Praktisch duiken

Decompressietechnieken

Inhoud

Type computersAankoop computer

Verwachtingen of kwaliteitVeiligheidsreglement duiken met een computer

Duikplanning met een computerExtra veiligheid

What- if’s’Duikprofiel

Voorvallen om wat van op te steken Definities verklarende woordenlijst

DUIKCOMPUTER

• Het nut van de duikcomputer

- menselijke fouten uitgesloten

- multi level duiken

- extra veiligheid

- continue ontzadiging

Type computers

• Nultijd computers

• Duik computers Lucht geïntegreerd

Nitrox geïntegreerd

• Werkingsmodus lucht mode

Nitrox/ trimex mode

Gauge mode

Overige uitrusting

Types:

Duikcomputer

• Nultijdberekenaar.– Dit is geen volwaardige computer. Hij

berekend slechts de nultijd en wanneer je trappen moet uitvoeren, niet hoelang en op welke diepte je deze moet uitvoeren.

Aankoop computer

• Prijs of budget

• Functualiteit

• Kwaliteit

Onder loep bekijken

PRIJS

• Prijs kwaliteitPrijzen vergelijken van de zelfde module volgens verschillende

leveranciers

Speciale zomer winter acties afwachten

Onder speciale voorwaarden tweedehands aankopen te overwegen

Door aankopen te bundelen door betere voorwaarden te verkrijgen

FUNCTIONALITEIT

• ALGEMEEN

• Leesbaar op het scherm groot display • Automatisch aan-en uitschakelaar• Diepte : in meter• Duiktijd• Stijgsnelheid : met akoestisch en visueel alarm• Trapdiepte en tijd :hoe streng • Nultijd op diepte• Flessendruk• Batterijtijd• Aanduiding vliegverbod• Resterende desaturatietijd• Hijgtoestand : verbruik• Intern geheugen van de d/c • Al dan niet gasgeïntegreerde temperatuursaflezing • Gauge –modes ( mengsel duiken )• Is het mogelijk om simulaties uit te voeren

Definities• Volgende begrippen blijven behouden met dezelfde definitie!:

– Duikdiepte– Maximum duikdiepte– Nultijd– Decompressietrappen– Traptijd– Decompressietijd– Desaturatietijd– CZS– OTU– Incident– Multilevel duik– Gemengde decompressie

INSTELLINGEN

• Datum en tijd

• Aanpassen aan hoogte verschillen

• Persoonlijke instellingen

• Ademgas

• Taalinstelling • Alarm instelling diepte,tijd,flesdruk

• Duikprofiel

Welke DCM worden door NELOS toegelaten

1. De nultijdcomputer.

2. De duikcomputer.

3. De duikcomputer van de buddy

4. De dieptemeter in combinatie met een uurwerk en een tabel (D-U-T).

5. Decoplanning (aan de hand van planningssoftware) in combinatie met een uurwerk en een dieptemeter (D-U-D).

KWALITEIT

• Studie : niet alle computers scoren even goed op dit vlak

• Welk decompressiealgoritme (ZHL16)• Temperatuur water• Lucht verbruik of inspanning • Deep stops• stijgsnelheid

• Persoon van duikcomputer moet ook in voldoende mate gezond zijn

Veiligheidsreglement duiken met een computer

• Het betreft luchtduiken of nitroxduiken (max. 40%)• De duikduur van de duiken is beperkt tot max. 90 min .• De duikdiepte is beperkt tot max. 60 m .• Tijdens deze typische duik wordt niet meer verbruikt dan 2500 barl. • De grootste diepte moet eerst bereikt worden (geen omgekeerde duikprof)• De daalsnelheid is > dan de stijgsnelheid (20m/min )• De stijgsnelheid bedraagt 10 m/min .• Geen abnormale inspanningen (stroming,arbeid…..)• Geen jojoduik .• Watertemperatuur hoger dan 10°C• Veiligheidstrap van 5 min op 5 m indien duik binnen de nultijden betreft • Max decompressietijd voor alle trappen bedraagt 20 min

