Actualiteitscollege 24 November 2015 - De nieuwe rendementsgarantie - actualiteitscollege van de...

De nieuwe rendementsgarantie

Prof. dr. Yves Stevens

Actualiteitscollege Leergang Pensioenrecht

Dinsdag 24 november 2015 ‐ 18u30

Faculteit Rechtsgeleerdheid Tiensestraat 41 3000 Leuven

Lokaal DV1 01.56

Actualiteitscollege LEERGANG PENSIOENRECHT

“De nieuwe rendementsgarantie” Inhoudsopgave

1. Akkoord Wet Aanvullende Pensioenen

2. CV De heer Patrick Marien

De heer Pieter Gillemon

3. Presentaties De heer Patrick Marien De heer Pieter Gillemon

4. Deelnemerslijst

5. Collegerooster Leergang Pensioenrecht

ONTWERPAKKOORD – PROJET D’ACCORD 15.10.15 – 18h30

Page 1 of 10

I. Aanvullende pensioenen

I. Pensions complémentaires

De sociale partners stellen voor dat de Wet Aanvullende Pensioenen (WAP) wordt enkel aangepast in de volgende zin: 1. De garantie moet op een verzekerbaar

niveau gebracht worden en tegelijkertijd toch een voldoende opbrengst waarborgen zodat zowel werkgever als werknemer het vertrouwen in de 2de pijler herwinnen. De garantie is van toepassing op alle toezeggingstypes (sectoraal, bedrijfsplan, …). Toepassingsgebied garantie: huidige regeling blijft onveranderd1. De rentevoet die van toepassing is op de werknemersbijdragen is gelijk aan de rentevoet die van toepassing is op de werkgeversbijdragen.

2. De rendementsgarantie is variabel.

De rentevoet van de garantie wordt bepaald volgens onderstaande formule: Vanaf 2016: rendementsgarantie (RG) = 65% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden (24 maanden = 2014 + 2015). Vanaf 2018: rendementsgarantie (RG) = 75% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden (24 maanden = 2016 + 2017)*. Vanaf 2020: rendementsgarantie (RG) =

Les partenaires sociaux proposent que la Loi sur les Pensions complémentaires (LPC) soit uniquement modifiée de la manière suivante : 1. La garantie doit être ramenée à un niveau

assurable et en même temps garantir un revenu suffisant pour que tant le travailleur que l’employeur retrouvent confiance dans le 2e pilier. La garantie est d’application à tous les types d’engagement (sectoriels, plans d’entreprises, …). Champ d’application garantie : le régime actuel reste inchangé3. Le taux qui est applicable aux cotisations personnelles est égal au taux qui est applicable aux cotisations patronales.

2. La garantie de rendement est variable. Le taux de la garantie est déterminé selon la formule suivante : A partir de 2016 : garantie de rendement (GR) = 65% x rendement moyen des OLO 10 ans sur 24 mois (24 mois = 2014 + 2015). A partir de 2018 : garantie de rendement (GR) = 75% x rendement moyen des OLO 10 ans sur 24 mois (24 mois = 2016 + 2017)*. A partir de 2020 : garantie de rendement

1 De rendementsgarantie is van toepassing op de werkgevers‐ en persoonlijke bijdragen in het kader van een toezegging

van het type ‘DC’ of ‘cash balance’. In een ‘DB’ plan is de garantie enkel van toepassing op de persoonlijke bijdragen. De garantie is niet van toepassing op eventuele vrijwillige persoonlijke bijdragen van de werknemer. De garantie is evenmin van toepassing op de ‘inkomende’ reserves, dat wil zeggen de reserves die van de pensioeninstelling van de voormalige werkgever worden overgedragen naar de pensioeninstelling van de nieuwe werkgever of naar een opvangstructuur. 3 La garantie s’applique aux cotisations patronales et personnelles dans les engagements de types ‘DC’ ou ‘cash balance’.

Dans un plan ‘DB’, la garantie s’applique uniquement aux cotisations personnelles. La garantie n’est pas applicable aux éventuelles cotisations personnelles volontaires du salarié. La garantie ne s’applique pas non plus aux réserves ‘entrantes ‘, c’est‐à‐dire les réserves transférées de l’organisme de pension de l’ancien employeur vers l’organisme de pension du nouvel employeur ou vers une structure d’accueil.


Page 2 of 10

85% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden (24 maanden = 2018 + 2019)*. *=telkens mits positief advies van de toezichthouder over de verzekerbaarheid.

De rentevoet wordt automatisch op 1 januari van elk jaar aangepast. Om te vermijden dat de rentevoet te vaak varieert, verandert hij alleen bij een wezenlijk verschil (+/‐ 0,25 bp.)

3. Er wordt in een bandbreedte voorzien:

1,75% minimum; 3,75% maximum.

4. In geval van verandering van de RG wordt

de impact op de reeds gestorte premies op dezelfde wijze verwerkt als vandaag reeds het geval is. Concreet betekent dit dat er voor de bestaande pensioenfondsen resp. groepsverzekeringen niets wijzigt. Daarom dient in de WAP het volgende opgenomen te worden:

In geval van verandering van de RG zullen beide methodes (horizontale en verticale) naast elkaar bestaan, met een default keuze: inrichters die hebben geopteerd voor

een resultaatsverbintenis (verzekeraar tak 21) volgen per definitie de horizontale benadering voor de minimumwaarborg;

inrichters die hebben geopteerd voor een middelenverbintenis (verzekeraar tak 23 of pensioenfonds) volgen per definitie de verticale benadering voor de minimumwaarbord.

Enkel bij invoering van een nieuw pensioenplan kan de werkgever beslissen om af te wijken van deze “default”2 en een andere benaderingswijze volgen voor de

(GR) = 85% x rendement moyen des OLO 10 ans sur 24 mois (24 mois = 2018 + 2019)*. *=chaque fois moyennant avis positif de l’autorité de contrôle sur l’assurabilité.

Le taux est adapté automatiquement le 1er janvier de chaque année. Pour éviter que le taux varie trop souvent, le taux n’est adapté qu’en cas d’écart significatif (+/‐ 0,25 pb.).

3. Une fourchette est prévue : 1,75% minimum; 3,75% maximum.

4. En cas de modification de la GR, l’impact sur les primes déjà versées est le même qu’aujourd’hui. Concrètement, ceci signifie que rien ne change pour les fonds de pension et les assurances groupes existantes. C’est pourquoi il convient de mentionner ce qui suit dans la LPC : En cas de changement de GR, les deux méthodes (horizontale et verticale) vont coexister avec un choix par défaut : les organisateurs qui ont opté pour une

obligation de résultat (assureur branche 21) suivent par définition l’approche horizontale pour la garantie minimum ;

les organisateurs qui ont opté pour une obligation de moyens (assureur branche 23 ou fonds de pension) suivent par définition l’approche verticale pour la garantie minimum.

En cas d’introduction d’un nouveau plan de pension uniquement, l’employeur peut décider de déroger à ce choix par défaut et

2 Pensioenplannen die uitbreiden qua toepassingsgebied of hun plan verbeteren vormen geen nieuw pensioenplan.


Page 3 of 10

minimumgarantie. Onverminderd het voorgaande, zal de evolutie van de rendementsgarantie de contractuele afspraken (type 1, type 2, type 3 – cfr. bijlage 1) tussen pensioeninstellingen en de inrichters respecteren.

5. Principes voor een minimum overlijdensdekking voor nieuwe slapers*:

1) Terugbetaling van de reserves (default)

a. Zonder medisch onderzoek; b. Financiering door de slaper via de

reserve; c. Te bepalen collectief tarief dat

gunstiger is dan het individueel tarief.

2) Geen overlijdensdekking (expliciete

keuze binnen een periode van 1 jaar volgend op het einde van de arbeidsovereenkomst).

*nieuwe slaper = aangeslotene die slaper wordt vanaf de inwerkingtreding van de wet (01.01.2016)

6. Deze regeling treedt in werking op 1 januari

2016.

de suivre une autre approche pour la garantie minimum4. Sans préjudice de ce qui précède, l’évolution de la garantie de rendement respectera les engagements contractuels (type 1, type 2, type 3 – cf. annexe 1) entre les organismes de pensions et les organisateurs.

5. Principes d’une couverture décès minimum pour tous les nouveaux dormants* : 1) Remboursement des réserves (par

défaut) a. Sans examen médical ; b. Payable par l’affilié dormant sur ses

réserves ; c. Tarif collectif à déterminer, plus

avantageux que le tarif individuel. 2) Pas de couverture décès (choix explicite

dans un délai de 1 an suivant la fin du contrat de travail).

*nouveau dormant = affilié qui devient dormant à partir de l’entrée en vigueur de la loi (01.01.2016)

6. Cette réglementation entre en vigueur le 1

janvier 2016.

Daarnaast zullen de sociale partners op eigen initiatief een advies in de NAR uitbrengen omtrent de volgende aspecten: 1. Bijsturingen, teneinde ongewenste effecten

te vermijden, in het kader van de vooropgestelde verhoging van de opnameleeftijd voor de tweede pijler:

De mogelijkheid van uitkering van de

prestatie (liquidatie) uitbreiden tot werknemers die verder blijven werken ook al vervullen zij de voorwaarden om

En outre, les partenaires sociaux remettront d’initiative un avis au CNT concernant les aspects suivants: 1. Des propositions de modifications dans le

cadre de la proposition de relèvement de l’âge à partir duquel les prestations du deuxième pilier peuvent être liquidées, et ce afin d’éviter des effets pervers :

Etendre la possibilité d’octroyer les

prestations (liquidation) aux travailleurs qui continuent de travailler alors qu’ils remplissent les conditions pour partir

4 Les plans de pension dont le champ d’application est étendu ou qui sont améliorés ne constituent pas de nouveaux plans

de pension.


Page 4 of 10

in vervroegd pensioen te gaan;

De mogelijkheid om het aanvullend pensioenkapitaal vanaf 60 jaar op te nemen, uitbreiden naar alle werknemers die in of vόόr 1958 zijn geboren (58 jaar in 2016);

De mogelijkheid om het aanvullend pensioenkapitaal vanaf 60 jaar op te nemen, uitbreiden naar alle werknemers die ontslagen zijn met het oog op SWT vanaf ten vroegste 55 jaar, in het kader van een sociaal plan dat vόόr 1 oktober 2015 is afgesloten en neergelegd;

SWT gelijkstellen met werkloosheid om te genieten van het belastingtarief van 10% in geval van liquidatie van het kapitaal op 65 jaar (in plaats van 16,5%).

