9 9 9:9 9 9:9 9 onderwijs in de hoekDEZE WEEK RUBRIEKEN OPINIE 06 VNG-congres Keihard ‘nee’...

BINNENLANDS BESTUUR

Almere zet onderwijsin de hoek

advertentie_BinnenlandBestuur_84x45.indd 1 14-02-11 15:03

2 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

DEZE WEEK OPINIERUBRIEKEN06 VNG-congres Keihard ‘nee’ tegen werkparagraaf07 VNG-congres CDA-bestuurders wijzen Donner terecht08 Integriteit Gemert-Bakel likt wonden13 Decentralisatie ‘Twee bestuurslagen te weinig voor ruimtelijke ordening’14 Jeugdzorg ‘Eén plan probleemgezin e! ectiever en goedkoper’

15 Decentralisatie ‘Bureaus Jeugdzorg moeten weg’16 Divosa-monitor ‘Rode cijfers door groei bijstand’20 Onderwijs Alarmfase 1 voor onderwijs Almere26 Brandweer Branden blussen met betrokkenheid30 Jeugdzorg Jeugdzorg zonder wachtlijsten

05 Nieuws Lokaal04 Spraakmaker Paul Gondrie18 Arbeidsrecht Ontslagformule19 De werkdag van Albert Jan van Zwieten35 Boeken37 Ingezonden37 Colofon38 Personalia

03 Redactioneel05 Nico Visscher07 Commentaar Meer automaat dan autonoom12 Ton Bestebreur Ons Griekenland17 Douwe Jan Elzinga Politieke Wao voor lokale bestuurder36 Opiniepagina Beheersing Awbz begint bij de burger

INHOUD | WEEK 23

SLECHTSTEONDERWIJS

BOZESPUITGASTEN

GEMERT-BAKELLIKT WONDEN

In Almere is één op de drie basisscholen zwak tot zeer zwak. Daarmee is de groeistad in de Flevopolder de slechtst presterende onderwijsregio van het land. Hoe kan dat en wat kan het gemeentebestuur eraan doen? Onderwijswethouder René Peeters trekt ten strijde.

20Een derde van de vrijwillige brandweer-lieden overweegt te stoppen als de regionalisering van de brandweer doorgaat. ‘Hoe grootschaliger, des te duurder en slechter het wordt.’

26

Waarnemend burgemeester Hans Haas vroeg vorig jaar onderzoeksbureau BING de bestuurscultuur in Gemert-Bakel onder de loep te nemen. Vooral ex-wethouder en nu CDA-fractievoor-zitter Harrie Verkampen was onder-werp van onderzoek. Het onderzoeks-resultaat wordt op uiteenlopende manieren geïnterpreteerd.

8

EEN DOORDACHTE KEUZE VOOR EEN NIEUW HRM!SYSTEEM.WWW.OSG.NL/KIEZENMETAMBITIE

Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 3

AbonnementVoor een (gratis) abonnement zie de website: www.binnenlandsbestuur.nl Klik vervolgens op: Abonnementen en kies de vorm die bij u past.

REDACTIONEELErik van Zwam

ADVERTENTIES

Een open-einde-regeling: daar zijn wij Nederlanders dol op. Ambtena-ren en politici omdat ze niet hoeven na te denken waar de grenzen lig-gen en dat brengt naderhand een hele hoop extra werk met zich mee.

Zo blijf je lekker bezig. En de Nederlander ziet een uitgelezen kans om snel en goedkoop wat centjes te pakken. Wie zijn de dupe? De echte probleemgevallen waar de open-einde-regeling voor is bedoeld. Het gaat meestal lange tijd goed totdat de uitgaven sky high zijn. Vervolgens wordt er verbaasd naar de excessieve kostenstijging gekeken. Zwaar bezuinigen is dan de enige oplossing. Ondertussen lamenteren belangenorganisaties over de nooddruftigen die nu zwaar de dupe worden. Door het bekend worden van kabinetsbezuinigingen zijn open-einde-regelingen nu groot nieuws. Het per-soonsgebonden budget (pgb) is vanaf de invoering in 1995 van 13 duizend gebruikers naar 130 duizend gebruikers gegroeid. Als het zo doorgaat, stijgen de kosten van het pgb boven de 3 miljard euro per jaar uit. Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van VWS (CDA) heeft besloten drastisch in te grijpen en weer terug te keren naar de groep chronisch zieken waar-voor de regeling indertijd was bedoeld. Het gaat nog steeds om circa 13 duizend mensen. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) liet het aantal indicatiestel-lingen voor een pgb volstrekt uit de hand lopen. Gek-scherend wordt wel eens gezegd dat je alleen maar het CIZ hoefde te bellen om pgb-geld te krijgen. Maar het probleem van het pgb is een veel breder probleem. Het is het probleem van de Awbz die bin-nenkort al 23 miljard euro kost terwijl er maar beperkt zicht is op waar al dat geld aan wordt uitgegeven. Toch exploderen de kosten jaar na jaar.Het is het probleem van de kinderopvang waar VVD-minister Kamp van Sociale Zaken deze week het mes in heeft gezet. De goed bedoelde open-einde-regeling werd in 2005 ingevoerd om meer vrouwen aan een baan te helpen door goedkope kinderopvang te finan-cieren. In al die jaren zijn circa 15 duizend vrouwen extra gaan werken. Tegelijkertijd steeg het aantal kin-deren in de kinderopvang met meer dan 100 procent en de kosten verdrievoudigden. Nu wil die hardvochti-ge minister Kamp anderhalf miljard bezuinigen op deze open-einde-regeling en strakke spelregels invoeren om nieuwe kostenstijgingen te voorkomen. Het ‘ach en wee’ wordt weer alom gehoord. Ook de regeling voor jonge arbeidsongeschikten, de Wajong, dreigt nu op een zelfde manier te ontsporen. Misschien wordt het eens tijd om een structureel ein-de te maken aan open-einde-regelingen. Het bespaart veel geld en bezuinigingsleed.

JEUGDZORG ZONDER WACHTLIJSTENGeen wachtlijsten, tevreden ouders en 30 procent goed-koper. De inmiddels tien vestigingen van de Opvoedpoli, een jeugdzorg/ggz-instelling die zich profileert als toegangs-poort en hulpverlener tegelijk, zeggen het te leveren. Een gesprek met oprichter Linda Bijl.

30

OPEN EINDE


NIEUWS | LOKAAL

SPRAAKMAKER

CIJFERS:

Bron: CBS / Illustratie Niels de Hoog

Paul Gondrie

EINDE AAN ROTONDEJANBOELOp de zes rotondes in de Brabantse gemeente Best gelden verschillende voorrangsregels, binnen één rotonde zelfs twee. Al jaren twist politiek Best over de rotondeverwarring. Wethouder Paul Gondrie (CDA) wil dat de raad voor uniformiteit kiest.

Het is verwarrend in Best.Maar er is wél over nagedacht. De raad heeft in 2004 besloten om fietsers geen voorrang te geven op rotondes, met uitzondering van twee rotondes waarvan scholieren op weg naar school gebruik-maken. Aan één kant hebben ze voorrang, maar het is absoluut verwarrend voor de weggebruiker. In het collegeprogramma staat dat we de gemeen-teraad een overzicht zouden geven van de kosten om fietsers op alle rotondes voorrang te geven. Dat laatste zou in ieder geval 300 duizend euro kosten. Alleen niets doen kost niets.

Dan doet u toch niets?Ik vind dat er hoe dan ook uniformiteit moet komen. En dat kost geld. Fietsers krijgen voorrang óf niet. Onderzoek van het onderzoeksbureau voor verkeersveiligheid SWOV wijst uit dat er minder ongelukken gebeuren als fietsers geen voorrang krijgen. Die veiligheid vind ik het belangrijkst, maar je kunt ook voor mobiliteit kiezen en fietsers voorrang geven. De rotondes hebben in drie

collegeperiodes op de agenda gestaan, nu moet de raad beslissen.

Dat zou ze deze zomer toch doen?Er zijn nog te veel vragen. Eind dit jaar weten we meer. We hebben als college de kosten van recon-structie-opties gegeven, maar de raad wil meer weten over het aantal ongelukken en de status van de bouwrichtlijnen van het kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte. Heel terecht. Als je rotondes niet volgens de richtlijnen inricht, ben je dan wel of niet aan-sprakelijk als er een ongeluk gebeurt? Welke risi-co’s nemen we? Ik wil juridisch advies inwinnen. Deze problematiek speelt namelijk overal.

Want het is overal een chaos.Den Haag zou exact moeten voorschrijven hoe rotondes moeten worden aangelegd. Vrijblijvende regels scheppen verwarring. In Sint-Oedenrode hebben de fietsers geen voorrang, in Oirschot wel, bij ons is het een mix. We voeren gemeentelijk een oeverloze discussie en dat hoort niet. Leg het lan-delijk vast, net zoals Rijkswaterstaat bepaalt hoe de A4 en de A7 worden aangelegd. Ik zou wel eens willen weten of er een rechtszaak is gevoerd over een ongeluk op een rotonde en hoe de jurispru-dentie is. Misschien dat uw lezers kunnen helpen? Martijn Delaere

Wierden

500 euro voor een ons gelukMiemo zei het vroeger al: ‘al hej alle gèèld van de wearld, gluk is nich te koop’n’. Toch denkt Wierden daar anders over. De gemeente gaat inwoners die in een sociaal isole-ment zijn geraakt een zogenaamd ‘geluksbudget’ aanbieden. Met een bedrag van 500 euro hoopt Wierden vereenzaamde burgers weer gelukkig te maken. Dat geld is niet zozeer bedoeld om een plasma-televisie van te kopen, maar moet hen stimuleren om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. De straat op dus, de paden op, de lanen in, en hop gelukkig zijn.Platform Progressief Wierden kan tevreden zijn, de lokale partij was een verwoed pleitbezorger van het geluksbudget. Klein detail: h opelijk telt Wierden niet al te veel ongeluk-kige inwoners, er is maar een bud-get van 2.500 euro. Dat zijn dus vijf gelukkige burgers, de rest moet dan maar op een wachtlijst.

Leeuwarden

Aversie tegen paragnostenHet is allang geen geheim meer: christenen hebben het niet zo op het paranormale. Het enige boven-natuurlijke waar christenen in gelo-ven is namelijk God. En dat is natuurlijk allesbehalve paranormaal. In Leeuwarden komt de eeuwenou-

de aversie weer eens bovendrijven. De ChristenUnie heeft grote moeite met de Paranormaal en Wellness Beurs die op 19 juni in een multi-functioneel centrum van de gemeente gehouden wordt. Over-heidsgebouwen zijn volgens de ChristenUnie niet bedoeld om onderdak te bieden aan ‘dit soort evenementen’. De partij heeft er bij het college van burgemeester en wethouders op

aangedrongen om de beurs uit te laten wijken naar een commerciële ruimte. Politiek en paranormale zaken moeten nu eenmaal strikt gescheiden blijven. Misschien dat een schietgebedje helpt?

Tilburg

Ziek van gebouwHet hoge ziekteverzuim onder Til-burgse ambtenaren wordt veroor-zaakt door het stadskantoor waar de ambtenaren werken. Bijna de helft van de kwakkelende ambtena-ren heeft aangegeven zich niet lek-ker te voelen wegens het gebouw, oftewel ze lijden aan het Sick Buil-ding Syndrome. Dat bleek tijdens een vergadering van de raadscom-missie economische zaken. De commissie was bijeen om het de-tailhandelsklimaat in het centrum te bespreken. Tilburg wil een win-kelcircuit creëren rond het Stad-huisplein. Daarvoor moet het de twee stadskantoren ook bij de win-kelstraat trekken. Alleen de stads-

Aantal bijstandsuitkeringen


LOKAAL | NIEUWS

NICO VISSCHERkantoren zijn rijp voor renovatie, sloop of nieuwbouw. ‘Af en toe is het wat warmer of kouder dan je zou willen’, erkent een adviseur van de raadsgri! e. Het Sick Building Syndrome zorgt voor klachten als hoofdpijn, duize-ligheid en concentratieproblemen. Dit kan worden veroorzaakt door slecht onderhouden airco-syste-men, kopieermachines of printers, maar.... ook door stress en gebrek aan collegialiteit op de werkvloer. In dat geval heet het ook wel het Sick Colleagues Syndrome.

Drimmelen

Bijen in de aanvalWie allergisch is voor bijensteken, kan voorlopig maar beter even weg-blijven uit Drimmelen. Het Drimme-lense gemeentehuis in Made wordt belegerd door 200 duizend bijen, onder aanvoering van beroepsim-ker Bert Brakkee. Het gaat om een protestactie tegen het groenbeleid. Brakkee vindt dat de gemeente zich met het kappen van bomen schuldig maakt aan ‘bijenmoord’ en is niet van plan om zijn kasten met bijen weg te halen. De gemeente heeft de imker tot vrijdag de tijd gegeven om dat wel te doen. Het is nog maar de vraag wie anders de bijenkasten kan verwij-deren. Drimmelen hoeft in ieder geval geen hulp te verwachten van imker Aarts Bij en Groen uit Tilburg. Die heeft zich al solidair verklaard. Brakkee, die deze week ook al ver-scheidene keren werd aangemoe-digd door sympathisanten met spandoeken, voelt zich sterk staan met zijn actie. Hij hekelt de houding van het stadhuis: ‘Domme gemeente. Geen gesprek, geen dia-loog, Ze gaan er gelijk met de botte bijl in, bestuursdwang. Maar nog voor ik de sommatie kreeg, wist ik

al wat ze van plan waren. Het Nederlandse bijenwereldje is klein, daar hebben ze zich op verkeken.’ De imker denkt er over om een jurist in te schakelen. De gemeente blijft hoe dan ook van mijn bijen af’.