RANDVOORWAARDEN = TYPISCHE DUIK

Het veiligheidsreglement decompressietechnieken

• Duikcomputer als primair decompressiemiddel (5jaar )• Verantwoordelijkheid bij de duiker zelf .• Elke duikploeg moet een back-updecompressiemiddel• Breng nooit een duikcomputer gewild in foutmodus .• Plan van vooraf een duikplanning (bail-out planning )• Ongelimiteerd duiken met computer (binnen 0 tijd )• Voer geen jojo duiken. • De verliesprocedure .• Deep stops .• Uitzonderingssituaties (blow up onderbreken van trappen )

Primaire en back up decompressiemiddelen

• Compatibel– Het back-upmiddel is compatibel indien het

functioneel blijft en bruikbaar is in geval het aangesproken wordt voor de uit te voeren duik

– Tegenvoorbeeld: • Decompressieplan volgens planningssoftware en

decompressiecomputer

• Adequaat– Het back-upmiddel is adequaat indien het toelaat om

bij een duik steeds de mogelijkheid biedt correct te decompresseren

Definities• Van Duiktijd naar …

… vermoedelijke duikduur DDv. • Volgt uit de duikplanning• Belangrijk voor de veiligheidsploeg

… werkelijke duikduur DD (logboekje)

… maximum duikduur DDmax• Inschakelen van de hulpdiensten• Nooit overschreden• Opgegeven tijdens de briefing van algemene

duikverantwoordelijke

Definities• Trapdiepte

– Exact voorgeschreven duikdiepte waar de decompressieverplichtingen dienen vervuld te worden.

– Veelvouden van 3, soms continue decompressie (SUÛNTO)

– Veiligheidstrap : 5m

• Floor– Diepte waar ontzadigen alle weefsels start

• Ceiling– Plafond voor decompressie

Definities• Total Time To Surface

– Totale tijd om de oppervlakte te bereiken– TTS – ASC

• Stijgsnelheid:– Blijft 10m/min hoewel sommige computers

andere stijgsnelheden toelaten.– Steeds aanwijzingen computer respecteren!

38.0m

6,4

AIR TIME

21 12

bar DIVE TIME185 15

ASC TIME

CEILINGCEILING

Definities

• No fly time

• Wordt weergegeven door de DecoPC– Minimaal de vereisten van NELOS:

• 12h bij drukcabine• 24h zonder drukcabine / incident

– Lees aandachtig gebruiksregels fabrikant!

0.0m

TIME

10:15

NO

2:03

32.0MAX

Definities• Nultijdduik versus decompressieduik

– Nultijdduik: • is een duik waarbij geen trappen moeten gemaakt worden.• Bij gebruik van een decocomputer is dit een duik waarbij

tijdens het beëindigen van de duik vanaf een diepte van 12 meter of ondieper geen decostops op het scherm worden weergegeven.

– Decompressieduik:• is een duik waarbij trappen moeten gemaakt worden.• Bij gebruik van een decocomputer is dit een duik waarbij

tijdens het beëindigen van de duik vanaf een diepte van 12 meter of ondieper wel decostops op het scherm worden weergegeven.

Verliesprocedure– Duik buiten de veiligheidscurve (decompressieduiken) –

mogelijkheid 1:

• Opstijgen tot op een diepte van 12 m.

• De duikleider :

– Naar de oppervlakte.

– verwittigt de oppervlakteveiligheid of start zelf een zoekactie

– Indien mogelijk noodzakelijke trappen (primair of back-up decompressiemiddel)

– Opnieuw aan de oppervlakte: observatie (min. 1h).

Symptomen => decompressiekamer

– Indien niet mogelijk om de trappen uit te voeren => decompressiekamer

• Rest van de ploeg :

– Blijft op trapdiepte (hekkensluiter) of stijgt volgens instructie van de duikleider

– OSB + nodige trappen maken (hekkensluiter)

Verliesprocedure• Op de bodem:

– Enkele meter stijgen en zich om zijn lengteas 360° draaien en tegelijkertijd goed rondkijken (ook boven en onder zich kijken).

– Dit mag niet langer dan 30 seconden in beslag nemen.– Bij een negatief resultaat stijgt men op aan de voorgeschreven

stijgsnelheid.• Duik binnen de veiligheidscurve:

– Opstijgen tot aan de oppervlakte volgens de standaardprocedure.

