Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en...

8
7 e jaargang verschijnt 4 maal per jaar Benoordenhoutseweg 23 | 2596 BA Den Haag | T + 31 (0)70 3469304 | F + 31 (0)70 3459346 | E [email protected] | www.nederlandsevrouwenraad.nl NUMMER 4 december 2007 De DO-Koerier is een uitgave van de Commissie Duurzame Ontwikkeling van de Nederlandse Vrouwen Raad Themanummer: NVR-congres Duurzaam consumeren en produceren Afval = voedsel Afval moet de grondstof vormen voor een nieuw product. Het is voedsel voor iets anders. Dat is het idee achter cradle2cradle. Zoals vallende bladeren de bodem voeden, zo kan afval de basis zijn voor een aardbei- enplant of een nieuwe schoen. “Duurzaamheid is niet genoeg. Het wordt tijd dat mensen echte aardbewoners worden. Dat we andere soorten blij maken met onze aanwezigheid hier. Dat we producten maken die leven voortbrengen en niet alleen maar slecht zijn.” Aan het woord is Michael Braungart, chemicus en geestelijk vader van het principe cradle2cradle (van wieg tot wieg). Ofwel: elk product moet volledig en zonder kwaliteitsverlies hergebruikt kunnen worden, onschadelijk zijn voor mens en dier en het liefst nog iets toevoegen aan de aarde. Ons afval moet als voedsel dienen voor iets anders. Afval=voedsel voor aardbeien Michael Braungart en zijn zakenpartner William McDonough staan centraal in de documentaire ‘Afval=voedsel’. De documentaire laat een paar sterke staaltjes zien van hun kunnen. Braungart stimuleerde een Zwitserse textielfabrikant om biologisch afbreekbare stoffen te produceren en die te verven met milieu- onschadelijke kleurstoffen. Het enige afval dat de Zwitserse fabriek nog produ- ceert is vilt. Maar het vilten afval is weer voedsel voor aardbeien. Lokale boeren kopen het op om in koude tijden hun aardbeienplantjes mee af te dekken. In de loop van de tijd vergaat het vilt en dient het als mest. Nog zo’n voorbeeld: een Nederlandse voedselfabrikant ontwikkelt een ijsverpak- king die een toegevoegde waarde heeft voor de natuur. De verpakking is in be- vroren toestand een gewone ijswikkel die lijkt op plastic folie. Maar als de wikkel in de prullenbak belandt, smelt deze wikkel langzaam weg. Wie de ijsverpakking in de berm gooit, verspreidt zaden van zeldzame planten. Die stopt de voedsel- fabrikant in de verpakking. Helemaal volgens het cradle2cradle-principe. van de redactie Cradle2cradle, het credo van de toekomst Werken aan een wereld met toekomst is de uitdaging van de 21e eeuw. Wat is er mooier dan te kunnen leven van- uit het gevoel dat wij de wereld iets goeds nalaten? In de filosofie van de toekomst: cradle2cradle oftewel ‘van wieg tot wieg’, kan de kracht van con- sument en producent het verschil ma- ken. Het NVR-congres op 11 oktober 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in de eigen omgeving. Dit nummer van de DO Koerier is nagenoeg geheel gewijd aan (de verslaglegging van) de NVR-congres- dag. Het congres werd mede mogelijk ge- maakt met subsidie van het Ministerie van VROM Tijdens de congresdag stonden deze wiegjes vervaardigd van afval (oude kranten en dozen) op het podium als symbool van de filosofie van de toekomst.

Transcript of Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en...

Page 1: Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in

7e jaargang verschijnt 4 maal per jaar

Benoordenhoutseweg 23 | 2596 BA Den Haag | T + 31 (0)70 3469304 | F + 31 (0)70 3459346 | E [email protected] | www.nederlandsevrouwenraad.nl

NUMMER 4 december 2007

De DO-Koerier is een uitgave van de Commissie Duurzame Ontwikkeling van de Nederlandse Vrouwen Raad

Themanummer: NVR-congres Duurzaam consumeren en produceren

Afval = voedselAfval moet de grondstof vormen voor een nieuw product. Het is voedsel voor iets anders. Dat is het idee achter cradle2cradle. Zoals vallende bladeren de bodem voeden, zo kan afval de basis zijn voor een aardbei-enplant of een nieuwe schoen.

“Duurzaamheid is niet genoeg. Het wordt tijd dat mensen echte aardbewoners

worden. Dat we andere soorten blij maken met onze aanwezigheid hier. Dat we

producten maken die leven voortbrengen en niet alleen maar slecht zijn.” Aan

het woord is Michael Braungart, chemicus en geestelijk vader van het principe

cradle2cradle (van wieg tot wieg). Ofwel: elk product moet volledig en zonder

kwaliteitsverlies hergebruikt kunnen worden, onschadelijk zijn voor mens en dier

en het liefst nog iets toevoegen aan de aarde. Ons afval moet als voedsel dienen

voor iets anders.

