid al zo vroeg aan allerlei stof-fen – allergenen – bloot te stellen, is de kans groter dat de huid er op latere leeftijd allergisch op reageert. Vooral bij kinderen die al eczeem of aanleg ervoor hebben, kan daardoor sneller contacteczeem ontstaan.’

EXPERT-ADVIES Doe je baby maar een paar keer per week in bad, zonder of met weinig zeep. ‘Gebruik eventueel een neutrale badolie of vette crème. Maar laat je vooral niet gek maken door de cosme-tische industrie met al hun babycrèmes en shampoos.’ Een uitzondering is uiteraard zonnebrandcrème. ‘Dat is zó belangrijk. Wist je dat de kans op een specifiekevorm van huidkanker, melanoom, groter is als je alskind vaak verbrandt? Dus uit de directe zon en elketwee uur: smeren, smeren, smeren.’

DE POT OPPRAKTIJKVOORBEELD Kinderen worden steeds later zindelijk, merkt zindelijkheidsexpert Debby Mendelsohn, auteur van Zindelijk maken is kinderspel. Regelmatig kloppen ouders bij haar aan met kinderen van bijna vier die nog niet zindelijk zijn. En dat is niet omdat de dreumes van tegenwoordig niet meer op een potje kan plassen: ‘Ouders wachten vaak totdat het kind zelf aangeeft dat-ie er klaar voor is, maar voordat je het weet is het kind 3,5 jaar en nog steeds niet zindelijk.’ Mendelsohn merkt dat ouders dan stress krijgen: een kind moet immers zindelijk zijn als-ie naar de kleuterschool gaat. ‘Ze gaan dan ineens haast maken met zindelijk worden. Die druk voelen kinderen ook. En dan lukt het niet. Veel fijner is het voor een kind als zindelijk worden spelenderwijs ge-beurt, zonder tijdsdruk.’

DIAGNOSE Dat kinderen tegenwoordig steeds later zindelijk worden, komt volgens Mendelsohn niet doordat luiers zo veel beter zijn geworden of doordat ouders tegenwoordig geen tijd meer hebben door toedoen van hun drukke werkschema’s. ‘Vroeger hadden moeders het ook echt wel druk. Het komt door- dat ouders simpelweg niet weten dat ze hun kind al vroeg kunnen helpen met zindelijk worden. Het heer-sende idee is dat een kind het wel zelf zal aangeven als het daaraan toe is, maar dat is lang niet altijd zo. Dat is ook niet heel gek: een kind gaat ook niet uit zichzelf beginnen met tanden poetsen. Daar moet je als ouder bij helpen.’

EXPERT-ADVIES Kinderen kunnen al veel vroeger zindelijk worden dan nu vaak het geval is. Het is leuk en makkelijk om daar op jonge leeftijd mee te beginnen, en het voorkomt ellende later. ‘Je kunt al beginnen zodra een kind kan lopen. Dan is een kind geen baby meer, maar een dreumes. En een luier is vooral iets voor baby’s. Niets hoeft, maar op deze leef-tijd kun je gerust met een potje beginnen. Met een liedje of een boekje maak je het spelenderwijs onder-deel van je routine. Zindelijk worden – en zijn – is ook gewoon heel leuk voor kinderen. En jij kunt hem dat leren. Geweldig toch?’

4 De dermatoloog 5 De zindelijkheidsexpert

ouders van nu.nl 39

Hapy

Om blij van te worden: setjes die er niet alleen goed uitzien, maar die ook nog eens heel betaalbaar zijn.PRODUCTIE COLORENCO FOTOGRAFIE DAFNE EDERVEEN STYLING PAULA SCHOUTEN VISAGIE CORINNE VAN DER HEIJDEN

ouders van nu.nl40

BENJA HOODIE € 6 T-SHIRT € 5

BEIDE PRIMARK.COM JOGGER

€ 18,99 WEFASHION.COM

INSTAPPERS € 8 PRIMARK.COM

LINNE JURK € 19,99 SWEET PETIT

BY PRENATAL.NL JASJE MET BORG

€ 44,99 NAMEIT.COM TASJE € 10

HEMA.NL SOKKEN 5-PACK € 3,50

PRIMARK.COM GYMPEN € 29,99

VANHAREN.NL

deals

mode

ouders van nu.nl 41

ELEANOR HOODIE

€ 17,99 HM.COM

LOUAY TRAININGSJACK

€ 29,99 BROEK € 22,99

WEFASHION.COM GYMPEN

V.A € 39,95 VANS.COM

ouders van nu.nl42

mode

ouders van nu.nl 43

BENJA HOODIE € 6 T-SHIRT

€ 5 PRIMARK.COM JOGGER

€ 18,99 WEFASHION.COM

AMARA SPIJKERJACK € 17,99

C-AND-A.COM T-SHIRT € 7,99

LEGGING € 4,99 HM.COM

SNEAKERS € 29,99 VANHAREN.NL

FLORIS VALENTIJN JACK € 25

HEMA.NL T-SHIRT € 12,90

JOGGER € 21,99 NAMEIT.COM

ouders van nu.nl44

mode

ouders van nu.nl 45

ELEANOR JASJE € 74,99 NOPPIES.

COM T-SHIRT € 16,99 ONLY.COM

BROEK € 17,99 WEFASHION.COM

GYMPEN V.A € 40 CONVERSE.COM

TASJE € 14,99 HM.COM

BENJA SWEATER € 17,99 HM.COM

BROEK € 14,99 BRISTOL.COM

GYMPEN € 49,99 VANHAREN.NL

ouders van nu.nl46

mode

ouders van nu.nl 47

XELIA T-SHIRT € 5,99 LEGGING

€ 4,90 C-AND-A.COM SOKJES

3-PACK € 5,99 HM.COM TAKKIE DE

HOND € 8 HEMA.NL € 15 HEMA.NL

FLORIS VALENTIJN HOODIE

€ 9,90 C-AND-A.COM JEANS

€ 8,99 BRISTOL.NL GYMPEN € 14

PRIMARK.COM ELEANOR HOODIE

€ 17,99 HM.COM OVERGOOIER

€ 17,99 BRISTOL.NL LAARZEN

€ 12,50 RUGZAKJE € 15 HEMA.NL

LOUAY HOODIE € 9,90 C-ANDA.COM

JEANS € 17,99 BRISTOL.NL

GYMPEN V.A € 39,95 VANS.COM

RUGZAKJE € 17,99 HM.COM

ouders van nu.nl48

mode

ouders van nu.nl 49

“SNEL EN GEMAKKELIJK MIJN VERTROUWDE MERKLENZEN

BESTELLEN, DOE IK VIA LENSONLINE, VOOR PROFESSIONEEL ADVIES GA IK

NAAR MIJN LOKALE OPTICIEN.”- ANOUK (30)

*Bekijk de actievoorwaarden op LensOnline.nl

+30 GRATIS LENZEN Bestel nu EyeDefinition daglenzen op lensonline.nl/oudersvannu

en ontvang 30 lenzen gratis of krijg €10 korting op je eerste bestelling van je vertrouwde lenzen!*

FOTO

GR

AFI

E B

REN

DA

VA

N L

EEU

WEN

VIS

AG

IE A

STR

ID T

IMM

ER

KoningHadden ze Eva Jinek maar gevraagd. Over een paar weken ben ik voor het eerst

sinds de komst van Norah weer op televisie. Ik mag een groot evenement presen-

teren. Met de koning en de koningin. Staatshoofden, regeringsleiders en ministers

van meerdere landen. Een grote eer. Maar als ik voor m’n kledingkast sta, breekt

het zweet me uit. Ik zie alleen te grote voedingsbeha’s. Broeken met ruimte voor een

dikke buik die er niet meer is. Niks wat ik kan aantrekken in aanwezigheid van een

camera. Laat staan van een koning. Al mijn presentatiewaardige kleren liggen in een

vuilniszak op de vliering, wachtend op het moment dat ik weer genoeg in omvang

ben gekrompen om erin te passen. Al tijden loop ik in wijde T-shirts en een harem-

broek die m’n leeggelopen ballonbuikje verhullen. Ik had me nog zo voorgenomen

dit keer goed voor mezelf te zorgen. Mezelf niet te vergeten naast de allesomver-

werpende komst van een kind. Maar als ik naar mezelf kijk, moet ik bekennen dat

het me ook deze keer niet is gelukt. Ik heb weer te veel om m’n schouders geladen,

niet genoeg ruimte voor mezelf gecreëerd en te weinig om hulp gevraagd.

Kwamen er maar, net als in de Netflix-serie Queer Eye, vijf lieve homo’s langs die

m’n haar knippen, m’n garderobe vernieuwen, m’n slaapkamer ontdoen van baby-

spullen en er weer een plek van maken waar ik tot mezelf kan komen. Die een goed

gesprek met me voeren over waarom ik denk dat ik minder waard ben dan Eva Jinek.

Waarom ik niet de beste versie van mezelf laat zien aan de wereld. Waarschijnlijk

gaat dat over het verlaten worden door mijn vader. Het als klein meisje op verjaar-

dagen en kerst naar de brievenbus lopen in de hoop dat er een teken van liefde

van hem zou zijn. Maar nooit iets van hem vernemen. Als kind concludeerde ik dat

ik het niet waard was. Nog steeds durf ik m’n telefoon niet aan te zetten als ik jarig

ben. En ontloop ik de visite. Het liefste ben ik de teleurstelling voor. Zeker nu, ver-

moeid en kwetsbaar door de hormonen en het nieuwe moederschap, steekt die

ik-ben-het-niet-waardstem z’n kop weer op. Misschien kunnen wij moeders elkaar

een beetje helpen. Met kleding kopen, eten koken, de bezem door de slaapkamer

halen en op elkaars kinderen passen als we naar die hoognodige postnatale af-

spraak bij de kapper zijn. Onze handen uitstrekkend naar een andere moeder die

in dezelfde doodlopende steeg terecht is gekomen als wijzelf. Zodat ook zij rijper,

mooier en met hernieuwde vrolijkheid en liefde een ander de weg naar haar nieuwe

moederlijke zelf kan wijzen.

Ik had me voorgenomen dit keer goed voor mezelf te zorgen

Lisa Wade (39) is radio- en tv-

presentatrice en samen met regisseur

Peter Blom. Hij is vader van Grover

(26), Muriel (24) en Rinke (19). Samen

kregen ze Simcha (6) en baby Norah.

ouders van nu.nl 51

column

Kom ook naar ons festival! Iedereen met een (dikke) buik of kleine baby kan hier flink shoppen, workshops

volgen en inspiratie opdoen. Zien we je In de wolken?

BEN JIJ ERBIJ?

festival

Volg onsMeer weten?

indewolkenfestival

@indewolkenfestival

Tickets koop je op

indewolkenfestival.nl.

GRATIS MASTERCLASSESbabymassage kinder-EHBO mindful

bevallen gezond eten tijdens je zwanger-

schap o jee, het zijn er twee de kunst van

het moeder worden Ouders van Nu

columnisten Jan, Naomi, Ellen en Lisa

vader op komst

SAVE THE DATE!Wat: In de wolken Festival

Wanneer: do 17 t/m za 19 oktober

Waar: Expo Haarlemmermeer

Ticket: € 15,95. Maar ben je abonnee of

heb je een Ouders van Nu Voordeelpas,

dan krijg je korting in de voorverkoop

Info: indewolkenfestival.nl

ouders van nu.nl54

relatie

Anno 2019 mag je er misschien van uitgaan dat een man zijn steentje wel bijdraagt in het huishouden. Toch komt journalist Kim Hopmans tot de conclusie dat haar to do-lijst voor het gezin oneindig veel langer is dan die van haar man. Hoe komt dat toch?

PUNTEN SCOREN

‘Ik wil het graag goed doen’

INTERVIEW KIM HOPMANS BEELD GETTY IMAGES

MOEDER

ouders van nu.nl 55

Pliep! Een appje op de klassenapp: ‘Janna en ik stop-pen als klassenmoeders, de vraag is: wie neemt het van ons over?’ En, enige seconden later, voorzien van drie slappe-lach-smileys: ‘Jaja, vaders zijn ook welkom!’ Hoeveel vaders zullen dit taakje oppakken, denk je? Ik gok nul. Al is het maar omdat waarschijnlijk geen enkele vader dit bericht bewust leest: de meesten voe-len zich niet aangesproken. Uitzonderingen daargelaten zijn en blijven moeders het eerste aanspreekpunt als het gaat om kindgerelateerde kwesties. Want laat me raden: jouw nummer is ook als eerste contactnummer bekend bij de crèche? Want wie vullen die lijstjes door-gaans in? Juist ja, wij, met ons ‘mooie’ handschrift.Het is bijna zomervakantie als ik dit schrijf. Tussen de ontbijtresten op mijn bureau/eettafel ligt mijn to do-lijst. Links een rijtje werkpunten, rechts thuis/overig. Nu is de linkerlijst al niet mals, de rechterkant knalt deze dagen uit z’n voegen, met... allegaartjes. Een mand vol Toffe Peren fröbelen voor de laatste crèchedag, Minion-slippers en antimuggenspul scoren, cadeau-tjes voor drie kinderfeestjes, twee vuilniszakken schoolspeelgoed wassen, laatste judoles bijwonen, afspreken met vriendjes A en B voordat ze op vakan-tie gaan, hapjes voor de crèche-barbecue. Kortom: geen rocket science, maar wel heel veel kleine dinge-tjes en dangetjes waarmee ik iets moet en die ik voor-al niet mag vergeten. Denk je dat er bij mijn vriend zo’n lijstje op z’n laptop hangt? Neuh.

CHEF ATTENTE ZAKEN Vooropgesteld: alshet gaat om een gelijke verdeling, heb ik weinig te klagen. Jammer wel, want ik ben er best bekwaam in. Mijn vriend voelt zich net zo verantwoordelijk voor het huishouden, de boodschappen, het avondeten en de kinderen als ik. Maar sommige zaken komen automa-tisch op mijn bordje, realiseer ik me als ik schele Nijntjes van rijstwafels en rozijnen fabriceer voor de crèche morgen. Omdat ik er beter in ben? Of omdat ik

de vrouw des huizes ben: dát vraag ik me heel erg af. Mijn vriend loopt níét met een to do-lijstje voor de kinderen rond. Ook heeft hij nog nooit één nagel geknipt – van de kinderen, goddank wel zijn eigen – of ’s ochtends aan de vitamine D-druppels gedacht... En er is meer. Zo ben ik thuis Chef Attente Zaken: ik regel de kraamcadeaus, trouw- en rouwkaarten, ik denk aan verjaardagen van familie en vrienden (ook de zijne), ik manage het zomer/winterkleding- gebeuren (te groot, te klein, in welke doos?) en bedenk ’s nachts ineens dat de crèche om reservekleding had gevraagd. Vervolgens vergeet ik het vaak weer, máár: het houdt me wel bezig. Ook als we uit eten gaan, slinger ik eerst alle open eindjes en planningsvra-gen ‘omtrent het gezin’ op tafel. Om mezelf ver-volgens, midden in een verhaal over het Midden-Oostenconflict (in werkelijkheid: Temptation Island), te horen roepen: ‘Kruidvat heeft zonnebrand in de sale, niet vergeten!’ Of: ‘Fuck, het is morgen fruitdag EN DE BANANEN ZIJN OP!’ Emotion work wordt dat genoemd, het managen van de zorg, het huishouden, het welzijn van het gezin, ofte-wel: continu anticiperen, regelen, nadenken. Leuk experiment: wat als jij een keer níét anticipeert? Is er een ieniemieniekans dat ‘hij’ deze dingen dan oppakt? We zullen het nooit weten, want ik denk dus dat wij vrouwen liever een probleem wegnemen voordat het überhaupt een probleem is.

HELEMAAL ALLEEN? WAT KNAP! Alsmijn vriendin, moeder van drie kinderen, een keer twee dagen weggaat, is ze een week bezig met kleren klaar-leggen, boodschappen binnenkarren en vooruitkoken. In een kleurrijk schema op de koelkast hangt van uur tot uur welk kind wat moet eten, aantrekken, kijken of bijwonen. Het voorkauwen is gedaan, pa hoeft alleen

ouders van nu.nl56

relatie

IK BEGRIJP BEST DAT SOMMIGE MANNEN DENKEN:joh, doe het gewoon lekker zelf

nog maar te slikken. Dan vraag ik me af: zijn er vaders die dit ook zo doen? Ik vermoed van niet. Toen ik on-langs een week weg was voor werk, stuitte mijn vriend op straat, school en crèche dagelijks op veel empathie, viel hem zelf op: ‘Oh jeetje, is Kim er niet? Lukt het allemaal? Succes hè! Laat maar weten als ik iets kan doen!’ Ook ontving hij de ene veer na de andere over hoe hij het allemaal zo knap bolwerkte. Geloof me, dit gebeurt andersom echt niet. ‘Is Luuk een week weg? Ongezellig. Nou oké, hé, doeidoei!’ Een moeder kan dat, klaar. Een vader die hetzelfde doet, is bijzonder. En dat vind ik dan weer bijzonder. Oké, mijn vriend vergat die week de verjaardag van zijn moeder, de jongens kregen geen vitaminedruppels en alle planten waren dood, maar verder was alles prima onder controle. Nou, jij boft maar, hoor ik weleens. Of: zo, die heb je er goed onder. Beide opmerkingen zijn, in mijn optiek, niet van toepassing. Ik werk, hij werkt, ik doe huishoudelijke taakjes, hij ook. Nooit discussie over gehad. En waarom ook? Voordat ik in zijn leven kwam, hield hij zichzelf toch ook in leven? Dus ook toen ik zwanger raakte, was het volstrekt vanzelfsprekend dat we dit varkentje samen zouden wassen. Ik werk op papier weliswaar minder dan hij, maar dat haal ik ’s ochtends voor nege-nen, ’s avonds na achten of in het weekend weer in, terwijl hij de kinderen ‘regelt’. Red ik het niet door deadlines of afspraken, dan neemt mijn vriend vrij of zoeken we een oplossing. Kortom, op dat vlak is het best eerlijk verdeeld bij ons.

DUBBELE DAG Maar dat is niet overal zo. De groep werkende vrouwen groeit, maar uit onderzoek blijkt dat diezelfde vrouwen toch nog het grootste deel van de huishoudelijke taken op zich nemen. De zoge-noemde dubbele dag, waarin je na je werkdag meteen door kunt naar je volgende shift: kinderen, koken, opruimen. En het klopt, want als ik beter om me heen kijk of doorvraag, leer ik dat veel medemoeders, carrièretijger of niet, hoofdverantwoordelijk zijn voor de boodschappen of het huishouden (het deel dat die taken uitbesteedt even buiten beschouwing). Zoals vriendin Tess, directeur van een mediabedrijf: ‘Naast mijn zware baan heb ik er gewoon een zware baan bij. Mijn man is een schat, maar heeft geen idee wat ik er allemaal ‘bij’ doe in de opvoeding van onze kinderen van twee en zes. De ochtenden vind ik het meest stressvol, zie iedereen maar eens op tijd in kleren, met vlechten en schone tanden op straat te krijgen. Mijn

ouders van nu.nl 57

IK WIL HET GOED DOEN. Vink! Weer een los eindje minder

man drentelt intussen doelloos om het crisisgebied heen, af en toe gehoorzaamt hij een snauw. Hoewel hij ook doodleuk om acht uur een conference call kan inplannen, tijdens spitsuur!’ Een andere vriendin lacht haar irritaties weg als een boer met kiespijn. ‘Als mijn man ‘oppast’, eten mijn kinderen steevast friet, en kijken ze veel te veel tv. Ik lach er nu om, maar het irriteert me wel dat hij altijd de makkelijke weg kiest, terwijl ik ongezond eten en schermgebruik juist pro-beer te beperken.’ En weer een andere vriendin gaat nog verder door vaderlijke onhandigheid te zien als een teken van, eh, mannelijke aantrekkelijkheid: ‘Zodra mijn vent mij kan vertellen waar de billendoekjes liggen, betekent dat het einde van onze relatie!’ Terwijl ik zou denken: niets zo onaantrekkelijk als een man die zich geen raad weet met zijn kinderen.

GEEN GELUIER Ook op het gebied van verzor-ging zijn er nog steeds behoorlijk wat taken die auto- matisch bij de moeder lijken te liggen. Kan het zijn dat moeders zich die overbelasting deels zelf op de hals ha-len? Dat ‘onze’ hoge standaard op het gebied van ver-zorging, opruimen en schoonmaken mannen demoti-veert of zelfs voorkomt dat ze er überhaupt hun onhandige vingers aan branden? Zoals mijn buurman, die steevast de wind van voren krijgt als hij de kinderen in verkeerde kledingcombi’s hijst, en oh wee als ze elkaars sokken aan hebben! In zulke gevallen begrijp ik best dat sommige mannen denken: joh, doe jij het gewoon lekker zelf. Iedereen blij.Mijn verbazing is groot als mijn nicht lachend vertelt dat haar man ‘geen luiers doet’. Doet-ie gewoon niet. Waarom niet? En: hoe werkt dat dan? Levert hij de baby bij dreigend gevaar van onderen in bij zijn vrouw? Ja dus. Vanaf de geboorte wilde mijn nicht alles zelf doen. Mócht haar man al aanstalten maken om een fles te ge-ven of een spuitluier te doen, dan zat zij er als een moe-der gans met haar snavel bovenop om commentaar te

leveren. ‘Niet zo! Voorzichtig!’ Terwijl zij handiger werd in de verzorging, bleef hij achter. Omdat hij de kans niet kreeg (en het ook wel best vond zo).

