ABC van Social Impact Bonds

Yvette Verleisdonk

29 november 2016

3Presentatie Curia

Wat is een Social Impact Bond (SIB)?

• Misleidende term, beter: ‘pay-for-success’ mechanisme

• Drie partijen: Overheid, sociale dienstverlener en sociale investeerders

• Overheid geeft de sociale dienstverlener de opdracht om een sociaal

programma op te zetten en uit te voeren. Het programma wordt (voor)

gefinancierd door de sociale investeerders. Als het programma

meetbare goede resultaten heeft, betaalt de overheid de lening terug

aan de sociale investeerders, eventueel met (beperkte) rente

4Presentatie Curia

Voorbeeld: Actiris – Duo for a Job SIB (2014)

Actiris

Brussel

Duo for a Job

(coaching door

seniors – 300

jongeren in

drie jaar)

Investeerders

Doelgroep:

werkloze,

jonge

immigranten

in Brussel

Evaluatoroutput

• Begin: zomer 2015

• Duur: 2 jaar, mogelijke

verlenging met één jaar

• Bedrag: 234.000 EUR

• Kosten coaching: 2.000 EUR

per cliënt

Kosten overheid: 35.000 EUR

per cliënt

• Evaluatie:

Terugbetaling hoofdsom

als DfJ 10 % efficiënter

dan Actiris

Terugbetaling hoofdsom

plus ROI van 6% als DfJ

60% efficiënter dan Actiriso.g.v. publieke gegevens

6 md, x per werk

accent op netwerk

5Presentatie Curia

Wat is een Social Impact Bond (SIB)?

• Eerste SIB opgezet in 2007 – nu wereldwijd ongeveer 60 SIB’s

• Meeste in Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Australië

• Sectoren:

Welzijn (bv. Daklozen/contraceptie/ondersteuning ouderen)

Justitie (bv. Recividisten/alternatieve straffen)

Onderwijs (bv. School drop-out/schoolvoorbereiding jonge kinderen)

Werkgelegenheid (bv. jeugdwerkloosheid)

6Presentatie Curia

Wat is een Social Impact Bond (SIB)?

PROJECT LAND JAAR OVERHEIDSPARTNER

Peterborough One Service VK 2010 Ministry of Justice

Adolescent incarceration (Rikers) VS 2012 City of New York

Juvenile justice and detention VS 2014 Commonwealth of MA

Buzinessclub NL 2013 Rotterdam

Disadvantaged youth education and

employment: Teens & Toddlers

VK 2012 Department of Work & Pensions

Duo For A Job BE 2014 Actiris

Prevention of Type -2 Diabetes Israël Under

study

Government and HMO

Prevention of asthma in

underpriviledged communities

VS 2013 The California Endowment

Child care VK 2012 Essex County Council

Adoption ‘It’s all about me’ VK 2013 Local Authorities

Homelessness VK 2012 Greater London Authority

Childhood education VS 2013 Salt Lake City

7Presentatie Curia

Voordelen van SIB’s

1. Overheid:

• Maakt innovatieve en preventieve sociale projecten mogelijk;

maatschappelijke problemen waarvoor nog geen duidelijk antwoord bestaat

• Geen financieel risico - risico transfer van overheid naar privé

• Budget neutraal: besparingen zijn tenminste gelijk aan kosten

2. Sociale dienstverlener:

• Stabiele financiering voor middellange termijn (3- … jaar), onafhankelijk van

resultaten

• Kans voor innovatief project en/of organisatie zonder track record

• Kans voor project dat individuele ondersteuning aan personen met

verschillende noden biedt

• Meer flexibiliteit doordat accent op meetbare uitkomst ligt

• Versterking organisatie en management – meer impact in toekomst

8Presentatie Curia

Voordelen van SIB’s

3. Sociale investeerders:

• Dialoog tussen investeerders en sociale organisaties– wederzijdse

leercurve en betrokkenheid

• Middelen recurrent inzetten – mogelijke terugbetaling en return on

investment (cf filantropie)

• Ondersteuning resultaat gericht project

9Presentatie Curia

Risico’s van SIB’s

• Principiële bezwaren

• Niet geschikt voor elk sociaal probleem (bv. niet zwaarlijvigheid)

• Keuze sociale dienstverlener en project is essentieel (goede

kwaliteit/professioneel)

• Ingewikkeld proces met (minstens) drie actoren: minimum omvang is

nodig

10Presentatie Curia

Juridische aandachtspunten

• Openbare aanbestedingsregels (meest: onderhandelingsprocedure met

bekendmaking)

• Budgettair regime overheidspartner

• Voordelen, kosten en besparingen moeten op hetzelfde overheidsniveau

vallen

• Privacy wetgeving

• Samenwerkingsovereenkomsten:

1. Overheid – sociale dienstverlener

2. Investeerders – sociale dienstverlener

3. Overheid – sociale dienstverlener – investeerders – evaluator

11Presentatie Curia

Wanneer kan een SIB uitkomst bieden?