Afval=voedsel voor aardbeienMichael Braungart en zijn zakenpartner William McDonough staan centraal in

de documentaire ‘Afval=voedsel’. De documentaire laat een paar sterke staaltjes

zien van hun kunnen. Braungart stimuleerde een Zwitserse textielfabrikant om

biologisch afbreekbare stoffen te produceren en die te verven met milieu-

onschadelijke kleurstoffen. Het enige afval dat de Zwitserse fabriek nog produ-

ceert is vilt. Maar het vilten afval is weer voedsel voor aardbeien. Lokale boeren

kopen het op om in koude tijden hun aardbeienplantjes mee af te dekken. In de

loop van de tijd vergaat het vilt en dient het als mest.

Nog zo’n voorbeeld: een Nederlandse voedselfabrikant ontwikkelt een ijsverpak-

king die een toegevoegde waarde heeft voor de natuur. De verpakking is in be-

vroren toestand een gewone ijswikkel die lijkt op plastic folie. Maar als de wikkel

in de prullenbak belandt, smelt deze wikkel langzaam weg. Wie de ijsverpakking

in de berm gooit, verspreidt zaden van zeldzame planten. Die stopt de voedsel-

fabrikant in de verpakking. Helemaal volgens het cradle2cradle-principe.

van de redactie

Cradle2cradle, het credo van de toekomstWerken aan een wereld met toekomst

is de uitdaging van de 21e eeuw. Wat

is er mooier dan te kunnen leven van-

uit het gevoel dat wij de wereld iets

goeds nalaten? In de filosofie van de

toekomst: cradle2cradle oftewel ‘van

wieg tot wieg’, kan de kracht van con-

sument en producent het verschil ma-

ken. Het NVR-congres op 11 oktober

2007 ging over deze filosofie en bracht

de bezoekers ideeën en inspiratie voor

duurzaam consumeren en produceren

in de eigen omgeving.

Dit nummer van de DO Koerier is

nagenoeg geheel gewijd aan (de

verslaglegging van) de NVR-congres-

dag.

Het congres werd mede mogelijk ge-

maakt met subsidie van het Ministerie

van VROM

Tijdens de congresdag stonden deze wiegjes

vervaardigd van afval (oude kranten en dozen) op

het podium als symbool van de filosofie van de

toekomst.

Page 2: Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in

2 DO-Koerier

joen dollar bespaard. McDonough liet

bijvoorbeeld de daken bedekken met

een grasmat. Dat kost een aardige

duit, maar de levensduur is eindeloos

en de kosten voor airconditioning en

verwarming gaan omlaag.

Cradle2cradle conceptBraungart en McDonough dragen uit

dat je alles kunt produceren zonder

afval te maken. Afval moet juist voe-

dingsstoffen bieden voor de natuur,

of te hergebruiken zijn zonder dat

de kwaliteit afneemt. Wie iets produ-

ceert, moet daarom tijdens het maken

en ontwerpen van het product al re-

kening houden met het moment dat

het wordt weggegooid. Dat gaat een

stap verder dan het ‘zoveel mogelijk

beperken van de milieubelasting’. Je

pakt een probleem aan bij de basis:

een product weggooien betekent een

bijdrage leveren aan de groei van een

boom of de productie van een nieuwe

televisie.

Het cradle2cradle concept:• Materialen zijn te hergebruiken

in de bio- of de technosfeer

• Producten zijn onschadelijk

voor mens en dier

• Onderdelen van een product

zijn makkelijk uit elkaar te halen

(bevordert hergebruik)

Braungart en McDonough zijn opti-

misten. Ze gaan gewoon aan de slag

en laten zien dat het kan. En dat je niet

iedereen direct hoeft te overtuigen:

“Met vijf procent van de mensen kun

je al een verandering teweeg brengen,

de rest hoeft niet te begrijpen waar

het over gaat. We zijn vrij om dingen

te herscheppen.”

De documentaire Afval=voedsel is terug te

zien op www.tegenlicht.vpro.nl. Of lees het

boek Cradle2Cradle: afval = voedsel, waarin

Braungart en McDonough uitleggen hoe je

producten kunt ontwerpen van materialen

die steeds weer opnieuw voedsel zijn voor

technische of biologische kringlopen.