HET GAAT VEEL TE SNEL! Volgens mij heeft het ook te maken met een gevoel van nodig zijn en: er willen zijn. Ik, bijvoorbeeld, wíl me ook graag tegen veel dingen aan bemoeien. Zeker naarmate de kin- deren ouder worden en ik besef hoe snel het allemaal gaat, wil ik de bus uitzwaaien als ze op crèche-uitje gaan. Of snikkend toezien hoe ze met hun (sorry) inge-storte verjaardagsmuffins voor het eerst de klas rond-gaan. Mijn vriend heeft dat obsessieve wat minder. Zo maakt hij heus wel foto’s van onze kinderen, maar niet zo achterlijk veel als ik. Ik vind een goed contact met juffen en andere ouders belangrijk, ik gun mijn kinderen later fotoboeken van zichzelf en overweeg regenlaarzen in alle mogelijke schoenmaten in huis te halen, zodat ze niet weer in te krappe of lekke exempla-ren door een stortbui hoeven. Ik wil het ‘goed’ doen. En dat betekent niet dat ik nou zo dol ben op dit soort to do-lijstjes, maar eerlijk is eerlijk: doe ik het wél, dan voelt dat fijn. Vink! Weer een los eindje minder, en een moederpunt rijker. Mijn vriend waardeert dat gelukkig. Zoals ik het fijn vind dat hij altijd met strandmanden en koeltassen sjouwt, het oud papier, plastic en glaswerk regelt (no clue waar die container staat) en onze kinde-ren ’s ochtends meestal naar school en crèche brengt omdat ik het ophalen nou eenmaal leuker vind. Mijn vriend en ik vullen elkaar op dat vlak aan op een manier die voor ons werkt. En dat is voor iedereen anders, en verschilt misschien ook wel per fase. Dus mocht de dag komen waarop hij stampvoetend zegt dat het nu een keer zíjn beurt is om komkommerkettingen te rijgen voor het zomerfeest, dan geef ik hem daarin alle ruimte. Ga ik wel even een potje netflixen.

ouders van nu.nl58

TE

KS

TM

AR

ISK

AS

CH

ULT

EB

EE

LD

DU

IVE

LS

EIL

AN

DM

ET

DA

NK

AA

NF

ISH

ER

PR

ICE

Speelgoed waar ze ook nog

wat van opsteken.

Wie heeft er niet mee gespeeld? Hiermee werd jou voor het eerst

duidelijk dat geld moet rollen. Letterlijk. Want deed je een munt in de

gleuf en haalde je de hendel over, dan rolde de munt de la in of naar

buiten. En dan begon het grote geldgraaien. Goed voor de fijne motoriek

van kleine peutervingers. Word je helemaal nostalgisch van het bekende

groen-geel-rood? Dan is er uitmuntend nieuws: deze kassa is nog altijd

te koop. Alle klassiekers zijn door Fisher-Price opnieuw uitgebracht.

Dat wordt dus gezellig samen winkeltje spelen. € 21,99

ouders van nu.nl 59

oudersvannu.nl

Luciano Schipper is dolblij met zijn samengesteldegezin. Sterker nog: als het financieel haalbaar was,kwamen er wat hem betreft nog wat kinderen bij.‘Net als in The Cosby show, zo gezellig!’

In zijn Rotterdamse woning strekt Luciano zijn benen.Hij werkt vijf dagen per week als koerier van verse visdoor heel Nederland. Al die kilometers in de auto, datdoet iets met je lichaam. Dan wil je thuis niet meerstilzitten, maar bewegen. Even stoeien met zoon Lesane(2) en bonuskind Ashlen (11), een aai over de zwan-gere buik van vriendin Aisha en ondertussen loopt hijdoor de kamer te facetimen met dochter Sherailey (15).‘Eerst was ze elk weekend bij ons,’ vertelt Luciano, dieop z’n negentiende vader werd. ‘Maar daar heeft zeniet altijd zin meer in. Ze wil stappen, bij haar vriendenzijn. Meestal gingen we op zaterdag of zondag naar debioscoop of winkelen, maar ze blijft steeds vaker bijhaar moeder in Amsterdam. Dat vind ik moeilijk, wantik mis haar enorm. Maar ik snap ook dat ze haar eigenleven heeft.’

Je was er vroeg bij! ‘Ja, haar moeder Jo-ann en ik kregeneen relatie toen we vijftien waren. We leerden elkaarkennen op school en hadden wel het plan om vroeg

kinderen te krijgen, maar de komst van Sheraileywas niet gepland. We woonden allebei nog thuis, ikstudeerde detailhandel, Jo-ann was ook bezig met eenopleiding. In dat opzicht was de timing niet zo handig,maar ik heb het niet als een shock ervaren. Het was eenverrassing, maar ik was niet in paniek of bang. Ik vondhet eigenlijk wel leuk, want ik wilde echt een kind metJo-ann. En zo stond zij er ook in.’

Reageerde jullie omgeving ook zo enthousiast? ‘Metmijn vader heb ik weinig contact, mijn moeder waswel een beetje geschokt. Maar toen ze eenmaal aanhet idee gewend was, vond ze het leuk. Misschien ookomdat ze zag hoe Jo-ann en ik ons erop verheugdenen hoe serieus we ermee omgingen. Mijn broertje enzusje waren ook blij voor me, net als mijn vrienden. Alzag ik die daarna wel een stuk minder, want naast m’nstudie ben ik al mijn vrije uren gaan werken. Er moestgeld komen voor babyspullen. Vooral na de geboortevan Sherailey was het weleens een pittige combinatie:

‘Ik heb nooit gedacht: ik kan dit niet’

TEKST FLEUR BAXMEIER FOTOGRAFIE CEES RUTTEN JR.

Luciano Schipper

(34) is sinds elf

jaar samen met

Aisha (32). Uit

een eerdere

relatie heeft

Luciano dochter

Sherailey Hall

(15), Aisha heeft

uit een eerdere

relatie zoon

Ashlen (11).

Samen hebben ze

zoon Lesane (2),

deze zomer

verwachten ze

hun tweede kind.

60

Vaders over dat speciale gevoel voor hun kinderen.

LIEFDE

ouders van nu.nl

vaderliefde

61

oudersvannu.nl

‘De timing was niet zo handig, we woonden allebei nog thuis’

werken, studeren én een baby. Maar ik had het er natuurlijk voor over.’

Je hele leven stond op z’n kop. Kon je daar goed mee

omgaan? ‘Ja, eigenlijk wel. Ik ben heel flexibel, altijd al geweest. Ik heb geen moment gedacht: misschien gaat dit fout. Of: ik kan dit niet. Mijn mentaliteit was: we krijgen een baby, dus ik moet hard gaan werken en ervoor zorgen dat ons kind niks tekortkomt. Jo-ann stopte toen ze zwanger bleek te zijn helemaal met haar studie en ging meteen fulltime werken, eerst bij Burger King, later bij H&M. Ook gingen we op zoek naar een huisje in Amsterdam, waar we op dat moment woon-den. Maar dat werd veel te duur, dus bleven we latten tussen haar moeder en mijn moeder.’

Stond je er bij de tweede zwangerschap anders in dan

bij de eerste? ‘Nee, niet echt. Ik vond het bij allebei heel bijzonder om mee te maken, met als hoogtepunt de bevallingen. Van tevoren was ik beide keren heel zenuwachtig, maar eenmaal daar was ik heel rustig. Het waren de mooiste dagen van mijn leven. Ik weet nog zo goed dat ik mijn dochter en zoon voor het eerst vasthield. Mijn eigen vlees en bloed. Het is niet te omschrijven hoe mooi dat is. Het overtreft alles.’

Zou je jezelf omschrijven als een handige vader? ‘Bij Lesane gaat het vanzelf, omdat ik het allemaal al een keer heb meegemaakt. Bij Sherailey moest ik wat meer wennen. Ik had geen boeken gelezen, geen cursussen gevolgd. Misschien naïef, maar ik liet het gewoon op me afkomen. Ik wist dus niets en vroeg alles aan mijn moeder en die van Jo-ann. Dat maakte me niet onzeker, ook omdat er altijd wel iemand in de buurt was om me te helpen. Het was een soort spoedcursus vaderschap.

62

ouders van nu.nl

Veel mannen hebben niet zo veel met baby’s, maar ik vond het meteen leuk om voor m’n dochter te zorgen.’ Waarom liep de relatie met Jo-ann op de klippen?

‘We groeiden uit elkaar. Dat had niets te maken met Sherailey. Het ouderschap ging ons goed af, alles was prima geregeld en we hadden zelden ruzie. Maar mijn gevoelens ebden weg, dus ik vond dat het niet meer werkte. Later heb ik nog geprobeerd het weer goed te maken, vooral voor onze dochter, maar toen zag Jo-ann het niet meer zitten. Daarna hebben we ons erbij neer-gelegd dat dit de nieuwe situatie was. We besloten al snel dat Sherailey elk weekend bij mij zou komen. Als ik op een andere dag moest oppassen, kon ze natuurlijk ook altijd bij mij of mijn moeder terecht.’

En dan ben je twintig jaar oud en een single dad. ‘Ik wilde zelf de verantwoordelijkheid nemen en niemand tot last zijn. Ik zorgde dus zelf voor haar, trok er met haar op uit, speelde met haar. Tot op de dag van vandaag voel ik me schuldig dat ik haar niet het ideale plaatje kan geven van een kind dat met beide ouders opgroeit, waardoor ik haar soms misschien te veel heb verwend. Regelmatig naar Intertoys, bezoekjes aan pretparken. Laatst zei ik tegen haar dat ze nu op een leeftijd komt dat ze niet meer alles kan krijgen wat ze wil. Als ze iets echt graag wil, moet ze presteren op school. Dat hoort erbij als je ouder wordt, vind ik.’

Sherailey was drie jaar toen je weer een relatie kreeg.

Hoe vond Aisha het dat je al een dochter had? ‘Aisha was zwanger van haar ex toen ik haar leerde kennen. Dat ik al een dochter had, vond ze dus geen probleem. Ze kon het ook meteen goed vinden met Sherailey, maar we hebben het wel vrij rustig aan gedaan. Het was

voor mij toch een raar idee dat m’n vriendin een kind kreeg van een ander, ook al is het contact met de vader altijd prima geweest. Uiteindelijk heeft het nog vier jaar geduurd voordat we echt gingen samenwonen.’

Wilde je altijd al een groot gezin? ‘Ja, al vanaf het moment dat ik vroeger naar The Cosby show keek. Dat zag er zo gezellig uit. Ik hou van de saamhorigheid, het samenzijn met veel mensen. Aisha denkt er hetzelfde over, dus we waren het er vrij snel over eens dat we nog een kind wilden. En als ons tweede kind er deze zomer is, zou ik er nog wel een willen. Dat is dan wel de max, want meer dan vijf kinderen is financieel helaas niet haalbaar.’

Loopt je hoofd nooit over? ‘Nee. We hebben duidelijke regels en de kinderen zijn braaf en lief. Ze weten dat ze niet brutaal tegen me moeten zijn, omdat ze anders bestraffend worden toegesproken.’

Ga je met Ashlen anders om dan met Lesane? ‘Ik zie hem echt als mijn zoon, maar soms neem ik wat afstand. Als hij bijvoorbeeld brutaal is geweest, laat ik dat over aan z’n moeder. Ik vind dat Aisha daar met z’n vader over moet bellen. Andersom gaat het ook zo als er iets aan de hand is met Sherailey. Dat bespreek ik met Jo-ann.’

Heb je nog tijd voor jezelf? ‘Ja hoor. Ik ga geregeld naar de gym of een rondje joggen. Daar heb ik voldoende aan. Met vrienden afspreken doe ik vrijwel nooit. Aisha en ik gaan weleens samen uit eten, maar we praten thuis ook al veel. Ik geniet er het meest van als we met het hele gezin bij elkaar zijn. Met z’n allen naar de kinderboerderij of naar Blijdorp. Dan voel ik me op mijn gelukkigst.’

63

Huidhonger: een beetje dramatisch klinkt het wel. Je legt je baby twee tellen in de box en hij begint te huilen. Je rent naar de wc, spurt terug en nestelt je weer samen op de bank. Poeh, verzucht je, terwijl je baby weer rustig wordt: het lijkt wel alsof hij de hele dag het liefst tegen je aan geplakt zit. Dat is ook zo. Alle baby’s hebben dit in meer of mindere mate, vooral in de eerste twaalf weken. En niet voor niets. Osteopaat Helen Kuin behandelt veel baby’s in haar praktijk en weet als geen ander wat aanraking kan doen. Aanraking heeft een heel direct effect, bijvoorbeeld op stress in je lichaam. Ook, of misschien wel juist, bij jonge baby’s. Kuin: ‘Huidhonger is het verlangen om aangeraakt te worden. Het is een levensbehoefte voor ons allemaal, hoe jong of oud we ook zijn. Een groot verschil met andere fases in het leven is dat een baby véél meer aanraking nodig heeft. Bij een baby zet aanraking dan ook veel processen in gang. Zo kan hij zichzelf op temperatuur brengen dankzij huid-op-huidcontact met jou.’ Via het contact met jouw huid kan je baby zich veilig voelen. Aanraking is dan ook geen extraatje. ‘Het is essentieel voor de hechting tussen jou en je kind,’ benadrukt Kuin. ‘Voor een baby is geknuffeld worden een basisvoorwaarde om te groeien.’

Je stond er vast niet bij stil toen je je baby voor het eerst stevig vastpakte: knuffelen is niet alleen gezellig, maar zelfs van levensbelang. Waar komt deze ‘huidhonger’ bij baby’s vandaan?TEKST NELLEKE BOS BEELD GETTY IMAGES

ZO STIL JEKom maar bij mij

ouders van nu.nl64

ontwikkeling

om maar bij mij

ouders van nu.nl 65

Als je baby op je ligt, ‘kopieert’ hij jouw ademhaling en hartslag

Onderzoek laat zien dat aanraking met en zonder kleren belangrijk is. Maar sommige voordelen heb je alleen via aanraking van de blote huid. Zo is sinds kort bekend dat huid-op-huidcontact in het uur na de geboorte allerlei meetbare gezondheidseffecten heeft. Baby’s krijgen sneller een stabiele temperatuur als ze meteen bloot op hun moeder worden gelegd, en ook voor jezelf is het gunstig: de placenta wordt sneller geboren als je baby huid-op-huid bij je is en de borstvoeding komt beter op gang. Ook bouwt je baby zijn immuunsysteem en huidflora het beste op via de blote huid, doordat jullie geur en bacteriën uitwisselen.

MET ZONDER KLEREN Waarom aanraking met de huid zo veel effect heeft, wordt nog volop onderzocht. Want er zijn óók voordelen als baby’s aangeraakt worden terwijl ze aangekleed zijn. Daarbij gaat het er puur om dat je dichtbij bent. In de eerste maanden past een baby zich aan zijn moeder aan. Heel letterlijk: als je baby op je ligt, ‘kopieert’ hij jouw ademhaling en hartslag. Dit gebeurt allemaal in het zogeheten vierde trimester. Kuin: ‘Je baby’s darmen rijpen nog, de hersenen zijn enorm in ontwikkeling en je baby kan zijn eigen hartslag en temperatuur nog niet reguleren. Hij leert de wereld buiten de baar-moeder kennen, en heeft voor al deze dingen aanraking nodig. De rijping die in de baarmoeder is begonnen, gaat in dit vierde trimester verder.’Ook verschillende hormonen starten hun werk via de huid. Hormonen zijn tijdens de bevalling onmisbaar, en ook in de babytijd zorgen ze voor de juiste balans, vertelt verloskundige Beatrijs Smulders, auteur van de boeken Veilig zwanger, Veilig bevallen en Veilig door de kraamtijd. ‘Aanraking zorgt voor de aanmaak van oxytocine, het gelukshormoon. Jullie gaan nog meer van elkaar houden. Je baby gaat er beter van drinken. Er komen nog meer belangrijke hormonen vrij: endorfines, prolactine. Alles versterkt elkaar door aanraking. Interessant om te weten is dat de huid het oudste orgaan vormt, embryonaal gezien. Vanaf zijn vroegste ontwikkeling tot aan de geboorte werd je baby aangeraakt en omhuld, door het vruchtwater en de baarmoederwand. Je kunt wel zeggen dat aanraking een oerbehoefte is.’

IN DE BUIDEL Je knuffelt je pasgeboren baby vanzelf al veel, maar bewust huid-op-huidcontact is ook belangrijk. Dat doe je door je baby alleen in een luier op je blote bovenlijf te leggen. Borst tegen borst dus, en voor de warmte leg je een dekentje over jullie heen. Zo kunnen hormonen en bacteriën hun belangrijke werk doen. Tijdens de eerste drie maanden hecht je baby zich aan

MEER WETEN? Kijk op prematurendag.nl, helenkuin.nl, beatrijssmulders.nl

ouders van nu.nl66

ontwikkeling

kunt rondlopen. Dit heet ‘buidelen’ of ‘kangoeroeën’ en wordt steeds vaker in-gezet op de neonatologie-afdeling. Stichting Prematurendag geeft aan: ‘Baby’s die veel huid-op-huidcontact hebben met hun ouders, huilen minder. (...) Het kangoeroeën stimuleert je baby ook om zijn natuurlijke gedrag te vertonen: hij ruikt jouw melk en gaat op zoek naar je tepel. De borstvoeding gaat mak-kelijker bij veel huid-op-huidcontact, en ‘gebuidelde’ baby’s hebben minder vaak bijvoeding nodig.’

AAPJES KIJKEN Dat we huidhonger met recht een levensbehoefte mogen noemen, bewees het onderzoek met aapjes van psycholoog Harlow uit de jaren vijftig. Hij fokte resusaapjes en liet ze in isolement opgroeien. Een-maal volwassen bleken deze apen stuk voor stuk slecht te functioneren. Ze leerden geen sociaal gedrag en werden later zelf slechte moeders. Harlow besloot te experimenteren met de verschillen tussen het opgroeien van jonge aapjes met nep-moeders van ijzerdraad of zachte stof, en ontdekte dat aanraking minstens zo belangrijk is als voeding. De aapjes die opgroeiden met een ijzerdraad-moeder, ontwikkelden problemen op sociaal-emotioneel, cognitief én fysiek gebied. Als de aapjes mochten kiezen tussen een kale ijzerdraadmoeder met melk, of een knuffelbare moeder zonder melk, kozen ze allemaal voor de knuffelmoeder. De denkstap dat mensenbaby’s net als aapjes dringend liefde en knuffels nodig hebben, is door dit baanbrekende experiment gezet. Door de jaren heen is er steeds meer ontdekt over aanraking, en nu nóg groeit onze kennis erover.Maar waarom doet het ertoe dit te weten? Wij zijn niet van ijzerdraad en wij knuffelen onze baby’s toch elke dag? Knuffelen en liefde geven is niet voor iedereen vanzelfsprekend, geeft Beatrijs Smulders aan: ‘Het kan zo zijn dat je zelf als baby hechtingsproblemen hebt gekend met je moeder. Als je zelf als kind te weinig aanraking hebt ervaren en dan een baby krijgt, kan het aanraken van je baby angst oproepen. Je wilt niets liever dan je kind alle liefde geven, maar soms heb je het niet in huis. Een baby vraagt instinctief om aanraking en zoekt naar de borst. Daar kun je als verse moeder best van schrikken. Als verloskundige heb ik dit meerdere keren zien gebeuren. Ik herken het soms door tepelkloven: zie ik dat een moeder snel grote kloven ontwikkelt, dan kan dit betekenen dat ze de baby een beetje lostrekt omdat de nieuwe nabijheid te bedreigend voelt.’Merk je dat het contact met je baby veel emoties losmaakt, gun jezelf dan de tijd om te wennen aan het aanraken. Smulders tipt: ‘Je kunt om te beginnen

kijken hoe je partner jullie baby knuffelt of hoe je baby geniet van een badje. Het klinkt gek, maar liefde is soms onbekend voor mensen. En het contact met je baby kan soms oude, weggestopte gevoelens bij jou oproepen.’ Gelukkig knuffelen de meeste mensen hun baby wél instinctief. Gelukkig maar, want dat is broodnodig voor de groei, ontwikkeling en hechting. En je hoeft echt niet bang te zijn dat je hem verwent met aandacht. Dat kan niet, dus knuffelen maar!

de twee belangrijkste verzorgers; dus door als ouders allebei je baby dicht bij je te hebben, geef je hem een gezonde basis.

VAN TOP TOT TEEN Een goed moment voor huid-op-huidcontact is de voeding. Geef je borstvoeding, dan is er vanzelf aanraking tussen je baby en je borst. Geef je kunstvoeding, dan is het fijn om de fles te geven in een vergelijkbare houding als bij het geven van de borst. Dus je baby’s hoofd tegen je aan, zodat hij je kan ruiken en jou met zijn wang en handen kan voelen. Kijk of je allebei een stukje huid kunt ontbloten, zodat je een groter oppervlak hebt waarmee je elkaar aanraakt. Je kunt ook denken aan kortere momenten door de dag heen. Zo tipt Kuin: ‘Raak je baby regelmatig van top tot teen aan, door met je handen van zijn hoofd naar zijn voeten te strijken. Geef hem bij het omkleden ook een extra aai over zijn buik en vergeet zijn rug niet. Ook kun je na het douchen of het badje een mini-massage geven. En als je je baby wiegt, leg zijn hoofdje dan bewust tegen de huid van je borst.’ Een bad geven is sowieso een mooie manier om ‘indirect’ aan de huidhonger te voldoen. Zeker als je baby veel prikkels heeft gehad, tijdens de geboorte of gewoon gedurende de dag, kan een aanraking met je lichaam overweldigend zijn. Water zorgt dan voor een zachtere aanraking.Voor premature baby’s is het heel belangrijk om veel aangeraakt te worden; zij zijn kwetsbaar en hebben veel aanraking nodig om te kunnen groeien. Werden premature baby’s vroeger juist in couveuses gehouden, inmiddels weten we dat huid-op-huidcontact essentieel is. Er zijn speciale ‘kangoeroe-shirts’, zodat je met je baby

‘Soms moet je zelf wennen aan het aanraken’

ouders van nu.nl 67

Waarom kleur kiezen als je in één keer alle tinten kunt hebben?

