Bovenschoolse voorzieningen RSV Breda. Historie Hete stenen RSV Breda schuiven heen en weer …
AGSO - RSV - RSV · creëren waar wonen, werken, cultuur, toerisme en recreatie in synergie komen...
Transcript of AGSO - RSV - RSV · creëren waar wonen, werken, cultuur, toerisme en recreatie in synergie komen...
1
Reconversie oude haven Strategisch project
AGSO Autonoom Gemeentebedrijf Stadsvernieuwing Oostende Gistelsesteenweg 1C - B 8400 Oostende
Reconversie oude havengebieden
Strategisch project dec 2016
foto parkeergebouw en hotelschool, december 2016 .
2
Reconversie oude haven Strategisch project
Inhoud
1. Inleiding: Strategisch project ..........................................................................................................................................................................7
2. Globale visie ................................................................................................................................................................................................. 11
3. Integraal ....................................................................................................................................................................................................... 21
4. Functionele verwevenheid ............................................................................................................................................................................ 26
5. Hefboomeffect .............................................................................................................................................................................................. 28
6. Projectorganisatie......................................................................................................................................................................................... 29
7. Proces .......................................................................................................................................................................................................... 32
8. Coördinator .................................................................................................................................................................................................. 35
9. Plannings- en beleidscontext ........................................................................................................................................................................ 36
9.1. Ruimtelijke planningsprocessen die de strategische projectzone vormden ............................................................................................ 38
9.1.1. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen .............................................................................................................................................. 38
9.1.2. Groenboek Beleidsplan Ruimte ...................................................................................................................................................... 39
FICHES ............................................................................................................................................................................................................... 41
10. Projectsubsidie Stadslob Oosteroever .......................................................................................................................................................... 42
11. E. Moreauxlaan ............................................................................................................................................................................................ 46
11.1. Basisgegevens .................................................................................................................................................................................. 46
11.2. Korte beschrijving .............................................................................................................................................................................. 46
11.3. Ontwerpend onderzoek Moreauxlaan ................................................................................................................................................ 47
11.1. Open oproep ...................................................................................................................................................................................... 49
3
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
11.2. nota selectie casussen: collegebeslissing .......................................................................................................................................... 50
12. Stadsvernieuwing door Co-creatie 'Liefke Mores' toekomst' ........................................................................................................................ 52
12.1. Basisgegevens .................................................................................................................................................................................. 52
12.2. Dossier voor projectsubsidie .............................................................................................................................................................. 52
12.3. voortgang .......................................................................................................................................................................................... 56
13. GroenLint Oosteroever ................................................................................................................................................................................. 58
13.1. Schakel .............................................................................................................................................................................................. 58
13.1.1. Omvat: ........................................................................................................................................................................................... 58
13.2. Ontwerpend onderzoek...................................................................................................................................................................... 59
13.3. Budgetten .......................................................................................................................................................................................... 60
14. Maritiem Museum ......................................................................................................................................................................................... 61
14.1. Hangar 1 ............................................................................................................................................................................................ 61
14.2. Churchillkaai ...................................................................................................................................................................................... 62
15. Studentenwerk ............................................................................................................................................................................................. 63
15.1. U Antwerpen ...................................................................................................................................................................................... 63
15.2. KULeuven .......................................................................................................................................................................................... 64
15.3. Howest .............................................................................................................................................................................................. 64
16. Projectontwikkeling ....................................................................................................................................................................................... 65
16.1. Kop Baelskaai - Vuurtorendok ........................................................................................................................................................... 65
16.2. Korte beschrijving .............................................................................................................................................................................. 65
16.3. Baelskaai 2 ........................................................................................................................................................................................ 67
16.4. Korte beschrijving .............................................................................................................................................................................. 67
Reconversie oude haven Strategisch project
16.5. MILHO ............................................................................................................................................................................................... 67
16.6. Cruiseterminal ................................................................................................................................................................................... 68
16.7. Hotel Terminus .................................................................................................................................................................................. 68
16.8. Station ............................................................................................................................................................................................... 68
16.9. Parkeer- en kantoorgebouw ............................................................................................................................................................... 69
16.10. Busstation .......................................................................................................................................................................................... 69
16.11. Hotelschool ........................................................................................................................................................................................ 69
16.12. goederenkoer NMBS ......................................................................................................................................................................... 69
16.13. Strandparking .................................................................................................................................................................................... 69
16.14. Vloot (Churchillkaai 102-101) ............................................................................................................................................................. 70
16.15. Kazerne Bootsman ............................................................................................................................................................................ 70
16.16. Post ................................................................................................................................................................................................... 70
16.17. Administratief Centrum ...................................................................................................................................................................... 70
16.18. Bunker ............................................................................................................................................................................................... 70
17. Overheden ................................................................................................................................................................................................... 71
18. Oosteroeverduinen ....................................................................................................................................................................................... 74
18.1. Basisgegevens .................................................................................................................................................................................. 74
18.2. Korte beschrijving .............................................................................................................................................................................. 75
18.3. Knelpunten ........................................................................................................................................................................................ 75
18.4. Van belang ........................................................................................................................................................................................ 76
18.5. Stavaza ............................................................................................................................................................................................. 76
18.5.1. Herita - Erfgoedbeheersplan .......................................................................................................................................................... 76
5
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
18.5.2. Oostdam ........................................................................................................................................................................................ 76
18.5.3. Natuurontwikkeling ......................................................................................................................................................................... 79
18.5.4. Duin en Zee ................................................................................................................................................................................... 79
18.5.5. Erfgoedbeheersplan ....................................................................................................................................................................... 80
18.5.6. Nota Duinen ................................................................................................................................................................................... 80
19. Vuurtorendok en kades ................................................................................................................................................................................ 81
19.1. Knelpunten ........................................................................................................................................................................................ 81
19.2. Kansen .............................................................................................................................................................................................. 81
19.3. Concessie Jachthaven ....................................................................................................................................................................... 82
19.4. Ruimtelijke visie ................................................................................................................................................................................. 82
20. projectgroep Zeehavengebied ...................................................................................................................................................................... 83
20.1. Contactpersonen ............................................................................................................................................................................... 83
20.2. Doelstelling ........................................................................................................................................................................................ 83
20.3. Plannen ............................................................................................................................................................................................. 83
21. Openbaar domein Oosteroever .................................................................................................................................................................... 85
21.1. Contactpersonen ............................................................................................................................................................................... 85
21.1.1. Projectgroep Nutsvoorzieningen .................................................................................................................................................... 85
21.2. Hendrik Baelskaai .............................................................................................................................................................................. 85
21.3. Fortstraat ........................................................................................................................................................................................... 85
21.4. Moreauxlaan ...................................................................................................................................................................................... 86
21.5. Victorialaan ........................................................................................................................................................................................ 86
22. debat ............................................................................................................................................................................................................ 87
Reconversie oude haven Strategisch project
22.1. oostendewerft .................................................................................................................................................................................... 87
22.2. Oosteroever ....................................................................................................................................................................................... 88
22.3. In de pijplijn ........................................................................................................................................................................................ 88
23. Ruimtebalans ............................................................................................................................................................................................... 89
23.1. uitsnede oosteroever ......................................................................................................................................................................... 89
TIJDSLIJN ........................................................................................................................................................................................................... 90
7
Reconversie oude haven Strategisch project
1. Inleiding: Strategisch
project
Dit is de tweede aanvraag voor een subsidieperiode voor de
strategische projectcoördinatie 'reconversie oude havengebieden'.
Tijdens de eerste subsidieperiode is het project kunnen evolueren
van 3 solitaire projectontwikkelingen naar een gedragen
gebiedsvisie op de ontwikkeling van de Oosteroever tussen haven
en Moreauxlaan.
Met deze subsidieperiode breiden we het projectgebied van de
'Oosteroever' uit naar een zone die 'Oosteroever | Vuurtorenwijk,
Haven | Visserij en Hazegras | stationsomgeving' omvat.
Op deze manier behandelen we de 'oude havengebieden' van
Oostende binnen 1 projectstrategie en kunnen we er voor zorgen
dat binnen een globale visie de juiste opportuniteiten op de juiste
plek aangepakt worden.
Het 'integrale' vormt de belangrijkste leidraad binnen dit
strategische project. Diverse wijken, sectoren, thema's, partijen,...
worden op een gecoördineerde manier aangepakt, om zo een aan
een coherente stadsvernieuwing te doen. Het gaat om het kiezen
van de juiste functie op de juiste plaats. Lessen trekken uit eerder
gevoerde processen. Ruimtelijk plannen op grotere schaal...
Met een strategische projectcoördinatie willen we een stadsweefsel
creëren waar wonen, werken, cultuur, toerisme en recreatie in
synergie komen met historie, natuur en stedelijkheid.
Met dit project willen we van de Oosteroever, stationsomgeving en
de haven multifunctionele stadsdelen maken als hefboom voor de
bestaande aangrenzende wijken (Vuurtorenwijk en Hazegras) en
functies.
We zetten in op 3 sporen (economie, sociale dynamiek en
ecologie). De sporen versterken elkaar en zorgen voor een
duurzame ontwikkeling van de oude havengebieden.
We verwachten dat na een bijkomende periode van 3 jaar deze
projectcoördinatie voldoende ingebed zal zijn in de eigen
organisatie van AGSO, om dit proces te continueren. Het
strategisch coördineren op zich is immers een werk van lange
adem, waarvan het einde niet kan worden bepaald.
Reconversie oude haven Strategisch project
> Strategisch karakter
Het strategische projectgebied waarvoor een subsidie werd
aangevraagd omvat de oude havengebieden rondom het
centrumgebied van Oostende. Dit projectgebied bestaat uit een
aantal grotere deelzones (Oosteroever/Vuurtorenwijk -
Haven/visserij - Hazegras/Stationsomgeving) die allen functioneel
met elkaar verbonden zijn. Dit strategisch project kan de vruchten
plukken van de onderlinge deelprojecten en het traject dat binnen
de vorige subsidieperiode voor de zone Oosteroever werd
doorlopen.
Het strategische project zoals het nu voorligt is complex omwille van
zijn schaal. Deze complexiteit zorgt voor een grote toegevoegde
waarde door de verschillende betrokken actoren op deze grotere
schaal met elkaar in contact te brengen. Ook vereist een impuls
binnen de ene zone soms en ingreep in een andere. De zones
kunnen dus niet los van elkaar worden gezien en vragen een
gestructureerde coördinatie.
De subsidie voor strategische projecten kan helpen om een stevige
projectstructuur voor het grotere strategische project (ten opzichte
van de zone 'Oosteroever' die het resultaat was van de vorige
subsidieperiode) op te zetten en stap voor stap tot resultaten te
komen (planmatig en door realisaties op terrein). De
projectcoördinator heeft hier een regiefunctie om de verzameling
van deelprojecten binnen het ruimer geheel te kaderen en de
actoren op deze schaal op de hoogte en bij elkaar te brengen.
De verschillende deelgebieden en hun projecten zitten in een
verschillende fase van planning tot realisatie en voeden zo het
strategisch karakter van een projectcoördinatie.
Zoals in het besluit van de Vlaamse Regering omtrent de
afbakening van het Zeehavengebied Oostende opgenomen, vereist
de afstemming tussen de ontwikkeling van het havengebied en het
regionaalstedelijk gebied de nodige garanties voor een
stedenbouwkundige invulling van hoge kwaliteit. Daarin wordt
verwezen naar het lopende strategische project voor Oosteroever,
dat het kader kan vormen voor deze kwaliteitsbewaking
// overkoepelende stuurgroep ROH waakt over gezamenlijke
kwaliteit
// ruimtelijke kwaliteitskamer op stedelijk niveau bewaakt kwaliteit
van alle grootschalige projecten in Oostende
>> stadsatelier
// toeristische kwaliteitskamer met aandacht voor Oostelijk deel van
Oostende
Een strategisch project voor de reconversie van de Oude
Havengebieden in zijn totaliteit biedt het voordeel dat deze
kwaliteitsbewaking zowel aan de zijde van de stationsomgeving en
Churchillkaai (Westeroever) als aan de zijde van de Oosteroever,
maar ook vanuit de haven zelf kan gecoördineerd worden.
// overkoepelende stuurgroep ROH coördineert
// korte lijn met Haven Oostende bij onverwachte wendingen
9
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
> Ligging
Het strategisch projectgebied is gelegen in de rand rondom het
historische centrum van Oostende, hiervan gescheiden door de
haven en haar dokken.
De ontwikkeling van zones Oosteroever | Vuurtorenwijk,
havengebied | visserij, Hazegras | stationsomgeving is een kans om
de gehele zone van (initiële) havengebieden integraal te
ontwikkelen. Het zijn diverse wijken met daarin een havengebied,
duinlandschap, bestaande woonwijk, herontwikkeling van een
bestaand havengebied/bedrijventerrein, ontwikkeling van de
stationsomgeving en opwaardering van Hazegras, de stationswijk
die gebouwd is middenin de oude haven...
Situering van het projectgebied te Oostende
Reconversie oude haven Strategisch project
Luchtfoto van het gebied en een deel van het historische centrum
rond 1945
Op bovenstaande luchtfoto is het oude en nieuwe station in de
Hazegraswijk te zien, met daartussen de Brandariskaai toen het
kanaal nog tussenbeide gelegen was. Op de foto zien we ook een
permanent circus op de Churchillkaai en het derde mercatordok,
waar nu het stadhuis gelegen is.
Op de Oosteroever zien we al de vuurtoren en de Moreauxlaan,
maar de bedrijvigheid was toen nog beperkt tot de zone in het
havengebied.
De foto toont een momentopname van een historisch aan
veranderingen onderworpen gebied nabij het centrum van
Oostende. Dit kan ook moeilijk anders omwille van haar
strategische ligging rond de haven van Oostende met haar dokken,
de rechtstreekse toegang tot de A10 via de Verenigde Natiënlaan
naar Hazegras (spoorweg ten tijde van de foto) en de R31 als
ontsluiting van de haven (naar Oosteroever).
Het is dit aan veranderingen onderhevige gebied dat we strategisch
willen aanpakken binnen de projectcoördinatie.
11
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
2. Globale visie
Dit gebied moet zich ontwikkelen tot een volwaardig stadsdeel dat
een nieuw karakter toevoegt aan Oostende (Asymmetrie met
centraal de haven).
De zones liggen allen wat geïsoleerd van het historische centrum
van Oostende, aan de andere zijde van de haven en haar dokken,
en is langs alle zijden omgeven door 'groene' en 'blauwe' structuren.
Dit alles is sterk bepalend binnen de ontwikkeling van de
strategische projectzone. We kiezen ervoor om het grondgebied ten
oosten van de havengeul te laten functioneren als 'lob aan de stad'.
Het gaat hier immers over een woonwijk met hoge concentraties
inwoners (oude Vuurtorenwijk en nieuwe Oosteroeverwijk), die
dankzij dit dense weefsel allen vlakbij de ecologische infrastructuren
wonen, en dankzij inspanningen die in het verleden reeds
gebeurden (veer) en inspanningen die we in de nabije toekomst
wensen te realiseren ook op een 'vriendelijke' manier te voet of met
de fiets, het stadscentrum kunnen bereiken.
Fundamenteel hierbij is dan wel de goede bereikbaarheid van het
gebied te voet (met het veer, vanaf dan maximaal 1 km), per fiets
Reconversie oude haven Strategisch project
(via de bestaande, maar sterk op te waarderen, fietsroute van
maximum 3 km tot aan het station) en met het openbaar vervoer
(bereikbaarheid van de halte van de kusttram op maximum 550 m).
// studie vaste oeververbinding: eerste fase afgerond
// studie ontsluiting oosteroeverduinen: eerste fase afgerond
De fietsroute en tramlijn doorkruisen het havengebied en takken
aan op het centrum via de Hazegras / Stationsomgeving. Het veer
zorgt voor een rechtstreekse verbinding voor voetgangers en
fietsers op het centrum, maar vraagt dan weer investeringen aan de
oostzijde voor een optimale bereikbaarheid.
// fietsroute ter vervanging van huidige wordt verder opgevolgd ism
Mobiliteit Oostende
De strategische projectzone 'reconversie oude havengebieden' is
opgedeeld in 3 grote deelgebieden, waarbinnen diverse projecten
gevat zitten. Het werken op verschillende schaalniveaus blijkt uit
deze diverse projecten en zorgt voor een coherente ontwikkeling op
elk niveau
reconversie oude havengebieden ((L))
Op bovenlokale ('large') schaal, is vooral de onderlinge interactie
tussen de verschillende deelzones van belang. De Oosteroever als
lob aan de stad kan slechts werken als de barrière van de haven
overwonnen wordt, en maakt in eerste instantie connectie met de
wijk Hazegras, al was het maar op mobiliteitsvlak: fiets, tram, auto
komen hier de kernstad binnen vanuit de Oosteroever.
