953 Rvz:Kwaliteit Zorg Verslechtert Snel Door Enorme Personeelstekorten
2
algemeen 18 7/8-2006 > zorg & financiering bedrag komt bovenop de 10,6 miljoen euro die al in de Voorjaarsnota was aangekondigd. De middelen zijn bestemd voor de voorbereiding van een grieppandemie, ‘gewone’ infectieziek- ten en SOA-bestrijding. Het Nederlands Vaccin Instituut krijgt de opdracht een vaccin tegen het respiratoir syncytieel virus te ontwikkelen. De ontwikkelkosten zullen 27,9 miljoen euro ge- dragen, daarvan komt 4,5 miljoen euro beschik- baar in 2007. Vanaf 2007 wordt ook structureel tien miljoen euro beschikbaar gesteld voor een betaalbare geneesmiddelenvoorziening. Met de middelen worden maatregelen getroffen zoals het inrichten van registratiesystemen, onderzoek naar voor- schrijfgedrag en registratie van bijwerkingen. In de jeugdzorg wordt vanaf 2007 twaalf miljoen euro per jaar beschikbaar gesteld voor het creë- ren van extra plaatsen in gesloten inrichtingen. Op termijn moeten er 350 extra plaatsen bij komen. Het bedrag komt bovenop de bij de Voorjaarsnota aangekondigde extra middelen van respectievelijk 67 miljoen euro en 92 mil- joen euro voor 2006 en 2007 om de wachtlijsten in de jeugdzorg weg te werken. Al eerder is structureel veertig miljoen euro beschikbaar gesteld om vanaf 2008 de groei in de jeugdzorg op te vangen. Naar aanleiding van het amendement-Van der Vlies wordt vanaf 2007 structureel 65 miljoen euro extra uitgetrokken voor de mantelzorgers. Er wordt een regeling ontworpen die in de plaats komt van de in het Belastingplan 2006 aange- kondigde fiscale korting voor mantelzorgers. Bron: persbericht ministerie van VWS, 19 september 2006< De dreigende tekorten op de arbeidsmarkt voor personeel dat werkzaam is in de zorgsector nemen binnen enkele jaren dramatische vor- men aan. De kwaliteit van de zorg zal als gevolg van het bijna onoplosbare tekort aan mens- kracht in het bijzonder in de verzorging van oudere mensen ernstig tekortschieten. Neder- land duikt daarmee onder kwaliteitsstandaar- den die we nu al vaak als minimaal ervaren. Dat constateert de Raad voor de Volksgezond- heid en Zorg (RVZ) in zijn advies Arbeidsmarkt en Zorg, dat voorzitter Rien Meijerink van de raad op 14 september jl. aan staatssecretaris Ross van VWS heeft aangeboden. Door onder andere de vergrijzing verwacht men dat het aantal dementerenden in 2050 is verdub- beld tot ruim vierhonderdduizend mensen. Het aantal mensen met een beroerte stijgt tot 2020 met zo’n dertig procent. Dit zijn ziekten waarbij veel personeel nodig is. De potentiële beroeps- bevolking daalt. Bovendien kiest lang niet ieder- een voor een baan in de zorg, zeker niet als de economie verder aantrekt. Om het tekort op te lossen zouden de komende decennia zevenhon- derdduizend extra mensen nodig zijn. Dit terwijl er nu al zo’n één miljoen mensen in deze sector werken. Zo ontstaat al op korte termijn een arbeidsmarkttekort dat in omvang niet te verge- lijken is met voorgaande tekorten. Het gaat bij de snel verslechterende verhouding tussen vraag en aanbod op de personeelsmarkt in de zorg- sector niet langer om de zogenoemde varkens- cyclus. De tekorten zijn structureel tot ver na de piek van de vergrijzing en die piek is in 2035. In de komende jaren komt daarmee onvermijdelijk de kwaliteit van de zorg ernstig in het gedrang. Onorthodoxe maatregelen De RVZ stelt daarom onorthodoxe maatregelen voor: zowel aan de vraagkant – hoe voorkomen we dat mensen afhankelijk worden van zorg –, 953 rvz: kwaliteit zorg verslechtert snel door enorme personeelstekorten