2. Monitoring

De sociale partners vragen aan de autoriteiten belast met de prudentiële controle om, zonder te raken aan de regels van Solvency II, een monitoring van bovenstaande afspraken te organiseren en daartoe desgevallend de nodige instrumenten te ontwikkelen.

en pension anticipée ;

Etendre la possibilité de prendre son capital pension complémentaire à partir de 60 ans à tous les travailleurs nés en ou avant 1958 (58 ans en 2016) ;

Etendre la possibilité de prendre son

capital pension à partir de 60 ans à tous les travailleurs licenciés en vue d’un RCC au plus tôt à 55 ans, dans le cadre d’un plan social conclu et déposé avant le 1er octobre 2015 ;

Assimiler les RCC à du chômage pour

bénéficier du taux d’imposition de 10% en cas de liquidation du capital à 65 ans (au lieu de 16,5%).

2. Monitoring

Les partenaires sociaux demandent aux autorités en charge du contrôle prudentiel d’organiser un monitoring des accords prévus ci‐dessus et de développer, le cas échéant, les instruments nécessaires à cet effet, sans porter atteinte aux règles de Solvency II.


Page 5 of 10

II. Dossiers RVA

II. Dossiers ONEM

1. Outplacement Voor de toepassing van cao 82 (werknemers ≥ 45 jaar) of in geval van herstructurering maken de sociale partners de onderstaande afspraken inzake beschikbaarheid en outplacement. Zij vragen dat de regelgeving daarmee in overeenstemming wordt gebracht. Het is aan de werknemer om een attest aan de RVA van zijn/haar stelsel van beschikbaarheid te vragen en mee te delen aan de werkgever. Deze kennisgeving vormt het vertrekpunt van de verdere procedure (termijnen en sanctie). Rechten/plichten inzake outplacement: A. In geval van geen beschikbaarheid geen rechten noch plichten.

B. In geval van volledige beschikbaarheid

inclusief DISPO (= actieve beschikbaarheid): verplichting voor de werkgever om

vervolgens outplacement aan te bieden; verplichting voor de werknemer om een

aanbod te vragen (zo de werkgever dit niet automatisch doet);

verplichting voor de werknemer om outplacement te volgen.

C. In geval van aangepaste of passieve

beschikbaarheid: vanaf 60 jaar (vanaf 2017/18 62 jaar)

geen automatisch aanbod outplacement, maar wel op uitdrukkelijk verzoek; tegenover die kost en plicht voor de werkgever moet dan ook de plicht voor de werknemer staan om daarop in te gaan en effectief naar behoren het outplacement te volgen;

vóór 60 jaar (vanaf 2017/18 62 jaar) gelden dezelfde regels als voor punt B.

Voor de punten B en C geldt dat aan de

1. Outplacement Pour l’application de la CCT 82 (travailleurs ≥ 45 ans) ou en cas de restructuration, les partenaires sociaux concluent les accords suivants en matière de disponibilité et d’outplacement. Ils demandent que la réglementation soit alignée sur ceux‐ci. Il appartient au travailleur de demander à l’ONEm une attestation de son régime de disponibilité et de la communiquer à l’employeur. Cette communication constitue le point de départ de la suite de la procédure (délais et sanction). Droits/obligations en matière d’outplacement : A. En cas de non disponibilité ni droits ni obligations.

B. En cas de disponibilité complète y compris

DISPO (= disponibilité active) : obligation pour l’employeur d’offrir

ensuite un outplacement ; obligation pour le travailleur de

demander une offre (si l’employeur ne le fait pas automatiquement) ;

obligation pour le travailleur de suivre l’outplacement.

C. En cas de disponibilité adaptée ou passive :

à partir de 60 ans (à partir de 2017/18 62

ans) pas d’offre automatique d’outplacement, mais bien sur demande expresse ; en contrepartie de ce coût et de cette obligation pour l’employeur, le travailleur doit avoir l’obligation d’y répondre et de suivre effectivement l’outplacement ;

avant 60 ans (à partir de 2017/18 62 ans), les règles prévues au point B sont d’application.

Pour les points B et C, des sanctions sont associées aux obligations et aux droits


Page 6 of 10

verplichtingen en de rechten respectievelijk in hoofde van de werkgever en de werknemer sancties gekoppeld zijn. In geval van een tewerkstelling minder dan halftijds, blijft outplacement in toepassing van cao 82 enkel mogelijk op uitdrukkelijk verzoek van de werknemer (dus zoals nu geen automatisch recht).

respectifs de l’employeur et du travailleur. En cas d’emploi inférieur à un mi‐temps, l’outplacement en application de la CCT 82 n’est possible qu’à la demande expresse du travailleur (comme c’est le cas actuellement, il n s’agit donc pas d’un droit automatique).

2. Controle op beschikbaarheid IGU

Inzake de beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt van deeltijdse werknemers die een IGU genieten, maken de sociale partners volgende afspraken. Zij vragen dat de regelgeving daarmee in overeenstemming wordt gebracht.

A. Voor IGU’ers met een contract minder dan

een halftijdse betrekking geldt gedurende de eerste 12 maanden actieve beschikbaarheid; nadien geldt de aangepaste beschikbaarheid zoals geformuleerd onder punt B.

B. Voor IGU’ers met een contract dat minstens een halftijdse betrekking bedraagt, geldt de aangepaste beschikbaarheid, maar dan met minstens éénmaal per 24 maanden controle.

C. Voor alle IGU’ers die op 1 oktober 2015 55 jaar of ouder zijn, geldt de passieve beschikbaarheid.

2. Contrôle de la disponibilité AGR

En ce qui concerne la disponibilité pour le marché du travail des travailleurs à temps partiel qui bénéficient d’une AGR, les partenaires sociaux concluent les accords suivants. Ils demandent que la réglementation y soit conformée.

A. Pour les bénéficiaires d'une AGR dont

le contrat est inférieur à un mi‐temps,

la disponibilité active s'applique durant

les 12 premiers mois ; ensuite

s’applique la disponibilité adaptée telle

que formulée au point B.

B. Pour les bénéficiaires d'une AGR dont

le contrat est supérieur ou égal à un mi‐

temps, la disponibilité adaptée

s'applique, mais avec un contrôle au

moins une fois par 24 mois.

C. Pour tous les bénéficiaires d’une AGR

âgés de 55 ans ou plus au 1er octobre

2015, la disponibilité passive

s’applique.


Page 7 of 10

III. Dossiers verder af te werken

III. Dossiers à clôturer

1. Beperking aantal dagen tijdelijke werkloosheid

De regering wil een besparing realiseren door een maximum aantal dagen economische werkloosheid voor arbeiders per jaar en per werkgever op te leggen. De sociale partners zullen daaromtrent een gezamenlijk alternatief voorstel uitwerken, met de bedoeling om daarover met de bevoegde minister in overleg te treden en tot een gedragen oplossing te komen.

1. Limitation du nombre de jours de chômage temporaire

Le gouvernement veut réaliser des économies en imposant un nombre maximum de jours de chômage économique pour les ouvriers par an et par employeur. Les partenaires sociaux vont élaborer une proposition alternative commune, dans le but d'engager la concertation avec le ministre compétent et de parvenir dans ce dossier à une solution largement soutenue.

2. Werkhervatting na twee maanden arbeidsongeschiktheid (RIZIV)

De sociale partners vernemen dat aangepaste

voorstellen zullen worden voorgelegd. Zij zullen

deze voorstellen bekijken en daaromtrent een

gezamenlijk voorstel uitwerken, met de

bedoeling om daarover met de bevoegde

ministers in overleg te treden en tot een

gedragen oplossing te komen.

2. Reprise du travail après deux mois d’incapacité de travail (INAMI)

Les partenaires sociaux apprennent que des

propositions adaptées vont être présentées. Ils

examineront ces propositions et élaboreront

une proposition commune, dans le but

d'engager la concertation avec les ministres

compétents et de parvenir dans ce dossier à

une solution largement soutenue.


Page 8 of 10

IV. Nog te regelen praktische modaliteiten

IV. Modalités pratiques restant à régler

1. Refertejaar voorwaarden tijdelijke werkloosheid voor bedienden

De sociale partners vragen dat het referentiepunt voor de invulling van de voorwaarden om beroep te doen op het stelsel van tijdelijke werkloosheid voor bedienden als volgt wordt aangepast: mogelijkheid om een daling van 10% (verlies aan omzet, bestellingen, …) aan te tonen ten opzichte van:

ofwel het kalenderjaar 2008; ofwel het kalenderjaar KJ‐1 of KJ‐2; ofwel om een gemotiveerde aanvraag

in te dienen bij de bevoegde minister. Bedrijven die momenteel een erkenning hebben, moeten geen nieuwe erkenningsprocedure doorlopen.

1. Année de référence conditions du chômage temporaire pour employés

Les partenaires sociaux demandent que le point de référence pour satisfaire aux conditions permettant de recourir au régime de chômage temporaire pour les employés soit adapté comme suit : possibilité de démontrer une baisse de 10% (perte de chiffre d’affaires, commandes…) par rapport à :

soit l’année calendrier 2008 ;

soit l’année calendrier AC‐1 ou AC‐2 ;

soit permettre le dépôt d'une

demande motivée auprès du ministre

compétent.

Les entreprises actuellement reconnues ne doivent pas se soumettre à une nouvelle procédure de reconnaissance.

2. Praktische problemen (kader)cao’s SWT NAR

In het licht van de nieuwe regelgeving inzake SWT stellen zich een aantal praktische problemen voor de toepassing van de (kader)cao’s die gesloten zijn in de NAR (m.b.t. de bijzondere regimes lange loopbaan en zware beroepen en de cao’s SWT op 60 jaar gesloten vóór 30 juni 2015). Om daaraan tegemoet te komen zullen zij een aantal reglementaire wijzigingen voorstellen in een gezamenlijk advies.