Een gebouw als een boomVan het cradle2cradle-team is Braun-

gart de chemicus, McDonough de

architect. Hij ziet een gebouw graag

“als een boom die zuurstof produ-

ceert en van kleur verandert met het

seizoen.” Een goed gebouw is als een

boom: het moet ademen, van ge-

zonde natuurlijke materialen gemaakt

zijn (om het sick building syndrome

te voorkomen) en bij voorkeur meer

energie produceren dan het verbruikt.

Het is McDonough al gelukt om zo’n

gebouw neer te zetten.

Zijn gebouwen zijn niet alleen pret-

tig voor de natuur, maar ook voor de

mensen die er gebruik van maken.

Een directeur van een meubelfabriek

vertelt dat zijn nieuwe productiehal

“respect heeft voor de mensen die

erin werken”. En dat pakt positief

uit: er is minder ziekteverzuim en er

heerst een goede werksfeer. Bij een

autofabrikant heeft de herinrichting

van het productieterrein zelfs 35 mil-

In Nederland heeft de Kamer van

Koophandel van Limburg-Noord het

cradle2cradle-principe omarmd én in de

praktijk gebracht. De Limburgers zien

economische potentie: met cradle2cradle

kun je het imago van de regio verster-

ken.

“Je moet de guts hebben om te

veranderen,” vindt Bert Kaumo van

de Kamer van Koophandel Limburg-

Noord. “We zijn gewend om dingen

weg te gooien, maar op onze aarde

is er geen ‘weg’.” Na het zien van de

documentaire ‘Afval=voedsel’ zochten

Bert Kaumo en zijn collega’s contact

met William McDonough, een van de

grondleggers van het cradle2cradle-

principe. Er stonden grote projecten

op stapel in de regio en het idee om

duurzaam te vernieuwen landde in

vruchtbare aarde.

In 2012 is de Limburgse stad Venlo

gastheer voor de wereldtuinbouw-

tentoonstelling Floriade. McDo-

nough denkt inmiddels mee over

het ontwerp en de inrichting. Tege-

lijkertijd krijgt een gebied van 1500

hectare een herstructurering op

Cradle2cradle in Nederlandcradle2cradle-wijze. Gekoppeld hier-

aan werken de Kamer van Koophan-

del, de lokale overheid en bedrijven

aan een onderzoekscentrum dat

cradle2cradle in de regio kan onder-

steunen en verspreiden.

Goed voor het milieu kan ook goed

zijn voor de economie. De Kamer van

Koophandel ziet in cradle2cradle een

uitgelezen kans om het imago van

de regio te versterken. “We willen de

werfkracht op bedrijven en individuen

vergroten.” Milieuvriendelijk gedrag

wordt daarbij gebruikt als regio-

(ken)merk.

Het vervolg op de documentaire

Afval=voedsel gaat in op Nederlandse

cradle2cradle-initiatieven in Amsterdam,

Almere en Venlo. Bekijk de documentaire via

www.tegenlicht.vpro.nl.

Page 3: Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in

DO-Koerier 3

‘De beste dakgoot is een houten dakgoot’

“De vinexwijken van nu, zijn de krotten-

wijken van morgen.” Karel van Mourik van

de Stichting VIBA Expo (SVE), is stellig in

zijn beweringen. SVE is een organisatie

die de kwaliteit en gezondheid van de

gebouwde omgeving wil bevorderen. Een

permanente tentoonstelling van ecolo-

gisch getoetste bouwproducten, energie-

en waterbesparende installaties geeft een

indruk van wat er allemaal mogelijk is. Of

zoals Van Mourik zelf zou zeggen: hoe het

allemaal beter kan. In de vinexwijken is

het lang zoeken naar deze duurzame ma-

terialen. Economische belangen stonden

bij het bouwen voorop.

SVE-expositieHet NVR congres over duurzaam pro-

duceren en consumeren vindt plaats

in de SVE-expositieruimte. Een toepas-

selijke en bijzondere locatie. “Mensen

uit China, Japan en Amerika komen hier

speciaal voor deze tentoonstelling naar

toe, dus het is iets bijzonders,” zegt Van

Mourik. Op houten panelen hangen

foto’s van bouwprojecten die duurzaam

zijn uitgevoerd. Veel kantoorpanden.

De meeste zien er vrij doorsnee uit en

doen niet onder voor de gemiddelde

vinex architectuur. Behalve dat kantoor-

pand met een buitenmuur van houten

planken. De ramen hebben luiken van

hetzelfde materiaal. Zijn de luiken ge-

sloten, dan lijkt het gebouw een grote

tuinschutting. In een andere ruimte

heeft de tentoonstelling de sfeer van

een bouwmarkt: verfstalen, sanitair en

vloerbedekking zetten de toon. Alles is

duurzaam.