Sliedrecht

Ketting om BoevéeAls burgemeester ben je er wel aan gewend dat er soms de spot met je wordt gedreven. Dat hoort nu een-maal bij het vak. Maar niet veel bur-gemeesters zullen een protestlied te horen hebben gekregen dat er juist op gericht is hen terug in het zadel te krijgen. Toch overkwam dit

de tijdelijk teruggetreden burge-meester Martin Boevée van Slied-recht. Boevée is op non-actief gesteld na geruchten over machts-misbruik en sjoemelen met geld. Maar de band Jan Pak de Leuning, wereldberoemd in heel Sliedrecht, vindt dat Boevée een geliefde bur-gervader is, altijd voor iedereen klaar staat en makkelijk aanspreek-baar is. En daarom heeft de band een lied gemaakt om zo samen met een kleine 12 duizend andere Slied-rechters, de burgemeester een hart onder de riem steken. ‘De Ketting om Boevée’ is een bewerking van het nummer van Bob Dylans Death is not the end, in Nederland vooral be-kend geworden door de vertolking van Freek de Jonge met ‘Er is leven

na de dood’. En hoe luidt de tekst dan? ‘In Sliedrecht heerst commotie, het was zelfs op TV.Ja de ketting moet weer om Martin Boevée.We zijn nu maanden verder en de burger wacht gedwee.Ja de ketting moet weer om Martin Boevée.Om Boevée (om Boevée)Om Boevée (om Boevée)Ja de ketting moet weer om Martin Boevée.’Het nummer wordt zelfs op singel gezet en is te beluisteren op Youtube.Dus begint u maar vast met oefenen.

BB ZAPPwww.binnenlandsbestuur.nl

BETAALD PARKEREN Vorig jaar verdween 566 miljoen euro in de Nederlandse parkeerauto-maten, 40 procent meer dan in 2005. De tien grootste gemeen-ten maakten ruim 116 miljoen euro winst, op een omzet van 300 miljoen euro, 27 procent meer dan in 2005. Amsterdam haalde het meest op: 128 mil-

joen bij een winst van 83 miljoen euro. In Den Haag is de gemeen-tekas ook fl ink gespekt met par-keergeld; daar was de winst 8,9 miljoen euro. HULPVERLENER WIL HULPTientallen hulpverleners rond het schietdrama in winkelcen-trum De Ridderhof in Alphen aan den Rijn, hebben afgelopen

maanden hulp gevraagd bij de verwerking van het incident. Tientallen politieagenten, rechercheurs, forensisch onder-zoekers, verpleegkundigen en ambulancechau! eurs die op de dag zelf of in de dagen daarna betrokken waren bij het incident zijn doorverwezen naar artsen of een psycholoog.

Zie ook: http://www.janpak-deleuning.nl/Boevee/Boevee.htm


NIEUWS

COMMENTAAR

Gemeenten weigeren voor-alsnog de sociale werkplaat-sen van het Rijk over te ne-men. Ze achten de financiële risico’s te groot.

Dat is de uitkomst van de deze week gehouden ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Ge-meenten (VNG) in de Achterhoek. Met een overgrote meerderheid (87 tegen 13 procent) schaarden de lo-kale bestuurders zich achter het voorstel van het VNG-bestuur niet akkoord te gaan met de zogeheten werkparagraaf, de uitvoering van de Wet werken naar vermogen (waarin regelingen voor bijstand, Wajong en sociale werkvooziening worden sa-

mengevoegd). Die vormde een on-derdeel van het bestuursakkoord dat de onderhandelaars van kabinet en gemeenten in april in principe overeen kwamen. Andere onderde-len waren de decentralisatie van de jeugdzorg en delen van de Awbz. Tegen de overname van die taken zeggen de gemeenten ‘ja.’ Voor de uitvoering van de Wet werken naar vermogen (Wwnv) stelde het kabi-net als onderdeel van het bestuurs-akkoord 400 miljoen euro beschik-baar. Dit bedrag moest zorgen voor een soepele overgang. Maar er is 290 miljoen euro extra nodig, aldus de gemeenten. Zo berekende Em-men dat het onverkort overnemen van deze taak de gemeente jaarlijks

90 euro per inwoner meer gaat kos-ten. ‘Dat geld hebben we niet’, aldus burgemeester Cees Bijl.

GEVAAR Het gevaar van het niet akkoord gaan met de werkparagraaf in het bestuursakkoord, is dat het kabinet de decentralisatie bij wet gaat regelen en 400 miljoen euro schrapt. Bijl: ‘Je kunt mij vragen vol-gend jaar over een sloot van 4 me-ter te springen. Als ik ga oefenen, lukt dat. Maar als die sloot 10 meter breed is, lukt dat niet. En helemaal niet als nu wordt gedreigd de sloot te verbreden tot 12 meter. Dan oefen ik niet eens.’Minister Donner van Binnenlandse Zaken reageerde meteen na afloop

van de stemming met de bood-schap dat er dan helemaal geen sprake meer kan zijn van een be-stuursakkoord. De afspraken vorm-den één totaalpakket en in die zin vat het kabinet het ‘niet helemaal’ accepteren op als ‘helemaal niet’. VNG-voorzitter Annemarie Jorrits-ma is het volstrekt oneens met deze interpretatie. Zij roept het kabinet op bewust en weloverwogen met de uitspraak van de VNG-leden om te gaan. ‘Kijk serieus naar onze opvat-tingen. Wij hebben heel grote zor-gen over één onderdeel van het ak-koord. Daar hebben we vanaf het begin geen doekjes om gewonden. Het is geen selectief winkelen wat we hier hebben gedaan. Ook het

Keihard ‘nee’ tegen werkparagraafVNG-congres Bestuursakkoord deels afgewezen

Onverantwoord achten gemeentebe-sturen de financiële risico’s die kle-ven aan de extra taken die het Rijk wil overhevelen. In plaats van meer geld voor die taken, hadden ze beter een ruimer lokaal belastinggebied kunnen claimen.Nog niet zo erg lang geleden konden gemeenten zelf voor een belangrijk deel in hun eigen onderhoud voor-zien. Toenmalig VVD-voorman Gerrit Zalm zorgde er 5 jaar geleden echter voor dat gemeenten de helft van hun belangrijkste eigen bron van inkom-sten verloren: hij halveerde de onroe-rendezaakbelasting - een verliespost van zo’n slordige 1 miljard euro voor de gemeentekas.De VNG, onder voorzitterschap van Wim Deetman, vocht de beslissing aan en sleepte de inhalige staat voor de rechter. De CDA-coryfee maakte zich er op het Binnenhof bepaald niet populair door, maar hij bleef on-verzettelijk zijn punt maken. Jaar in, jaar uit. Steun kreeg de VNG uit on-verdachte hoek: de Raad van State. Bij herhaling pleitte het hoogste ad-viescollege van de regering voor een vermindering van de rijksbelasting en een verhoging van de gemeente-lijke belasting om de lokale autono-mie recht te doen.Onder Deetmans opvolger, Annema-rie Jorritsma, verdween de eis om een substantieel eigen belasting-

gebied als sneeuw voor de zon. Het is verleidelijk een verband te leggen met het feit dat zij van VVD-huize is. Of ze echter zo’n stempel kan druk-ken op de koers van de vereniging, valt te betwijfelen. We mogen er im-mers vanuit gaan dat zij het niet al-leen voor het zeggen heeft. Maar meer dan opvallend blijft de radicale koerswijziging onder haar voorzitter-schap op zijn minst.Ook in het nieuwe bestuursakkoord komt de eis tot een groter eigen be-lastinggebied niet terug. Daarin is woordelijk min of meer vastgelegd dat het gemeentelijk belastinggebied deze kabinetsperiode niet verder wordt ingeperkt. Ongelooflijk maar waar. De onderhandelaars namens de gemeenten hadden dat bestuurs-akkoord met al die decentralisatie van taken natuurlijk moeten aangrij-pen om het eigen belastinggebied een flink eind op te rekken - al was het maar tot op het niveau van 5 jaar geleden. Want als het Rijk bezig is taken met grote financiële risico’s, zoals de uitvoering van de Wajong, de sociale werkplaatsen en de jeugd-zorg naar de gemeenten over te dra-gen, hoort daar logischerwijs bij dat ook de risicodekking naar de ge-meenten gaat. Er vanuitgaand ten-minste dat het Rijk zelfstandigheid van gemeenten echt belangrijk vindt. Dat valt te betwijfelen. CDA-minister

van Financiën De Jager, liet zich naar verluidt niet eens zien aan de onder-handelingstafel.Gevolg is dat gemeenten (nog) meer automaat dan autonoom worden. Eventuele tekorten voortvloeiend uit de werkparagraaf in het bestuursak-koord zijn uit de beperkte eigen mid-delen hoegenaamd niet op te van-gen, niet anders dan door het mes te zetten in de weinige vrije ruimte waar je als gemeentebestuur nog een ei-gen afweging kan maken. Welke zin-nige reden zou je als lokale kiezer dan nog hebben om de gang naar de stembus te maken? Gemeentelijke beleidsvrijheid hoort te gaan over meer dan de kleur van stoeptegels alleen.Nu er door het afwijzen van het be-stuursakkoord op het onderdeel ‘Werk en Inkomen’ een soort patstel-ling is ontstaan, dient zich een nieu-we mogelijkheid aan dit alleszins ge-rechtvaardigde alternatief af te tasten. Dat zou een betere lijn zijn dan blijven steggelen over een inci-dentele toelage. Het echte manco van het onderhandelaarsakoord is niet zozeer of er van het Rijk genoeg geld met de taken meekomt. Nee, het echte manco is dat gesprekken en afspraken over de verruiming van het gemeentelijk belastinggebied volstrekt achterwege zijn gebleven.Hans Bekkers

MEER AUTOMAAT DAN AUTONOOM

Ambtenaren blijven Maar hoe zit het met hun rechten?

www.capra.n l

Abonneer u op onze nieuwsbrief

Capra (advocaten), gespecialiseerd in het ambtenaren- en arbeidsrecht. ‘s-Gravenhage 070-3648102 ‘s-Hertogenbosch 073-6131345 Zwolle 038-4235414


NIEUWS

CDA-bestuurders wijzen Donner terechtDe stevigste kritiek op de afstan-delijke en niet-luisterende hou-ding van minister van Binnen-landse Zaken Piet-Hein Donner kwam op het VNG-congres uit onverdachte hoek. Prominente CDA-bestuurders riepen hun eigen CDA-coryfee tot de orde. Minister en kabinet moeten ein-delijk eens oog hebben voor de worsteling van gemeenten met de onderkant van de arbeids-markt, benadrukten zij. Hubert Bruls, burgemeester van Venlo, sprak zich namens de 32 grote steden krachtig uit tegen de Wet werken naar vermogen. De Leidse CDA-wethouder Jan-Jaap de Haan was even zo kri-tisch op Donner, die in de dagen voor het congres had laten weten dat het voor gemeenten stikken of slikken was. ‘Dreigementen zijn niet passend en evenmin productief.’ Zelfs een late eerste draai - woensdagmorgen in een radio-interview zei de minister dat hij bereid is om gemeenten tege-moet te komen - werd Donner door eigen partijgenoten even-min in dank afgenomen. Lucas Bolsius, burgemeester van Amersfoort, maakte korte met-ten met Donners toenadering via de radio: ‘Het is alsof je op je hu-welijksdag nog over het huwe-lijkscontract wilt onder handelen. Dat is niet het meest romanti-sche moment. Ik zeg daarom: Piet-Hein, it needs two to tango.’ Met zijn onverzoenlijke houding - daarin gesterkt door premier Rutte - kreeg Donner wel voor

elkaar dat de rijen van de ge-meenten zich sloten. Groot en klein, twijfelaars, voor- en tegen-standers van de omstreden werkparagraaf uit het bestuurs-akkoord, riepen allemaal dat bij zo’n massieve druk van het kabi-net eensgezindheid cruciaal is. ‘We moeten massaal achter het VNG-bestuur gaan staan’, zei de Waddinxveense PvdA-burge-meester Bert Cremers. Een op het oog onaangedane Donner gaf in zijn toespraak de pers de schuld van een deel van de verkeerde beeldvorming rond zijn persoon. Hij zei dat het kabi-net vasthoudt aan het bestuurs-akkoord, maar opende tegelijker-tijd de deur naar oplossingen. ‘Het kabinet verstaat heel wel uw zorgen. Ik nodig u uit met voor-stellen te komen, want iedereen die mokkend in een hoekje blijft zitten, dat is geen optie.’Met kwinkslagen - daarbij ruim-hartig de Chinese wijsgeer Con-fucius citerend - kreeg Donner de lachers op zijn hand. ‘Confuci-us gaat het om betrouwbaarheid en beschaafde omgangsvormen. Dat hebben wij ook nodig’, aldus Donner. Maar in dit geval bleek Annemarie Jorritsma in haar slotwoord Confucius het scherpst te citeren. ‘Alleen de allerwijsten en allerdomsten veranderen nooit van mening. Mag ik die uitspraak u en het kabinet meegeven?’ Donner moest er om lachen - als een boer met kiespijn.

Henk Bouwmans

ADVERTENTIE

overgrote gedeelte van het akkoord dat we wèl voor onze rekening ne-men, bevat grote opgaven, óók fi-nancieel. Het is niet alleen maar leukigheid waar we voor hebben gekozen. De stappen die we durven te nemen zijn immens, met name rond de jeugdzorg en het begelei-dingsdeel van de Awbz.’

LOBBY Donner vindt dat het VNG-bestuur de verantwoordelijkheid moet nemen om met voorstellen te komen. Dat zal zeker gebeuren. On-der druk van de leden, werd besloten dat de VNG een zeer actieve lobby gaat voeren met als doel een beter

resultaat op het sociale terrein. Jorritsma wil met name premier Rutte houden aan zijn eerdere be-loften. ‘Ik citeer uit de regeringsver-klaring: “Mevrouw de voorzitter, tot zover onze plannen. Plannen die wij in goed overleg met de Kamer wil-len uitwerken en uitvoeren. Maar ook samen met de mede-overheden en sociale partners. Samen met alle andere maatschappelijke partijen. En vooral samen met alle mensen in het land.” Ik hoop dat hij deze woorden nog steeds als leidraad hanteert.

