Duurzaam Consumeren 2016 - MilieuCentraal.nl · over de groente- en fruitkalender te vernieuwen en...

Duurzaam Consumeren 2016 Milieu Centraal: Vraagbaak en kennisdeler

Consumenten helpen om duurzame keuzes te maken

Jaarrapportage

zaaknummer 31116877

februari 2017

Kaderprogramma Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2016

2

Colofon Contactgegevens (030) 2305070 [email protected] www.milieucentraal.nl Linda Nijenhuis Tel. 06 – 835 721 94 [email protected] Nicolaas Beetsstraat 2A 3511 HE Utrecht Bankgegevens IBAN: NL64INGB0007863822 BIC: INGBNL2A Kamer van Koophandel 41266140


3

Inhoudsopgave

1. Voorwoord ..........................................................................................................................................4 2. Kerntaak: vraagbaak ...........................................................................................................................5

2.1 Gevalideerde kennis .................................................................................................................. 5

2.2 Samenwerking met kennisinstituten ........................................................................................ 7

2.3 Kennis over gedrag .................................................................................................................... 8

2.4 Website milieucentraal.nl ......................................................................................................... 8

2.5 Mediaservice ........................................................................................................................... 18

2.6 Interactief: sociale media en nieuwsbrieven .......................................................................... 22

2.7 Programma-breed ................................................................................................................... 29

3. Projecten .......................................................................................................................................... 30 I. Duurzaam Doen ........................................................................................................................... 30

II. Circulaire economie ..................................................................................................................... 33

1. Keurmerken ................................................................................................................................. 33

2. Afval & verpakkingen .................................................................................................................. 36

2.1 Afvalpreventie ..................................................................................................................... 36

2.2 Afvalscheiding...................................................................................................................... 39

2.3. Ketenaanpak – Sluiten van ketens ...................................................................................... 40

2.4 Afvalvermindering en afvalscheiding buitenshuis............................................................... 40

3. Kleding ......................................................................................................................................... 41

4. Voeding........................................................................................................................................ 44

4.1 Groente en Fruit .................................................................................................................. 44

4.2 Voedselverspilling................................................................................................................ 46

4.3 Voeding algemeen ............................................................................................................... 47

5. Apparaten en producten ............................................................................................................. 48

III. Gezonde leefomgeving ................................................................................................................ 50

6. Risico’s ......................................................................................................................................... 50

7. Gezond in en om huis en tuin...................................................................................................... 53

IV. Klimaat en duurzame energie ........................................................................................................ 56

8. Urgentie aanpak Klimaatverandering ......................................................................................... 56

9. Green Deal CO2 Emissiefactoren ................................................................................................ 61


4

1. Voorwoord

Voor u ligt de rapportage van de voortgang van de uitvoering van het Kaderprogramma Duurzaam Consumeren 2016. De rapportage betreft de periode januari tot en met december 2016. Het Programma Duurzaam Consumeren 2016 sluit aan bij de hoofdonderwerpen op het gebied van duurzaamheid van dit Kabinet: Klimaat en Milieu en Afval als grondstof (persbericht Begroting 2016). Met name bij de specifieke projecten komen de beleidsprioriteiten van IenM aan bod. Afstemming daarover vindt plaatst met de specifieke beleidsdirecties. Het kaderprogramma bestaat uit de kerntaak en een tiental projecten. De kerntaak omvat de gevalideerde kennisbasis, de website www.milieucentraal.nl, de mediaservice milieu en programmabrede activiteiten. Per project doet Milieu Centraal verslag van de resultaten. Aan het eind van de rapportage vindt u een financieel overzicht. De resultaten De uitvoering van het Kaderprogramma is in 2016 goed verlopen. De kennisbasis is weer op veel onderwerpen geactualiseerd. Het bezoek aan milieucentraal.nl is opnieuw fors gestegen (36%). De aandacht van media blijft op hoog niveau. Sociale media zijn steeds belangrijker in de informatievoorziening van Milieu Centraal, en de ‘achterban’ op sociale media blijft gestaag groeien. In 2016 is Milieu Centraal ook gestart met de social platforms Instagram en Pinterest. Milieu Centraal is betrokken bij een groot aantal initiatieven om duurzaam consumeren te stimuleren. Er bleef nauwe betrokkenheid bij Duurzaam Doen en de PLUK-activiteiten. Er is hard gewerkt aan de ordening van ‘solide keurmerken’: de toppers onder de duurzame keurmerken, waarmee consumenten meer houvast krijgen bij het maken van duurzame keuzes. Voor de thema’s afval en kleding zijn campagnes opgezet en uitgerold. Groenten zijn in de hoofdrol gezet aan de hand van aantrekkelijke recepten (in beeld en tekst). De risico-thema’s ‘houtstook’ en ‘asbest’ hebben veel media-aandacht gekregen. Evenals de thema’s biociden en gewasbeschermingsmiddelen. Over het thema asbest zijn twee video’s gemaakt die Milieu Centraal in de tweede helft van 2016 heeft verspreid via relevante stakeholders. ‘Antifouling voor boten’ heeft Milieu Centraal als nieuw thema toegevoegd aan haar kennisbasis, website en projectactiviteiten. Voor het thema klimaat zijn de klimaatklappers opgefrist om goed aan te sluiten bij de Nationale Klimaattop. En door samenwerking met relevante partners, waaronder mediapartner Vara Groen Licht was er veel aandacht voor de klimaatklappers. En tot slot wordt het nut van de uniforme lijsten met CO2-emissiefactoren steeds breder erkend. Vera Dalm, directeur Linda Nijenhuis, programmamanager

Milieu Centraal Utrecht, maart 2017


5

2. Kerntaak: vraagbaak

2.1 Gevalideerde kennis

Om goede voorlichting te kunnen geven aan consumenten, werkt Milieu Centraal haar kennisbasis voortdurend bij. Afgelopen jaar is er speciale aandacht geweest voor de hieronder genoemde onderwerpen, die deels ook aan bod komen in de elders in deze rapportage besproken projecten. Een deel van deze onderwerpen is besproken in de Wetenschappelijke Raad van Advies (WRA) van Milieu Centraal. Biocide en bestrijdingsmiddelen Tot begin 2016 had Milieu Centraal geen informatie over antifoulings voor particuliere boten. Hierover heeft Milieu Centraal een factsheet geschreven, dat met externen (waaronder de HISWA) is besproken, en door de WRA is becommentarieerd. De informatie over onkruidbestrijding op verhardingen is bijgewerkt. De nadruk ligt nu volledig op bestrijding zonder chemische middelen. De informatie over oorzaken van bijensterfte en het voorkómen hiervan is bijgewerkt. Ook wordt ingegaan op hoe consumenten hun tuin bijvriendelijk kunnen inrichten.

De informatie die Milieu Centraal geeft op het gebied van bestrijding van plagen in de tuin is opnieuw bekeken. De trits preventie – mechanische bestrijding – chemische bestrijding blijft onverminderd van kracht. Gekeken is naar een betere onderbouwing van allerhande praktische tips, nieuwe regelgeving, toelatingen van middelen en de mogelijkheid om onderscheid te maken tussen meer en minder gewenste chemische middelen.

Risico’s De achtergrondinformatie over luchtverontreiniging is uitgebreid herzien, waarbij het onder meer gaat om diverse bronnen van fijnstof. Naast algemene informatie, spelen er twee vragen: wat kan je zelf doen om luchtverontreiniging te voorkomen en hoe kan je blootstelling aan luchtverontreiniging verminderen of voorkomen. Het document luchtverontreiniging is besproken in de WRA. Daarnaast heeft het onderwerp houtstook een eigen brondocument gekregen. Houtstook heeft verschillende aspecten, die soms tot grote controverse leiden. Aan de ene kant is het klimaatvriendelijk, omdat het CO2-neutraal is (geen fossiele brandstof), aan de andere kant kan het lokaal een grote bijdrage leveren aan luchtverontreiniging. Een geheel ander aspect is dat mensen vaak stoken voor de gezelligheid. Op het gebied van asbest is nieuwe wetgeving van kracht: asbest daken moeten voor 2024 verwijderd zijn. Onze informatie op dit onderwerp is bijgewerkt, onder meer over wat bewoners met bijvoorbeeld een schuurtje met een asbest dak zelf mogen doen, wat de regelgeving is en wat de kosten zijn van het vervangen van een dak.


6

Afval In een aparte notitie zijn de mogelijkheden van afvalpreventie (het preventiepotentieel) besproken. Deze notitie is voorgelegd aan de WRA. Regelmatig stelt Milieu Centraal de informatie over afvalscheiding bij. Op dit gebied is namelijk een sterke ontwikkeling, bijvoorbeeld in verband met de invoer van gescheiden inzameling van PMD (plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankenverpakking) in veel gemeenten. Bijstelling van de informatie vindt veelal plaats in overleg met de branche. Jaarlijks worden veel gegevens over afval geproduceerd. De onderzoeker houdt deze gegevens in de kennisbasis bij en bewerkt deze, zodat een goed beeld ontstaat over soorten huishoudelijk afval, de verschillende fracties waar we in scheiden en de trends hierin. Het gaat hierbij zowel om landelijke gegevens als de vertaling naar huishoudniveau. Afgelopen jaar zijn deze cijfers over afval opnieuw geordend, zodat makkelijker gegevens opgehaald kunnen worden. De informatie op de website van Milieu Centraal over afval is geheel herzien, het uitzoekwerk hiervan is ook onderdeel van de kennisbasis. Milieu Centraal heeft ook deelgenomen aan een begeleidingscommissie van een onderzoek dat CE Delft heeft uitgevoerd voor het ministerie van Infrastructuur en Milieu: bioplastics in de circulaire economie. Voeding In 2016 is gestart met een grote herziening van de groente- en fruitkalender. Naast een update van de eerder gebruikte gegevens, gaat het ook om een uitbreiding met de factor ‘water’. Een deel van het onderzoek is uitbesteed aan Blonk Consultants. Gekeken is hoeveel water voor een product nodig is, waar de producten vandaan komen en of dat een gebied is waar watertekort is. Op deze manier kan per product, per land de waterstress worden berekend. Dit wordt meegenomen in de eindscore van een product. In december is waterschaarste in de integrale beoordeling ReCiPe opgenomen, waardoor het mogelijk is om één eindscore te geven voor de milieu-impact van groenten en fruit. De resultaten worden begin 2017 verder verwerkt in de kalender. Onderzoek naar de klimaatbelasting van vlees kent veel onzekerheden. Er zijn nogal wat cijfers in omloop, zowel nationaal als internationaal, met soms zeer verschillende uitkomsten. Eén van de aspecten waar de cijfers over uiteenlopen is het (indirecte) landgebruik. In steeds meer studies wordt deze factor meegenomen, ook al is er veel discussie over de hoogte van deze factor. Milieubelasting van voeding speelt met name bij dierlijke producten. Bij de informatie over de milieubelasting van voeding heeft Milieu Centraal gekeken welke studies het landgebruik meenemen en op welke manier. Dit maakt het onderling vergelijken van studies beter mogelijk zodat Milieu Centraal betere informatie aan de consument kan geven. In een notitie heeft Milieu Centraal deze informatie overzichtelijk op een rij gezet en een deel van de verschillen verklaard. De notitie kan als achtergrond voor journalisten gebruikt worden. Tevens is deze notitie besproken in de WRA. Kleding Eind 2015 heeft het bureau CE Delft in opdracht van Milieu Centraal een groot onderzoek uitgevoerd om milieuaspecten van kledingmaterialen beter te kunnen vergelijken. Begin 2016 zijn deze gegevens verwerkt in de kennisbasis en voorgelegd aan de WRA. Milieu Centraal geeft informatie over hoe je met zo min mogelijk milieubelasting je kleding kan gebruiken. Zo heeft Milieu Centraal in 2016 de ontwikkelingen bijgehouden op het gebied van microvezels uit synthetische kleding. Het onderwerp plastic soep en het uitspoelen van microplastics


7

bij het wassen van synthetische kleding heeft de laatste tijd namelijk veel aandacht. Met het ministerie van IenM is besproken of er voldoende bekend is om consumenten goede handelingsperspectieven (zoals wasgedrag of wastemperatuur) te bieden op dit thema. In 2017 gaat Milieu Centraal hiervoor een deskstudie uitvoeren, en stemt dit af met IenM en de Plastic Soup Foundation. Mobiliteit In 2016 was er vanuit IenM geen budget beschikbaar voor het thema mobiliteit. Omdat het wel een belangrijk consumententhema is met veel milieu-impact en goede handelingsperspectieven, heeft Milieu Centraal ervoor gekozen om uit eigen middelen de belangrijkste cijfers over mobiliteit te actualiseren. In 2016 hebben we de cijfers over autodelen vernieuwd. Ook is een nieuwe database opgezet, waar alle cijfers over mobiliteit overzichtelijk bij elkaar staan. Op basis hiervan is de website geactualiseerd. De grafiek met een vergelijking over CO2-uitstoot voor verschillende vervoermiddelen is vernieuwd en interactief gemaakt (met betrekking tot aantal personen).

2.2 Samenwerking met kennisinstituten Milieu Centraal heeft een beperkt aantal onderzoekers in dienst. Die hebben een goed beeld van hun terrein maar kunnen niet alles zelf. Daarom zoekt Milieu Centraal actief naar samenwerking met de kennisinstituten om ons heen. Deze samenwerking is deels betaald en deels met gesloten beurs. In dat laatste geval levert Milieu Centraal haar kennis in ruil voor kennis van de samenwerkingspartner. Dit versterkt beider kennisniveau en maakt kennis ook breder beschikbaar. Deze werkzaamheden maken integraal deel uit van ons onderzoekswerk en dus van onze kennisbasis.