Het strategische project is van bovenlokaal belang omwille van de
elementen die het omvat:
Duinen
o schaal van de kust in het kader van kustverdediging en landschapsbeleving
o van nationaal en internationaal belang op natuurlijk vlak
Haven: poort op Vlaams niveau in samenhang met de luchthaven, met onder andere de ontwikkeling als 'Energy Port'
Stationsomgeving als knooppunt van openbaar vervoer
o De spoorlijn Brussel-Oostende wordt geselecteerd als hoofdspoorweg voor personenverkeer binnen het
13
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
RSV; het station van Oostende is geselecteerd als hoofdstation.
o De kusttram
o Regionale en stedelijke busverbindingen
Koninklijke baan en kusttram als verbindend element binnen het stedelijk netwerk kust (tussen A10 (Oostende rondpunt) en kruispunt N34 met Hendrik Baelskaai (Oostende) wordt als primaire weg II geselecteerd. Deze weg moet toelaten de voorhaven – via de primaire weg I A10 – aan te sluiten op het hoofdwegennet.)
GroenLint: visie op het netwerk van groene ruimtes rondom de kern van Oostende, op het grondgebied van Oostende, Oudenburg en Bredene.
Door de drie deelzones samen te bekijken kan ook worden gewerkt
aan een gobale visie omtrent de 'marina's' en
watersportverenigingen (ter hoogte van Visserijdok, Vuurtorendok,
locatie aan het Eilandje, locatie aan de Vuurtoren,
Montgommerydok, Mercatordok, Spuikom).
Er kan op een doordachte manier gezocht worden naar de juiste
plek voor de juiste functie.
De Oosteroever (inclusief Vuurtorenwijk) kan eindelijk als 'lob' aan
de stad functioneren met de Haven en Hazegraswijk als belangrijke
schakels...
>> Open oproep Moreauxlaan > toekomst Oosteroever
>> co-creatie Vuurtorenwijk > Liefke Mores'Toekomst
>> RUP Hazegras
>> Overkoepelende stuurgroep ROH
>> Europese studie vaste oeververbinding voor langzaam verkeer
>> aanstelling studiebureau voor studie vaste oeververbinding
>> haalbaarheidsstudie vaste oeververbinding F1 klaar voor
collegebeslissing, bestek in opmaak F2
Reconversie oude haven Strategisch project
Hazegras - stationsomgeving ((M))
((S))
opmaak RUP
o stationsproject als openbaar vervoerknooppunt + projectontwikkeling
o hotelschool
o Bootsman Jonson kazerne en projectontwikkeling
o reconversie verouderde Hazegraswijk
o oplossing parkeerproblematiek
o Administraties van Federale en Vlaamse Overheden
o Maritiem museum op de Churchillkaai
o streven naar een maximale duurzaamheid door goed nabuurschap tussen stad (Oosteroever, Churchillkaai, stationsomgeving) en haven (visserij, bedrijvigheid)
o ...
// politiek bespreekbaar maken van hoogbouwplannen
// afspreken met de luchthaven in verband met mogelijke conflicten
// stadsatelier waakt over ruimtelijke kwaliteit hoogbouwproject
IJkmomenten
RUP Hazegras
o >>noodzaak tot planMER dringt zich op: beslissing
richtlijnen op 23 januari 2015, richtlijnenvergaderin
planMER 11 mei, goedgekeurd planMER 1/9/2015
o plenaire vergadering 29/06/2015
15
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
o 25/09/2015 voorlopige vaststelling RUP door
gemeenteraad
o 22/10/2015 tem 22/12/2015 openbaar onderzoek
o 18/02/2016 gecoro ter behandeling bezwaren
o 21/03/2016 definitieve vaststelling RUP door
gemeenteraad
o 19/05/2016: publicatie Belgisch Staatsblad
Projectontwikkeling Hotelschool o verkoopovereenkomst: juli 2013 >> ok, verkoop aan
vastgoedgroep De Grootte o vanaf 2014: stedenbouwkundige
kwaliteitsbegeleiding vanuit projectcoördinatie in functie van integratie in RUP Hazegras // opvolgen
o juni 2014: inspraakmoment door bevolking met de eerste vage schetsen en strategieën >> middaggesprek en avonddebat over densiteit 4 en 12 november 2015
o eind 2014: herwerkt ontwerp met verwerking input bevolking --> integratie in RUP
o // opvolgen o //debat Hoogbouw ikv T.OP? o // stadsatelier
Stationsproject o verhuis tramstelplaats: ten laatste eind 2015 //
opvolgen o begin 2016: keerlus operationeel op stationsplein //
opvolgen o gevolgd door opbraak bestaande infrastructuur en
aanleg openbaar domein stationsplein // opvolgen
o busstation: thv Churchillparking
Projectontwikkeling langs sporen: politiekantoor en woonontwikkeling
o Stedenbouwkundige vergunning... // opvolgen
Maritiem museum op Churchillkaai >> of Hangar 1 // opvolgen
o eerste helft 2014: aanzet tot masterplan maritiem museum gekoppeld aan busstation >> masterplan busstation ok // opvolgen Maritiem Museum
Parkeerproblematiek o tijdelijke randparking station geïnstalleerd om
piekbelasting te kunnen opvangen o RUP Hazegras voorziet rotatieparkings gekoppeld
aan hoge densiteit.
Aandachtspunten
groene dooradering tussen Mercatordok en Maria Hendrikapark
Reconversie oude haven Strategisch project
Haven - visserij ((M))
((S))
>> (algemeen) goede samenwerking haven, samen bekijken wat
kansen zijn
Energy Port
Off Shore academy
vismijn >> inzage plannen // contact VLIZ (+PAK ed.) cfr plannen herlocalisatie
visserij >> contact rederscentrale, afstemming reglement Baelskaai
visverwerkende nijverheid >> eigendomsstructuur // contact ifv plannen
[strategische aanpak Visserijdok zoals vermeld in BVR RUP afbakening Zeehavengebied Oostende] to do
herlokaliseren functies die niet in, maar naast het havengebied thuishoren >> contact VLIZ (+PAK ed.), ILVO, plannen om samen op de Moreauxlaan te huizen // verdere opvolging vereist
Maritiem museum op de Churchillkaai // of hangar 1
Churchillkaai: toekomst? Kinderdorp, projectontwikkeling, aquarium, museum, ...
verplaatsen bus- en tramstelplaats van het station >> ok
streven naar een maximale duurzaamheid door goed nabuurschap tussen stad (Oosteroever, Churchillkaai, stationsomgeving) en haven (visserij, bedrijvigheid) >> continue afstemming
Kustfietsroute: Westtoer heeft Europese subsidieaanvraag lopen: haalbaarheid permanente fietsverbinding over de havengeul //wendbaarheid ifv havenverkeer
// intentie stad uitschrijven wedstrijd
// uitbreidingsplannen VLOOT
// intenties stad Oostende fuifzaal achterzijde station
IJkmomenten
aanvullen strandsuppletie september 2014 >> ok
Verhuis OSRC uit natuurgebied naar de Oostdam o bouw clubhuis na strandsuppletie >> vergunning ok //
opvolgen, OSRC moet financiën rondkrijgen,
wedstrijd ontwerpvraag churchillkaai: 1 indiener (B-Architecten)
>> eerste fase studieopdracht vaste oeververbinding
afgerond
Akkoord Vlaamse Regering nieuwbouw VLIZ en ILVO (BVR 15 juli 2016)
17
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
Hindernissen
Eigendomsstructuur o Eigendomstitels Istanbulterminal en bijhorende
gronden (waaronder Churchillparking) staan ter discussie, komt voor de rechtbank (Vlaams / Federaal?)
o dit is ondertussen politiek (in der minne) uitgesproken
Reconversie oude haven Strategisch project
Oosteroever - vuurtorenwijk ((M))
((S))
Ontwikkelen van de PPS'en >> regelmatige afstemming
o dens wonen
o kinderopvang
o garanties voor horeca en commerciële ruimten in de eerste jaren
o vuurtorendok
o creatieve loods
o kantoren
o integreren principes van duurzaamheid
o afstemmen op intenties MDK in Vuurtorendok
routegeleiding
o oversteekbaarheid Moreauxlaan + faciliteren tramhaltes
>> open oproep BWMSTR zie link
// opvolgen opdracht
o veer >> ok met
o bestaande fietsverbinding opwaarderen // fietsbrug over haven?: Europese / provinciale studie
o F1 onderzoek vaste oeververbinding is afgerond
o //routegeleiding doorheen de duinen van veer naar wijk
inrichten van de duinen als 1 grote ecologische infrastructuur, met erfgoedwaarden, toeristische ontsluiting, speelruimten en het recent ontwikkelde Militair Hospitaal
o masterplan SIEN
o >> landschapsbeheersplan
o Stuurgroep betrokken overheden opgestart
19
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
o // opvolging vereist
Stedelijke ecologie
o onder andere in de vorm van vertraagde afvoer van regenwater >> ok, opvolging samen met Farys, ingediend voor Europees project SCAPE
o // opvolging vereist
o het optimaal integreren van functies binnen het bestaande weefsel >> continue afstemming
o procesbegeleiding co-creatie in de Vuurtorenwijk: opvolgen opdracht
o link groenLint doorheen de Vuurtorenwijk:
Mansveldstraat gefinaliseerd
Duinen: finaal ontwerp in opmaak // opvolgen
o ...
streven naar een maximale duurzaamheid door goed nabuurschap tussen stad (Oosteroever, Churchillkaai, stationsomgeving) en haven (visserij, bedrijvigheid)... >> continue afstemming
Hindernissen
Eigendomsstructuur: verwerving loopt stroef, verhindert
strategisch samenwerken gezien zwakke
onderhandelingspositie
Ijkmomenten
Oosteroeverduinen o eerste helft 2014: werken aan
samenwerkingsprotocol en coördinatieplan ifv interne communicatie tussen betrokken partijen, en later voor externe communicatie
>> landschapsbeheersplan oosteroeverduinen is eind 2014
ingediend ter goedkeuring bij de minister en ondertussen
goedgekeurd
>> het glacis rondom Fort Napoleon wordt eveneens eind
2014 in vraag gesteld, hierdoor komt het
landschapsbeheerplan op de helling te staan.
>> samenwerkingsovereenkomst tussen de verschillende
partijen wordt gefinaliseerd. Stad neemt initiatief tot
uitvoering // opvolgen
>> consensus globale visie krijgt vorm, eerste
vergunningsaanvraag gepland begin 2017
[eerste helft 2014: werken aan algemene communicatiestrategie tussen betrokken partijen] to do
tweede helft 2014: externe communicatie over diverse ontwikkelingen Oosteroever >> infomoment ontwikkelingen zomer 2014 >> mei 2016 bewonersvergadering >> juni 2016 bewonerscafé // opvolging vereist
Duin en Zee // opvolging fase 3 + afstemming op ontsluiting duinen
Akkoord Vlaamse Regering verkoop gronden Kop Baelskaai en Vuurtorendok (BVR13/11/2015)
Reconversie oude haven Strategisch project
>> nieuw masterplan PPS AGHO
21
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
3. Integraal
Binnen dit strategische project vormt het 'integrale' de belangrijkste
leidraad. Diverse wijken, sectoren, thema's, partijen,... worden op
een gecoördineerde manier aangepakt, om zo een aan een
coherente stadsvernieuwing te doen. Het gaat om het kiezen van de
juiste functie op de juiste plaats. Lessen trekken uit eerder gevoerde
processen. Ruimtelijk plannen op grotere schaal...
Met een strategische projectcoördinatie willen we een stadsweefsel
creëren waar wonen, werken, cultuur, toerisme en recreatie in
synergie komen met historie, natuur en stedelijkheid.
Met dit project willen we van de Oosteroever, stationsomgeving en
de haven multifunctionele stadsdelen maken als hefboom voor de
bestaande aangrenzende wijken (Vuurtorenwijk en Hazegras).
We zetten in op 3 sporen (economie, sociale dynamiek en
ecologie). De sporen versterken elkaar en zorgen voor een
duurzame ontwikkeling van de oude havengebieden.
>Creatie van een sociaal maatschappelijk weefsel ten voordele
van een dynamisch en aangenaam stedelijk weefsel
De socio-demografische 'Omgevingsanalyse Oostende 2012' geeft
een beeld van de noden en kansen van het Oostendse weefsel.
Binnen de grote zone die het strategische project omvat kan door
middel van deze omgevingsanalyse gezocht worden naar juiste
plekken voor functies die nodig zijn of zich aanbieden.
Het werkweefsel speelt een belangrijke rol in de slaagkansen van
een dynamische en aangename stadslob (werkgelegenheid,
opleidingen, levendigheid,...). Daarnaast kunnen
woonondersteunende functies ook worden gebruikt voor
werknemers in het gebied.
Het vrijetijdsaanbod speelt een belangrijke rol in de aanpak van een
aantal sociale problemen zoals vergrijzing en de oprukkende
kansarmoede. Voor ouderen is er een dubbele problematiek
armoede en vereenzaming.
De kinderopvang is belangrijk voor jonge gezinnen. Daarnaast
wordt ingezet op sportieve kansen, culturele vorming, speelruimte
voor kinderen,...
Binnen de projectontwikkelingen moeten steeds een aantal
demografische noden vervult worden (vrijetijdsaanbod,
kinderopvang, ...).
Als voorbeeld:
De terreinen van Duin en Zee worden heringericht en
opengesteld voor de buurt. Dit gebeurt op een ecologisch en
landschappelijk verantwoorde manier. Op die manier draagt
deze zone daarnaast bij tot het speelweefsel in de publieke
ruimte van de Oosteroever.
De speelpleinwerking Duin en Zee is een bijzonder
laagdrempelig initiatief. De doelgroep is 2,5 t.e.m. 3 jaar en
bestaat voornamelijk uit kinderen uit kansarme gezinnen.
Vanuit de speelpleinwerking worden ook gezamenlijke
projecten opgezet met de bewoners van het naastliggende
rusthuis.
Reconversie oude haven Strategisch project
Daarnaast huisvest Duin en Zee ook een vormingsdienst,
worden trajecten opgezet met spijbelende tieners, is er een
milieu-educatieve dienst en is de VDAB een vaste partner
voor het geven van diverse opleidingen.
>> stadsvernieuwing door co-creatie: deadline offertes = 10 juni
2015
>>gestart in februari 2016
// opvolgen
Ook de fysieke infrastructuur van het stedelijk weefsel moet ervoor
zorgen dat iedereen kan participeren aan bestaande en nieuwe
voorzieningen. Fysieke barrières moeten hierbij overwonnen
worden.
Als voorbeeld:
Het aanleggen van een aangename onderdoorgang van de
Moreauxlaan voor voetgangers en fietsers zorgt voor een
betere bereikbaarheid:
bestaande en nieuwe voorzieningen in de
Vuurtorenwijk (volkstuintjes, nieuw dienstencentrum,
winkels, school, jeugdbeweging...) en op de
Oosteroever worden toegankelijk voor de beide
wijken,
de Vuurtorenwijk komt tegelijk dichter bij de duinen
en de zee
voetgangers en fietsers van de Vuurtorenwijk kunnen
het stadscentrum en station bereiken (via het veer
dat sinds zomer 2011 operationeel is)
Het bereikbaar maken van de publieke ruimte in zijn geheel
(inrichten van publieke livings, ontmoetingsruimten, speelruimten) is
een antwoord op vereenzaming van mensen in armoede en
senioren.
>> open oproep haalbaarheidsstudie Moreauxlaan, jury 5 juni 2015
>> gestart januari 2016
// opvolgen
>Natuurlijke versus stedelijke ecologie
Ruimte is een schaars goed. Op de Oosteroever en binnen de
Hazegraswijk kan Oostende een bijkomend woonaanbod voorzien
zonder hiervoor een 'greenfield' aan te snijden. Door op deze
plekken dens te bouwen blijft voldoende ruimte over voor natuur- en
landschapsontwikkeling.
Oostende wil zich engageren om binnen dit strategisch gebied de
verharde oppervlakten te verminderen, en zo een antwoord te
bieden aan de eerste sleutelkwestie die in het groenboek BVR
wordt aangereikt. // opvolgen
Het bijkomend woonaanbod dat wordt gerealiseerd moet bijdragen
aan de opwaardering van de bestaande omliggende wijken. De
stedelijke leefbaarheid is hier een belangrijke parameter (bv juiste
functie op juiste plek) // opvolgen
Anderzijds is het gebied gelegen temidden van allerlei ecologische
infrastructuren. Deze structuren zijn sterk bepalend voor de
ontwikkelingen in het gebied. Met het masterplan GroenLint geeft
23
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
de stad het voorbeeld door in eerste instantie in te zetten op deze
groene ruimtes rond de stad, die op hun beurt de stedelijke ruimte
afbakenen. // opvolgen
>werkgelegenheid in Oostende krijgen en houden
In het industrieel havengebied zijn functies (VLIZ, CDK, RESOC,...)
gelegen die thuishoren in stedelijk ontwikkelingsgebied. Bij
herlokalisatie naar het stedelijk ontwikkelingsgebied op de
Oosteroever komt hierdoor ruimte vrij voor de speerpuntactiviteiten
van de haven.
Zo houden we deze (kantoor)functies in Oostende, en worden
tegelijk gronden vrijgemaakt voor bijkomende industriële activiteiten.
De herlokalisatie van het VLIZ bijvoorbeeld, is reeds beslist door de
Vlaamse Overheid. De stad zal samen met AGSO de uitvoering van
deze beslissing faciliteren.