Hans Bekkers/Henk Bouwmans

Paul de Krom, VVD-staatssecretaris en verantwoordelijk voor de Wet werken naar vermogen: ‘Herstructurering van de sociale werkvoorziening is noodzakelijk. Dit moet hoe dan ook gebeuren.’ Joan Leemhuis-Stout, voorzitter van sw-koepel Cedris: ‘Rijk en gemeen-

ten zijn verplicht aan de 500 duizend mensen die zonder hulp niet zelf-standig aan de slag komen, de impasse zo snel mogelijk te doorbreken.’

René Paas, voorzitter van Divosa (managers sociale diensten): ‘Het is een wedstrijd bestuurlijk armpje drukken geworden. Maar we kunnen het ons niet permitteren tijd te vermorsen met bestuurlijke krachtpatserij.’

REACTIES

VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma spreekt in Ulft het VNG-congres toe. Zij werd door de leden per 1 januari 2012 herkozen als voorzitter. De burgemeester van Almere is voorzitter sinds 1 januari 2008. Jorritsma’s tweede en laatste termijn loopt af op 31 december 2015.

KOEN

VAN

WEE

L /

ANP


ACHTERGROND | INTEGRITEIT

Gemert-Bakel likt zijn wonden

De bestuurscultuur in Gemert-Bakel was zo rot als een mispel, concludeert onderzoeksbureau BING. Eindelijk de waarheid, zegt een ontslagen medewerker. Flutwerk van BING, zegt een oud-ambtenaar in Gemert. Een politieke afrekening, zegt oud-wethouder Harrie Verkampen.MARTIJN DELAERE

MAR

TIJN

DEL

AERE


ACHTERGROND

Vooringenomenheid, misleiding en de schijn van vriendjespolitiek ken-merkten volgens het Bureau Integri-teit Nederlandse Gemeenten (BING) de afgelopen 20 jaar de bestuurscul-tuur in Gemert-Bakel. ‘Eindelijk is de waarheid over het schrikbewind en de willekeur in Gemert boven water gekomen’, zegt voormalig communi-catie- en representatiemedewerkster Hanneke Hegeman over het rapport dat BING vorige maand inleverde. ‘De waarheid die niemand wilde we-ten. De gemeenteraad niet, de com-missaris van de koningin niet, de mi-nister van Binnenlandse Zaken niet. Voor het BING-rapport hebben we ópnieuw onze nek uitgestoken. Wij hebben wel weer informatie mogen aanleveren, maar voor al degenen

die het veld moesten ruimen voor burgemeester Van Maasakkers en wethouder Verkampen, is er geen eerherstel. De gemeente en de ge-meenteraad zouden op zijn minst hun excuses kunnen maken aan de ambtenaren die de kat de bel aan-bonden en dat met pesterijen, inti-midatie en veelal met ontslag moes-ten bekopen.’Vorig najaar vroeg waarnemend bur-gemeester Hans Haas (CDA) BING om de bestuurlijke integriteit en vooral het handelen van oud-wet-houder voor ruimtelijke ordening Harrie Verkampen (CDA, 1982-1999 en 2002-2010) en ambtenaren te on-derzoeken. Huidig fractievoorzitter van het CDA Verkampen zou zich na-melijk schuldig hebben gemaakt aan vriendjespolitiek en valsheid in ge-schrifte. BING onderzocht vijf dos-siers. Hanneke Hegeman was inhou-delijk niet betrokken bij de dossiers die door BING zijn onderzocht. 32 ambtenaren, ex-ambtenaren en bur-gers/ondernemers kwamen met 104 meldingen van incidenten. Verkam-pen rekende erop dat het BING-on-derzoek op eerherstel voor hemzelf zou uitdraaien. Dat gebeurde dus niet, integendeel. Het werd een aan-klacht van jewelste. Het behoorlijk bestuur in de Brabantse gemeente was in Verkampens tijd volgens BING met voeten getreden, net als de Gemeentewet en het bestuurs-recht. Hanneke Hegeman werd eind 2004 ontslagen bij de gemeente Gemert-Bakel, ‘nadat ik de gemeenteraad had gevraagd een einde te maken aan de slechte bestuurscultuur’. Met haar vertrok in de ‘verziekte tijd’ zo’n 20 procent van de ambtenaren, schat Hegeman. Ze vindt het daarom terecht dat oud-wethouder Verkam-pen nu in het beklaagdenbankje zit, dat een meerderheid van de ge-meenteraad zijn vertrek eist en het Openbaar Ministerie zijn handel en wandel onderzoekt. Maar daarmee komt oud-burgemeester Van Maasak-kers (CDA, 1989-2010) er wel gena-dig vanaf, aldus Hegeman. Ze zegt: ‘Wethouder Verkampen was de god-father bij wie ondernemers en bur-gers zaken konden regelen. De boe-ren waren dol op hem; dat staat ook

in het BING-rapport. Niet zo gek als je bedenkt dat hij als wethouder ook voorzitter was van de kring De Peel van de Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond. Maar burgemeester Van Maasakkers was de Zonnekoning van Gemert. De man is zijn leven lang burgemeester geweest. Dan ga je geloven dat alles om jou draait. Wie niet voor Van Maasakkers en Verkampen was, was tegen hen. Ze waren twee handen op één buik. Zij deden alles om in het zadel te blij-ven, en ze werden almaar agressie-ver naarmate de oppositie krachti-ger werd.’ Jan van Maasakkers (CDA) was van 1989 tot 2010 bur-gemeester van Gemert en Gemert-Bakel en werd vorig jaar bij zijn af-scheid benoemd tot ereburger van de gemeente.

Aan je bureauOok milieu-technisch ambtenaar Twan van Houts moest het eind 2004 ontgelden in Gemert. Afkom-stig van de provincie Noord-Brabant had Van Houts zich al na een paar weken afgevraagd in wat voor orga-nisatie hij was terechtgekomen. ‘Al-les kon geregeld. Wethouder Ver-kampen kwam aan je bureau staan om te vertellen dat een bedrijf een vergunning moest krijgen of dat iets moest worden aangepast. Dat eruit, dat erin. Als je vervolgens zei: “Maar dat hoort niet”, dan was zijn ant-woord: “Niets mee te maken, ik wil niet weten waarom iets niet kan, ik wil weten waarom het wel kan.” Bij de provincie sta je verder van de burgers af, dus dan is het gemakke-lijker, maar als iets niet binnen de grenzen van de wet kon, dan ge-beurde het niet. In Gemert werd daar niet zo moeilijk over gedaan.’ Van Houts herkent het beeld van wethouder Verkampen als de godfa-ther van Gemert. ‘Hij kon behoorlijk intimiderend zijn, maar het was ook een aardige man. Een man met cha-risma. Hij bepaalde wat er gebeur-de.’ Na zijn ontslag vertrok Van Houts met vrouw en kinderen naar de Franse Morvan om daar bed & breakfast ‘la Rose d’Or’ en een aan-nemersbedrijfje te beginnen. Niet iedere ex-werknemer in het ge-meentehuis van Gemert-Bakel heeft slechte herinneringen aan wethou-der Harrie Verkampen en toenmalig burgemeester Jan van Maasakkers,

‘WIE NIET VÓÓR DIE TWEE WAS, WAS TÉGEN HEN’

Gemeentehuis van Gemert-Bakel.


ACHTERGROND

maar wel slechte herinneringen aan bureau BING in Amersfoort. Paul van der Elst bijvoorbeeld, die tot 2001 bij de gemeente Gemert-Ba-kel werkte als bedrijfscoördinator. Van der Elst is voor het onderzoek naar de bestuurlijke integriteit in Ge-mert drie keer door BING gehoord over twee dossiers. Van der Elst: ‘Ik heb zonder bezwaren en onbevan-gen aan de interviews deelgenomen. Het was begrijpelijk dat ze mij wil-den spreken. Ik ben inhoudelijk bij de dossiers betrokken geweest en ik vond dat ik niets onoorbaars heb ge-daan.’

Over het rapport dat BING heeft ver-vaardigd, zegt Van der Elst: ‘Het is een studie met het niveau van eerste klas hbo. Als ik mij boos maak, zou ik zeggen: het is een flutrapport. Alle voorschriften die voor een respecta-bele studie gelden, zijn door BING met voeten getreden. Nergens staat een definitie van integriteit of zijn de onderzoeksvragen uitgeschreven. Ik ben al 10 jaar weg uit Gemert, dus ik hoef niemand te vriend te houden, maar je ziet dat op voorhand is ge-stuurd om oud-wethouder Verkam-pen zwart te maken.’

Ruim geciteerdPaul van der Elst, inmiddels werk-zaam bij de Brabantse gemeente Vught, is geïrriteerd over het gebruik van zijn uitspraken in het BING-rap-port. Van der Elst: ‘Ik word ruim ge-citeerd, maar niet volledig. Alleen de citaten worden gebruikt die de on-derzochte zaak en het handelen van wethouder Verkampen op zijn onge-lukkigst belichten. Ik word terecht ondervraagd over twee dossiers. Dan zou je verwachten dat mijn uitspra-ken ook bij die dossiers staan, maar dat is niet zo. Mijn verslag is in vier delen geknipt en op verschillende

Oud-wethouder Harrie Verkam-pen van Gemert-Bakel is de ge-beten hond in het BING-rap-port en nu ook in de gemeenteraad. Als portefeuil-lehouder voor ruimtelijke orde-ning zou hij vriendjespolitiek hebben bedreven, zijn zin heb-ben doorgedrukt en ambtena-ren hebben geïntimiteerd.

U heeft het misdaan in het BING-rapport. Hoe heeft het zover kun-nen komen? ‘In de Gemertse politiek wilden men-sen met mij afrekenen. Ze kregen steun van de verkeerde mensen in het bewind, zoals waarnemend bur-gemeester Haas die beloofde dat het BING-rapport 25 - tot maximaal 40 duizend euro zou kosten en dat be-drag met extra onderzoeken liet op-lopen tot 255 duizend euro. BING vindt dat wel prima. Die schrijven graag wat de opdrachtgever wil. Twee raadsleden en een huidig wethouder vertellen de vreselijkste dingen over mij. En daar komt het negatieve ge-luid van het ontslagen hoofd ruimte-lijke ordening en een paar ambtena-ren handhaving bij. 80 procent van de ambtenaren is positief. Mijn te-genstanders wilden mij pootje lich-ten, en ik ben zo dom geweest om een fout te maken.’

U bedoelt de brief die u in 2009 schreef over een bouwvergunning die zou zijn verleend aan een champignonkweker. Dat was niet zo. De brief was opgesteld om voor subsidie te zorgen.‘Fout, stom. Ik heb de feiten zelf naar buiten gebracht. Ik liep als wethou-

der op het randje. Als je dat niet doet, bereik je niets. De wereld verandert iedere dag. Mijn ervaring heeft mij geleerd dat je als bestuurder voorop moet gaan om je gemeente van die veranderingen te laten profiteren. Als ik die benadering niet had gehad, had Gemert nu niet zo’n prachtig buiten-gebied gehad. Ga de gemeentegrens over en je ziet het verschil aan de erf-beplanting. Of de ringweg, zonder één bezwaarschrift aangelegd. We hebben geen verkeersproblemen en de 5 stoplichten van de provincie zijn allemaal weggehaald. En ja, ik ben in mijn ambities één keer over de grens gegaan met die brief, die overigens geen enkel gevolg heeft gehad want die subsidie kwam er niet.’

Het OM kijkt wel of u moet worden vervolgd voor valsheid in geschrif-te.‘Als ze mij hadden willen vervolgen, dan hadden ze dat al veel eerder ge-daan; 9 maanden geleden heb ik pre-cies verteld hoe ik denk dat het ge-beurd is. Dat heb ik afgestemd met de gemeentesecretaris en de behan-delend ambtenaar, want die mochten niet de dupe worden van mijn hande-len. In het BING-rapport staat het-zelfde, dus het OM weet niets nieuws. Maar als ik word vervolgd en veroor-deeld, dan vind ik dat niet gek, want het was fout. Maar degene die geen fouten maakt, geef ik graag een hand.’

U bent een drammer, begrijp ik uit het BING-rapport.‘Ik zoek oplossingen en ik laat mij niet door een regel, die vandaag toe-vallig zo is, tegenhouden. Als het col-

lege unaniem vindt dat iets moet ge-beuren, dan werk ik daaraan. En dan wil ik dat de ambtenaren dat ook uit-voeren. Natuurlijk maak ik met die houding vijanden, maar een bestuur-der die geen vijanden maakt, functio-neert niet. Als je iets wilt bereiken, moet je op het scherpst van de snede strijden. We merkten als college dat het ambtelijk management te weinig tegenspel bood. Het bestuur was te sterk. We zijn dus op zoek gegaan naar tegenpolen, mensen met een andere politieke kleur. Op die manier kwam het nieuwe hoofd ruimtelijke ordening binnen. We hebben Jules Iding, huidig gedeputeerde in Bra-bant voor de SP, gevraagd om het be-stemmingsplan voor het buitenge-bied te maken. Dat ontslagen hoofd gooit nu een bak vuil over mij heen, maar in het gemeentehuis heeft hij mij nooit tot de orde geroepen en is hij nooit voor zijn ambtenaren opge-komen die problemen met mij had-den. Met Iding ben ik nog steeds be-vriend.’

In het BING-rapport staat dat u za-ken met burgers zonder aanwezig-heid van een ambtenaar afhandel-de, in een sfeer van vriendjespolitiek.‘Ik wilde dat iedere inwoner, behalve de profiteur, van de gemeente wist dat ze een vriend in het gemeente-huis hadden. Mijn 06-nummer staat in het telefoonboek. Het is belangrijk voor de inwoners van een gemeente om te weten dat ze iemand kunnen bellen als ze vastlopen bij een ambte-naar. Het werkte andersom ook goed. Ambtenaren wisten dat burgers mij zouden bellen als ze hun afspraken

Harrie Verkampen: ‘Ik liep als wethou-der op het randje.’