“Veertig procent van de normale bouw-

materialen komt niet door de toets die

wij aan deze materialen opleggen. Dat

zegt wat over de materialen die ze in de

bouw gebruiken.” Van Mourik weet hoe

het beter kan, maar constateert dat de

grote bouwondernemingen daar niet in

geïnteresseerd zijn. Hij houdt demon-

stratief een boek omhoog. Het is lich-

telijk stukgelezen. De hoeken krullen

om en zijn een beetje smoezelig. “In dit

boek staan een aantal producten die ze

in de bouw gebruiken. En van elk pro-

duct vertellen ze wat het beste en wat

het slechtste is. De beste dakgoot is de

houten dakgoot. De op een na beste is

van koper. De op een na slechtste is van

polyester, de slechtste van pvc. Als ik dit

aan bouwvakkers vertel, beginnen ze

allemaal te lachen. Pvc wordt namelijk

het meeste toegepast.”

Zaken slimmer organiserenVan Mourik is ervan overtuigd dat platte

economische principes de vooruitgang

in de bouw tegenhouden. Maar er zijn

meer oorzaken. Onwetendheid bijvoor-

beeld. Of een ontbrekend gevoel van

urgentie. “Ik kan geen zonneboiler op

mijn woning plaatsen. Mijn huis is niet

goed georiënteerd. Waarom? De archi-

tect vond het mooier als de straten in

de wijk loodrecht op de dijk stonden!”

SVE is een vereniging die een verande-

ring in gang wil zetten. De organisatie

verspreidt kennis en informatie over

duurzaam bouwen bij woningcoö-

peraties en bouwondernemingen,

stimuleert innovaties en doet aan

beleidsbeïnvloeding. Uitgangspunten

zijn: kwaliteit en gezondheid in de ge-

bouwde omgeving, gebruik maken van

duurzame, liefst hernieuwbare grond-

stoffen (cradle2cradle) en het energie-

verbruik van gebouwen zoveel mogelijk

reduceren. Vaak is het een kwestie van

de zaken net wat slimmer organiseren:

“Waarom gooien we regenwater in het

smerige riool en laten we het daarna op

onze kosten schoonmaken!”

Nieuwe ‘aandachtswijken’Van Mourik kan nog steeds niet geloven

dat de politiek het duurzaam bouwen

niet hoger op de prioriteitenlijst heeft

staan. Wie duurzaam bouwt, hoeft ook

minder te slopen en voorkomt een af-

valprobleem. Daar wordt iedereen beter

van. Gaan we door op dezelfde voet,

dan blijven we ‘aandachtswijken’ hou-

den. Wijken die snel en goedkoop ge-

bouwd zijn en in eerste instantie prima

voldoen, maar met de jaren aftakelen

tot een erbarmelijk niveau. Nu heten die

wijken nog Slotervaart en Kruiskamp,

maar over 30 jaar zijn dat Leidsche Rijn,

Nieuwland en Ypenburg.

Meer informatie of de tentoonstelling van SVE

bezoeken? Kijk op www.sveweb.nl.

In de wandelgangenDe biologische lunch werd in papieren

draagtasjes verstrekt, zodat deelnemers

met de lunch in de hand de SVE-ex-

positie konden bekijken en de ‘kraam-

pjes’ (o.m.Wereldwinkel, Albert Heijn,

Vakkledinghuis) die speciaal voor de

congresdag in de wandelgangen waren

neergezet.

Page 4: Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in

4 DO-Koerier

Wat vindt de politiek De workshops op het NVR-congres leverden een aantal stellingen op waar twee vrouwen uit de politiek op reageerden

Marianne Thieme,

fractievoorzitter Partij voor de Dieren

“Burgers willen graag worden aangesproken op duur-

zaam gedrag, maar ze eisen ook een actieve overheid

omdat ze als individuele burger te weinig macht hebben.

Ik denk dat er vanuit de overheid meer verplichtingen

moeten komen.“

“Minder dan vijf procent van de mensen is bereid om

naar de groene slager te rijden. Producten die wij niet

willen hebben, moeten er gewoon niet zijn. Je kunt fout

vlees ook in een hoger btw-tarief stoppen, zodat het aan-

trekkelijker wordt om voor biologisch voedsel te kiezen.”

“De bedrijven in die landen zijn vaak westerse bedrijven.

Dan denk ik: we hebben gewoon bloed aan ons handen.

We zijn die mensen aan het uitbuiten. De afgelopen tien

jaar is alle verantwoordelijkheid bij de burger gelegd. Ik

wil een actieve overheid die zelf initiatief gaat nemen.”