>> contact VLIZ (+PAK ed.), ILVO
>>vervat binnen studieopdracht Moreauxlaan als case
// verdere opvolging vereist
Beide functies zouden initieel naar de Liefkemorestraat verhuizen,
in een gezamenlijk 'waterlab'. ILVO en VLIZ zijn onafhankelijk van
elkaar op zoek naar een oplossing
>>(BVR 15 juli 2016) Beslissing Vlaamse Regering om op de locatie
van ILVO een vervangende nieuwbouw te voorzien voor VLIZ en
ILVO
Binnen de Hazegras komt met het stationsproject een nieuw
kantoorgebouw, maar ook het project van de Hotelschool wordt
gedeeltelijk opgeladen met werkgelegenheid (horeca en
commerciële ruimtes).
Het administratief centrum centraal in de Hazegraswijk vormt een
belangrijke poot van tewerkstelling, maar wanneer het gaat om een
stedelijk vernieuwingsproces kan deze zone op een betere manier
in de buurt geïntegreerd worden.
Door in te zetten op een woon- en werkweefsel hebben ook de
horeca en commerciële functies meer kans op slagen want ze
worden door werknemers én bewoners gebruikt. De aanwezigheid
van bedrijven in het gebied betekent ook een belangrijke impuls
voor een keten aan diensten (catering bij grote evenementen,...).
Voorzieningen, horeca en handelszaken
De projectontwikkelingen bieden garanties op voldoende
economische activiteit, Er zijn maatregelen die voorkomen dat de
commerciële en 'reca' ruimtes leeg staan: lage huur in de eerste
jaren.
De leefbaarheid van de stad hangt mee samen met de kwaliteit van
de publieke ruimte, de aanwezigheid van groen, residentiële
clusters en de publieke projecten. Deze leefbaarheid draagt bij tot
het economisch succes van een stad en is een belangrijke attractor
en voedingsbodem voor investeringen, gekwalificeerde
professionals en toeristen.
De reeds herstelde duinen van Duin en Zee worden onderhouden
door een lokaal verankerd, sociaal tewerkstellingsproject
Reconversie oude haven Strategisch project
(Duinenwacht vzw). Dit zal ook het geval zijn voor de nieuw aan te
leggen zones.
// opvolgen
Oostende@work: Oostende centrum van de hernieuwbare energie.
Door de Haven van Oostende werd de strategische beslissing
genomen zich te profileren als 'energy port'. Oosteroever speelt een
belangrijke rol in de assemblage en onderhoud van windmolens.
Dit komt de werkgelegenheid in Oostende ten goede: het komende
jaar wordt hier al een bijkomende werkgelegenheid van 195
mensen verwacht, waarvan een groot aandeel plaatsen voor
laaggeschoolden die worden opgeleid voor het onderhoud en de
installatie van windmolens in een Off Shore Academy, uitgebouwd
door de Haven en de VDAB.
>> 2016: 300FTE in Offshore
potentieel in België: 20 000 jobs tijdens ontwikkeling en costructie,
locaal 800 nieuwe permanente jobs tijdens operationele fase.
26
Reconversie oude haven Strategisch project
4. Functionele verwevenheid
> Creatie van een stadslob
Met de Oosteroever wordt ingezet op de creatie van een stadslob.
Dit gebeurt niet enkel door nieuwe zones te ontwikkelen met een
grote diversiteit aan functies, maar ook door het bestaande weefsel
hierbij te betrekken en ook te investeren in dit bestaande weefsel
(met in het bijzonder de nabijgelegen kansarme Vuurtorenwijk en
Hazegraswijk). >> Meet Up als startmoment op 2 april 2015
//opvolgen Liefke Mores' Toekomst traject
Het totaalkarakter, multifunctionaliteit en de synergie blijkt uit
volgende paragrafen. Hiervoor is uitgegaan vanuit een aantal noden
die bleken uit de Omgevingsanalyse Oostende (vrijetijdsaanbod,
speelruimte, kinderopvang, rationeel ruimtegebruik, woningaanbod)
Functionele verwevenheid met het bestaande
Door een gebundelde coördinatie kan meer dan anders gezocht
worden naar de juiste locatie voor de geschikte functie. Door de
juiste personen samen te brengen en een betrokkenheid van de
bevolking teweeg te brengen kunnen opportuniteiten gezien worden
die anders niet worden opgemerkt.
Als leidraad kan hierbij ook de demografische analyse worden
gebruikt die gegevens op bouwblokniveau in kaart heeft gebracht.
Gebieden met veel jonge gezinnen zonder tuin hebben immers
andere noden dan oudere alleenstaanden met zorgnoden. //
opvolgen
Verbinding met stadscentrum
Wil Oosteroever kunnen doorgroeien tot een volwaardig stadsdeel
dan is ook een volwaardige verbinding met het stadscentrum
essentieel.
Stadslob is binnen deze visie een belangrijk woord: het is een deel
van de stad, dus moet op een aangename manier met de stad
verbonden worden. De voorkeur gaat naar het veer, en de route
daarnaartoe, die ervoor zorgt dat te voet of met de fiets het
stadscentrum op een snelle manier kan bereikt worden. Om deze
bereikbaarheid ook voor de Vuurtorenwijk eenvoudig en
aantrekkelijk te maken is een goede oversteekbaarheid van de
Moreauxlaan van belang. Stad Oostende wil met steun van
stedenbeleid investeren in een voetgangers- en fietserstunnel onder
de Moreauxlaan. Deze beslissing kadert ook in de GroenLint-visie
van de stad. Met de tunnel wordt een belangrijke ontbrekende
schakel in dit netwerk (oversteekbaarheid van de Moreauxlaan)
weggewerkt. >> Open oproep haalbaarheidsstudie Moreauxlaan
//opvolgen opdracht
In de tweede plaats wordt ingezet op de inbedding van de
bestaande fietsroute naar het station in het weefsel, van onder
andere de Hazegraswijk. Het gaat hier voornamelijk om de
27
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
realisatie van een veilige verbinding (duurzame verlichting, functies
onderweg), en de aanleg van een aantrekkelijke nabije omgeving
van deze route. Dit kadert in het Fietsplan Oostende. // opvolgen
Deze zelfde route vormt ook de tramverbinding naar station en
centrum. Het opladen van deze route met haar haltes verloopt
synchroon met het investeren in de fietsroute. Rondom de
woonprojecten wordt aandacht geschonken aan de looplijnen naar
de tramhaltes. // opvolgen
Op lange termijn wensen we een kortere verbinding tussen de
Demeysluizen en de Oosteroever te realiseren.
Aansluiting met het GroenLint
Het GroenLint geeft mee betekenis aan het woord 'stadslob'.
Oosteroever (inclusief Vuurtorenwijk en haveninfrastructuur) is
omgeven door dit GroenLint, met haar duineninfrastructuur,
spuikom, parkbos in Bredene, route doorheen de nieuwe
Vuurtorenwijk, recent ingerichte 'Eilandje', en het Visserijdok
('blauwe infrastructuur' met zachte industrie/visserij). Het Maria
Hendrikapark is in hierbij een uitzondering, maar zal als
groengebied aan het centrum verbindingen krijgen naar het
GroenLint.
Ter hoogte van het samenkomen van natuur en verstedelijking
bevindt zich de hoofdas doorheen de Vuurtorenwijk aan de andere
zijde van de Moreauxlaan. Het is op deze plek dat we willen
investeren in een voet- en fietserstunnel onder de Moreauxlaan.
Deze tunnel, gecombineerd met het recent gefaciliteerde veer zorgt
ervoor dat bewoners van de Vuurtorenwijk met de fiets of te voet
naar het centrum kunnen gaan op een comfortabele manier. Ook
krijgt de nieuw ontwikkelde zone zo een 'adres' aan de
Moreauxlaan: duinen en verstedelijking worden beiden sterk
zichtbaar gemaakt.
>> Open oproep haalbaarheidsstudie Moreauxlaan
//Collegebeslissing voor gunning opdracht ligt klaar
De tunnel is niet de enige schakel in het GroenLint binnen de
Oosteroever. Ook de bereikbaarheid van de Volkstuintjes in de
Vuurtorenwijk, het geïntegreerd inrichten van Duin en Zee als
speelruimte net als de integrale inrichting van de
duineninfrastructuur, en een aangename route naar het veer,
kaderen hierin. // opvolgen
Projectsubsidie voorziet luik ontwerpend onderzoek groenLint
Stad neemt voortouw in inrichten duinen
//trekken en studiebureau aansturen
>> studiebureau Arcadis aangesteld voor haalbaarheidsstudie
Vaste Oeververbinding en vergunningentraject Oosteroeverduinen
Reconversie oude haven Strategisch project
5. Hefboomeffect
Het project 'Reconversie Oude Havengebieden' werd in 2009 reeds
ingediend en gehonoreerd als strategisch project. Het project
bestond toen uit twee projectontwikkelingen op de Oosteroever en
een project op de Churchillkaai. Het traject binnen de strategische
coördinatie heeft ervoor gezorgd dat de Oosteroever (toen in
hoofdzaak driehoek tussen zee, haven en E. Moreauxlaan) in zijn
totaliteit werd aangepakt. Er werd een visie ontwikkeld waar alle
partijen kunnen achterstaan, en die werd goedgekeurd door de
gemeenteraad.
Op het einde van de subsidieperiode kunnen we daarom spreken
van een strategisch project met aandacht voor het weefsel. Hierbij
werd niet louter de te ontwikkelen driehoek van de Oosteroever,
maar op het einde het volledige Oostendse grondgebied ten oosten
van de havengeul betrokken (zie aanvraag tot projectsubsidie
stedenbeleid eind april 2013).
We zijn nu op een punt gekomen dat we de hefbomen en de
dynamiek die is ontstaan door dit strategisch project op grotere
schaal willen verderzetten. Door de strategische projectzone zoals
ze nu voorligt als een geheel te beschouwen kunnen er meer
onderlinge hefbomen ontstaan die de verschillende deelgebieden
een boost kunnen geven, maar zonder deze onderlinge samenhang
en coördinatie, niet aangegrepen worden.
Het samenbrengen van de verschillende betrokken partijen zorgt
voor een geïntegreerd vernieuwingsproces, dat een hefboom kan
zijn voor de projecten en hun omgeving.
Oostende heeft ervaring in het tegelijk inzetten van de verschillende
beleidsinstrumenten op verschillende fronten om wijkvernieuwing te
initiëren (wijkstructuurplannen, uitvoeringsplannen, inrichten van het
openbaar domein, zelf een projectontwikkeling inzetten, waarbij
initiatiefnemers binnen de wijk stilaan vertrouwen krijgen en
investeren, participatietrajecten met de wijk, middaggesprekken...)
Met deze strategische coördinatie kan dit vernieuwingsproces op
een hoger niveau getild worden. Op stadsdeelniveau en voor de
volledige strategische zone.
29
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
6. Projectorganisatie
> Projectorganisatie
De huidige structuren die voor de verschillende deelprojecten
bestaan werden overgebracht in de structuur die we nu voorstellen:
> Overkoepelende stuurgroep
Sara De Greve
als Strategisch Projectcoördinator Reconversie
Oude Havengebieden
Karel Vanackere
als Directeur Proces- en Projectregie
Jean Vandecasteele
als Schepen van de stad Oostende
met oa bevoegdheid Groen
Parkeren en verkeer
Openbare werken
AGSO openbaar domein en Oosteroever
Coördinatie van de projecten Oosteroever en
GroenLint
Beheer en aanleg van ruimtelijke kwetsbare
gebieden
BGB, Consessies, Aan- en verkoop en
verhuring stadseigendommen
de bevoegde stedelijke administraties worden ook op de
overkoepelende stuurgroep uitgenodigd
Bart Tommelein >> vervangen door Kurt Claeys
als Voorzitter van AGSO
en schepen van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw,
Reconversie oude haven Strategisch project
Bouwvergunningen
Monumentenzorg
PPS
Openbare nutsvoorzieningen
Bouwinspectie
GIS
Digitalisering
Administratieve vereenvoudiging
de bevoegde stedelijke administraties worden ook op de
overkoepelende stuurgroep uitgenodigd
Marc De Vreese
als Technisch Directeur Eurostation
Geert Hoorens
als Regiomanager Kust bij Westtoer
+ Wim Stubbe
als Business development manager Autonoom
Gemeentelijk Havenbedrijf Oostende
+ Johan Vande Lanotte
als burgemeester stad Oostende
Opvolger van strategische projecten op Vlaams Niveau
> Deelproject Stuurgroep
Per deelproject kan een stuurgroep worden opgestart (initiatief
vanuit projectcoördinatie of van onderuit maar bekrachtigd door de
projectcoördinatie) die de relevante partijen bijeenroept voor de
betreffende deelzone of deelaspect. Op vandaag zijn hier al een
Stuurgroep Oosteroeverduinen, Stuurgroep Oosteroever,
Stuurgroep PPS (Oosteroever), Stuurgroep station.
In het kader van de organisatie van het strategische project zal ook
een stuurgroep Hazegras worden opgericht, en wordt in
samenspraak met AGHO een overleg met de Haven georganiseerd.
In de looptijd van het project kunnen bij nieuwe opportuniteiten, of
wanneer zich synergiën voordoen nieuwe stuurgroepen worden
opgestart, of bestaande worden samengevoegd.
De stuurgroepen kunnen ad hoc projectgroepen definiëren die een
deelaspect kunnen uitdiepen binnen een intense samenwerking.
Deze projectgroepen koppelen steeds terug naar de deelproject
stuurgroepen.
Beleidsmatige knopen worden op de overkoepelende stuurgroep
doorgehakt.
28 november 2014
30 april 2015
11 februari 2016
31
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
Reconversie oude haven Strategisch project
7. Proces
> Verbintenissen
Samenwerkingsovereenkomst station (ondertekend op 18
december 2008) + Goedkeuring plannen stadsontwerp
stationsomgeving zoals gepresenteerd op de Stuurgroep van
10/12/2009 en toegevoegd aan de SWO.
PPS contracten
24 maart 2011 werd het definitieve PPS-contract voor de kop
Baelskaai door AGSO afgesloten en gecombineerd met het reeds
bestaande PPS-contract omtrent het bouwblok Vuurtorendok (eind
2010) met N.V. Oosteroever.
AGHO sloot in 2009 al een PPS overeenkomst met THV Lange
Nelle voor het bouwblok Baelskaai 2
Eerste bouwvergunningen voor deelprojecten werden afgeleverd op
22 oktober 2012 en 5 en19 november 2012.
diverse erfpachtovereenkomsten in verband met beheer en
inrichting duinen en monumenten
Juni 2011 werd een brochure gepubliceerd omtrent het project
Oosteroeverduinen als consensus tussen de verschillende
betrokken partijen.
>> 4/7/2013: verkoop van de site van de Hotelschool aan
Vastgoedgroep De Grootte
Gemeenteraads- of Collegebeslissingen
Globaal Masterplan Oosteroever: Goedgekeurd door de
gemeenteraad op 27/4/2012
>> 6 oktober 2014: goedkeuring protocol OO2807 door
gemeenteraad: 'Opmaak van een visie- en haalbaarheidsnota en
eventuele vervolgopdrachten voor het ontwikkelen van de Dokter
Eduard Moreauxlaan en omgeving als stedelijke schakel tussen de
Opex/Vuurtorenwijk en de Oosteroever Oostende' via open oproep,
zie link
>> 12 januari 2015: collegebeslissing omtrent stand van zaken
projectsubsidie en aanstellen procesbegeleider co-creatie
>> goedkeuring bestek procesbegeleider door college: 27/04/2015
>>25 september 2015: Voorlopige vaststelling RUP Hazegras door
Gemeenteraad
33
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
>> 28/12/2015 gunning haalbaarheidsstudie Moreauxlaan door
college
>> 28/12/2015 gunning cocreatie Vuurtorenwijk door college
>> 10/10/2016 CBS tussentijds rapport Toekomstprojecten
(Moreauxlaan en co-creatie)
>> 17/10/2016 CBS casussen Moreauxlaan
>> CBS opdracht oosteroeverduinen aan Arcadis
>> CBS opdracht vaste oeververbinding aan Arcadis
Niet geformaliseerde beslissingen
>> selectie 4 kandidaten Moreauxlaan op 10/12/2014
>> 5/06/2015: jury Open Oproep Moreauxlaan
>> 10/06/2015: kandidaten dienen offerte in co-creatie
>> 26/08/2015 - 3/9/2015: jury co-creatie
>> januari 2016: start opdracht Moreauxlaan
>> februari 2016: start opdracht cocreatie
>> 24 mei 2016: toelichting traject op Meet-UP Sociale
Innovatiefabriek in Kortrijk
>> goedkeuring fase 1 vaste oeververbinding
// sollution lab met sociale innovatiefabriek ifv co-creatie
> Strategie
We willen binnen dit strategisch project het belang van een goed
proces onderstrepen. Dit wil echter niet zeggen dat we koste wat
kost een vergadercultuur willen creëren.