‘Dit is een politieke afrekening’


ACHTERGROND

plekken gebruikt. BING heeft citaten misplaatst weergegeven met de be-doeling de vluchtige lezer de indruk te geven dat een ondernemer of een burger bewust door de gemeente werd benadeeld.’ Volgens Van der Elst worden dossiers die correct zijn behandeld, mis-bruikt om de politieke tegenstanders van toen en nu alsnog hun zin te ge-ven. Fouten zullen er vast zijn ge-maakt, maar daaruit kun je volgens de oud-ambtenaar in Gemert niet de conclusie trekken dat er niet integer is gehandeld. Van der Elst zegt: ‘Aan de vraag of er al dan niet integer is

gehandeld, behoort de vraag vooraf te gaan of bij de behandeling van deze complexe en langslepende dos-siers soms sprake was van onkunde, onervarenheid of slordigheid. Pas als er sprake was van bevoordeling, op-zet of misleiding kun je zeggen dat ambtenaren en de wethouder niet integer waren. Sommige dossiers zijn tot de Hoge Raad uitgevochten, en nooit hebben de rechters gecon-cludeerd dat wethouder Verkampen niet integer had gehandeld.’Volgens Paul van der Elst moest Bar-bertje hangen, en zijn niet alleen zijn uitspraken maar ook die van ande-ren daarvoor misbruikt. ‘De gemeen-te heeft in samenspraak met BING tegen alle ambtenaren gezegd: “als jullie iets te melden hebben, doe dat dan”. Mensen die teleurgesteld wa-ren over niet opgevolgde adviezen, over afgewezen loonsverhogingen of aanvaringen hebben gehad met het college, hebben hun zegje gedaan. Erg veel van deze opmerkingen mis-sen daarmee iedere relatie met de opdracht van BING om de bestuurlij-ke integriteit van wethouder Ver-kampen te onderzoeken. Tot mijn verbijstering zijn die opmerkingen wél uitgebreid in het BING-rapport geciteerd. Rijp en groen door elkaar. Dan raakt zo’n rapport onnodig ne-gatief gekleurd.’ Van der Elst is naar het hoofdkan-toor van BING gegaan nadat hij de conceptversie had gelezen. Van der Elst: ‘Ze zouden een citaat in de juis-te context plaatsen, maar dat ge-beurde niet. BING is een acroniem voor Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten. Dat wekt de schijn van status, iets van de gemeenten, maar daar is helemaal geen sprake van. Ze hebben niets met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten te maken. Het is een commercieel bedrijf en de man die het rapport heeft geschre-ven, was fraudecontroleur bij een verzekeraar. Het wantrouwen zit erin gebakken. In zijn rapport roept hij dat het bestuursrecht met voeten is getreden, hij meldt dat Gemert niet heeft voldaan aan het Wetboek van Strafrecht. Wat weet hij daar-van? Daarvoor hebben we in dit land een onafhankelijke rechter. Dat rap-port is een poppenkast.’

ImagoDe publicatie van het BING-rapport over de bestuurscultuur in Gemert-Bakel heeft in de regio en in het ge-meentehuis intussen voor rumoer en verdeeldheid gezorgd. ‘Het imago

van Gemert-Bakel, het gehele ambte-narenapparaat en de betrokken amb-tenaren zijn door dit rapport onno-dig beschadigd’, meldt de ondernemingsraad in een open brief. De bronnen van het BING-onderzoek zijn gemakkelijk herleidbaar, terwijl de anonimiteit nadrukkelijk was toe-gezegd (ook een grief van ambte-naar Van der Elst). Waarnemend burgemeester Haas (CDA) en de ge-meenteraad hebben daarmee vol-gens de ondernemingsraad van Ge-mert-Bakel ‘het vertrouwen van de medewerkers geschaad’. Huidig bur-gemeester Jan van Zomeren (PvdA) heeft erkend dat de verzekerde ‘vei-ligheid en anonimiteit’ van klagende ambtenaren geweld is aangedaan, maar hij verzekert alle ambtenaren in een brief dat ‘geen enkele carrière hierdoor zal worden geschaad’. Men-sen kunnen tegenwoordig ‘ook kri-tiek op elkaar hebben’, aldus de bur-gemeester. Gevraagd naar die huidige bestuurs-cultuur, meldt de ondernemingsraad niets te willen zeggen, ook niet over haar eigen open brief. Eén benader-de ambtenaar in Gemert weigert te praten omdat hij geen vertrouwen heeft in ‘de sfeer van de tekst’, en een andere ambtenaar meldt ‘dat ge-sproken woorden als niet gesproken moeten worden beschouwd’. <

BING-directeur Koltho! zegt: ‘Wij reageren niet inhoudelijk op de uitkomsten van onderzoeken. Met betrekking tot onze werkwijze herkennen wij ons geheel niet in de kritiek op het rapport van genoemde voormalig bedrijfscoördinator van de gemeente Gemert-Bakel. In het rapport komen de verschillen-de verklaringen en standpunten uitgebreid aan bod, ook die van de voormalig bedrijfscoördinator. Wij hebben zoals gebrui-kelijk volgens het vastgestelde onderzoekprotocol en de met onze opdrachtgever gemaakte afspraken gehandeld. Wij be-nadrukken dat de vertrouwelijkheid van gedane meldingen volledig is nageleefd. Dat moet echter niet verward worden met interviews van betrokkenen in een dossier. Aan geïnter-viewden/betrokkenen is geen anonimiteit toegezegd. Dat kan uiteraard ook niet als het bestuurlijk en ambtelijk handelen object van onderzoek is. Geïnterviewden/betrokkenen zijn hierover door ons geïnformeerd. Uit oogpunt van zorgvuldig-heid hebben wij geen persoonsnamen maar functienamen ver-meld, zodat een leesbaar rapport ontstaat en aan de onder-zoeksopdracht kan worden voldaan.’

WEERWOORD BING

niet nakwamen. Het is voorgekomen dat er geen ambtenaren bij een af-spraak waren. Kan ik er wat aan doen als het de secretaresse niet lukt om voor half 9 een ambtenaar te rege-len? We werkten op een hoog tempo, dat is waar, maar het hoofd ruimtelij-ke ordening moet er binnen het ge-meentehuis voor zorgen dat ik niet alleen sta. Moet ik dan burgers naar huis sturen? Ik zit er om de zaken aan te pakken, niet om de andere kant op te kijken.’

Een wethouder die zich zó met de details bezighoudt, vraagt om pro-blemen.‘Ik weet dat ik mij kwetsbaar heb ge-maakt voor aanvallen van mijn poli-tieke tegenstanders en van BING, maar dat is onvermijdelijk als je iets wilt bereiken. Dat is ook niet erg. Ik ben 25 jaar wethouder geweest, en in die tijd bouw je een schat aan kennis en ervaring op. Ik wist meer dan de anderen. Een wethouder zonder erva-ring had het gebiedsplan Bakel-Mil-heeze nooit tot een goed einde ge-bracht. Ik zou het zo weer doen. En nu ik merk dat er niets meer uit het gemeentehuis komt, is de motivatie om terug te keren alleen meer groter.’

Maar een meerderheid in de raad eist uw vertrek als raadslid.‘Waar bemoeit de gemeenteraad zich mee? Als de raad geen vertrouwen meer in mij had gehad als wethouder, dan was ik opgestapt. Zo hoort dat, want je voert het beleid van de raad uit, maar de raad kan toch niet eisen dat een medevolksvertegenwoordi-ger vertrekt? Zo’n eis hoort niet thuis in een democratie. Bovendien: ik ben fractieleider van een oppositiepartij, dus wat hebben ze te vrezen?’

‘HET IS EEN FLUT- RAPPORT’

Zie voor het BING-rapport: www.binnenlandsbestuur.nl/ integriteitgemertbakel


FINANCIËNTon Bestebreur

ADVERTENTIE

Actief in de wereld van Werk & Inkomen

Meld je aan op het besloten platform Naleving.net

Vind en deel informatie,

ideeën en ervaringen

• Nieuws • Documenten • Agenda

• Discussies • Communities • Netwerk

Je hebt meer collega’s dan je denkt. Van beleidsmedewerkers

tot communicatieadviseurs en van klantmanagers tot

sociaal rechercheurs. Ontdek hoe zij met hun dagelijkse

uitdagingen omgaan.

Een initiatief van RCF en het ministerie van SZW

Direct aanmelden? Ga naar Naleving.net Voor vragen mail je naar [email protected]

OPINIE

ONS GRIEKENLAND

Het gaat te goed met de rijksbegro-ting 2011. Dat maakt het lastig echte stevige maatregelen te

nemen. Het EMU-saldo is met 3,6 procent alweer bijna binnen de Europese afspraken. Natuurlijk valt Nederland nog onder het verscherp-te toezicht van de EU maar die kan zijn tijd beter gebruiken om op Por-tugal, Ierland, Griekenland en Spanje te letten, de PIGS. Geen vuiltje aan de lucht kortom? Ik denk van wel. Wij hebben ons eigen Griekenland waar we de uit-gaven al jarenlang niet beheersen. Waar alle actoren keer op keer ver-rast roepen dat het toch echt even anders is gelopen dan gedacht. Ons Griekenland heet ziekenland. Het budgettair zorgkader bedraagt dit jaar 60,9 miljard, exclusief 4,8 miljard zorgtoeslag. In de Voorjaars-nota wordt een tegenvaller gemeld, van 1 miljard, hetgeen bijna gebruik is in budgettaire nota’s. Alle ramin-gen van het ministerie, de planbu-

reaus, de Nederlandse Zorgautoriteit en het College voor zorgverzekerin-gen ten spijt, jaar in jaar uit blijkt er geen houden aan. Er zijn nu weer extra uitgaven aan specialisten, huis-artsen, paramedische zorg, grens-overschrijdende zorg, ziekenvervoer en de ggz. En overschrijdingen bij Awbz-instellingen, zorg in natura, nieuwe capaciteit en kapitaallasten.Dit lijstje is de echo van een decenni-um vol rapportages over de onbe-heersbaarheid van de zorguitgaven. Opeenvolgende ministers en staat-secretarissen hebben plannen gemaakt en maatregelen genomen, het stelsel is keer op keer herzien maar echte beheersen lukt niet. Persoonlijk heb ik er geen moeite mee, dat we een uitstekend zij het kostbaar stelsel hebben. Waar dat doelmatiger kan, moeten we dat zeker doen. Maar ik denk dat dankzij toegankelijke en hoogwaardige zorg we in staat zijn de kwaliteit van leven op een hoog peil te houden. Lastig vind ik dat we niet goed in staat zijn goede financieringsafspra-ken te maken en steeds tegenvallers

in te boeken. Zo gaat zorg ten koste van onderwijsuitgaven, milieumaat-regelen en ander belangrijk beleid. Ga er daarom beter vanuit dat de zorgkosten niet dalen. Spreek dan toch een reeks maatregelen af wat we doen bij oplopende kosten. Ofwel, wie de rekening betaalt als nieuwe ‘tegenvallers’ opkomen. Speel nu eens niet dat je er verrast over bent, maar handel als verantwoordelijk polititiek contingent in scenario’s. Wie betaalt de rekening, kies nu.De pijn van ziekenland en Grieken-land is niet dat er een budgettaire crisis uitbrak, die was in redelijkheid voorspelbaar of in ieder geval voor-stelbaar. De pijn is dat we er als knappe koppen door verrast werden en eigenlijk nog steeds of beter gezegd: steeds weer achter de feiten aanlopen. Er gaat deze jaren bijna 5 miljard euro naar Athene. Prima. Maar wat doen we als de Grieken in 2013 niet gaan terugbetalen? Het lijkt in Griekenland en ons eigen zie-kenland op voortmodderen, in plaats van een samenhangend, toekomst-vast beleid.


NIEUWS

Twee bestuurslagen is te weinig voor de ruimtelijke ordening

centralisatie tot ‘een lege huls’ en ‘een wassen neus’. Investerings- en onderhoudsbudgetten voor mobili-teit, water en het landelijk gebied zouden in de visie van de raden naar provincies en/of gemeenten moeten worden overgeheveld.Ook moeten provincies en gemeen-ten meer belastingen kunnen hef-fen, vinden de raden. ‘De verschil-len in lastendruk die decentrale belastinghe!ng voor bewoners oplevert, dragen bij aan ruimtelijke di"erentiatie. Dit vergroot het onderscheidend vermogen van regio’s.’De raden vrezen verder dat het ka-binet in economisch opzicht te se-lectief wil investeren. Voor het ver-sterken van de economie zijn alle stedelijke regio’s volgens de raden van belang, omdat zij de ‘motoren van de economie’ zijn. Bij de decentralisatie moet het ka-binet er volgens de raden voor kie-zen om ‘heldere opgaven’ te formu-leren met voor de regio’s duidelijk meetbare doelstellingen. Als voor-beeld wordt de woningmarkt ge-noemd. Het Rijk zou langetermijn-trends en -ontwikkelingen in beeld moeten brengen. Dit zou vertaald moeten worden in gewenste aan-tallen en typen woningen. Vervol-gens zouden de provincies dit con-creet moeten invullen.Het programma Ruimte voor de Rivier wordt geroemd als voorbeeld van een goede taakverdeling tus-sen diverse overheden. Het Rijk bepaalde de uitgangspunten, te weten ‘in 2015 moet rekening wor-den gehouden met een wateraan-bod van 16.000 kubieke meter per seconde, later oplopend tot 18.000 kubieke meter, bij Lobith’. De re-gio’s kregen maximale vrijheid bij de verdere uitwerking.De Raden voor de Leefomgeving en Infrastructuur bestaan uit de Raad voor het Landelijk Gebied, de Raad voor Verkeer en Waterstaat en de VROM-raad. Het advies over de de-centralisatie van de ruimtelijke or-dening is er gekomen op verzoek van minister Schultz.Boudewijn Warbroek

Het Rijk moet optreden als ‘arbiter’ om onevenredig grote ruimteclaims van pro-vincies en gemeenten te voorkomen.