Een aantal voorbeelden zijn: • TU Twente adviseert over het onderwerp waterfootprint. • Het RIVM kijkt met ons mee op het gebied van Milieu en Gezondheid (asbest, houtstook,

elektromagnetische velden, luchtverontreiniging). Ook heeft Milieu Centraal samenwerking met RIVM gezocht over bestrijdingsmiddelengebruik in de landbouw, biocidengebruik bij plagen in de tuin.

• Met de Wageningen Universiteit werken we samen op het gebied van voedselverspilling en biobased materialen. Ook kijken we naar de verschillende mogelijkheden om studenten in te zetten om onze kennisbasis uit te breiden.

Uitwisseling op regelmatige basis is er met het Planbureau Leefomgeving: Milieu Centraal vraagt soms specifiek input op landelijke cijfers (topdown info), PBL heeft onze kennis op specifiek huishoudniveau nodig.

We hebben korte lijnen met adviesbureaus als Blonk consultants en CE Delft, soms uitmondend in uitbesteed onderzoek. Dit jaar heeft Blonk opdracht gekregen om de gegevens over de groente- en fruitkalender te vernieuwen en uit te breiden.

Vanzelfsprekend werken we veel samen met RVO en RWS, de twee uitvoeringsorganisaties van de overheid, waarbij ook het gezamenlijk uitbesteden van onderzoek hoort. Het gaat hierbij onder andere om duurzame warmte, zonnepanelen en isolatie.

Met ECN hebben we een langlopende samenwerking op het gebied van apparaten en energiegebruik in huis.

TU Delft vult specialistische kennis aan, over bijvoorbeeld bouwmaterialen of isolatie.


8

2.3 Kennis over gedrag Kennis over de doelgroep en kennis van interventiestrategieën vormen de hoekstenen van effectieve communicatie. Er zijn inmiddels redelijk wat onderzoeken gedaan naar belemmerende en bevorderende factoren als het gaat om handelingsperspectieven die te maken hebben met milieubewust gedrag van consumenten.

Dit onderdeel van het Kaderprogramma 2016 is niet toegekend door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het is voor de effectiviteit van de activiteiten van Milieu Centraal van belang dat deze inzichten op een handzame manier beschikbaar zijn. Het belang van het toepassen van gedragswetenschappelijke inzichten in communicatie activiteiten met consumenten wordt steeds meer erkend. Milieu Centraal vindt het daarom belangrijk om zich als organisatie te blijven ontwikkelen op dit onderdeel; sinds 2015 is een sociaal psychologe met als specialisatie gedragsverandering werkzaam bij Milieu Centraal. Deze activiteiten bekostigt Milieu Centraal vooralsnog vanuit eigen middelen, anders gefinancierde projecten en het kaderprogramma van het ministerie van BZK (over energiebesparing en duurzame energie).

De ‘Consumer Insights’ worden gebruikt bij het (her)schrijven van webteksten, in interviews met media en in de opzet van projecten. De ‘Consumer Insights’ worden actief gedeeld met andere organisaties, zoals regionale energieloketten, media, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Dat gebeurt ook door een actieve deelname aan allerlei bijeenkomsten en overleg met ‘collega’s’ van andere organisaties.

2.4 Website milieucentraal.nl

Dé vraagbaak voor ruim 7 duizend mensen iedere dag De website www.milieucentraal.nl is dé vraagbaak over milieu in het leven van alledag voor een brede groep consumenten. Mensen vinden hier praktische tips, advies op maat en betrouwbare informatie om milieuvriendelijke keuzes te maken.


9

De website milieucentraal.nl is in 2016 2,6 miljoen keer bezocht; dat is per dag gemiddeld 7.182 keer. Het aandeel unieke bezoekers is ongeveer 75 procent, het aandeel terugkerend bezoek 25 procent. Het totaal aantal pageviews bedroeg vorig jaar 4.521.153.

Groei zet door De in 2015 begonnen groeitrend van het aantal webbezoeken zet hiermee door. In 2016 telden we op de site bijna 700 duizend bezoeken (sessies) meer dan in 2015: een groei van 36%.

Bezoek met smartphone stijgt explosief In 2016 nam het bezoek via laptops en desktop computers ten opzichte van 2015 met ongeveer 100 duizend toe tot 1,3 miljoen. Maar het bezoek per smartphone steeg nog sneller: het verdubbelde naar 860 duizend. Daardoor daalde het relatieve aandeel bezoeken per computer van 58 naar 50 procent, terwijl het aandeel bezoeken per smartphone steeg van 22 naar 33 procent.


10

Contentbeheer Dagelijks werkt het webteam aan het up-to-date houden van de ruim 160 pagina’s over duurzaam consumeren. Van afval scheiden tot zilvervisjes. Ook blijven webbezoekers op de hoogte van ontwikkelingen via nieuwsberichten. Het contentbeheer is een samenspel van communicatieadviseurs (die weten wat er speelt bij consumenten), onderzoekers (die de inhoudelijke kennis hebben en feiten onderzoeken) en webredacteuren (die de informatie vertalen naar het web). De website wordt veel geraadpleegd om informatie in te winnen over voeding, afval en plaagdieren. De thema’s over duurzaam consumeren nemen 38% van het totaal aantal paginabezoeken voor hun rekening. Het paginabezoek om energie te besparen beslaat 53%.

1.297.783

861.773

461.929

Hoe bezoeken mensen milieucentraal.nl?

desktop mobiel tablet

77.930

129.669

171.669

161.223

459.711

653.153

211.745

1.195.738

245.076

350.114

247.220

0 200.000 400.000 600.000 800.000 1.000.000 1.200.000

Duurzaam vervoer

Bewust winkelen

Milieubewust eten

Klimaat en aarde

Minder afval

In en om het huis

Apparaten en verlichting

Energiezuinig huis

Zonnepanelen

Snel besparen

Energiebronnen

Paginabezoeken energiepagina's en milieupagina's 2016


11

De milieupagina’s, die horen bij het koepelthema duurzaam consumeren, vallen onder zes thema’s op de website:

• In en om het huis: klussen, schoonmaken, ongedierte, tuinieren • Minder afval: afval voorkomen, afvalscheiding, verpakkingen • Klimaat en Aarde: klimaatverandering, klimaatklappers, energiebronnen • Milieubewust eten: groente & fruit, voedselverspilling voorkomen, vlees, vis of vega, tropische

producten, biologisch • Bewust winkelen: keurmerken, spullen en diensten, kleding, tweedehands • Duurzaam vervoer: fiets, OV of auto, autokeuze en gebruik, vliegen en vakantie.

Van deze thema’s trekken de tips en adviezen ‘in en om het huis’ de meeste bekijks.

Duurzaam vervoer5% Bewust winkelen

8%

Milieubewust eten10%

Klimaat en aarde10%

Minder afval28%

In en om het huis39%

Onderverdeling paginabezoeken milieu


12

Top 40 milieucentraal.nl In de top 40 meest bezochte pagina’s valt op hoeveel mensen meer willen weten over ongedierte zoals zilvervisjes en muizen, maar in het totaal bezien zijn de pagina’s over afval scheiden en recyclen het meest populair (220.000 weergaven).

Paginatitel Pagina-

weergaven

Paginatitel Pagina-

weergaven

1 Homepage Milieu Centraal 176.964 21 Kleine windmolens 34.121

2 Gemiddeld energieverbruik 124.125 22 Zonnepanelen 32.692

3 Heb je last van zilvervisjes of papiervisjes? 117.543 23 Energieneutrale woning 32.625

4 Welk afval mag waar? 108.001 24 Energiezuinig verwarmen en

warm water 31.605

5 Warmtepomp: combi / hybride, tips en stappenplan 94.638 25 Klimaatverandering 30.768

6 Btw op zonnepanelen terugvragen 76.545 26 Energie besparen 30.644

7 Bespaartips verwarming 69.928 27 Energiezuinig huis 30.453

8 Subsidie woningisolatie 66.058 28 Zonnepanelen kopen 30.208

9 Afval scheiden en recyclen 57.004 29 Onkruid verwijderen 29.726

10 Isoleren en besparen 52.777 30 Koelkasten en vriezers 29.555

11 Muizen in huis? Hoe krijg je ze weg? 51.570 31 Last van houtstook in je

buurt? 29.391

12 Zonneboiler 48.958 32 Afval scheiden en recyclen 28.266

13 Grote energieslurpers 46.166 33 Douchequiz 28.141

14 Energie besparen scheelt geld 44.101 34 Nieuwe cv of combiketel

kopen 27.669

15 Subsidie energiebesparing eigen huis 42.885 35

LTV lagetemperatuurverwarming 27.384

16 Energiebronnen 41.376 36 Mechanische ventilatie 27.125

17 Zelf vloer isoleren 40.117 37 Groente-, fruit- en tuinafval

(gft) 26.396

18 Spouwmuurisolatie 37.494 38 Dubbel glas en HR-glas 26.367

19 Energieprijzen 34.332 39 Kakkerlakken 25.852

20 Kolen, olie en gas 34.291 40 Bereken je CO2-uitstoot 25.705

top 10 milieupagina’s duurzaam consumeren


13

Bovenaan in de top 10 milieupagina’s staat de pagina over een klein plaagbeestje in huis, het zilvervisje. Daarnaast zijn veel mensen op zoek naar de juiste bak voor hun afval. Dit staat los van het gebruik van de Afvalscheidingswijzer-app die Milieu Centraal voor online gebruik en mobiele telefoons heeft ontwikkeld.

Milieu Centraal wordt goed gevonden (SEO) Ook in 2016 dankt de website driekwart van het bezoek aan zoekmachines, vooral Google (71 %). Milieu Centraal besteed dan ook veel aandacht aan het optimaliseren van de vindbaarheid van haar informatie in zoekmachines (search engine optimization). Het overige kwart van het bezoek komt ofwel direct naar de site ofwel via de volgende kanalen:

25705

25852

26396

29391

29726

30768

51570

57004

108001

117543

0 20000 40000 60000 80000 100000 120000 140000

Bereken je CO2-uitstoot

Kakkerlakken

Groente-, fruit- en tuinafval (gft)

Last van houtstook in je buurt?

Onkruid verwijderen

Klimaatverandering

Muizen in huis? Hoe krijg je ze weg?

Afval scheiden en recyclen

Welk afval mag waar?

Heb je last van zilvervisjes of papiervisjes?

Top 10 milieupagina's duurzaam consumeren 2016

1907

2121

2249

2415

3703

4165

4959

8114

11041

70804

0 20000 40000 60000 80000

rvo.nl

zeelandnet.nl

kassa.vara.nl

afvalscheidingswijzer.nl

rijksoverheid.nl

vtwonen.nl

consumentenbond.nl

Twitter

energiesubsidiewijzer…

Facebook

Bronnen webbezoek


14

De milieu-onderwerpen van Milieu Centraal zijn goed vindbaar. Mensen die via zoekmachines zoeken naar tips en informatie over onderwerpen die binnen het domein duurzaam consumeren vallen, komen onderwerpen van milieucentraal.nl vaak bovenaan in de lijst met treffers tegen. Zoekopdrachten op site In de afbeelding hieronder staan de 10 populairste zoekopdrachten binnen ‘duurzaam consumeren’ onderwerpen op de site milieucentraal.nl. Hoe groter het vlak, hoe vaker gezocht.

Nieuwe en vernieuwde webpagina’s De door het kennisteam herziene en geactualiseerde kennisbasis wordt ook op de website doorgevoerd. Dit is het reguliere onderhoud, waarbij steeds veel oog is voor een goede vindbaarheid van teksten in zoekmachines (search engine optimization). Naast het reguliere onderhoud van de website zijn in 2016 nieuwe campagne pagina’s opgezet voor de campagnes Korter Douchen en Groenten in de hoofdrol. Advies op maat De Advies-op-maat (AOM) modules geven mensen de mogelijkheid om aan de hand van een aantal vragen een persoonlijke aanbeveling of advies te krijgen.

Module AOM Aantal sessies 2016 Aantal sessies 2015

Bereken je CO2-uitstoot 9.474 12.728

Weggooitest 6.378 10.690

Test je rijstijl 1.400 1.657

Slow fashion quiz 2.072


15

De Groente- en fruitkalender en de Afvalscheidingswijzer zijn in 2016 geactualiseerd. Begin 2016 zijn de apps van deze tools mobile responsive websites geworden, en daarmee even modern als de tools op de website. De modules worden gemiddeld ruim twee maal zo vaak gebruikt als een jaar eerder.

Adviestool Aantal sessies 2016 Aantal sessies 2015

Groente- en fruitkalender 109.810 61.908

Afvalscheidingswijzer 264.121 110.373

Keurmerkenwijzer 70.912 28.655

Quizzen via qzzr Halverwege 2016 introduceerde Milieu Centraal een quizmodule op haar website. Binnen een half jaar werd bijna 40.000 keer een quiz gestart en 69% van de deelnemers beantwoordde alle vragen om het eindresultaat te zien. Door de snelle en visuele uitstraling zijn de quizzen niet alleen informatief, maar ook aantrekkelijk voor acties en social media zoals de challenges van Pluk. De luchtige quizmodules zijn voor Milieu Centraal een aanvulling op de advies op maat modules. Zo ontdek je in de afvalquiz aan de hand van je kennis over afval scheiden of je een echt recyclebeest bent en in de fashionquiz is je resultaat afhankelijk van je kennis over duurzame kleding. In 2016 deden bezoekers mee aan quizzen over afval, voedsel, vervoer, keurmerken, klimaat, kleding en korter douchen. Los van energie besparen door korter te douchen, werden 15.690 quizzen gestart over duurzaam consumeren waarvan 11.982 afgemaakt. Afvalscheiding is de populairste, maar dat komt ook omdat deze op een populaire pagina over afval scheiden staat. Quiz stats 2016 (incl. week 1 2017)

Totaal Korter douchen

Vervoer (brandstof-beest)

Afval-scheiding

Klimaat- klappers (klimaat-

quiz)

Kleding (fashion-

quiz)

Keur- merken

Voedsel (duurzaam

eten)

Opgeteld over

duurzaam consu-meren

Gestart 39.883 24.193 1.184 11.700 777 513 1.017 499 15.690

Afgemaakt 27.557 15.575 919 8.980 631 459 625 368 11.982


16

Gedeeld via social media

462 253 33 141 6 8 11 10 209

Piekperiode aug okt okt okt okt nov nov

De quiz over afval scheiden Waardering van de informatie Tussen 28 april 2016 en 17 mei 2016 kreeg iedere bezoeker van milieucentraal.nl de mogelijkheid om de kwaliteit van de informatie te beoordelen. Na 30 seconden verschenen 3 vragen over de kwaliteit van de informatie met een antwoordscore van 1 tot en met 10.