2. Problèmes pratiques CCT (cadres) RCC du CNT

Dans le cadre de la nouvelle réglementation sur le RCC, un certain nombre de problèmes pratiques se posent pour l'application des CCT (cadres) qui ont été conclues au CNT (concernant les régimes particuliers longues carrières et métiers lourds et les CCT RCC à 60 ans conclues avant le 30 juin 2015). Pour remédier à ces problèmes, ils proposeront plusieurs modifications réglementaires dans un avis commun.

3. Beschikbaarheid en vastkliksysteem SWT Werknemers die in tempore non suspecto gebruik hebben gemaakt van het vastkliksysteem voor wat betreft het behoud van de toegang tot SWT (instapvoorwaarden) en aldus het engagement namen om langer te blijven werken, genieten niet van dit vastkliksysteem voor wat de regels inzake de beschikbaarheid betreft. Die regels zijn intussen gewijzigd en verstrengd, waardoor deze werknemers dreigen te worden gestraft voor de keuze die zij maakten om langer te werken. Daarom vragen de sociale partners aan de

3. Disponibilité et système de cliquet RCC Les travailleurs qui ont, in tempore non suspecto, recouru au système de cliquet pour maintenir l'accès au RCC (conditions d'entrée) et se sont donc engagés à travailler plus longtemps ne bénéficient pas de ce système de cliquet pour ce qui est des règles en matière de disponibilité. Ces règles ont entre‐temps été modifiées et rendues plus strictes. Par conséquent, ces travailleurs risquent d'être sanctionnés pour avoir choisi de travailler plus longtemps.


Page 9 of 10

regering om het vastkliksysteem ook te laten gelden voor de toepassing van de regels inzake de beschikbaarheid. Werknemers die gebruik hebben gemaakt van het vastkliksysteem voor de instapvoorwaarden voor SWT, zouden dan ook kunnen blijven genieten van het regime inzake beschikbaarheid dat op het ogenblik van het vastklikken van toepassing was.

C'est la raison pour laquelle les partenaires sociaux demandent au gouvernement d'étendre le système de cliquet à l'application des règles relatives à la disponibilité. Les travailleurs qui ont recouru au système de cliquet pour les conditions d'entrée dans le RCC pourraient dès lors continuer à bénéficier du régime de disponibilité qui était d'application au moment du cliquet.


Page 10 of 10

Bijlage 1: Formulering type contracten in aanvullende pensioenen

Annexe 1: Formulation des types de contrats en matière de pensions complémentaires

3 types van contracten tussen de inrichter en de pensioeninstelling te onderscheiden

Il faut distinguer trois types de contrats entre l’organisateur et l’organisme de pension.

Type 1 Een contract waarbij een tariefgarantie wordt geboden op de opgebouwde reserves. In dit type van contract weet de aangeslotene welk verwacht pensioenkapitaal staat t.o.v. de opgebouwde reserve (het tarief ligt immers vast). Bij een wijziging van het tarief heeft dit enkel impact op de toekomstige premies.

Type 1 Un contrat offrant une garantie tarifaire sur les réserves acquises. Dans ce type de contrat, l’affilié sait quel est le capital de pension attendu par rapport à la réserve acquise (le taux est en effet fixe). Une éventuelle modification du taux n’a d’impact que sur les primes futures.

Type 2 Een contract waarbij een tariefgarantie wordt geboden op zowel de opgebouwde reserves als op de toekomstige premies. In dit type van contract weet de aangeslotene welk verwacht pensioenkapitaal staat t.o.v. de opgebouwde reserve en t.o.v. elke nieuw gestorte premie (het tarief ligt immers vast). Bij een wijziging van het tarief heeft dit enkel impact op het extra deel van de toekomstige premies dat hoger ligt dan de premie op het moment van wijziging.

Type 2 Un contrat offrant une garantie tarifaire tant sur les réserves acquises que sur les primes futures. Dans ce type de contrat, l’affilié sait quel est le capital de pension attendu par rapport à la réserve acquise et par rapport à chaque nouvelle prime versée (le taux est en effet fixe). Une éventuelle modification du taux n’a d’impact que sur la partie supplémentaire des primes futures qui dépasse la prime au moment de la modification.

Type 3 Een contract zonder enige tariefgarantie. De premies worden geïnvesteerd. De rendementen op deze investeringen worden volgens afgesproken regels (cfr. contract/beheersovereenkomst) verdeeld.

Type 3 Un contrat sans aucune garantie tarifaire. Les primes sont investies. Les rendements sur ces investissements sont répartis selon les règles convenues (cf. contrat / contrat de gestion).

Curriculum Vitae Patrick Marien

Patrick Marien is meer dan 25 jaar actief in de sector van de aanvullende pensioenen en

is actuaris van opleiding. Sinds 2007 werkt hij bij Aon Hewitt. Patrick heeft ervaring in de

verzekeringssector en met pensioenfondsen. Hij voert studies uit in het kader van de

financiering, de omvorming en de boekhoudkundige verwerking van pensioenplannen en

is aangewezen actuaris voor een aantal pensioenfondsen. Patrick is lector in de Leergang

Pensioenrecht en geeft de cursus rond actuariële aspecten.

Curriculum Vitae Pieter Gillemon

Pieter werkt voor PwC sinds 1999. Zijn focus ligt op het vakgebied van de pensioenen, en

dit zowel in een nationale als een internationale context. Zijn werkveld omvat onder

meer het fiscale en juridische kader van de wettelijke en aanvullende pensioenen, het

traceren van risico’s inzake bedrijfspensioenregelingen in het licht van fusies en

overnames van ondernemingen, harmoniseringstrajecten, de overgang van DB naar DC,

verzekerde oplossingen versus pensioenfondsen, derisking van pensioenverplichtingen,

pensioen‐regelingen voor internationaal mobiele werknemers, etc.

In dit kader besteedt hij bijzondere aandacht aan aangepaste begeleiding, ondersteuning

en communicatie ten aanzien van de verschillende stakeholders.

Pieter heeft een masterdiploma in de rechten en tevens een masterdiploma in de

handelswetenschappen. Hij heeft ook een bachelor in de fiscale wetenschappen (Fiscale

Hogeschool) en hij volgde de Leergang Pensioenrecht (KU Leuven). Sinds 2005 is hij

erkend belastingconsulent (IAB).

Actualiteitscollege

“De nieuwe rendementsgarantie”

24 november 2015

2

TEN GELEIDERendementsgarantie

verzekerbaarheid koopkrachtbehoud%


Actualiteitscollege Leergang Pensioenrecht

24 november 2015

Patrick Marien

Aon Hewitt | HR Solutions 4

Te bereiken doel plannen: 23%

Vaste lasten plannen: 74%

Evolutie plantypes doorheen de jarenBron: Aon Hewitt, Pension Survey 2014

70%

30%

0%

23%

74%

3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Te bereiken doel Vaste lasten Cash balance

1996

1998

2000

2002

2004

2007

2010

2013

AlgemeenVaste bijdragen


Algemeen

De WAP-garantie betreft de relatie tussen de werkgever en de werknemer.

Daarnaast is er de relatie tussen de werkgever en de pensioeninstelling (PI)

Jaar StortingWG

1 100

2 100

3 100

4 100

5 100

6 100

7 100

8 100

9 100

10 100

Jaar Opbouwaan 1% bij PI

1 101

2 203

3 306

4 410

5 515

6 621

7 729

8 837

9 946

10 1057

Jaar

WAP-garantie3,25%

1 103

2 210

3 320

4 434

5 551

6 672

7 797

8 926

9 1060

10 1197

BijkomendWG

1197

(1057)

140

Geen rekening gehouden met kosten


WAP-garantieAnno 2015

Artikel 24 §1 WAP

– Werknemer

– 3,75%

Artikel 24 §2 WAP

– Werkgever

– Na 5 jaar: 3,25% (*)

– Aftrek van verbruik voor de dekking van het overlijdens- en invaliditeitsrisico vóór de pensionering

– Aftrek van de dekking van de kosten beperkt tot 5% van de stortingen

Wanneer: bij overdracht van de verworven reserves in kader van uittreding, pensionering of bij opheffing van de pensioentoezegging

Voor de berekening van de minima wordt, in geval van wijziging van de vermelde rentevoet, op de bijdragen, die voor die wijziging werden gestort, de oude rentevoeten toegepast tot op het ogenblik van die wijziging en vanaf de wijziging, de nieuwe rentevoet.

De werkgever zuivert de tekorten ten opzicht van de WAP-garantie aan

(*) Binnen 5 jaar na de aansluiting: indexering van de stortingen (max. 3,25%)


Akkoord G10 - Algemeen

De garantie moet op een verzekerbaar niveau gebracht worden en tegelijkertijd toch een voldoende opbrengst waarborgen zodat zowel werkgever als werknemer het vertrouwen in de tweede pijler herwinnen.

Verzekerbaarheid Koopkracht


Akkoord G10 - Toepassing

De garantie is van toepassing op alle toezeggingstypes (sectoraal, bedrijfsplan, …)

Toepassingsgebied garantie: huidige regeling blijft onveranderd:

– Op persoonlijke bijdragen ongeacht het type pensioentoezegging, dus ook in vaste prestatie (defined benefit)

– Op de patronale bijdragen:

• Vaste bijdragen (defined contribution)

• Cash balance

– Ongeacht de pensioeninstelling: IBP (Pensioenfonds) of verzekerd

– De garantie is niet van toepassing op:

• Eventuele vrijwillige persoonlijke bijdragen van de werknemer

• “inkomende” reserves, reserves die van de pensioeninstelling van de voormalige werkgever worden overgedragen naar de pensioeninstelling van de nieuwe werkgever of naar een opvangstructuur.


Akkoord G10 – welke rentevoet?

De rentevoet die van toepassing is op de werknemersbijdragen is gelijk aan de rentevoet die van toepassing is op de werkgeversbijdragen

De rendementsgarantie is variabel.

De rentevoet van de garantie wordt bepaald volgens de formule:

(*) telkens mits positief advies van de toezichthouder over de verzekerbaarheid

Rendementsgarantie (RG)

Vanaf 2016 65% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden

Vanaf 2018 75% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden (*)

Vanaf 2020 85% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden (*)



(*) telkens mits positief advies van de toezichthouder over de verzekerbaarheid

Rendementsgarantie (RG)

Vanaf 2016

65% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden

Vanaf 2018

75% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden (*)

Vanaf 2020

85% x gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden (*)

?



De rentevoet wordt automatisch op 1 januari van elk jaar aangepast.