Transcript of 953 Rvz:Kwaliteit Zorg Verslechtert Snel Door Enorme Personeelstekorten
algemeen
18 7/8-2006 > zorg & financiering
bedrag komt bovenop de 10,6 miljoen euro dieal in de Voorjaarsnota was aangekondigd. Demiddelen zijn bestemd voor de voorbereidingvan een grieppandemie, ‘gewone’ infectieziek-ten en SOA-bestrijding. Het Nederlands VaccinInstituut krijgt de opdracht een vaccin tegen hetrespiratoir syncytieel virus te ontwikkelen. Deontwikkelkosten zullen 27,9 miljoen euro ge-dragen, daarvan komt 4,5 miljoen euro beschik-baar in 2007.Vanaf 2007 wordt ook structureel tien miljoeneuro beschikbaar gesteld voor een betaalbaregeneesmiddelenvoorziening. Met de middelenworden maatregelen getroffen zoals het inrichtenvan registratiesystemen, onderzoek naar voor-schrijfgedrag en registratie van bijwerkingen.In de jeugdzorg wordt vanaf 2007 twaalf miljoeneuro per jaar beschikbaar gesteld voor het creë-
ren van extra plaatsen in gesloten inrichtingen.Op termijn moeten er 350 extra plaatsen bijkomen. Het bedrag komt bovenop de bij deVoorjaarsnota aangekondigde extra middelenvan respectievelijk 67 miljoen euro en 92 mil-joen euro voor 2006 en 2007 om de wachtlijstenin de jeugdzorg weg te werken. Al eerder isstructureel veertig miljoen euro beschikbaargesteld om vanaf 2008 de groei in de jeugdzorgop te vangen.Naar aanleiding van het amendement-Van derVlies wordt vanaf 2007 structureel 65 miljoeneuro extra uitgetrokken voor de mantelzorgers.Er wordt een regeling ontworpen die in de plaatskomt van de in het Belastingplan 2006 aange-kondigde fiscale korting voor mantelzorgers.Bron: persbericht ministerie van VWS, 19 september2006<
De dreigende tekorten op de arbeidsmarkt voorpersoneel dat werkzaam is in de zorgsectornemen binnen enkele jaren dramatische vor-men aan. De kwaliteit van de zorg zal als gevolgvan het bijna onoplosbare tekort aan mens-kracht in het bijzonder in de verzorging vanoudere mensen ernstig tekortschieten. Neder-land duikt daarmee onder kwaliteitsstandaar-den die we nu al vaak als minimaal ervaren.
Dat constateert de Raad voor de Volksgezond-heid en Zorg (RVZ) in zijn advies Arbeidsmarkt enZorg, dat voorzitter Rien Meijerink van de raadop 14 september jl. aan staatssecretaris Ross vanVWS heeft aangeboden.
Door onder andere de vergrijzing verwacht mendat het aantal dementerenden in 2050 is verdub-beld tot ruim vierhonderdduizend mensen. Hetaantal mensen met een beroerte stijgt tot 2020met zo’n dertig procent. Dit zijn ziekten waarbijveel personeel nodig is. De potentiële beroeps-
bevolking daalt. Bovendien kiest lang niet ieder-een voor een baan in de zorg, zeker niet als deeconomie verder aantrekt. Om het tekort op telossen zouden de komende decennia zevenhon-derdduizend extra mensen nodig zijn. Dit terwijler nu al zo’n één miljoen mensen in deze sectorwerken. Zo ontstaat al op korte termijn eenarbeidsmarkttekort dat in omvang niet te verge-lijken is met voorgaande tekorten. Het gaat bijde snel verslechterende verhouding tussen vraagen aanbod op de personeelsmarkt in de zorg-sector niet langer om de zogenoemde varkens-cyclus. De tekorten zijn structureel tot ver na depiek van de vergrijzing en die piek is in 2035. Inde komende jaren komt daarmee onvermijdelijkde kwaliteit van de zorg ernstig in het gedrang.