1.718 bezoekers beoordelen Milieu Centraal gemiddeld met een 7,6


17

Het tevredenheidsonderzoek is uitgevoerd met behulp van Hotjar, een tool waarmee je inzicht krijgt in het bezoekersgedrag van je website. Van de 2.341 respondenten telt Milieu Centraal alleen de 1.718 reviews mee waarbij alle drie de vragen zijn beantwoord. Het gemiddelde oordeel van alle vragen is 7,6.

Gebruikersprofiel Uit monitoring van het profiel van de bezoekers van milieucentraal.nl blijkt dat alle segmenten van de samenleving goed bereikt worden door de website Van Milieu Centraal. Qua leeftijd, inkomen, opleiding zijn de verschillen ten opzichte van gemiddeld Nederland niet groot.

Opleiding bezoekers milieucentraal.nl tov heel Nederland

Leefstijlen bezoekers milieucentraal.nl ten opzichte van heel Nederland Wat betreft leefstijlen (Mentality van Motivaction) zijn ook alle segmenten goed vertegenwoordigd in de bezoekers van milieucentraal.nl:

• het aandeel Moderne burgerij, Traditionele burgerij en Postmaterialisten is gemiddeld • de Postmoderne hedonisten en de Nieuwe conservatieven zijn iets oververtegenwoordigd • de Gemaksgeoriënteerden, Opwaarts mobielen en Kosmopolieten zijn iets

ondervertegenwoordigd (Bron: EDM)


18

(Zie voor een toelichting op de segmenten https://www.motivaction.nl/mentality/de-acht-mentality-milieus).

2.5 Mediaservice Het aantal vragen van journalisten ligt al enkele jaren stabiel op circa 300 per jaar. De oplage van artikelen met medewerking van Milieu Centraal in de geschreven pers was 77 miljoen in 2016. Ook op radio en televisie gaf Milieu Centraal voor het grote publiek tips en duiding, bijvoorbeeld in RTL Nieuws, de NOS of VARA Kassa. De mediaservice van Milieu Centraal leverde in 2016 1.000 artikelen op in de geschreven pers. Dit leverde de volgende oplage op (rechts de cijfers van 2015 ter vergelijking):

Medium 2016 2015

Oplage Advertentiewaarde Oplage Advertentiewaarde

Landelijk dagblad 22,4 miljoen 1,4 miljoen 23 miljoen 1,2 miljoen

Regionaal dagblad 17,4 miljoen 2,4 miljoen 15,8 miljoen

2 miljoen

Huis-aan-huis bladen en lokaal nieuws

16,3 miljoen 260.000 20,3 miljoen

230.000

Publiekstijdschrift algemeen

11,4 miljoen 1,7 miljoen 12,8 miljoen

1,1 miljoen

Publiekstijdschriften / special interest

2,4 miljoen 60.000 9 miljoen 707.000

Totaal 77 miljoen 6,4 miljoen 81 miljoen 5,3 miljoen

RTV optredens 55 waarvan 40 landelijke RTV items 76 waarvan 43 landelijke RTV items

https://www.motivaction.nl/mentality/de-acht-mentality-milieus

https://www.motivaction.nl/mentality/de-acht-mentality-milieus


19

De publiekstijdschriften betreffen onder meer de Consumentengids, Vrij Nederland, Kassa Tijdschrift, de Mikro Gids, Veronica, Libelle, Margriet, Flair en Plus Magazine. Onder publiekstijdschriften ‘special interest’ vallen bladen die zich niet richten op een breed algemeen publiek, maar bepaalde doelgroepen bedienen. Voorbeelden zijn milieubladen (zoals Milieu Magazine, Afval! en De Betere Wereld) of specifieke onderwerp-bladen, zoals Autoweek of het Verbouwblad en ledenbladen zoals Consumentengids en Eigen Huis Magazine.

Zoals te zien is in bovenstaande tabellen is de totale oplage in print omlaag gegaan terwijl de advertentiewaarde is gestegen. Dit is een trend van de afgelopen jaren en kan verklaard worden door afname van oplages door toenemende digitalisering, en door relatief veel grote artikelen (met een grotere advertentiewaarde). Het aantal radio- en televisieoptredens waar Milieu Centraal aan bijdroeg is gedaald ten opzichte van vorig jaar. In 2015 was dit aantal juist flink gestegen vanwege speciale radio- en televisie-uitzendingen rondom de dag van de duurzaamheid en de klimaattop in Parijs waarvoor Milieu Centraal veelvuldig werd gevraagd. Mediamonitoring Meten is weten: via mediamonitoring wordt bijgehouden wat er in de media verschijnt met informatie uit de kennisbasis van Milieu Centraal. In 2016 zijn diverse monitoringstools tegen het licht gehouden en is besloten om per 1 januari 2017 een overstap te maken van de monitoringstools Clipit (voor online en social media) en Media Info Groep (voor printmedia) naar Monalyse; een overkoepelend platform waarin print, online, social en RTV gecombineerd worden. De verwachting is dat met Monalyse makkelijker en overzichtelijker resultaten gepresenteerd kunnen worden, ook op thema- of campagneniveau. De grafiek hieronder toont de onderwerpen waar printmedia in 2016 over publiceerden. Het onderwerp energiebesparing is al jaren het meest belangrijke thema in de geschreven media voor Milieu Centraal.

0

50

100

150

2012 2013 2014 2015 2016

oplages (mln)

0

2

4

6

8

2012 2013 2014 2015 2016

advertentiewaarde (mln)


20

Milieu Centraal in de media in 2016

Onderwerpen printmedia 2016

Energiebesparing 30% Voeding 9% Tuin 5%

Duurzame energie 12% Keurmerken 7% Verpakkingen 6%

Afval 12% Ongedierte 3% Schoonmaak 1%

Luchtkwaliteit 5% Klimaat 4% Kleding 1%

Mobiliteit 1% Overig 4%


21

Radio en TV Milieu Centraal werkte in 2016 mee aan 55 RTV items. Verdeeld over de thema’s gingen de meeste items over energiebesparing (30%), afval (24%) en keurmerken (15%). De 40 landelijke RTV-items staan hieronder toegelicht:

Landelijke TV Datum Onderwerp Thema

RTL-Z 7-1-2016 keurmerken keurmerken

RTL Nieuws 10-1-2016 houtkachels luchtkwaliteit

Omroep Max, Hallo Nederland 18-1-2016 subsidie warmtepomp, zonenboiler, pelletkachel duurzame energie

Groen Licht 11-1-2016 app afvalscheidingswijzer afval

Groen Licht 18-1-2016 plastic tasjes afval

Groen Licht 25-1-2016 verlichting energiebesparing

Groen Licht 25-1-2016 wasmachines en energie labels energiebesparing

RTL Nieuws 20-2-2016 afvalscheiding, drankenkartons afval

NOS Journaal 20-2-2016 plastic tasjes verbod afval

EditieNL 25-2-2016 recyclebaarheid van koffiecupjes afval

Editie NL 28-4-2016 afval scheiden afval

NOS Journaal 18:00 22-8-2016 jongeren geen vluggertjes onder de douche Energiebesparing

RTL Nieuws 19:30 22-8-2016 jongeren geen vluggertjes onder de douche Energiebesparing

EditieNL 7-10-2016 wasbare en wegwerp luiers afval

VARA Kassa 15-10-2016 ordening keurmerken keurmerken

Groen Licht 24-10-2016 energiezuinig wassen energiebesparing

Groen Licht 31-10-2016 colbert2Share kleding

VARA Groen Licht 12-12-2016 kerstbomen overig

NOS Journaal (18 + 20 uur) 29-12-2016 vuurwerk luchtkwaliteit

NOS journaal radio 8-1-2016 keurmerken keurmerken

VARA Vroege vogels 10-1-2016 keurmerken keurmerken

NPO 2 Ekdom in de ochtend 19-1-2016 houtstook luchtkwaliteit

NOS radio 1 20-2-2016 plastic tasjes verbod afval

BNR Nieuwsradio 11-3-2016 schone auto's politie mobiliteit

Radio 5 17-5-2016 onkruid verwijderen zonder chemische bestrijdingsmiddelen

tuin

Radio 1 de Ochtend 27-5-2016 wie weet de weg nog in de keurmerkenjungle? keurmerken

Radio 1: Aan tafel 2-6-2016 zonnepanelen duurzame energie

Radio 5: Wekker Wakker 10-6-2016 alles over afval afval

Radio 1 Nieuws 16-8-2016 mobiele telefoons gescheiden inleveren afval

3FM – Giel 22-8-2016 jongeren geen vluggertjes onder de douche energiebesparing

528 Coen & Sander Show 22-8-2016 jongeren geen vluggertjes onder de douche energiebesparing

Radio 1 Nieuws 22-8-2016 jongeren geen vluggertjes onder de douche energiebesparing

NOS op 3 22-8-2016 jongeren geen vluggertjes onder de douche energiebesparing

Eén Vandaag 22-8-2016 jongeren geen vluggertjes onder de douche energiebesparing

FunX Radio 23-8-2016 jongeren geen vluggertjes onder de douche energiebesparing

Radio 5, Open Huis 19-9-2016 zonnepanelen duurzame energie


22

NOS radio 1 15-10-2016 ordening keurmerken keurmerken

BNR 17-10-2016 ordening keurmerken keurmerken

VARA Vroege Vogels 30-10-2016 energiebesparing in huis - klimaattop klimaat

NOS Radio 1 12-12-2016 ja-ja / nee-nee stikkers afval

Online nieuwsartikelen In 2016 werden ruim 900 online nieuwsartikelen gevonden waaraan Milieu Centraal meewerkte, ruim 10% meer dan het jaar ervoor. De totale geschatte PR-waarde ligt op meer dan een miljoen euro. Hieronder een overzicht van tien belangrijkste online nieuwsbronnen. (Bron: Clip-It)

2.6 Interactief: sociale media en nieuwsbrieven Sociale media zijn steeds belangrijker in de informatievoorziening van Milieu Centraal. In 2016 is Milieu Centraal naast de social platforms YouTube, Facebook, Twitter en LinkedIn ook gestart met Pinterest en Instagram.

Twitter

Sociaal bereik Twitter in 2016: 24,8 miljoen mensen

Het totaal aantal volgers op Twitter is in 2016 enorm gestegen: met 1.500 naar 15.700. In totaal werden ruim 10.000 berichten verzonden waarin Milieu Centraal vermeld stond (3.000 meer dan in 2015), waarvan 740 door Milieu Centraal zelf (tegen 640 in 2015). De PR-waarde van deze berichten


23

samen is geschat op € 1,5 miljoen. In 2015 waren dit nog 7.000 berichten (waarvan 640 van Milieu Centraal zelf) met een PR-waarde van € 1,2 miljoen. Bron: Clip-it Ter vergelijking het aantal volgers op Twitter van een aantal vergelijkbare organisaties (eind 2016):

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000

Questionmark

Fietsersbond

Milieu Centraal

Natuur en Milieu

Vereniging Eigen Huis

Voedingscentrum

volgers twitter - vergelijking met andere organisaties


24

Facebook Op 31 december 2016 had Milieu Centraal ruim 17.000 ‘likes’, dik 4.000 nieuwe volgers meer dan een jaar eerder.

Aantal 2016 Verandering tov 2015

Volgers 17.253 +23%

Organisch bereik berichten gemiddeld 3.958 +60%

Betaald bereik berichten gemiddeld 21.400 +380%


25

Ter vergelijking het aantal volgers op Facebook van andere organisaties:


26

Het totale bereik van Facebookberichten varieert en is afhankelijk van betaalde promotie. Het bereik ligt tussen de 9.272 – 600.000 unieke bezoekers per week. Tijdens de #GroenDoen campagne komen uitschieters naar 654.000 unieke bezoekers voor. Het totale bereik wordt geschat op 3 tot 4 miljoen aanhouden.

De meest populaire facebookberichten; slow fashion en afval scheiden deden het goed:

YouTube

Milieu Centraal heeft veel filmpjes op YouTube staan, en het overzicht hieronder laat zien dat ze regelmatig worden bekeken. Het aantal bekeken video's steeg met 79% van 71.459 views in 2015 naar 128.454 views in 2016. Het totale aantal kijkminuten lag 107% hoger: het steeg van 97.722 in 2015 naar 202.493 in 2016. Verder laten de kijkersstatistieken zien dat vooral mannen (77%) de filmpjes zien. Zowel onder mannelijke als vrouwelijke YouTube-kijkers is de groep tussen 25 en 34 jaar het beste vertegenwoordigd. Hieronder de top 10 van de best bekeken video’s van Milieu Centraal. Sommige video’s waren het hele jaar beschikbaar. Andere filmpjes – zoals de asbestfilmpjes – zijn in de loop van het jaar online gezet.