Het kabinet richt zich bij de ruimte-lijke ordening te veel op de econo-mie, waarschuwen de Raden voor de Leefomgeving en Infrastructuur in een advies over de decentralisa-tie van de ruimtelijke ordening aan minister Schultz (Infrastructuur en Milieu, VVD). In het deze week ge-publiceerd advies benadrukken de raden dat het kabinet natuur, cultuur en landschap niet mag verwaarlozen. Juist in een globali-

serende economie waarin kennis- werkers en bedrijven internationaal op zoek zijn naar de beste vesti-gingsplekken, spelen de kwaliteit van de ruimte en de quality of life een onderscheidende rol’, vinden de raden. Het kabinet-Rutte zou meer oog moeten hebben voor na-tuur, cultuur en landschap. ‘De ra-den benadrukken dat quality of life (inclusief stedelijke voorzieningen, cultureel aanbod, landschap) es-sentieel is voor economische groei op de lange termijn.’In deze lijn past ook het pleidooi van de raden om vanuit het Rijk toezicht te blijven houden op ruim-teclaims vanuit de regio. De raden

onderschrijven dat ‘het bepalen van de programma’s voor wonen, werken en recreëren primair de verantwoordelijkheid is van de pro-vincies’. Maar het Rijk zou de pro-grammering wel moeten ‘monito-ren’, en een rol als ‘arbiter’ op zich moeten nemen.In een dergelijk geval zou het Rijk als derde partij nodig zijn, nadat gemeenten en provincies eerder afspraken hebben gemaakt. Hieruit blijkt volgens de raden dat het in de ruimtelijke ordening vaak onmoge-lijk is om maximaal twee bestuur-slagen bij een onderwerp te betrek-ken, zoals het kabinet wil.Maar ook in andere gevallen zijn meer dan twee overheidspartijen nodig, menen de raden. Als voor-beeld wordt de kantorenlocatie Zuidas bij Amsterdam genoemd. ‘Betekent het twee-bestuurslagen-principe dat de provincie niet mag meepraten over de Zuidas als de gemeente en het Rijk al aan tafel zitten? Dat is niet logisch: de pro-vincie vervult immers een belang-rijke rol in de programmatische afstemming met andere kantoor- locaties in Noord-Holland. Zowel provincie als gemeente hebben dus een toegevoegde waarde in het be-sluitvormingsproces bij een derge-lijke ontwikkeling.’Dit laatste moet volgens de raden het uitgangspunt zijn: ‘Het gaat niet om de vraag hoeveel bestuur-slagen er over gaan, maar om de vragen ‘wie is bevoegd?’ en ‘wie – publiek en/of privaat – verrijkt het proces met zijn of haar bijdrage?’. Iedereen die dat doet, is welkom aan tafel. Deze benadering inspi-reert en verbindt de betrokkenen, in plaats van ze te scheiden.’

WASSEN NEUS Om de decen-tralisatie van de ruimtelijke orde-ning tot een succes te maken, moeten regio’s volgens de raden meer geld tot hun beschikking krijgen. Bezuinigingen zouden een ‘risico’ vormen. Waar mogelijk moeten rijksmiddelen worden ge-decentraliseerd, bepleiten de ra-den. Zonder geld verwordt de de-

Decentralisatie Advies Raden voor Leefomgeving en Infrastructuur

Adviesraden: Niet logisch als de provincie niet mee mag praten over de Amsterdamse Zuidas omdat gemeente al met Rijk aan tafel zit.

AD N

UIS

/ H

.H.


NIEUWS


‘Eén plan voor probleemgezinnen e!ectief en goedkoper’

troleren, zegt Smits. De overdracht van bevoegdheden is een belangrijke voorwaarde voor succes, maar de kracht van de aan-pak zit vooral in de regie. Smits: ‘Eén persoon kijkt wat nodig is op alle leefgebieden van een gezin zo-als wonen, financiën, werk, opvoed-hulp. Als vader bijvoorbeeld na lang-durige werkloosheid weer een baan vindt, heeft dat een positief e!ect op de jeugdzorgproblematiek in een gezin. Er is weer structuur, financië-le zekerheid, rust om opvoedproble-men aan te pakken.’Door bestaande structuren hebben hulpverleners in de ‘oude’ aanpak de neiging om al die problemen als afzonderlijke partjes te behandelen, zegt Smits. ‘Dat werkt niet, want in de hoofden van de cliënten zijn het geen afzonderlijke problemen, maar is het een grote brei waarover ze de regie kwijt zijn, zeker als er schul-den zijn.’ De wijkcoach brengt orde in deze chaos en helpt de gezinnen weer zelfredzaam te worden.

SUCCES In alle gemeenten bleek dat de aanpak positieve e!ecten heeft op de gezinnen. Problemen worden eerder gesignaleerd, waar-door meer preventieve hulp wordt verleend en minder zware zorg no-dig is in veel gevallen. Voor de circa tweehonderd probleemgezinnen die bij de wijkcoaches in Enschede bekend zijn, wordt het maatschap-pelijke en financiële e!ect van de aanpak nog onderzocht, maar Smits zegt nu al: ‘In de individuele

cases zie je dat het beter gaat met gezinnen. Mensen maken een stap omhoog op de maatschappelijke ladder.’Vanwege het succes breidt Ensche-de de teams uit met deskundigen uit meer organisaties op het gebied van hulpverlening, werk en inkomen en veiligheid. De nieuwe ‘teams front-lijnsturing’ krijgen een structurele plek in de gemeentelijke organisatie. Saskia Buitelaar

Het is e!ectief en bespaart geld: multiprobleemgezin-nen helpen met één plan en één regisseur. Dat conclu-deren zes gemeenten die meededen aan het experi-ment ‘Achter de Voordeur’.

Bij multiprobleemgezinnen zijn al snel tien, soms wel twintig hulpver-leners betrokken. Van schuldhulp-verlening en verslavingszorg tot leerplichtambtenaar en opvoedon-dersteuning. Dat maakt het hulp-traject voor cliënten onoverzichte-lijk. De roep om een aanpak met één plan en één regisseur klinkt in veel gemeenten.Zes gemeenten; Amsterdam, Den Haag, Nijmegen, Eindhoven, Gro-ningen en Enschede, onderzochten in samenwerking met de ministe-ries van BZK en VWS hoe dat werkt. Ze experimenteerden 2,5 jaar. Door per gezin één plan op te stellen en één regisseur aan te stellen, is de hulp beter op elkaar afgestemd en e!ectiever, concluderen de pro-jectleiders. De ervaringen staan

beschreven in een e-book, dat andere gemeenten kan helpen. De gemeenten ontwikkelden hun werkwijzen vanuit de eigen praktijk. Zo richtte Enschede een team van wijkcoaches op, afkomstig uit woningcorporaties, maatschappe-lijk werk en de gemeente, licht pro-jectleider Anya Smits uit Enschede toe. De wijkcoaches hebben afspra-ken met 25 hulpverlenende organi-saties en daardoor vergaande bevoegdheden om aan oplossingen te werken. Zij kunnen bijvoorbeeld besluiten om bijzondere bijstand te verlenen, of een uitkering stop te zetten.

BEVOEGDHEDEN In situaties waarin het juridisch niet mogelijk is om besluiten te delegeren, kan de wijkcoach een zwaarwegend advies geven. Bijvoorbeeld een leerplicht-advies, of advies over een ex-gede-tineerde. De wijkcoach kan niet na-mens de reclassering handelen, maar kan wel adviseren iemand die weer in de wijk komt wonen, perio-diek op harddrugsgebruik te con-

TERRASVERWARMING Amsterdamse horecaonderne-mers in het centrum moeten ille-gale terrasverwarming verwijde-ren, anders krijgen zij geen nieuwe terrasvergunning. Vorige week nam de deelraad van stadsdeel Centrum een motie van deze strekking aan, inge-diend door GroenLinks.

ENQUETE Een meerderheid van de Groningse raadsleden vindt dat het aantal gemeenten in de provincie gereduceerd mag wor-den. Zij zien een fusie van 23 gemeenten tot acht superge-meenten wel zitten. Dat valt op te maken uit een enquête van het Dagblad van het Noorden. Als voornaamste reden voor de

samenvoeging voeren de ondervraagden aan dat gemeen-ten dan financieel minder kwets-baar zouden zijn (28 procent). ROZE Amsterdam heeft het beste homo-emancipatiebeleid. Steeds meer gemeenten voeren een actief beleid op dit gebied. Dat blijkt uit de roze gemeente-gids van Movisie. Opvallend is de

Anapak hulpverlening

Het e-book Achter de voordeur bevat een model om een maatschappelij-ke kosten-batenanalyse te maken. Daarmee zijn alle organisatorische en maatschappelijk e!ecten in kaart gebracht en in geld uitgedrukt. Het blijkt dat voor een modelgemeente met 550 multiprobleemgezinnen de aanpak 20 procent financieel rendement oplevert, vooral omdat de regisseurs werk wegnemen bij reguliere hulpverleners in het veld. Als ook de immateriële e!ecten worden meegenomen, zoals minder over-last, en onveiligheid en een hogere kwaliteit van leven, heeft de aanpak een positief maatschappelijk rendement van 40 procent. Het e-book is te downloaden via de website van het ministerie van VWS.

EÉN PLAN LEVERT GELD OP

Bureau Jeugdzorg aan de Haagse Neherkade.


NIEUWS

goede score van Hillegom als beste niet grote stad. Het be-stuur geeft al jarenlang aan-dacht aan beleid rondom homoseksuelen. Ook is de politie goed geïnstrueerd over geweld tegen homo’s.SCHOOLVERLATERS Rotter-damse jongerenwerkers kunnen e!ectiever worden ingezet tegen

het probleem van de voortijdig schoolverlaters in de stad. Ook moet er een kwaliteitsnorm komen voor het jongerenwerk. Dat stelt CDA-wethouder Hugo de Jonge (jeugd, gezin en onder-wijs) naar aanleiding van de eva-luatie Verbetertraject Jongeren-werk Rotterdam. In Rotterdam gaan ieder jaar 2.500 jongeren

voortijdig van school. Dat aantal wil het stadsbestuur de komen-de jaren naar beneden hebben. DIGITAAL Drentse brandweer-korpsen in Emmen, Havelte en Hoogeveen hebben als test alle informatie over bedrijfspanden en woningen digitaal paraat in hun brandweerwagens. Aanvals-plannen en kaarten met bluswa-

tervoorzieningen en aanwezig-heid van gevaarlijke sto!en staan digitaal opgeslagen op een draagbare tabloidcomputer. In Nederland maken de meeste brandweerkorpsen gebruik van een digitaal navigatiesysteem, maar ontbreekt de zogeheten objectinformatie. Die staat nog gewoon op papier.

'Jeugdzorg beter af zonder bureaus'Een betere Zorg voor de Jeugd. Decentralisatie van de Jeugdzorg als kans. Het essay is tijdens het VNG Jaarcongres in de Achterhoek begin deze week, aangeboden aan het ministerie van Volksgezondheid en aan wethouder Erik Dannenberg, voorzitter van de VNG-commissie zorg. Op dit jaarcongres moest de VNG zich uitspreken over de decentrali-satie van rijkstaken, waaronder de jeugdzorg. Volgens de afspraken in het bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten moet uiterlijk in 2016 decentralisatie van alle onderdelen (onder andere ambulante hulp, kin-dertelefoon, indicatiestelling, advies en meldpunt kindermishandeling) van de jeugdzorg gerealiseerd zijn.De Waal betoogt dat de overheve-ling van de jeugdzorg de kans biedt om de rolverdeling tussen maat-schappelijke en publieke organisa-ties, die verantwoordelijk zijn voor de jeugdzorg, op een nieuwe leest te schoeien.

BUREAUCRATIE De Centra voor Jeugd en Gezin kunnen daarbij een spilfunctie vervullen. ‘Het betekent dat in de Centra Jeugd en Gezin de hoogst opgeleide professional zou moeten zitten die het hele dossier kan inzien, het formele eigenaar-schap krijgt en de bevoegdheid tot plaatsing elders in de keten’, schrijft De Waal. ‘In een nieuw stelsel zal de zorgprofessional weer dominant en sturend vooraan moeten worden gezet.’ Alleen in dat geval zal de jeugdzorg aansluiten op de behoef-ten van de hulpvragenden. De Waal waarschuwt tegen het risi-co van bureaucratie wanneer gemeenten alles naar zich toetrek-ken. ‘We moeten weg van de voort-

Om de nieuwe, gedecentrali-seerde jeugdzorg professio-neel en niet bureaucratisch uit te voeren, moeten de Bureaus Jeugdzorg worden opgeheven. ‘We moeten weg van de verambtelijking’.

Naast ophe!ng van de Bureaus Jeugdzorg op provinciaal niveau dient tegelijkertijd de jeugdzorg op lokaal en/of regionaal niveau te worden ingericht met veel ruimte voor het oordeel van de jeugdzorg-professional. Ambtelijke indicatie-

instelling in de jeugdzorg dient te worden afgeschaft en vervangen te worden door een systeem van pro-fessionele diagnose en behande-ling. De Centra voor Jeugd en Gezin zouden vernieuwd moeten worden zodat zij daadwerkelijk de publieke en professionele toegangspoort voor de jeugdzorg worden. Deze herijking van de preventieve jeugdgezondheidszorg in combina-tie met de voorgestelde decentrali-satie van de jeugdzorg bepleit Ste-ven de Waal, voorzitter van de denktank Public Space, in het essay

Decentralisatie

gaande verambtelijking van de uit-voering. Het beoordelen, aanpakken en begeleiden van jongeren zal een zelfstandig professioneel oordeel en direct handelen vragen. Daarvoor zal het politiek bestuur veel ruimte moeten maken en dus vertrouwen moeten opbouwen en geven.’