– Mechanisme uitwerken

Om te vermijden dat de rentevoet te vaak varieert, verandert hij alleen bij een wezenlijk verschil (+/-0,25%)

Er wordt een bandbreedte voorzien:

– 1,75% minimum;

– 3,75% maximum.

1,75%

3,75%



De rentevoet die van toepassing is op de werknemersbijdragen is gelijk aan de rentevoet die van toepassing is op de werkgeversbijdragen

Persoonlijk Patronaal

3,75% -> variabel (bandbreedte)

3,25% -> variabel (bandbreedte)

(Kosten beperkt tot 5%)

(Dekking overlijdens- en invaliditeitsrisico)

wijzigingen

?



Referentietarief van de OLO’s (rendementen gebaseerd op een vaste resterende looptijd van 10 jaar)

Wijziging in 2017 is hoogst onwaarschijnlijk

Wijziging vanaf

– 1,75% + 0,25% = 2,00%

– Gemiddeld rendement van de OLO 10 jaar over 24 maanden: meer dan 3%Bron: NBB

2015M1 0,72%

2015M2 0,60%

2015M3 0,46%

2015M4 0,40%

2015M5 0,86%

1015M6 1,21%

2015M7 1,16%

2015M8 1,03%

2015M9 1,04%

2015M10 0,90%


Toegepaste methode (horizontale en verticale)

In geval van verandering van de RG wordt de impact op de reeds gestorte premies op dezelfde wijze verwerkt als vandaag reeds het geval is. Concreet betekent dit dat er voor de bestaande pensioenfondsen resp. groepsverzekeringen niets wijzigt. Daarom dient in de WAP het volgende opgenomen te worden:

In geval van verandering van de RG zullen beide methodes naast elkaar bestaan, met een default keuze:

– Horizontale benadering: inrichters die hebben geopteerd voor een resultaatsverbintenis (verzekeraar tak 21)

– Verticale benadering: inrichters die hebben geopteerd voor een middelenverbintenis (verzekeraar tak 23 of pensioenfonds)

De evolutie van de rendementsgarantie zal de contractuele afspraken (type 1, type 2, type 3) tussen pensioeninstellingen en de inrichters respecteren


Contractuele afspraakTak 21 – Type 1 – Garantie op opgebouwde reserves

Reserve op ogenblik

van wijziging

Toekomstige premies

Premie op ogenblik van wijziging van tarief garantie


Contractuele afspraakTak 21 – Type 2 – Garantie op opgebouwde reserves en toekomstige premies

Reserve op ogenblik

van wijziging Toekomstige premies

Premie op ogenblik van wijziging van tarief garantie


Contractuele afspraakTak 23 / Pensioenfondsen - Type 3

Een contract zonder enige tarief garantie

De premies worden geïnvesteerd

De rendementen op deze investeringen worden volgens afgesproken regels verdeeld

Spaarboekjesprincipe


WAP - garantieHorizontaal – garantie op de reserves

2015

2016

2017

2018

2019

105

110

115

…

1,75%

1,75%

?

Reserve 2015 100

3,25%


WAP - garantieHorizontaal – met toekomstgarantie op de premies

2015

2016

2017

2018

2019

100

100

100

…

3,25%

3,25%

3,25%

Reserve 2015 10

0

3,25%

5

5

5

1,75%

1,75%

?

51,75%

51,75%

51,75%


WAP - garantieVerticaal

Reserve 2015

100

105

1,75%

1,75%

110

? %

…

Spaarboekjesprincipe



In geval van verandering van de RG zullen beide methodes naast elkaar bestaan, met een default keuze:

– Horizontale benadering: inrichters die hebben geopteerd voor een resultaatsverbintenis (verzekeraar tak 21)

– Verticale benadering: inrichters die hebben geopteerd voor een middelenverbintenis (verzekeraar tak 23 of pensioenfonds)

EvolutieHorizontaal Verticaal

WAP % 1000 10002016 1,75% 1032,50 1017,502017 1,75% 1066,06 1035,312018 3,00% 1100,70 1066,372019 3,00% 1136,48 1098,362020 3,25% 1173,41 1134,052021 3,25% 1211,55 1170,912022 3,25% 1250,92 1208,962023 2,50% 1291,58 1239,192024 2,50% 1333,55 1270,172025 2,50% 1376,89 1301,92

Geen aftrek van kosten meegenomen in de

berekeningen

Opgebouwde reserves bedragen 1.000 op 31/12/2015



Horizontaal – met garantie op de reserves

premie Evolutie

WAP % 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 20252016 100 1,75% 101,75 103,53 105,34 107,19 109,06 110,97 112,91 114,89 116,90 118,942017 105 1,75% 106,84 108,71 110,61 112,55 114,51 116,52 118,56 120,63 122,742018 110 3,00% 113,30 116,70 120,20 123,81 127,52 131,35 135,29 139,342019 115 3,00% 118,45 122,00 125,66 129,43 133,32 137,32 141,442020 120 3,25% 123,90 127,93 132,08 136,38 140,81 145,392021 125 3,25% 129,06 133,26 137,59 142,06 146,682022 130 3,25% 134,23 138,59 143,09 147,742023 135 2,50% 138,38 141,83 145,382024 140 2,50% 143,50 147,092025 145 2,50% 148,63

1403,37



premie premie- 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025verhoging

2016 100 0 3,25% 103,25 209,86 319,93 433,57 550,91 672,07 797,16 926,32 1059,67 1197,362017 105 5 1,75% 5,09 10,26 15,53 20,89 26,34 31,89 37,54 43,28 49,132018 110 5 3,00% 5,15 10,45 15,92 21,55 27,34 33,31 39,46 45,802019 115 5 3,00% 5,15 10,45 15,92 21,55 27,34 33,31 39,462020 120 5 3,25% 5,16 10,49 16,00 21,68 27,55 33,602021 125 5 3,25% 5,16 10,49 16,00 21,68 27,552022 130 5 3,25% 5,16 10,49 16,00 21,682023 135 5 2,50% 5,13 10,38 15,762024 140 5 2,50% 5,13 10,382025 145 5 2,50% 5,13

1445,84

Horizontaal - met garantie op de reserves en op de toekomstige premies



Premie

2016 100 1,75% 101,752017 105 1,75% 210,372018 110 3,00% 329,982019 115 3,00% 458,332020 120 3,25% 597,122021 125 3,25% 745,592022 130 3,25% 904,052023 135 2,50% 1065,032024 140 2,50% 1235,152025 145 2,50% 1414,66

Verticale methode


Toegepaste methode (een vergelijking)

Horizontaal –garantie op

reserves en op premies


reserveVerticaal

Reserve op 1/1/2016

1.376,89 1.376,89 1.301,92

Premies vanaf 1/1/2016

1.445,84 1.403,37 1.414,66

Totaal 2.822,73 2.780,26 2.716,58


Keuze / Default

Enkel bij de invoering van een nieuw pensioenplan kan de werkgever beslissen om af te wijken van de “default” en een andere berekeningswijze volgen voor de minimumgarantie.

– Pensioenplannen die uitbreiden qua toepassingsgebied of een planverbetering vormen geen nieuw pensioenplan

Wat met een verandering van vb. Tak 21 naar Tak 23 / pensioenfonds?


Nieuw pensioenplanKeuze / Default


reserves en op premies


reserveVerticaal

Premies vanaf 1/1/2016

1.349,96 1.403,37 1.414,66

Evolutie

WAP %

2016 1,75%2017 1,75%2018 3,00%2019 3,00%2020 3,25%2021 3,25%2022 3,25%2023 2,50%2024 2,50%2025 2,50%


Overlijdensdekking voor slapers

Problematiek indien er geen overlijdensdekking is

Principe is om een minimum overlijdensdekking te voorzien voor wie slaper wordt vanaf de inwerkingtreding van de wet (01.01.2016)

Default is terugbetaling van de reserves

– Zonder medisch onderzoek

– Financiering door de slaper via de reserve

– Te bepalen collectief tarief dat gunstiger is dan het individueel tarief

– Geen overlijdensdekking: expliciete keuze binnen een periode van 1 jaar volgend op het einde van de arbeidsovereenkomst


Overlijdensdekking voor de slapers

Financiering door de slaper via de reserve

– Koopsom

– Periodieke premie

– Omzetting van de combinatie (“sterftetafel uit tarief halen”)

Wat gebeurt er met de tarificatie “pensioenkapitaal”

– Blijven de garanties behouden

Pensioenfondsen


De boekhoudkundige kost

Under IAS 19, the Post-employment benefit plans are classified as either defined contribution plans or defined benefit plan:

Defined contribution plans are post-employment benefit plans under which an entity pays fixed contributions into a separate fund and will have no legal or constructive obligation to pay further contributions if the fund does not hold sufficient assets to pay all employee benefits relating to employee service in the current and prior periods

Defined benefit plans

= All other plans


De boekhoudkundige kost – Defined ContributionStudie FSMA

Jaarrekeningen 2013

In kaart brengen van de visies van ondernemingen en audit-kantoren betreffende IAS 19

Steekproef

– 44 genoteerde ondernemingen

– Financieringswijze

• 81% verzekeringsondernemingen

• 5% pensioenfondsen

• 14% combinatie van beide


De boekhoudkundige kost – Defined ContributionStudie FSMA

Methodologie

– Intrinsieke waarde: 85% steekproef

– IAS 19 – methodologie (PUC): 15% steekproef

• “Backloading”: leidt dienstverband van een werknemer in latere jaren tot beduidend hogere vergoedingen

X% S / X% S1+Y%S2; moeten salarisverhogingen in aanmerking genomen worden om te bepalen of een plan al dan niet “backloaded” is

In dat geval lineaire toewijzing


De boekhoudkundige kost – Defined ContributionGewijzigde WAP-garantie

Voor 2016

Intrinsieke waarde 85%

IAS 19 – methodologie (PUC)

15%

Na 2016

Intrinsieke waarde

IAS 19 – methodologie (PUC)

?

ActualiteitscollegeLeergang Pensioenrecht

24 november 2015

www.pwc.com

Pieter Gillemon +32 (0)2 710 73 [email protected]

PwC

Waarover ik het met u wil hebben

Basis = het ontwerpakkoord van de sociale partners van 15/10/15

De nieuwe rendementsgarantie vanuit fiscaal perspectief

Bijsturingen bij de geplande verhoging van de opnameleeftijd voor de tweede pijler

Belasting van de uitkering

2

PwC


vanuit fiscaal perspectief

Fiscaliteit van de 2de pensioenpijlerDe fiscus komt op verschillende ogenblikken langs

Bijdrage Uitkering

PwC 37

Persoonlijke bijdrage: belastingvermindering ?