De nood tot besluitvorming is hierdoor richtinggevend voor het
inplannen van stuurgroepen. We gaan ervan uit dat beslissende
partijen met verscherpte aandacht het proces kunnen volgen als dit
voor henzelf relevant is.
Het is de taak van de projectcoördinator om volgens nut en
noodzaak deze stuurgroepen samen te roepen (Stuurgroepen die
een zekere zelfstandigheid verwerven of verworven hebben kunnen
uiteraard zelf het initiatief hiertoe nemen).
De stuurgroep Station komt bijvoorbeeld in principe om de 3 maand
samen, in kalme periodes is dit al gereduceerd naar eens om de 4
maand, of werd tussenin een stuurgroep geschrapt als dit niet zinvol
bleek.
Binnen het overkoepelende strategisch project willen we toch voor
een zekere continuïteit zorgen zonder hierin te overdrijven. De
Reconversie oude haven Strategisch project
Overkoepelende Stuurgroep zal bijgevolg minstens 2 keer per jaar
samenkomen, en meer indien gewenst of noodzakelijk voor de
besluitvorming. Op deze manier blijven alle kernactoren op de
hoogte van de loop van het proces en kunnen zij via hun kanalen de
juiste stappen zetten.
35
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
8. Coördinator
Sara De Greve neemt zo goed als voltijds de taak van
projectcoördinator op zich (90%). Sara heeft in de vorige
subsidieperiode een aanloop kunnen nemen om zich grondig in de
dossiers in te werken en kan vanaf september 2014 de volledige
coördinatierol vervullen. >> officiële start: november 2014
Gezien de complexiteit van het strategisch project en de veelheid
aan deelprojecten op verschillende schaalniveau's is een goede
aansturing door de projectcoördinator noodzakelijk.
De projectcoördinator is op de hoogte van de stand van zaken van
de diverse dossiers, en zorgt voor een interne communicatie tussen
de diverse actoren binnen de deelprojecten. De projectcoördinator
staat in voor het samenroepen van de diverse stuurgroepen
wanneer deze voor het proces noodzakelijk zijn.
Hierdoor kunnen de verschillende dossiers op elkaar afgestemd
kunnen worden en de juiste personen met elkaar in contact
gebracht wanneer dit zinvol lijkt.
De projectcoördinatie zorgt er daarnaast voor dat een extern
communicatietraject wordt uitgewerkt om een brede gedragenheid
van de projecten te bekomen. De projectcoördinator kan hiervoor
een beroep doen op de vzw Oostende Werft
(www.oostendewerft.be)
De projectcoördinator wordt hierin gesteund door Karel Vanackere
(directeur proces- en projectregie binnen AGSO) die de nodige
contacten heeft om op diverse beleidsniveau's verschuivingen
inzake dit strategisch project teweeg te brengen. Kevan Aspeslagh
(directeur Juridische zaken) zorgt voor een juridische aftoetsing
wanneer nodig. De projectcoördinator kan daarnaast op
administratieve steun rekenen van Elsie Vandooren.
36
Reconversie oude haven Strategisch project
9. Plannings- en beleidscontext
Een aantal Ruimtelijke planningsprocessen gingen het vormen van het havengebied als strategische projectzone vooraf:
Gewestplanwijziging BVR 13 juli 2001
Stadsontwerp stationsproject (SWO ondertekend op 18 december 2008)
gewRUP Afbakening Regionaal-stedelijk Gebied Oostende
(BVR 15 mei 2009)
gRUP Stedelijke Economische verweving (ggk BD 20 mei 2010)
GR 27/04/2012: goedkeuring Globaal masterplan 'Oostende
Oosteroever'
masterplan Oosteroeverduinen
Masterplan GroenLint gewRUP afbakening Havengebieden Oostende
(BVR 22 maart 2013)
Landschapsbeheersplan omgeving Fort Napoleon MB5/5/2015
37
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
> gewRUP afbakening Havengebieden Oostende (BVR 22 maart
2013)
In het besluit van de Vlaamse Regering wordt expliciet verwezen
naar een afstemming inzake goed nabuurschap tussen de
ontwikkelingen op de Oosteroever en binnen het Havengebied.
Ontsluiting maakt hier deel van uit. Er wordt eveneens verwezen
naar het lopende strategisch project in uitvoering van het ruimtelijk
structuurplan Vlaanderen voor de Oosteroever dat een kader kan
vormen voor de kwaliteitsbewaking tussen beide projecten. Het
voortbestaan van visserijactiviteiten in ruime zin vereist bijkomende
initiatieven op vlak van inrichting van de Baelskaai. In het kader van
het strategisch project 'Oosteroever' dient in samenspraak met de
betrokken actoren initiatief te worden genomen om een flankerend
plan van aanpak met begeleidende maatregelen op te nemen voor
de getroffen bedrijven.
Wout De Raes (Afdeling Gebieden en Projecten Ruimte Vlaanderen
West-Vlaanderen) nam ondertussen het initatief om de
hoofdactoren bijeen te brengen rond de strategische aanpak van
het Visserijdok.
Hieruit blijkt het belang van een grote gecoördineerde zone
waarbinnen strategische keuzes afgetoetst kunnen worden.
In de toelichtingsnota van het RUP staan diverse elementen die het
belang van de relatie tussen de bepalingen in de afbakening van
het regionaalstedelijk gebied (west- en oosteroever) en het
havengebied onderstrepen (krachtlijnen achter de gewenste
ruimtelijke structuur voor de zeehaven en omgeving). Binnen een
strategische coördinatie rond de oude havengebieden wordt hier de
nodige aandacht aan gegeven.
Deze planningsinitiatieven hebben ondertussen aanleiding gegeven
tot het vastleggen van een samenwerkingsovereenkomst voor de
stationsomgeving en het Globaal Masterplan voor de ontwikkeling
van de Oosteroever. Een aantal elementen uit deze ruimtelijke
Reconversie oude haven Strategisch project
visievorming komen terug in andere plannen of vragen een
oplossing op het andere front. (Oosteroever verbinden met het
kerngebied van Oostende kan niet zonder de haven, en Hazegras
speelt hier eveneens een grote rol).
Daarnaast hebben de bestemmingswijzigingen ook geleid tot een
sterkere druk op de vastgoedmarkt (ontwikkeling stationsomgeving,
en inkleuring als woongebied zorgt voor projectontwikkeling binnen
en buiten de bestemde zone, langs de sporen, op de site van de
oude Hotelschool, Bootsman Jonson...).
Hieruit blijkt dat een globale aanpak van deze in ontwikkeling zijnde
zones prioritair wordt.
9.1. Ruimtelijke planningsprocessen die de
strategische projectzone vormden
9.1.1. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
Met de metafoor ‘Vlaanderen, open en stedelijk’ wil het Ruimtelijk
Structuurplan Vlaanderen een trendbreuk realiseren met betrekking
tot de ruimtelijke ontwikkeling. Deze trendbreuk beoogt de
versterking van het buitengebied en het tegengaan van de
versnippering door een optimaler gebruik en beheer van de
stedelijke structuur.
De ontwikkelingsperspectieven voor stedelijke gebieden worden
binnen het strategisch project 'reconversie oude havengebieden'
zoals nu wordt voorgesteld concreet gemaakt:
het realiseren van een groter aandeel bijkomende
woongelegenheden;
het streven naar minimale woningdichtheden;
differentiëren en verbeteren van de woningvoorraad;
het versterken van de multifunctionaliteit;
het concentreren van kantoren aan knooppunten van het openbaar
vervoer (station,…);
het inplanten van (stedelijke) voorzieningen afgestemd op het
belang van het regionaalstedelijk gebied;
het bundelen van kleinhandel op binnenstedelijke locaties en op
kleinhandelszones;
het optimaliseren van de aanwezige recreatieve en toeristische
voorzieningen, onder meer in het historische stadsgedeelte;
het verzorgen van de collectieve en openbare ruimten;
het behoud en de ontwikkeling van stedelijke natuurelementen en
randstedelijke groengebieden;
het behouden en uitbouwen van cultureel-maatschappelijke en
historisch waardevolle elementen en − het stimuleren van een
stedelijk mobiliteit- en locatiebeleid.
het bieden van waarborgen voor stedelijke landbouw zit op kleine
schaal vervat binnen dit project (Volkstuintjes in de Vuurtorenwijk).
Impliciet is het op grote schaal aanwezig, door het uitvoeren van
de visie van het GroenLint. Op niveau van Oostende worden
binnen deze visie wel garanties voor stadslandbouw geboden, in
het plangebied worden andere doelstellingen gerealiseerd (duinen,
stadsrandbos, stedelijk ecologisch systeem, vervolledigen
fietsroute GroenLint,...).
39
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
In de gewenste ruimtelijke structuur voor Vlaanderen wordt
Oostende geselecteerd als regionaalstedelijk gebied omwille van
haar bestaande en gewenste functioneel-ruimtelijke positie in de
Vlaamse stedelijke structuur en de ruimtelijke potenties die zij heeft
ten aanzien van de ruimtelijke ontwikkeling in Vlaanderen. Het
regionaalstedelijk gebied Oostende is als stedelijk gebied eveneens
geselecteerd als economische knooppunt.
Oostende maakt volgens het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
deel uit van het stedelijk netwerk Kust.
Omwille van de toeristisch-recreatieve voorzieningen en potenties
van nationale betekenis, de aanwezigheid van stedelijke gebieden
op korte afstand en een natuurlijke structuur van internationale
betekenis die zich uitstrekt van het noorden van Frankrijk tot in
Nederland, is de Kust op Vlaams niveau structuurbepalend. De rol
van dit gebied ligt vooral in de kustgebonden toeristisch-recreatieve
ontwikkeling. Daarnaast is de transportfunctie, in het bijzonder de
maritieme transportfunctie rond de poorten (station, haven,
luchthaven) belangrijk.
Bij de uitwerking van een stedelijk netwerk moeten
ontwikkelingsperspectieven worden uitgewerkt, zowel voor de
stedelijke gebieden als het buitengebied en dat in sterk onderlinge
samenhang. Het stedelijk netwerk is daarbij niet één
aaneengesloten stedelijk gebied, maar het betreft een ruimtelijk
beleidskader met een belangrijke plaats en rol voor de
structuurbepalende functies van het buitengebied binnen het
stedelijk netwerk. De potenties van het stedelijk netwerk Kust
moeten op een zodanige wijze worden benut dat de bestaande
natuurlijke en agrarische structuur in hun ontwikkeling worden
versterkt.
Het strategische projectgebied past binnen deze visie aangezien
het inzet op een versterking van het stedelijk weefsel, met respect
voor de open ruimtes en haar natuurlijke structuur.
9.1.2. Groenboek Beleidsplan Ruimte
Ook in het kader van het Groenboek van het Beleidsplan Ruimte
kan het projectgebied zoals nu wordt voorgedragen een
strategische rol spelen, en mogelijks als 'testcase' dienen voor het
Beleidsplan Ruimte Vlaanderen.
We zorgen ervoor dat binnen de strategische projectzone de totale bebouwde en verharde ruimte niet meer toeneemt, en streven naar een afname inzake verharde ruimtes.
// overzicht verharding in m² bij fiches
We versterken de sociale samenhang binnen en tussen de deelgebieden, en passen de woningvoorraad aan om de verwachte bevolkingsgroei en gewijzigde gezinssamenstelling op te vangen.
// Liefke Mores' toekomst
Reconversie oude haven Strategisch project
Een ruimtelijke ordening op mensenmaat zorgt voor nabijheid van basisvoorzieningen, leefbaarheid van de woonomgevingen en sociale samenhang op niveau van de deelruimtes/wijken
De haven biedt ruimte voor economische groei en jobcreatie op een duurzame manier, nadruk wordt gelegd op transport over water zonder dat hier een intensiever (vracht/auto) vervoer moet verwacht worden.
We willen Oostende versterken met woon- en werkomgevingen van mondiale topklasse. Deze omgeving moet een visitekaartje van Vlaanderen zijn, en beschikken over hoogwaardige voorzieningen (bijvoorbeeld Maritiem museum als aanvulling op de culturele voorzieningen in het centrum) en een bijzondere architectuur en inrichting van de publieke ruimte om aantrekkelijke verblijfsruimtes aan te bieden voor de hele samenleving
Oostende voert met haar masterplan GroenLint een beleid waar eerst de open ruimte gevrijwaard wordt en opgeladen wordt met gepaste functies waardoor ze een brede maatschappelijke betekenis krijgen, en dit rondom de volledige kern met takken naar het centrum toe (grote rol Hazegras). De parken die via het GroenLint verbonden worden zorgen voor rust en ruimte in de nabijheid van de woonomgeving.
// oosteroeverduinen
We willen dezelfde ruimte voor meerdere functies tegelijkertijd gebruiken om efficiënter om te gaan met de
ruimte en verstening een halt toe te roepen. De nodige verplaatsingen kunnen zo beperkter gehouden worden.
We willen de meest verantwoorde plaats voor een activiteit vinden in het kader van mobiliteit-, infrastructuur- en energie- efficiëntie, en zo milieuhinder en wederzijdse hinder te vermijden en de leefbaarheid van de woonomgeving te verbeteren.
We willen de ruimte zo organiseren dat de energievraag maximaal met hernieuwbare bronnen kan ingevuld worden om de afhankelijkheid van energie-invoer te verminderen en de klimaatverandering te beperken en de voorziening van betaalbare energie veilig te stellen.
Met dit strategische project bouwen we aan een stedelijk weefsel
met metropolitaan allure, zonder de mensenmaat uit het oog te
verliezen. Vernieuwingen moeten steeds een meerwaarde
betekenen voor het bestaande weefsel en de Oostendse bevolking.
Met deze reconversieprojecten zorgen we voor hergebruik van in
onbruik geraakte terreinen. We willen dit proces ook op de toekomst
doortrekken en ervoor zorgen dat projecten die vandaag geïnitieerd
worden veerkrachtig genoeg zijn om verandering doorheen de jaren
te kunnen dragen.
42
Reconversie oude haven Strategisch project
10. Projectsubsidie Stadslob Oosteroever
Stadslob Oosteroever, inclusief Vuurtorenwijk
Algemene ambitie:
Het volledige gebied moet doordrongen worden van het
belang van de diverse ontwikkelingen
verschillende zones/ functies/ … moeten meer onderling en
met het centrum van Oostende verbonden voelen (fysiek,
sociaal, economisch, mentaal…)
Vuurtorenwijk | Oosteroever verankeren = creëren van een weefsel
‘le tissu urbain’
Aandacht voor sociale, ecologische en economische
duurzaamheid
43
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
Co-creatie ontwerpend onderzoek schakel
halve maan
+ +
Reconversie oude haven Strategisch project
45
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
46
Reconversie oude haven Strategisch project
11. E. Moreauxlaan
11.1. Basisgegevens
In opdracht van: stad Oostende
Projectregie door: AGSO
Contactpersoon:
Sara De Greve
Processtappen:
Eind maart en eind augustus 2013 Projectsubsidie aangevraagd
29 november 2013: beslissing minister Freya Van den Bossche tot
toekenning projectsubsidie (aandeel ontwerpend onderzoek
Moreauxlaan: 250000€, realisatie schakel Moreauxlaan - groene
halve maan: 350000€)
mei 2014: Publicatie open Oproep
dec 2014: Selectie kandidaten
juni 2015: Jury
dec 2015 Gunning
jan 2016: start opdracht
mei 2016: start intense samenwerking cocreatietraject
Vuurtorenwijk
oktober 2016: goedkeuring fase 1 en concrete cases door college
11.2. Korte beschrijving
Er dient een onderzoek te gebeuren naar het hele mobiliteitsverhaal
in en rond de Moreauxlaan. Is een tunnel de beste oplossing? Hoe
kan er op korte termijn reeds voor een betere bereikbaarheid
gezorgd worden? Wat met een tunnel of brug voor voetgangers en
fietsers om de barrière te kruisen?
47
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
Wie zal welke kosten met zich mee dragen?
Van Glabbekeplein meenemen (onderzoek naar mogelijke
ingrepen, brug erboven,...)
11.3. Ontwerpend onderzoek Moreauxlaan
Bereikbaarheid van de Oosteroever en de Vuurtorenwijk is
erbarmelijk. De E. Moreauxlaan vormt voor alle weggebruikers een
grote barrière
Doel: Ism Vlaamse Bouwmeester een traject te doorlopen voor een
studieopdracht 'ontwerpend onderzoek naar een plein over de E.
Moreauxlaan'.
We geven een multidisciplinair bureau hierbij de
verantwoordelijkheid die het niveau van een infrastructuurproject
overstijgt. Dit is wijze van werken die AGSO gewoonlijk opneemt
binnen opdrachten voor de stad: de luxe om een diepgaand
onderzoek te doen. in dit geval spreken we over een project met
een veel grotere schaal en belang, waarbij we ism de Vlaams
Bouwmeester op zoek gaan naar een strategie voor de aanpak van
dit soort projecten.