VERLAMMEND Volgens het akkoord dat gemeenten en Rijk in april sloten, wordt niet alleen de jeugdzorg overgeheveld van provin-cies naar gemeenten, maar komt er ook één financieringssysteem waar alle jeugdhulp onder valt. Gemeenten en ministeries willen de komende jaren onderzoeken vol-gens welk model de gemeentelijke jeugdzorg het best kan worden in-gericht, en in het bijzonder hoe jeugdbescherming en jeugdreclas-sering kan worden georganiseerd. Volgens Kim Putters, voorzitter van de commissie Zorg en ZonMW, de organisatie voor gezondheidsonder-zoek en zorginnovatie, én tevens voorzitter van de commissie die opleidingen in de jeugdzorg evalu-eerde, dreigt de voorgestelde stel-selherziening een verlammende werking te hebben op initiatieven om de zorg nu al te verbeteren. ‘Ik vind het jammer dat er zoveel geld, tijd en energie naar zulke orga-nisatorische kwesties gaat, terwijl tegelijkertijd kinderen wachten op de juiste hulp en hulpverleners op de juiste kennis.’ Voor Putters is het reden om te waarschuwen: ‘We mogen niet wachten tot een Centrum voor Jeugd en Gezin de taken van de jeugdzorg in 2015 overneemt.’

Henk Bouwmans

MAR

TIJN

BEE

KMAN

/ H

.H.


NIEUWS


‘Rode cijfers door groei bijstand’Sinds het eerste kwartaal van 2009 groeit het aantal bijstandsuitkeringen aan één stuk. Divosa-voorzitter René Paas voorspelt een groeiend aantal wethouders sociale zaken dat in de pro-blemen gaat komen.

‘De groei van de bijstand duwt ge-meenten in de rode cijfers’, staat in de analyse van de Divosa-monitor, de jaarlijkse enquête onder sociale diensten. Het overgrote deel van de sociale diensten gaf in 2010 meer uit aan bijstandsuitkeringen en reïn-tegratie dan zij hiervoor ontvingen van het Rijk. In 2008 en 2009 was dit ook al zo. Daardoor zijn gemeen-ten helemaal of bijna door hun re-serves heen op het gebied van werk en inkomen. Ter illustratie: momen-teel ontvangen 315 duizend mensen bijstand. Eind 2010 waren dat er 307 duizend, begin 2009 209 dui-zend. Het aantal bijstandsuitkerin-gen stijgt al 9 kwartalen op rij. Zowel aan het verstrekken van uit-keringen, het zogenoemde I-deel, als aan re-integratie, het W-deel, gaven gemeenten in 2010 meer uit dan ze ontvingen (zie ook kader ‘I-deel en W-deel’). 89 procent van de gemeenten had in 2010 een tekort op het I-deel, van gemiddeld 14 pro-

cent. Het tekort op het W-deel was gemiddeld 13 procent. Uit de Divosa-monitor blijkt verder dat maar liefst de helft van de ge-meenten van plan is over 2010 een Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) aan te vragen bij het ministe-rie van Sociale Zaken. Zo’n aan-vraag wordt meestal toegekend, maar de consequentie is wel een verlaging van het budget voor de overige gemeenten. Kleine gemeen-ten en gemeenten in het oosten van het land hadden gemiddeld de grootste tekorten. Divosa kan niet aangeven hoe dat komt. Gemeenten moeten tekorten op het I-deel zelf bijpassen. Gemeenteraden zijn daar vanzelfsprekend niet blij mee. René Paas, voorzitter van Divo-sa: ‘Verschillende wethouders en di-recteuren van sociale diensten zijn de afgelopen tijd al in de problemen gekomen. Het komende jaar gaan we dit vaker zien.’De economische crisis werkt met vertraging door in de bijstand, aldus Divosa. Werklozen die eerst nog WW ontvingen, raken door hun rechten heen. Zelfstandigen zonder perso-neeldie geen WW-rechten hebben, hebben hun eigen reserves ver-bruikt en kloppen aan bij de sociale dienst. Uitkeringsinstantie UWV voorspelt een piek in 2012.

Paas noemt de nieuwe Wet werken naar vermogen (Wwnv), waarin de bijstand, de Wajong (jong gehandi-capten) en de sociale werkvoorzie-ning worden samengevoegd, een ‘mogelijke reddingsboei’, doordat gemeenten meer mogelijkheden krijgen mensen aan werk te helpen. ‘Het wordt cruciaal bestaande gren-zen over te steken’, aldus Paas. Belangrijk onderdeel van de Wwnv is het systeem van loondispensatie: werkgevers betalen alleen loon voor daadwerkelijk geleverde prestaties, de rest wordt met een uitkering aangevuld. Paas pleit er voor dat gemeenten nu al gaan experimente-ren met loondispensatie, hoewel de

Wwnv pas in 2103 ingaat: ‘Het scheelt niet alleen in de kosten, het levert ook een schat aan ervaring op. En een vliegende start in 2013.’Divosa wil dat kabinet en de Vereni-ging van Nederlandse Gemeenten snel om de tafel gaan zitten om de impasse te doorbreken die is ont-staan na het afstemmen door het VNG-congres van het deel ‘Werk en Inkomen’ van het bestuursakkoord.

Marieke Prins

NHM Staatssecretaris Halbe Zijlstra van Cultuur (VVD) geeft vanaf 1 januari geen subsidie meer aan het Nationaal Histo-risch Museum (NHM). Hij heeft dat volgens museumdirecteur Eric Schilp dinsdag meegedeeld aan de directie van het NHM. CAO Een overgrote meerderheid van de gemeente-ambtenaren

die lid zijn van Abvakabo FNV heeft de voorstellen voor een nieuwe cao afgewezen. Reden voor de vakbond om in actie te komen. Nog deze maand volgen kleine acties, die een opmaat zijn voor een grote demonstratie na de zomer, zei onderhandelaar Bert de Haas van Abvakabo dinsdag.

WEGEN De besluitvorming over de aanleg van infrastructuur, zo-als nieuwe wegen, wordt aan-zienlijk versneld. Dat heeft de Tweede Kamer deze week beslo-ten door de zogenoemde tracé-wet te vernieuwen. Een voorstel daartoe van minister Schultz (Infrastructuur) werd dinsdag aangenomen.

Divosa-monitor

De ontwikkeling van de bijstand per gemeente. De berekening is gemaakt door de absolute bijstandscijfers van december 2009 en december 2010 met elkaar te vergelijken. Bron: CBS

REGIONALE VERSCHILLEN

Gemeenten krijgen van het Rijk voor de uitvoering van de Wet werk en bijstand (Wwb) twee budgetten: het I-deel (inkomensdeel) en het W-deel (werkdeel). Met het I-deel moet de gemeente de uitkeringen financieren. Uit het W-deel moet activering van bijstandsgerechtigde en/of de re-in-tegratie van de werkloze worden bekostigd. Het I-deel is een vast bud-get, de gemeente kan op dit budget dus overhouden of tekort komen. Het W-deel is een verantwoordingsbudget; de gemeente moet daadwer-kelijk kosten maken om dit budget te verwerven.

I-DEEL EN W-DEEL

Zie voor de Divosa-monitor 2011 ‘Grenzen verleggen’: www.binnenlandsbestuur.nl/ divosamonitor2011


Douwe Jan ElzingaOPINIE

POLITIEKE WAO VOOR LOKALE BESTUURDER

Als de Eerste Kamer goedkeuring geeft, kunnen binnenkort zieke of zwangere wethouders en gedeputeer-den zich tijdelijk laten vervangen. De vervanging is op verzoek. Bij ziekte is een medische verklaring nodig. De colleges beslissen. Voor volksverte-

genwoordigers bestaat al een dergelijke regeling. Voor de bestuurders van waterschappen wordt de regeling ook ingevoerd. Curieus is dat de regering het niet nodig vindt om dit regime ook in te voeren voor ministers en staats-secretarissen. In het geval van zwangerschap is er een objectieve grond en in dergelijke gevallen is er tegen deze nieuwe mogelijk-heid weinig bezwaar. Bij ziekte in algemene zin ligt dat echter anders. Wethouders en gedeputeerden staan in een verantwoordelijkheidsrelatie tot de volksvertegen-woordigingen. Tijdelijke vervangingen op dat niveau heb-ben dan ook een veel verder strekkende impact dan de tijdelijke vervanging van volksvertegenwoordigers. Allerlei vragen dienen zich aan. Kan een wethouder die op verlof is ook politiek ontslag krijgen? Is de van ziekte terugge-keerde wethouder verantwoordelijk voor de daden van zijn tijdelijke vervanger? Beide vragen moeten bevesti-gend worden beantwoord. Dat heeft wel als curieus ge-volg dat bijvoorbeeld een zieke wethouder qua ontslag kan worden meegesleept in een algemene collegecrisis, maar vanwege het verlof niet in de gelegenheid is om zich te verdedigen, ook niet als het ontslag betrekking heeft op zijn eigen portefeuille. Het meest problematische element betreft evenwel de vraag of deze vervangingsregeling ook kan worden ge-bruikt om persoonlijke politieke problemen op te lossen. Vroeger werd in menig bedrijf en organisatie een plekje in de toen riante WAO aangeboden ter oplossing van functi-oneringsproblemen. Deze verkapte gouden handdrukken vormden de belangrijkste aanleiding om het gehele WAO-gebouw grondig te hervormen. Het zou echter wel eens kunnen zijn dat de tijdelijke vervangingsregeling bij ge-meenten, deelgemeenten, provincies en waterschappen ook gebruikt gaat worden om bestuurders tijdelijk een

elegante en aantrekkelijke way-out te bieden. Bij de be-handeling in de Eerste Kamer werd het voorbeeld ge-noemd van een wethouder die politiek zwaar onder druk staat, een politiek ontslag boven het hoofd hangt, over-spannen raakt en vervolgens in nauw overleg of onder druk van de andere collegeleden een tijdelijke vervanging aanvraagt. Dit dan in de hoop dat over een aantal maan-den de politieke storm voor betrokkene en college een beetje is geluwd. Kan op die manier politieke verantwoor-ding worden ontweken en eventueel ontslag worden ver-meden? In antwoord op deze vraag stelt minister Donner van Bin-nenlandse Zaken in de eerste plaats dat een waarborg is gelegen in de noodzaak van een medische verklaring. Aannemelijk moet worden gemaakt dat betrokkene niet binnen twee maanden weer aan het werk kan. Is dat aan-nemelijk dan kan in een vervanging worden voorzien van maximaal bijna een jaar. In de tweede plaats is het for-meel niet onmogelijk dat betrokkene toch tijdens de ver-

vanging politiek ontslag krijgt. In de praktijk echter kan door een dergelijk construct de betrokken bestuurder re-delijk e!ectief uit de politieke wind worden gehouden. In veel gevallen gaat een proces van onderzoek en verant-woording vooraf aan ontslag. Door tijdelijk de wijk te ne-men, kan dit proces e!ectief worden opgehouden of van zijn scherpe kanten worden ontdaan. Bij zware politieke druk en persoonlijke spanning kan een medische titel al gauw voorhanden zijn. Uit alles blijkt dat de wetgever deze bijzondere dimensies van de tijdelijke vervangings-regeling onvoldoende onder ogen heeft gezien. Men mag dan ook hopen dat in de bestuurspraktijk met deze rege-ling uiterst voorzichtig en omzichtig wordt omgegaan.

Vervangingsregeling kan worden misbruikt

Douwe Jan Elzinga is hoogleraar Staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen


Anja Ho!mans

ARBEIDSRECHT

Onder werknemers is de kantonrechtersformule een begrip. Met deze formule wordt de ontslagver-goeding berekend die werkgevers bij ontslagen vaak meegeven aan hun werknemers. De formule wordt door kantonrechters gebruikt in rechtszaken over de ontbinding van de arbeidsovereenkomst.

De kantonrechtersformule bestaat uit drie factoren. De A-factor is het aantal gewogen dienstjaren van de werknemer. Dat wil zeggen het aantal dienstjaren dat iemand in dienst is, waarbij rekening wordt gehouden met de leeftijd van de werknemer. Hoe ouder de werk-nemer is, hoe zwaarder de dienstjaren meetellen. De B-factor is het bruto maandsalaris, en de C-factor drukt de mate van verwijtbaarheid van beide partijen uit. Onderhandelingen over de ontslagvergoeding gaan soms over de B-factor. Uitgangspunt is het bruto sala-ris inclusief vaste emolumenten zoals de vakantietoe-slag. Discussie kan ontstaan over de vraag of bijvoor-beeld een jaarlijkse bonus meetelt. De meeste discussies gaan natuurlijk over de C-factor. Bij een ‘neutraal’ ontslag wordt die factor op 1 gesteld, maar als de werknemer zich verwijtbaar heeft gedra-gen wil de werkgever dit uitgedrukt zien in een lagere C-factor. In de praktijk merk ik vaak dat zowel ambtenaren als ambtelijke werkgevers denken dat die kantonrechters-formule ook geldt bij beëindigingen van de ambtelijke aanstelling in de publieke sector. Maar dat is uitdruk-kelijk niet het geval. De Centrale Raad van Beroep, als hoogste ambtenarenrechter, heeft uitgesproken dat de kantonrechtersformule niet geldt voor ambtenaren (TAR 2010, 8). In het ambtenarenrecht wordt veel terughoudender omgegaan met ontslagvergoedingen. Ambtenaren hebben soms wel aanspraak op een ontslagvergoe-ding, maar een concrete formule voor de berekening van de hoogte van die vergoeding is niet voorhanden. Het enige dat hierover kan worden gezegd is dat reke-ning wordt gehouden met het aandeel van het bestuursorgaan in het ontstaan en voortbestaan van het conflict dat aan het ontslag ten grondslag ligt. Hoe dit dan moet worden uitgewerkt is niet duidelijk. Een groot verschil tussen ambtenaren en werknemers in de private sector is de uitkeringspositie. Ambtena-ren hebben doorgaans bij ontslag aanspraak op een hogere uitkering, en ook gedurende een langere tijd, dan gewone werknemers. Die uitkeringen komen ook direct voor rekening van de overheidswerkgever. Het is dus niet zo gek om bij het bepalen van een ontslagver-goeding rekening te houden met die uitkeringen, anders betaalt de werkgever dubbel. Volgens het wetsvoorstel tot afscha!ng van de ambte-lijke status worden ambtenaren gelijkgesteld aan werk-nemers. Ook ambtenaren komen dus straks bij de kan-tonrechter voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Hun uitkeringspositie verandert met dit wetsvoorstel echter niet. Of de kantonrechters dan voor deze ex-ambtenaren een afzonderlijke kanton-rechtersformule zullen ontwikkelen, is nog onduidelijk. Er valt veel voor te zeggen om dat wel te doen.