Werkgeversbijdrage: aftrekbaar ?

Belastingheffing bij overdracht / uitkering ?

PwC

De fiscale aftrekbaarheid van pensioenbijdragen wordt geregeld in het Wetboek van de Inkomstenbelastingen

De wettelijke en bovenwettelijke uitkeringen naar aanleiding van de pensionering, uitgedrukt in jaarlijkse renten, mogen niet meer bedragen dan 80 pct van de laatste normale brutojaarbezoldiging en moeten worden berekend op basis van de normale duur van een beroepswerkzaamheid. (art. 59, §1, 2°, eerste lid WIB92)

5

Fiscale begrenzing: ‘80% regel’

PwC

Fiscale begrenzing: ‘80% regel’

39

Pensioen-

instelling

WerknemersWerkgever

Fiscale aftrek-baarheid van de pensioenbijdragen

Geprojecteerd aanvullend pensioen + raming wettelijk pensioen

Hoger dan 80% van het loon?

Aftrekbareberoepskost?

Hoger dan 80% van het loon?

PwC

Vereenvoudigd rekenvoorbeeld - ‘80% regel’

40

80 %Berekening van de fiscale grens:

Aanvullend pensioen ≤ (80% x €50.000 – €25.000) x 40/40 = €15.000

Pensioenkapitaal op 65 jaar ≤ €15.000 x 16,1004 = €241.506

Uitgangspunten:

Gehuwde werknemer

Bruto jaarwedde: €50.000

Pensioenbijdrage: €6.000 / jaar

Pensioenkapitaal op 65 jaar: €300.000

Carrière in de onderneming: 40 jaar

Beperking van de fiscale aftrek van de bijdrage:

Aftrekbare pensioenbijdrage: €6.000 x €241.506 / €300.000 = €4.830,12

Niet aftrekbare pensioenbijdrage: €6.000 - €4.830,12 = €1.169,88

PwC

De ‘80% regel’ in een vastebijdrageplan

41

Wettelijk pensioen

Aanvullendpensioen

Pensioen-kapitaal op eindleeftijd

Laat

ste

norm

ale

inko

men

80 %

(80 % JW – WP) x N / 40

Pensioenbijdragen

0mzettings-factor

• Hoe lang wordt de bijdrage betaald?

• Welk rendementwordt er behaald?

PwC

Wat de overeenkomsten betreft die geen toezeggingen van het type "vaste prestatie" zijn, worden de daaraan verbonden bovenwettelijke uitkeringen vastgesteld door rekening te houden met de eigenschappen van de overeenkomst, de aan de overeenkomst verbonden verworven reserves en de volgende parameters:

- het verhogingspercentage van de bezoldigingen, indexeringinbegrepen;

- het percentage van kapitalisatie dat moet worden toegepast op deverworven reserves;

- het percentage van de deelnemingen in de winst.

(art. 59, §1, 2°, tweede lid WIB92)

9

In het wetboek van de Inkomstenbelastingen vinden we specifieke regels voor een vastebijdrageplan

• Deze bepalingen zijn ingevoerd met ingang vanaf 2007• De berekeningsparameters moeten concreet worden vastgelegd• Dat gebeurde tot op heden niet …

PwC

Bij gebrek aan concrete berekeningsparameters dringt een pragmatische benadering zich op...

Rechtsonzekerheid...43

• op basis van de huidige bezoldiging, zonder projectie

• in een tak 21 verzekering op basis van het verzekerde kapitaal dat bekomen wordt met het gewaarborgde rendement

• de winstdeling wordt forfaitair op 20% van het verzekerde kapitaal geraamd

In de praktijk gebeurt de berekening vaak:

Rendementsprognose tak 23: een heikele kwestie

Uniforme 20% benadering: is dat nog realistisch? Productontwikkeling: verschillende tarief-rendementen, verschillende types winstdeling, etc.

PwC

Welk rendementsprognose zou kunnen gebruikt worden om de fiscale grens te berekenen ?

Of zijn er andere aanknopingspunten ... ?

44

Gaan we voor de plannen ten gunste van werknemers de nieuwe WAP rendementsgarantie (art. 24) gebruiken?

?

PwC

Waar vinden we nog pensioenramingen op basis van een rendementsprognose ?

45

In de regelgeving met betrekking tot de levensverzekeringen

• art. 50 van de wet betreffende de verzekeringen

In de regelgeving met betrekking tot de pensioenfiche en de elementen die aan DB2P moeten meegedeeld worden

• art. 26, § 1, 1°, punt 3 van de WAP

• art. 48, § 1, 1°, punt 3 van de WAPZ

• art. 39, § 1, 1°, punt 3 van de WAPBL

In de regelgeving met betrekking tot het door de inrichter te waarborgen rendement

• art. 24 en art. 26, § 1, 1°, punt 1 van de WAP

PwC

Rendementsprognoses in de wet betreffende de verzekeringen

46

Wanneer de verzekeraar bij de offerte projecties over winstdeling verstrekt, moet hij dat doen op basis van een berekening bij drie verschillende rentepercentages

De verzekeraar moet duidelijk informeren dat de modelberekening slechts een voorbeeld is, dat is gebaseerd op theoretische aannamen, en dat de verzekeringnemer uit de modelberekening geen contractuele aanspraken mag afleiden

Indien de verzekeraar projecties met betrekking tot de winstdeling heeft verstrekt, wijst hij de verzekeringnemer bovendien jaarlijks op afwijkingen tussen de feitelijke ontwikkeling en de aanvankelijke gegevens

PwC

Zouden deze rendementsprognoses bij levensverzekeringen een basis kunnen vormen voor de fiscale begrenzing?

47

De wetgever wil vermijden dat de verzekeringnemer zich rijk zou (laten) rekenen op basis van onrealistische rendementsprognoses Het doel is bescherming van de verzekeringnemer

Wanneer zijn deze regels toepasselijk?• In principe bij alle levensverzekeringen, ook 2de pijler• Maar welke verzekeraar maakt prognoses over winstdeling bij

een groepsverzekering ?• In de praktijk zien we wel dikwijls rendementsprognoses bij

individuele pensioentoezeggingen en VAPZ• Er zijn veel meer pensioentoezeggingen dan enkel de

verzekerde, welke regels daar dan toepassen?

Er is hier sprake van maar liefst 3 prognoses

PwC

Rendementsprognoses in de pensioenfiche en DB2P (WAP, WAPZ en WAPBL)

Het bedrag van de prestatie op de pensioenleeftijd op 1 januari van het betrokken jaar, berekend op basis van de volgende veronderstellingen :

a. de aangeslotene blijft in dienst tot aan de pensioenleeftijd;

b. de persoonlijke gegevens en de parameters van het aanvullend pensioen die beschikbaar zijn op de laatste herberekeningsdatum bepaald in het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst. De herberekeningsdatum wordt vermeld, alsook in voorkomend geval het rendement.

Er wordt bepaald dat het gaat om een raming die geen kennisgeving van een recht op een aanvullend pensioen inhoudt.

15

PwC

Zouden deze rendementsprognoses op de pensioenfiche een basis kunnen vormen voor de fiscale begrenzing?

49

Pensioenbijdrage

Aanvullend pensioen

Wettelijk pensioen

• Het rendement conservatief ramen = fiscaal agressief• Het rendement agressief ramen = fiscaal conservatief

Bedenking: mag de maximaal aftrekbare pensioenbijdrage afhangen van prognoses van een inrichter of een pensioeninstelling?

Laat

ste

norm

ale

inko

men80 %

Paradox:

PwC

Zou de nieuwe WAP rendementsgarantie (art. 24) een basis kunnen vormen voor de fiscale begrenzing?

De nieuwe WAP rendementsgarantie als fiscale “bandbreedte” naar voor schuiven ?

Het echte rendement kan niet lager liggen dan 1,75% maar het zou (ooit wel eens) hoger kunnen liggen dan 3,25%

50

De nieuwe WAP rendementsgarantie (horizontaal <> verticaal) doortrekken naar fiscale berekeningen ?

Fiscaal ongelijke behandeling

Hoe gaan we dan om met pensioenplannen die voorzien in een beperking van de bijdragen “tot aan het fiscaal plafond”??

PwC

Dringt zich naast die bestaande rendementsprognoses nog een bijkomende “pro fisco” raming van het rendement op ?

Ofwel rendementsprognoses helemaal buiten de fiscale grens houden en rekenen op basis van reserves in plaats van (verwachte) prestaties (?)

51

• Bij voorkeur simpel houden a.u.b.

• Bijkomende berekeningen impliceren bijkomende kosten voor het beheer

• Coherentie tussen fiscale en niet-fiscale rendementsprognoses

• Transparantie en duidelijkheid voor de fiscus en de inrichter

• Hoe zal de aangeslotene nog weten welk pensioen hij mag verwachten bij zo veel (verschillende) rendementsprognoses?

Tsunami van rendementsprognoses...

Werknemersbijdragen

Werknemers-bijdragen

In te houden op het netto inkomen en afzonderlijk op

loonfiche

Belasting-vermindering van

30%

52PwC

Ook hier wordt het WAP rendement aangepast

?Hoe zal er fiscaal omgegaan worden met het aangekondigde VAP voor werknemers en de 2de pijler voor zelfstandigen natuurlijke personen?

