‘Als je leert op je hoofd te draaien, kun je ook astronaut worden’ Aruna Vermeulen

Elise van Weene

© Motoriek.nl

Deze presentatie niet delen a.u.b., alleen voor eigen gebruik. Zonder plaatsjes anders werd de pp te groot.

Info over leerrijpheidscreening van Motoriek.nl: http://motoriek.nl/lesmethodes/leerrijpheid-observatiescreening

http://motoriek.nl/lesmethodes

Relatie motorisch en cognitief leren

• Embodied leren / Perceptueel motorische koppeling (motorische en cognitieve taak)

• Sociaal Emotionele Ontwikkeling (samenwerken/ samenspelen)

• Sensomotoriek

• Afwisselen en plezier! (concentratie/ focus)

• Motorische voorwaarde scheppen/ versterken

• Ontwikkeling prefrontale cortex (complex bewegen + matig intensieve activiteit 70 % VO2max)

• Fysieke activiteit verbeteren (beweegnorm + obesitas)

• Neuroplasticiteit (o.a. geheugen/ automatiseren)

WAT ZIJN DE ONDERLIGGENDE MECHANISMEN VOOR DE RELATIE TUSSEN BEWEGEN EN COGNITIE??

Is het zo dat dat kinderen die beter bewegen het ook beter doen op school.

Kun je door middel van bewegen de schoolvaardigheden van kinderen verbeteren

FIT VAARDIG EN VERSTANDIG! 2011

Rijksuniversiteit Groningen/ UMCG

Bewegen in relatie met cognitie

- Bewegingsvaardigheden zijn een voorwaarde voor meer lichamelijke activiteit en sportdeelname

- Kinderen in het speciaal basisonderwijs profiteren extra van goede bewegingsvaardigheden

- Hoe beter de bewegingsvaardigheden, hoe beter de schoolvaardigheden

- Bewegingsvaardigheden zijn gerelateerd aan hogere controlefuncties van de hersenen

BEWEGEN = BETER LEREN 2011

Hogeschool van Amsterdam/VUmc/Rijksuniversiteit Groningen

Bewegen = beter leren 1 Matig intensief bewegen verbetert de

leerprestatie van kinderen

2 Kinderen die regelmatig bewegen winnen aan zelfvertrouwen en zijn fitter

3 Sport en spel zijn goed voor het ontwikkelen van sociale vaardigheden

4 Schoolresultaten verbeteren bij goede afwisseling van beweeg- en leertijd

Het verbeteren van bewegings- en cognitieve vaardigheden

- Complex bewegen is nóg belangrijker dan bewegen op zich

- Doelgericht bewegen is de sleutel tot succes

- Een uitdagende leeromgeving is essentieel

https://www.youtube.com/watch?v=Kn944asJ4Js

SENSOMOTORISCHE INTEGRATIE, EEN VENSTER OP COGNITIE 2012

prof. Dr. Medendorp hoogleraar sensomotorische integratie, Radboud Universiteit in Nijmegen

Bewegen en Cognitie? Verschillende conclusies

I Wat gebeurt er in de hersenen? - Betere doorbloeding

- Structurele & functionele veranderingen

IV Wat heb je aan motorische voorwaarde nodig om tot leren te komen - Ogen

- Zitten

- Uitrijping voor het schrijven

II Overeenkomstige gebieden in de hersenen worden aangesproken - Prefrontale cortex en cerebellum

III Zintuigelijke in- en output

Sensomotoriek Als je koppeling in- en output bestudeert openen we het venster van cognitie

Uit: https://www.youtube.com/watch?v=Kn944asJ4Js 2:17 minuut

Organisatie informatie en materialen ordenen

Time- management tijd inschatten, verdelen en deadlines halen

Planning een plan maken en beslissen wat belangrijk is

Werkgeheugen informatie in je geheugen houden bij uitvoeren van

complexe taken

Metacognitie een stapje terug doen om jezelf en de situatie te overzien

en evalueren

Reactie inhibitie nadenken voordat je iets doet

Flexibiliteit flexibel omgaan meer veranderingen en tegenslag

Doelgericht gedrag doelen formuleren en realiseren zonder je te laten

afschrikken

Volgehouden aandacht aandacht blijven , ondanks afleiding

Emotieregulatie emoties reguleren om doelen te behalen of gedrag te

controleren

Taakinitiatie op tijd en efficiënt aan een taak beginnen

http://beeldenbrein.nl/video/

Met daarin de :

Perceptie en kennis over de externe wereld én;

Ons lichaam én;

Onze gedachten over ervaringen én;

Intenties en plannen voor de toekomst.

In de netwerken van neuronen ontstaat ons bewustzijn.

Bewegen = beter leren Aanknopingspunt 3

Suggesties voor beweegmomenten op school

- Actief transport naar en van school (fiets, skaten, lopen)

- Lichaamsbeweging als onderdeel van de les (staan, klappen, stampen)

- Matig actieve lichaamsbeweging tijdens de pauzes en overblijf uur

IV Wat heb je aan motorische voorwaarde nodig om tot cognitief leren te komen?