27

Overzicht van de meest bekeken video’s van Milieu Centraal


28

Populaire video op youtube van Milieu Centraal: asbestdak verwijderen Kloutscore De Kloutscore zegt iets over de autoriteit van de afzender van de online informatie. De Kloutscore loopt van 0 tot 100. Milieu Centraal is tussen maart 2012 en december 2016 gegroeid van 44 naar 61. Ter vergelijking: Natuur en Milieu heeft een Kloutscore van 59, Consumentenbond 65, de NOS 72 en Barack Obama 98 (december 2016).

Nieuwsbrieven Milieu Centraal heeft een digitale nieuwsbrief voor consumenten en één voor professionals. De nieuwsbrief voor consumenten verscheen in 2016 vijf maal, de nieuwsbrief voor professionals verscheen vier maal. Het aantal abonnees van de nieuwsbrief consumenten is licht gedaald en staat nu op ruim 10.000. Ruim 3.500 mensen hebben zich aangemeld voor de nieuwsbrief professionals. Het percentage e-mails dat door de geadresseerden geopend wordt ligt net onder de 50%.

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

10.000

11.000

12.000

Feb

ruar

i…

Jun

i 20

12

De

cem

b…

Me

i 20

13

Okt

ob

er…

Feb

ruar

i…

juli

20

14

okt

ob

er…

apri

l 20

15

no

vem

b…

feb

ruar

i…

sep

tem

b…

dec

emb

e…

Aantal abonneesnieuwsbrief voor consumenten


29

2.7 Programma-breed Een aantal werkzaamheden zijn niet thema gebonden, maar beslaan het gehele werkterrein van Milieu Centraal. Of ze zijn wel thema gebonden, maar niet projectgebonden. Dit betreft bijvoorbeeld het beschikbaar stellen van kennis en netwerken van Milieu Centraal, en het leveren van een bijdrage aan congressen. Meestal gaat dit over consumentengedrag in relatie tot milieuonderwerpen. Een voorbeeld hiervan is het gemeentelijk afvalcongres van de VNG eind maart 2016, waar Milieu Centraal een presentatie gaf over gedragsbeïnvloeding bij afvalscheiding. En in november verzorgde Milieu Centraal een presentatie over kernboodschappen en gedragsbeïnvloeding op de landelijke themadag afval en grondstoffen van de NVRD.

Ook gesprekken met de opdrachtgever behoren tot deze post. Zo was er in maart een gesprek met het ministerie van Infrastructuur en Milieu over de evaluatie van Milieu Centraal, die onderzoeksbureau KplusV in 2015 uitvoerde in opdracht van Infrastructuur en Milieu. In juni vond er een gesprek plaats over de contouren voor het Kaderprogramma Duurzaam Consumeren 2017. Specifieke focus was er toen voor het thema Circulaire Economie, en de integratie hiervan in de activiteiten van Milieu Centraal. In vervolg hierop heeft Milieu Centraal een beknopt projectplan uitgewerkt over circulaire economie. En in het najaar had Milieu Centraal gesprekken met IenM over het Meerjarenplan 2017 – 2020 voor de kerntaak, en het Jaarprogramma 2017 voor het projectendeel.

Ook onderdeel van deze post is het onderhouden van relevante netwerken op deelterreinen. Daar kunnen gesprekken uit voortvloeien over samenwerking en soms kan dit leiden tot nieuwe projecten. Een voorbeeld hiervan is de verkenning of aanvullend onderzoek naar de invloed van het wassen van kleding op de plastic soep wenselijk is. Daarover is Milieu Centraal in gesprek gegaan met het ministerie van Infrastructuur en Milieu en de Plastic Soup Foundation. In 2017 wordt verder besproken wat wenselijk is op dit vlak. Ook de projecten ‘Publiek-private – samenwerking Houdbaarheid begrepen’ en de ‘Green Protein Alliance’ zijn nieuwe projecten die in de loop van het jaar op ons pad kwamen. Vanuit het onderdeel ‘Projectontwikkeling’ kon Milieu Centraal deelnemen aan deze samenwerkingen.

Tenslotte valt onder deze programma-brede activiteit het programmamanagement: de aansturing van projecten (financieel en inhoudelijk) in hun onderlinge samenhang, zowel binnen het programma als in samenhang met andere projecten, en in de samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Daarnaast worden deze uren besteed aan monitoring en evaluatie en het rapporteren over de voortgang van de separate projecten en het kaderprogramma in zijn geheel. Ook gaat het om het volgen van ontwikkelingen, en het formuleren van nieuwe projectplannen. Tot slot betreft dit onderdeel het rapporteren aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu.


30

3. Projecten

I. Duurzaam Doen II. Circulaire economie

III. Gezonde leefomgeving IV. Klimaat en duurzame energie

I. Duurzaam Doen Duurzaam Doen is een gezamenlijk initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Milieu Centraal en Natuur & Milieu. In 2016 zijn er twee nieuwe partners aangesloten, namelijk GDO en Sustainable Motion. Duurzaam Doen is bedoeld om duurzame keuzes leuker en makkelijker te maken voor de consument. Milieu Centraal is nauw betrokken bij Duurzaam Doen, zowel met betrekking tot de website als het Duurzaam Doen netwerk. Website Duurzaam Doen De website www.duurzaamdoen.nl biedt duurzame tips en tools (handelingsperspectief) voor consumenten. Milieu Centraal beheert het CMS van de website en heeft tot juni 2016 elke week een nieuwe tip geplaatst op de site. In juni zou de website worden ingericht voor het netwerk in plaats van voor consumenten. Daarmee zou de rol van Milieu Centraal qua beheerder een andere invulling krijgen. In de livegang van de wijzigingen van de website is vertraging opgelopen. Wanneer grotere wijzigingen voor Duurzaam Doen en Pluk worden doorgevoerd komt er meer duidelijkheid welke rol Milieu Centraal gaat spelen wat betreft beheer van de website.

Pluk campagne Door toekenning van subsidie aan Natuur & Milieu in april 2016 zijn er wijzigingen aangebracht in de dagelijkse uitvoering van de Pluk campagne. Er is een projectgroep opgesteld met medewerkers van

http://www.duurzaamdoen.nl/


31

Natuur & Milieu en één medewerker van Milieu Centraal. Deze projectgroep hield een kort wekelijks overleg, waarin de stand van zaken en de prioriteiten van de campagne werden besproken. Milieu Centraal stelde begin 2016 impactdoelstellingen op voor Pluk om de impact van de campagne beter te monitoren, en de deals en tips hierop aan te scherpen. Milieu Centraal bewaakte de kwaliteit van de uitingen van Pluk met de impactdoelstellingen als richtlijn. Tips, praatjes, events en advertentieteksten werden getoetst voor plaatsing op de website. Een andere rol van Milieu Centraal binnen de projectgroep was het toetsen van deals via de opgestelde beslisboom. Helaas bleek de impact per deal beperkt, concludeerde de projectgroep op basis van berekeningen van Milieu Centraal, dus besloot de projectgroep dat de impact communiceren geen goede stimulans was.

Van de vijf doelstellingen zijn er drie ruimschoots gehaald: Eten & Drinken, Afval & Recyclen en Mode & Wonen. Dit betekent dat Pluk meer dan 100.000 mensen wist te verleiden meer plantaardig te eten en om minder voedsel weg te gooien. Pluk wist bovendien meer dan 100.000 mensen te verleiden minder afval te produceren en afval beter te scheiden. Ook op het thema Mode & Wonen haalde Pluk de doelstelling van 100.000 mensen. Op de andere thema’s (Energie & Techniek en Vervoer & Reizen) wist Pluk niet voldoende mensen te bereiken om de impactdoelstelling te behalen, alhoewel deze bij het thema Vervoer & Reizen bijna werd behaald.

Milieu Centraal haalde in 2016 in totaal 226 deals door de beslisboom. Hiervan waren er 23 twijfelgevallen en 44 deals zijn er afgekeurd.

Naast de projectgroep is er een stuurgroep opgericht, die elke twee maanden bij elkaar komt. Milieu Centraal was verantwoordelijk voor de stuurgroep. De stuurgroep had als taak de doelen van Pluk, en vervolgens de kaders vast te stellen. De focus van de stuurgroep lag op de koppeling tussen het plan en de te behalen doelstellingen, en op de monitoring van de resultaten. Ook bewaakte de stuurgroep de koppeling met het bredere perspectief van Duurzaam Doen. Bij grotere afwijkingen van het campagneplan (budgetten, tussentijdse wijzingen in strategie) legde de projectgroep dit voor aan de stuurgroep. De projectgroep rapporteerde eenmaal per kwartaal de voortgang aan de stuurgroep.

Climate challenges op Pluk Milieu Centraal zette in de tweede helft van 2016 drie climate challenges uit via Pluk: het weekje minder vlees, weekje minder brandstof en het weekje minder afval. De challenges waren laagdrempelig van opzet: iedereen kon meedoen. Alle deelnemers kregen een week lang dagelijks een tip, deal, inspiratie of recept in hun mailbox. De deals op Pluk sloten aan bij het thema van de betreffende challenge. Voor de challenges verzorgde Milieu Centraal alle communicatie in de vorm van animated GIF-jes, quizzen, nieuwsbrieven en de input voor sociale media.


32

De challenges waren een succes met meer dan 1500 deelnemers. Het openingspercentage van de dagelijkse nieuwsbrieven was gemiddeld 43%, een goede score. Het blijkt wel belangrijk om onderwerpen te kiezen waarbij men makkelijk stappen kan nemen. Verwachten dat mensen door een challenge uit hun auto stappen is te hoog gegrepen. Daarentegen willen mensen zeker hun best doen om minder afval te produceren of het vlees laten staan. Ineke is makkelijker te bewegen om deel te nemen aan dit soort challenges dan Ronald.

Via social media bekeken meer dan 21.000 mensen de video’s over de ‘weekjes minder’ langer dan 30 seconden. De brandstofquiz werd bijna 1.200 keer gespeeld. Prominente accounts zoals 9292ov.nl en bloggers zoals Linda Peek riepen mensen op mee te doen aan de challenges.


33

II. Circulaire economie

1. Keurmerken Ordening keurmerken op duurzame voeding Milieu Centraal geeft al jaren informatie over duurzame keurmerken en logo’s via de keurmerkenwijzer. De grote hoeveelheid van keurmerken en logo’s op de winkelvloer die een claim lijken te maken op het gebied van milieu, dierenwelzijn en/of eerlijke handel zorgt ervoor dat er een onwenselijke situatie ontstaat. Consumenten zien door de bomen het bos niet meer waardoor het vertrouwen in keurmerken afbrokkelt. Milieu Centraal schreef in 2015 op basis van consumentenonderzoek hiernaar een rapportage die 26 januari 2016 door de bewindspersonen Dijksma en Van Dam middels een Kamerbrief naar de Tweede Kamer werd gestuurd. In deze Kamerbrief gaven de bewindspersonen aan de aanbevelingen uit het rapport van Milieu Centraal te willen overnemen. Zie: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2016/01/26/kamerbrief-over-rapport-bevorderen-effectiviteit-duurzaamheidskeurmerken In 2016 heeft Milieu Centraal hier uitdrukking aan gegeven door een stakeholderdialoog op te starten, en een breed gedragen beoordelingssystematiek op te zetten voor keurmerken en logo’s op duurzame voeding. Op basis van deze systematiek is vervolgens een ordening uitgevoerd met 11 topkeurmerken als resultaat. Het grootste gedeelte van de kosten voor de ontwikkeling hiervan werden gedragen door een subsidieverlening vanuit het ministerie van Economische Zaken. Deze beoordelingssystematiek kan tevens gebruikt worden als basis voor beoordelingen van keurmerken in andere categorieën zoals kleding, hout, schoonmaakmiddelen en dergelijke.

Het proces en de resultaten van de ordening staan beschreven in het rapport ‘Topkeurmerken voor duurzame voeding: resultaten ordening keurmerken en logo’s 2016’ welke op 15 oktober 2016 is

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2016/01/26/kamerbrief-over-rapport-bevorderen-effectiviteit-duurzaamheidskeurmerken

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2016/01/26/kamerbrief-over-rapport-bevorderen-effectiviteit-duurzaamheidskeurmerken


34

gepresenteerd aan de media. Staatssecretaris van Dam heeft dit rapport met een Kamerbrief aan de Tweede Kamer gestuurd: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2016/10/15/kamerbrief-uitkomsten-ordening-duurzaamheidskeurmerken-voor-voedsel De inzet van middelen voor het project keurmerken uit het Kaderprogramma Duurzaam Consumeren is naast deze ordening ingezet voor de ontwikkeling van een geheel vernieuwde keurmerkenwijzer (www.keurmerkenwijzer.nl) waarin alle resultaten van de ordening terug te vinden zijn. Kosten voor deze online tool zijn 50/50 gedeeld met het ministerie van EZ. Vanuit de bijdrage van het ministerie van Infrastructuur en Milieu zijn verder de website-teksten over keurmerken van Milieu Centraal geactualiseerd, er zijn twee infographics ontwikkeld. Ook zijn de keurmerken op de non-food productgroepen in de keurmerkenwijzer gelabeld in de categorieën keurmerk, bedrijfslogo of informatielogo, zodat zij opgenomen konden worden in de nieuwe keurmerkenwijzer. Keurmerken heeft veel media-aandacht gekregen

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2016/10/15/kamerbrief-uitkomsten-ordening-duurzaamheidskeurmerken-voor-voedsel

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2016/10/15/kamerbrief-uitkomsten-ordening-duurzaamheidskeurmerken-voor-voedsel

http://www.keurmerkenwijzer.nl/


35


36

2. Afval & verpakkingen Van gemiddeld 250 kilo naar 100 kilo restafval per inwoner per jaar en 75% scheiding van huishoudelijk afval in 2020. Dat is de ambitie van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de VNG, de NVRD en Rijkswaterstaat. Het Uitvoeringsprogramma VANG - Huishoudelijk afval is ontwikkeld om de nodige stappen te zetten naar een circulaire economie. In een circulaire economie bestaat geen afval, alleen waardevolle grondstoffen die opnieuw benut kunnen worden. Nu belanden die waardevolle grondstoffen nog vaak bij het restafval. Een betere afvalscheiding is dus nodig. Naast afvalscheiding zijn afvalpreventie en het sluiten van grondstofketens belangrijke speerpunten. Milieu Centraal probeert met haar activiteiten zoveel mogelijk aan te sluiten bij deze ambitieuze doelstellingen, en heeft daarover regelmatig overleg met betrokken beleidsmedewerkers van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Op www.milieucentraal.nl is veel en uitgebreide informatie te vinden over het brede thema afval en verpakkingen. Soms is het goed om deze informatie onder de loep te nemen. Daarom hebben de webmanager, de onderzoeker afval en de communicatieadviseur afval gekeken naar de indeling van webpagina’s en de inhoud op de pagina’s. Voor meer overzicht en minder overlap zijn zij vervolgens aan de slag gegaan met een herziening van het domein afval en verpakkingen op de website.