PwC

Bijsturingen bij de geplande verhoging

van de opnameleeftijd

voor de tweede pijler

PwC

De regering viseert de opname van het pensioenkapitaal voor het wettelijk pensioen

De regering zal maatregelen uitwerken die de vervroegde uittrede met aanvullende pensioenen ontmoedigen zodat het aanvullend pensioen niet opgenomen kan worden voor het wettelijk pensioen en zodat bepalingen in de pensioenreglementen die tot vroegtijdige pensionering aanzetten, worden verboden, mits overgangsmaatregelen. (Federaal regeerakkoord)

54

PwC

Opname van het aanvullend pensioen zou pas vanaf de wettelijke pensionering mogelijk zijn

Nog veel bestaande pensioenregelingen voorzien een lagere eindleeftijd

• Dit heeft verregaande technische en praktische gevolgen

• Ze vormen echter niet het onderwerp van onderhavige uiteenzetting

55

De normale wettelijke pensioenleeftijd wordt 66 jaar in 2025 en 67 jaar in 2030

PwC

Daarnaast zullen de sociale partners op eigen initiatief een advies in de NAR uitbrengen omtrent de volgende aspecten

Bijsturingen, teneinde ongewenste effecten te vermijden, in het kader van de vooropgestelde verhoging van de opnameleeftijd voor de tweede pijler:

• De mogelijkheid van uitkering van de prestatie (liquidatie) uitbreiden tot werknemers die verder blijven werken ook al vervullen zij de voorwaarden om in vervroegd pensioen te gaan;

• De mogelijkheid om het aanvullend pensioenkapitaal vanaf 60 jaar op te nemen, uitbreiden naar alle werknemers die in of vόόr 1958 zijn geboren (58 jaar in 2016);

• De mogelijkheid om het aanvullend pensioenkapitaal vanaf 60 jaar op te nemen, uitbreiden naar alle werknemers die ontslagen zijn met het oog op SWT vanaf ten vroegste 55 jaar, in het kader van een sociaal plan dat vόόr 1 oktober 2015 is afgesloten en neergelegd;

• SWT gelijkstellen met werkloosheid om te genieten van het belastingtarief van 10% in geval van liquidatie van het kapitaal op 65 jaar (in plaats van 16,5%).

56

PwC

Opnemen zal dus kunnen vanaf het moment waarop vervroegd pensioen mogelijk is, ook als men blijft werken

57

• De mogelijkheid tot vervroegd wettelijk pensioen is functie van leeftijd en loopbaanduur, en hangt dus af van individuele elementen

• De pensioeninstelling die verantwoordelijk is voor de correcte uitbetaling van het aanvullend pensioen, kent die elementen niet

Men kan pas officieel aantonen dat vervroegde wettelijke pensionering mogelijk is, wanneer de RVP de pensioenbeslissing meldt

….maar wie blijft werken doet normaal nog geen pensioenaanvraag

Werknemers die tijdens een internationale loopbaan onder een buitenlands socialezekerheidsstelsel pensioenrechten hebben verworven, kunnen soms op andere leeftijden (dan de Belgische leeftijden) een wettelijk (vervroegd) pensioen ontvangen

PwC

Een latere pensioenleeftijd heeft ook een impact op de berekening van de 80% regel:

Aanvullend pensioen = (80% laatste normale jaarwedde – wettelijk pensioen) x loopbaanduur / 40

Maar misschien wordt de noemer van de loopbaanbreuk (40sten) ook wel opgetrokken

De financieringsduur wordt langer

Wat dan met de omzettingsfactor rente – kapitaal?

• Op een latere pensioenleeftijd zou die lager moeten zijn

• Maar omwille van de gestegen levensverwachting hoger

80% regel:

25

De loopbaanduur wordt mogelijk langer

PwC

Belasting van de uitkering

PwC

De aanslagvoeten bij uitbetaling van een kapitaal

Kapitaal opgebouwd met winstdeelname 0%

Kapitaal opgebouwd met werkgeversbijdragen

Opname vanaf 65 + actief tot 65 10%

Opname vanaf 62 jaar 16,5%

Opname op 61 jaar 18%


Kapitaal opgebouwd met werknemersbijdragen

Bijdragen gestort na 01/01/1993 10%

Bijdragen gestort voor 01/01/1993 16,5%

60

Tot eind 2015

soms16,5%}

PwC

Zal het binnenkort nog voorkomen dat kapitalen belast worden tegen 20% of 18 %? Neen (of toch…)

61

De verhoging van het belastingtarief tot 18% of 20% ligt in de lijn van de verhoging van de minimale pensioenleeftijd (vervroegde pensionering) tot 62 jaar en is dus slechts van toepassing wanneer de kapitalen en afkoopwaarden vóór die minimale leeftijd worden betaald of toegekend (Circulaire nr. Ci.RH.332/621.312 dd. 23.04.2013, Schema I, C.1.b, voetnoot 4)

Afzonderlijk belastbaar tegen 20% (code 245): de kapitalen…bij leven aan de begunstigde worden uitgekeerd

- op de leeftijd van 60 jaar, - naar aanleiding van zijn pensionering voor het bereiken van de leeftijd van 61 jaar,voor zover de begunstigde op het moment van uitkering zijn wettelijk pensioen nog niet heeft opgenomen(Bericht aan de werkgevers en aan de andere schuldenaars van aan de bedrijfsvoorheffing onderworpen inkomsten – Fiche 281.11)

Dus bij wettelijk pensioen op 60/61 jaar: 16,5%

Een opname vóór het bereiken van de minimale leeftijd voor wettelijk pensioen zal niet meer mogelijk zijn (tenzij de overgangsmaatregelen)

Dus in de praktijk geen belasting meer tegen 20% of 18 %

PwC

Zal het binnenkort nog voorkomen dat kapitalen belast worden tegen 20 of 18 %? (toch nog) Ja

62

Een aanvullend pensioenkapitaal uit een buitenlands plan dat wordt betaald aan een begunstigde die er in België belasting op moet betalen

Het afkoopverbod is Belgische wetgeving

Welk land de pensioenen mag belasten, wordt geregeld in de verdragen ter vermijding van dubbele belasting

PwC

De aanslagvoeten bij uitbetaling van een kapitaal

63

Vanaf 2016

}

Kapitaal opgebouwd met winstdeelname 0%

Kapitaal opgebouwd met werkgeversbijdragen

Opname vanaf 65 + actief tot 65 + SWT tot 65 jaar

10%

Opname vanaf 62 jaar 16,5%



Kapitaal opgebouwd met werknemersbijdragen

Bijdragen gestort na 01/01/1993 10%

Bijdragen gestort voor 01/01/1993 16,5%

bijna altijd 16,5%

Bedankt voor uw aandacht!

© 2015 PricewaterhouseCoopers. All rights reserved. “PricewaterhouseCoopers” refers to the network of member firms of PricewaterhouseCoopers International Limited, each of which is a separate and independent legal entity.

Vriendschapsglas

De deelnemerslijst werd afgesloten op 23 november om 19u30.

DEELNEMERSLIJST ACTUALITEITSCOLLEGE

24 november 2015 Aerts Charlotte Studente rechten KU Leuven

Apeltant Daniel Adviseur generaal Zenito, sociaal verzekeringsfonds

Asta Nicolo Executive Consultant AG Insurance

Baekeland Paul Zaakvoerder Verba bvba

Bauters Wim Business Development Manager NN Investment Partners Belgium S.A.

Bauwelinckx Thierry Actuaris Adviesbureau Infact NV

Bayart Christian Advocaat‐Vennoot Allen & Overy LLP

Beyens Jannick Commercieel & Productmanager Zenito Aanvullend Pensioen

Beyne Marian Actuaris EBCS

Billiet Thiery Principal Mercer (Belgium)

Blanpain Bruno Advocaat Advocaat

Boon Isabella Account manager KBC Verzekeringen NV

Bosmans Ilse Advocaat Allen & Overy LLP

Bostyn Jean‐Marie Productmanager Life & Pension JAMAN vof

Boulet Isabelle Bedrijfsjurist Belfius Bank

Burg Sebastian Advocaat Baker & McKenzie

Buyck Ignaas Zaakvoerder Decostere & C° BVBA

Bylle Björn Senior Consultant Aon Belgium bvba

Calewaert Ilse leidinggevende KBC Verzekeringen NV

Cammaert Yves Adviseur Fedustria

Carlier Edward Advocaat Advocatenkantoor Carlier‐Lysens BVBA

Caron Mark Interne auditor KV Groep P&V

Cassette François Head of Proposals, Legal&Product Port. EB/HC AG Insurance NV/SA

Cauwenberghs Steven Legal Consultant EB Vanbreda Risk & Benefits

Celis Fen Bediende Pensiontheker BVBA

Citters Katrien Commercieel coördinator 12th Man BVBA

Claeys Philip ‐ AXA

Cloetens Jo Tax & Legal Adviser EB/HC AG Insurance nv

Cole Koen General Manager Sales ‐ AG Employee Benefits

AG Insurance

Colombini Nathalie Bedrijfsjurist Ethias NV

Coucke Lizzie Manager R&D‐Marketing Public & Corporate insurance

Belfius Insurance

Coumans Wim Bestuurder ‐

Covemaeker Marjan Consultant Belgibo

Crombé Catherine Advocaat Younity CVBA

Cuppens Gert Advocaat Clifford Chance LLP

Daemen Luc Directeur Operations Leven Baloise Insurance

Dansercoer Paul Zaakvoerder BVBA LV CONSULT

De Bock Willem Manager Risk Vandelanotte Accountancy BV BVBA

Debusschere Miek Sr Consultant Simplex Employee Benefits NV

De Buyser Wim Bedrijfsjurist NN Insurance Belgium

De Caluwé Philippe Accountmanager Leven Baloise Insurance

De Clercq Luc Lid werkgroep pensioenen NCK


De Cooman Luc HR Assistant ‐

Decoster Ina Actuaris‐Vennoot EBCS bvba

De Doncker Peter Corporate account manager KBC Verzekeringen NV

Dedroog Ghislain Compensation & Benefits Director Janssen Pharmaceutica

Deferm Pascal Teamleader Baloise Insurance

Degryse Johan Commercieel manager Van Dessel Insurance Brokers

De Lannoy Catherine Global Benefits Manager NV Bekaert SA

Delcon Imelda Advocaat Advocatenkantoor DELCON Imelda bvba

De Lepeleire Valérie Director Business Development Insurances SECUREX LEVEN

De Meirleir Danielle Compensation & Benefits Specialist Agfa‐Gevaert NV

De Messemaeker Jan Actuaris Ethias NV

Demol Philippe IA|BE Qualified Actuary IA|BE

De Reu Luc Pensioenadviseur AMONIS

De Ridder Marc Distribution BTB EB & Health Allianz Benelux nv

De Ridder Steffie Consultant Akkermans & Partners

De Roover Evy Advocaat Liedekerke

De Sadeleer Jeroen Attaché Interne Controle PDOS ‐ Pensioendienst voor de overheidssector