Binnen dit ontwerpend onderzoek willen we de haalbaarheid en
meerwaarde aftoetsen op minstens volgende vlakken:
• ruimtelijk
• economisch
• sociologisch
• technisch
• verkeerskundig
• Maatschappelijk
We willen binnen dit onderzoek op zoek gaan naar een optimaal
scenario waarin de lengte van de tunnel wordt afgewogen ten
opzichte van het maatschappelijke voordeel. Hierbij speelt
betaalbaarheid een rol: welke projectontwikkelingen zijn nodig om
de tunnel mee te financieren.
Het traject rond de Moreauxlaan wordt pas opgestart na het co-
creatie-traject binnen de Vuurtorenwijk. Hierdoor kan de
Vuurtorenwijk de doelstellingen mee bepalen en is er ruimte voor
initiatief en idee en invulling vanuit de ondernemers en bewoners
De studie zal in zijn algemene benadering ook zinvol zijn voor
andere complexe stadsprojecten. De kracht zit in het uitwerken van
een methode die onmiddellijk aan de praktijk wordt afgetoetst.
Reconversie oude haven Strategisch project
49
Reconversie oude haven Strategisch project
11.1. Open oproep
50
Reconversie oude haven Strategisch project
11.2. nota selectie casussen: collegebeslissing
In de tweede fase van de Ontwikkelingsstrategie voor de Moreauxlaan en omgeving binnen het Toekomstproject Oosteroever wordt de gedeelde visie uit de eerste fase geconcretiseerd aan de hand van een aantal casussen. De selectie van deze casussen is gebeurd op basis van een aantal parameters: 1. de manier waarop de casus de vier vooropgestelde ambities verbindt en waarmaakt 2. de haalbaarheid en gedragenheid van de casus 3. het type ruimte van het studiegebied waar de casus deel van uitmaakt 4. de winsten die de casus uiteindelijk kan opleveren De vier uiteindelijk geselecteerde casussen zijn als het ware ‘ambassadeurs’ van de gedeelde visie. Dit wil zeggen: ze zijn representatief voor de vooropgestelde ambities en hebben tot vandaag de grootste kansrijkheid om gerealiseerd te worden. Anderzijds zijn ze niet de enige projecten die de gedeelde visie kunnen vertalen naar een concrete context of opgave. Andere cassussen kunnen parallel ontstaan binnen het raamwerk van de studie. De casussen representeren zo vier ‘prototypes’ voor een breder scale aan type opgaven in het onderzoeksgebied. Dit betekent dat de visie op het publiek raamwerk en de onderliggende infrastructuuropgave voor de Moreauxlaan tegelijk ook als geheel verder wordt ontwikkeld. CASUS 1: VAN WATERTORENPLEIN TOT POORT NAPOLEON Common ground, Groen netwerk, Watergebonden stadsdeel
De eerste casus kaart de oversteekbaarheid van de Moreauxlaan aan door twee ‘stedelijke scharnieren’ te onderzoeken in relatie tot de moreaux-strip. Door twee sub-cases te ontwikkelen, verschillend in doelpubliek, impact en betekenis, wordt de oversteekbaarheid aangepakt, steeds ingebed in specifieke ambities en doelstellingen voor de omliggende buurten. Sub-casus: Watertorenplein De casus ‘Watertorenplein’ heeft als ambitie de oversteekbaarheid van de Moreauxlaan te verbeteren door middel van de realisatie van een 'stedelijk scharnier'. Deze onderscheidt zich van een louter infrastructurele oversteek door de bestaande functies rond het ‘plein’ strategisch in te zetten en een nieuwe betekenis te geven, zoals: de omliggende wijken en haar gebruikers, de huidige handelszaken, de watertoren en de groene strip. Deze ingreep heeft hoofdzakelijk een impact op de omliggende buurten en bedient in mindere mate een bovenlokale schaal (in tegenstelling tot sub-casus Poort Napoleon). Aangezien er tussen burgers en gemeentebestuur een consensus bestaat over de nood aan een oversteek ter hoogte van de watertoren wordt de haalbaarheid van deze casus hoog ingeschat. Anderzijds moet het engagement van sleutelactoren zoals De Lijn, Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) en Agentschap Monumenten en Landschappen (AML) nog worden getoetst. In aanloop van de ontwikkeling van de casus, moeten er tellingen van de passage op de plek worden uitgevoerd. Ook is een kosten-baten analyse van twee scenario's voor de oversteek
noodzakelijk: een scenario met en een scenario zonder ondertunneling. De winst die binnen deze casus kan gemaakt worden is groot: een stedelijke scharnier op een voormalige breuklijn die ruimte biedt voor lokale ontwikkelingen en initiatieven en die de kwaliteiten van Oosteroever versterkt en uitdraagt naar verschillende type gebruikers. Het Watertorenplein maakt ook een aantrekkelijke publieke connectie tussen de Spuikom en het Visserijdok.
Ambitie: verbindende en oversteekbare ruimte aan Moreauxlaan, versterking identiteit en beeldkwaliteit
Schaal: omliggende buurten
Haalbaarheid: consensus over noodzaak, te toetsen met betrokken partners (De Lijn, AWV en AML)
Deelstudies: kosten-baten analyse ondertunneling, tellingen
Winst: oversteekbare en gedeelde plek op voormalige breuklijn Sub-Casus: Poort Napoleon De casus 'Poort Napoleon' heeft de ambitie om de recreatieve cluster aan de noordelijke kop van de Moreauxlaan – fort Napoleon, het leegstaande Explorado-gebouw en het omliggende duinenlandschap - te versterken, door middel van een verbeterde oversteek over de Moreauxlaan en de herinrichting van de publieke ruimte van de cluster zelf. Deze nieuwe oversteek moet naast het verbeteren van de toegankelijkheid tot de recreatieve cluster vanuit de wijk, ook zorgen voor een betere verknoping met de bovenlokale netwerken zoals het Groen Lint. De haalbaarheid van deze casus is nog onduidelijk. Gesprekken met de eigenaar en consessiehouder van Explorado, de organisatie Duin en Zee, de Lijn en AWV moeten hierin duidelijkheid scheppen. De Stad Oostende kan als eigenaar van de meest noordelijke terreinen langs de Moreauxlaan hierin een trekkersrols spelen. Met deze casus kunnen verschillende winsten, in één keer worden gemaakt: de oversteekbaarheid van de Moreauxlaan wordt verbeterd, de recreatieve cluster beter toegankelijk en de bovenlokale netwerken vinden aansluiting met de omliggende buurten.
• Ambitie: oversteekbare ruimte aan Moreauxlaan, versteking recreatieve cluster, • Schaal: bovenlokaal • Haalbaarheid: te onderzoeken • Winst: oversteek aan de kop van de Moreauxlaan, bestemming op regionaal niveau
Mogelijke output: Projectdefinitie 'Stedelijk scharnier Watertorenplein', Projectdefinitie 'Bestemming Watertoren', Ontwikkelingsstrategie 'Poort Napoleon’, Projectdefinitie 'Bovenlokaal stedelijk scharnier op Moreauxlaan' en Projectdefinitie 'Kopgebouw Moreauxlaan' CASUS 2: OVAM Watergebonden stadsdeel, Common Ground, Productief weefsel
De casus van de OVAM-site aan de Baelskaai heeft als ambitie om de transformatie van de verschillende buurten op Oosteroever aan elkaar te koppelen door middel van de incubatie van deze site als een gedeelde bestemming. Deze ambitie wordt gekoppeld aan de ambitie om in de Havenwijk een hedendaagse ‘maakplaats’ te creëren: een plek die het bestaande productieve karakter revitaliseerd, door bv. plaats te bieden aan stedelijkje vormen van ambachtelijke productie of het watergebonden potentieel te activeren. De incubatie van de
51
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
OVAM-site raakt zowel het schaalniveau van de site (het saneren van een blackfield), als deze van de publieke ruimte (de heraanleg van het zuidelijk deel van de Baelskaai), en de omliggende buurten (de Opex, de Havenwijk en de nieuwe woonontwikkeling door Burco en de groep Versluys). De haalbaarheid van deze casus wordt hoog ingeschat gezien het engagement van de eigenaar van het pand, OVAM. Tegelijkertijd toonden al verschillende actoren zich geïnteresseerd in deelname aan het project, zowel vanuit publieke als private hoek. Een slimme montage van deze actoren in een zakelijk model is een belangrijke deelstudie in deze case. Winsten in de ontwikkeling van deze casus is de realisatie van een toon- maak- en ontmoetingsplek voor het toekomstproject Oosteroever: een 'forum' waar bestaande en toekomstige bewoners en gebruikers elkaar kunnen ontmoeten en de basis leggen voor een sociaal en ruimtelijk meer samenhangende stadsomgeving.
• Ambitie: koppeling tussen buurten op Oosteroerver, Revitalisering bedrijventerrein • Schalen: blackfield-ontwikkeling, heraanleg Baalskaai, buurten Oosteroever • Haalbaarheid: groot dankzij engagement publieke partner • Winst: toon- maak- en ontmoetingsplek voor het toekomstproject Oosteroever
Mogelijke output: Projectdefinitie 'Forum Oosteroever', Agenda van stadsateliers 'Toekomst Oosteroever' CASUS 3: VICTORIALAAN Common ground, Productief weefsel, Groen Netwerk
De casus van de Victorialaan heeft als ambitie een nieuw type publieke ruimte te introduceren op Oosterover dat aangepast is aan een levendig woon- en werk weefsel. Ze beoogt een kwalitatieve optimalisatie van de ontsluiting van het bedrijventerrein zelf, maar ook van de
woonontwikkelingen in de buurt: de Victorialaan als onderdeel van een efficiënt, identiteitsverlenend en aantrekkelijk publiek raamwerk dat de herontwikkeling en clustering van het productief weefsel organiseert. De casus heeft invloed op de herkenbaarheid en functionaliteit van de adressen aan de Victorialaan, op de verlaning het stratennetwerk van Oosteroever en in extenso als pilootproject voor het kwalitatief ‘verstedelijken’ van het stedelijk bedrijventerrein. De haalbaarheid van de casus wordt groot inschat dankzij de Europese subsidie de de Stad Oostende zal ontvangen binnen het SCAPE programma. Belangrijke mijlpaal hierin is de opmaak van het bestek voor de heraanleg, gepland in het voorjaar van 2017. Nodige deelstudies in voorbereiding hiervan zijn een verkenning van het verkeers- en ontsluitingsprofiel en een toetsing van de ontsluitings-, uit- of inbreidingsnoden van de adressen aan de Victorialaan, alsook een analyse van hun levensvatbaarheid. De winsten die met deze casus kan worden gemaakt zijn in de eerste plaats een kwalitatief publiek bedrijventerrein dat de ontwikkeling van de gemengde buurt ondersteunt. Hieruit zal een snellere en betere activatie van leegstaande of onderbenutte gronden en gebouwen voortvloeien.
• Ambitie: nieuw type publieke ruimte aangepast aan nieuw en bestaand stadsweefsel
• Schaal: adressen aan victorialaan, stratennetwerk Oosteroever
Haalbaarheid: groot dankzij SCAPE subsidie • Deelstudies: verkeers- en ontsluitingsprofiel, analyse levensvatbaarheid
ondernemingen lans Victorialaan • Winst: kwalitatieve verbetering publiek domein, activering van onderbenutte
gronden en gebouwen Mogelijk output: Input/aanbevelingen voor bestek van SCAPE-project
52
Reconversie oude haven Strategisch project
12. Stadsvernieuwing door Co-creatie
'Liefke Mores' toekomst'
12.1. Basisgegevens
In opdracht van: stad Oostende
Projectregie door: Strategische Coördinatie Stad Oostende
Contactpersoon: Gwenny Cooman
Processtappen:
Eind maart en eind augustus 2013 Projectsubsidie aangevraagd
29 november 2013: beslissing minister Freya Van den Bossche tot
toekenning projectsubsidie (aandeel procesbegeleiding
stadsvernieuwing door co-creatie 200000€
april 2015: publicatie bestek
september 2015: Jury
Dec 2015: Gunning
Feb 2016: start opdracht
mei 2016: start intense samenwerking haabaarheidsstudie
Moreauxlaan
oktober 2016: goedkeuring fase 1 door college
12.2. Dossier voor projectsubsidie
hoofddoel: dynamiek genereren die ook blijft na de input vanuit het
project
Vuurtorenwijk = ca 6000 inw (vandaag)
Ism ontmoetingscentrum: profiel van de wijk en de behoeften
verder onderzocht.
analyse van de Vuurtorenwijk wordt verfijnd met het oog op de
53
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
nieuwe ontwikkelingen op Oosteroever. (geen erkende
ontmoetingscentra dus grotere vrijheid naar invulling van de
werking, Oostende kan hier pionieren in het beantwoorden van
noden voor de wijk)
• Welke investeringen doen we in de Vuurtorenwijk zelf?
• Welke bestaande competenties kunnen we gebruiken?
o Ontmoetingscentrum, kinderopvang (er loopt een
aanvraag voor extra plaatsen in de Vuurtorenwijk.
o In de Vuurtorenwijk blijkt er ook een hoge nood aan
buitenschoolse kinderopvang te zijn – hierop inspelen),
bestaand bibfiliaal, spuikom, eilandje bestaand
sportcentrum (opportuniteit sportraad – cafetaria als
aantrekkingspunt),… dergelijke elementen creëren
tweerichtingsverkeer. Alle bewoners moeten er beter van
worden.
o Het voormalig buurthuis kan bv sociale kruidenier
worden of een andere invulling krijgen op maat van de
waak/volgens behoeften van de wijk.
o Groene stepstones, Groen Lint, fruitbomen?, projecten /
gemeenschapsvorming - moestuin en wildbreien,
volkstuin, …
• wat kunnen de ondernemers hiertoe bijdragen / wat kan het
buurtcentrum voor de ondernemers betekenen?
• Mix en interactie
Buurttuin:
Er is ervaring voorhanden in Oostende mbt organiseren sociale
interactie mbv buurttuinen. Nu willen we de potentie van een
buurttuin, samen met buurthuis, ondernemers… in dit gebied
aangrijpen om de toegevoegde waarde van de projecten samen te
onderzoeken en uit te lokken.
Lopende in Vuurtorenwijk:
• gevelrenovatiepremies (Stedenfonds): leefbaarheid en de
kwaliteit van het woonpatrimonium te vergroten. in de punt van
de Vuurtorenwijk heel wat gevels gerenoveerd zijn (zie
plattegrond).
• De Vuurtorenwijk wordt gekenmerkt door een vrij hoge
verzuringsgraad. We willen hier via de wijkveiligheidsplannen
(nieuw concept) verbetering in brengen. Via een positieve
benadering werken straathoekwerkers, wijkactoren en –
verenigingen (bv habbekrats en arktos) hieraan mee.
Nav recent overleg door juryverslag projectsubsidie besliste dienst
communicatie om hier nieuwe methodieken in te voeren naast/ipv
de bestaande wijkraden (tento in het park, knikkers met barometer
enz zitten in de ‘pipeline’) dit wordt een testproject binnen de
Oosteroever / Vuurtorenwijk
Reconversie oude haven Strategisch project
co-creatie | stadsvernieuwing vanuit ondernemers en
bewoners
investeren in 'denken' en ‘doen’ ipv in 'stenen'
De projectsubsidie wordt gebruikt voor het aanstellen van een
procesbegeleider. In dit budget zit ook een budget voor
communicatie (website, overlegvergaderingen, participatie,…)
vervat.
Dit project is de zoektocht naar een methode om vanuit de wijk
(ondernemers in de ruime zin, dus ook geëngageerde bewoners)
een dynamiek te ontketenen die de wijk op een hoger niveau kan
tillen. We weten al wat we willen (doel + ambitie), maar nog niet hoe
= projectopzet
• wat heeft de wijk nodig?
• welke actoren zijn aanwezig en kunnen een bijdrage
leveren?
• hoe kunnen de verschillende actoren elkaar
versterken?
• hoe kunnen we met de middelen die we hebben
komen tot een optimaal resultaat
• dynamieken ontketenen die elkaar versterken, zodat
geen oneindig aantal middelen nodig is
• als overheid faciliteren en ondersteunen in plaats van
het zelf te doen
• gebiedsgerichte krachten samenballen om de
energie optimaal te gebruiken (economisch +
ecologisch)
• Crowdfunding/-sourcing (breder dan geld alleen) uit
de wijk? in geld, mentaal, fysiek,...
• buurt neemt verantwoordelijkheid voor wat ze willen
vanuit proces: welke doelstellingen hebben we voor de wijk? Hoe
kan Moreauxlaan hiertoe bijdragen?
Doelgroep:
• bewoners
• handelaars, horeca, zelfstandigen
• scholen
• verenigingen: socio-culturele, sport,…
• buurtwerking
• ...
--> wie zijn hier de key-figures, wie kan vanuit de buurt een
trekkersrol opnemen, positieve krachten detecteren
Doel:
55
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
• wat leeft in de wijk, wat zijn de noden?
• interne interactie; externe interactie
• link stad, Oosteroever, zee, villawijken
• Op een innovatieve manier interactie tussen
verschillende doelgroepen genereren
• Vuurtorenwijk alert maken voor opportuniteiten van in
de wijk, en buiten de wijk
• nieuwe permanente bewoners zijn potentiële klanten
zelfstandigen Vuurtorenwijk
• Wat kan een potentie zijn voor de Oosteroever? Hoe
kan de link gemaakt worden?