Goedgekleurd

Kijk daar! De hele

muur klaart op

van dit wandkleed

€ 91,37 OYOY

Topinvesteringen voor je

huis, je tuin, je kind of jezelf.

KRACHT

ouders van nu.nl68

shopping

Zachte tinten Wolk van een hanger

PICCA LOULOU € 22,95

Dromenland

Vlieg ’s nachts

naar de regen-

boog VANAF € 26,95

HIP HUISJE

Kleurcollectie Alle potloden

verzamelen € 5,75 REX LONDON

Peutertje precies Svp op de juiste

volgorde terugleggen € 8,95 DJECO

Goed in vorm Voor homemade

regenboogijsjes VANAF € 20,50 ZOKU

Pot met goud Sparen voor als je

later groot bent € 31 BLOOMINGVILLE

Blijmaker Kom hier en

knuffel me € 29,95 JELLYCAT

PR

OD

UC

TIE

CIN

TH

A R

OO

D

In een kringetje Goed voor de fijne

motoriek, dit poppensetje € 31,95 GRAPAT

Aan de zwier

met deze tutu

€ 29,95 ALBETTA

Blijven kijken

Totdat je in

slaap valt

€ 37,95 FABELAB

NOG MEER SHOPPEN?Ook op het In de wolken Festival

van Ouders van Nu vind je de leukste

meubels, kleding en accessoires in

alle kleuren van de de regenboog.

Ben je erbij op 17, 18 of 19 oktober?

Bestel nu je tickets

via indewolkenfestival.nl.

ouders van nu.nl 69

TEKST NEELTJE HUIRNE BEELD ISTOCK

Eind dit jaar krijgt elke zwangere vrouw in Nederland een kinkhoestvaccinatie aangeboden, maar nu al is er een run op de prik. Niet voor niks, want voor een pasgeboren baby kan kinkhoest levensgevaarlijk zijn.

VOOR EENPRIKKIE

ALLES

Het nieuwe kinkhoestvaccin: doen?

onderzoek

Drie weken oud was Tess toen ze ineens ziek werd. ‘Ze dronk minder en begon te hoesten. Zo erg dat ze blauw aanliep,’ vertelt haar moeder, Marjolein de Wit-Ousden. Tess bleek kinkhoest te hebben. En een dubbele longontsteking, door het hoesten. ‘Waar en hoe ze kinkhoest heeft opgelopen, weten we niet. Op school, bij het wegbrengen van haar oudere zus? In de supermarkt? De bacterie kan overal in de lucht hangen, dat is het nare eraan.’ Al snel ging het heel slecht met Tess. Ze raakte uitgeput door het hoesten en kreeg last van zuurstoftekort. ‘Daar lag ze, aan de beademing, mijn kleine meisje. Mijn voorgevoel zei me dat dit weleens helemaal verkeerd kon aflopen.’ En dat was ook zo: niet lang na Tess’ opname in het zieken-huis kregen Marjolein en haar man te horen dat haar longen te veel beschadigd waren en dat ze te uitge-put was om nog te kunnen herstellen. ‘En dan moet je dus besluiten om je kind van de beademing af te laten halen, zodat ze kan sterven. Een afschuwelijk moment. Tess werd bij ons op schoot gelegd en heeft nog tien minuten geleefd. Tien ontzettend dierbare minuten. Maar ineens was ze weg. Overleden. Alleen maar om-dat ze nog niet was ingeënt tegen die verschrikkelijke ziekte.’

HONDERD DAGEN HOESTEN Kinkhoest is een zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen, veroorzaakt door een bacterie die Bordetella pertussis heet. Kinkhoest duurt maanden en wordt daarom ook wel de honderd-dagen-hoest genoemd. Het belangrijkste kenmerk van de ziekte, die onder alle leeftijden voorkomt, zijn akelige, langdurige hoestbuien, die met name voor jonge baby’s bijna niet vol te houden zijn. Hun longen zijn nog te klein om het slijm dat door de ziekte ontstaat weg te hoesten, en ze hebben al hun energie nodig om dat hoesten door te komen. Daardoor wordt drinken vaak te vermoeiend en kunnen ze uitgeput raken – als ze zich al niet steeds

verslikken en weer een nieuwe hoestbui krijgen. Veel baby’s met kinkhoest belanden in het ziekenhuis, waar niet veel meer gedaan kan worden dan ze beademen. Antibiotica helpen niet. Hun longen kunnen onherstel-baar beschadigen en bovendien kan er, door zuurstof-tekort, blijvende hersenbeschadiging ontstaan. In het ergste geval kunnen baby’s overlijden aan kinkhoest, zoals Tess. Dat gebeurt gelukkig niet vaak: vijf keer in de periode 2005-2014. Voor pasgeboren baby’s is kinkhoest dus heel gevaarlijk. En omdat ze er nog niet tegen zijn ingeënt – dat gebeurt pas als ze twee maanden oud zijn – lopen zij ook nog eens het grootste risico om ziek te worden. Om het aan-tal jonge baby’s met kinkhoest te verkleinen, krijgen alle zwangere vrouwen vanaf eind dit jaar standaard de maternale kinkhoestvaccinatie aangeboden: een prik die je vanaf 22 weken zwangerschap bij het consultatie-bureau kunt halen en die ervoor zorgt dat je baby al vanaf zijn geboorte beschermd is tegen kinkhoest. Al sinds 1957 worden in Nederland baby’s tegen kink-hoest gevaccineerd, toen er jaarlijks nog dertig baby’s aan overleden. Dat aantal liep door de vaccinaties terug naar enkele gevallen per jaar. Maar sinds 1996 komt kinkhoest weer iets vaker voor. Dat kwam toen door-dat het vaccin dat werd gebruikt minder effectief bleek en de ziekte zo meer kans kreeg. Er kwam een nieuw middel, maar het aantal kinkhoestgevallen daalde niet. Al decennialang worden er jaarlijks zo’n 170 meldingen gedaan van kinkhoest bij baby’s en belanden er 120 pasgeborenen met de ziekte in het ziekenhuis. En dat aantal wordt eerder groter dan kleiner. De belangrijkste oorzaak: de kinkhoestbacterie lijkt agressiever te wor-den en is ongevoeliger voor vaccinatie. Het is op dit moment onduidelijk of de dalende vaccinatiegraad in ons land hier ook een rol in speelt; steeds minder mensen laten hun kinderen (volledig) inenten. Op dit

ouders van nu.nl 71

‘ INEENS WAS ZE WEG. OVERLEDEN. ALLEEN maar omdat ze nog niet was ingeënt’

dezelfde manier waarop ze je voorlich

screening en echo’s. Maar sinds in 20

iets naar buiten kwam over de kinkh

er al een ware run op de prik. Veel vro

nu al hebben. De vaccinatie is regelm

raad bij apotheek en GGD, ook al m

moeders de 40 à 50 euro die hij kos

Dat verbaast Van Leeuwen niet: ‘Met p ,

moeder en kind veilig is, bescherm je je baby tegen een

vreselijke ziekte. Waarom zou je dat niet doen?’

ÉÉN VOOR ALLEN Op dit moment beschermt

de maternale kinkhoestvaccinatie vooral je eigen kind,

maar als de vaccinatie aan alle zwangere vrouwen wordt

aangeboden, zou uiteindelijk ook de besmettingsgraad

naar beneden moeten gaan, zodat er structureel minder

kinkhoest gaat voorkomen. Om dat doel te bereiken,

moeten aanstaande moeders de inenting wel massaal

gaan halen, zegt Van Leeuwen. ‘Er zijn maar liefst

100.000 ingeënte zwangeren nodig om één aan kink-

hoest overleden baby te voorkomen en er moeten zich

1000 laten vaccineren om één kind uit het ziekenhuis

te houden, gemiddeld. We hopen natuurlijk dat dat gaat

lukken, maar het wordt nog een uitdaging, als je be-

denkt dat er ongeveer 170.000 zwangere vrouwen per

jaar zijn en lang niet iedereen zich wil laten inenten.’

Nina Eikens, moeder van een dochter van vier en

36 weken zwanger van een zoon, heeft de maternale

kinkhoestvaccinatie wel alvast gehaald, ook al moest

ze hem zelf betalen. Ze hoorde erover op haar

zwangerschapsgym. ‘Mijn baby moet straks toch mee

naar buiten: naar school, met zijn zus mee naar zwem-

les… Hij komt dus steeds met andere kinderen in aan-

raking. En je weet tegenwoordig niet zeker meer of die

allemaal wel zijn ingeënt. Als ik hem kan beschermen

tegen kinkhoest door mezelf één keer te laten prikken,

doe ik dat natuurlijk.’

RISICO-ANALYSE Daar denkt Annelies Mulder

anders over. Ze is moeder van een peuter en een baby

en heeft zich bij haar laatste zwangerschap, nu ruim een

jaar geleden, uitgebreid verdiept in de maternale kink-

hoestvaccinatie. Zij besloot zich niet te laten inenten en

doet dat ook niet bij een eventuele volgende zwanger-

schap. ‘Ik ben blij dat de vaccinatie straks voor iedereen

beschikbaar is, maar ík wil tijdens mijn zwangerschap

niet te veel extra stoffen in mijn lichaam hebben. Je

lichaam moet toch weer dealen met zo’n vaccin, terwijl

moment is ruim 92 procent van de tweejarigen volledig

gevaccineerd, versus 96-97 procent in 2014. Dat is te

weinig om ongevaccineerde jonge baby’s te kunnen be-

schermen tegen kinkhoest en andere ziektes. Daarom

is er nu dus de maternale kinkhoestvaccinatie.

IN DE RIJ Als je als aanstaande moeder ingeënt

wordt tegen kinkhoest, krijgt je baby via de navelstreng

onmiddellijk jouw antistoffen tegen de ziekte binnen.

Hij bouwt dan eerder weerstand op en is zo meteen na

zijn geboorte beschermd tegen de ziekte, en – mooi

meegenomen – ook meteen tegen difterie, tetanus en

polio. Daarnaast zorgt de inenting ervoor dat je zelf

geen kinkhoest meer kunt krijgen, en dus je baby niet

op die manier kunt besmetten. De antistoffen die je in je

lijf hebt door de vaccinaties die je zelf als kind kreeg,

worden in de loop der jaren steeds minder en zijn niet

meer voldoende aanwezig om je kind te beschermen.

Uit een onderzoek onder 20.000 Britse vrouwen blijkt

dat het inenten van zwangere vrouwen goed werkt: 91

procent minder zuigelingen werden ziek.

‘Aanstaande moeders inenten tegen kinkhoest blijkt de

beste methode om nog niet-gevaccineerde jonge baby’s

te beschermen tegen de ziekte,’ zegt gynaecoloog

Liesbeth van Leeuwen van het AMC. Zij was

betrokken bij het onderzoek dat het Rijksinstituut voor

Volksgezondheid en Milieu (RIVM) deed naar het

opnemen van de maternale kinkhoestvaccinatie in het

Rijksvaccinatieprogramma. ‘Piepjonge baby’s prikken

vonden we bijvoorbeeld geen redelijke optie, omdat

het een paar weken duurt voordat een kind helemaal

is beschermd. Die tijd willen we nu juist verkorten.

Bovendien is de last voor aanstaande moeders veel

minder. Het is één prik die geen schade toebrengt aan

je baby of aan jezelf.’

Vanaf het moment van invoering van de maternale

kinkhoestvaccinatie, eind dit jaar, hoor je er van je

verloskundige of gynaecoloog vanzelf iets over, op

Marjolein de

Wit-Ousden

heeft sinds het

overlijden van

Tess één missie:

het kinkhoest-

vaccin zo veel

mogelijk onder

de aandacht

brengen. Je kunt

haar volgen op

facebook.com/

Somewhere-

Rainbow-

MamaMo

hten over prenatale

015 voor het eerst

hoestvaccinatie, is

ouwen willen hem

matig niet op voor-

moeten aanstaande

st nu zelf betalen.

t één prik, die voor

ouders van nu.nl72

onderzoek

Het nieuwe schemaNa invoering van de

maternale kinkhoest-

vaccinatie verandert ook

het vaccinatie schema voor

baby’s. Het is namelijk

nog steeds nodig om ze

zelf in te enten tegen kink-

hoest, omdat de hoeveel-

heid antistoffen die baby’s

via hun moeder binnen-

kregen langzaam af-

neemt. Op dit moment

krijgen baby’s nog met

twee, drie en vier maan-

den een DKTP-prik, en met

elf maanden en vier jaar

een zogenaamde ‘boos-

ter’, een extra dosis om

de bescherming te ver-

sterken. Kinderen van

moeders die ingeënt zijn

tegen kinkhoest hoeven

straks alleen nog met drie

en vijf maanden gevacci-

neerd te worden met

DKTP. De boosters blijven

bestaan. Als je de kink-

hoestprik niet haalt, of

als je baby binnen twee

weken na de vaccinatie

geboren wordt, krijgt je

baby straks een inenting

als hij twee, drie en vijf

maanden oud is.

BRON: GEZONDHEIDSRAAD.NL

Welles/ nietesMeer weten over vaccine-

ren en de vraag of je

dat nou wel of niet moet

doen? Microbioloog

Rosanne Hertzberger is

de komende tijd Corres-

pondent Vaccinaties bij

De Correspondent en wil

daar de mooie verhalen en

interessante aspecten van

vaccineren uitlichten –

verhalen die wegvallen in

de welles/nietes-discussie

erover. Dat is belangrijk,

schrijft ze, omdat zowel

vaccinerende als niet-

vaccinerende ouders geen

flauw benul hebben wat

die prikken eigenlijk inhou-

den. En het ís volgens

Hertzberger ook ondoen-

lijk om helemaal te door-

gronden. Het is onmogelijk

om je het Rijksvaccinatie-

programma in een paar

avondjes, of zelfs na een

stevige cursus, helemaal

eigen te maken. Omdat de

meeste jonge ouders er

nog wel wat andere inte-

resses op na houden in het

leven, gaat ze ons helpen.

Volg Rosanne Hertzberger

op decorrespondent.nl

het een baby moet laten groeien. En het is een principe-

kwestie voor mij. Ik vind dat we de zwangerschap steeds

minder aan de natuur laten en vraag me echt af waar we

over tien jaar staan. Welke tests en vaccinaties krijg je

dan wel niet als zwangere? We proberen te veel alle

risico’s uit te bannen.’

Onzin, volgens gynaecoloog Van Leeuwen. ‘Een

zwanger lichaam kan prima dealen met dit vaccin,

er zijn heel weinig risico’s aan verbonden. We zijn in

Nederland erg van het principe dat zwangerschap

geen ziekte is en dat je zo min mogelijk moet ingrij-

pen in de natuur. Maar je wordt vooral gevaccineerd

voor de gezondheid van je kind en niet voor jezelf. De

vaccinatie is niet verplicht, je bent vrij om hem niet te

nemen. Maar het wordt wel bijzonder aanbevolen,

want de prik is gewoon effectief.’ Er is al een flink

aantal (Europese) landen waarin zwangere vrouwen

worden ingeënt tegen kinkhoest, en in het Verenigd

Koninkrijk, de Verenigde Staten en Argentinië zijn de

gevaccineerde vrouwen ook meteen onderzocht op

zwangerschapscomplicaties door het vaccin. Die zijn

nergens gevonden. ‘Er is in de Amerikaanse studie een

heel klein risico gevonden op ontstoken vliezen,’ zegt

Van Leeuwen, ‘maar dat levert zelden problemen op,

zeker geen vroeggeboorte of aangeboren afwijkingen,

waar sommige vrouwen onterecht bang voor zijn.’

Voor Marjolein de Wit-Ousden kan de maternale kink-

hoestvaccinatie niet snel genoeg ingevoerd worden.

‘We krijgen Tess er niet mee terug, maar zo zijn wel alle

andere pasgeboren baby’s beschermd tegen kinkhoest.

Ik hoop dat alle zwangere vrouwen de prik gaan halen,

om hun eigen kind en dat van anderen te beschermen.

Het is moeilijk om te praten over wat Tess is over-

komen, maar ik doe het graag, omdat ik wil dat men-

sen weten wat er kan gebeuren als ze zichzelf of hun

kinderen niet laten inenten. Daar kunnen kinderen aan

doodgaan. En dat mag niet.’

1000 VROUWEN MOETEN ZICH LATEN VACCINEREN

om 1 kind uit het ziekenhuis te houden

ouders van nu.nl 73

‘Nee, nee ín je mond.’ Eten en baby’s: dat gaat vaak niet vlekkeloos. Of het hapje komt met dezelfde vaart weer naar buiten óf je ziet meer wortel dan kind. Gewoon laten gaan of…

Lekker eten moet je leren. Het is

natuurlijk een behoorlijke overgang:

van maandenlang alleen maar zoete

melk naar vaste voeding. Het is voor je

baby allemaal nieuw. En voor jou net

zo goed. Want opeens heb je er een

nieuwe dagtaak bij: babyhapjes maken.

KNOEIEN MAG!En netjes eten? Vergeet het maar!

De helft van het eten belandt

vaak overal, behalve in de mond.

Baby’s beheersen nog niet de mond-

motoriek. Kwestie van flink oefenen.

En: eten met de handen mag!

Voelen wat je eet, is net zo belang-

rijk als proeven. Dus accepteer

maar dat de kruimeldief de komende

maanden je beste vriend wordt.

BABY BIOLOGISCHGeen idee wat je vandaag weer

voor je baby moet maken? Op dit

soort momenten zijn de NaturNes Bio

maaltijdpotjes een goed alternatief.

De biologische maaltijden bevatten

voedingsstoffen die je kind nodig

heeft. Zonder toevoegingen.

Je hebt keuze uit verschillende

groenten, vis, vlees, aardappelen,

rijst of pasta. Voor baby’s van 4, 6,

8 en 12 maanden. Allemaal baby

biologisch, allemaal lekker.

BORSTVOEDING IS DE IDEALE VOEDING VOOR BABY’S.

JE MAAKT ER EEN POTJE VAN

OUDERS VAN NU SAMEN MET NATURNES BIO

Als je voor je werk dagelijks vrouwen helpt tijdens hun zwangerschap, bevalling of kraamtijd, weet je zelf natuurlijk als geen ander hoe je de klus klaart. Of niet?

ALS EEN PRO

Bevallen

INTERVIEWS TESSA HESELHAUS PRODUCTIE COLORENCO FOTOGRAFIE KIM KRIJNEN STYLING PAULA SCHOUTEN VISAGIE CORINNE VAN DER HEIJDEN

ouders van nu.nl 75

portretten

Achteraf gezien had ik nog één keer alles moeten geven

HANNEKE MEGENS (32) werkt als doula en is 37 weken zwanger van haar tweede kind.

Zij en haar vriend RIK hebben al een zoon: MAX (1,5).

TEGENVALLER ‘Bij mijn eerste bevalling vertrouwde ik op mijn lichaam:het weet hoe het mijn baby ter wereld moet brengen – en anders begeleidde de verloskundige mij wel. Helaas liep het anders. Met veertig weken braken mijn vliezen in de supermarkt, maar daarna gebeurde er weinig. Een paar dagen later werd ik ingeleid. De eerste weeën ving ik op een skippybal op, later liep ik rondjes en hing ik half over het bed. Bij zeven centimeter ontsluiting kreeg ik een weeënstorm. ‘Ik kan niet meer!’ riep ik uitgeput. Mijn vriend raakte daar-door een beetje in paniek. Hup, rende hij weer de gang op om de verloskundige aan haar jasje te trekken. Zij assisteerde bij meerdere bevallingen tegelijk en kon er niet de hele tijd voor mij zijn. Een tegenvaller, want daar had ik wel op gere-kend. Zeker op de moeilijke momenten miste ik haar steun.

VAN BEGIN TOT EIND Na mijn bevalling ben ik me gaan realiserenhoe belangrijk de mensen aan je bed zijn. Hoe fijn het is als iemand met kennis je het vertrouwen geeft dat je het kunt en je helpt de kalmte te bewaren. Daar-om ben ik een jaar na de geboorte van Max doula (bevallingscoach, red.) gewor-den. Ik ben, in tegenstelling tot de verloskundige in het ziekenhuis, van begin tot eind bij de bevalling aanwezig. Gaat het goed, dan doe ik zo weinig mogelijk. Maar vallen de weeën stil of worden ze heel krachtig, dan stel ik voor een an-dere houding aan te nemen of adem ik met de vrouw mee. Ik help haar tussen-door ook ontspannen en als er een partner is, geef ik die tips: pak haar vast bij de heupen of geef tegendruk in haar rug. Laatst zei een stel: “Zonder jou was het niet gelukt.” Een mooi compliment, maar de barende vrouw doet het werk.