De Soete Jeroen Risk Manager De Soete Consulting

De Somviele Isabelle Senior Associate Claeys & Engels

Devos Ann Coördinator FSMA

De Vreese Jurgen Advocaat Lydian

Deweerdt Olaf Juridisch adviseur Acerta

De Wilde Sarah Senior tax consultant Deloitte Belgium

De Wilde Leen Accountant & belastingsconsulent Leen De Wilde BV ovv BVBA

de Wit Jan Zaakvoerder Life Plan

De wit Bart Economist ACV‐CSC Metea

De Witte Wim Juridisch fiscaal medewerker KBC Verzekeringen NV

Dierickx Trees Manager Productmanagement Leven Baloise Insurance

Dierickx Hilde Kadermedewerker 'HR Policies&Staff Relat.' FSMA

Dirix Tom Legal medewerker Acerta

Drees Jos Zaakvoerder Drees Life Services bvba

Driesen Guy Commercieel adviseur KBC Verzekeringen NV

Duquet Ziggy Adviseur Sociale Zekerheid ACLVB

Eeckhout Pascale Commercieel adviseur KBC Verzekeringen NV

Enokida Anzu Consultant in de verzekeringen Akkermans & Partners

Fevery Peter Legal Counsel Aon Belgium BVBA

Fiers Ellen Adviseur ACLVB

Fissette Michiel Technical Advisor Aon Hewitt

Foubert Ferdy Vennoot KPMG Belastingconsulenten

Fouquaert Marleen Account Manager EB VIVIUM

Fransolet Bernard Bedrijfsjurist Ethias SA

Frederickx Jan Operations Manager Pensioenfonds Metaal OFP

Gabriel Dirk Senior Account Executive Amonis OFP

Geens Renate Advocaat Tiberghien

Gerits Wivien Senior Legal Consultant PwC

Geukens Ivan Productbeheerder KBC Verzekeringen


Gielen Els Productbeheerder KBC Verzekeringen

Gieselink Gerhard Coördinator FSMA

Gillemon Pieter Director PwC

Gobeyn Alex Commercieel adviseur KBC Verzekeringen NV

Goossens Frank Productbeheerder KBC Verzekeringen

Goris Luc Advocaat Tilleman van Hoogenbemt

Guillaume François Senior Employee Benefits Consultant Gras Savoye

Haemhouts Kristof Boekhouder Adviesbureau Infact NV

Haerinck Jo EB Consultant Gras Savoye Consulting

Hayen Cédric Client Relationship Manager NN Investment Partners Belgium S.A.

Hendrickx Chantal Advocaat Vandendijk & Partners Advocaten

Hendrickx Koenraad Adviseur Commissie sociale zaken Federaal Parlement

Heymans Martine HR Local Expert Pensions & Insurances Siemens

Heyvaert Silke Legal Consultant Mercer Retirement

Higny Marc Deputy General Man. Bus. Dev. Sup. EB/HC AG Insurance NV/SA

Hulstaert Stijn Tax & Legal advisor AG Insurance

Huyghe Alain Partner Baker & McKenzie CVBA

Jans Frieda Directeur Hydralis

Janssen Steven Algemeen directeur Sigedis VZW

Janssens Gilva Juridisch adviseur Vlaams Parlement

Jonckers Sofie Medewerker Groepsverzekeringen KU Leuven ‐ Verzekeringsdienst

Kersters Elsa Legal Counsel AG Insurance

Keunen Toon Analist Conac

Knoops Sarah Juridisch fiscaal adviseur KBC Verzekeringen NV

Langenus Greg Bestuurder ‐ Directeur Akkermans & Partners

Lapin Didier Zaakvoerder Kantoor Cornelis & Partners

Lejeune Benoît Tax adviseur Belfius Insurance

Lens Marc Bedrijfsjurist Belfius Insurance

Leunen Hugo Zaakvoerder Ergo advieskantoor

Leurs André Juridisch adviseur ACV BIE

Lobelle Didier Secretaris‐generaal Werkgeversfederatie handel, vervoer, logistiek

Logghe Paul Director Retirement Solutions Towers Watson

Logist Sylvia Bediende Studiedienst

Loos Nancy Technisch Expert PM Leven Baloise Insurance

Loose Mathias Consultant Employee Benefits Aon

Lowyck Anneleen Juridisch fiscaal adviseur KBC Verzekeringen

Lysens Isabel Juriste sociaal recht Van Havermaet Groenweghe Consultants

Maes Sofie Consultant Akkermans en Partners

Mannaerts Birgit Legal advisor Aon Belgium bvba

Mariën Patrick Actuaris Aon Hewitt

Martens Sofie Bedrijfsjurist Ethias NV

Mathues Tania Adjunct diensthoofd KU Leuven Verzekeringdienst

Meulemeester Karen Accountmanager ADMB Verzekeringen nv

Moreau Gautier Actuaris Conac bv cvba

Mortier Arne Zaakvoerder Life Experts bvba

Mues Stijn Product & Marketing AG Insurance


Mulders Marc COE Pensions Volvo Group belgium

Nagels Laetitia Advocaat Younity CVBA

Nechelput David Zaakvoerder Adviceplus bvba

Nicolaï Veerle Raadgevend actuaris NICOLAÏ & PARTNERS

Niesten Noémie Expert social Agoria

Pacolet Jozef Hoofd Verzorgingsstaat en wonen HIVA

Pauwels Nathalie Commercieel adviseur KBC Verzekeringen NV

Peeters Rudy Specialist EB ADD nv

Persyn Aaron PM Leven Baloise Insurance

Philips Silke Bediende Adviceplus bvba

Pierreux Daniella Attaché FOD WASO

Pierssens Ilse Legal Assistant Linklaters llp

Piessens Kristien Commercieel adviseur KBC Verzekeringen NV

Pintelon Olivier Studiedienst BBTK‐ABVV BBTK‐ABVV

Pittoors Bart Sociaal Juridisch Adviseur Zenito Sociaal Verzekeringsfonds

Plas Peter Zaakvoerder Panseguro

Plas Nele Adviseur Fevia

Pollaris Kristien HR‐medewerker Sibelga

Pollet Jan Zaakvoerder FIDELIA BVBA

Potemans Fritz Expers Social Affairs Agoria

Prinsier Dirk Commercieel adviseur KBC Verzekeringen

Proesmans Jan Advocaat Stibbe

Provoost Griet Attaché‐jurist RSZ

Reekmans Valerie Adviseur pensioenen studiedienst N‐VA

Remerie Ann Afgevaardigd bestuurder Verzekeringskantoor Coenen

Reynders Tim Actuaris AG Insurance

Rietjens Frank Adviseur Levensverzekeringen Assuralia

Roels Paul Docent Leergang Pensioenrecht Procrea

Rogge Valérie Legal Advisor Advocatenkantoor Coolsaet

Rossey Nicolas Legal expert Towers Watson

Rossou Johan Zaakvoerder Life Plan

Rutten Mathieu Pensioendeskundige ‐

Ruttens Jan Senior Manager Aon Belgium bvba

Salden Karen Supervisor Aon Hewitt

Sanders Henk Unit manager ADMB Verzekeringen nv

Schoubben Jean Specialist EB ADD

Servaes Karolien Legal & Admin B‐sure Life

Sevens Johan Senior Legal Advisor Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen

Smets Sofie Juridisch adviseur KBC Verzekeringen NV

Snoeks Michel Consulting Actuary Aon Belgium bvba

Soetens Esther Advocate Van Olmen & Wynant

Somers Anne‐Mie Juriste Federale Verzekering

Sommerijns Lut Advocaat BVBA Lut Sommerijns

Stammen Jo Zaakvoerder Stammen Jo

Standaert Vinciane Senior Legal Expert Generali Belgium NV

Sterckx Ivo Zaakvoerder Tlatolli Consult


Stevens Yves Professor KU Leuven ‐ Instituut voor Sociaal Recht

Stryckers Annemie Productbeheerder leven ondernemers KBC Verzekeringen

Thienpont Astrid Adviseur Federaal ABVV

Thijs Hilde Risk Manager Employee Benefits Proximus

Thirion Florence Advocaat Linklaters llp

Tijhuis Giel Consultant Aon Belgium bvba

Timmerman Isabelle Advocaat ALTIUS CVBA

T'Jonck Greet Kadermedewerker 'Toezicht pensioenen' FSMA

Tomassetti Silvy Juridisch Adviseur Ethias NV

Torfs Filip Diensthoofd KBC Verzekeringen

Trienpont Maxime Bediende Pensiontheker BVBA

Tubeeckx Jan Bediende Pensiontheker BVBA

Tuttens Jurgen Verantwoordelijke leven Arachas Comm.V.