Onorthodoxe maatregelen
De RVZ stelt daarom onorthodoxe maatregelenvoor: zowel aan de vraagkant – hoe voorkomenwe dat mensen afhankelijk worden van zorg –,
953 rvz: kwaliteit zorg verslechtert snel door enorme personeelstekorten
ZenF-0708-06-n.qxd 12-10-2006 9:51 Pagina 18
algemeen
19zorg & financiering > 7/8-2006
als aan de aanbodkant – hoe kan het arbeidspo-tentieel waaruit werkgevers putten –, snel wor-den vergroot. Hij stelt daarvoor zes prioriteiten.Aan de vraagkant ziet de raad goede mogelijkhe-den in de sfeer van de preventie, in het bijzonderde voorkoming en bestrijding van hoge bloed-druk. Juist ook de restverschijnselen van eenberoerte leiden tot een groot beslag op verzor-gend personeel. Eveneens aan de vraagkant iseen verminderd beroep op de zorg mogelijkdoor ruimte te maken voor een markt voor per-soonlijke dienstverlening. Als het mensen wordtvergemakkelijkt om een persoonlijke dienstver-lener aan te nemen, en omgekeerd een belas-tingvriendelijk regime geldt voor persoonlijkedienstverleners, kan zware, geïnstitutionaliseer-de zorg langer worden uitgesteld.Aan de aanbodzijde ziet de RVZ ook mogelijk-heden. In het bijzonder noemt de raad gratiskinderopvang voor de laagste schalen in dezorg. Gratis kinderopvang vergemakkelijkt destap naar een baan in de zorgsector voor meeren andere groepen. Vooral voor groepen die inkleine deeltijdbanen werken.Ook is nog winst te boeken door mogelijkhedenin de bouwtechnische sfeer te benutten. Uit eenachtergrondstudie van de raad blijkt dat ‘slim’bouwen tot productiviteitsstijgingen van zo’ntien procent kunnen leiden.Ten slotte doet de raad een oproep aan werkge-vers en werknemers om het met elkaar eens teworden over aantrekkelijke arbeidsvoorwaar-den. Te denken valt daarbij aan het bieden vanmeer carrièreperspectief zoals uitwisselings-mogelijkheden voor personeel van de care naarde cure, deskundigheidsbevordering, prestatie-beloning. De raad is van oordeel dat de onder-
handelingsruimte die het rijk vaststelt voor dearbeidsvoorwaarden vooral in de care verruimdzou moeten worden, aangezien productiviteits-stijgingen in deze sector uit de aard van de werk-zaamheden noodzakelijkerwijze lager is dan insommige andere sectoren.De raad geeft ook aan welke draconische maat-regelen onafwendbaar worden, als zijn aanbeve-lingen niet op korte termijn worden verwezen-lijkt. Daartoe behoren verhuizing van verpleeg-huisbewoners naar regio’s waar de arbeids-markt minder krap is, een buitenlandse oppasinhuren voor zorgbehoeftige ouders of naasten,astronautenvoeding toedienen aan mensen diehulp nodig hebben bij het eten, of zelfs verhui-zing naar andere landen waar meer personeelbeschikbaar is.
Kwaliteit onder druk
Door het tekort aan arbeidskracht in de zorg zalde kwaliteit verder onder druk komen te staan.Daarom adviseert de raad de bewindslieden vanVWS om normen voor verantwoorde zorg vast testellen die met veiligheid te maken hebben. Voorde caresector liggen die op het vlak van medischen verpleegkundige handelen. De normen zou-den afgeleid kunnen worden van de set indicato-ren die de Inspectie voor de Gezondheidszorgop dit moment gebruikt (zoals medicatiefouten,decubitus, incontinentie, ondervoeding en fixa-tie).
Het advies en de achtergrondstudies zijn tedownloaden van www.rvz.net.Bron: persbericht RVZ, 14 september 2006<
ZenF-0708-06-n.qxd 12-10-2006 9:51 Pagina 19