• buurtnetwerk (handelaars, zelfstandigen,
buurtbewoners...) activeren
• participatie via wijkraden herdenken: testcase
Oosteroever om later toe te passen op andere wijken
• capacity building: op zoek naar en ervaring opdoen
in vernieuwende methodes om een waardevolle
dialoog met doelgroepen aan te gaan. Een dialoog
die niet bij woorden blijft, maar die resulteert in
concrete bottom-up projecten.
• hoe creëren we via dit proces een fierheid bij
bewoners op hun wijk, stad en hun eigen bijdrage
daartoe
uitdagingen
• creëren van een veilige en stimulerende omgeving
waarbinnen co-creatie een rol kan spelen
• welke juridische structuren moeten hiervoor
heruitgetekend worden?
• welke rol spelen overheid en partij?
partners
• handelaarsbond
• ondernemers + bewoners
• ontmoetingscentrum (oud te herbestemmen, nieuw in
te vullen)
• sociale innovatiefabriek
• team Hogent, de Schakel, Tom Van Mieghem, Klein
Verhaal
• streekfonds
Reconversie oude haven Strategisch project
• RESOC
• IWT
// laatste partners nog betrekken?
Trajecten
1) Aanstellen procesbegeleider
2) Ism sociale innovatiefabriek ondersteunen van een IWT-
aanvraag van handelaarsbond Vuurtoren (KMO-
innovatieproject)
// wat doen we hiermee?
Dit project zal gelden als experiment, dat later toepasbaar is op
andere wijken binnen Oostende, vanuit een eigen organisatie
binnen de stad. Het zal ook een voorbeeldproject zijn voor de
andere centrumsteden
12.3. voortgang
De stad ontving op 10 juni 2016 het motivatieverslag en een
vorderingsstaat van het team TV Hogeschool Gent – Klein Verhaal
vzw – Schakel vzw – Tom Van Mieghem. Dit motiveringsverslag
bestaat uit een voortgangsrapport met 15 bijlagen. Uit het verslag
blijkt dat:
- Diverse actoren bereikt werden en bevraagd werden via
interviews, wijkcafés, bewonersvergaderingen en andere
gesprekken
- Volgende thema’s werden geïdentificeerd: waardering voor
dorpssfeer, verdwijnen
van kleinhandel, wegvallen van visserij en rederij,
wegverbindingen, het vreemde, levendig
verenigingsleven met verzuiling, identificatie met en trots op
de wijk, plekken en activiteiten
voor jongeren, publieke ruimtes en groenzones, precariteit
en armoede,…
- Als concrete case een ontmoetingsplek werd opgezet: de
Bazar. Liefke Mores’ Bazar bevindt zich in het hart van de
wijk, in de Eduard Hammanstraat 15, en werd op zaterdag 2
april 2016 geopend, na een grondige zoektocht naar een
geschikt pand. Op deze locatie worden buurtbewoners
57
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
uitgenodigd om te participeren aan ateliers, expo’s en
concertjes.
- De analyses en interviews de basis zullen zijn voor spoor 2
en voor de wijkcafés in het najaar.
advies voortgang procesbegeleiding naar spoor 2 en 3 toe
- De stad bewaakt samen met de twee projectteams van de
opdrachten procesbegeleiding door cocreatie en
Moreauxlaan de onderlinge relatie tussen de projecten van
de Moreauxlaan en de cocreatie opdat dit onderling
versterkend werkt.
- We pleiten ervoor dat binnen de tijdelijk vereniging de inzet
en betrokkenheid van kleinVerhaal gegarandeerd blijft. De
input van deze speler in het team heeft een dynamiek in de
wijk op gang gebracht die we niet willen verliezen teneinde
de geloofwaardigheid en de binding met de bewoners niet te
verliezen.
58
Reconversie oude haven Strategisch project
13. GroenLint Oosteroever
13.1. Schakel
• scharnierpunt tussen verstedelijking en ecologische
infrastructuur (duinen)
• eerder: optie open voor tunnel of brug
• statement voor verbinding: duidelijk tonen dat het
menens is, en de Vuurtorenwijk die plek laten toe-
eigenen
13.1.1. Omvat:
• zone driehoek tussen Ankerstraat en Moreauxlaan:
duinen tot aan Moreauxlaan trekken
• toegankelijkheid Duin en Zee voor publiek
• Oosteroever een adres geven aan de Moreauxlaan
• plein aan zijde Vuurtorenwijk
• faciliteren tramhalte
Concepten Masterplan Palmbout blijven stand houden
• Adres aan de Moreauxlaan
• Integratie GroenLint
• Veilige oversteekbaarheid
Nood aan een statement op deze plek blijft.
59
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
Volgende factoren hebben een rol gespeeld in onze overwegingen
• Concepten – Masterplan
• Verhaal Co-creatie
• Studie ontwerpend onderzoek Moreauxlaan
• Schaal van de plek
• is eerste stap in verbinden wijken, MilHo, Duin&Zee,
OSRC, centrum, …
• mogelijkheid tot inname / toe-eigening van de strook
langs Moreauxlaan
• Realiteit: trambaan kan daar de eerste jaren niet
verplaatsen, en zal op deze plek ook nooit
ondergronds komen (tramhalte)
budget naar
• Adres duinen aan de Moreauxlaan
• Ingreep aan beide zijden Moreauxlaan
• Inschakelen onderbenutte terreinen voor
tijdelijke invullingen ifv co-creatie
Gezien de onderzoeksinvestering die we doen voor de
Moreauxlaan is hier op KT investeren in een
kruispuntoplossing niet opportuun.
Een ingreep aan beide zijden van de Moreauxlaan is wel
noodzakelijk voor de ‘mentale’ verbinding van beide
zijden. Op vandaag moet een lichtenregeling zoals ze er
nu is over de Moreauxlaan volstaan als fysieke
verbinding.
29 november 2013: beslissing minister Freya Van den Bossche tot
toekenning projectsubsidie (realisatie schakel Moreauxlaan - groene
halve maan: 350000€, ontwerpend onderzoek groenLint 60 000€,
herinrichting duinen 2000 000€)
13.2. Ontwerpend onderzoek
Samenwerkingsovereenkomst tussen verschillende partijen in
Opmaak voor uitvoering Oosteroeverduinen in opmaak, zal leiden
tot erfpacht van AMT en MDK aan stad Oostende voor beheer
volledige duinenzone op grond van Oostende.
Reconversie oude haven Strategisch project
Er is een stuurgroep opgericht met betrokken partijen (AMT, MDK,
ANB, Onroerend Erfgoed, Toerisme Vlaanderen, Natuurpunt
SG 1 maart 2016
SG 19 april 2016
SG20 juli 2016
SG 5 september 2016 op tafel dat niets vergund kan worden gezien
bouwverbod in duinendecreet
>> LBP niet uitvoerbaar
SG 28 september 2016 met nieuw voorstel
26 oktober wandeling door Hundiusbatterij met Natuurpunt, ANB,
Onroerend Erfgoed > aanleiding tot concensustraject
13.3. Budgetten
PS Stedenbeleid:
• 2.000.000€ voor de Oosteroerduinen in zijn geheel
• 60.000€ voor ontwerpend onderzoek
• 150.000€ voor integratie Duin en Zee
KAPIII subsidie vanuit toerisme Vlaanderen naar Herita verloopt,
oktober 2016 dienden we voor de stad Oostende een vraag tot
uitstel van heroriëntering naar de stad Oostende.
Horizon 2025: subsidie vanuit toerisme West-Vlaanderen voor
uitkijkpunten, wordt eind 2016 ingediend voor de stad Oostende
(bunker op de Halve Maan)
61
Reconversie oude haven Strategisch project
14. Maritiem Museum
14.1. Hangar 1
Beschrijving IBE
* Westkaai-Vlotdok z.nr. Koninklijk Stapelhuis en
de halfportaalkraan nr. 2. Beide beschermd als monument bij K.B.
van 22/09/1981.
Koninklijk Stapelhuis. Alleenstaande opslagplaats, als enige
overblijvende van een reeks van zes, waarvan de grondvesten
worden begonnen in 1906; tegelijk worden twee treinsporen op de
kade aangelegd. Pakhuis van twintig/vier traveeën en twee
bouwlagen onder plat dak. Samen met de andere monumentale
neoclassicistische gebouwen aan het Vlotdok (Gebouw van de
Havendirectie, stapelhuis aan de Westkaai en Douanegebouw) één
geheel vormend: vertegenwoordigers van de vroegste industriële
uitbreiding van de haven. Bakstenen gebouw met betonskelet op
arduinen plint. Pilastergevels met sober gecementeerd hoofdgestel
en blinde borstwering met postamenten en centraal rechthoekig
fronton; geblokte gecementeerde pilasters. Betonnen luifel ter
hoogte van de borstwering, voorzien van ijzeren ophaalstangen. In
rechthoekige frontons van kopgevels, opschrift "HANGAR N° 1".
Gekoppelde, getoogde vensteropeningen, deels getralied; acht
getoogde poorten verspreid over de gevels. Interieur bestaande uit
één grote ruimte, vlakke overzoldering van beton, gedragen door
betonnen pijlers.
De halfportaalkraan nr. 2 is de enige overblijvende kraan van de zes
die in 1911 worden gemonteerd op de Westkaai van het Vlotdok en
tot 1969 in werking bleven. In 1903 wordt door de
regeringscommissie beslist dat er geen waterperskranen, maar
elektrische kranen worden aangeschaft. Daartoe sluiten de Staat en
de Stad in 1907 een overeenkomst met de "Compagnie du Chemin
de Fer electrique d'Ostende-Blankenberghe et extensions". De
halfportaalkranen hebben een metalen onderstel dat langs de ene
kant over een spoor loopt op de kaaimuurrand en aan de andere
kant over het spoor dat gedragen wordt door de balkons aan de
eerste verdieping van de hangars. De kranen, rolbanen en sporen
worden geleverd door de firma ACEC. De twee die voorzien waren
op de Oostkaai, worden niet geplaatst. De kranen hebben een
hefvermogen van twee ton, een reikwijdte van 11,75 m. buiten de
kaaimuurrand, een hijshoogte van 17,25 m. boven de begane grond
en een hijssnelheid van 0,75 m. per seconde bij twee ton belasting.
De overbrugging van het onderstel bedraagt 13,50 m.
Reconversie oude haven Strategisch project
https://beschermingen.onroerenderfgoed.be/static/DOC1693.pdf
Hangar 1 en randparking Shengen
Studie Westtoer naar haalbaarheid Maritiem Museum in
Hangar 1
RoRo parking kan als randparking functioneren ipv Tilbury
>uitbating stad, voetgangerstoegang via station
geen vergunning nodig
>verbinding stadscentrum:
over spoor: shuttletreintje (over geplande museumspoor dat
niet meer gerealiseerd zal worden)/magnetische bus
(bombardier) >knelpunt: GdSdN-brug (voorrang aan
treinverkeer)
te voet: route uitwerken, eigenlijk geen knelpunten
Hangar 1:
Bescherming als monument: onderhoudsplicht van de stad
als eigenaar, renoveren kost 6 à 7 miljoen€.
renovatiekost compenseren> 200 000 toeristen / jaar = over
80 dagen toeristisch seizoen 4000 bezoekers per dag. Dit is
weinig realistisch.
> businessplan!
optie> Hangar 1 renoveren naar kantoren (nood haven), VTI
kan plaats krijgen.
14.2. Churchillkaai
Eigendomsstatuten compliceren de zaak (betwisting komt voor in de
rechtbank)
dit is ondertussen uitgeklaard
63
Reconversie oude haven Strategisch project
15. Studentenwerk
15.1. U Antwerpen
2015-2016: Ontwerpstudio diverse cases in Oostende, met belangrijke focus op cases binnen ROH.
cases in verder onderzoek 2016-2017
De studenten van de master Stedenbouw hebben gedurende 2 jaar nagedacht over de toekomstige stadsontwikkeling in Oostende. In het
eerste masterjaar hebben ze een analyse gemaakt en strategische projecten ontworpen. In het tweede jaar hebben ze hun projecten
onderzocht op haalbaarheid en werden de ontwerpen bijgestuurd.
• Oogstende: naar een circulair en productief polderlandschap
• Waterwonen op het Spuikomeilandje
• Van achterkant naar voorkant: een levendig centrum aan de Spuikom, Bredene
• Expo-ostende: een verbindende attractiepool op de kon. Astridlaan
• Hazegras: leven tussen station en park
• Luchthaven Oostende: should I stay or should I go?
• Nabespreking
Reconversie oude haven Strategisch project
15.2. KULeuven
2015-2016: The Studio Strategic Spatial Planning focuses on the case-study of the ‘Vuurtorenwijk’ in Ostend. During recent years, the coastal
city of Oostende has been planning considerable urban transformation in its Eastern districts, including new housing projects, infrastructural
works, economic restructuring and construction of a green belt. These transformations will affect the adjacent mixed housing neighbourhood
Vuurtorenwijk. The city has the ambition to empower the neighbourhood to develop its assets and cope with pressures of gentrification, loss of
jobs and changes of public and commercial facilities. The planning studio aims to develop socio-spatial planning strategies and projects, which
trigger a local development process in the neighbourhood. The studio in this way seeks to explore in which ways these strategies can inform the
formal planning process.
15.3. Howest
2015-2016: Vicky Vercoutter schrijft haar bachelorproef over 'schatten in de Vuurtorenwijk'.
> opgenomen in cocreatietraject Liefke mores' toekomst
65
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
16. Projectontwikkeling
16.1. Kop Baelskaai - Vuurtorendok
In opdracht van: AGSO
PPS met: N.V. Oosteroever (CFE + Versluys)
ontwerp van: Conix architects
Overleg met: stad, MDK, Conix, SHM (woonwel), Oostendse Haard
Contactgegevens:
www.oosteroever.be
www.conixarchitects.be
Besluitvorming:
PPS overeenkomst Vuurtorendok: eind 2010
PPS overeenkomst Kop Baelskaai: maart 2011
gecoördineerde PPS:
4 vergunningen, 5de in aanvraag
o 2014/352: 1/12/2014: H. Baelskaai 9-10-11: de bouw
van een appartementsgebouw met commerciële
benedenverdieping en garages (25 WE):
Oosteroever
o 2012/314 en 2013/707: 19/11/2012 en 22/04/2014:
de bouw van een appartementencomplex met 50
woongelegenheden, een gelijkvloerse handelsruimte
en een ondergrondse parking en wijziging naar 48
WE met beperkte gevelaanpassing: Oosteroever
o Oostkaai 11: 31 doorkijkappartementen, 4
handelsruimtes en 1 verdiep ondergrondse
parkeergarages
eerste bewoning vanaf zomer 2016
overige vergunningen: afhankelijk van markt
16.2. Korte beschrijving
De omgeving rond de Kop H. Baelskaai en het Vuurtorendok wordt
de komende tien tot vijftien jaar omgebouwd tot een nieuw
stadsdeel. In de toekomstige ontwikkeling ligt de nadruk op het
Reconversie oude haven Strategisch project
wonen, maar daarnaast is er ook ruimte voorzien voor een plein aan
het dok en wordt voorzien in woonondersteunende functies zoals
kleinschalige detailhandel, horeca, vrije beroepen en diensten.
De nieuwe woongebouwen, in verschillende maten en vormen,
zullen de contouren tekenen van een nieuw stadssilhouet voor
Oosteroever. Er wordt een gemengd woonaanbod voorzien met
appartementen van verschillende grootte en individuele
grondgebonden woningen. De projectzone Kop H. Baelskaai zal
eerst ontwikkeld worden.
Er wordt een nieuwe historische laag aan de ontwikkeling van de
stad toegevoegd. De nieuwe laag komt bovenop de bestaande
lagen te liggen, zonder daarom de geschiedenis helemaal uit te
wissen. De nieuwe stedelijke ontwikkelingen streven ernaar om de
unieke sfeer van het huidige Oosteroever, die ontstaat door de
nabijheid van haven, zee en stadscentrum, te consolideren.
Vanuit de visie en inrichtingsprincipes en met het bouwprogramma
is een inrichtingsplan opgesteld dat het programma van 974
wooneenheden (950 appartementen en 24 grondgebonden
woningen), en een ondersteunend commercieel programma van
7000m², incorporeert. De inrichtingsprincipes vormen de basis voor
het verder verfijnen naar een inrichtingsplan. Op haar beurt vormt
dit inrichtingsplan het kader voor de individuele bouwprojecten.
67
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
16.3. Baelskaai 2
In opdracht van: AGHO
PPS met: AWG Architecten, THV Lange Nelle
> in 2016: BUUR als ontwerper masterplan
Contactgegevens:
Besluitvorming:
PPS overeenkomst: 2009
2 vergunningen, 1 wijziging nog in behandeling
o 2012/308: 5/11/2012: H.Baelskaai 20: de bouw van
een appartementencomplex met 36
woongelegenheden, een gelijkvloerse handelsruimte
en een ondergrondse parking: De Jaegher
o 2015/65: 8/06/2015: H.Baelskaai 21: de realisatie
van een appartementencomplex met handelsruimten
op de benedenverdieping en een ondergrondse
parking ( fase 2 ): Burco Coast
o H.Baelskaai 25: vergund, 70-tal appartementen, 3à4
handelspanden met uitzicht op de kade en 2
verdiepingen met garages en parkeerplaatsen
aangepast masterplan
overige vergunningen: afhankelijk van markt
16.4. Korte beschrijving
Het masterplan van deze projectontwikkeling is de laatste maanden
grondig omgegooid naar een ontwerp met belangrijke aandacht
voor gemeenschappelijke buitenruimte.