GEEN ANGST Voor deze bevalling heb ik gekozen voor een collega-doulaen een verloskundige die zelfstandig werkt, zodat ik weet dat zij constant aan-wezig zijn. Bij mijn eerste bevalling was ik bang om uit te scheuren. Daarom stopte ik aan het einde van de persfase even met persen. Achteraf gezien had ik nog één keer alles moeten geven. Had dat gezegd, dacht ik later. Want toen de hartslag van de baby omlaag ging, werd besloten een knip te zetten. Nu wil ik dat er beter gecommuniceerd wordt. De vorige keer was iedereen al bezig met de baby zodra het hoofdje zichtbaar was, terwijl ik nog volop aan het persen was. Ik heb mijn vriend gevraagd of hij nu zijn aandacht tot het einde bij mij wil houden. Hij kan me kracht geven om door te gaan. Nu we alles goed hebben besproken, voel ik geen angst meer. Laat maar komen, ik kan niet wachten.’

ouders van nu.nl76

ouders van nu.nl 77

portretten

ouders van nu.nl78

k begrijp de onzekerheid van ouders nu beter

ASTRID HEUVELING (40) is kraamverzorgster en heeft een relatie met RENÉ. In oktober

2018 werd hun eerste kind geboren, zoon XAVY.

AANLEGGEN & GAAN ‘Waar ik normaal vlak na een geboorte bij een gezin op de stoep sta, kwam ik nu zelf thuis met een baby. Best gek. Wel fijn dat ik al wist hoe zo’n kraamweek eraan toe gaat. Ik wist dat we niet te veel bezoek moesten ontvangen en dat ik na een dag of drie een dipje zou krijgen. Ook kon ik Xavy zo aan m’n borst leggen. Toch was mijn kraamtijd niet zo rooskleurig als ik me had voorgesteld. Tijdens de bevalling ben ik ingeknipt en die wond is flink gaan ontsteken. Ik had zo’n pijn, ik kon niet lang staan en onmogelijk zit-ten. Er zat niets anders op dan de hele week op bed liggen. Heb ík dit? dacht ik. In de vijftien jaar dat ik als kraamverzorgster werk, heb ik dit nog nooit gezien.

DRIE KEER GESTRIPT Op mijn elfde paste ik al op baby’s uit de buurt en het leek me geweldig om jong moeder te worden. Maar in relaties werd die kinderwens nooit concreet. Ondertussen kwam ik als kraamverzorgster wel elke week bij blije ouders thuis. Dat was soms moeilijk. “Heb je ook kinderen?” werd me vaak gevraagd. Gevolgd door: “Wil je ze wel?” Ik ben er altijd open over geweest en bleef erop vertrouwen dat ook ik ooit een gezin zou hebben.Vier jaar geleden kreeg ik een relatie met René, twee jaar later was ik zwanger. Mijn zwangerschap was er één volgens het boekje: ik was moe, verder had ik nergens last van. De bevalling was een ander verhaal. Ik wilde thuis bevallen, want door mijn werk weet ik hoe fijn het is om dan in je eigen omgeving te zijn. Maar toen er twee weken na de uitgerekende datum waren verstreken en ik drie keer ge-stript was, moesten mijn vliezen worden gebroken. Daarna schoot de ontsluiting niet op en werden de weeën zo pittig dat ik een ruggenprik wilde en dus naar het ziekenhuis moest. Na 23 uur werd Xavy eindelijk op mijn borst gelegd.

IN DE WATTEN Ondanks mijn kennis heb ik nooit overwogen om minder uren kraamzorg te nemen. Ik wilde me juist lekker in de watten laten leggen. De collega die bij ons kwam, kende ik niet goed. Toch vertrouwde ik haar volledig. Iedereen werkt anders en ik ben niet het type dat zegt: het moet zus of zo. Terwijl ik rust nam, leerde ze mijn vriend hoe hij een luier moet verschonen en onze zoon in bad moet doen – handelingen die ik kan dromen. Na een paar dagen deden mijn borsten pijn van het voeden. Aha, dacht ik: zo voelt stuwing dus. Ik begrijp de onzekerheid van ouders nu beter. Door vermoeidheid is het soms lastig om rustig te blijven en te zien wat er aan de hand is. Nu ik zelf moe-der ben, kan ik ouders daar nog beter bij begeleiden.’

ouders van nu.nl 79

portretten

NIENKE WIERINGA (35) werkt als gynaecoloog en is getrouwd met FLORIS. Ze hebben

twee zoons: BEREND (3,5) en PEPIJN (11 maanden).

MEELEVEN ‘Het mooiste aan mijn werk? Het moment dat de baby op debuik van de moeder gelegd wordt. Bij de ouders valt de spanning weg – einde-lijk is het kind er. Die ontlading is prachtig. Zeker nu ik voor de tweede keer moeder ben geworden, komen die emoties extra bij me binnen. Ik probeerde altijd al van de bevalling een rustig, bijzonder moment te maken voor de ouders, maar pas nu ik zelf bevallen ben, weet ik hoe belangrijk dat is.

SPOEDOPERATIE Een verloskundige maakt meestal de mooie zwanger-schapsverhalen mee, ik zie vooral vrouwen bij wie het anders loopt dan gepland. Daardoor ben ik kritisch. Ik denk niet: het zal wel goedgaan, alleen bij uitzon-dering gaat het mis – maar juist andersom. Daardoor heb ik me veel zorgen ge-maakt tijdens mijn eigen zwangerschappen. Bij Berend, onze eerste, dacht ik in het begin bij elk pijntje: ik heb vast een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Om mezelf gerust te stellen, maakte ik bijna elke week een echo bij mezelf. Bij mijn tweede zwangerschap was mijn angst nog groter, al was daar geen reden voor. Het was een gevoel. Op de twintigwekenecho zag ik dat Pepijn een klompvoet had – mijn angst bleek dus niet ongegrond. Ook zat er een groot bloedvat boven mijn baarmoedermond. Met 31 weken verloor ik veel bloed en dat was niet te stoppen, twee weken later moest ik een spoedkeizersnee onder-gaan. Een ingreep die ik met mijn ogen dicht kan uitvoeren, maar nu lag ik zelf op die operatietafel. Dat was dubbel. Ik wist precies wat er gedaan werd. Mensen vroegen later of het niet vreemd was om door collega’s geopereerd te worden, maar ik vond het juist fijn. Ik had alle vertrouwen in deze mensen.

ERVARINGSDESKUNDIGE Omdat allebei mijn bevallingen niet vaneen leien dakje gingen – Berend werd met een vacuümpomp geboren – begrijp ik als geen ander wat de impact van een complicatie kan zijn. Als een vrouw zes weken na haar bevalling bij mij op nacontrole komt en aangeeft dat een knip of kunstverlossing voor haar een traumatische ervaring is geweest, zal ik nooit den-ken: het kan erger. Elke zwangerschap en bevalling is anders. En iedere vrouw beleeft het op haar eigen manier. Ik probeer patiënten zo goed mogelijk te be-geleiden en waar mogelijk gerust te stellen. Berend lag in een stuit en werd met 36 weken in mijn buik gedraaid. Als vrouwen twijfelen over zo’n draaiing, zeg ik: “Ik begrijp dat je bang bent, maar ik heb het zelf ook meegemaakt. Het is even vervelend, maar bij mij kwam het ook goed.” Dat kan vrouwen helpen.’

een echo bij mezelf

ouders van nu.nl80

ouders van nu.nl 81

portretten

ouders van nu.nl82

Mijn eigen adviezenbleken niet te helpen

ANNEMIEKE HUISING (28) en NIELS hebben een zoon: SAM (1). Ze werkt als verlos-kundige en is nu zwanger van hun tweede kind.

PIJN IS FIJN ‘Tijdens mijn eerste zwangerschap leefde ik dagenlang op een halve komkommer en limonade. Meer kreeg ik niet binnen. Ik dacht dat ik wist wat misselijk zijn inhield, maar het stond niet in verhouding met wat ik nu voelde. De adviezen die ik mijn cliënten geef – vermijd vet voedsel en eet een biscuitje voordat je opstaat – hielpen helemaal niet. Ik realiseerde me des te meer dat elk lichaam anders op een zwangerschap reageert. Pas na 21 weken verdwenen de klachten en kon ik genieten. Soms voelde ik kramp in mijn on-derbuik. Mooi, dacht ik dan, de boel groeit! Veel vrouwen denken bij één drup-pel bloedverlies al aan een miskraam. Als je er weinig vanaf weet, ken je vaak alleen de slechte verhalen. Door mijn kennis kon ik de pijntjes relativeren.

MAGISCH MOMENT Naast de medische twintigwekenecho heb ik geen extra echo’s laten maken. Ik dacht: als het goed voelt, zit het ook goed. Helaas bleek dat dat niet altijd opgaat. Met 31 weken was mijn bloeddruk hoog en ik had afwijkende leverfuncties. Ik bleek een zeldzame leverziekte te heb-ben. Gek genoeg voelde ik me prima, dat vond ik eng: hoe kon ik mijn lijf dan nog vertrouwen? Omdat mijn leverfuncties snel verslechterden, werd ik met 32 weken en zes dagen ingeleid. Helaas ging de baby na vijf centimeter ontsluiting dwarsliggen en werd het een keizersnee. Op weg naar de OK dacht ik: nu ga ik dat magische moment zelf meemaken. Toen Sam uit mijn buik werd gehaald, mocht ik hem met het zeiltje ertussen even aanraken. Daarna werd hij aan de kinderarts overhandigd. Dat was pijnlijk, maar ik was direct verliefd op hem.

LEEG WIEGJE De emoties kwamen later. De couveuseafdeling ken ik op mijn duimpje, maar je eigen kind daar zien liggen, is wel wat anders. Sam woog maar twee kilo en alles in mij riep: ik wil je nú vasthouden! Hij moest een paar weken blijven om aan te sterken. Steeds als ik naar huis ging, bleef mijn hart achter in het ziekenhuis. ’s Nachts kolfde ik naast een leeg wiegje. Het was totaal niet de kraamtijd die ik me had voorgesteld. Hoewel ik liever had gezien dat het anders was gelopen, begrijp ik cliënten die een vroeggeboorte mee-maken nu beter. Met Sam gaat het gelukkig goed, binnenkort wordt hij grote broer. De kans dat ik opnieuw leverproblemen krijg, is klein. Ik maak me dus niet meer zorgen dan tijdens de eerste zwangerschap. Ik ga ervan uit dat ik deze zwangerschap gewoon tot de veertig weken volmaak. En ik hoop dat ik natuur-lijk kan bevallen, want ik wil heel graag weten hoe dat is.’ M

ET

DA

NK

AA

N H

M.C

OM

, IM

PS

-ELF

S.C

OM

, LIT

TLE

HE

DO

NIS

T.N

L, M

AM

ALI

CIO

US

.CO

M, O

NLY

.CO

M, P

RE

NA

TAL.

NL,

TU

MB

LEN

DR

Y.C

OM

, VE

RA

MO

DA

.CO

M, Z

EE

MA

N.C

OM

ouders van nu.nl 83

portretten

oudersvannu.nl84

MatthéRein

‘Van nobele afkomst’ betekent Djenn. Met zo’n mooie

betekenis is het best gek dat deze jongens- én meisjesnaam

in Nederland nauwelijks voorkomt.

Zahra

Pepijn

Charmaine

Jay-Lynn

Liam

JesseEmily

Febe

Wilhelmina

DJENN

NydiaTimon

Een selectie van de meest

bijzondere of juist herkenbare

namen. Insturen kan naar:

redactie@oudersvannu.nl

Wilhelmina is met 10 letters de langste Nederlandse meisjesnaam. Klinkt het je iets

te gedateerd? Misschien niet als je er als roepnaam als Elmi of Mina aan koppelt.

Liam viel in 2018 met 532 keer net buiten de top 10 van

populairste jongensnamen in Nederland. Daarmee is-ie over z’n

piek heen; in 2015 werden er in Nederland 733 Liams geboren.

Eefje

Mieke

DROPPING

Meer inspiratie? Download de app Zwanger

& Baby op oudersvannu.nl

ZOET & ZOUT Brood is gezond, helemaal als je er ook een dun laagje

margarine op smeert. En die boterham wordt nog lekkerder met beleg. Maar

wat kies je dan? Zoet beleg bevat vaak veel suiker en weinig voedingsstoffen

– een paar uitzonderingen daargelaten – terwijl hartig beleg weer meer

voedingsstoffen bevat, maar ook veel zout. Variatie in beleg helpt dus om niet

te veel zout maar ook niet te veel suiker binnen te krijgen. De volgorde – eerst

hartig, dan zoet – maakt niets uit.

DIK OF DUN? Wat je ook op die boterham legt, smeert of strooit:

beleg dun. Hiermee breng je al snel de hoeveelheid zout of suiker omlaag. Wist

je dat een dun laagje appelstroop zo een suikerklontje scheelt met een dikke

laag? En een voorgesneden plak kaas is vaak anderhalf keer zo veel (en

dus ook anderhalf keer zo veel zout en verzadigd vet) dan wanneer je de kaas

zelf schaaft.

DRIE-EENHEID Natuurlijk zijn er ‘goede’ en ‘minder goede’ keuzes in

beleg. Maar hoe kies je en wat kies je? Je kunt variëren door bijvoorbeeld

steeds één keer hartig, één keer smeren en één keer zoet te kiezen. Dat

hoeft niet met hele boterhammen, je kunt het ook met halve of kwart boter-

hammen doen. Met hartig bedoelen we dan kaas, ei of magere vleeswa-

ren (zoals kipfilet of achterham); met smeren bedoelen we pindakaas, zui-

velspread, groentespreads en hummus. En zoet is dan gewoon zoet, zoals

hagelslag, appelstroop of jam.

GROEN DOEN Beleg je dun en wissel je af? Dan ben je al heel goed

bezig. Nog beter? Geef er dan nog wat groente of fruit bij. Bijvoorbeeld als

beleg, zoals een boterham met plakjes banaan of aardbei of als topping.

Denk aan schijfjes appel op de zuivelspread of plakjes komkommer op de

pindakaas. Maar losse reepjes paprika, wat snoeptomaatjes of worteltjes

erbij kan natuurlijk ook.

BelegadviesEerst hartig, dan zoet op brood: wie is er niet groot mee geworden? Maar is het echt nodig? En wat is nou gezond beleg?

BE

ELD

ISTO

CK

SNAPElke editie beantwoorden

Michelle van Roost en

Manon van Eijsden,

voedingsdeskundigen en

auteurs van Wegwijs in de

voedingsjungle - Gewoon

gezonde voeding voor

kinderen van 0 tot 9

voedingsvragen.

SnelsmerenNodig:

1 hardgekookt ei

1 tl mayonaise

Prak het ei met een vork en

roer de mayonaise erdoor. Het

resultaat: een lekkere eiersalade

voor op brood!

ouders van nu.nl 85

Wordt je peuter witheet als Netflix het niet doet of z’n interactieve dino niet terugpraat? Tssss… Opgroeien in de 80s en 90s, dát was pas zwaar. TEKST MARLOES GRIMBERGEN BEELD GETTY IMAGES

Vroeger was alles… anders

ouders van nu.nl86

opvoeden

Konijnenoren maken? Met een telefoon bélde je

6 PICTURE (NOT SO) PERFECT

Speciale momenten werden

vroeger vastgelegd met een echte

camera, zo eentje waar je dus niet

mee kunt bellen. Dat betekende

niet tig keer poseren voor de beste

Insta-foto, maar je moeder hoopte

op een lucky shot en kon het resul-

taat pas weken later bekijken,

als het rolletje vol was. En bleek

dat lucky shot mislukt, tja, dan had

je dus alleen maar vage, bewogen

foto’s van je eerste verjaardag.

Het was niet anders.

7 GEVAAR OP DE ACHTERBANK

Tegenwoordig is het ‘safety first’

op de achterbank en snoeren we

kinderen vast in geavanceerde

autostoelen. Dat was jaren geleden

wel anders, toen sommige auto’s

nog niet eens gordels hadden op

de achterbank. Je had dus alle

bewegingsruimte achterin of je

werd in de achterbak gegooid als

de bank vol was, kon allemaal.

8 MOCHT JE ME MISSEN…

Vakantie was vroeger écht

vakantie. Dus geen contact met

het thuisfront. Miste je opa en

oma? Dan had je twee kwartjes

om ze een paar minuten te

1 UITZENDING GEMIST

Paw Patrol wanneer je blieft? Nee

hoor, je televisiemomenten moest

je zorgvuldig plannen. Schakelde je

op woensdagmiddag tien minuten

te laat in, dan ging Seabert mooi

aan je neus voorbij. En nee, die viel

niet terug te kijken, te streamen of

uitgesteld te kijken. Balen, want dan

kon je nergens over meepraten in

de zandbak.

2 PRESS ’N PLAYEen beetje peuter van

nu heeft zijn eigen Spotifylijst vol

K3, minidisco of misschien wel

wat nummertjes van Suzan en

Freek. Nee, dan dertig jaar gele-

den: dan zette je moeder een

cassettebandje aan met Op een

grote paddenstoel óf – als ze er

werk van had gemaakt – had ze

een middag naast de radio geze-

ten terwijl Kinderen voor Kinderen

werd uitgezonden. Met twee

vingers tegelijk op de opname-

én playknop drukken. Met een

potlood binnen handbereik, voor

als het bandje weer eens vastliep.

3 NAVIGEREN VIELTE PROBEREN

Het ging nog weleens mis op weg

naar Zuid-Frankrijk. Moeders zat niet

op te letten of vader hield de kaart

ondersteboven, waardoor net de

afslag werd gemist en er een uur

omgereden moest worden. En bij

elke benzinepomp weer die discus-

sie tussen je ouders of ze nou wel

of niet de weg gingen vragen. Met

de komst van TomTom en Google

Maps is het een stuk gezelliger op

de Route du Soleil en duurt de reis

een stuk korter.

4 IK ZAG, IK ZAG…Tegenwoordig stapt

geen ouder meer het vliegtuig of

de auto in zonder tablet. Vroeger

moest je jezelf zien te vermaken

op de achterbank. Dus ging je

in de weer met je raamstickers,

zong je een uur lang We zijn er

bijna of deed een spelletje met

de rest van het gezin. Zoals het

tellen van groene en rode PTT-

busjes voor geluk en ongeluk.

5 WE BELLEN!In elke kamer van het huis

stond een telefoon, met een snoer.

Meestal eentje met toetsen, soms

een met draaischijf. Zo kon je in

elke kamer bellen, handig. Bellen

ja, want daar waren telefoons in

essentie voor. Niet om jezelf konij-

nenoren te geven via Snapchat, te

googelen waar de leukste speeltuin

is of een spelletje te spelen als je

een minuut moet wachten.

ouders van nu.nl 87

je moeder naar de woonkamer,

of soms zelfs naar de tuin. Geen

babyfoon en al helemaal niet eentje

met camera of bewegingssensor.

Als je wakker werd, schreeuwde je

de longen uit je lijf en hoopte je dat

je snel werd gehoord.

12 DE WAS-DROOG-COMBINATIE

Wil je peuter niet helpen met het

inruimen van de vaatwasser? En

dan te bedenken dat jij vroeger

met het sop, de borstel én een

theedoek aan de slag moest. Met

het daarbij behorende dagelijkse

gevecht over wie moest wassen

en wie moest drogen.

13 OP DE BLARENLIGGEN

Dik smeren met factor 50 én een

UV-pak aan, anders mag je niet

de volle zon in. Dat deden onze

moeders nét even anders. Factor 8

was ook wel hoog genoeg en als

je verbrandde, betekende dat dat

je daarna lekker goed bruin werd...

14 TIJD VOORINTERNET

4G hoort erbij tegenwoordig.

Altijd en overal. En in één touch

of swipe is het beschikbaar. Nee,

dan vroeger: alleen verbinding

bellen vanuit een broeierige

telefooncel. That’s it. Die virtuele

rondeiding door de stacaravan zat

er vroeger niet in.

9 WIL DE FAMILIEDE JONG ZICH

MELDEN?Maar hoe bereikte oma júllie dan

op vakantie als er iets ergs zou zijn?

Daar hadden we de Wereldomroep

voor. Op vakantie luisterde je dus

elke dag verplicht naar alle families

die via de radio opgeroepen werden

om contact op te nemen met thuis,

ook al werd jullie naam nooit

genoemd.

10 IN EENSLECHTE BUI

Ging je weg met de fiets, dan

keek je moeder even naar boven.

Naar de lucht inderdaad. Geen

Buienradar. Waren de wolken

diep donkergrijs, dan bleef je

nog even binnen of kreeg je een

regenpak aan. Was de lucht licht-

grijs, dan nam je moeder de gok.

Dat ging soms goed en soms

zorgde het voor een nat pak.

11 HEB IKCONTACT?

‘Ga maar lekker slapen, schatje.’

Daarna ging de deur dicht en liep

maken met het wereldwijde web

al. Daar ging je rustig voor zitten.

Een hoop gebliep en geruis wan-

neer de modem contact maakte.

En dan, een klein half uur later,

kon je eindelijk het internet op.

Maar niet te lang, want dat was

duur en bovendien kon de telefoon

dan niet gebruikt worden.

15 SAAIE POPDe coolste feature van je

vroegere pop? Dat waren de ogen

die automatisch dicht gingen als je

haar plat neerlegde. Niks geen pop

die kon huilen of plassen en van

blaffende puppies of pratende Fur-

by’s was al helemaal geen sprake.

Nul interactie met je speelgoed, je

was helemaal aangewezen op je

eigen fantasie.

16 NIKS TE KNIJPENAls je onderweg opeens

gierende honger kreeg, had je

mazzel als je moeder een appel

bij zich had. Gepureerd fruit leeg-

knijpen in je mond kon nog niet en

voorverpakte Nijntje-koekjes waren

nergens te koop.

Erg verbrand? Prima, dan werd je lekker bruin

Coolste feature: dat je pop z’n ogen kon sluiten

ouders van nu.nl88

alles in huis voorde allerkleinsten

Juul (5)

FanclubVan olifant tot brand-weerman: aan idolen geen gebrek bij de gemiddelde peuter.