“Ontwikkelingshulp moet zich vooral richten op duur-

zame energie. Nederland heeft veel kennis op het gebied

van milieutechnologie en kan daarvoor zorgen. Verder

moeten lokale initiatieven door de mensen zelf worden

bedacht. En dan ligt het er maar aan welke behoeften ze

hebben.”

Hester Maij, vice-voorzitter CDA Vrouwenberaad

“De overheid mag best meer stimuleren, zowel financieel

als in goed gedrag. Zorg dat er op de begrotingen geld

gereserveerd wordt voor milieu. In Amsterdam hebben

we gewoon een bedrag apart gehouden om waterme-

ters te plaatsen.”

“Ik doe elke zaterdag boodschappen en het verbaast

mij dat niemand de etiketten leest. Je moet zelf goed

opletten, maar tegelijkertijd kan je de overheid om

betere etiketten vragen zodat je niet de fout ingaat.”

“Je kunt als consument druk leggen op de producent,

maar dan ben je misschien te klein om echt effect te

hebben. Ik denk dat we deze discussie ook op Europees

niveau moeten voeren en onze parlementariërs daarop

moeten aanspreken.“

“We moeten zeker onze houding veranderen. Hoe kun-

nen wij als energievreters onze energiebehoefte naar be-

neden brengen en tegelijkertijd innovatie gebruiken om

schonere energie te stimuleren? Dat is de vraag. Begin bij

jezelf, bij Europa en wijs daarna pas met je vinger naar de

rest van de wereld.”

Stelling: Duurzaam bouwen en wonen moet niet vrijblijvend zijn. De overheid moet stimuleren, prikkelen en waar nodig verplichten

Stelling: Op zaterdag kies je in de supermarkt toch weer voor gemak en goedkoop

Stelling: Een baan in de kledingproductie moet een leefbaar bestaan garanderen

Stelling: We hebben nieuwe definities nodig en nieuwe houdingen om de wereld te verbeteren

Page 5: Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in

DO-Koerier 5

Eten van grond tot mondWorkshopleider: mw. Ika van de Pas,

MT-lid van de directie Voedselkwaliteit

en Diergezondheid, Ministerie van

Landbouw, Natuur en Voedselkwali-

teit

Op het ministerie van Landbouw, Na-

tuur en Voedselkwaliteit komt steeds

meer aandacht voor de intrinsieke

waarde van voedsel. Er is aandacht

voor dierenwelzijn, gezond voedsel

en de CO2-uitstoot van voedselpro-

ductie (ook wel ‘foodprint’). Het mi-

nisterie richt zich daarvoor op de hele

voedselketen, maar constateert dat

de consument de sleutel in handen

heeft voor duurzame consumptie.

Reden waarom het ministerie met

vrouwenorganisaties van gedachten

wil wisselen over het te ontwikkelen

voedselbeleid.

De overheid kan volgens de deelne-

mers een rol spelen in het stimuleren

van eenduidige, transparante infor-

matievoorziening over duurzame en

biologische producten. Ook kan de

overheid de consumptie van seizoens-

producten stimuleren. Natuurlijk

blijft er een rol voor (georganiseerde)

vrouwen, burgers en moeders. Ook zij

kunnen werken aan bewustwording.

Net als de media en het onderwijs.

En vergeet de markt niet: die heeft in

Engeland voor een wijdverbreid en

gevarieerd aanbod van biologische

producten gezorgd. Dat moet in Ne-

derland ook kunnen.

Congresgangers

José Verhallen, Katholieke Vrouwen Organisatie“Ik denk dat wij binnen onze organisa-

tie ook meer aandacht moeten geven

aan duurzaamheid. Zeker aan voeding

en kleding, want dat staat toch kort bij

je als vrouw. De film ‘Afval=voedsel’

gaf het inzicht dat er veel mogelijk is.”

Geja Roosjen, IVN – vereniging voor natuur en milieu-educatie“Cradle2cradle is een nieuw concept

voor mij, maar ik vind het heel inspi-

rerend om te zien hoe afval voedsel

kan zijn voor een nieuw product. Meer

bedrijven zouden zo moeten werken.”

Duurzame kleding zit goed

Workshopleider: mw. Christa de Bruyn, Schone Kleren Kampagne

Wat is het verhaal achter onze kleding. Wie maakt het? En onder welke omstan-

digheden? De film ‘China Blue’ geeft een mooi inkijkje. Je volgt de 16-jarige

Jasmine die komt te werken in een spijkerbroekenfabriek om losse draadjes te

knippen. Uit de film blijkt dat er in de kledingindustrie sprake is van uitbuiting. De

werkneemsters werken voor een laag loon en onder slechte omstandigheden. In

de fabriek is het te koud en de werkers zijn moe. Ze hangen wasknijpers aan hun

ogen om wakker te blijven. Het is geen uitzondering als zij onder tijdsdruk 17 tot

20 uur achter elkaar doorwerken. Ze hebben geen rechten en mogen zich niet

organiseren in vakbonden.

vervolg op pagina 6

Page 6: Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in

6 DO-Koerier

Thuis in een duurzaam huisWorkshopleider: mw. Margriet Drijver, bestuurslid van Com.

wonen, een grote woningcorporatie in Rotterdam en lid van

de ledenraad van Aedes, de brancheorganisatie van wo-

ningcorporaties.