16.5. MILHO
afrondingsfase, alle vergunningen verleend tussen
8/05/2006 en 3/11/2011
Reconversie oude haven Strategisch project
16.6. Cruiseterminal
aanbesteding klaar: uitbouw aan achterzijde station met
buffet, restaurant, wc, overstap naar schepen, in orde met
shengen grens.
o vergunning: 2009/253: 5/02/2010: Natiënkaai 2: de
sloop van de fietsenstalling, zijhal station, cruise
terminal, beglaasde dakconstructie, de herinrichting
van tijdelijke voorzieningen, de plaatsing van tijdelijke
afschermingskappen op de gevels en de inrichting
van een nieuw travelcenter: NMBS
uitvoering zeer onzeker wegens geen budget NMBS
AGHO is in gesprek met een buitenlandse groep die
interesse heeft in de uitbating van de nieuwe cruiseterminal.
Deze kunnen mee investeren in beheer, ontwikkeling,
catering, hotelfunctie.
De cruiseterminal op grond van de NMBS vormt de
verbinding tussen de functies.
ifv aangepaste elementen cruiseterminal dient een volledig
nieuw dossier aanbesteding te worden klaargemaakt, timing
kan in problemen komen.
>nu on hold wegens geen interesse in cruises de eerste jaren
16.7. Hotel Terminus
Aan Wilma Development werd gevraagd of zij terug
interesse hebben in het uitbaten Interessant: de sociale
ruimtes voor buschauffeurs kan mogelijks in het hotel
geïntegreerd worden. (weinig draagvlak De Lijn, al heeft de
burgemeester nu een voorzichtig akkoord)
NMBS heeft hotel Terminus in eigendom met erfpacht bij
Wilma development. Met een investeerder kan de optie hotel
interessanter worden voor de raad van bestuur.
Wilma heeft een goedgekeurd restauratiedossier voor Hotel
Terminus
16.8. Station
Vergunningen
o 2009/253: 5/02/2010: Natiënkaai 2: de sloop van de
fietsenstalling, zijhal station, cruise terminal,
beglaasde dakconstructie, de herinrichting van
tijdelijke voorzieningen, de plaatsing van tijdelijke
afschermingskappen op de gevels en de inrichting
van een nieuw travelcenter: NMBS Holding
o 2013/456: 9/12/2013: Natiëkaai 2: de bouw van een
nieuwe stationshal met restaurant, een ondergrondse
fietsenparking, een nieuwe overkapping boven de
perrons, de vernieuwing van de perrons en de
pleinaanleg en de renovatie van de bestaande
stationshal: Infrabel
69
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
16.9. Parkeer- en kantoorgebouw
vergunning ok
o 2010/188: 13/09/2010: Natiënkaai, de bouw van een
parkeer- en kantoorgebouw: NMBS-holding
o 2014/341: 17/11/2014: Natiënkaai 1, de bouw van
een kantoorgebouw: Euro Immo Star
bouwfase gestart, oplevering 2016-2017
parkeergebouw treedt in werking februari 2016
16.10. Busstation
vergunning wordt aangevraagd in juli 2015
16.11. Hotelschool
afwachting RUP Hazegras BS 19/05/2016
school kan tem 2019 in de gebouwen blijven
plannen in ontwikkeling ism stadsatelier
16.12. goederenkoer NMBS
bestemmingsmatig Stedelijk Ontwikkelingsgebied = ok
on hold
16.13. Strandparking
In de zomer 2016 als noodparking geopend op topmomenten, is
groot succes gebleken, ook na het seizoen en op weekdagen.
Wanneer het parkeergebouw van het stationsproject in werking is
zal deze parking herbekeken worden. Vermoedelijk zal deze enkel
open zijn op de topmomenten, en eveneens betalend worden, om
concurrentie te vermijden.
Reconversie oude haven Strategisch project
16.14. Vloot (Churchillkaai 102-101)
Herinrichting kaai achter istanbul terminal gepland, niet
terminal zelf
o 2013/203: 2/08/2013: Sir Winston Churchillkaai: de
renovatie van kaaimuur 101, de sloop van de
metalen laad- en losplatforms met aanhorigheden en
toegangshelling, inclusief passagierskoker, met
addendum voor sloop van de verder bovengrondse
passagierskoker op kade 102 en 103 tot aan het
stationsgebouw: Vlaamse Overheid - Dep. Mobiliteit
en Openb. werken - Maritieme Toegang
16.15. Kazerne Bootsman
vergunning verleend
o 2013/585: 17/03/2014: Veerbootstraat 2-10: de bouw
van 3 meergezinswoningen (F, A en B), een
gemeenschappelijke parkeerkelder onder A en B en
2 gemeenschappelijke fietsenbergingen: PPS
Kazerneplein Bootsman Jonsen
o 2015/316: wijziging in behandeling: een
gemeenschappelijke parkeerkelder onder A en B en
2 gemeenschappelijke fietsenbergingen
bouw = gestart
geen boouwaanvraag voor woonzorgcentrum
16.16. Post
voorschriften RUP bieden mogelijkheden naar ontwikkeling
Vives bacheloropleiding Bouw zal haar intrek nemen in het
Postgebouw, op de terreinen ernaast komen 55
studentenkamers
http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-oostende/vives-verhuist-naar-
hazegras-a2795304/
16.17. Administratief Centrum
voorschriften RUP bieden mogelijkheden naar ontwikkeling,
geen concrete plannen
16.18. Bunker
stadsarchief: ontwerp via meesterproef Vlaams
bouwmeester: on hold
71
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
17. Overheden
ILVO
nood aan uitbreiding
deze periode beslist RvB over beschikbare budgetten en
benodigd programma
De ontwikkelingsvraag van ILVO is meegenomen bij de
haalbaarheidsstudie van de Moreauxlaan, en dit is ok.
Toekomstplannen, eigendomsstructuur en budget zijn hier
vrij helder.
VLIZ
Kunnen zij op deze plek blijven (niet volgens
ontwikkelingscenario Vismijn)
stad heeft hierbinnen geen rol / bevoegdheid tot initiatief
> Ruimtevraag voor (her)lokalisatie van beide instanties is best los
van elkaar te zien ifv besluitvorming. De trajecten zouden kunnen
interfereren wat de tijdsfactor negatief kan beïnvloeden.
Toegankelijkheid Oosteroeverduinen
>zie fiche Oosteroeverduinen
Duin en Zee
vergunningen:
o 2003/561: 24/03/2004: Fortstraat 128: het uitvoeren
van omgevingswerken in het openluchtcentrum "Duin
en Zee" en het heraanleggen van de
Kraaieneststraat: MVG - Afdeling Waterwegen en
Kust
o 2007/413: 20/05/2008: Fortstraat 128: de uitvoering
van omgevingswerken - fase 2: het Agentschap voor
Maritieme Dienstverlening en Kust, afdeling Kust
fase 3 omgevingsaanleg: vergunning in voorbereiding
> intergratie oosteroeverduinen
Reconversie oude haven Strategisch project
Fort Napoleon
stavaza landschapsbeheersplan?
> samenhang oosteroeverduinen
Testsite Oostelijke strekdam
Activiteiten: landen, vertrekken, kabels trekken, mermaid
(windmolenpark), wave technology, boeien,...
zou verenigbaar zijn met werking OSRC
Nutsvoorzieningen Visserijdok
De vismijn levert water tegen betaling, als er tijdens het
lossen van vis bij de Vismijn tijd is om water in te slaan is er
geen waterpunt nodig op de Baelskaai > optie onderzoeken
Kan gebruik gemaakt worden van Smartmetering zoals in
Denemarken: onderwerp projectgroep nutsmaatschappijen
Ontmoetingscentrum, BKO en kinderdagverblijf
vergunning: 2014/425: 20/02/2015: de bouw van een
buitenschoolse kinderopvang, een kinderdagverblijf en een
ontmoetingscentrum: stad Oostende
73
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
ism Liefke Mores' toekomst voor kunstproject
74
Reconversie oude haven Strategisch project
18. Oosteroeverduinen
18.1. Basisgegevens
Masterplan door: studiebureau SIEN
In opdracht van: Vlaamse overheid, provinciebestuur, stad
Oostende, natuur- en erfgoedverenigingen (stuurgroep
Oosteroeverduinen)
Landschapsbeheerplan omgeving Fort Napoleon
In opdracht van Onroerend Erfgoed
Gebalde visie door Stad Oostende
Contactgegevens:
Els Derycke (Herita vzw)
Paul Lingier (Natuurpunt)
Chantal Hongenaert (Maritieme Toegang)
Jan Goemaere (Maritieme Toegang)
Marika Strobbe (Onroerend Erfgoed)
Indra Lamoot (ANB)
Vicky Pettens (jeugddienst, sportdienst, Duin en Zee)
Eli Devriendt (groendienst)
Eddy Pannecoucke (gedelegeerd bestuurder AGSO)
Karel Vanackere (directeur project- en procesregie AGSO)
Sara De Greve (strategisch projectcoördinator Oosteroever AGSO)
Kabinet Burgemeester
Misha van Bossel (MDK)
Peter bossu (Buitengoed cvba) www.buitengoed.be
75
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
Gwenny Cooman (Strategische Coördinatie Oostende)
Processtappen:
April 2011: Masterplan ontsluiting Oostende Oosteroever
juni 2011: publicatie brochure Project Oosteroeverduinen
Oostende
Eind 2014: ministeriële goedkeuring Landschapsbeheerplan
zomer 2015: opgenomen in Oostendse visie GroenLint
maart 2016: oprichting stuurgroep
Landschapsbeheerplan blijkt onuitvoerbaar door aanwezigheid
Duinendecreet
> in samenspraak op zoek naar uitvoerbaar plan
> heroriëntering KAPIII subsidie: uitstel goedgekeurd
> indienen subsidieaanvraag Westtoer uitkijkpunten
> erfgoeddossier opmaken
> eind 2016: natuurbeheerplan in goedkeuringsprocedure, adviezen
naar minister.
18.2. Korte beschrijving
De voorbije jaren is hard gewerkt aan een plan om de natuur- en
erfgoedwaarden van de oosteroeverduinen in Oostende te
herstellen. Dit herstel- en inrichtingsplan moet er voor zorgen dat
Oostendenaars, toeristen en recreanten optimaal van de natuur
zullen kunnen genieten en van het rijke militaire verleden van de
Oosteroever.
18.3. Knelpunten
De site van de vuurtoren is volgens het gewestelijk RUP ARSG
Oostende bestemd als stedelijk ontwikkelingsgebied, en niet als
groengebied zoals hier in het masterplan is aangegeven.
Ondertussen is een ‘consensus’ bereikt dat rondom de vuurtoren
niet te veel mag gebouwd worden, MDK wenst hier haar
botenstelplaats te organiseren.
Evenwichtsoefening tussen
o Erfgoed
o Natuur
o Recreatie
Een aantal elementen spreken elkaar tegen, een groot deel van de
elementen van het landschapsbeheerplan (erfgoed), kan niet
uitgevoerd worden door aanwezigheid van het (bouwverbod in)
duinendecreet. Anderzijds is er een natuurbeheerplan in opmaak
dat hier mogelijkheden voorziet.
Reconversie oude haven Strategisch project
Indien dit zoals gepland rond de jaarwisseling 2016-2017
goedgekeurd geraakt kunnen we gemakkelijker verdere stappen
zetten.
Hier moeten stappen gezet worden
Vzw Erfgoed Vlaanderen (onafhankelijke administratie voor beheer
van de erfgoed goederen) is eigenaar van Fort Napoleon. Zij
zouden bijvoorbeeld moeten instaan voor de ontsluiting van het
militaire erfgoed.
18.4. Van belang
Verzekering van de toegang vanaf het nieuwe stedelijk
ontwikkelingsgebied tot aan het strand.
Ter hoogte van de Spinoladijk: herstel van het zandkeringsmuurtje.
Routegeleiding voetgangers en fietsers vanaf het veer doorheen de
Oosteroever
18.5. Stavaza
18.5.1. Herita - Erfgoedbeheersplan
Herita vzw heeft het Fort Napoleon en de Batterij Hundius in
erfpacht.
Voor de sites Fort Napoleon en Batterij Hundius wordt
tijdens de zomer en het najaar van 2013 een
landschapsbeheerplan opgesteld door Antea Group. Een
premie voor de opmaak van het plan is in aanvraag.
Van het Fort Napoleon wordt wellicht in 2014 het historische
glacis gereconstrueerd naar een ontwerp van Antea Group.
Voorlopig is de planning als volgt: bouwaanvraag najaar
2013, grondwerken zomer of najaar 2014.
Herita heeft aan de Stad Oostende een voorstel tot
samenwerking overgemaakt voor de ontsluiting van de sites
Fort Napoleon en Batterij Hundius, en eventueel ook de site
Halve Maan.
oprichting Herita vzw (door naamswijziging) gebeurde op 4
september 2012 en niet op 7 mei 2013.
Goedgekeurd landschapsbeheerplan 5/5/2015
18.5.2. Oostdam
Coördinatie tussen:
afdeling Kust
afdeling Maritieme Toegang van de Vlaamse overheid
Contactgegevens:
Processtappen:
77
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
2007-2008: afbraak Oosterstaketsel
begin 2008-mei 2008: baggerwerken voor nieuwe vaargeul
2008-2011: bouw Oostdam
2008-2012: aanleg groeistrand
2009-2011: heraanleg zeedijk aan groeistrand
2009-2011: bouw Westdam met wandelpasserelle
2012-2015: afwerking laatste stuk Westdam en Oostdam
optrekken tot 7,5 m boven laag water
2015: Zandsuppletie
2016: start bouw OSRC
2016: voorbereidingswerken verbreden havengeul
Korte beschrijving
Al in 1985 voerde de Vlaamse overheid een studie uit om de
kustverdediging van het Oostendse centrum te onderzoeken.
Conclusie: Oostende bleek absoluut niet goed beveiligd tegen
overstromingsgevaar. Het zou nog tot in 1997 duren voor het eerste
plan werd gemaakt om de haventoegang breder te maken en op die
manier ook de stad aan zee beter te beschermen. Nog eens tien
jaar later kunnen de werken pas echt van start gaan. Ondertussen
is er, naast de vele studies, ook een bevraging gebeurd bij de
bevolking, zijn de gevolgen voor het milieu onderzocht en is de
afbraak van het Oosterstaketsel begonnen.
In het kader van de verbeterde toegang tot de haven van Oostende
en de kustverdediging wordt de oostelijke strekdam een nieuwe
attractie op de Oosteroever. De wandelpromenade en de
herhuisvesting van de OSRC surf en zeilclub maken van deze dam
meer dan een functioneel gegeven in de kustverdediging. Op het
uiteinde van de Oostdam wordt een radartoren van ca 56 hoog
gebouwd. Bij het ontwerp is bijzondere aandacht besteed aan het
sculpturale.
Met de blue energy industry waar de Oostendse Haven nu voluit op
inzet en de nieuwe schepen die daarvoor nodig zijn, dient ook een
verbreding van de havengeul zich aan. Er zal een spie van de Halve
Maandijk worden afgenomen, met een beperkte impact op het
gebruik en de duinen.
Knelpunten
Overgang tussen strekdam en Spinoladijk
Doorsteek strekdam naar Fort Napoleon
Verhuis Ostend Sailing and Racing Club (OSRC)
Concessie loopt af waar ze nu zitten in de groene boogloods
(zal niet verlengd worden – MDK eigenaar)
Plek nodig waar veel wind is
Club zal moeten investeren, zal dus duurder worden
Charme verdwijnt
meerdere malen per jaar overstromingsgevaar op strekdam
en continue wind hinder voor boten die ter plaatse op
plateau blijven liggen (botenberging?!)