Thei (2)Yasmina (5)Noaley (3)

Daley (2)Kaithlyn (3)

Melle (3)Kaj (3)

Owen (2)

DEEL DE LEUKSTE FOTO’S VAN JE KIND

MET ONS OP INSTAGWRAM. GEBRUIK

#OUDERSVANNU

Elise (3)

Benji (2)Juul (4)

Lova (2)

Jae, Senn en Vince (4) Wolf (3)Zarah (1)

RELAX TO THE MAXLaten we vooropstellen: zwanger-

schapsverlof is er natuurlijk niet

voor niets. Het is dan tijd dat je het

wat rustiger aan doet, zodat je je

kunt voorbereiden op de bevalling

en de periode daarna. Want zodra

je baby er is, is het (weer) flink

omschakelen.

PRAKTISCHE ZAKENGeboortekaartje uitzoeken. Check!

Maar heb je alles al in huis voor je

baby? Van flessen tot spenen, een

borstkolf, autostoel of items voor de

babykamer. Kortom: echt een klusje

om te doen tijdens je verlof.

ZWANGERSCHAPS- MASSAGENaast het doen van al die praktische

‘regeldingen’ is zwangerschapsverlof

natuurlijk ook dé tijd om lekker te doen

waar jij zin in hebt. Denk bijvoorbeeld aan

een heerlijke zwangerschapsmassage.

Het helpt je om goed te ontspannen.

FOTOALBUMS MAKENEen klusje dat altijd blijft liggen en

waar je normaal gesproken geen

tijd voor hebt (of maakt): fotoalbums

samenstellen. Want hoe leuk is het

om het fotoalbum van je eerste kind

er straks bij te pakken en te kijken

of je tweede op hem lijkt?

KOFFIETJES DRINKENJe verlof is ook dé perfecte tijd om

koffiedates of lunchafspraken in te

plannen. Want wanneer ben je nou

zo flexibel qua tijd? Grijp die kans,

want zodra je baby er is, duurt het

misschien weer een tijdje voor je je

vriendin ziet.

AAN DE KNUTSELDe laatste weken voor de bevalling

scharrel je misschien het liefst rond

het huis. Want je zit er natuurlijk niet

op te wachten dat je vliezen midden

in een winkelstraat breken. Iets leuks

knutselen voor de babykamer is een

goede én leuke afleiding.

Kijk je er al maanden naar uit? Of denk je:

wat moet ik met al die tijd? Hoe dan ook: er

zijn genoeg leuke dingen om te doen tijdens

je zwangerschapsverlof.

NOG EVEN IN DE WACHT

GETEST: MAM EASY START ANTI-COLIC BABYFLESIn onderzoek van hettestpanel.nl*

bevestigt 80% van de ouders dat

hun baby dankzij de MAM Easy

Start Anti-Colic babyfles minder of

geen last meer van buikkrampjes

heeft. De ventilatiegaatjes in de

bodem zorgen voor een optimale

drukregulatie en een gelijkmatige

drinkstroom. Zo slikt je baby

minder lucht in. 92% van de testers

zou de babyfles aanbevelen.

8,2DE MAM EASY START ANTI-COLIC BABYFLES WERD DOOR 87 TESTERS BEOORDEELD MET EEN 8,2.

OUDERS VAN NU SAMEN MET MAM

*ONDERZOEK UITGEVOERD DOOR HETTESTPANEL.NL, ONDER 87 TESTERS

(SEPTEMBER 2018). HETTESTPANEL.NL IS ONDERDEEL VAN SANOMA

MEER INFORMATIE OVER DE FLESSEN- EN FLESSPENEN VAN MAM VIND JE OP MAMBABY.COM

s

ouders van nu.nl 93

columnB

EELD

PR

IVÉB

EELD

Vakantie (fin)In mijn vorige columns had ik het over de vakantie. Over hoe de heenreis naar Frank-

rijk was verlopen en over hoe het genieten hier en daar wat getemperd werd door

babygehuil. Welnu, de vakantie ligt achter ons en wat ik jullie nog verschuldigd ben,

is een verslag van de rest van de vakantie. Hier komt het:

Naar de E.Leclerc gegaan, drie keer, en alle keren moeten constateren dat ik ver-

dwaald was tussen het enorme aantal schappen. Een rivier bezocht. Uitgegleden op

de stenen in de rivier. Vier avondwandelingen gemaakt. Eén keer mét mijn vrouw en

zónder de kinderen uit eten geweest, nogmaals dank aan mijn moeder, die een aan-

tal dagen langskwam en wel wilde oppassen. Een muis uit het zwembad gered. Wei-

nig dank van mogen ontvangen, terwijl hij zijn leven toch wel degelijk aan mij dankt.

Op mijn stuitje gevallen, omdat ik uitgleed over pas gemaaide glooiende akker. De

rest van de vakantie een blauwe kont gehad. Elke ochtend met de oudste dochter

naar de lokale bakker gereden om een baguette en croissants te halen. Elke ochtend

de oudste dochter die op de heenweg naar de bakker onophoudelijk ‘croissant

croissant croissant’ riep, en op de terugweg de croissant in een moordend tempo naar

binnen werkte. 17 filmpjes en 357 foto’s gemaakt. Acht keer de barbecue aangestoken.

Zeker vier van die acht keer uiteindelijk iemand anders al het bakwerk laten doen.

Elke dag begonnen door bij het krieken van de dag in het zwembad te springen. Leuk

idee, word je hartstikke fris van, maar in de praktijk blijkt zwemmen in je eentje toch

altijd een beetje… in je eentje. Een dozijn manieren bedacht hoe we de vliegenplaag

rond de eettafel in de tuin konden bestrijden en moeten concluderen dat geen van

die manieren echt succesvol bleek. Het meest effectief bleken vliegenstrips, bedoeld

voor binnenshuis, maar zelfs die waren nog vrij nutteloos. Het zag er ook absoluut niet

uit; een enorme lindeboom met aan de laagste takken een aantal plakstrips tegen

de vliegen. De eigenaar van het huis kwam onaangekondigd langs en keek alsof hij

water zag branden. Op de vraag wat werkte tegen de vliegen zei hij: ‘Regen’.

Eenmaal een grot bezocht met eeuwenoude rotstekeningen. Of tenminste de ingang

van de grot. We hadden moeten reserveren en de volgende tour die beschikbaar

was, startte zes uur later. Of we wilden wachten. Mwah. Neuh.

Twee boetes gereden, bleek twee weken na thuiskomst. Twee dagen gepland voor

de terugreis, maar omdat we om half één in de middag Parijs al voorbij waren, be-

sloten we om door te rijden. Twee weken nodig gehad om bij te komen. Topvakantie.

Ik heb de rest van de tijd een blauwe kont gehad

Presentator Jan Versteegh (32) is

getrouwd met Dieuwertje en hij

is vader van dochters Lulu Keesje (1)

en baby Bella Didy.

PASTA MET

SPEKJES EN

TONIJN

Veelsucces

Een tafel vol blije en vooral etende kinderen? Dat gaat je lukken met deze succesnummers.

Bedacht en getest door Tooske Ragas.

FOTOGRAFIE STEF NAGEL RECEPTUUR TOOSKE RAGAS

HALLOUMIFRIETEN MET WITLOFSALADE

koken

ouders van nu.nl 95

PINDASOEP

ouders van nu.nl96

Iedereen-blij- recepten

koken

PASTA MET SPEK EN TONIJN

Dit heb je nodig 1 rode ui • 1 rode paprika • 2 tenen

knoflook • 2 blikjes tonijn op water • 200 g gerookte

spekblokjes • ½ tl uienpoeder • 1 tl paprikapoeder

• 300-350 g penne of fusilli • 300 ml slag- of kookroom

• rode pesto naar smaak • 1 bosje bladpeterselie

Zo maak je het Snipper de ui. Halveer de paprika,

verwijder de zaadlijsten en snij in stukjes. Snij de

knoflook fijn. Laat de tonijn uitlekken. Verhit een scheut

olijfolie in een pan en bak de spekjes uit. Haal ze uit

de pan en fruit de ui een paar minuten in het bakvet.

Voeg de paprika en knoflook toe en bak ze op laag

vuur mee, tot de paprika zacht is. Voeg het uien- en

paprikapoeder toe en bak even mee. Kook de pasta

volgens de aanwijzingen op de verpakking. Voeg de

room, het spek en de uitgelekte tonijn toe aan het

paprikamengsel. Breng de saus op smaak met pesto,

peper en zout. Snijd de peterselie fijn en schep door

de saus, hou wat achter ter garnering. Schep de pasta

door de saus. Serveer het gerecht bestrooid met de

rest van de peterselie. Lekker met een salade.

HALLOUMIFRIETENMET WITLOFSALADE

Dit heb je nodig 4 stronkjes witlof • 1 appel • 2 manda-

rijnen • 1 handje walnoten (optioneel) • bosje munt

• 500 g halloumi • bloem, om mee te bestrooien

• zonnebloemolie • 2 handjes rozijnen • 3 el mayonaise

• 2 el yoghurt • scheutje sinaasappelsap

Zo maak je het Snij de witlof in stukjes en de appel

in blokjes. Pel de mandarijnen en verdeel ze in partjes.

Hak de walnoten grof. Pluk het muntblad, leg de

blaadjes op elkaar en rol ze op. Snij in dunne reepjes.

Snij de halloumi in frieten en bestrooi ze rondom met

bloem. Verhit een flinke laag zonnebloemolie in een

diepe, stevige pan. Meng ondertussen de witlof, appel,

mandarijn, rozijnen en eventueel de walnoten. Klop de

mayo, yoghurt en het sinaasappelsap tot een romige

dressing en schep deze door de witlofsalade. Bestrooi

met de reepjes munt en zet apart.

Frituur de halloumifrieten, met zo’n 5 stuks per keer

zodat ze niet aan elkaar plakken, circa 2 minuten of tot

ze goudbruin en krokant zijn. Laat ze heel even uitlekken

op keukenpapier en serveer ze daarna meteen, met

de witlofsalade erbij.

ALTIJD GOED

APPELTJE, EITJE! IS

EEN KOOKBOEK MET

SIMPELE, SNELLE,

GEZONDE EN LEKKERE

GERECHTEN. VAN DIE

GERECHTEN WAAROP

JE ALTIJD TERUG KUNT

VALLEN, ALS JE EVEN

WEINIG TIJD HEBT, DIE

IEDEREEN LEKKER

VINDT EN DIE NOOIT

MISLUKKEN. BEDACHT

EN GESCHREVEN DOOR

TOOSKE RAGAS EN

HAAR VRIENDINNEN.

€ 20,99 UITGEVERIJ

SPECTRUM

PINDASOEP

Dit heb je nodig ¼ wittekool • 2 tenen knoflook • 1 rode

ui • 200 g sugarsnaps • 2 kipfilets, in reepjes • 1 volle

el gladde 100% pindakaas • 1 tl sambal (optioneel)

• 1 l kippenbouillon • 1½ el wittewijnazijn • 3 el ketjap

• 1 laurierblad (optioneel) • 3 pimentkorrels (optioneel)

• 2 tl bruine basterdsuiker (optioneel)

Voor erbij: 4 hardgekookte eieren • 100 g taugé

• gebakken of gefruite uitjes • selderijblad (heb je geen

selderijblad kook dan 1 tl gedroogde selderij mee in de

soep) • ½ rode chilipeper

Zo maak je het Snij de wittekool in reepjes. Pers

de knoflook en snipper de ui. Breng een pan water

tegen de kook aan en blancheer hierin de wittekool en

sugarsnaps 3 minuten. Schep de groenten uit het water

en laat de pan op het vuur staan. Pocheer de kip in een

paar minuten gaar in het water. Zet de kip apart. Verhit

wat olie in een pan en fruit hierin de ui en knoflook

enkele minuten. Roer de pindakaas en sambal erdoor en

bak even mee. Schenk langzaam de bouillon erbij. Voeg

de wittewijnazijn, ketjap, kip en eventueel het laurierblad

en de pimentkorrels (even kneuzen) toe en laat zacht

koken zodat de smaken goed mengen (hoe langer, hoe

lekkerder). Voeg de laatste 2 minuten de kool en sugar-

snaps toe. Breng de soep op smaak met peper, zout

en basterdsuiker. Verdeel de soep over de borden en

garneer met een gehalveerd ei, taugé, uitjes, selderij-

blad en ringetjes chilipeper.

Tip: je gebruikt maar een kwart van de wittekool, de rest

kun je de volgende dag roerbakken met overgebleven

taugé en een eitje. Of maak er soep van.

ouders van nu.nl 97

Oh wat was het sexy, dat hij af

en toe tegen je in durfde te gaan

en tegengas gaf. Maar wat is het

irritant nu jullie samen kinderen

hebben en jullie nog altijd niet

op één lijn zitten. TEKST EVA MUNNIK BEELD GETTY IMAGES

HOE VOED JE DAN JE KIND OP?

COMPLEETcontra

ouders van nu.nl98

opvoeden

Opposites attract, zeggen ze. Maar als je samen een

kind hebt, kunnen die – ooit zo leuke – karakterver-

schillen behoorlijk irritant zijn. Een relatie hebben

is al een uitdaging, samen een kind grootbrengen is

teamwork voor gevorderden. De relatie van Chantal

(35) is er in elk geval niet leuker op geworden sinds

haar man en zij ouders werden. Chantal heeft soms

zelfs het gevoel dat ze moet opkomen voor haar doch-

ter van twee. ‘Mijn man is vrij driftig en ongeduldig. Hij

is heus wel een liefdevolle vader, maar met dat typische

peutergedrag kan hij niets. Als hij met Alyssa thuiskomt

van het kinderdagverblijf en haar meteen voor straf in

haar kamer zet omdat ze niet ophoudt met schreeuwen

en gillen, kan ik echt boos worden. Ik weet dan dat

ze gewoon moe is en moet wennen aan de overgang

van de opvang naar thuis. Ik vind het zielig om haar

zo strikt aan te pakken zonder te kijken naar een on-

derliggende reden. Sowieso geloof ik niet in kinderen

in de hoek zetten of naar hun kamer sturen. Dat vind

ik veel te heftig voor een peuter die nog moet leren

met haar emoties te dealen. Mijn man vindt mij dan

weer te soft. Ik ben ook gevoeliger, leef me snel in in

anderen. Maar daar lijkt me als moeder niks mis mee.

Kinderen kunnen wel wat begrip gebruiken, het zijn

geen volwassenen.’

ANDERE DIMENSIE Niet altijd op één lijn zit-

ten is één ding, maar wat als je echt lijnrecht tegenover

elkaar staat? Kinderpsycholoog en opvoedkundige

Tischa Neve krijgt regelmatig ouders in haar praktijk

die er zelf niet uitkomen. ‘Soms belanden ouders zelfs

in een relatiecrisis.’ Neve adviseert vaders en moeders

die ruziën over opvoeden om vooral veel met elkaar te

praten en dan heel duidelijk aan de ander uit te leggen

waarom een bepaalde regel belangrijk is. ‘Eigenlijk vind

ik dat je het van tevoren over dit soort zaken moet

hebben. Dus bespreek hoe je wilt opvoeden voordat er

überhaupt kinderen zijn. Dat lijkt gek, want je weet

nog helemaal niet hoe het zal zijn om een kind te

hebben. Maar je kunt wel al bespreken hoe je het voor

je ziet. Wat vind je bijvoorbeeld van straffen? Iedereen

is anders en heeft zelf weer een andere opvoeding

gehad. Dat bepaalt vaak hoe je je kind wilt groot-

brengen. Soms wil je het net zo doen als je eigen

ouders, omdat jij je jeugd fijn vond. Soms wil je het juist

anders doen, omdat je het als kind vervelend vond dat

je ouders zo streng waren of juist zo vrij. Verder heb je

natuurlijk een ander karakter dan je partner. Dat weet

je al, maar als er kinderen komen, geeft dat een heel

nieuwe dimensie aan alles. Praat daarover. Wat Chantal

betreft: het is belangrijk dat zij haar man uitlegt wat de

reden is dat zij niet wil dat hij hun peuter naar haar

kamer stuurt. Als je verschillende visies hebt, helpt het

om aan je partner duidelijk te maken welke gedachte-

gang, ervaring of kennis er achter jouw opvoed-ideeën

zit. En choose your battles, kijk waarin je kunt toegeven

en waarin niet.’

Je hoeft dus niet elke opvoedkwestie op de spits te

drijven. Hoe lang mag je peuter televisie kijken? Neem

je je dreumes bij je in bed of niet? Straffen, ja of nee?

Wanneer kan een speen echt niet meer? Duizenden

opvoedkeuzes en die hoeven niet allemaal overeen te

komen met die van je partner, aldus orthopedagoog

Mariëlle Beckers. ‘Wel is het goed om in grote lijnen

dezelfde ideeën te hebben. Bijvoorbeeld: hoe gaan we

met elkaar om in huis? Ook als het aankomt op ge-

drag dat echt niet kan, is het goed om met je partner

af te spreken hoe jullie dat aanpakken, bijvoorbeeld

dat je rustig blijft als je kind flipt. Bij kleinere dingen is

het minder essentieel om altijd op dezelfde manier te

reageren. In de praktijk is het vaak zo dat de ene ouder

losser is dan de andere. Kinderen weten heel goed dat

ze van papa eerder een ijsje mogen dan van mama, of

van mama langer op de iPad mogen. Daar zijn ze slim

ouders van nu.nl 99

‘KINDEREN WETEN HEEL GOED WAT ZE VAN WIE MOGEN. Daar maken ze gebruik van’in en maken ze gebruik van. Zoals ze dat ook doen bij opa en oma, waar weer andere regels gelden. Dat is niet zo erg als het om kleine dingen gaat.’ Neve waarschuwt wel dat verschillende opvoedstijlen op gevoelige kinde-ren meer impact kunnen hebben. ‘Als de basis van de opvoeding niet goed is, kan je kind zich er vervelend door gaan gedragen. Dan is het verstandig om een keer goed met je partner te bespreken wat jullie belangrijk vinden wat betreft de regels in huis.’

DE BOEMAN SPELEN Zolang het dus omkleine dingen gaat, is het geen ramp als jullie allebei een eigen opvoedstijl hebben. Maar als ouder is het soms wel vervelend, zeker als jij altijd gezien wordt als de strenge. Je kunt met je partner in een soort ‘good cop, bad cop’-situatie belanden. Niet leuk, want wie wil nou de slechterik van het gezin zijn? Roos (37), moeder van Tom (7), Isabelle (5) en Olivia (2), in elk geval niet. ‘Mijn man Koen verwent de kinderen veel meer, in mijn ogen dan. Niet zozeer met spullen, maar wel met eten en lekkers. Best irritant vind ik dat. Als ik een weekend weg ben, geeft hij de kinderen alleen maar pizza, patat en snoep. Nog irritanter is het dat de kinde-ren het bijna ongezellig vinden als ik thuiskom, want dan moeten ze weer normaal eten. Sowieso is Koen wat liever en toegeeflijker. Ik kan best hard zijn, van ‘niet zeuren en weer opstaan’. Terwijl hij de kinderen eerder zielig vindt en bijvoorbeeld thuis houdt als ze niet zo lekker zijn.’Vaak is degene die meer thuis is strikter en consequen-ter omdat die meer moet opvoeden, ziet orthopeda-goog Beckers: ‘Die ouder zit er vaak meer bovenop dat de baby op tijd slaapt, de eenjarige z’n fruit eet en de tweejarige aan tafel blijft zitten tijdens het eten.’ Als de boeman baalt van die rol, moet je er iets mee, vindt Beckers. ‘Wil je niet altijd maar de strenge ouder zijn, ga dan in gesprek met je partner en spreek af dat de een wat losser wordt terwijl de ander wat consequen-ter probeert te zijn. Laatst had ik nog een stel in mijn praktijk bij wie er zo’n ‘good cop, bad cop’-verdeling

ingeslopen was. Ik heb toen tegen die ouders gezegd: leer van elkaar. Jij gaat wat meer op de regels zitten en jij juist wat minder.’ Opvoedkundige Neve denkt dat je vooral ook duidelijk moet maken wat het met je doet dat jij altijd de strenge moet zijn. ‘Vertel je partner hoe het voor jou is dat hij altijd de vrolijke, makkelijke papa is. Geef aan wat voor gevoel dat geeft, maar kijk ook wat het met je kind doet. Een kind voelt het aan als mama het verschrikkelijk vindt hoe papa reageert op situaties, of andersom.’ Tegelijkertijd hoeft het voor je kind geen enkel probleem zijn dat papa softer is dan mama of andersom, benadrukt Beckers. ‘Je zou het ook gewoon kunnen accepteren dat jullie een andere stijl hebben, zolang jullie daar allemaal gelukkig mee zijn. Als de basis van structuur, veiligheid en liefde voor jullie kind maar goed is. Het is het belangrijkste dat de normen en waarden van jou en je partner overeen komen. Vaak is dat automatisch al zo, want anders zou je niet verliefd op elkaar zijn geworden.’