Rompspanning Zitten

Uitrijping lichaam Schrijven

Bewegingsgevoel Schrijven

Ogen (sensorische integratie) FD/ dyslectie | 80% informatie

………

…….

lezen, schrijven

Leerrijpheid

Voorwaarde om tot goed cognitief functioneren te komen

Motorische leerrijpheidsscreeningslijst Info: info@motoriek.nl

Neuroplasticiteit TED talk https://www.youtube.com/watch?v=LNHBMFCzznE 1:12 minuut

In het Engels kan je het met twee woorden af: 'embodied learning'.

In het Nederlands wordt dat zoiets als 'leren via je lichaam', een leermethode die al langer wordt gebruikt in het (primair) onderwijs. Hierbij wordt de lesstof niet alleen via het hoofd aangereikt, maar ook lichamelijk eigen gemaakt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan rekenen terwijl je zakjes zand overgooit. Door het rekenen fysiek te maken blijft de lesstof beter hangen, zo is het idee. Bovendien is het een leuke, speelse manier van leren, waarbij je je lichaam gebruikt. Het Creative Learning Lab wil virtuele werelden gaan inzetten voor 'embodied learning' en doet hiervoor onderzoek binnen het project Play van /COMMIT naar een ‘Embodied Playful Learning Theatre’. Stagiaire Jelmer de Maat voerde eerder al een experiment uit in zijn 'Superhelden Eiland' game. Hierbij ging het nog om één kind dat kan spelen met virtuele objecten. De bedoeling is dat er straks ook met meerdere kinderen tegelijk kan worden gespeeld, wat technisch nog wel een uitdaging betekent.

“De combinatie van het fysieke met de theorie. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat dingen beter blijven hangen bij volwassenen en kinderen als ze gekoppeld zijn aan een gerelateerde beweging. Kinderen die een verhaaltje naspelen met speelgoed, onthouden het bijvoorbeeld beter dan kinderen die het nog twee keer nalezen. Ook worden als je leest in je hersenen de gebieden actief die verantwoordelijk zijn voor de bijpassende beweging. Lees je ‘Jan aait de hond’ dan worden de hersengebieden actief die dit ook zouden uitvoeren. Daarom zou bewegen bij het lezen helpen om bijvoorbeeld tekst te begrijpen. Dit soort theorieën hebben geleid tot de hypothese dat embodied learning beter werkt dan ‘normaal’ leren.”

Zou je embodied learning-technieken op dit moment (al) aanraden aan scholen/docenten? Meia: “Ja. Onderwijsprofessionals kunnen met dit soort technologie en toepassingen nieuwe onderwijsvormen ontwikkelen die aansluiten bij leerstijlen die uitgaan van lichamelijke handelingen. Het inzetten van het hele lichaam bij een leersituatie doen docenten nu vaak al. Met de komst van bijvoorbeeld de Wii-remote en de Kinect-sensor, die relatief veel bewegingen kunnen registreren en verwerken, is het gebruik van technologie bij embodied learning ook realiteit geworden.”

http://waag.org/sites/waag/files/public/media/publicaties/embodiment_0.pdf

http://waag.org/nl/project/superhelden-eiland

Voorbeeld van een school https://www.youtube.com/watch?v=UgLmYidiZqc

De bewegende klas Https://www.youtube.com/watch?v=NRVdLx1z820

De Rekenles

https://www.youtube.com/watch?v=vdOR2-59_1I

Bewegen in relatie met cognitie

- Bewegingsvaardigheden zijn een voorwaarde voor meer lichamelijke activiteit en sportdeelname

- Kinderen in het speciaal basisonderwijs profiteren extra van goede bewegingsvaardigheden

- Hoe beter de bewegingsvaardigheden, hoe beter de schoolvaardigheden

- Bewegingsvaardigheden zijn gerelateerd aan hogere controlefuncties van de hersenen

https://www.youtube.com/watch?v=UgLmYidiZqc 1,13

Rekencircuit https://www.youtube.com/watch?v=CNtiFVdmRmo

Automatiseren https://www.youtube.com/watch?v=yHOX0k7XU3Q

BEWEGEN = BETER LEREN 2011 AANKNOPINGSPUNT 3 SUGGESTIES VOOR BEWEEGMOMENTEN OP SCHOOL HET INTENSIVEREN VAN DE GYMLES AANPASSEN VAN SCHOOLTIJDEN OM MEER BEWEEGMOMENTEN TE CREËREN.

Hogeschool van Amsterdam/VUmc/Rijksuniversiteit Groningen

Naperville

TED talk https://www.youtube.com/watch?v=V81cO8xyMaI

https://www.youtube.com/watch?v=ULciZ8jSgHA

Bewegen = beter leren Aanknopingspunt 2

Het bewust en slim inroosteren van beweegmomenten vóór leervakken verbetert niet alleen de individuele leerprestaties van kinderen, maar ook het resultaat van de school als geheel

Bewegen = beter leren

Aanknopingspunt 3 Suggesties voor beweegmomenten op school

- Het intensiveren van de gymles

- Aanpassen van schooltijden om meer beweegmomenten te creëren.

Gym voor de kinderen door een competente (vak)leerkracht!!

Elise van Weene

© Motoriek.nl

Deze presentatie niet delen a.u.b., alleen voor eigen gebruik.

Info over leerrijpheidscreening van Motoriek.nl: http://motoriek.nl/lesmethodes/leerrijpheid-observatiescreening

http://motoriek.nl/lesmethodes