Reconversie oude haven Strategisch project
Van belang
Toegankelijkheid
Parkeervoorzieningen
Stavaza
Op 7 juli is er uitspraak van de Raad van State ivm
aanbesteding dam
1 september wordt verwacht te kunnen starten met de
werken aan de dam
o 1m ophogen
o kop afwerken
o toegankelijkheid publiek
o uitbreken betonplaat Halve Maan
o zand Halve Maan afgraven en afvoeren naar
Plassendale om zoetwaterhuishouding op peil te
brengen
Vaargeul van 150m
o deel afgraven Halve Maan = on hold
Surfclub OSRC
o voorzien in de hoek van de Oostdam
o plek is sterk onderhevig aan golfslag, zeker bij storm
o bij uitbreiding van het strand (suppletie) kan de club
in de oksel voorzien worden van de hoek Spinoladijk,
Oostdam (onderzijde op +7,5m, bovenbouw =
bovenzijde Spinoladijk) , en de boten op het
droogstrand een staanplaats krijgen
o strandsuppletie uitgevoerd door MDK, september
2014
Het bouwproject OSRC loopt ondertussen verder. De planning is op
dit moment (eind september 2015) als volgt:
14 september 2015: vooraankondiging in het bulletin der
aanbestedingen
Week van 21 september: uitvoeren van de noodzakelijke
sonderingen
Opmaak aanbestedingsdocumenten – verschijnen
staatsblad : +/- 10/11/15 = aanbestedingsdocumenten
afgerond
Verschijnen staatsblad – openen offertes : +/-2 maand =>
+/- 08/01/16 = ontvangst offertes
Openen - toewijzen opdracht : +/- 1 maand => +/- 08/02/16 =
toewijzen opdracht
Toewijzen opdracht – start uitvoering : +/- 1,5 maand => +/-
21/03/16 = start der werken
Start uitvoering – einde uitvoering : +/- 1 jaar (zal uitgedrukt
worden in werkdagen + nog rekening houden met
verletdagen) => +/- 31/03/17 = einde der werken
Uiteraard wachten wij nog altijd op de voorwaarden van de
financiering met betrekking tot de doorgeeflening. Hiervoor werd al
contact opgenomen met de heer Alain Maes maar hij verwees naar
de vergadering met de Schepen om deze voorwaarden te kunnen
communiceren.
79
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
// verder opvolgen (loopt trager dan gepland)
Vindictive wordt op Oostdam voorzien aan de havenzijde op
de hoek in de Oostdam
18.5.3. Natuurontwikkeling
Er is een inhaalbeweging bezig voor erkende
natuurgebieden vanuit de bevoegdheid van minister
Schauvliege.
// opvolgend uitbreidingsdossier erkenning voor oosteroeverduinen
Voor het perceel van aan de trap tot de eerste
strandtoegang aan MilHo is er een beheer met periodieke
begrazing vanuit Natuurpunt
Voor het tweede deel zal de zone voor Duin en Zee
periodiek worden afgesloten (zomerperiode, speelduin)
Rond de Hundiusbatterij is er ook een maaibeheer, in
overeenkomst met de kadetten (gebouwen en kleine strook
rondom hoort hier niet bij)
Rondom de Halve Maan is aan zeezijde een zoute
depressie die hersteld wordt (zie Maritieme Toegang)
Vuurtorenweg wordt deels opgebroken, toegang verloopt
dan via Buskruitstraat --> zone vuurtoren mee in duinzone
Oostende wenst het beheer volledig in eigen handen te krijgen, met
een uitbesteding aan natuurpunt voor duinenbeheer. De eerste
akkoorden zijn er, dit dient nog geformaliseerd te worden.
18.5.4. Duin en Zee
Samen met de kinderen uit de buurt en de werking van Duin
en Zee is een participatietraject opgestart (Grontmij ism Kind
OSRC
Vindictive
ligplaatsen
Reconversie oude haven Strategisch project
en Samenleving), dit heeft geleid tot een programma van
eisen voor de verdere ontwikkeling van de zone Duin en Zee
Er is afstemming nodig tussen deze deelzone en de zone
Glacis Fort Napoleon. De studiebureaus steken hiervoor de
koppen bijeen.
Gefaseerd herstel van speelduinen
Sportvelden gaan weg, dit is nu elders ondergebracht
(Stuiverstraat)
Bij de duininrichting zullen ook de kinderen betrokken
worden
18.5.5. Erfgoedbeheersplan
Er is een beheerscommissie opgestart omtrent het
beschermde erfgoed 'omgeving Fort Napoleon' met 3 juli de
eerste bijeenkomst en een einde december 2014
MB 7 mei 2013: oprichting beheerscommissie
Beheercommissie is in eerste instantie bedoeld om overleg
ivm beheer van beschermd landschap te organiseren en te
structureren; aanleiding voor oprichting in dit geval: project
Oosteroeverduinen, met verschillende projecten voor
erfgoed (herstel glacis, herwaardering bunkersites) (1),
Herita vzw wenst landschapsbeheerplan op te maken voor
omgeving fort napoleon (2) – beheercommissie zal de
opmaak van dit plan begeleiden.
De focus ligt op het gebied tot aan de Vuurtorenweg
Een landschapsbeheerplan vertrekt van de
beschermingswaarden die de onderbouwing zijn van een
bescherming (natuurwetenschappelijke, historische,
esthetische, en sociaal-culturele waarden); dus dit is de
leidraad. Daarnaast is er ook oog voor ontsluiting,
toegankelijkheid, educatie, enz.
landschapsbeheersplan is goedgekeurd door de minister
link inventaris onroerend erfgoed:
Fort Napoleon:
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/56848
Vuurtoren:
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/56847
Batterijen Halve Maan en Hundius:
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/56849
link beschermingsbesluit:
Fort Napoleon:
https://beschermingen.onroerenderfgoed.be/static/DOC1005
Vuurtoren:
https://beschermingen.onroerenderfgoed.be/static/DOC4316
Batterijen Halve Maan en Hundius:
https://beschermingen.onroerenderfgoed.be/static/DOC3225
18.5.6. Nota Duinen
Er is een globale nota voor ontwikkeling Oosteroeverduinen
opgesteld. Studiebureau Arcadis werkt dit verder uit ifv te verkrijgen
vergunningen.
81
Reconversie oude haven Strategisch project
19. Vuurtorendok en kades
Eigendom van: MDK
19.1. Knelpunten
Wie zal dit uitbaten?
Vuurtorendok is in feite te klein voor een rendabele uitbating
Er zijn wel ligplaatsen te kort, dus opportuun in te zetten als
jachthaven
Vraag of het uitbreiden van het vuurtorendok economisch haalbaar
is (~globaal masterplan).
Om het Vuurtorendok te kunnen binnenvaren moeten 2
sluizen/bruggen doorgevaren worden.
De brug ter hoogte van de Hendrik Baelskaai functioneert volledig in
het kader van het Vuurtorendok, het zou dus logisch zijn dat de
uitbater van het Vuurtorendok ook deze brug bedient.
Kosten?
De andere sluis bedient zowel het Visserijdok als het Vuurtorendok.
Deze kan niet enkel in één verhaal gezien worden met de uitbating
van het Vuurtorendok.
Daarbij komt dat in het Visserijdok het waterpeil in het oog moet
gehouden worden en het openen van de sluis dus onderhevig is
aan de getijdenwerking van de zee. Dit probleem wordt opgelost bij
het plaatsen van een pomp.
Deze sluis kan ook volledig geautomatiseerd worden, alleen: wie
beheert dit en neemt de kost op zich?
19.2. Kansen
Het Vuurtorendok kan omwille van zijn ligging, en ondanks zijn
moeilijke bereikbaarheid wel interessant zijn voor de
weekendvaarder of als overwinterdok. In de week/ winter liggen
de boten dan veilig beschut tegen weersomstandigheden en
getijdenwerkingen.
--> welke mensen willen we aantrekken?
Reconversie oude haven Strategisch project
Moet er een minimale uitvaarverplichting worden opgelegd, of net
niet.
Een minimale uitvaarverplichting kan aantrekkelijk gemaakt worden
door de tarieven goedkoper te maken dan elders, in ruil voor een
levendige haven.
19.3. Concessie Jachthaven
MDK schrijft een concessie uit voor het uitbaten van een jachthaven
in het Vuurtorendok. Met de stad is overeen gekomen geen
bebouwing te voorzien ten noorden van het Vuurtorendok, als
concensus werd een paviljoen in het water naar voor geschoven.
19.4. Ruimtelijke visie
Het Vuurtorendok vormt de grens tussen landschap en bebouwing.
Ten noorden bevinden zich de duinen, ten zuiden het stedelijke
ontwikkelingsgebied.
Voor het Vuurtorendok zelf:
Zoals in het masterplan Oosteroeverduinen vermeld staat: Geen
paviljoenen op de kade, maak drijvende paviljoens.
een clubhuis kan binnen de contouren van de kademuren,
mits in oppervlakte beperkt en het volume dat boven de
kaaimuren uitsteekt beperkt is.
> max 1, in volume beperkte bouwlaag, die boven de kade
uitsteekt. compact geheel, in harmonie met wat in omgeving
gebouwd zal worden
83
Reconversie oude haven Strategisch project
20. projectgroep Zeehavengebied
20.1. Contactpersonen
Paul Gérard, Haven
Johan Van de Steene, Vlaamse Visveiling NV
Floris Verhaeghe, ANB
Lieven Pascal, Oostende
Yves Verhoest, Oostende
Charlotte Ingelbrecht, Oostende
Wout De Raes, RWO
Karel Vanackere, AGSO
Sara De Greve, AGSO
20.2. Doelstelling
Maken van afspraken in kader van samenwerking tussen
verschillende actoren en gebiedsgerichte werking RWO.
Aanleiding voor deze projectgroep:
RUP Afbakening Regionaalstedelijk Gebied Oostende
RUP Afbakening Zeehavengebied Oostende
o mogelijkheid tot demping visserijdok
o taak in goedkeuringsbesluit aan projectcoördinatie
strategisch project Oosteroever voor een plan van
aanpak / begeleidingsmaatregelen tussen bedrijven
gelinkt aan de visserij en het wonen
>> overkoepelende stuurgroep + ad hoc cfr nuts, OSRC, station,...
20.3. Plannen
Haven
Demping Visserijdok wordt in overweging genomen wanneer het
aantal windmolenprojecten de op vandaag beschikbare
oppervlakten overschrijdt. Nu is 4 ha beschikbaar, voor de bouw
van 4 turbines.
Reconversie oude haven Strategisch project
Inplannen van windmolenprojecten gebeurt steeds 2 jaar op
voorhand, dus er zal op tijd zicht zijn op een dergelijke noodzaak.
Te herlokaliseren bedrijven:
Lowyck: er was een akkoord tot het verhuizen van Lowyck
naar de MSO site, maar dit plan voor herinrichting is nu
opgeschort.
I.D.P.: er was een akkoord voor de verhuis naar Plassendale
(SKP Billiaert, voorbij de Demeysluizen), maar dit bedrijf is
naar de raad van state gestapt om het RUP
Zeehavengebied aan te vechten, hierdoor komt in het kader
van de ontwikkelingen enkel de demping van het Visserijdok
in het gedrang.
Wieken worden vanaf nu over zee verplaatst, en niet meer over
land (ze worden te groot - 75m). De mobiliteitshinder gelinkt aan de
groei van de windmolenindustrie is dus nihil.
Vismijn
Er is een erfpachtovereenkomst gesloten met de Vlaamse overheid
voor een vissserijcomplex op een oppervlakte van 4,4ha.
De gebouwen waar onder andere het VLIZ zit worden toegevoegd
aan de erfpachtovereenkomst.
De sloopvergunning voor de vismijngebouwen is aangevraagd.
Daarvan is voorlopig enkel de eerste fase goedgekeurd. (zone
vanaf Europahal tot waar demping van Visserijdok mogelijk wordt)
Fase 1 van de vismijnsite wordt gebouwd tegen 2015 -2016. De rest
zou worden ingevuld volgens noodzaak.
F1: toelevering, muur voor 1000-jarige storm,
Vlaamse Overheid MDK is hiervoor in onderhandeling. De stad
participeert in deze onderhandeling.
De contour van het gebouw ligt vast, de invulling kan nog wijzigen
(functies). Dit hangt af van hoe de Visserij zich zal ontwikkelen.
Halve maan
Het gedeelte Havengebied thv Halve maan volgens het RUP
Afbakening Zeehavengebied is in concessie aan C-power die er
binnenkort nieuwe kantoren zal optrekken. De vloot verhuist in 2015
naar de kaaien 101 en 102 tot aan Churchillkaai. Daartoe gebeurt
de constructie van een nieuwe kaai in 2014.
85
Reconversie oude haven Strategisch project
21. Openbaar domein Oosteroever
21.1. Contactpersonen
21.1.1. Projectgroep Nutsvoorzieningen
Stad Oostende Dhr.K. Billiet
Mevr. Ch. Inghelbrecht Eandis Dhr. Ph. Legein
Dhr. D. Pierloot Mevr. A. Biebauw Dhr. K. Crul
Telenet Dhr. B. Delaey Proximus Dhr. C. Denolf FARYS / TMVW drinkwater Dhr. Vandenhouweele Farys / TMVW wegenis - riolering Kris Derveaux
Sebastiaan du Fossé Els Steelandt
AGSO Dhr. Karel Vanackere Sara De Greve
21.2. Hendrik Baelskaai
eerste bewoning voorzien half 2016
wens: openbaar domein noordelijke zone Baelskaai ook in
die periode opgeleverd
21.3. Fortstraat
aansluitend
Reconversie oude haven Strategisch project
21.4. Moreauxlaan
Open oproep BWMSTR lopende (winnaar is geselecteerd,
moet nog in schepencollege bevestigd worden)
komende 3 jaar komen tot een gedragen wensbeeld van wat
de E. Moreauxlaan voor de omgeving, wijk en stad kan
betekenen
21.5. Victorialaan
Opgenomen binnen Europees project SCAPE, waarbij Oostende
Lead-partner is.
Landscape-led design: vanuit landschap zoeken naar hoe het
ontwerp vormgegeven wordt. Hoe omgaan met waterhuishouding in
de stedelijke context?
http://scape.oostende.be/
87
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]
22. debat
22.1. oostendewerft
Twee debatten gaven ons inzicht over hoe het in de toekomst
verder moet met het gebruik aan ruimte in onze steden. Een
eerste debat (middag 4/11) gaf inzicht in de context over
densiteit en kaderde het probleem. Een tweede debat (avond
12/11) ging dieper op de materie in en trachtte antwoorden op
veelgestelde vragen te formuleren.
Na decennia van verkavelingen en lintbebouwing zitten we
vast: we staan met zijn allen in de file, het openbaar vervoer
staat mee aan te schuiven en is onbetaalbaar, de open ruimte
raakt op, Vlaanderen is één van de meest vervuilde regio’s
van Europa…
Hoe moeten we steden en gemeenten intelligent verdichten?
Moeten we compacter bouwen? Een woontoren naast iedere
kerktoren? Wat is de juiste hoogte? “Is the sky the limit”? Of
dienen we naar een comfortabele hoogte toe te werken
waarbij de bewoners nog contact hebben met het
straatniveau? Levert hoogbouw de oplossing of brengt dat
nieuwe problemen met zich mee? Kunnen we de druk van
promotoren weerstaan?
Tal van vragen over de toekomst van onze skyline werden
voorgelegd aan twee panels van experten die elk op hun
manier met dit vraagstuk omgingen. In een eerste presentatie,
in de vorm van een middaggesprek op woensdag 4 november,
gingen we in op wat densiteit, middelhoogbouw en hoogbouw
is en hoe dit aan de kust kan geïmplementeerd worden.
In een tweede presentatie, in de vorm van een avonddebat op
donderdag 12 november, gingen we dieper in op concrete
projecten, hoorden we een pleidooi over densiteit in de hoogte
versus de idee van Vlaanderen als horizontale metropool.
Geïnteresseerden werden uitgenodigd voeling te krijgen met
de stedelijke problematiek van eindigheid van de bebouwbare
ruimte en de nood om te densifiëren. Marc Martens trad op als
moderator.
Woensdag 4 november 2015:
Middaggesprek als inleiding tot densiteit / hoogbouw
Met gratis broodje (inschrijven verplicht via
- Karel Vanackere (directeur Autonoom Gemeentebedrijf
Stadsvernieuwing Oostende)
- Marc Martens (voorzitter Oostende Werft)
- Jan Van Coillie (Directeur dienst Stadsontwikkeling
gemeente Knokke-Heist)
Reconversie oude haven Strategisch project
Donderdag 12 november: 19u00 – 21u00
Avonddebat om dieper in de materie in te gaan
- Michiel Dehaene (docent stedenbouw, vakgroep Architectuur
en Stedenbouw, Universiteit Gent)
- Leo Van Broeck (Bogdan & Van Broeck Architects)
- Marc Martens (voorzitter Oostende Werft)
22.2. Oosteroever
Binnen traject Liefke Mores' toekomst, met stad Oostende als
trekker
mei 2016: bewonersvergadering
juni 2016: wijkcafé: Vuurtoren zwart op wit
Een aantal misverstanden werden de wereld uitgeholpen door de
veelheid aan lopende projecten eens op een rijtje te zetten.
Dit door de bewonersvergadering en door postkaartjes die in de wijk
werden verspreid. Daarnaast was er ruimte voor interactie en debat.
Dit wordt vervolgt.
Er komt ook een een papieren brochure die verspreid zal worden in
de wijk.
22.3. In de pijplijn
Informele publieke meetings Oosteroever
T.OP projecten in Oostende
89
Reconversie oude haven Strategisch project
23. Ruimtebalans
23.1. uitsnede oosteroever
verharding beginsituatie: 173 673m²
verharding na project: 132 732m²
bijkomende groenzones 40 941m²
90
Reconversie oude haven Strategisch project
TIJDSLIJN
91
T 059 51 71 73 F 059 51 71 77 www.oostendewerft.be [email protected]