Margriet Drijver vertelt dat duurzaamheid een belangrijk

thema is in de woningsector. Van duurzame materialen en

grondstoffen tot energiebesparing. In nieuwe woningen is

dat allemaal niet zo moeilijk te realiseren, maar in bestaan-

de woningen heb je de medewerking van de bewoners

nodig, en dat maakt het soms lastig.

De bewustwording op duurzaamheid is groeiende, weten

de workshopdeelnemers. In een wijk zijn er altijd wel een

paar mensen te vinden die mee willen doen. Die kunnen als

trekker fungeren naar de anderen toe; als een soort wijkam-

bassadeurs. Maak en houd deze mensen enthousiast! Wo-

ningcorporaties en overheden zijn verantwoordelijk voor

duidelijke informatie, informatie waar je ook enthousiast

van wordt.

De prikkel zit toch vaak in geld en daar kan de overheid

een voortrekkersrol in spelen. Bijvoorbeeld: minder over-

drachtsbelasting bij energiezuinige woningen, een energie-

hypotheek of een goede (én eenvoudige) subsidieregeling

voor energiebesparende maatregelen. En duurzaam wonen

hoeft niet meer alleen een kwestie van vrijblijvendheid te

zijn: de overheid mag best ook verplichtingen opleggen.

Ook de 3 P’s van duurzaamheid - People, Profit, Planet - waren symbolisch

aanwezig. Van afval en natuurlijk materiaal waren mensenpoppetjes gemaakt,

spaarpotten met dropgeld, en meloenen als de planeet.

Er werken in de lage lonenlanden zo’n 20 tot 30 miljoen

vrouwen in de kledingindustrie. Het is dus met recht een

vrouwenonderwerp dat over solidariteit gaat. Duidelijk is dat

de werknemers zich moeten kunnen organiseren in vakbon-

den zodat ze kunnen onderhandelen over de arbeidsom-

standigheden. Tegelijkertijd moeten ook kledingbedrijven

hun productie-eisen verlagen; zij stellen nu vaak onredelijke

eisen aan levertijden en kosten. Een eerste stap is om samen

met alle partijen gedragscodes en normen op te stellen die

handhaafbaar zijn door onafhankelijke controle. De overheid

kan meer doen om het consumentenbewustzijn te vergro-

ten door de productie van kleding inzichtelijk te maken via

‘labeling’.

Maar ook het individu kan een bijdrage leveren en de consu-

mentenmacht inzetten. Zij kunnen bij regeringen, NGO’s en

industrieën aandringen op het naleven van internationale

arbeidsnormen die er al zijn. Zij kunnen grote bedrijven

zoals Adidas aanschrijven en vragen stellen over hun ethisch

inzicht. Kortom: vragen stellen over de productie en zo zor-

gen voor een eerlijker verdeling van de winst over allen die

werkzaam zijn in de kledingproductieketen.

Bedrijfskleding van het vakkledinghuis in Den Bosch die volgens de principes

van de Fair Wear Foundation zijn gemaakt, d.w.z. dat de afspraken van de

International Labour Organisation (ILO) voor werkers in de kledingindustrie bij

de productie van deze uniformen zijn nageleefd.

vervolg van pagina 5

Page 7: Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in

DO-Koerier 7

Congresgangers

Bert Schotanus, meegekomen met zijn vrouw“Ik heb de film ‘Afval=voedsel’ al drie

keer gezien en hij boeit me elke keer

weer. Ik woon helaas in een gemeente

die weinig doet op dit gebied. Ze gaan

een compleet nieuwe wijk bouwen

en houden geen rekening met duur-

zaamheid.”

Heleen van Binsbergen, Limburgse vrouwenraad“Ik ben enthousiast. Het mooiste van

de film vond ik om te zien wat je al-

lemaal met groen kunt doen. Daken

die begroeid zijn, dat is buitengewoon

interessant. Hier moeten we echt

wat mee gaan doen, het moet op de

agenda.”