2.1 Afvalpreventie

In afstemming met het programmabureau VANG-HHA focust Milieu Centraal zich sinds 2015 op het thema afvalpreventie. In de eerste maanden van 2016 heeft Milieu Centraal de deskstudie naar gedragsinzichten en interventies met betrekking tot afvalpreventie afgerond. Ook de notitie afvalpreventie potentieel is afgerond en voorgelegd aan de Wetenschappelijke Raad van Advies van Milieu Centraal. Daarnaast heeft Milieu Centraal gesprekken gevoerd met een aantal relevante stakeholders (waaronder Repair Café, BKN, Peerby, MailDB, Postfilter, Kaatje Katoen en Voedingscentrum) voor de uitrol van afvalpreventie-activiteiten later in het jaar. In een projectplan is per activiteit kort beschreven wat de ideeën zijn met betrekking tot afvalpreventie, het preventiepotentieel, haakjes, kansen en risico’s mede op basis van de deskstudie, en de mogelijke inzet van stakeholders. Daar is een globale begroting van uren voor Milieu Centraal en de externe kosten aan toegevoegd. Op basis hiervan heeft Milieu Centraal uitgebreid met het programmabureau besproken welke afvalpreventie-activiteiten potentie hebben om verder ontwikkeld en uitgerold te worden. Tegelijkertijd ontstond het idee van een Nationaal Afvalpreventie Onderzoek onder de Nederlandse bevolking. Op verzoek heeft Milieu Centraal voor zowel het Nationaal Afvalpreventie Onderzoek als het totaal van afvalpreventie activiteiten een projectplan ontwikkeld en ingediend bij het Programmabureau VANG-HHA, voor aanvullende financiering. Hier is in 2016 geen besluit meer over genomen. In de loop van 2017 wordt dit opnieuw opgepakt. In het najaar van 2016 is Milieu Centraal gestart met de ontwikkeling van een tweetal activiteiten die focussen op afvalpreventie bij de consument thuis: Gebruiksduurverlenging van apparaten en spullen, en de preventie van luierafval. Gebruiksduurverlenging Milieu Centraal wil in het kader van het thema gebruiksduurverlenging van apparaten en spullen door repareren en tweedehands dit hip en aantrekkelijk maken voor een jonger publiek. We hebben


37

gesprekken gevoerd met Repair Cafés en Branchevereniging Kringloopwinkels Nederland (BKN) gesprekken gevoerd voor samenwerking. Om een landelijke consumentencampagne te kunnen onderbouwen wilde Milieu Centraal meer inzicht in onder meer de doelgroep segmentatie, houding en belemmeringen die zij hebben ten opzichte van gebruiksduurverlenging van spullen. Omdat deze informatie nog niet eerder is onderzocht, is Milieu Centraal eind 2016 gestart met het opzetten van een consumentenonderzoek hiernaar. Motivaction voert dit onderzoek uit, en Repair Cafés en BKN hebben meegewerkt aan het opstellen van de vragenlijst. De resultaten zijn eind maart 2017 beschikbaar, en zullen dan vooral dienen als onderbouwing voor het opstellen van een campagneplan. Interessante conclusies kunnen we later in 2017 ook gebruiken om nieuwswaarde, en dus vrije publiciteit te genereren. Preventie luierafval Een kindje in de luiers zorgt voor zo’n 260 kilo luierafval per jaar. Dat is 22 kilo afval per maand. Milieu Centraal heeft in de tweede helft van 2016 een campagneplan ontwikkeld om het verminderen van luierafval onder de aandacht te brengen bij (aanstaande) ouders. Focus ligt daarbij op de wasbare luier. Wasbare luiers zijn beter voor het milieu dan wegwerpluiers. Ze veroorzaken minder afval dan wegwerpluiers en zijn wat betreft energieverbruik ook beter voor het milieu. Maar bij wasbare luiers denken veel mensen aan de hydrofiele doeken van vroeger, vastgezet met een veiligheidsspeld. Tegenwoordig zijn er mooie nieuwe wasbare luiers, en die wil Milieu Centraal meer bekendheid geven. Bij een tweetal gemeenten zijn de afgelopen jaren pilots uitgevoerd waarbij ouders voor een bepaalde periode wasbare luiers konden uitproberen. Deze pilots bleken een succes en veel ouders stapten over op wasbare luiers. Milieu Centraal wilde dit concept daarom aan meer gemeenten aanbieden. Als campagne naam is gekozen voor ‘Mazzelkontjes’; ondertitel: ‘Billetjes boffen met wasbare luiers’. Milieu Centraal heeft de plannen afgestemd met het ministerie van IenM, RWS en NVRD.

In 2016 zijn we gestart met het maken van een toolkit met campagnematerialen. Omdat er nauwelijks foto’s zijn van kindjes in wasbare luiers, heeft Milieu Centraal mooie foto’s laten maken, die door gemeenten en andere stakeholders gebruikt kunnen worden. We hebben een briefing gemaakt om een videofilm (lange en korte versie), een animatie en een infographic te maken. Eind maart 2017 zijn deze materialen klaar voor gebruik. Ook maken we een draaiboek voor de gemeenten. Eind 2016 is Milieu Centraal ook gestart met de werving

van gemeenten. Hiervoor hebben we een flyer opgesteld en uitgebreidere informatie waarin een indicatie van de kosten en de tijdsinvestering is opgenomen. Met meerdere gemeenten hebben we gesprekken gevoerd over de luierpilot, en verschillende gemeenten zijn enthousiast over het concept en hebben de intentie om mee te doen, waaronder de gemeenten Utrecht, Amsterdam, Den Haag, Dordrecht en Moerdijk. Gemeente Breda start eind maart 2017 met de pilot.


38

Om op landelijk niveau aandacht te krijgen voor de moderne wasbare luier heeft Milieu Centraal in december een week lang via haar social media aandacht besteed aan dit thema. Iedere dag verscheen een post op Facebook en een tweet op Twitter. In het eerste kwartaal van 2017 zal Milieu Centraal opnieuw aandacht besteden aan het thema luiers, dan via de #groendoen campagne. Eind 2016 zijn hier al voorbereidingen voor getroffen, en is al mediaruimte ingekocht.

Posts op Facebook

Het gemiddeld op de Milieu Centraal facebook ligt rond de 3.000. Er zitten dus een paar mooie uitschieters in deze campagne. Ook heeft deze campagne een relatief hoge engagement: veel mensen hebben de berichten gedeeld of er op gereageerd. Het sentiment is positief.

De weergaven van de tweets was redelijk gemiddeld vergeleken met andere tweets van Milieu Centraal. Maar de interactieratio lag hoger dan het gemiddelde van 1% bij de meeste tweets.


39

2.2 Afvalscheiding

LAC De belangrijkste doelstelling van het Landelijk Overlegplatform rondom afvalcommunicatie (LAC) is om eer en gedragen samenwerking te bereiken met de deelnemende stakeholders (materiaalorganisaties en gemeenten), op het vlak van afvalcommunicatie. Tevens is het doel om het draagvlak te vergroten voor het gezamenlijk uitdragen van een eenduidige boodschap. Milieu Centraal is voorzitter van en deelnemer aan het LAC. In die rol faciliteert Milieu Centraal dit proces. De NVRD ondersteunt Milieu Centraal hierin vanuit haar rol als secretaris van het LAC. In februari is het LAC bijeen gekomen. Thema was: doelgroepsegmentaties, toegespitst op campagnes rondom afval. Motivaction heeft aan de aanwezigen een presentatie gegeven over de doelgroepsegmentatie die Motivaction hanteert, en het beïnvloeden van afvalscheidings- en preventiegedrag. De bijeenkomst die in het najaar 2016 gepland zou worden, is verschoven naar januari 2017. Afvalscheidingswijzer De Afvalscheidingswijzer (www.afvalscheidingswijzer.nl) is een succesvolle tool, waarvan veel mensen gebruik maken. Deze tool is ook opgenomen in de Recyclemanager, een gezamenlijke tool van Wecycle, Nedvang en andere materiaalorganisaties. Het bezoek aan de Afvalscheidingswijzer is in de loop van 2016 steeds meer toegenomen tot wekelijks meer dan 6.000 bezoeken (aan het begin van 2016 was dat ongeveer 2.500 bezoeken per week). Via de tool krijgt Milieu Centraal regelmatig vragen over producten die nog niet in de database staan of die mensen niet kunnen vinden, en over de juiste manier van weggooien van afval. Een toenemend aantal bezoeken betekent ook meer vragen. Het aanvullen en actualiseren van de database, en de contacten hierover met de consument voert Milieu Centraal uit vanuit dit project. Social media Eind februari heeft Milieu Centraal een week lang een mini-campagne uitgevoerd via haar social media over afvalscheiding in het algemeen en de inzameling van PMD in het bijzonder. Over de inzameling van PMD heeft Milieu Centraal ook een voxpop-filmpje opgenomen waarin een woordvoerder van Milieu Centraal een toelichting geeft over dit thema. Ook gedurende het jaar heeft Milieu Centraal via haar social media aandacht besteed aan afvalpreventie, afvalscheiding en de deeleconomie. Gedragsbeïnvloeding bij afvalscheiding In opdracht van de Vereniging van producentverantwoordelijke organisaties in Nederland en RWS heeft Milieu Centraal op 30 juni een strategische bijeenkomst georganiseerd over gedragsbeïnvloeding bij afvalscheiding. Alhoewel dit een externe opdracht was, is dit wel uitgevoerd in het kader van VANG-HHA. Uitgangspunt voor de bijeenkomst was tweeledig: - door het toepassen van gedragsinzichten kunnen afvalscheidingscampagnes verbeterd worden; - door betere ketensamenwerking kunnen kosten omlaag en efficiency omhoog. Aanwezig waren vertegenwoordigers van gemeenten, uitvoerings- danwel materiaalorganisaties, en afvalinzamelaars en –verwerkers.


40

2.3. Ketenaanpak – Sluiten van ketens

Product- en materiaalketens sluiten levert een belangrijke bijdrage aan de doelstelling van VANG-HHA: minder restafval, en het stimuleren van een circulaire economie. Een goede samenwerking tussen de partijen in de ketens is daarbij essentieel. Ook de consument is een belangrijke schakel in deze ketens. Milieu Centraal heeft veel kennis over het gedrag en kennisbehoeften van consumenten, en is daarom een goede vertegenwoordiger van deze ketenschakel. Binnen VANG-HHA lag de focus voor de ketenaanpak in 2015 en 2016 op de ketens: kunststof, matrassen, luiers, voeding, meubilair, klein chemisch afval, textiel en drankenkartons. Het ketenproject luiers is een aantal maal bijeen geweest in 2016. Hier heeft Milieu Centraal actief aan deelgenomen. In het kader van de overige ketenprojecten zijn er vanuit het programmabureau VANG-HHA weinig activiteiten geweest. Milieu Centraal heeft hier dan ook een beperkt aantal uren aan besteed. In overleg met het ministerie van IenM zijn niet bestede uren ingezet voor andere onderdelen binnen het thema ‘afval’.

2.4 Afvalvermindering en afvalscheiding buitenshuis

Thuis, onderweg, op het werk, op school of in onze vrije tijd. Overal ontstaat afval. En als we thuis proberen om minder afval te produceren en ons afval goed te scheiden, waarom doen we dat dan niet buitenshuis? Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft in 2015 samen met de andere partners het programma VANG Buitenshuis opgestart. In dit kader heeft Milieu Centraal afstemmingsoverleg gehad met IenM en RWS, en een werkplan opgesteld. Milieu Centraal heeft per sector de mogelijkheden geïnventariseerd om buitenshuis afvalpreventie toe te passen. Om de verschillende mogelijkheden in beeld te brengen is een infographic gemaakt. De losse tegels (per thema een tegel) zijn ook als losse beeldelementen te gebruiken. Met IenM en RWS heeft Milieu Centraal besloten om te starten met een actie om mensen te stimuleren om onderweg een eigen hervulbare beker (voor warme dranken) te gebruiken in plaats van een wegwerpbeker. De verleiding als je onderweg bent een coffee-to-go te kopen is groot. Wegwerpbekers en flesjes zorgen helaas voor veel afval. Dit kan makkelijk minder: door je eigen beker of fles mee te nemen voor je drankje onderweg. Een campagneplan is afgestemd met IenM, RWS en de NS. Milieu Centraal is gestart met het samenstellen van een toolkit om te zorgen dat kiosken en andere partijen makkelijk hun klanten kunnen stimuleren over te stappen op meeneembekers. Hiervoor hebben we aansprekende foto’s laten maken, een slogan en beeldmerk laten ontwikkelen, en posters en andere materialen laten ontwikkelen. Dit is eind 2016 opgestart, en wordt in maart 2017 afgerond. Vervolgens kan de verspreiding van de toolkit plaatsvinden, in ieder geval via de NS naar de kiosken.


