venster sluiten

RIK NIJLAND − 31/08/11, 00:00

Rijk en provincie willen bij Kampen de IJssel een bypass geven. Een duur en

gevaarlijk plan, vinden veel inwoners. Staatssecretaris Atsma moet nu

proberen de Kamer te overtuigen.

KAMPEN - Het is een landschap zoals God bedoeld moet hebben. Boerderijen langs de

dijk met iepen, essen, walnoten en een uitzicht over weilanden, dijkjes met wilde peen en

oude Zuiderzee-kreken. 'Die bomenrij daar helemaal in de verte, dat is de Flevopolder',

wijst Bart Zeven vanaf de Zwartendijk - al rond 1300 de zeewering van Kampen - net

buiten de stad. 'Als de plannen voor de bypass doorgaan, is dit uitzicht over een paar

jaar weg. Dan kijk je tegen een vijf meter hoge dijk met huizen aan. De achtertuin van

Kampen gaat naar de filistijnen.'

Zeven is een van de initiatiefnemers van de actie Bye Bye Bypass, georganiseerd door

de oppositiepartijen D66, Gemeente Belang Kampen, GroenLinks en de SP. Vanaf

vandaag doen zij een ultieme poging om de Kampenaren, maar vooral ook de Haagse

politiek er van te doordringen dat het nog niet te laat is om een in hun ogen heilloos en

gevaarlijk plan af te blazen.

Naar verwachting krijgt de IJssel de komende decennia meer water te verwerken. De

nauwe doorgang bij de stad Kampen vormt nu een bottleneck. Om dit probleem het

hoofd te bieden, bedachten waterstaatkundigen in 2004 een nieuwe hoogwatergeul, een

bypass, een aftakking van de rivier ter hoogte van Wilsum, onder de stad door richting

Roggebotsluis.

1.300 woningen

Bij een normale rivierafvoer wordt deze nieuwe IJsselarm een kleine vaarverbinding, aan

beide zijden ingebed in een paar honderd meter nieuw aan te leggen natuur met

jachthaventjes en recreatievoorzieningen. Langs de bypass komt een vijf meter hoge dijk

met daarop en erin verzonken zo'n 1.300 woningen.

Die dijk met woningen past niet in het landschap, menen de actievoerders, maar

bovendien vrezen ze een financieel debacle voor de gemeente. 'Kampen groeit maar

mondjesmaat ', zegt Zeven, 'er is nu al 22 miljoen geïnvesteerd in grondaankopen en de

totale exploitatie komt uit op ongeveer 130 miljoen. De woningmarkt staat er nu niet

bepaald florissant voor. Wij houden ons hart vast.'

De kersverse wethouder Gerrit Jan Veldhoen (ChristenUnie) ontkent niet dat er een

risico kleeft aan het bouwproject. 'Maar als we rond 2017 toe zijn aan de bouw, dan

mogen we toch verwachten dat het economisch tij is gekeerd.' Over het landschap maakt

hij zich sowieso geen zorgen. 'Nu is het een gebied met groene velden en hier en daar

een boerderij. Daarin komen twee dijken met daartussen prachtige natuur en af en toe

een bootje. Eerlijk gezeg: ik denk dat het er mooier van wordt.'

De animator achter het bypass-project, gedeputeerde Theo Rietkerk (CDA) van

Overijssel, reageert licht verbolgen op de suggestie dat het landschap hem niet aan het

hart gaat. 'Aan de andere kant van Kampen creëren we een groot nationaal landschap;

daar staat openheid voorop; woningbouw concentreren we bij voorkeur op plaatsen die

toch op de schop gaan.' Daar moet dan wel worden voldaan aan de regionale

woningbehoefte, aldus Rietkerk.

Steen des aanstoots

Toch is de woningbouw niet de enige steen des aanstoots. Ook de bypass zelf staat ter

discussie. Daarvoor vinden de oppositiepartijen steun bij het Centraal Planbureau, dat

het plan eind 2009 bestempelde als weinig effectief en weinig kostenefficiënt. Uitdiepen

van de rivier en extra maatregelen in de uiterwaarden zouden de voorkeur verdienen.

Tot 2050 is dat ruim afdoende, aldus het planbureau. Toenmalig staatssecretaris Tineke

Huizinga beslootechter beide projecten groen licht te geven.

Voordat de schop voor de bypass daadwerkelijk in de grond kan, is er nog één hobbel te

nemen. Staatssecretaris Joop Atsma van Infrastructuur en Milieu dient de komende

weken de Tweede Kamer te overtuigen dat het Rijk moet opdraaien voor de uiteindelijke

aansluiting van de bypass op de rivier. Kosten: 117 miljoen. 'In deze tijd van snoeien en

snijden kan Den Haag dat geld beter in de zak houden', zegt Zeven. 'Dat is ook veiliger.'

Door aanleggen van dijken rond de bypass komt de stad Kampen in een badkuip te

liggen, zo bleek in 2006. Breekt de IJsseldijk, dan zitten Kampenaren als ratten in de val.

Rietkerk zinspeelt daarentegen juist op een versnelling van het bypass-project. 'Er zijn

twijfels over de uitvoerbaarheid van de verdieping van de IJssel. Dan moeten we andere

maatregelen wellicht eerder uitvoeren om tot een waterveilige situatie te komen.' En die

badkuip dan? 'Dat verhaal is gedateerd. Op twee cruciale punten verstevigen we de

dijken. Dan is de veiligheid verzekerd. Zou dat niet het geval zijn, dan gaat het plan niet

door.'

De Persgroep Publishing. Alle rechten voorbehouden.