‘Duurzame’ websitesWie duurzaam wil gaan consumeren

en meer wil weten over duurzame

producten kan op internet op tal van

websites terecht. Speciaal voor deze

congresdag is een groot aantal inte-

ressante websites verzameld over o.a.

kleding, voeding, wonen en werken.

Naast de lijst met websitenamen is

ook een lijst met titels en brochures

over dit onderwerp samengesteld.

Beide lijsten kunt u terugvinden op

www.nederlandsevrouwenraad.nl

onder Duurzame Ontwikkeling >

DuCoPro .

De NVR gaat duurzaamDe NVR gaat zich in de eigen gelede-

ren actief inzetten om duurzaam con-

sumeren en produceren te stimuleren.

Daarom ondertekende de NVR op 11

oktober een intentieverklaring. Voor-

zitter Dieny Scheffer: “We gaan een

prikkel- en horzelfunctie hebben. Wat

er in de wieg komt, moet groot worden

en ook weer een wieg kunnen klaar-

maken voor de volgende.”

De intentieverklaring is te vinden op www.

nederlandsevrouwenraad.nl onder Duur-

zame Ontwikkeling > DuCoPro.

Redactie Sandra Boes, Edith van der Meulen, Pauline Fransen, Rianne Meester-Broertjes Redactiesecretariaat Bep den Ouden Redactieadres NVR Commissie Duurzame

Ontwikkeling , Benoordenhoutseweg 23 2596 BA Den Haag T 070 346 93 04 F 070 345 93 46 E [email protected] W www.genderenduurzaamheid.nl

De DO-Koerier verschijnt vier maal per jaar. Aanmelding voor gratis abonnement: zie redactieadres. Sponsor Ministerie van VROM Teksten Marije van Dodeweerd,

Sandra Boes (workshop wonen), Margaretha Bakker (workshop voedsel), Lies Visscher-Endeveld (workshop kleding) Fotografie Marije van Dodeweerd, Lesha

Witmer, SVE, Sandra Boes Standpunten via ingezonden artikelen vallen buiten de verantwoordelijkheid van de Commissie. Overname van artikelen is

toegestaan, mits met bronvermelding en melding aan de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor om kopij in te korten, te bewerken of niet op

te nemen. Lay-out Buro voor design, Den Haag Druk Drukkerij Aktief, Den Haag.

Volgende DO KoerierIn de volgende DO Koerier willen we

aandacht besteden aan het onderwerp

Sanitatie.

Uw bijdragen zijn van harte welkom.

Ook aankondigingen en verslagen van

bijeenkomsten kunt u altijd opsturen.

Kopij inleveren voor 15 februari 2008

De redactie en de NVR Commissie

Duurzame Ontwikkeling wensen

u fijne feestdagen en een

voorspoedig 2008.

Page 8: Afval = voedsel - Nederlandse VrouwenRaad_nr._4,_versla… · 2007 ging over deze filosofie en bracht de bezoekers ideeën en inspiratie voor duurzaam consumeren en produceren in

8 DO-Koerier

Oproep Vrouwenvertegenwoordiger UNUN Commission on Sustainable Development (CSD 16 -17)

Nederland heeft een lange traditie vanvrouwenvertegenwoordigers in de regeringsdelegaties naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN) en naar andere wereld topcon-ferenties en VN-bijeenkomsten. De se-lectie, de voordracht aan Buitenlandse Zaken en de inhoudelijke begeleiding van deze vrouwenvertegenwoordigers wordt georganiseerd door de Neder-landse Vrouwen Raad (NVR).

Sinds 2004 maakt een vrouwenvertegen-woordiger deel uit van de Nederlandse dele-gatie naar de VN-Commissie voor duurzame ontwikkeling (CSD). De CSD is belast met de uitvoering van de internationale afspraken op het gebied van mondiale duurzame ontwikke-ling. Voor nadere informatie over CSD 16 zie: www.un.org/esa/sustdev/csd/review.htm.Het is de bedoeling tijdens de komende CSD-cyclus 16+17 (2008 en 2009) over landbouw, plattelandsontwikkeling, land, droogte, verwoestijning en Afrika wederom een verte-genwoordiger van de vrouwenorganisaties af te vaardigen*. Het betreft een onbezoldigde functie. Reis- en onkosten worden vergoed. Deskundige vrouwen worden van harte uit-genodigd te solliciteren voor de functie van vrouwenvertegenwoordiger. De Nederlandse Vrouwen Raad (NVR) verzorgt de selectie en de voordracht aan het ministerie van Buiten-landse Zaken en organiseert de inhoudelijke begeleiding.