41

In het begin van 2017 zal Milieu Centraal opnieuw aandacht besteden aan het thema afvalpreventie buitenshuis (Gebruik onderweg je eigen beker), dan via de #groendoen campagne. Eind 2016 zijn hier al voorbereidingen voor getroffen, en is al mediaruimte ingekocht.

3. Kleding

Om slow fashion in 2016 bij een groot publiek op de kaart te heeft Milieu Centraal het concept ‘Colbert2Share’ bedacht en doorontwikkeld. Het delen, lenen en daarmee tweedehands dragen van kleding is één van de belangrijkste tips van Milieu Centraal binnen het programma Kleding. Maar helaas vinden veel mensen dit nog een stap te ver. Of het komt er gewoonweg niet van omdat er veel goedkope nieuwe kleding voor handen is.

Colbert2Share Om het delen en ruilen van kleding een positiever imago te geven, is Milieu Centraal de actie “Colbert2Share”gestart. Bekende Nederlanders dragen een duurzaam doorgeefjasje en maken daarmee het modestatement: kleding delen is in! Bij het bedrijf Dutch Spirit, koploper in duurzame maatpakken en colberts, heeft Milieu Centraal een damescolbert (in 3 maten) besteld. Na iedere deelname van een bekende Nederlander naait Dutch Spirit de naam in het colbert.


42

Op 27 september 2016 ging het persbericht ‘Sterren delen zelfde jasje” uit en droeg weervrouw Helga van Leur als eerste het Colbert2Share. Andere sterren als Victoria Koblenko, prinses Laurentien, Brecht van Hulten en Tanja Jess volgden haar op. De meeste bekende Nederlanders hebben een groot bereik op sociale media. Daarnaast pakten vooral online media het persbericht op, waaronder LINDA, Knipmode en Nouveau.

Op 31 oktober 2016 is er in het nationale televisieprogramma Vara Groen Licht aandacht gegeven aan de campagne Colbert2Share. In het item (http://vara.nl/media/366180) deelt Victoria Koblenko het doorgeefjasje met presentatrice Brecht van Hulten. De boodschap dat duurzame mode belangrijk is komt duidelijk naar voren.

https://www.milieucentraal.nl/persberichten/2016/sterren-delen-zelfde-jasje/

https://www.milieucentraal.nl/persberichten/2016/sterren-delen-zelfde-jasje/

http://vara.nl/media/366180


43

Love Your Clothes Om de praktische tips voor duurzame mode onder de aandacht te brengen bij een jonge doelgroep die veel met mode bezig is, heeft Milieu Centraal influencers op dit thema ingezet voor haar campagne, genaamd ‘Love Your Clothes’. Met deze campagne benadrukt Milieu Centraal het belang van goed voor je kleding zorgen. Door je kleding langer mooi te houden, kun je er langer van genieten. De campagne is eind 2016 voorbereid en in januari 2017 zichtbaar geworden. 2WMN heeft een sponsored story geplaatst op hun platform, waar ze 100.000 blogbezoekers per maand op ontvangen. Dit bericht hebben ze ook doorgeplaatst op hun facebookpagina. Ook Beautylab.nl (760.000 blogbezoekers per maand) heeft via een vlog aandacht besteed aan de praktische tip om langer met je kleding te doen.

Pagina voor lokale huis-aan-huisbladen Milieu Centraal heeft goede ervaringen met het aanbieden van kant-en-klaar opgemaakte pagina’s voor lokale huis-aan-huisbladen. Ook voor kleding heeft Milieu Centraal zo’n kant-en-klare pagina laten maken. Hier zijn we eind 2016 mee gestart, en begin 2017 is de pagina afgemaakt en verzonden. Resultaten van plaatsingen en bereik zijn nog niet bekend.


44

4. Voeding

4.1 Groente en Fruit

G&F kalender De Groente- en Fruitkalender van Milieu Centraal is een sterk merk en geeft Milieu Centraal een unieke positie in het veld. Milieu Centraal streeft ernaar om de kalender een zo volledig mogelijk beeld te laten geven van de milieu impact van groente en fruit. Daarom is begin 2016 bekeken wat in de komende actualiseringsronde moet worden meegenomen. Het bleek budgettair niet haalbaar om zowel waterschaarste als het gebruik van bestrijdingsmiddelen mee te nemen in de herziening. Daarom is besloten om in de eerste fase waterschaarste toe te voegen in de beoordeling van producten. Hierover is overleg gepleegd met Blonk Consultants die de methode heeft opgezet en de actualisering van de data ook heeft uitgevoerd. Deze actualisering heeft plaats gehad in het najaar van 2016. Omdat waterschaarste ook in de ReCiPe methode van RIVM opgenomen zou worden, heeft Milieu Centraal besloten om te wachten met het actualiseren van de kalender tot de aanpassing in de ReCiPe methode gereed was. Zodat bekend zou zijn welke weging toegepast zou worden op waterschaarste. De publicatie van de nieuwe methode is door RIVM steeds uitgesteld, en is uiteindelijk half december 2016 openbaar gemaakt. Het actualiseren van de kalender met de nieuwe data hebben we daarna direct in gang gezet. Dit zal begin 2017 klaar zijn. Groenten in de hoofdrol Milieu Centraal hield in juni 2016 een campagne om de mindset van mensen te veranderen van ‘ik eet vanavond vlees met groente’, naar ‘ik eet vanavond groente met eventueel vlees’. Groente belast het milieu minder dan vlees. Dus als je meer groente eet en minder vlees, levert dat klimaatwinst op. Milieu Centraal rekende de milieuwinst door van meer groente en minder vlees eten.


45

Om deze boodschap smaak te geven, schakelde Milieu Centraal culinair specialisten in zoals Loethe Olthuis (de Volkskrant), Bas Cloo (Dutch Cuisine) en Linda Peek (lekkeretenmetlinda.nl). De chefs maakten recepten met groente in de hoofdrol. Elke week stond een andere milieuvriendelijke groente in de spotlight zoals bloemkool, koolrabi en spinazie. Met peulvruchten haakte Milieu Centraal één week aan bij de Blije Booncampagne; 2016 is namelijk het internationale jaar van de boon. In de aanloop naar de campagne zocht Milieu Centraal zo breed mogelijk samenwerking voor een brede verspreiding van de campagne boodschap en de recepten. De recepten stonden op de campagnewebsite van Milieu Centraal, en werden verspreid via social media, culinaire bloggers en de partners. Ook zijn er video’s ontwikkeld waarin de recepten stap voor stap bereid worden door de maker van het recept. Partners van de campagne waren onder andere supermarktketen EMTE, cateraar VITAM, Koninklijke Horeca Nederland, stichting Natuur & Milieu, GroentenFruit Huis, groenteleverancier Smeding, Dutch Cuisine en de Blije Boon. EMTE had in de campagnemaand elke week een groente van de week in de aanbieding, de actiefolder verwees naar hun site voor meer informatie. Op hun site hadden ze steeds een aparte pagina waarin ze meer vertelden over die groentesoort (en doorverwijzen naar de campagnesite groenten in de hoofdrol). Op de groente afdeling stonden de groente recepten op kaarten. Zie bijvoorbeeld: http://www.emte.nl/recepten-inspiratie-tips/thema/koken-met-bloemkool.htm en http://www.emte.nl/recepten-inspiratie-tips/thema/koken-met-spinazie.htm

EMTE had in de campagnemaand elke week een groente van de week in de aanbieding, de actiefolder verwees naar hun site voor meer informatie. Op haar site was er steeds een aparte pagina waarin meer werd verteld over die groentesoort (en werd doorverwezen naar de campagnesite groenten in de hoofdrol). Deze pagina’s hebben in de campagneperiode 26.000 bezoekers getrokken. Zie

http://www.emte.nl/recepten-inspiratie-tips/thema/koken-met-bloemkool.htm

http://www.emte.nl/recepten-inspiratie-tips/thema/koken-met-spinazie.htm


46

bijvoorbeeld: http://www.emte.nl/recepten-inspiratie-tips/thema/koken-met-bloemkool.htm en http://www.emte.nl/recepten-inspiratie-tips/thema/koken-met-spinazie.htm En EMTE heeft er ook over bericht in haar nieuwsbrief die naar 200.000 abonnees gaat. Op de groente afdeling van 130 winkels stonden de groente recepten op kaarten en lag een flyer over de campagne.

Op social media deed de campagne het erg goed. De tweets en Facebook berichten over de campagne, de recepten en de receptenvideo’s hadden een potentieel bereik van 841.892. Dat betekent dat 841.892 mensen een bericht over de campagne op hun tijdlijn kunnen hebben gezien. Belangrijker dan het bereik is hoeveel mensen berichten deelden, of doorklikten op video’s en links. De campagne werd goed gedeeld en geliked. Op Twitter werd er bijvoorbeeld 189 keer getweet over de campagne, waarvan slechts 16 keer door Milieu Centraal. De recepten video’s zijn 5.700 keer bekeken, op Youtube en Facebook. En de campagne site met de groente recepten trok in de campagneperiode 17.259 bezoekers.

4.2 Voedselverspilling

Deelname klankbordgroep voedselverspilling Om de laatste stand van zaken met betrekking tot voedselverspilling af te stemmen is een klankbordgroep voedselverspilling opgericht. Hieraan nemen naast Milieu Centraal ook het Voedingscentrum, de WUR, RVO, RWS, IenM en EZ aan deel. De klankbordgroep komt een aantal maal per jaar bijeen. Met de leden van de klankbordgroep voedselverspilling hebben we in 2016 gewerkt aan een gezamenlijk framework voor vermindering van verspilling door consumenten. Daarin is, op basis van wat tot nu toe is gedaan, een aanpak geformuleerd om met meer synergie te werken aan het gezamenlijke doel. De uitgangspunten vormen de basis voor de invulling van elk onderdeel van deze aanpak.

http://www.emte.nl/recepten-inspiratie-tips/thema/koken-met-bloemkool.htm

http://www.emte.nl/recepten-inspiratie-tips/thema/koken-met-spinazie.htm


47

Ontwikkeling Foodbattle 2.0 Milieu Centraal heeft gesprekken gevoerd met Wageningen Universiteit over de ontwikkeling van een Foodbattle 2.0 concept. Dat heeft geleid tot een briefing die aan 3 potentiële bouwers van de nieuwe applicatie is gestuurd. De keuze is gevallen op One Step Solutions voor de bouw van de nieuwe applicatie. In een aantal sessies heeft Milieu Centraal samen met de WUR in de tweede helft van 2016 gewerkt aan de uitwerking van de nieuwe applicatie, en is een start gemaakt met de bouw ervan. In 2017 wordt dit proces voortgezet, en de applicatie zal in maart klaar zijn. Samenwerking voorkomen voedselverspilling In 2015 heeft Milieu Centraal een consumentenonderzoek laten uitvoeren naar de perceptie van de consument ten aanzien van verpakkingen. Met de resultaten van het consumentenonderzoek is Milieu Centraal de samenwerking met retailers en producenten gaan zoeken. De doelstelling daarbij was om misverstanden omtrent verpakkingen weg te nemen bij de consument en de informatie over keuzes die mensen kunnen maken om met de verpakking voedselverspilling te voorkomen zo breed mogelijk te verspreiden. FrieslandCampina, Unilever en Plus Retail hadden belangstelling in samenwerking op dit onderwerp. In de tweede helft van 2016 zijn meerdere gezamenlijke bijeenkomsten geweest om te werken aan gezamenlijke acties voor het voorkomen van voedselverspilling. Daarbij hebben we niet alleen gekeken naar de relatie tussen verpakking en verspilling, maar ook naar andere invalshoeken om voedselverspilling te voorkomen. Ook zijn er plannen gemaakt voor een langer lopende samenwerking in het kader van het voorkomen van voedselverspilling bij de consument. Dit zal in 2017 verder vorm gaan krijgen.

4.3 Voeding algemeen Deelname aan klankbordgroep database duurzame voeding RIVM Milieu Centraal is door het RIVM gevraagd om mee te denken over het bepalen van de noodzaak van het tot stand komen van een database met een overzicht van interventies op het gebied van duurzame voeding. Deze inventarisatie voert het RIVM uit op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Milieu Centraal gaf in 2016 inhoudelijke ondersteuning en faciliteerde de bijeenkomsten. Deelname aan netwerkactiviteiten Milieu Centraal is een erkende speler op het thema Voeding. Om deze positie te behouden en te versterken is Milieu Centraal actief in het netwerk, waarbinnen zij partners opzoekt en via netwerken stakeholderbijeenkomsten haar kennis deelt. We richten ons zowel op inhoudelijke activiteiten als op het delen en benutten van kennis over consumentengedrag. Milieu Centraal heeft in 2016 deelgenomen aan de Foodpolicy, een netwerk van vooruitstrevende organisaties in de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie, de stakeholdersbijeenkomst van Plus Retail over MVO beleid, en de PPS ‘Houdbaarheid begrepen’ van de Wageningen Universiteit.


48

5. Apparaten en producten

Vervangen of repareren Voor consumenten is de vraag ‘moet ik dit apparaat of product vervangen of repareren?’ een vraag die steeds speelt, ook in het kader van de circulaire economie. Het energiegebruik en de milieu-impact van elektrische apparaten en andere producten is dan ook een voortdurend onderwerp in de communicatieactiviteiten van Milieu Centraal.