• Sociaal project en sociale dienstverlener:

Preventieve, innovatieve, meer efficiënte benadering of opschalen

bestaand project

Output objectief en cijfermatig vatbaar (beschikbaarheid gegevens, link

met project)

Project van voldoende omvang, maar wel controleerbaar

Voldoende kwaliteit van management, organisatie en

gegevensverwerking

Track record/ervaring

Redelijke tijdshorizon (van investering/wijziging beleid)

• Overheid:

Aantoonbare maatschappelijke opbrengst, inclusief kostenbesparing

Open voor innovatie

Besparingen en kosten moeten op zelfde overheidsniveau liggen

Passen binnen budgettair kader

12Presentatie Curia

Wanneer kan een SIB uitkomst bieden?

• Sociale Investeerder:

Bereidheid tot risicovolle investering

Investering is moeilijk/niet overdraagbaar gedurende looptijd

Investering van relatief groot bedrag (min. 700.000 – 1.000.000

EUR)

13Presentatie Curia

Beslisboom SIB*

Stap 1: Kun je een voorstel

schrijven over de verwachte

maatschappelijke opbrengst incl.

besparing?

Niet geschikt. Voor de verkenning

van een SIB moet het voorstel voor

zowel de overheidspartner als de

investeerders een helder verhaal

zijn.

Ja

Stap 2: Zijn de opbrengsten

van de interventie kwantitatief

en objectief te meten?

Nee

Niet geschikt. Betaling vindt plaats als de

beoogde maatschappij resultaten

gerealiseerd zijn. In het kader van het

partnerschap in de SIB is het van belang

dat alle partijen afspraken maken over

harde objectief meetbare resultaten.

Nee

Ja

Bron: Rotterdam Start Foundation

14Presentatie Curia

Beslisboom SIB

Stap 3: Zijn er max. 3 partijen

betrokken waar de

maatschappelijke opbrengsten

vallen?

Lastig. Als de maatschappelijke

opbrengsten versnipperd vallen,

wordt het organiseren van een SIB

complex wegens het aantal partijen

kan uitkomen.

Ja

Stap 4: Zijn de opbrengsten

van de interventie hoger dan

de kosten?

Nee

Niet geschikt. De investeerder moet een

rendement in het vooruitzicht hebben.

Weinig investeerders willen meedoen als

het verwachtte rendement negatief is.

Nee

Ja

15Presentatie Curia

Beslisboom SIB

Stap 5: Is het benodigde

investeringsbedrag minimaal

€ 700,000,-?

Niet geschikt. Het organiseren van

een SIB kost veel tijd en geld. Onder

de € 700,000,- is het vaak te duur

om de constructie op te tuigen ten

opzichte van het geïnvesteerde

bedrag. Denk aan juridische kosten,

due dillegence kosten en

meetkosten door een accountant.Ja

Stap 6: Heeft het project of de

ondernemer een track record?

Nee

Lastig. De investeerder ziet het liefst

resultaten uit het verleden. Op deze manier

kan de investeerder inschatten of de

interventie succesvol is en wat het

verwachtte rendement is. Als het een nieuw

project is, is dit lastiger. Het is extra van

belang dat de ondernemer veel ervaring

heeft met de doelgroep en het probleem.

Nee

Ja

16Presentatie Curia

Beslisboom SIB

Stap 7: Zijn er investeerders die

geloven in het project?

Aan de slag. Krachten bundelen en samen

met uitvoerder/intermediair gesprek

aangaan met investeerders om te kijken of

zij er mogelijkheden in zien.

Ja

Klinkt als een heel interessant

voorstel voor een SIB. Nu is het

zaak om een business case te

bouwen waarop de stakeholders

een beslissing kunnen nemen.

Nee

17Presentatie Curia

• Samenbrengen van kennis en ondersteuning (bv overheidsopdrachten, begrotingstechnisch) in kenniscentrum? Cf Kenniscentrum PPS

• Decreet over SIB’s (naar analogie van PPS decreet)?

Rol kenniscentrum

Erkenning van evaluatoren

• Standaardkader en standaardcontracten?

• Fiscale aftrek van investeringen in SIB’s?

• Outcome Fund voor terugbetaling SIB’s (zie, Portugal 100 miljoen euro)

• Social Impact Fonds: spreiding risico?

Toekomst?