– Oppervlakteveiligheid verwittigen.– Deelnemen aan de zoekactie.– De omstandigheden (o.a. gebaseerd op de aanduidingen van

alle instrumenten) bepalen of de duik al dan niet kan voortgezet worden.

Verliesprocedure• Duik buiten de veiligheidscurve

(decompressieduiken) – mogelijkheid 2:– Opstijgen volgens de standaardprocedure tot op

een diepte van 12 m;– De duikleider stijgt niet door tot aan de oppervlakte

maar blijft bij de rest van de ploeg;– De duikleider duidt onmiddellijk iemand aan of laat

zelf een OSB op.De nodige trappen worden uitgevoerd onder leiding van de duikleider.

– Deze tweede optie wordt uiteraard op voorhand duidelijk in de briefing gecommuniceerd.

Duiken in zware zee/zware deining• Nultijdduik

• Indien toch decompressieverplichtingen:→ Trappen tot 6m volgens instructies computer

uitvoeren

→ Ondiepere trappen op 5m of dieper uitvoeren

• Successieve duiken blijven toegelaten

Duiken bij koude• Nultijdduik

• Computer strenger instellen

• Successieve duik toegelaten indien:

→ Volledig opgewarmd

→ max. 30 minuten

Uitzonderingsregels• Alle uitzonderingsregels die gebruikt werden bij de tabellen

vervallen en mogen niet toegepast worden bij het duiken met de decompressiecomputer.

• De uitzonderingsregels die gebruikt werden met de tabellen mogen dus nog wel gebruikt worden onder de absolute voorwaarde dat er volgens deze tabellen gedoken wordt.

• Er bestaan wel afspraken voor:

– Blow up– Onderbreken van de decompressietrappen

Blow up / onderbreking der trappen• Beide zijn een duikincident

→ stopzetten van de duik

→ uitvoeren van de aangegeven decompressieverplichtingen

• Mogelijke noodacties (onder voorwaarden!)

1. Primair decompressiemiddel OK :

→ volgen van de aanwijzingen (advies: verplichte trappen verlengen) of uitvoeren van gemaakte afspraken (briefing!)

2. Primair decompressiemiddel NOK (=SOS):

→ volgen van de aanwijzingen van het back-up decompressiemiddel

Blow up / onderbreking der trappen• Mogelijke noodacties (onder voorwaarden!)3. Primair decompressiemiddel NOK (=SOS) +

back-up decompressiemiddel geen betrouwbare informatie :

→ ga naar 5m en maak de flessen leeg. Vervolgens direct naar dichtstbijzijnde decompressiecentrum voor evaluatie.

4. Primair decompressiemiddel NOK (=SOS)+

back-up decompressiemiddel NOK (=SOS) :

→ ga direct naar dichtstbijzijnde decompressiecentrum onder toedienen van 100% normobare zuurstof en regelmatig laten drinken (1l)

Successief duiken• Reglement successief duiken– Het aantal successieve duiken is onbeperkt

onder volgende voorwaarden:

1. Computer als primair decompressiemiddel

2. Alle instructies van de computer dienen correct uitgevoerd te worden

3. Rekening houden met de beperkingen vermeld in de handleiding

4. Overal ter wereld geldig

Reglement successief duiken– Advies:

• Successieve duik minder diep dan de vorige• Las regelmatig een rustpauze in (1 dag rust op 5 duikdagen)• Maximaliseer de tussentijden• Minimaliseer de verplichte desaturatietijd• Eén successieve duik per dag bij decompressieduiken. Na

de successieve duik 12h wachten of tot desaturatietijd verlopen is

• Eén duik per dag bij extreme duiken (dieper dan 60m)• Verzwaren van de computer bij veelvuldig successieve

duiken

=> Dit advies is streng aanbevolen!=> Dit advies is streng aanbevolen!

Reglement diep duiken

• Recreatieve duiken: 0 m tot 30 m

• Diepe duiken: 31 m tot 60 m

• Extreme duiken: dieper dan 60 m

→ Niet gepropageerd door NELOS!