Milieu Centraal heeft in de eerste helft van 2016 op een rij gezet voor welke apparaten vroegtijdige vervanging aan te raden is, en voor welke apparaten levensduurverlenging een betere keus is voor het milieu. Hieruit blijkt dat vroegtijdige vervanging alleen is aan te raden voor de apparaatgroepen koelkasten/vriezers en wasdrogers. Mede daarom is, samen met UNETO VNI, besloten om geen nieuwe Energievreters campagne uit te voeren.

In de meeste gevallen is reparatie en levensduurverlenging de beste keuze. Daarom is contact gezocht met relevante partijen als Repair Café, Kringloop winkels Nederland, UNETO VNI en Monteur op Afstand om deze informatie met hen te delen. Milieu Centraal heeft een infographic laten maken van het overzicht en beschikbaar gesteld aan deze partijen. Gebruik eco-programma Milieu Centraal heeft daarnaast gewerkt aan een eigen campagne over het zuinig gebruik van de wasmachine. Veel consumenten denken dat het eco-programma minder zuinig is omdat het langer duurt. Als zij kiezen voor de reguliere programma’s, zal hun wasmachine echter een stuk minder zuinig zijn dan het energielabel zegt. Milieu Centraal wil misverstanden over het eco-programma weg nemen. Daarvoor heeft Milieu Centraal in oktober 2016 de samenwerking gezocht met Vara Groen Licht, dit heeft geresulteerd in een item in de uitzending van 24 oktober. Ook heeft Milieu Centraal een consumentenonderzoek laten uitvoeren naar de misverstanden omtrent het eco-programma. De resultaten daarvan worden gebruikt in een online campagne eind januari 2017.


49

Betere scheiding kleine apparaten Milieu Centraal heeft in 2016 verkennende gesprekken gevoerd met ICT Milieu, UNETO VNI en Wecycle om aandacht te vragen voor het belang van gescheiden inzameling van kleine elektrische apparaten. In eerste instantie focussen Milieu Centraal en haar partners daarbij op mobiele telefoons. Uit consumentenonderzoek blijkt dat een grote hoeveelheid afgedankte mobiele telefoons in huis blijft liggen. Inzameling van deze telefoons maakt het mogelijk om kostbare grondstoffen te recyclen. In 2016 heeft Milieu Centraal daar meerdere keren aandacht voor gevraagd via free publicity. Uitvoering van de gezamenlijke campagne is afhankelijk van het budget dat ICT Milieu hiervoor vrijmaakt. Zij heeft daar in 2016 geen besluit over genomen. Uitwerking van deze campagne is daarom doorgezet naar 2017.


50

III. Gezonde leefomgeving

6. Risico’s

Signalering nieuwe risico’s Milieu Centraal reikt consumenten handvatten aan om een zo veilig mogelijke leefomgeving te creëren, voor zichzelf en voor anderen. In overleg met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu wordt er ingezet op een aantal relevante kernthema’s: houtstook, asbest, elektromagnetische velden en fijnstof. Voor LED verlichting in beeldschermen is op basis van onderzoek besloten om hierop geen communicatieactiviteiten te ontwikkelen.

Houtstook In 2016 kwam Milieu Centraal veelvuldig in het nieuws met het onderwerp houtstook. Deels vanwege het persbericht over het consumentenonderzoek naar hout stoken en deels omdat journalisten ook zelf Milieu Centraal benaderden over dit onderwerp. In totaal bereikten we een oplage van ruim 4,1 miljoen met een advertentiewaarde van € 474.051. Het persbericht dat we naar aanleiding van het onderzoek uitbrachten stond bijvoorbeeld in Trouw en Metro. Een woordvoerder van Milieu Centraal ging met Gerard Ekdom op radio 2 in gesprek over verantwoord hout stoken. Ook in RTL nieuws werd aandacht besteed aan het onderwerp. Daarnaast zijn er 62 artikelen online geplaatst waarin men Milieu Centraal met informatie over hout stoken noemt, bijvoorbeeld bij De Telegraaf en TROS Radar.

Metro - 20 januari 2016

Ook in 2016 plaatsten een aantal lokale en regionale kranten de kant-en-klaar opgemaakte pagina die Milieu Centraal ontwikkelde. Het tijdloze karakter van de informatie zorgt ervoor dat consumenten concrete handelingsperspectieven krijgen.

Milieu Centraal nam in 2016 daar waar relevant, deel aan het Platform Houtrook en Gezondheid. Binnen het platform heeft zij wat betreft consumentencommunicatie als kennis- en onderzoekspartner een rol.

Milieu Centraal maakte in 2015 en 2016 een verbeterslag voor de webpagina’s over houtstook wat betreft zoekmachine optimalisatie (SEO). Doel was de website beter vindbaar te maken als mensen


51

zich oriënteren op het kopen van een nieuwe houtkachel. Zodat consumenten bij het oriënteren op de aankoop al gewezen worden op onafhankelijke informatie over de mogelijke risico’s van houtstook, de impact op het milieu en stooktips om overlast te beperken. Deze verbeterslag bleek aan de ene kant succesvol: we stegen in Google ranking bij sommige combinaties van zoekwoorden. Aan de andere kant was het ook een leerschool dat het moeilijk is om te concurreren met commerciële aanbieders van houtkachels. Pagina’s met informatie over hout stoken werden 32.000 keer bezocht. Milieu Centraal informeert consumenten graag over de realistische risico’s en handelingsperspectieven rondom dit thema. Op social media is hout stoken een veelbesproken onderwerp, met name door een klein aantal tegenstanders. Op social media lokt ieder bericht over het onderwerp dan ook veel reacties op. Met een bereik van bijna 28.000 en werd er 1.600 keer actie ondernomen naar aanleiding van de berichten door een bericht te delen, liken of een reactie te plaatsen. Asbest Asbest blijkt, met het asbestdakenverbod in aantocht, een belangrijk en bewogen risico-onderwerp te zijn. Milieu Centraal is een gedegen en gewaardeerde partner voor andere partijen, omdat de organisatie vanuit diverse bronnen de kern voor de consument weet te filteren. Dit resulteerde in het formuleren van een breed gedragen eenduidige communicatieboodschap richting consumenten. Relevante landelijke organisaties gebruiken dit document om hun communicatie te (her)formuleren. Milieu Centraal werkte hiervoor intensief samen met InfoMil.

Het consumentenonderzoek van Milieu Centraal, begin 2016 uitgevoerd door GfK, leverde een leidraad voor het communicatietraject op. Gemeenten bleken een belangrijke schakel om consumenten te motiveren hun asbestdak aan te pakken. In 2016 legden landelijke partijen de basis om ook de gemeenten actief te krijgen. Dit krijgt vervolg door in 2017 een toolkit voor gemeenten te ontwikkelen om met bewustwording en activatie van hun inwoners aan de slag te zijn.

De resultaten van het consumentenonderzoek werden door Vereniging Eigen Huis prominent verwerkt in een uitgebreid artikel in het magazine dat bij 706.000 huiseigenaren op de mat viel. Dit zorgde in één klap voor een advertentiewaarde van € 67.059. Daarnaast werd de informatie op 16 websites geplaatst en kreeg de woordvoerder ruime spreektijd bij twee regionale omroepen. In totaal realiseerde Milieu Centraal op dit thema interviews op twee regionale radiozenders, 31 online berichten en wat betreft printmedia een oplage van bijna 1,2 miljoen met een waarde van € 83.000. De verwachting is dat er nog meer mediaresultaten te rapporteren zijn in de rapportage


52

van 2017, omdat in januari 2017 de kant-en-klaar opgemaakte pagina over asbest verstrekt is aan huis-aan-huisbladen om te plaatsen. De pagina is gemaakt met budget en uren uit 2016. Milieu Centraal ging in 2016 samenwerken met partners waar consumenten bij klussen en verhuizen terechtkomen. Zo verzorgde Milieu Centraal presentaties over asbest op twee vakinhoudelijke conferenties over asbest en drie bijeenkomsten voor aankoopmakelaars van de NVM (Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs).

De kennis van consumenten over asbest vergroten is een eerste belangrijke stap in het communicatietraject. Hiervoor ontwikkelde Milieu Centraal twee instructievideo’s: over het herkennen van asbest en over het zelf verwijderen van asbest. De informatie over de veiligste manier van het zelf verwijderen met de minste emissie van (asbest)vezels was nergens hapklaar op één plek beschikbaar. Om tot een eenduidige

boodschap te komen voerde Milieu Centraal onderzoek uit. Tijdens het ontwikkelen van de video’s onderhield Milieu Centraal nauw contact met verschillende partijen om te zorgen voor het meest betrouwbare resultaat. Inmiddels staan de video’s op websites van NVM en enkele makelaars, Vereniging Eigen Huis, GGD’en, Vereniging van Klussenbedrijven (VLOK) en InfoMil en diverse lokale media.

In januari besteedde Milieu Centraal op social media aandacht aan asbest. In totaal hadden drie berichten op Facebook een bereik van 186.000 mensen. Ruim 4.000 mensen klikten op het Facebook bericht dat doorlinkte naar informatie over de subsidie, 750 mensen deelden of liketen dit bericht. Op Twitter noemden 49 mensen asbest in hun tweet naar aanleiding van vier berichten van Milieu Centraal over asbest. In totaal hadden de Milieu Centraal tweets een bereik van 71.400 en een PR-waarde van € 8.800.


53

In 2016 paste de webredactie de informatie op de website aan. Er zijn nu twee aparte pagina’s over het onderwerp: Asbest en Asbest verwijderen. Pagina’s over asbest werden 45.000 keer bezocht en bezoekers bleven gemiddeld bijna 5 minuten op een pagina over asbest. Fijnstof In de eerste helft van 2016 is de kennisbasis geactualiseerd over fijnstof en de belangrijkste bronnen van uitstoot. Deze informatie verwerkte de webredactie op de relevante pagina’s op milieucentraal.nl. Consumenten zijn actief gewezen op hun handelingsperspectief bij de belangrijkste bronnen van fijnstof: vervoer en houtstook. Dit gebeurde door een minicampagne op social media. Via Facebook hadden de berichten een bereik van 36.000 en werd er 1.200 keer actie ondernomen naar aanleiding van de berichten door een bericht te delen, liken of te reageren. Op Twitter werden 9 tweets 75 keer gedeeld.

Elektromagnetische velden Door de secretarisfunctie die Milieu Centraal bij het platform Elektromagnetische Velden heeft, is alle (wetenschappelijke) informatie over dit onderwerp direct beschikbaar. Veel activiteiten die geïnitieerd moeten worden, kan Milieu Centraal vanuit de secretarisfunctie oppakken. Dit is een losse opdracht van RIVM aan Milieu Centraal. Daarom is met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu afgesproken dat een deel van de begrote uren en externe kosten worden doorgeschoven naar andere onderwerpen zoals asbest. De pagina’s over elektromagnetische velden werden 11.000 keer bezocht, waarbij men ongeveer 3,5 minuut op een pagina blijft.

7. Gezond in en om huis en tuin Of het nu in de tuin is, op je boot of bij het bestrijden van ongedierte: het is altijd beter om gebruik van chemische middelen te voorkomen. In dit project ‘Gezond in en om huis & tuin’ geeft Milieu Centraal consumenten voorlichting over de voor- en nadelen van verschillende middelen, en zet de alternatieven op een rij. Biociden en gewasbeschermingsmiddelen Om een positieve insteek te hebben, waarbij tips goed beklijven bij consumenten, gebruikt Milieu Centraal ‘natuurlijk tuinieren’ als koepelthema om diverse onderwerpen te belichten. Milieu Centraal weet via (online) media preventie en alternatieven voor chemische bestrijding op de kaart te zetten. Zonder verzending van een persbericht lukte het alsnog om een PR-waarde van € 92.291 in printmedia, met een oplage van ruim 2,3 miljoen te bereiken. Binnen één maand is Milieu Centraal maar liefst drie keer aangehaald in de Volkskrant. Op de dag dat de Tweede Kamer een petitie tegen glyfosaat aangeboden kreeg, heeft een woordvoerder van Milieu Centraal op radio 5 uitleg gegeven over het belang van preventie en alternatieven. Er verschenen 40 artikelen online waarin verwezen werd naar de organisatie. Online is ‘natuurlijk tuinieren’ ook een geliefd onderwerp. Met een update van de webpagina’s en een nieuwe webpagina over een bijenvriendelijke tuin was Milieu Centraal klaar voor het tuinseizoen. Het nieuws of weer geeft regelmatig aanleiding om een actueel bericht op de homepagina van milieucentraal.nl te zetten. Zo komen verschillende onderwerpen aan bod: minder bestrating helpt bij wateroverlast en zorgt voor minder groene aanslag, bij zonnig weer geeft Milieu Centraal graag tips


54

waar je op moet letten bij je aankoop in het tuincentrum en de Open Imkerijdagen zijn een kans om natuurlijk tuinieren te promoten. Zo komen de tuinpagina’s ook in de top 10 van meest bezochte pagina’s terecht. In juni bezocht 4,65% van al het bezoek aan milieucentraal.nl een pagina over een tuinonderwerp en werden de tuinpagina’s dit jaar maar liefst 143.000 keer bezocht. Sociale media zijn een belangrijk kanaal om tips voor natuurlijk tuinieren over de bühne te krijgen: het onderwerp leent zich voor het delen van concrete tips. Twaalf Facebook berichten over natuurlijk tuinieren kregen bij elkaar een bereik van ruim 55 duizend. 625 keer werd er een reactie geplaatst of werd een bericht gedeeld. In 2016 vond de nulmeting plaats van het consumentenonderzoek naar de kennis, houding en het gerapporteerd gedrag van mensen ten aanzien van biociden en gewasbeschermingsmiddelen. De resultaten geven richting aan de communicatie. Het helpt kiezen welke (tuin)problemen extra aandacht behoeven en biedt ook interessante inzichten voor andere organisaties. Milieu Centraal is gevraagd een adviesrol voor consumentencommunicatie te vervullen bij het samenstellen van een toolkit voor retailers rondom biociden en gewasbeschermingsmiddelen. Inhoudelijke input voor de toolkit leverde Milieu Centraal aan middels een matrix voor een breed scala aan problemen. Deze matrix dient als basis voor verdere uitwerking van communicatie door de diverse retailpartijen. Bij de uitwerking loopt Milieu Centraal tegen een aantal dilemma’s aan, die de


55

onderzoeksafdeling van de organisatie graag verheldert. Daarom startte een onderzoeker in 2016 met een update van de kennisbasis. Bijensterfte Op basis van een toevoeging aan het brondocument staat er een nieuwe webpagina over bijenvriendelijke tuin online. In afstemming met de Nederlandse Bijenhoudersvereniging is er op social media aandacht besteed aan de Open Imkerijdagen. Om voor te sorteren op samenwerking rond deze dagen in 2017 ging Milieu Centraal dit jaar het gesprek aan met deze vereniging.