Functie De vrouwenvertegenwoordiger in de rege-ringsdelegatie heeft een tweeledige functie. Zij is de intermediair tussen overheid en de major group vrouwen. Ze bewaakt het genderperspectief en brengt de inhoudelijke prioriteiten en intrinsieke kennis van haar achterban in ten behoeve van het beleids-proces. Anderzijds draagt zij bij aan de betrokkenheid van de Nederlandse vrouwen bij het internationale beleid op het vlak van duurzame ontwikkeling, armoedebestrijding en gender, en thema’s van CSD16+17 in het bijzonder.

Profielschets De taken van de vrouwenvertegenwoordiger CSD:• Vertegenwoordigen van de Nederlandse

vrouwenorganisaties tijdens de zitting van de Commission on Sustainable develop-ment in New Vork (5 mei t/m 16 mei 2008 en 2 weken in mei 2009);

• Bijwonen van de voorbereidingsbijeen-komsten met de leden van de Nederlandse delegatie en met de begeleidingsgroep;

• Bijwonen en een inhoudelijke bijdrage le-veren aan de (interactieve) bijeenkomsten georganiseerd door de NVR, lidorganisaties en andere maatschappelijke organisaties;

• Mede formuleren van documenten voor het CSD proces;

• Verslag uitbrengen via e-mail tijdens de CSD en schriftelijk verslag van de CSD na afloop voor de Algemene Vergadering van de NVR;

• Opgedane kennis en ervaring breed uitdragen via mondelinge en schriftelijke presentaties;

• Inwerken en begeleiden volgende vrouwenvertegenwoordiger.

Wat kunt u verwachten:• Een unieke kans mee te draaien en invloed

uit te oefenen tijdens het VN CSD proces• De gelegenheid betrokken en deskundige

vrouwen uit de hele wereld te ontmoeten • Ondersteuning door een begeleidingsgroep

met deskundige vrouwen en (oud) verte-genwoordigers

• Begeleiding door één van de voormalige vrouwenvertegenwoordigers

• Vergoeding van onkosten en reis- en verblijfskosten in New Vork.

Wat verwachten wij van de kandidaten:• kennis hebben van het nationale en inter-

nationale beleid, specifiek gericht op de onderwerpen die ter sprake komen op de CSD en de gender aspecten daarvan

• ervaring met en kennis van mogelijke rollen van vrouwen en hun organisaties op het gebied van landbouw, plattelandsont-wikkeling, land, droogte, verwoestijning en Afrika en in staat dit met voorbeelden te onderbouwen

• bekend zijn met en bij voorkeur betrokken zijn bij de (inter)nationale ontwikkelingen op het gebied van duurzame ontwikkeling

• ervaring met en kennis van genderaspecten in het algemeen en de CSD thematiek in het bijzonder

• aantoonbaar in staat zijn om de ideeën en belangen van (Nederlandse) vrouwen op macroniveau te vertalen en te vertegenwoordigen, dit naar beleids-voorstellen te vertalen, hiervoor te lobbyen en te onderhandelen.

• in staat zijn het Nederlandse beleid in een interna-tionaal kader te plaatsen en vice versa

• kennis van het functioneren van de VN en bij voorkeur ervaring hebben in/met internationale delegatie(s) en onderhandelingsprocessen op dit niveau

• over goede communicatieve en netwerkvaardig-heden beschikken, gewend in het openbaar te spreken en presentaties te geven

• aantoonbaar goede contacten met diverse maatschappelijke organisaties en overheden

• beschikken over voldoende tijd voor een gedegen voorbereiding, uitvoering en afronding van het vertegenwoordigerschap

• bereid en in staat zijn de opgedane kennis en ervaring breed uit te dragen

• teamspeler maar ook eigen initiatief • enthousiasmerend, overtuigingskracht, goede

en ervaren lobbyist en onderhandelaar• uitstekende mondelinge en schriftelijke beheersing

van de Engelse en Nederlandse taal

Procedure Vrouwen die zich herkennen in bovenstaand profiel worden van harte uitgenodigd te solliciteren. De sluitingsdatum is 14 januari 2008.Uw brief waarin motivatie wordt aangegeven en uw kort Curriculum Vitae kunt u richten aan:

Nederlandse Vrouwen Raad T.a.v. Benoemings Advies Commissie CSD Benoordenhoutseweg 23 2596 BA Den Haag of per fax: +31 (70) 3459346 of per e-mail: [email protected]

Door de Benoemingsadviescommissie geselecteerde kandidaten worden spoedig na de deadline uitgeno-digd voor een gesprek.Nadere informatie over de functie is te verkrijgen bij: Alice Bouman, algemeen secretaris ([email protected]) of Margaretha Bakker, beleidsmedewerker duurzame ontwikkeling ([email protected]) of telefonisch op +31 (70) 3469304.

*) Onder voorbehoud van financiering