Extra veiligheid

• Inbouwen van extra veiligheid door:

1. De veiligheidstrap bij niet-decompressie duiken

2. “Diver on the line” of “tussen ‘floor’ en ‘ceiling’” (zie ook ‘Uitduiken’)

3. De computer zwaarder instellen

4. Uitduiken

5. De 12 meter procedure

6. ‘Deep stops’

Extra veiligheid• De veiligheidstrap bij niet-decompressie duiken

• 5 minuten op 5 meter• Niet verplicht• Sterk aangeraden bij duiken dieper dan 20m

• De computer zwaarder instellen• Uitduiken

• Multi-levelduik waarbij men een geruime tijd (5 à 15 min) doorbrengt vanaf een diepte van 15 à 10m tot de oppervlakte.

• De 12 meter procedure• Procedure die toegepast kan worden indien extra bezwarende

decompressiefactoren optreden tijdens de duik (5 minuten op 12m)• Vervolgens verder doorstijgen volgens de verplichtingen van je computer• Uitzondering:

» Stijgproeven» Volgen bodemprofiel

Extra veiligheid

• Deep stops• Duidelijke afspraak in briefing• Berekend door duikcomputer

» Gemengde decompressie!

• Berekend met planningssoftware» Technisch duiken

• Berekend volgens de methode van Richard Pyle

2

trapdiepte

2

duikdiepteDSD

Duikplanning• 12 Punten Plan als dé standaard

tijd

diepte

1/. Tijdstip te water: -> kentering om: ……u .….. min -> te water tussen: ……….. uur en ………

4/. Maximale diepte:

5/. Duiktijd / bodemtijd -> hoe lang op diepte blijven (max. bodemtijd) -> melden van trappen aan de duikleider -> eventueel max. decompressietijd

9/. Maximum duikduur.

3/. Daalsnelheid -> duikleider i.f.v. - duikplaats -> bodem volgen -> via ankertouw -> in het blauw - duikers met oorproblemen?

8/. 12-meter stop en decompressie. -> controle duikcomputers op trappen (alle) -> geen trappen: bezwarende factoren? * NEEN veiligheidstrap: 5 min op 5 m?

opstijgen aan 10 m/min uitduiken?

* JA: extra trap van 5 min op 12 m -> wel trappen: zwaarste trappen van alle computers -> hoe trappen maken: bodem, ankertouw, trapboei?

7/. Deep stops: -> NEEN -> JA: methode computer

duikplan Pyle

2/. Oriëntatie: -> waar in het water? -> hoe in het water? -> hoofdrichting kompas (haven) -> kompaskoers (parkoers onder water)

10/. Nodige hoeveelheid lucht: -> luchtverbruik alle duikers? -> grootte fles en flesdruk? -> max. diepte en duikduur.

11/. Backup: -> primair decompressiemiddel -> back-up decompressiemiddel

12/. Einde duikafspraken: -> duiktijd? -> decotijd -> reservedruk? -> wat bij incident?

6/. Stijgsnelheid: -> bodem volgen? -> stijgsnelheid: max. 10 m/min. vrije opstijging: - in het blauw - langs verticale wand langs ankertouw of trapboei (OSB)

12-STAPPENPLAN

Duikplanning• Statisch en dynamisch duikplan– Vroeger:

→ statisch duikplan (square dive met afgelijnde parameters)

– Vandaag• Multilevelduiken

• Verschillende decompressie algoritmen

• Verschillende instellingen computers (verzwaard?)

→ op voorhand voorspellen wat er tijdens een duik gaat gebeuren én weten hoe alle computers binnen onze ploeg zullen reageren is onmogelijk. Er is dus nood aan een grotere flexibiliteit en een dynamisch duikplan dringt zich op.

Duikplanning• De 4 basisgegevens van een duikplan:

1. Duikdiepte

2. Duikduur (en dus niet de duiktijd!!!!)

3. De decompressietijd

4. Het duikprofiel

Minimum vereiste:

→ duidelijk vastgelegde maximale duikdiepte

→ duidelijk vastgelegde maximale decompressietijd

Met elkaar verbonden

Duikplanning• GOV, je persoonlijk luchtverbruik

– Gemiddeld Oppervlakte Verbruik– Basis voor het bepalen van de nodige hoeveelheid lucht voor

een bepaalde duik– Afhankelijk van persoon tot persoon (ervaring, fysiek, …)– Bepaald door omstandigheden (stroming, angst, …)– Theorie beschrijft methodiek om je G.O.V. te bepalen.