Ulens Miranda Federaal Secretaris ABVV

Vaes Jan Productbeheerder KBC Verzekeringen

Vaes Alain Employee benefits consultant Ethias NV

Vallaeys Jean‐Paul Market Management Life Allianz Benelux NV

Van Assche Leen Attaché ‐ Jurist RSZ

Van Ballaer Ann Commercieel adviseur KBC Verzekeringen NV

Van Beirendonck Filip Advocaat Eubelius

Vanbuylen Johan Verantwoordelijke Pensioenfondsen Non‐Profit

Van Calster Ivo Bediende ‐

Van Compernolle Marino Productbeheerder KBC Verzekeringen

Vancuyck Winnie Studente KU Leuven

Van Daele Gerrit Docent Ugent

Van de Calseyde Tony Advocaat Herman Buyssens B.V.B.A

Van den Bosch Marc Voorzitter directiecomité Sepia nv

Vandenbossche Jeroen Manager KPMG Tax & Legal Advisers

Vandenbriele Eddy Zaakvoerder Vervan Finvest

Van den Broeck Yann Actuaris Adviesbureau Infact NV

Van den Broeck Bart Zaakvoerder Assurex cvba

Van den Driessche Karen Advocaat Advocatenkantoor Van den Driessche Karen

Van den Eynde Olivier Zaakvoerder Benevista bvba

Vandenmeersche Lieven Zaakvoerder eLVee

Vandenplas Liesbet Advocate Eubelius

Vandeput Marc Hoofd Verzekeringsdienst KU Leuven ‐ Stafdiensten Algemeen Beheer

Vandergucht Sandra Stafmedewerker METEA ACV METEA

Vander Linden Philippe Employee Benefits Consultant Vander Linden Philippe

Vandermeiren Bart Adjunct‐Directeur Levensverzekeringen Assuralia

Vanderschelde François Lid Commissie Aanvullende Pensioenen

Vanderspikken Kris Accountmanager Baloise Insurance

Van Der Steen Tony Ombudsman Pensioenen Ombudsdienst Pensioenen

Vanderstraeten Sara Advocaat Baker & McKenzie CVBA

Vandevelde Caroline Kadermedewerker 'Toezicht pensioenen' FSMA

Vandeweghe Jo Adviseur Belgische Petroleum Federatie

Van de Weyer Inge Actuarial assistent EBCS bvba


Van Eesbeeck Paul Juridisch Adviseur ‐ Vennoot Vereycken & Vereycken Legal bvba

van Gastel Ann Senior EB Consultant Life Plan

Van Genechten Evy Assistente KU Leuven ‐ Instituut voor Sociaal Recht

Van Gysegem Jan Advocaat ‐ Vennoot Claeys & Engels

Van Gyseghem Sophie Productbeheerder KBC Verzekeringen

Vanhee Maaike Juridisch adviseur ACV BIE

Vanheuverzwijn Paul Consultant ‐

Van Hoof Alexander Advocaat Allen & Overy LLP

van Hoof Peter Senior risk expert Argenta Bank ‐ & Verzekeringsgroep n.v

Van Impe Marnik Actuaris Alrakis

Van Leeuwe Mieke Coördinator FSMA

Vanlulle Serge Verzekeringsmakelaar Wise consult

Van Maele Emmanuelle Tax & Legal Employee Benefits/Health Care AG Insurance

Van Nieuwenhuysen Filip Accountant‐belastingconsulent Ceres Management BVBA

Van Schoubroeck Liesbeth Advocaat Van schoubroeck advocatenkantoro bvba

Van Schoubroeck Caroline Hoogleraar KU Leuven

Van Seer Adri Employee benefits consultant Ethias NV

Vanspeybrouck Koen Employee Benefits Consultant AlliA Insurance Brokers

Van Steen Frank Analist National Bank Belgium

Van Tilborgh Iris Legal & Employee Relations Mgr Agfa‐Gevaert

Van Tricht Dirk Wealth Management Econopolis

Van Vlaenderen Hilde Head Market Devel. Business Life Insurance AG Insurance

Van Wassenhove Yves Jurist FSMA

Van Winkel Gerda ‐ ‐

Van Zeghbroeck Chris Stafmedewerker LBC‐NVK

Verbeek Casper Algemeen directeur Voorzorgskas advocaten, gerechtsdeurwaarders

Verbeke Koen Consultant Akkermans & Partners

Verbist Françoise Bedrijfsjuriste Zenito Sociaal Verzekeringsfonds

Verbrugghe Julie Consultant Akkermans & Partners

Verduyn Barbara Manager People Advisory Services Ernst&Young Tax Consultants BCVBA

Vereycken Luc Vennoot Vereycken & Vereycken

Vergote Kathleen Directeur Leven Techniek Baloise Insurance

Verhesen Eric Employee benefits consultant Ethias NV

Verhulst Pascal Account Manager Corporate Clients VIVIUM (KV groep P&V) nv

Verlinden Ann Senior Advisor Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen

Verlinden Jos Zaakvoerder M & P Consult bvba

Vermeulen Ludo Advocaat Vermeulen Heylen Michiels De Graeve

Vermeylen Yvo Actuaris / Partner Conac bv cvba

Vernaillen Jan Director Business Development 12th Man BVBA

Vervoort Jan Manager EB ‐ Actuaris VIVIUM

Vervoort Dirk Account Manager Akkermans & Partners

Verwimp Griet Productbeheerder KBC Verzekeringen

Vinckier Kris Commercieel Directeur EB VIVIUM (KV groep P&V) nv

Vinckx Gerda Manager J&J Pension Fund

Vindevogel Stijn Adviseur levensverzekeringen KBC Verzekeringen NV

Vuurstaek Valérie Advocaat Laga


Vuylsteke Laurent Head of Payroll, C&B Benelux/HQ Agfa Agfa

Vuyts Karla Advocaat Dechert LLP

Weckx Edwin EB consultant Wemps

Wellens Heidi Account Manager Corporate Clients VIVIUM (KV Groep P&V) NV

Welvaert Evelyne Analyst Global Benefits Aon Hewitt

Werbrouck Jakob Assistent KU Leuven ‐ Instituut voor Sociaal Recht

Wijns Dirk Director Acerta Consult

Willems Febe Student KU Leuven

Windmolders Wim Partner Actuary Nexyan

Winnen Jos Commercieel adviseur Leven Ondernemers KBC Verzekeringen

Witpas Geert Technisch Expert PM Leven Baloise Insurance

Collegerooster Leergang Pensioenrecht (academiejaar 2015-2016)

College Docent

Aan

tal u

ren

Co

llege

nu

mm

e

Data

Uren

1. Grondplan van het pensioenrecht

Yves Stevens

3

1

23/09/2015

17-20u

2. Ruimer kader

2.1. Pensioenen internationaal gekaderd Danny Pieters 2 2 29/09/2015 17-19u

2.2. Pensioenen sociologisch doorgelicht Hans Peeters 2 3 29/09/2015 19-21u

3. Wettelijke pensioenen

3.1. Werknemers Yves Stevens 6 4 10/10/2015 9-16u

3.2. Zelfstandigen Guido Van Limberghen 2 5 13/10/2015 17-19u

3.3. DIBISS Alex Burke 2 6 13/10/2015 19-21u

3.4. Overheidspersoneel Ria Janvier 4 7 20/10/2015 17-21u

4. IGO

Yves Stevens

1

8

10/11/2015

17-18u

5. Stelsel werkloosheid met bedrijfstoeslag

Marc Morren

2

9

10/11/2015

18-20u

6. Aanvullende pensioenen in het algemeen

6.1. Algemeen grondplan van de aanvullende pensioenen Paul Roels 2 10 17/11/2015 17-19u

6.2. Actuariële aspecten Patrick Mariën 2 11 17/11/2015 19-21u

* Actualiteitscollege Docentenkorps 3 12 24/11/2015 18-21u

6.3. (Levens)verzekeringen: basisprincipes Caroline Van Schoubroeck 4 13 1/12/2015 17-21u

6.4. Pensioeninstellingen aanvullende pensioenen Lutgarde Sommerijns 3 14 8/12/2015 17-20u

6.6. Het lezen, begrijpen en opstellen van een pensioenreglement en -overeenkomst Paul Roels 2 15 15/12/2015 17-19u

6.7. Uittreding, afkoop en pensioenleeftijd Paul Roels & Jurgen Goyvaerts 2 16 15/12/2015 19-21u

6.5. Aansluiting en gelijke behandeling in aanvullende pensioenen Lutgarde Sommerijns 3 17 5/01/2016 17-20u

6.8. Verworven reserves en prestaties met inbegrip van de rendementsgarantie Paul Roels 3 18 12/01/2016 17-20u

Aansluiting en gelijke behandeling in aanvullende pensioenen (oefensessie) Lutgarde Sommerijns 1 12/01/2016 20-21u

6.9. Besluitvorming: inspraak, transparantie, voorlichting en informatieverschaffing Kim De Witte 4 19 19/01/2016 17-21u

6.10. CAO’s, paritaire comités en fondsen voor bestaanszekerheid Guy Cox 2 20 26/01/2016 17-19u

6.11. Besluitvorming en beheer in de praktijk Fritz Potemans 2 21 26/01/2016 19-21u

6.12. De controle-aspecten van de aanvullende pensioenen Caroline Vandevelde 4 22 2/02/2016 17-21u

6.13. Formeel- en procesrechtelijke aspecten bij aanvullende pensioenen Lutgarde Sommerijns 2 23 16/02/2016 17-19u

6.14. Aanvullende pensioenen en de loonkwalificatie Yves Stevens en Barbara Heylen 2 24 16/02/2016 19-21u

6.15. Arbeidsrechtelijke aspecten van aanvullende pensioenen Koen Magerman 2 25 23/02/2016 17-19u

6.16. Fiscaliteit aanvullende pensioenen werknemers Paul Van Eesbeeck 6 26 27/02/2016 9-16u

6.17. Aanvullende pensioenen, fiscaliteit en zelfstandigen Luc Vereycken 4 27 8/03/2016 17-21u

6.18. Aanvullende pensioenen en overheidspersoneel Yves Stevens 2 28 15/03/2016 17-19u

6.19. Aanvullende voorzorg, cafetaria, hospitalisatie en aanvullende sociale voordelen Luc Vereycken 2 29 15/03/2016 19-21u

* Actualiteitscollege Docentenkorps 3 30 22/03/2016 18-21u

7. Derde pensioenpijler: pensioensparen en individuele voorzieningen Michaël Mohr 4 31 12/04/2016 17-21u

8. Specifieke themata

8.1. Familiaal vermogensrecht en pensioen Nan Torfs 4 32 19/04/2016 17-21u

8.2. X. Karel Van Hulle 4 33 26/04/2016 17-21u

8.3. Internationale en grensoverschrijdende aspecten van het pensioenrecht

8.3.1. Europese coördinatie en grensoverschrijdend pensioenverkeer Paul Schoukens 4 34 3/05/2016 17-21u

8.3.2. De ex-pat, de grensarbeider en het pensioenrecht (mib DOSZ) Jan Goeman 4 35 10/05/2016 17-21u

8.3.3. Internationale aspecten van de fiscaliteit van de aanvullende pensioenen Koen Van Duyse 2 36 17/05/2016 17-19u

8.4. Eindeloopbaan Marc Morren 2 37 17/05/2016 19-21u

8.5. Verleden, heden en toekomst: welke ontwikkelingen Yves Stevens 2 38 24/05/2016 17-19u

EXAMEN 4 11/06/2016 9-13u

DELIBERATIE en PROCLAMATIE 25/06/2016 11u EXAMEN 4 20/08/2016 9-13uDELIBERATIE en PROCLAMATIE 3/09/2016 11u

Actualiteitscollege 24 November 2015 - De nieuwe rendementsgarantie - actualiteitscollege van de...

Documents

Transcript of Actualiteitscollege 24 November 2015 - De nieuwe rendementsgarantie - actualiteitscollege van de...