OP JE TONG BIJTEN Ben jij de yin van hetopvoeden en is je partner de yang en botst dat regelma-tig? Dan kun je gesprekken daarover het beste met z’n tweetjes voeren, zonder kind erbij. Dat doet Karlijn (33), moeder van Fien (8), Moos (5), Jip (3) en zwanger van haar vierde kind. Hoewel haar man Jaap-Jan en zij niet heel erg verschillen qua opvoedstijl, zijn er wel momenten dat ze de neiging heeft in te grijpen. ‘Mijn man laat de kinderen vrijer als het gaat om dingen als zwemmen, van bootjes af springen en surfen. Ik vind dat lastig en spannender, zie overal gevaren. Vaak spreekt hij me wel aan, dat ik mijn angst niet zo moet laten blijken, en gaat door met spelen met de kinderen. Op een later moment praten we er dan over. We pro-beren er geen ding van te maken op het moment zelf.’ Heel goed, vindt orthopedagoog Beckers, je kunt inderdaad beter over verschillende inzichten praten als je kind er niet bij is. ‘Parkeer je gevoel even, want als kinderen doorhebben dat hun ouders verschillende standpunten hebben, gaan ze het tegen je gebruiken.

ouders van nu.nl100

opvoeden

‘CHOOSE YOUR BATTLES. Kijk waarin je kunt toegeven en waarin niet’

Al rond de peuterleeftijd, als kinderen hun taal ontwik-kelen en leren praten, voelen ze het aan als papa en mama ergens verschillend over denken. Dan krijg je in een discussie “Maar van papa mag het wel” naar je hoofd geslingerd. Dus bespreek onenigheden later en probeer over grote dingen afspraken te maken, anders krijg je wel heel veel discussie met elkaar én je kind.’ Eva (38) biecht op dat het in the heat of the moment niet altijd lukt om op haar tong te bijten. ‘Laatst kwam ik thuis en waren mijn man Evert-Jan en onze driejarige zoon Rijck in een discussie verwikkeld omdat Rijck zijn pyjama niet aan wilde. Toen ontglipte mij: ‘Doe niet zo moeilijk, dan slaapt hij toch lekker zonder pyjama. Wat maakt dat nou uit?’ Terwijl Evert-Jan een punt probeerde te maken, kwam ik even tussendoor fietsen. Daar was hij niet blij mee. Ik wil hem niet af-vallen, maar soms gebeurt dat gewoon.’ Theorie en praktijk liggen vaak uit elkaar als het op ouderschap en opvoeden aankomt. Dat is geen ramp, vindt Neve. ‘Elkaar stelselmatig afvallen is echt niet slim. Maar je kunt het heus wel een keer zeggen als je het overdreven vindt hoe je partner je kind corrigeert. Laat het alleen niet in ruzie ontaarden waar je kind bij is.’Orthopedagoog Beckers kan zich situaties voorstel-len waarin je wél ingrijpt. Als je partner je kind slaat bijvoorbeeld. ‘Als grenzen overschreden worden, moet je je kind beschermen. Hij heeft het dan nodig dat je openlijk afkeurt wat er gebeurt.’ In het geval van Chan-tal gaat het niet om fysiek straffen, maar om het naar haar kamer sturen van hun tweejarige dochter. En dat zorgt voor hevige discussies. Chantal: ‘Ik wil dat hij op-houdt onze dochter naar haar kamer te sturen, ik denk echt dat dat niet goed is voor haar. Maar hij ziet dat niet zo.’ Zulke grote conflicten over opvoeden zijn een wezenlijk probleem in je relatie, zegt Beckers. ‘Dan is het verstandig om hulp te zoeken, bijvoorbeeld van een

orthopedagoog of bij de Opvoedpoli. Ik vind het onwijs sterk als ouders dat doen, je stelt je immers kwetsbaar op. Maar zo kom je wel verder.’

TUSSEN TWEE HUIZEN Weer anders is het als je niet meer bij elkaar bent. Dan is het nog lastiger om in elk huis dezelfde opvoeding te hanteren. Beckers: ‘Voor gescheiden ouders is het soms echt ingewikkeld, omdat de dingen waar je het niet over eens bent, vaak juist gro-ter worden als je uit elkaar gaat. Toch moet je proberen in grote lijnen dezelfde regels te hanteren. Je kind heeft immers al een veilige basis verloren. Ik had een keer een jongetje met gescheiden ouders in mijn praktijk wiens moeder heel strikt was. Zijn vader was het andere uiter-ste, die had helemaal geen regels. De overgang was voor dat kind daardoor altijd heel groot, het is lastig switchen van het ene naar het andere huis als er compleet andere regels zijn. Zeker bij jonge kinderen moet je dan echt afspraken maken. Het werkt niet als je peuter bij mama om zeven uur naar bed gaat en bij papa om negen uur. Dan raakt zo’n kind van slag. Jonge kinderen hebben duidelijkheid en structuur nodig. Die begrijpen niet waarom het bij mama twee uur eerder dan bij papa tijd is om te gaan slapen.’ Neve, zelf gescheiden, vindt het ook wenselijk om bepaalde basisafspraken te maken voor bij papa en bij mama. ‘Maar het is onmogelijk om het precies hetzelfde te laten zijn. Kinderen kunnen best schakelen tussen twee huizen. Een kind leert er ook van als het er bij de andere ouder anders aan toegaat.’Voor ouders die bij elkaar zijn en relatieproblemen door de opvoeding willen voorkomen, heeft Neve een tip: ‘Het mooiste is om als ouders regelmatig samen even de opvoeding te evalueren, zonder kind erbij. Net zoals je je toekomstige bruiloft bespreekt als je gaat trouwen. Dat vraag je ook aan je partner: hoe zie jij het voor je? Dan heb je het ook over hoe anderen trouwden en wat je daar leuk aan vond en wat je zelf absoluut anders wilt doen. Zo kunnen jullie ook de opvoeding van je kind doornemen. Het belangrijkste: laat elkaar in je waarde. Dan kom je echt een heel eind.’

ouders van nu.nl 101

Een gedraaide commode,volwassen meubels: Jules geeft voor de kamer van Freddie (1) overal een draai aan.TEKST GHISLAINE VAN DELDEN FOTOGRAFIE ANKE LEUNISSEN STYLING KIM DE GROOT

Met

ouders van nu.nl102

LEEUWENKOP ILA Y ELA HOUTEN MOBIEL

FREDANDROBIN.COM HOUTEN HAAKJES

IRIS HANTVERK KINETIC LEVI MOBILE

ETSY PLANKJE EN COMMODE IKEA

POPPEN OP PLANK LUCKYBOYSUNDAY

EN LAUVELY MANDJE SISSY-BOY

VERSCHOONPLANK KRAFTKIDS

AANKLEEDKUSSENHOES EN GIRAF-

FELAMP GOOD-NIGHT-SHOP.COM

Elke editie kijken we in de kinderkamer bij een lezeres.

VLOER

ouders van nu.nl 103

ouders van nu.nl104

babykamer

LEDIKANT LEANDER HEMELDOEK NUMERO 74 KLEED MUSKHANE PYJAMA EN

DEKEN GOOD-NIGHT-SHOP.COM HOUTEN GARAGE CASIELIVING.DE HOUTEN

HUISJES LUBULONA TREINBAAN SARAH AND BENDRIX HOUTEN STAPELTOREN

RADUGA GREZ KALKVERF KALKLITIR WEERSTATION MOON PICNIC HOUTEN

DIERKOPPEN LIEWOOD TAS MAISONNL.COM

‘De combinatie van geel en grijs

is heel volwassen. Ik hou niet van dat kinderlijke’

ouders van nu.nl 105

JULES (42, COMMUNICATIEDIRECTEUR) EN HAAR MAN MARTIJN (43,

ADVOCAAT) WONEN MET HUN ZOONS FLO (4) EN FREDDIE (1) IN EEN

JAREN-30-HUIS ONDER DE ROOK VAN AMSTERDAM.

‘We hebben even een discussie gehad over welke kamer de baby zou krijgen. Het leek Martijn een prima idee om een wiegje in de logeerkamer te zetten. “Een baby ziet toch nog niet waar hij ligt,” was zijn argument. We hebben vaak gasten te logeren omdat ik uit Duitsland kom en we het gezelliger vinden dat mensen blijven logeren dan dat ze in een hotel moeten slapen. Een logeer-kamer is bij ons dus geen overbodige luxe. Tegelijkertijd wilde ik een fijne kamer voor de baby maken, net zoals zijn grote broer heeft. Dat argument won: we offerden het kantoor op om daar de logeerkamer van te maken, en de baby kreeg de oude logeerkamer. De basis was goed: grijze wanden met wit houtwerk, dat sterke contrast vind ik mooi. Toch verfden we een muur met beige kalkverf, dat geeft meteen de zachte sfeer die wat mij betreft bij een baby hoort. Verder wilde ik graag een hemeltje boven zijn bed; daarmee creëer je een geborgen gevoel. Een andere wens was een grote commo-de. Niet per se om veel spullen op en in kwijt te kunnen, maar omdat ik gewend ben – anders dan gebruikelijk is in Nederland – om een baby te verschonen die recht voor je ligt, in plaats van een kwartslag gedraaid. We kochten dus een grote commode bij Ikea, en in Duitsland kocht ik een speciale verschoonplank met opstaande randen die je er gedraaid op kunt leggen: probleem opgelost! Flo is ‘verantwoordelijk’ voor de kleur in Freddies kamer. Zijn lievelingskleur is geel, dus toen hij zich mocht bemoeien met de kamer van de baby, koos hij uiteraard voor gele accessoires. Eigenlijk een heel volwassen combi-natie met het grijs. En dat is mooi, want ik hou niet zo van dat kinderlijke, zoals een brandweerbed of Cars-stoeltjes. Liever koop ik volwassen spullen die je met een kleine verandering kindvriendelijk maakt. Bijvoorbeeld door de knoppen van een kastje te vervangen door speelse dieren-kopjes. Het blanke hout geeft de kamer warmte. Ik ben dol op de houten rekjes aan de muur. Ik post veel van de kin-derkamers op Instagram (@babyhitparade) en dan zijn die rekjes superhandig om steeds anders spullen op te showen. Zo zet ik in een handomdraai een andere sfeer neer.’

‘Naast al dat grijs zorgt het blanke hout voor warmte in de kamer’

https://avxlive.icu/

https://avxlive.icu/

babykamer

OUTFIT ORGANIC ZOO

HOUTEN WERKBANK

SEBRA INTERIOR VOS

CUDDLE + KIND HOUTEN

GEZICHTJE MOON PICNIC

WANDPLANK RAFA KIDS

AUTO’S CANDYLAB TOYS

EN OOH NOO HOED

MAISONNL.COM REGEN-

BOOG NOODLE DOLL

NELLY WALVIS FRED &

ROBIN PICKNICKMAND

OLLI ELLA

ouders van nu.nl 107

Dát is de druppelVaste prik totdat je kind naar de kleuterschool gaat: een dagelijkse dosis vitamine D. Waar is dat eigenlijk goed voor?

Jojanneke Bastiaansen (35)

werkt als onderzoeker in

de psychiatrie en vertaalt

wetenschappelijke

onderzoeken elke maand

voor ons in jip-en-janneke-

taal. Jojanneke heeft

een zoon: IJsbrand (1).

Levertraan was geen pretje. Maar het hielp wel

HET UITOnderzoeker Jojanneke checkt

de zin en onzin van beweringen.

TE

KS

T J

OJA

NN

EK

E B

AS

TIA

AN

SE

N B

EE

LD K

IM K

RIJ

NE

N W

ON

DE

RD

EW

ON

DE

R

Een, twee, drie, vier, vijf, zes, en hap. Er is veel veranderd in de afgelopen ander-half jaar, maar ons ochtendritueel met de zes druppels vitamine D is hetzelfde gebleven. En dat blijft zo tot IJsbrands vierde verjaardag. Waarom? Omdat de dokter het zegt. Maar is zo’n supplement echt nodig? Onze voorouders kwamen toch ook niet thuis met een handjevol smelttabletten?

OP VOORRAAD Vitamine D is het buitenbeentje van de vitaminefamilie. Het is namelijk geen vitamine. Vitamines zijn onmisbare voedingsstoffen die ons lichaam niet zelf kan aanmaken. Vitamine D daarentegen kun je maar mondjes-maat uit voedsel halen. Alleen een beetje uit vette vis, lever en eieren. Het merendeel fabriekt ons lichaam zelf, onder de invloed van zonlicht. In demaanden maart tot september dagelijks zo’n vijftien tot dertig minuten in de zonzitten zorgt voor een vitamine D-voorraad waar de meeste volwassenen dewinter prima mee doorkomen¹.

VITAMINI’S Maar baby’s moeten goed beschermd worden tegen de zon, enfabrieken zelf dan ook maar weinig vitamine D. Zelfs de boob kan dat nietcompenseren: in moedermelk zit ongeveer een halve microgram per liter, terwijltien microgram per dag nodig is². En dat terwijl vitamine D onmisbaar is voor eengezonde botgroei. Het helpt het lichaam om calcium uit voeding op te nemen.Een tekort kan bij jonge kinderen rachitis veroorzaken, een aandoening die zorgtvoor pijnlijke botten die gemakkelijk verbuigen.

DONKERE TIJDEN Rachitis wordt ook wel de ‘Engelse ziekte’ genoemd,omdat veel kinderen in de donkere Engelse industriesteden er tot in de twintig-ste eeuw aan leden. Maar ook veel Nederlandse voorouders gingen onder rachitisgebukt. Dat toonde een team van Nederlandse en Canadese onderzoekerseerder dit jaar aan door honderden zeventiende- tot negentiende-eeuwse

skeletten uit de Beemster, Rotterdam, Hattem enBloemendaal onder de loep te nemen. Bij een op de drie kinderen troffen ze tekenen van rachitis aan, zoals O-benen en poreuze botten. Nu weten we de oorzaak: een gebrek aan zonlicht op de preuts bedekte kinderlijfjes. Maar lange tijd tastte men in het duister.

HAPJE ROTTE VIS In de zeventiende eeuw konden onze voorouders als behandelingkiezen uit: de huid verschroeien, ledematenafbinden of sneetjes zetten om het lichaam te ontdoen van ‘slechte lichaamssappen’ – een soort detox avant la lettre. Helpen deed het niet. Vanaf de jaren dertig³ van de twintigste eeuw werd het dagelijkse advies een lepeltje levertraan, een bitter goedje bomvol vitamine D dat rook naar rotte vis. Ook geen pretje, maar het hielp ten-minste. Tegen rachitis dan. De hoge hoeveelheid vitamine A zorgde weer voor andere problemen.

OPTELSOM Dat was de druppel. Weten-schappers zetten alles op alles om vitamine D chemisch te kunnen produceren. In de jaren zestig verschenen verrijkte voedingsmiddelen en vitamine D-supplementen op de markt. Sinds die tijd is rachitis in Nederland vrijwel geheel verdwenen. Nu kan ik IJsbrands botjes bescher-men door simpelweg tot zes te tellen. Tenzij Douwe thuiskomt met een ander merk druppels. Dan tel ik wel tot tien.

1 VOEDINGSCENTRUM (2012). VOEDINGSNORMEN EN SUPPLETIEADVIEZEN VITAMINE D.

2 VESELKA ET AL. (2019). MICRO-CT ASSESSMENT OF DENTAL MINERALIZATION

DEFECTS INDICATIVE OF VITAMIN D DEFICIENCY IN TWO 17TH-19TH CENTURY

DUTCH COMMUNITIES. AMERICAN JOURNAL OF PHYSICAL ANTHROPOLOGY.

HTTPS://DOI.ORG/10.1002/AJPA.23819

3 RAJAKUMAR, K. (2003). VITAMIN D, COD-LIVER OIL, SUNLIGHT, AND RICKETS:

A HISTORICAL PERSPECTIVE. PEDIATRICS. HTTPS://DOI.ORG/10.1542/PEDS.112.2.E132

ouders van nu.nl 109

Elke editie slaan we een

bijzonder prentenboek open.

BOEK

ouders van nu.nl110

Een muis zoekt een ei. Voor een

omelet. Maar zijn buurman heeft

alleen bloem, de volgende boter,

en weer vier anderen suiker,

appels, kaneel en rozijnen.

Buurman vleermuis heeft een ei

en met z’n allen besluiten ze een

appeltaart te bakken. Iedereen

die een ingrediënt heeft toe­

gevoegd, krijgt een stuk. Daarom

krijgt de muis niks, zelfs nog geen

muizenhapje. Hoe loopt dat af?

Goeiemorgen, beste buur,

Davide Cali (tekst) & Maria Dek

(illustraties). Vertaling: Michael

de Cock. € 18 Tiptoe Print

Wij willen appeltaart

ouders van nu.nl 111

Onrustig, down, angstig: nadat Loes (38) wasbevallen van Seppe (nu 16 maanden), voeldeze zich allesbehalve zichzelf. En daar kon ze

letterlijk haar hormonen de schuld van geven,want de boosdoener bleek haar schildklier,

die door de zwangerschap niet goed werkte.

oor mijn gevoel liep

ik steeds twee tellen

achter

INTERVIEW ALBERTINE OTTEN

ouders van nu.nl112

OPGEJAAGD Het herstel was zwaar. Door de ontsteking kon ik niet opnieuw gehecht worden. Dus moest ik zes weken lang na elk toiletbezoek onder de douche om alles schoon te houden. Ik durfde de deur niet uit, bang dat de extreme pijn zou terugkomen. Drie weken na de geboorte ging Jos weer aan het werk in Duitsland. Hij vertrok op zondag en kwam dan op donderdag terug. Ik was gewend om samen te leven met een muzikant, maar nu was dat heftig. Mijn ouders en schoonouders hielpen veel, maar de verant-woordelijkheid voor Seppe lag natuurlijk bij mij. Steeds vaker voelde ik me onrustig en opgejaagd, alsof ik honderd dingen tegelijk moest doen. Na zeven weken vroegen mijn ouders of ik mee op vakantie ging naar Frankrijk. Dan zouden zij voor Seppe zorgen, zodat ik kon bijkomen. Tijdens de eer-ste hotelovernachting kreeg ik een onbestemd gevoel. Toen ik wilde gaan slapen, ging mijn hartslag plotse-ling door het dak. Mijn hele lijf begon te trillen en in paniek belden mijn ouders de ambulance. Eenmaal het ziekenhuis was de aanval voorbij – de artsen kon-den het niet echt plaatsen. Niemand sprak Engels, waardoor we elkaar niet goed begrepen. Vanwege de taalbarrière werd besloten dat het beter was als het vervolgonderzoek in Nederland zou plaatsvinden. Eenmaal thuis werd mijn bloed onderzocht. “Je schildklier functioneert veel te snel,” zei de huisarts. Ik wist alleen dat een schildklier hormonen aanmaakt, verder niets. Ik werd doorverwezen naar een internist. Die gaf me een korte uitleg: “Je hebt een schildklier-afwijking aan de zwangerschap overgehouden. In ongeveer anderhalf jaar tijd ga je van een véél te snel werkende schildklier naar een véél te traag werkende schildklier. Daarna vindt je lichaam de balans als het goed is weer terug.” Omdat mijn lijf dat zelf moest regelen, kreeg ik geen medicatie.

‘“Je hebt een schildklierafwijking aan de zwanger-schap overgehouden,” zei de internist. “Het duurt anderhalf jaar, daarna gaat het over. Tot die tijd: succes en… toedeledoki!” Daar kwam het op neer. Ik was daarmee niet voorbereid op de ellende die me te wachten stond. Paniekaanvallen, allerlei lichamelijke klachten. Ik wist niet wat me overkwam.Ruim vijf procent van de vrouwen krijgt vlak na de bevalling te maken met een schildklierafwijking. Er is weinig over bekend, dus er wordt nauwelijks over gesproken. Dat maakt me verdrietig, want ik gun geen enkele moeder de angst en onzekerheid die ik voelde. Ik had zo veel behoefte aan iemand die uit ervaring wist dat het over zou gaan. Aan iemand die zei: “Het komt goed, Loes.”

HORMONEN OP HOL Jos en ik waren, voor de geboorte van Seppe, gehecht aan onze vrijheid. Zo reisden we door Australië, India en Amerika. Ik woonde een jaar in China en Jos pendelt als dirigent tussen Nederland en Duitsland. Een kind zou dat ver-anderen. Toch begon het te kriebelen. We besloten het te proberen en het was meteen raak. Ik was super-gelukkig en kon niet wachten tot de baby werd gebo-ren. De bevalling werd ingeleid en duurde lang, de ruggenprik werd verkeerd gezet en alle hulpstukken die je kunt bedenken moesten uit de kast worden ge-trokken. Maar daar was Seppe dan eindelijk. Nu gaat ons leven met jou beginnen, dacht ik toen hij op mijn borst werd gelegd. Toen we uit het ziekenhuis vertrokken. ging ik kapot van de pijn. Mijn knip was gehecht en het voelde alsof iemand continu met een mes tussen mijn benen prikte. “Is dit wel normaal?” vroeg ik. Maar niemand leek gealarmeerd. De kraamhulp gaf me tien paraceta-mol per dag, maar de pijn werd erger en erger. Op mijn knieën kroop ik naar de wc, waar ik huilend plaste. Op dag drie kwam mijn huisarts Seppe bewon-deren. Ze zag me zitten, lijkbleek en doodmoe. “Jij gaat nu naar het ziekenhuis,” zei ze ongerust. Daar kreeg ik eerst een paardenmiddel, maar de intense pijn bleef. Pas toen de gynaecoloog me inwendig on-derzocht, bleek alles van binnen zwaar ontstoken. Aan de buitenkant was dat niet te zien. Ik kreeg een ruggenprik en werd meteen geopereerd. Ik kon alleen maar huilen. Drie dagen daarvoor was ik voor het eerst moeder geworden en de hormonen raasden door mijn lijf. Het was allemaal te veel.