DE FORMULE

ADVERTENTIE


9.00

10.00

11.00

12.00

13.00

14.00

15.00

16.00

17.00

18.00

19.00

AGENDA

LeeftijdFunctieWerkgeverPlaatsSalarisVorige baan

Voorbereiden overleg ministerie voor I en M

Kwartaaloverleg Facilitair Bedrijf, daarna lunch

Voorbereiden BOM (Bedrijfsvoering Op Maat)

Algemeen overleg Verkeersveiligheid

DE WERKDAG VAN | ALBERT JAN VAN ZWIETEN

34 jaarSecretaris/adviseur bij de directiestaf RDW, Rijksdienst voor WegverkeerZoetermeerSchaal 11Medewerker ICLON, Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Universiteit Leiden

Kwartaaloverleg afdeling Strategie

Volgende week: Elze Bent

‘Zodra ik ergens een kans zie, ga ik erachteraan’Waarom bevalt deze baan zo goed?Ik krijg veel vrijheid, kijk in de keuken van de twee hoogste directeuren en sta achter de tastbare producten van de RDW. Als je bedenkt dat je 10 jaar terug nog 90 dagen moest wachten op een voertuigkeuring en nu meteen geholpen wordt, laat dat zien dat veel energie wordt gestoken in e!ciënte dienstverlening.

Wat vind je moeilijk?Als ik MT-vergaderingen bijwoon, merk ik dat ik zelf op de stoel van de bestuurder wil zitten en meer verantwoorde-lijkheid wil dragen. Het liefst morgen al. Ik ben heel gedre-ven en wil voor een bepaalde publieke taak staan. Dat wist ik al toen ik 12 was.

DE DROOMBAANWat is je droombaan over 15 jaar?Directeur van een overheidsorganisatie of gedeputeerde bij een provincie. En dan niet in de rol van kruidenier die op zijn winkel past, maar als bestuurder die een stap verder durft te zetten en nieuwe initiatieven toont.

Katja Kreukels

Toen ik 5 jaar terug deze vacature zag, wist ik nog niet eens waar APK voor stond. Het gaat mij ook niet om de tak van sport. Auto’s zijn leuk, maar ik ben geen techneut die onder de motorkap kijkt. Ik ben een generalist die bewust op zoek gaat naar verbindingen tussen onderwerpen en mensen. Als secretaris ben ik dienstbaar; ik stel agenda’s op, zit mensen achter de broek aan, controleer stukken, adviseer. Maar ik ben ook ondernemend. Zodra ik ergens een kans zie, ga ik erachter aan. Dat vertel ik niet altijd van tevoren aan mijn twee directeuren. Misschien wordt het plan al afgeschoten, voordat echt iets op poten staat. Als de bal rolt, rolt die. Zo heb ik Jong RDW opgezet en ben ik bezig met de vergrijzing binnen de organisatie. Mijn betrokkenheid en enthousiasme hebben zeker bijgedragen aan het feit dat ik de Publieksprijs Jonge Ambtenaar van het Jaar 2011 won. Dat mensen mij dit gunnen vind ik fantastisch.

DE AGENDAOp 15 juni heb ik om half 9 mijn eerste kwartaaloverleg tussen de directie en de afdeling Strategie. Ik geef aan op welke projecten ingezoomd moet worden. Daarna bereid ik een coördinatieoverleg voor dat een dag later op het ministerie voor Infrastructuur en Milieu plaatsvindt. De beleidsmedewerkers van het ministerie kennende, zal veel op details worden ingezoomd. Ik wil inhoudelijk precies weten waar ze het over hebben om de kern eruit te halen en concrete afspraken te maken. Op de bühne in Den Haag, bij de commissie voor verkeers-veiligheid van de Tweede Kamer, sluit ik de woensdag af. Ik maak een verslag van het overleg. Soms zijn collega’s teleurgesteld als hun onderwerp, waar ze ontzettend veel voorbereiding in hebben zitten, niet besproken wordt, terwijl wel uitgebreid wordt stilgestaan bij de 130 kilometerlimiet. Ik begrijp dat wel, maar zie ook dat elke wereld zijn eigen dynamiek heeft. Dat is de kracht van een generalist.


ACHTERGROND | ONDERWIJS


ACHTERGROND

Alarmfase 1 voor onderwijs Almere

Een op de drie basisscholen in Almere is volgens de Onderwijsinspectie zwak of zeer zwak. Daarmee is de groeistad de slechtst presterende onderwijsregio van Nederland. Onderwijswethouder René Peeters springt in de bres voor de 7.500 Almeerse kinderen. YVONNE VAN DE MEENT

basisscholen zwak of zeer zwak (7 procent). In de vier grote steden ligt dat aantal hoger, maar bij lange na niet zo hoog als in Almere. Den Haag is koploper van de G4: 14 pro-cent van de scholen is er zwak of zeer zwak. In de Hofstad zitten bijna 5.500 leerlingen op een slecht pres-terende school. In de provincie Gro-ningen kampt ook 14 procent van de scholen met kwaliteitsproblemen, waardoor er bijna 5.300 leerlingen onder hun niveau presteren.

Alarmerende cijfersDe Onderwijsinspectie trok in 2006 in besloten kring al aan de bel. In een rondetafelgesprek waarbij alle schoolbesturen in Almere aanwezig waren, presenteerde de inspectie de alarmerende cijfers waaruit bleek dat het onderwijs in Almere slechter is dan in de groeigemeenten en de vier grote steden. In 2008 sloeg de inspectie nogmaals alarm. Dat leidde eind van dat jaar tot afspraken tus-sen schoolbesturen en de gemeente Almere over de kwaliteitsverbetering van het onderwijs. De zwakke en zeer zwakke scholen maken onder leiding van onderwijsexperts van BMC een schoolspecifiek verbeter-plan. Peter Sleegers, consultant bij BMC en hoogleraar onderwijskunde bij de Universiteit Twente, volgt de vorderingen in het verbeterproces.

De gemeente Almere trok voor het 4-jarige programma in totaal 2,5 miljoen euro uit, afkomstig uit de middelen voor het lokale educatieve beleid.Maar de BMC-experts konden pas een jaar later aan de slag op de twin-tig scholen die op dat moment zwak of zeer zwak waren. Inmiddels zijn er 29 probleemscholen, wat overi-gens niet betekent dat de onderwijs-prestaties achteruit hollen. De Onderwijsinspectie heeft in 2010 opnieuw een analyse uitgevoerd. Daaruit blijkt dat groep 8-leerlingen de Cito-eindtoets beter maken, maar de scores blijven nog wel achter bij het landelijk gemiddelde. Ook is het aantal zeer zwakke scholen afgeno-men. Hoopvolle signalen, maar het gaat het gemeentebestuur lang niet snel genoeg. Onderwijswethouder René Peeters (D66) kwam daarom begin dit jaar met een extra financië-le impuls die ertoe moet leiden dat er in 2014 geen zwakke scholen meer zijn in Almere.

Zwakke schakelsWat is mis in Almere? Hoe kon de stad uitgroeien tot onderwijsrampge-bied? Scholen hebben de neiging de oorzaak te zoeken in de samenstel-ling van de Almeerse bevolking. De groeistad trekt weinig hoogopgelei-den, telt veel tweeverdieners die

ER IS AL EEN ZEER ZWAKKE SCHOOL GESLOTEN

Ze hebben namen die rechtstreeks uit een spannend kinderboek lijken te komen: de Achtbaan, de Driemas-ter, het Meesterwerk, de Oase, het Kristal. Maar achter die kinderboe-kengezelligheid gaan vijf slecht pres-terende basisscholen in Almere schuil. En het verontrustende is: het rijtje kan aangevuld worden met nog 24 namen. Allemaal van basisscho-len in Almere die zwak of zeer zwak zijn. Bij één op de drie Almeerse scholen zijn de scores op de Cito-eindtoets onder het niveau dat ge-zien de samenstelling van de school-populatie minimaal verwacht mag worden. Bij vier scholen zijn de pres-taties volgens de Onderwijsinspectie zelfs ‘beneden het aanvaardbare niveau’. Deze zeer zwakke scholen moeten binnen 2 jaar hun onderwijs-kwaliteit verbeterd hebben, anders dreigt een subsidiestop. Eén zeer zwakke school is al door het school-bestuur gesloten en maakt een door-start onder een nieuwe naam.Dat één op de drie scholen zwak is, betekent dat ruim 7.500 basisschool-leerlingen in Almere geen goed onderwijs krijgen. Die kinderen lopen leerachterstanden op die ze in het voortgezet onderwijs waarschijn-lijk niet meer zullen inhalen. Ner-gens anders in Nederland hebben zo onwaarschijnlijk veel kinderen die pech. Landelijk is één op de veertien

ZWAKKE SCHOLEN IN DE VIER GROTE STEDEN EN ALMERE

Infographic: Ymke Pas, Bron: Inspectie van het onderwijs, De staat van het onderwijs; Onderwijsverslag 2009/2010, Lokale staat van het Onderwijs in Almere 2009/2010, Gemeente Almere/Oberon

Amsterdam

Rotterdam

Den Haag

Landelijk

Utrecht

Aantal scholenAantal zwakke scholenAantal zeer zwakke scholenAantal leerlingen x 1.000Aantal leerlingen op (zeer) zwakke scholenx 1.000

GROTE STEDENALMERE

Almere143

7.173430

721.535,0

87,9

200

42,8

210

21 4

57,8

5,7

88

254

22,77,5

98

195

1248,8

0 2,8

7 0

25,5

2,05,5

Zeer zwakke scholen

Zwakke scholen

1. De Lettertuinrooms-katholiek2. De Peperbusopenbaar3. Al-Imanislamitisch4. Montessorischool Buitenopenbaar, Jenaplan / MontessoriVoorheen De Trinoom, sinds 1 mei o!cieel geen zeer zwakke school meer omdat de school bezig is aan een doorstart.

5. Bommelsteinopenbaar, gecertificeerde Daltonschool6. Caleidoscoopopenbaar7. De Achtbaanopenbaar8. De Archipelopenbaar


ACHTERGROND

buiten de stad werken, veel eenou-dergezinnen en veel kinderen met een niet-Nederlandse achtergrond. Almeerse gezinnen verhuizen boven-dien vaker dan elders het geval is, waardoor kinderen vaker van school veranderen. Kortom, Almere kent misschien geen traditionele achter-standswijken waar je families aan-treft die al drie generaties van een uitkering leven, maar kampt met een nieuw type grootsteedse problemen. Uit gegevens van de Onderwijsin-spectie blijkt echter dat in Almere 12 procent van de leerlingen laagop-geleide ouders heeft. Precies het lan-delijk gemiddelde. Er zijn in Almere wel wat meer allochtone leerlingen met een taalachterstand dan gemid-deld, maar er zijn steden en wijken met heel wat meer achterstandsleer-lingen waar veel minder zwakke scholen staan. Om de oorzaken van de slechte leer-prestaties op te sporen, moet je kij-ken wat zich binnen de schoolmuren afspeelt, vindt Peter Sleegers. Dat heeft de hoogleraar onderwijskunde

inmiddels gedaan bij de twintig zwakke scholen in Almere die in 2009 aan het verbetertraject zijn begonnen. Hij zag dezelfde patronen die de BMC-experts bij zwakke scho-len elders zien.‘Bij zwakke scholen zitten er te veel zwakke schakels in de docenten-teams’, stelt de onderzoeker. Er zijn te veel leraren die de basisvaardig-heden niet beheersen die je nodig hebt om een taakgerichte werksfeer in de klas te creëren. Orde houden, goede uitleg geven en de onderwijs-tijd effectief gebruiken, dat hebben lang niet alle leerkrachten onder de knie. Dat klemt extra omdat er in Almere van meet af aan is gekozen voor wat tegenwoordig ‘passend onderwijs’ heet. Kinderen met leer- en gedragsproblemen gaan zoveel mogelijk naar de gewone basis-school. Dat maakt de klassen in Almere heterogener en vraagt juist leerkrachten die complexere vaar-digheden in de vingers hebben. Zoals het systematisch volgen van de vorderingen van individuele leerlin-

gen en het bij de instructie rekening houden met individuele verschillen. ‘Die vaardigheden hebben Neder-landse leerkrachten over het alge-meen te weinig in huis, maar zwak-ke scholen scoren daarin nog lager’, stelt Sleegers. ‘Almere heeft dus bo-vengemiddeld goede leerkrachten nodig, maar die hebben de zwakke scholen juist niet voldoende in huis’, luidt zijn diagnose. Maar waarom laten scholen half bekwame leerkrachten zo lang door-modderen? Sleegers constateert dat het de laatste jaren in het basison-derwijs vaak ontbroken heeft aan onderwijskundige leiding vanuit directeuren en schoolbesturen. ‘De focus heeft de laatste jaren te veel op organisatorische en bestuurlijke processen gelegen.’ De verzelfstandiging van het open-baar onderwijs, in Almere veruit de grootste richting, heeft in veel gemeenten veel tijd en energie opge-slokt, constateert de hoogleraar. Maar ook het bijzonder onderwijs was bezig met bestuurlijke schaal-

ER ZIJN TE VEEL ZWAKKE DOCENTEN OP SCHOOL

Almere

9. De Driemasterprotestants christelijk10. De Dubbeldekkeropenbaar11. De Goede Herderrooms-katholiek12. De Kaardebolopenbaar13. De Kameleonopenbaar14. De Klaverweideopenbaar15. De Klimopalgemeen bijzonder16. De Manseopenbaar17. De Oaseevangelisch18. De Eerste Almeerse Montessorischoolopenbaar, gecertificeerde Montessorischool19. De Polderhofopenbaar

20. De Polderhof locatie Leemwierdeopenbaar21. De Waterhoekopenbaar, gecertificeerde Daltonschool22. De Zevensprongopenbaar23. Het Kristalrooms-katholiek24. Het Meesterwerkopenbaar25. De Marionetopenbaar,Jenaplan /Montessori26. Torteltuinopenbaar27. De Egelantieropenbaar28. Auroraopenbaar29. Syncopeopenbaar

5

67

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

19

1820

21

22

23

24

25

261

2728

29 2

3

4


ACHTERGROND

vergroting. ‘Veel besturen zijn bezig geweest met het inrichten van een bestuursbureau, met het aanstellen van middenmanagers en het samen-stellen van een raad van toezicht. Daardoor is er te weinig aandacht geweest voor het onderwijs.’