Duikplanning

• Plannen aan de waterkant

– Via de planfunctie op de duikcomputer– Via decompressiesoftware

Duikprofielen

• Ideaal profiel …

• … versus bezwarende profielen– Invers profiel– Kort oppervlakte interval– Jojoduiken– Jojo tijdens trappen– Te trage afdaling– Te snelle opstijging

De decompressie• Decompresseren met vaste trapdiepte

(3m – 6m – 9m -…)

• Decompresseren in een decompressiezone, begrensd door ceiling en floor

Primaire en back up decompressiemiddelen

• In elke duikploeg dient een adequaat én compatibel back up decompressiemiddel aanwezig te zijn

Dec

o-c

om

pu

ter

Nu

ltijd

-co

mp

ute

r

Dec

o-c

om

pu

ter

bu

dd

y

D-U

-T

D-U

-D

Bai

l-o

ut

pla

nn

ing

Deco-computerNultijd-computer (1)

Deco-computer buddy (2)

D-U-TD-U-DP

RIM

AIR

BACKUP Opmerkingen:1. Slechts toegelaten tijdens niet-

decompressieduiken2. Toegelaten wanneer de duiker een K-

1*D of 1*D is en de duikleider op computer duikt en tijdens niet-decompressieduiken.

Duiktekens• Naast de reeds gekende duiktekens zijn

volgende duiktekens verplicht.

Systematiek – De leercurveLeercurve

Brevet

Ken

nisn

ivea

u

INF

TOEPASSEN

KENNEN

WETEN

INTEGREREN

• Doelstellingen voor een 1 ster duiker :– Een duiker die bekwaam is om veilig en correct gebruik te

maken van zijn duikuitrusting in een beschermde trainingsomgeving en die klaar is om openwater ervaring op te doen, begeleid door een ervaren duiker. Hij moet kunnen functioneren volgens het buddysysteem van de CMAS.

– Maximum duikdiepte is 20 meter, deze duiker maakt altijd nultijdduiken.

– Duiken tot 20 meter– Duiken binnen de nultijd– Scherm kunnen lezen– Begrip reststikstof, verkorten van nultijden– Aankopen van een DC --> soorten DC's kennen, hoofd

functionaliteiten

1* Duiker – Theorie (oefeningen)

• KEKE Oefeningen nultijden.

• Op basis van eigen duikcomputer• Staan uitgewerkt in de cursus• Variante: wijzigen bezwarende factor

• Doelstellingen voor een 2 ster duiker :– heeft enige onderwater ervaring opgedaan.– kan manifeste duikongevallen herkennen en er adequaat op

reageren.– is in staat onder leiding van een ervaren duiker alle recreatieve

duiken uit te voeren, hij moet kunnen– functioneren volgens het buddysysteem van de CMAS.– kan als duikleider fungeren bij eenvoudige duiken.– Maximum duikdiepte is 20 meter als zelfstandig duikleider

– Duiken tot 30 meter– Planning van niet-decompressie duiken met beperkt 12-stappen

plan– Duiken leiden --> goede en slechte duikprofielen kennen– Display kunnen aflezen en interpreteren, ook van de buddy– Extra veiligheid --> elementair niveau: Noodprocedure kennen– Back-up --> elementair niveau: elk z'n primair deco middel– Duikleiding: nultijdduik plannen a.h.v. het planningsformulier en de

duik leiden.

• Een 3 ster duiker is– moet in staat zijn "zelfstandig" te duiken.– is in staat duiken te leiden die geen uitzonderlijke

moeilijkheidsgraad hebben (bijv. geen duiken metvolslagen beginnelingen, ...)

– hierbij moet hij alle veiligheidsmaatregelen kunnen treffen, alle duikongevallen kunnen herkennen en er gepast op kunnen reageren.

– Planning van een decompressieduik,– Uitgebreid 12-stappen plan– Volledige kennis van het back-up decompressiemiddel– Hoe extra veiligheid inbouwen – Reactie bij incidenten: nooddecompressie en blow-up– Duikleiding [van een decompressieduik met

planningsformulier (12-punten planning) en uitgebreidebriefing].