‘Het was alsof ik honderd dingen tegelijk moest doen’

soms gaat het anders

ouders van nu.nl 113

GRIJZE WAAS Dat mijn schildklier te snelwerkte, had nogal wat impact. Mijn hart sloeg somsop hol en ik voelde me opgefokt en extreem alert.Vaak was ik opvliegend, ook naar Jos. Mijn emotiesen gedachten gingen alle kanten op en ik kon meplotseling down voelen. Ik werd angstig, kon niet rus-tig zitten en vroeg me af of deze klachten er allemaalwel bij hoorden. Was er niet iets anders aan de hand?Een half jaar later werkte mijn schildklier steeds tra-ger. Voor mijn gevoel liep ik steeds twee tellen achter,alsof de wereld te snel voor me ging. Ik werd traag,kwam flink aan en had mijn lichaam niet goed ondercontrole. Ik was als de dood dat ik Seppe zou latenvallen en werd supervoorzichtig. Er hing een grijzewaas in mijn hoofd en ik werd somber. Ik had nare,negatieve gedachtes, die ik alleen met Jos durfde tebespreken. Ik verzorgde Seppe, speelde met hem,maar voelde daar niets bij. Elke ochtend werd ik volgoede moed wakker, maar na een paar uur raakte ik alin paniek. Hoe moest ik deze dag doorkomen?Op internet zocht ik naar lotgenoten, maar ik konniemand vinden. Een paar keer ging ik terug naar deinternist, omdat ik bang was, maar telkens zei hij on-geïnteresseerd: “Je moet hier gewoon doorheen.”

INGESTORT Toen Seppe acht maanden was, konJos een aantal weken verlof opnemen van zijn werk.Voor die tijd had hij het te druk gehad met belangrij-ke uitvoeringen. Toen hij eenmaal thuis was, stortte ikin, omdat ik het toen pas kon toelaten. Die eersteweek sliep ik non-stop. Ik bevond me in een soortslaapwereld, wist niet meer of ik droomde of wakkerwas en was het vertrouwen in mijn lichaam en geesthelemaal kwijt. Het voordeel daarvan was dat ik temoe was om me nog langer te verzetten. Er ontstondeen soort berusting. Ook hielp het dat ik hulp kreeg

van een natuurarts. Geen hocus pocus, maar prak-tische tips over voeding. Zo volgde ik een dieet dathet herstel van mijn schildklier versnelde. Waaromhad niemand me verteld dat die mogelijkheid er was?Eindelijk kon ik zélf iets doen.

AAN DE WANDEL De natuurarts raadde meook aan om veel te bewegen. Daar had ik in het begingeen zin in, maar ik heb het toch gedaan. Uren wan-delde ik met Seppe in de kinderwagen. Al snel gaf datbewegen me rust en energie. Ook als Seppe naar deopvang was, ging ik lopen.Inmiddels is Seppe zestien maanden en het gaatsteeds beter met me. Voorheen kon ik nog weleensdenken: is dit het nou, het moederschap? Maar datgevoel is gelukkig helemaal verdwenen. Ik word ge-lukkig als ik Seppe brabbelend in zijn bedje zie staan.Soms voel ik me schuldig, omdat ik mijn handen volhad aan mezelf. Seppe was vanaf dag één zo’n tevre-den baby. Misschien probeerde hij mij te ontzien,voelde hij dat zijn moeder niet veel kon hebben.

Sinds ik me zo naar heb gevoeld, ben ik kritischer opmijn tijd. Terwijl ik aan het re-integreren was op mijnwerk, besefte ik dat mijn baan niet langer is wat ik wil.Ik breng het liefst tijd door met Seppe. Samen zingenen dansen met sambaballen in onze handen. Fiets-tochten maken, terwijl hij langzaam met zijn hoofdtegen mijn rug inslaap valt. Allemaal kleine dingendie mij als moeder gelukkig maken.’

‘Ik was bang dat ik Seppe zou laten vallen’

Wát een klierVijf tot zeven procent van alle

zwangere vrouwen krijgt na de

bevalling te maken met een (tijde-

lijk) traag werkende schildklier. Je

stofwisseling wordt langzamer en

je kunt last krijgen van overgewicht,

vermoeidheid, kouwelijkheid, traag-

heid en depressieve gevoelens.

Ook een te snel werkende schild-

klier komt voor tijdens de zwanger-

schap of na de bevalling. Je kunt

dan last krijgen van gewichtsver-

lies, hartkloppingen, vermoeidheid,

angstgevoelens en kortademigheid.

Een schildklieraandoening wordt

vaak verward met een postnatale

depressie. Denk jij dat er iets mis

is met je schildklier? Neem dan

contact op met je huisarts.

BRON: VERLOSKUNDIGENPRAKTIJK EN HAPPY HASHIMOTO

ouders van nu.nl114

MANIEREN

Daan Nieber (39) maakt bij KRO-NCRV

programma’s als Keuringsdienst van

Waarde en De Rekenkamer. Eerder

was hij te zien als presentator van

Editie NL, Mijn Stad en PowNews. Zijn

vriendin en hij hebben drie kinderen:

Joep (7), Lucie (5) en June (2).

‘Eten is voor mij meer dan alleen iets in je mond stoppen, kauwen en doorslikken.

Het is het moment dat je even met z’n allen aan tafel zit en de dag doorneemt.

Met drie jonge kinderen is dat soms best uitdagend, want ze zijn rond etenstijd

allemaal druk en hongerig. Op een gegeven moment werden we daar een beetje

gek van. Ik dacht: ik wil rustig starten met de maaltijd, dus laten we beginnen met

tien seconden stil zijn. Een soort bidden, zonder religieus te zijn. Dat doen we nu

een jaar en het werkt als een tierelier: aan tafel gaan zitten, tien seconden stil zijn

en dan pas eten.’

AVG’TJE ‘Ik kook elke avond en de stelregel is: de ouders bepalen wat we

eten, de kinderen bepalen hoeveel. Als ze iets niet lusten, dwing ik ze niet om

hun bord leeg te eten. Piepen ze, dan zeg ik: “Eet wat groente en wat je lekker

vindt, laat de rest liggen.” Over het algemeen zijn het vrij makkelijke eters, dus

er blijft bijna nooit een vol bord staan. Ik hou bij het koken wel rekening met hun

voorkeuren. Zo maak ik geen pittige dingen, maar ik vind het wel belangrijk dat

ze zo veel mogelijk verschillende gerechten leren eten. Er komt daarom van

alles op tafel: van pasta’s met zelfgemaakte saus tot aardappels, vlees, groente.’

ZONDIGEN ‘Op vrijdagavond hebben we ons gezellige avondje. Dan

mogen ze langer opblijven en kijken we een film. Daar horen chips of M&M’s bij.

Doordeweeks wordt er vrij gezond gegeten: de kinderen zijn dol op fruit, krijgen

niks uit pakjes of zakjes en vragen amper om snacks. Maar af en toe mogen ze

best suiker of zout, dus van tijd tot tijd wordt er gezondigd. Op zaterdag hebben we

bijvoorbeeld altijd een feestontbijt. Normaal sta ik het liefst alleen in de keuken,

maar in het weekend mogen zij gezellig helpen met het maken van croissants of

pannenkoeken. Dan mag het best een rotzooi worden.’

Burrito’s ‘Ik maak de kinderen blij met Mexicaanse pannenkoeken waar ze zelf

bonen, een beetje gehakt, rijst en salsa op mogen doen.’ Markt ‘Elke woensdag

ga ik naar de markt en sla ik een enorme hoeveelheid groente en fruit in. Daar

doen we de rest van de week mee.’ Pindakaas ‘Een leven zonder pindakaas

kunnen wij ons niet voorstellen. Aardbeienjam is een andere favoriet.’ Wortels

‘Als tussendoortje eten de kinderen vaak rauwe wortels of plakjes komkommer.’

Toetjes ‘Eten we niet zo vaak, hooguit een stuk fruit.’

‘ Zaterdag betekent feestontbijt’Bij Daan Nieber is er één regel aan tafel: de ouders bepalen wat er wordt gegeten, zijn kinderen bepalen hoeveel.

Elke editie vertelt een bekende

Nederlander hoe het er aan de

keukentafel aan toegaat.

TE

KS

T F

LE

UR

BA

XM

EIE

R F

OT

OG

RA

FIE

PO

RT

RE

T S

TIJ

N G

HIJ

SE

N B

EE

LD

PR

IVÉ

ouders van nu.nl 115

Nieuwe abonnementen

Bel 088-550 01 74 (ma t/m vrij, 9.00-21.00

uur) of ga naar abonnement.oudersvannu.nl

Klantenservice

Met vragen over abonnementen, de

betaling, de bezorging, wijzigingen, artikelen,

welkomstgeschenken of opzeggen bel je

088-550 01 74 (ma t/m vrij van 9.00-21.00

uur), kijk je op klantenservice.sanoma.nl of

schrijf je naar: Sanoma Media Netherlands

BV, afd. Customer Services, postbus 276,

2400 AG, Alphen a/d Rijn. Ver schenen

edities kunnen nabesteld worden via

oudersvannu.nl/bestel.

Adreswijzigingen dienen 3 weken voor de

verhuizing bij ons bekend te zijn. Om je

adreswijziging door te geven, bel je 088-

550 01 74 (ma t/m vrij van 9.00-21.00 uur).

Opzeggen

Beëindigen van het abonnement kan

tegen het einde van de eerste

abonnements termijn, door uiterlijk een

maand voor verschijnen van het eerste

nummer van de nieuwe abonnements-

termijn bij Sanoma op te zeggen. Na de

eerste abonne ments termijn kan het

abonnement met inachtneming van een

opzegtermijn van een maand worden

beëindigd. Bel 088-550 01 74 (ma t/m

vrij van 9.00-21.00 uur).

Het abonnementsgeld voor Ouders van

Nu wordt standaard per jaar vooruitbetaald.

Een andere betaal termijn of betaal wijze is

mogelijk en indien gewenst aan te vragen

via onze klantenservice.

Bij niet-tijdige betaling worden herinnerings-

kosten in rekening gebracht. Een

abonne ment geldt voor de opgegeven

periode en wordt nadien, behoudens tijdige

opzegging, automatisch in een abonnement

voor onbepaalde tijd omgezet.

Leveringsvoorwaarden

De levering van tijdschriften en premies

en de levering en verkoop van

handelsartikelen geschiedt volgens de

Leveringsvoorwaarden Abonnementen,

Welkomst geschenken en Artikelen. Je vindt

al deze voorwaarden op klanten service.

sanoma.nl en kunt ze schriftelijk opvragen

bij Sanoma Media Netherlands BV, Postbus

1865, 2130 JG Hoofddorp.

Privacy

Sanoma Media Netherlands BV, de uitgever

van Ouders van Nu, legt van haar abonnees

en klanten in het kader van haar dienst-

verlening gegevens vast. Deze gegevens

worden gebruikt ter uitvoering van de

overeenkomst en om abonnees en klanten

te informeren over relevante producten en

diensten van Sanoma Media Netherlands

B.V. Indien u daar toestemming voor hebt

gegeven kunnen de gegevens ook worden

gebruikt door onze groeps- maatschappijen

en door zorgvuldig geselecteerde derden

om u te informeren over relevante

aanbiedingen betreffende producten en

diensten van Sanoma groepsmaatschap-

pijen of deze derden. De verwerkingsver-

antwoordelijke voor de gegevensverwerk-

ing is Sanoma Media Netherlands BV,

Capellalaan 65, 2132 JL Hoofddorp. Uw

persoonsgegevens worden verwerkt in

overeenstemming met het privacy beleid

van Sanoma. U kunt dit beleid raad-plegen

op https://www.sanoma.nl/policy/. Hierin

kunt u tevens vinden hoe u uw rechten als

betrokkene uit kunt oefenen.

Leesportefeuille

Zonder schriftelijke toestemming van de

uitgever wis het niet toegestaan Ouders

van Nu in een leesportefeuille op te nemen.

Druk- en zetfouten

De uitgever sluit elke aanspra ke lijk heid

voor schadeals gevolg van druk- en

zetfouten uit.

Auteursrechten

© 2016 Sanoma Media Netherlands BV

Niets uit deze uitgave mag geheel of

gedeeltelijk worden verveelvoudigd,

opgeslagen in een geautomatiseerd

gegevensbestand of openbaar gemaakt

worden, op welke wijze ook, zonder

schriftelijke toestemming van de uitgever.

Licensing & Syndication

Ouders van Nu is available for International

Licensing and Syndication. For more

information please e-mail d syndication@

sanoma.com.

Service en informatie Belgische

abonnementen

Voor interessante abonnementsaanbiedin-

gen in België surf naar viapress.be/sanoma

Klantenservice

Partnerpress: 02/556 41 50 (elke werkdag

van 8u tot 16u30) Sanoma Regional

Hendrik Consciencestraat 40-42, 2800

Mechelen

Overeenkomstig artikel VI.47 van het

Wetboek Economisch Recht beschik je over

een termijn van 14 dagen vanaf de datum

van je bestelling om deze te annuleren en

een terugbetaling te vragen. Je vindt de

volledige algemene voorwaarden op

www.viapress.be/CGV. Sanoma Regional

Belgium N.V. , met maatschappelijke zetel

te Hendrik Consciencestraat 40-42, 2800

Mechelen (hierna Sanoma) en Partner-

press-Viapress, Lenniksebaan 451, 1070

Anderlecht, verwerken de door u

meegedeelde persoonsgegevens als

verantwoordelijken voor de verwerking.

Uw persoonsgegevens worden gebruikt

in het kader van de uitvoering van de

overeenkomst en, wanneer u hiervoor

expliciet toestemming heeft gegeven,

ook voor direct marketing doeleinden. De

persoonsgegevens zullen door ons worden

bewaard gedurende een periode van

maximaal 2 jaar na uw laatste transactie bij

Sanoma. Verder zal Sanoma in voorkomend

geval uw persoonsgegevens bezorgen

aan partners (o.a. commerciële partners,

partners uit de liefdadigheidssector, uit de

publieke sector, uit het verenigingsleven

of projectgroepen) zodat zij u gepersonali-

seerde aanbiedingen kunnen bezorgen.

Om te vernemen hoe Viapress of andere

partners met uw persoonsgegevens

omgaan, verwijzen wij u graag door naar

hun privacyverklaringen. Gelieve te willen

noteren dat uw persoonsgegevens steeds

in overeenstemming met onze privacy-

policy worden verwerkt, die u vrij kunt

consulteren op onze website sanoma.be/nl/

privacy. Indien u bijkomende vragen of

opmerkingen heeft met betrekking tot de

verwerking van uw persoonsgegevens

kan u ons steeds contacteren via onze

klantendienst 02 556 41 50 (elke werkdag

van 8.00 uur tot 16.30 uur) of via abo.

sanoma@partnerpress.be

SERVICE & INFO

Abonnementsprijzen en voorwaarden

Ouders van Nu wijzigt met ingang van nummer 10 2019 de abonnements prijzen.

De abonneeprijs wordt €101,90 per jaar. Een jaarabonnement Ouders van Nu

bestaat uit 16 nummers.

Automatisch incasso Acceptgiro

4 nummers € 25,99 € 28,66

8 nummers € 51,98 € 54,65

16 nummers € 101,90 € 104,57

Het bedrag op uw factuur kan afwijken van bovenstaand overzicht,

omdat het aantal nummers dat in de periode verschijnt kan afwijken.

Voor meer informatie: magazine.nl/abonnement/ouders-van-nu-magazine.

Normale abonneeprijs vanaf de tweede betaaltermijn. Prijswijzigingen voorbehouden.

Voor abonnementen buiten Nederland, kijk op klantenservice.sanoma.nl

COLOFONHoofdredactie Hilde Tholen

Artdirection Saga Soborg

Chef redactie Mariska Schulte

Aan dit nummer werkten mee:

Freelance beeldredactie

Wendie Hagen

Freelance vormgeving Kim Buijsrogge,

Lindsay Munster, Wolter Top, Eline Verburg,

Iris van der Veen (stagiaire)

Freelance beeldbewerking Marco Stoker

Freelance eindredactie Priscilla Borgers,

Saskia Borst, Aisling Kieft, Femke Zijlema

Marketing Anita Mooiweer

(business manager), Elke Huizinga

(freelance brand marketeer)

Secretariaat Mieke Vendel (freelance)

Direct marketing Linda Yark

Sales Marieke Wolthers,

Anouk Schakenbos

Informatie adverteren

Neem contact op via 088 556 77 77 of

sales.nl@sanoma.com of kijk op sanoma.nl

Brand director Martijn van der Neut

Director General Interest

Joyce Nieuwenhuijs

CEO Rob Kolkman

Licensing & syndication

Ouders van Nu is available for

International Licensing and Syndication

Druk LSC Communications Europe

Klantenservice 088 550 01 74 (ma-vrij

9.00-21.00 uur) Voor vragen met betrekking

op abonnementen in België kun je bellen

met telefoonnummer 0032 2 309 29 13

of kijk op de website www.magstore.be

Zwangerbox zwangerbox.nl

Abonnementen klantenservice.sanoma.nl

Voordeelpas oudersvannu.nl/contact

Post Postbus 1810, 2130 JE Hoofddorp

Bezoek Capellalaan 65, 2132 JL Hoofddorp

Redactiesecretariaat 088 556 72 00

of redactie@oudersvannu.nl

Ouders van Nu is een uitgave van

Sanoma Media Netherlands BV

Met de Tex Mex-keuken kan je

eindeloos variëren. Druk of juist

alle tijd om te koken, voor iedere

dag van de week is er een heerlijk

gerecht. Vanaf nu vind je jouw

favoriete Santa Maria tortilla in

een nieuwe verpakking met 20%

minder plastic en duurzaam

papier. Hiermee verminderen

we de CO2 uitstoot met 35%

en werken we samen aan een

groenere toekomst.

Meer informatie, inspiratie

en lekkere recepten op

santamariaworld.com

DEZELFDE SMAKELIJKE

TORTILLAIN EEN

NIEUWE EN VERBETERDE VERPAKKING!

VASTE PRIKDe run op het nieuwekinkhoestvaccin

ALTIJD HANDENTEKORT2 tweelingen in17 maanden

YES YOU CANMet je peuter naar New York

DE GOEDZAK& DE BOEMANOpvoedverschillen:zo los je ze op

KNUFFELEN VOOR HET GOEDE DOELHuid

€ 18,50

Voor maar

(i.p.v. € 24,96)

Fijn als je af en toe kunt ontspannen met een tijdschrift en meteen antwoord krijgt op je vragen

over het ouderschap. Nu met 24% korting!

Deze aanbieding is geldig t/m 31 oktober 2019. Het abonnement geldt voor 4 edities van Ouders van Nu en tot wederopzegging. Opzeggen is heel eenvoudig en kanper maand. Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden. Ouders van Nu kost in de winkel € 6,40. Op deze abonneeovereenkomst zijn de leveringsvoorwaarden en het

privacy- en cookiebeleid van Sanoma Media Netherlands B.V. van toepassing. Voor abonnementen buiten Nederland gelden andere voorwaarden. Kijk voor alle voorwaarden op klantenservice.sanoma.nl onder het kopje Service & Contact. Kijk op tijdschrift.nl/koppelen voor meer informatie over je digitale abonnement.

4x

GA NAAR OUDERSVANNU.NL/KORTING OF

BEL 088 5500174 (MA T/M VRIJ 09.00 - 21.00 UUR) EEN ABONNEMENT NEMEN IN BELGIË? SURF NAAR VIAPRESS.BE/SANOMA OF BEL NAAR + 32 02/556 41 50 (ELKE WERKDAG VAN 8.00 UUR TOT 16.30 UUR)

‘“Zullen we je vliezen breken? Dan kunnen we hopelijk doorpakken.” De verloskundige kijkt ons aan. Tranen prikken in mijn ogen. Ik hou Remco’s hand stevig vast en voel ook zijn verdriet. Het is zó dubbel allemaal.

LICHTPUNTJE Onze dochter gaat geboren worden. Zo’n bijzondermoment, maar het gaat samen met veel verdriet. “Ik laat jullie even alleen,” zegt de verloskundige terwijl ze de kamer uitloopt. Het is allemaal nog zo vers. Nog geen jaar geleden overleed ons zoontje Noud op eenjarige leef-tijd. Een maand later bleek ik zwanger. Het was een lichtpuntje in een gitzwarte tijd. Je voelt je op de een of andere manier schuldig. Alsof je niet meer mag lachen. Deze zwangerschap gaf weer hoop. Ook voor Noah, Jonah en Boaz, mijn drie kinderen uit een vorig huwelijk.

BIZARRE GELIJKENIS Ik kijk de kamer rond. Het is dezelfdekamer als waarin Noud geboren is. Zelfde tijdstip. Het is zelfs weer een zaterdag. De gelijkenis is eigenlijk bizar. Remco veegt een traan van zijn wang. Nog even knijp ik zachtjes in zijn hand. Noud was zíjn enige kind.

IEDEREEN KLAAR? “Ben je er klaar voor?” vraagt de verloskundige rustig. Even voel ik wat warm water langs mijn been lopen, maar pijnlijk is het breken van de vliezen niet. Bij mijn vorige bevallingen was het telkens de start van een weeënstorm. Anderhalf uur later hadden we dan onze baby in onze armen. Zou het dit keer weer zo snel gaan? “Ik zal iedereen gaan bellen,” zegt Remco terwijl hij zijn telefoon pakt.

GEEN WEEËN MAAR GRAPPEN Mijn vriendinnen Desireeen Nicole komen al vrij snel de kamer binnen. Ze blijven bij de bevalling. Een ervan is peettante van Noud en nu worden ze beiden peettante van

Maira (33) is 37 weken zwanger als ze wordt gestript. De zwangerschap werd fysiek en mentaal zwaar voor haar. Een dag later heeft ze minimale ontsluiting, maar het zet niet door.

14.00 uurTOT BABYElke editie kijken we mee bij een bevalling. Van de eerste wee tot de laatste.

INTERVIEW JANOU ZOET FOTOGRAFIE MIRJAM CREMER GEBOORTEFOTOGRAFIE

ouders van nu.nl118

‘ Ik hou Remco’s hand stevig vast en voel ook zijn verdriet’

ouders van nu.nl 119

‘Zo snel ineens, en zo overweldigend. Wat is ze mooi’

ouders van nu.nl120

onze dochter. We kijken filmpjes van Geer en Goor en komen niet meer bij

van het lachen. Wat heerlijk dit. Weeën zijn er nog niet, maar de grappen

vliegen in het rond.