Ongedierte Omdat ongedierte een onderwerp is wat consumenten bezig houdt, grijpt Milieu Centraal dit aan om preventie en bestrijding zonder chemische middelen te promoten. Milieu Centraal startte het jaar met een persbericht uit met nieuws over het consumentenonderzoek over muizen dat het GfK voor Milieu Centraal uitvoerde. Dit bericht werd overgenomen door diverse regionale dagbladen en 26 websites zoals Metro, VARA Kassa en VARA Vroege Vogels. Bovendien leidde het tot een artikel in het vakblad voor ongediertebestrijders, zodat zij op hun beurt weer consumenten juist kunnen informeren over preventieve maatregelen. Ook voor zilvervisjes, een van de meest gezochte onderwerpen op milieucentraal.nl, stuurden we een persbericht uit. Dit leverde twee interviews bij regionale radiozenders op. In totaal leverde deze persberichten een bereik op van 278.679 met een PR-waarde van € 8.452. Op 31 websites was er aandacht voor de informatie van Milieu Centraal over ongediertebestrijding, waaronder websites van Margriet, Libelle en Tros Radar. In 2016 besteedde Milieu Centraal budget aan een kant-en-klaar opgemaakte pagina in huis-aan-huis bladen over ongedierte. De voorbereidingen voor deze pagina startten eind 2016. Begin 2017 wordt de pagina beschikbaar gesteld aan de redacties van de huis-aan-huisbladen. Het bereik zal daarom meegenomen worden in de rapportage in 2017. Op social media kregen de ongedierte onderwerpen aandacht en reacties. Op Twitter 33 tweets over muizen waarvan 5 van Milieu Centraal met een totaal bereik van 138.000 en een PR-waarde van € 8.000. Op Facebook zorgden twee berichten over muizen voor een bereik van 8400. Over zilvervisjes maakte Milieu Centraal een filmpje voor social media. Deze video werd 50.000 keer bekeken. De berichten over de zilvervis zorgden op Facebook voor een bereik van 116.300 mensen, waarvan 322 mensen reageerden of een bericht deelden. Online is ongediertebestrijding een hot item. Maar liefst 4,44% van de bezoekers van milieucentraal.nl bezoekt een pagina die over dit onderwerp gaat. Zilvervisjes zijn het populairst. Ook in 2016 zijn er wijzigingen doorgevoerd om de pagina’s over ongedierte actueel te houden.


56

Antifouling Begin 2016 zijn alle zeilen bij Milieu Centraal bijgezet om voor de start van het vaarseizoen een kernboodschap te formuleren en een webpagina online te zetten. Hiermee kunnen stakeholders, die zich bezig houden met watersport, eenduidige betrouwbare informatie gebruiken en verwijzen naar een onafhankelijke website voor informatie over onderhoud van boten. De webpagina is vanaf de livegang 1200 keer bezocht. Voor de helpdesk en webpagina op varendoejesamen.nl leverde Milieu Centraal de benodigde informatie en veelgestelde vragen over antifouling en de alternatieven aan.

In het najaar maakte Milieu Centraal een video over verstandig gebruik van antifouling en alternatieven. Deze video staat op milieucentraal.nl en varendoejesamen.nl en wordt rondom het vaarseizoen extra gepromoot via social media. Eén post op Facebook bereikte 41.582 mensen.

Een andere visueel middel om te helpen kiezen voor milieuvriendelijk onderhoud van boten is de infovisual die Milieu Centraal ontwikkelde. Deze visual gebruiken de betrokken partners om informatie simpel uit te leggen.

IV. Klimaat en duurzame energie

8. Urgentie aanpak Klimaatverandering

In 2015 is een interactieve klimaattool ontwikkeld, die bestaat uit een aantal animatiefilmpjes en infographics. Deze tool en de campagne ‘Klimaatklappers’ werd breed opgepakt in de media. Landelijke kranten, de NOS en diverse programma’s op NPO1 maakten gebruikt van de doorrekeningen en aangeboden informatie. In 2016 heeft Milieu Centraal de campagne op een aantal manieren kunnen doorontwikkelen.


57

Actualisatie kennisbasis en visuals Zowel alle berekeningen als het factsheet zijn inhoudelijk gecontroleerd en waar nodig geactualiseerd. De visuals zijn aangepast op basis van deze nieuwe cijfers. Er is een nieuwe visual ontwikkeld in samenwerking met het vormgevingsbureau In60seconds met daarin het totaaloverzicht van alle klimaatmaatregelen. Communicatie / media- en sociale benadering Op verschillende manieren heeft Milieu Centraal communicatiemiddelen uitgewerkt en een (sociale) mediabenadering opgezet om aandacht te genereren voor de klimaatklappers.

Er is een aparte campagnesite ontwikkeld voor de klimaatklappers: www.klimaatklappers.nl hierop staan alle visuals, de CO2 test en alle eerder ontwikkelde filmpjes met extra achtergrondinformatie.

In samenwerking met Pluk zijn er drie campagneweken ontwikkeld: Een weekje minder vlees, minder brandstof en minder afval.

Daarvoor heeft Milieu Centraal gifjes (hele korte filmpjes) laten ontwikkelen. Het weekje minder brandstof werd gedeeld door de NS en het inspireerde ook VARA Groen Licht tot een campagne ‘Kom de auto uit!’ waar ze wekelijks aandacht aan besteden.

http://www.klimaatklappers.nl/


58

Speciaal voor VARA Groen Licht ontwikkelde Milieu Centraal een korte test om te berekenen hoeveel CO2 je kunt besparen met een week (of een jaar) minder brandstof gebruiken: https://advies-op-maat.milieucentraal.nl/aom/?module=weekje_minder_brandstof

Deze campagneweken verliepen via Facebook en Twitter. Geïnteresseerden konden zich aanmelden voor de campagneweek waarbij ze iedere dag een nieuwsbrief met tips ontvingen over het thema van die week. Ook konden er prijzen gewonnen worden.

Milieu Centraal was met de klimaatklappers aanwezig op het netwerkplein tijdens de Nationale klimaattop 2016 op 26 oktober 2016. Hiervoor was een banner ontwikkeld. Ook ontwikkelden we een online quiz waarmee bezoekers hun kennis over het klimaat konden testen. Deze quiz – als ook de online CO2-test - is ook gebruikt voor social media doeleinden en staat ook op de campagnesite.

Er is een kant-en klaar pagina ontwikkeld voor huis-aan-huisbladen: deze is gratis aangeboden aan de redacties. Afhankelijk van de interesse in het onderwerp zorgt een kant-en-klaar pagina gemiddeld genomen voor een oplage van ca 1 miljoen.

Er is een mailing uitgegaan naar de lokale, regionale en landelijke pers met een kort persbericht en het herziene factsheet over de klimaatklappers. Aanleiding was de nationale klimaattop op 26 oktober.

https://advies-op-maat.milieucentraal.nl/aom/?module=weekje_minder_brandstof

https://advies-op-maat.milieucentraal.nl/aom/?module=weekje_minder_brandstof


59

Twee dagen later heeft Milieu Centraal een mailing verstuurd met informatie over de klimaatklappers, aan alle energieloketten in Nederland voor gratis gebruik van de campagne-informatie.

Kant-en-klare pagina voor lokale huis-aan-huisbladen Afstemming CO2-data reisbranche Milieu Centraal heeft afstemmingsgesprekken gevoerd met de ANVR en de NHTV wat heeft geleid tot afstemming over de te hanteren CO2 data voor vliegverkeer. De ontwikkeling van een consumententool over duurzaam toerisme heeft Milieu Centraal opgenomen in het Kaderprogramma duurzaam consumeren 2017.


60

(Sociale) media - enkele resultaten Een klapper op social media: maatregelen in huis, voeding, vervoer waarmee je het meeste CO2 kunt besparen

Artikel NRC 4 november 2016 met berekeningen van Milieu Centraal:

https://www.nrc.nl/nieuws/2016/11/04/alles-moet-anders-vanaf-nu-geldt-parijs-5145178-a1530343

https://www.nrc.nl/nieuws/2016/11/04/alles-moet-anders-vanaf-nu-geldt-parijs-5145178-a1530343


61

9. Green Deal CO2 Emissiefactoren Milieu Centraal is op dit moment nog de facilitator van de Green Deal CO2-emissiefactoren. Deze heeft als doel een gezamenlijke lijst van actuele CO2 emissiefactoren beschikbaar te stellen en hiervoor draagvlak te genereren. Deze lijst werd 17 november 2014 gepubliceerd op de openbaar toegankelijke website www.CO2emissiefactoren.nl. De lancering van de site en de lijsten met data leverde veel (inhoudelijke) reacties en verzoeken op. Deze zijn grotendeels toegevoegd aan een ‘wensenlijst’. Verschillende verzoeken daarvan zijn opgepakt omdat ze belangrijk en urgent bleken. Transitiefase Naast de financiering voor deze Green Deal in het Kaderprogramma Duurzaam Consumeren heeft Milieu Centraal aanvullende financiering nodig om de basisactiviteiten te kunnen realiseren. Met veel partijen is inmiddels gesproken over het financieren van deze Green Deal. Het nut van de uniforme lijsten met CO2-emissiefactoren wordt breed onderkend. In toenemende mate maken CO2-instrumenten gebruik van de emissiefactoren. Dit veroorzaakt een versnelling van de dialoog met diverse partijen over emissiedata of gebruik van Nederlandse groene stroom, en een versnelling van nieuwe initiatieven in de markt die nu laagdrempelig CO2-data meenemen in hun nieuwe business modellen. Milieu Centraal heeft aan het begin van 2016 de wens uitgesproken het projectleiderschap van deze Green Deal in 2016 te willen overdragen aan een andere partij, omdat dit project te ver van haar kerntaken af ligt. De Green Deal is meer b2b georiënteerd en niet rechtstreeks gericht op voorlichting aan consumenten. Indien gewenst is Milieu Centraal wel beschikbaar om aangesloten te blijven voor

inhoudelijke vraagstukken, dan wel de organisatie van draagvlakactiviteiten. Gesprekken met onder meer Royal Haskoning DHV en MVO Nederland hebben in het najaar van 2015 plaatsgevonden, maar hebben niet geleid tot concrete plannen. Duidelijk is al wel dat de rol van Milieu Centraal in 2017 niet langer die van facilitator of penvoerder zal kunnen zijn.

http://www.co2emissiefactoren.nl/


62

Blik op de toekomst gericht De stuurgroep van de Green Deal heeft begin 2016 de blik verlegd en is zich meer op voortbestaan dan op (externe) financiering gaan richten. In maart 2017 zal de huidige Green Deal aflopen: wat kan of moet er daarna gaan gebeuren? Het draagvlak voor de lijst groeit onverminderd en dat blijkt vruchten af te werpen. De lijst CO2-emissiefactoren is inmiddels een begrip geworden. In juni 2016 heeft een bijeenkomst plaatsgevonden van een aantal organisaties met CO2 calculatie instrumenten. Het hoofdthema van de bijeenkomst was de vraag op welke manier een breder verband tussen deze organisaties een vorm zou kunnen krijgen, om daarmee de gezamenlijke belangen beter te kunnen dienen en borgen. Aanwezig waren, naast Milieu Centraal, SKAO, Stimular, Connekt en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, ook vertegenwoordigers van Klimaatplein, Climate Neutral Group, Trees for All, Hivos, TME, Carmacal en de Carbon manager. Deze organisaties besloten unaniem de handen ineen te slaan en zich gezamenlijk in te zetten voor het voortbestaan van de lijst. Eind 2016 is door mensen uit verschillende van de genoemde organisaties gewerkt aan een brief voor Infrastructuur en Milieu, een visie op het belang van de CO2-emissiefactoren en een organisatiedocument voor de voortzetting van de Green Deal emissiefactoren. Milieu Centraal heeft hierin slechts een faciliterende rol gespeeld om zo een nieuwe kartrekker ruim baan te geven. De verwachting is dat de brief voor het eind van de Green Deal aangeboden zal kunnen worden. Een aantal emissiefactoren was na twee jaar aan een herziening toe. In december 2016 zijn de voorbereidingen getroffen om de bijgewerkte cijfers begin januari 2017 te kunnen plaatsen op www.CO2emissiefactoren.nl.

http://www.co2emissiefactoren.nl/


63

Duurzaam Consumeren 2016 - MilieuCentraal.nl · over de groente- en fruitkalender te vernieuwen en...

Documents

Transcript of Duurzaam Consumeren 2016 - MilieuCentraal.nl · over de groente- en fruitkalender te vernieuwen en...