MEER TIJD “Je moet wel ophouden met die grappen hoor,” zegt Rem-

co als we samen in de badkamer staan. Ik ben vooral bezig met iedereen

om me heen. Grapjes maken is mijn uitvlucht, maar ondertussen kruipen

de uren voorbij en heb ik nog amper weeën. Onder de douche probeer ik

me te concentreren. De wereld om me heen even vergeten. Focussen op

mezelf. Oef, een flinke kramp in mijn buik. Ja, dat is goed! Nu moet het

doorzetten! Maar terug op bed valt alles weer stil. Weg weeën. Het schiet

niet op. Er is veel meer nodig om een baby te krijgen.

STANDJE DRIE Via het infuus worden weeënopwekkers toegediend.

Elke twintig minuten een standje hoger. Op standje drie reageert mijn

lichaam eindelijk. Flinke krampen. Mijn buik die samentrekt. Dit wordt

een heftige wee, ik voel het. Rustig blijven. Langzaam wegpuffen.

HET ECHTE WERK Het wordt heel snel heel heftig. Dit is het echte

werk! Morfinepomp tegen de pijn. Die wordt daardoor minder, maar ik heb

wel ineens enórme jeuk aan mijn neus. Weer een sterke wee. Rustig ade-

men. “Ik ben zo trots op je,” zegt Remco. “Ik weet dat je dit kunt.”

ZE KOMT Draaien, woelen. Het voelt niet meer fijn. En maar krabben

aan mijn neus. “Ga eens op je zij liggen,” zegt de verloskunde, “misschien

ligt dat beter.” Terwijl ik draai, voel ik de baby zakken in mijn buik. Alsof

ze naar beneden duikt. “Ik zie haar hoofdje al!” roept mijn vriendin ver-

baasd. Ze komt eraan, ik voel het. De verloskundige moet haasten om haar

handschoenen aan te doen.

HOU HAAR TEGEN Ik duw nog wat mee, maar het hoofdje komt

eigenlijk vanzelf. Ze moeten haar bijna tegenhouden, want Remco wil haar

aanpakken. Dat heeft hij bij Noud ook gedaan. Daar komt ze! Voorzichtig

vangt Remco haar op en houdt haar liefdevol vast. Zo snel ineens, en zo

overweldigend. Wat is ze mooi. Ons lichtpuntje. Lieve Sophie, we gaan van

je genieten. Je bent zó welkom.’

NGTE: 49 CM • GEWICHT: 3100 GRAMLENGNAAM: SOPHIE • L

5 uur laterouders van nu.nl 121

Krijg tot 37% korting in de

Ouders van Nu- shop

Ogen dicht, snaveltje toe: geen probleem met zo’n vrolijk dekbedovertrek.

Onder zeil

Een fris dekbedovertrek waar je

blij van wordt, dat slaapt toch het

allerbeste? Dat geldt voor jou,

maar ook voor je kind! Deze vrolijke

dekbedovertrekken van Covers &

Co zijn gemaakt van zacht katoen.

Krabben, varkens, walvissen: er is

keuze genoeg. Ontdek het aanbod!

GA NAAR SHOPPEN.OUDERSVANNU.NL/DEKBEDOVERTREKKEN

ouders van nu.nl122

column

oudersvannu.nl 123

Ellen Andrea (37) is verloskundige

in de Kleverparkpraktijk in Haarlem en

getrouwd met Niels. Ze hebben twee

dochters van 9 en 7 en een zoon van 4.

Grote ogenMadeleine en Jakob krijgen hun eerste kind samen. Jakob heeft al twee kinderen

van veertien en zestien jaar. Madeleine heeft een dochter van vijftien, Sofie.

Sofie woont bij hen, de kinderen van Jakob bij hun moeder. Sofie doet open als ik

bij hen thuis kom: een prachtige puber, witte sokken in haar badslippers, telefoon

in haar hand. Madeleine heeft al de hele dag onregelmatige weeën en ze wordt er

moedeloos van. De bevalling van Sofie vijftien jaar geleden ging heel snel, en dus

had ze dat deze keer ook een beetje verwacht. Toch kan ik haar geruststellen: er is

zes centimeter ontsluiting, die weeën waren toch niet voor niks. Madeleine wil graag

in het ziekenhuis bevallen, dus bel ik of er een kamer voor haar is. We spreken af

dat Jakob en zij alvast naar de verloskamer vertrekken en ik daar straks de vliezen

breek. Ik bezoek snel nog een kraamvrouw die op me zit te wachten, en ga dan ook

naar het ziekenhuis. Sofie belt haar oma, zij zullen samen op de baby wachten, hier

thuis of in het ziekenhuis.

Een klein halfuur nadat Madeleine en Jakob zijn aangekomen, sluip ik de

verloskamer binnen. Madeleine heeft inmiddels sterkere weeën, zo te zien. Rustig

wiebelend op een skippybal, hangend over het bed, vangt ze ze op. Jakob heeft

muziek opgezet en masseert haar rug. Ik luister naar het hartje: de baby heeft

nergens last van. Dan komt ook kraamverzorgende Olga binnen en samen leggen

we de spullen klaar. We helpen Madeleine nog een keer naar de wc om te plassen.

Aan haar weeën te zien, hoef ik de vliezen niet per se meer te breken. Ze zijn een

stuk sterker en het lijkt al vlot te gaan. Mijn gevoel wordt bevestigd, want net als ik

een kop koffie voor Jakob heb gehaald, komt daar een perswee! Van schrik staat

Madeleine op en dan breken ook haar vliezen: een grote plons klettert op de vloer.

Olga gooit snel wat handdoeken op de grond en samen helpen we Madeleine op

bed. Ik wijs Jakob tussen de benen van Madeleine: we zien al haartjes! De wee is

voorbij en ik luister naar het hartje. Nog steeds perfect, alsof er niets aan de hand

is. Dan zwiept de deur van de verloskamer open. Daar staat Sofie. Ze pakt haar

moeders hand vast tijdens de laatste wee. Een schattig hoofdje wordt geboren. Met

grote ogen kijkt Sofie naar beneden. Madeleine pakt zelf haar baby en kijkt vol

emotie haar grote dochter en man Jakob aan. Emma is geboren! Ze huilt de hele

kamer bij elkaar en Sofie fluistert lieve woordjes in haar oor. Ik gris Jakobs telefoon

uit zijn handen en maak foto’s van dit bijzondere moment. Madeleine is stil. Maar oh,

wat is ze trots. Dan vraag ik wie de navelstreng mag doorknippen en Jakob knikt

instemmend naar Sofie. Vol verwondering knipt ze de navelstreng door van haar

zusje. Liefde ten top. Wat een prachtige start van Emma’s leven.FOTO

GR

AFI

E K

IMB

ERLE

Y Z

ON

DA

G

Verwonderd knipt ze de navelstreng van haar zusje door

De beste kindvriendelijke adressen

in binnen- en buitenland.

PROOF

‘Joe jork,’ zegt Kee als iemand vraagt waar ze naartoe gaat op vakantie. Seth vertelt dat hij ver gaat vliegen. En dat daar een kerstboomflat is, zo hoog als de lucht. Sinds we kinderen kregen, praten Niek en ik over teruggaan naar New York. We hebben heimwee. Naar toen we er samen een tijdje verbleven, en Niek naar de tijd dat hij er woonde en werkte. ‘Wat hebben kinde-ren aan een stedentrip naar een van de grootste steden ter wereld?’ horen we om ons heen. Later, later als ze groot zijn, denken we dan maar. Want die lange vlucht, de drukke stad, en wat gaan we dan doen? Maar op een dag wint de reisdrang het van de beren op de weg. ‘We moeten gaan,’ zeg ik tegen Niek. Seth is nog niet leerplichtig. Niek vindt het ook.

I’M GAY Daar lopen we, op JFK Airport. Niek en Seth hebben de hele vlucht een Lego-vrachtwagen in elkaar gezet. Kee en ik hebben geslapen, gekleurd en filmpjes gekeken. Geen zere oren of hysterische taferelen. Nee, alles ging perfect. Nu nog ‘even’ langs de immigratie. Seth en Kee trekken hun Nijntje- en Brandweerman Sam-koffers dapper achter zich aan. ‘Hello, I’m Kee’ (klinkt als: I’m gay) en zelfs de immigratie geeft onze kinderen een lachje. Dan nog ‘even’ in de taxi (lees: file, spits) en we arriveren bij onze Airbnb in Williamsburg, Brooklyn. Het voelt als

thuiskomen, een paar straten verderop woonden Niek en ik destijds. Williamsburg ligt aan de overkant van Manhattan, maar via de brug of met de NYC Ferry ben je er in een paar minuten. Grote voordelen van de wijk: het uitzicht over de skyline van Manhattan. Er wonen gezinnen, kunstenaars en hipsters. De straten zijn er rustig(er) en het is er groener. Snel de tassen in het appartement en nog even naar de supermarkt. Ik haal de stepjes uit de koffer en even later (half één ’s nachts Nederlandse tijd) crossen de kinderen over straat. Doodeng, vind ik, met die uitstekende tegels en straten die aflopen. In de supermarkt kopen we ontbijtspullen en op een bankje aan de East River eten we een ijsje. De avondzon kleurt rood. De lichtjes van de wolkenkrabbers gaan langzaam aan. Ik zucht van geluk. ‘Zijn we nu in joe jork?’ vraagt Kee.

KLIMMEN IN DE SUIKERFABRIEK We hebben zowaar goed geslapen, de kinderen worden om zes uur ’s ochtends wakker, Amerikaanse tijd. Ze zijn moe, maar niet kapot, dus so far so good met dat tijdsverschil. Na een ontbijt, een praatje met de verkeersagent voor de deur én de stratenmakers, lopen we naar de eerste speeltuin. Vandaag beginnen we bij Domino Park. Op de plek waar vroeger een suikerfabriek stond, is nu een speelpark gemaakt. Met

Femke en haar man Niek wilden niets liever danteruggaan naar hun New York. Toch stelden ze dereis steeds uit. De reden: een peuter en een kleuter.Want is zo’n wereldstad niet veel te heftig voor ze?

Femke Zijlema

(39) en haar

man Niek (42)

waren al vaker in

New York, deze

keer voor het

eerst met hun

kinderen Seth (4)

en Kee (2,5).

YES, WE CANSteppend door New York

TEKST EN BEELD FEMKE ZIJLEMA

ouders van nu.nl124

ouders van nu.nl 125

Een eigen huis Het voordeel van een

appartement: je kunt je terugtrekken

en even bijkomen, slapen en spelen.

En: zelf koken. Wij kozen voor een

Airbnb mét uitzicht, zodat we als

de kinderen op bed lagen toch nog

iets van NYC meekregen.

Playtime In Williamsburg of het

daarnaast gelegen Greenpoint,

maar ook op Manhattan, zijn veel

speeltuinen. In de reisgids Kids &

the City van Eva Munnik check je

per wijk welke playgrounds er zijn.

De boot in In New York kom je

makkelijk van A naar B. Ga je met

de metro, mijd dan wel de spits. De

ferry is een aanrader met kinderen.

De NYC Ferry brengt je met zes

routes naar 21 haltes in The Bronx,

Brooklyn, Manhattan en Queens.

Meer info: ferry.nyc

Highlights Eerste keer NYC? Pak de

Staten Island Ferry (is gratis) en vaar

richting Staten Island. Onderweg zie

je het Vrijheidsbeeld! Meer van de

stad zie je vanaf de High Line, een

stadspark aangelegd op een oude

goederenspoorlijn. Autovrij, dus

stepjes mee.

TIPS VAN FEMKE

bankjes en ligbedden (met Manhattan-view), een bar, kruip-door-sluip-door-routes, rekstokken en glijbanen. Niek en ik drinken koffie, Seth en Kee klauteren erop los. Moe, maar voldaan strijken we daarna neer bij Egg, aan North 3rd Street. De tafellakens zijn van papier en voor de kinderen is er een bakje met wasco. En net als Seth en Kee de tafel volgeklad hebben, arriveren onze salades, roerei en American pancakes.

NAAR DE TOP Kinderen zijn erg welkom in New York. Overal waar we komen zijn kindermenu’s, kinderstoelen en ook kun je rekenen op genoeg aandacht, praatjes en ‘wat zijn ze adorable’-blikken. Op bijna elke straathoek kun je een fiets huren, alleen met kinderen vinden we dat niet zo’n goed idee. De NYC Ferry wel, de pont die ons van Williamsburg naar 34th Street brengt. Op het menu staat het dak van een van de drie wolkenkrabbers van het Rockefeller Center, genaamd Top of the Rock (wel even van tevoren thuis online reserveren) en de Lego Store daar vlakbij. De boottocht is een belevenis op zich. We zitten op het dek en de zon schijnt. Een watervliegtuig landt vlak voor onze neus, Seth telt de hoge flats, Kee wijst de gele schoolbussen aan en Niek en ik knijpen even in elkaars arm. Nadat we boven op de Rock New York in 360 graden hebben bekeken (‘Zijn we nu in de wolken, mama?’), vertel ik Seth en Kee dat we naar een winkel gaan met alleen maar Lego en Duplo. Aan hun gezichten te zien nu al het hoogtepunt van hun dag. En dat is het ook. Overal Duplo. Overal Lego. In dozen, in elkaar gezet en losse stukjes in bakken. Als Niek zegt: ‘Jullie mogen iets uitzoeken,’ springen ze een gat in de lucht. Met twee grote tassen en rode konen lopen ze even later door Central Park.

KINGSIZE APPELSAP De ene dag kiezen we voor een oversteek naar Manhattan (we bezoeken het American Museum of Natural History, oftewel: dino’s!)

OP DE TOP VAN DE WOLKENKRABBER VRAAGT KEE: ‘ZIJN WE NU IN DE WOLKEN?’

of pikken wat van Soho mee (veel speeltuinen). De andere dag blijven we ‘in de buurt’. Dat betekent wakker worden, stepjes pakken en naar buiten. We maken een ommetje door Bedford Avenue (langs de boetiekjes) en slaan af bij North 8th waar we bij de Poolse bakker zoetigheden, broodjes en iets te drinken halen. Daarna picknicken en spelen we in het East River State Park. ‘Kijk, daar voetbalde ik altijd,’ wijst Niek. ‘En daar Seth,’ ik wijs naar het gebouw verderop, ‘daar woonden wij. En weet je wat? Toen we terug-vlogen, zat jij in mijn buik.’ Onze week joe jork sluiten we af op de rooftopbar van hotel The William Vale. ‘Hoe vinden jullie het in New York?’ vraag ik. ‘Superleuk,’ juichen de kinderen, terwijl ze een slok van hun kingsize appelsap nemen. Ja, het is een ommelandse reis met een kleuter en een peuter. Maar ze hebben niet één keer gemopperd of gehuild. Ze hadden supergoede zin. Net als wij.

ouders van nu.nl 127

ouders van nu.nl128

My first rollercoasterIs jouw peuter de negentig

centimeter gepasseerd? Dan

mag-ie (onder begeleiding van

een volwassene) instappen

voor een ritje in de nieuwste

attractie in Speelpark Oud

Valkeveen in Naarden: de

Drakenbaan. Kleine helden

vanaf 105 centimeter mogen

zelfs zonder begeleiding de

achtbaan in. Uitgesjeesd? In

dit nostalgische park, waar

al sinds de jaren dertig volop

wordt gespeeld, kan je kind

ongelimiteerd glijden, zweven,

klimmen, dobberen, springen

en graven. Bijvoorbeeld in

Miniland, dat speciaal voor

kinderen tot vier jaar is. KINDEREN

TOT 2 JAAR GRATIS, OUDVALKEVEEN.NL

Dappere dino’sHet heeft even geduurd,

maar natuurmuseum Naturalis

in Leiden is weer open. De

monsterverbouwing was niet

voor niets: in de fonkelnieuwe

versie van het museum maak

je in acht spectaculaire zalen

kennis met alles wat de natuur

te bieden heeft. Van flirtende

giraffen tot verwoestende

vulkanen en van excentrieke

planten tot dappere dino’s.

Ter geruststelling voor de

fans: ook T. Rex Trixie is weer

van de partij. NATURALIS.NL

Genietenin stilteReuring in het Sprookjesbos

van de Efteling: daar kun je

vanaf 28 september het dertig-

ste sprookje gaan bewonderen.

Gebaseerd op een oud ontwerp

van Anton Pieck wordt het

verhaal over De Zes Zwanen

verteld. Opfrisser voor je

geheugen: zes broers zijn door

hun stiefmoeder veranderd in

zwanen. Om ze van deze vloek

te bevrijden, moet hun zusje

(Prinses Elisa) zeven jaar lang

zonder een woord te zeggen

hemdjes breien van asters.

Vanaf de rug van de zwanen

kun je, dobberend op de

slotgracht, bekijken hoe ze

dat ervan afbrengt. EFTELING.NL

EFTELING

De leukste tips om eropuit te trekken.

Voor de fans: ook

T. Rex Trixie is weer van de partij

Simpelweg toe aan iets

anders? Drie gloednieuwe

dingen om dit najaar te gaan

ontdekken met je peuter.

3op een

rij

SPEELTUIN

MUSEUM

ATTRACTIEPARK

ouders van nu.nl 129

Vlieg met me meeAls er iemand weet hoe het is

om te reizen, is het ruimtevaar-

der André Kuipers. Niet zo gek

dus dat hij het Prentenboek

van de Kinderboekenweek

mocht maken, die dit jaar in

het teken van voertuigen staat.

In het geval van André het

astronautje op zoek naar Laika

is dat voertuig een raket, waar-

in een hondje in z’n uppie naar

het heelal vertrekt. Tijdens de

Kinderboekenweek worden

overal in het land activiteiten

georganiseerd rondom dit

thema. 2 T/M 13 OKTOBER,

BEKIJK DE ACTIVITEITENAGENDA

OP KINDERBOEKENWEEK.NL

Ouders geen bezwaarWilde plannen maken bij de

Droomtroon, een bootje timme-

ren, losgaan op de dansvloer:

zorg dat je kind energie voor

tien heeft als je ’m meeneemt

naar het Kion Kinderfestival in

Openluchttheater de Goffert in

Nijmegen. Kleine greep uit het

programma: de handpoppen-

voorstelling Lila Land (2+), de

swingende show Hoehaa! (4+),

circusworkshops en natuurlijk

de kinderdisco. De toegang en

voorstellingen zijn gratis, voor

de activiteiten heeft je kind een

speelkaart (vanaf € 5) nodig.

15 SEPTEMBER VAN 10 TOT 19 UUR,

KION.NL/KINDERFESTIVAL

Verdwaalde olifantTijdens de Stellingmaand

openen verschillende forten

hun deuren en worden rond

de verdedigingslinies allerlei

activiteiten georganiseerd.

Zo kun je bij Paviljoen Puur in

Diemen – bij Fort Diemerdam

– op 15 september neerploffen

voor muzikaal kindertheater. In

Op reis naar Diemen helpen de

dieren uit het Kwetterbos een

verdwaalde olifant zijn plaats

van bestemming te vinden.

14.30 EN 15.30 UUR, PAVILJOENPUUR.NL

Smaakt naar meerDe foodtrucks staan warm te

draaien, de bands doen vast

een soundcheck en de lampjes

branden van verlangen om

opgehangen te worden: op

14 en 15 september vindt in het

Plantagepark in Harderwijk

de vierde editie van het Blije

Bietjes Foodfestival plaats. Hou

je van lekker eten dan is dit

festival een walhalla, want

alles draait hier om good food.

Familievriendelijk is het ook,

want het terrein is niet al te

groot; wel zo fijn als je kind

er een handje van heeft de

benen te nemen. Toch aan het

zoeken? Dan staat-ie zich waar-

schijnlijk te vergapen aan de

XXL-zeepbellen die er door

de lucht zweven.

FACEBOOK.COM/BLIJEBIETJES

SA

ME

NS

TE

LLING

SA

SK

IA B

OR

ST

Hou je van lekker eten dan is dit

festival een walhalla

KIJK OP OUDERSVANNU.NL VOOR NOG MEER UITJES

PAT

RIC

K V

AN

BE

EK

, EV

EN

TP

IXE

LS

LEZEN FESTIVAL

THEATER

FESTIVAL

Omdat een baby nog niet goed kan snuiten, kan dit zijn ademhaling beïnvloeden. Dit kan vooral vervelend zijn bij het eten en slapen.

Om je kind vrijer door zijn neus te laten

ademen, kun je VSM Kind Nisykind

neusspray gebruiken. Een zoutoplossing

die helpt om vrijer door de neus te

ademen en verlichtend en verzorgend

is voor de luchtwegen. Door de zachte

verstuiving en de kleine dosering van

de spraykop is hij bovendien kind-

vriendelijk in gebruik. Te gebruiken

vanaf 0 jaar.

OUDERS VAN NU SAMEN MET VSM

DAT LUCHT OP

KAG-NR.: 105-0419-1393.

KIJK VOOR MEER TIPS OP OUDERSVANNU.NL/NUNATUURLIJK

131 ouders van nu.nl

DE MEEST BIZARRE

24 UUR UIT HUN LEVEN

Overdag trouwen, ’s nachts bevallen

HAP-klaar: spoedcursus babyjargonKomt een man in de verloskamer Waarom iedereen zijn baby de knapste vindt

VANAF 8 OKTOBER IN DE WINKEL!

STRAKKE TIMING TEGELIJK

ZWANGER MET JE TWEELINGZUS

OF BESTE VRIENDIN

In de wolken!

Kom je ook naar ons festival?