PioniersIngrid Verheggen is sinds augustus vorig jaar bestuurslid bij de Almeer-se Scholen Groep (ASG), het verzelf-standigde openbaar onderwijs. ASG bestuurt 51 basisscholen, 8 scholen voor voortgezet onderwijs, 3 specia-le basisscholen en een praktijk-school. Met een jaarbudget van ruim 110 miljoen euro behoort ASG tot de tien grootste schoolbesturen in Nederland. Verhoudingsgewijs telt ASG nog meer zwakke basisscholen dan Almere als geheel: een op de vier openbare basisscholen is zwak. Ver-heggen zoekt de oorzaak daarvan in de bijzondere ontstaansgeschiedenis. ‘De scholen in Almere moesten van de grond af opgebouwd worden. Dat

trok pioniers, leerkrachten die open stonden voor nieuwe onderwijsvor-men zoals zelfontdekkend leren waarbij kinderen veel vrijheid en zelfstandigheid kregen’, weet Ver-

heggen. ‘Achteraf is het de vraag of dat onderwijs waarin leerlingen in hun eigen tempo werken, paste bij de kinderen die de scholen binnen-kwamen. Die kwamen toch uit

Dat één op de drie basisscholen in Alme-re zwak is, is nog steeds een publiek geheim. Ouders moeten naar de site van de Onderwijsinspectie om erachter te komen of de school die ze voor hun kin-deren op het oog hebben, kwaliteitsge-breken heeft. Één van de afspraken in het convenant dat in april is ondertekend, is dat schoolbesturen meer openheid van zaken gaan geven. Op een website moeten ouders met een druk op de knop kunnen zien welke scho-len er zwak zijn. Maar ook andere kwali-teitsgegevens, zoals de gemiddelde Cito-scores per school en gegevens over het aantal leerlingen dat doorstroomt naar havo/vwo, moeten op een toegankelijke manier op de site gepresenteerd worden.

Hoewel de gemeenteraad al langer aan-dringt op openheid, is de website op zijn vroegst volgend jaar klaar. De Almeerse wethouder van onderwijs René Peeters legt zich daarbij neer. ‘Meer transparan-tie vraagt een serieuze cultuuromslag en dat is hard werken.’ Aanvankelijk was er ook verzet van de schoolbesturen. Zelfs tegen het bekend-maken van het lijstje met namen van zwakke scholen, terwijl die informatie op de website van de Onderwijsinspectie te vinden is. Die weerstand is inmiddels overwonnen. Peeters: ‘Maar we willen dat de schoolbesturen deze informatie zelf publiek maken. Daarvoor gebruiken we wel de website van de gemeente. Dat is in 2012 geregeld, dat is de afspraak.’

OPENHEID OVER KWALITEITSGEBREKEN


ACHTERGROND

voldoende gekwalificeerd personeel te vinden, stelt de bestuurder. ‘Het gaat nu wat beter, maar er is een tijd geweest dat leraren niet graag in Almere kwamen werken. We moes-ten genoegen nemen met jonge, on-ervaren leerkrachten. Of met men-sen die het op een andere school niet gered hebben en het in Almere nog eens wilden proberen.’‘Het ligt niet aan Almere, de kwali-teitsslag ligt bij de scholen’, is de stellige overtuiging van onderwijs-wethouder René Peeters. ‘Almere is een buitengewoon kansrijke stad. In 1996 kampten we misschien met een lerarentekort, maar dat is 15 jaar geleden. We moeten eens ophouden het beeld te creëren dat Almere een probleemstad is.’

Kansrijke stadHoewel de schoolbesturen verant-woordelijk zijn voor de kwaliteit van het onderwijs en het gemeentebe-stuur normaal gesproken aan de zij-lijn toekijkt, heeft Peeters zijn poli-tieke leven in de waagschaal gesteld door te beloven dat er in 2014 geen zwakke scholen meer zijn in Almere. Een stevige uitdaging, vindt Peter Sleegers. ‘Een duurzame verbetering van het onderwijs tot stand brengen is erg lastig. Er zijn zwakke scholen die uit het dal klimmen, maar weer terugvallen. En er zijn scholen in Almere die nu nog niet zwak zijn, maar het risico lopen dat over een jaar wel te zijn.’ Peeters kent die tegenwerpingen, maar vindt dat Almere het zich niet kan permitteren dat kinderen lang-durige achterstanden oplopen.

sociaal wat minder sterke gezinnen, waarvan een deel ook nog kampt met een taalachterstand. Die doel-groep heeft waarschijnlijk meer baat bij gestructureerd onderwijs.’ Dat de ondermaatse prestaties zo lang onopgemerkt bleven, heeft vol-gens Verheggen te maken met de weerstand tegen meten en wegen. ‘In Almere waren scholen vooral bezig een fijne leeromgeving te creë-ren, naar de leeropbrengsten werd nauwelijks gekeken. Een jaar of 5, 6 geleden deed geen enkele school in Almere mee aan de Cito-toets.’Verheggen geeft toe dat bestuurlijke en organisatorische vraagstukken ook veel aandacht vroegen. ‘Maar die verzelfstandiging is maar een deel van de verklaring. We hebben hier in Almere te maken gehad met voortdurende groei. Er moesten aan de lopende band nieuwe scholen opgezet worden. Dit schooljaar star-ten wij voor het eerst geen nieuwe school.’ Door die groei was het moeilijk om

‘Daardoor ontstaat maatschappelijke uitval en blijft de economische ont-wikkeling achter.’ De wethouder vindt bovendien dat er in Almere te veel vanuit het belang van de school en de leerkracht gedacht wordt en te weinig vanuit het belang van de leerling. ‘Wij zijn als college verant-woordelijk voor de ontwikkeling van de jeugd en daar hoort goed onder-wijs bij.’ Maar is het niet al te optimistisch om te denken dat alle 29 zwakke scho-len in 3 jaar het lek boven hebben? ‘Ik kan natuurlijk zeggen: in 2014 ligt het aantal zwakke scholen in Almere op het landelijk gemiddelde, maar dat vind ik onethisch. Dan zou over 3 jaar 7 procent van de Almeer-se kinderen op een zwakke school zitten. Daarmee schrijf je 1.750 kin-deren af.’ En een zwakke school in 3 jaar ver-beteren is helemaal geen mission impossible, vindt Peeters, die voor hij wethouder werd, schoolbestuurder was in Amsterdam-West. Toen hij daar in 2007 begon, waren drie van de zeventien basisscholen zwak, bij zijn vertrek vorig jaar stond de zwakke-scholenteller op nul. Een van de voormalige zwakke scholen is zelfs een excellent presterende school geworden.Maar zo’n kwaliteitsslag vraagt uiter-aard rigoureuze maatregelen, weet Peeters. ‘Het belangrijkste probleem bij zwakke scholen zit in de gebrek-kige kwaliteit van het onderwijskun-dige management. Een schooldirec-teur moet lessen kunnen observeren, kunnen benoemen wat er niet goed gaat in de klas. Of zorgen dat de methodes die een school gebruikt bij elkaar passen. Een directeur die dat niet aankan en zwakke leerkrachten voor de klas laat staan, moet je uit het belang van het kind vervangen. Leerkrachten die hun instructievaar-digheden niet op peil hebben, krij-gen bijscholing. ‘Maar bijspijkeren hoeft echt geen 3 jaar te duren, dat zou belachelijk zijn’, vindt de bestuurder. Leerkrachten hebben allemaal al een hbo-diploma. Zij moeten hun instructievaardigheden in een jaar op niveau kunnen krij-gen, anders moet je er niet in inves-teren. Van zwakke directeuren moet je afscheid nemen. Dat vraagt lef en daadkracht, en dat is wat we hier van de schoolbesturen vragen.’ <

Eind april sloten de schoolbesturen, de pabo Alme-re en het gemeentebestuur een convenant waarin ze afspraken de kwaliteitstekorten in het onderwijs gezamenlijk aan te pakken. De gemeente Almere trekt daarvoor dit jaar 2,3 miljoen euro uit. Het bedrag komt bovenop de middelen die het vorige college al vrijmaakte. In 2012 en 2013 is er opnieuw extra geld beschikbaar voor de kwaliteitsverbete-ring van het onderwijs.De belangrijkste afspraak is dat er in 2014 geen zwakke scholen meer zullen zijn in Almere. Een flink deel van het beschikbare budget (780 duizend euro) is daarom bestemd voor de zwakke scholen die nog niet deelnemen aan het verbetertraject dat

in 2009 is gestart. Ook scholen die het risico lopen op korte termijn zwak te worden, kunnen meedoen aan het traject dat wordt uitgevoerd door onder-wijsexperts van BMC. Daarnaast draagt de gemeente 280 duizend euro bij aan het professionaliseringstraject dat 27 schoolleiders en hun adjuncten gaan volgen. De gemeente betaalt ook mee aan het bijscholen van 25 interne begeleiders en aan de ontwikkeling van een masteropleiding voor leerkrachten die zich wil-len specialiseren in de begeleiding van leerlingen met leer- en gedragsproblemen. Ook is er 65 dui-zend euro beschikbaar om pabostudenten naast hun studie in te zetten als onderwijsassistent.

GEEN ZWAKKE SCHOLEN MEER IN 2014

BETER WORDEN IN 3 JAAR IS ECHT MOGELIJK

Onderwijswethouder van Almere René Peeters


ACHTERGROND | BRANDWEERSA

KE R

IJPK

EMA


ACHTERGROND

Branden blussen met betrokkenheid

Een derde van de vrijwillige brandweerlieden overweegt te stoppen als de regionalisering van de brandweer doorgaat, zo blijkt uit een recente enquête van de SP. ‘Het wordt een log apparaat op grote afstand van de burgers.’ ADRIE BOXMEER

Wat voor iemand is dat, die op de wekelijkse oefenavond van de vrij-willige brandweer met zijn eigen brandweerauto (model 1970) op het parkeerterrein verschijnt? Dat is iemand bij wie, om één keer het cli-ché te gebruiken, het bluswater door de aderen stroomt. Zijn naam: Sander Landkroon (42), sinds tien jaar vrijwilliger van de Haarlemse brandweer en van beroep materieel-kundig ingenieur in de olie-indus-trie. We praten met hem en met zijn collega’s Rob de Boo (47, dertien jaar vrijwilliger en bedrijfhulpverle-ner in het Huis van Bewaring in Haarlem), Dennis van Weel (29, twaalf jaar vrijwilliger en werkvoor-bereider bij een bouwbedrijf). Bij het begin van het gesprek is ook Kevin de Boo (19), zoon van Rob en op z’n twaalfde via de jeugdbrand-weer in de voetsporen van zijn va-der getreden.

Er zijn in Nederland ruim 27.000 brandweerlieden, waarvan 80 pro-cent vrijwilliger. Zonder hun inzet worden er maar weinig branden ge-blust. Daarom is de onvrede onder vrijwilligers over de voorgenomen regionalisering verontrustend. Toch wil niet iedereen hierover spreken. Vrijwilligers zouden onder druk ge-zet worden om niet in de openbaar-heid te treden. In Haarlem trekt men zich hier niets van aan. Zo tra-den Landkroon en Van Weel op in het televisieprogramma van Paul de Leeuw. Voor hun commandant Frans Schippers aanleiding om hen op de vingers te tikken. De beide vrijwilligers kaartten dit vervolgens aan bij de Haarlemse gemeente-raad. Schippers liet weten ook dat niet op prijs te stellen. Daarop infor-meerden ze SP-Kamerlid Ronald van Raak die bij minister Opstelten van Veiligheid en Justitie aan de bel trok. Opstelten haastte zich te ver-klaren dat burgers uiteraard contact mogen opnemen met volksvertegen-woordigers. Schippers trok zijn be-zwaren in.

Wat is er mis met de regionalise-ring? Die vraag stellen we in een voormalig garagebedrijf in de Haar-lemse wijk Schalkwijk, vlak bij de kazerne Haarlem-Oost. Vanuit hier starten de vrijwilligers iedere dins-dag hun oefenavond. Sander Land-kroon: ‘Het is logisch dat de ram-penbestrijding en preventie worden geregionaliseerd. Maar het blussen van branden moet je in de gemeen-te of in de wijk zelf organiseren. Zo zijn wij in onze kazerne met veertig beroeps en achttien vrijwilligers ver-antwoordelijk voor het oostelijk deel van de stad.’Rob de Boo: ‘De Veiligheidsregio Kennemerland is een log geldver-slindend apparaat, op grote afstand van de mensen die het werk doen. Hierdoor moet er worden bezuinigd op ons werk. Zo wil men alle vrijwilligers schrappen in onze kazerne.’Dennis van Weel: ‘De brandweer is mijn passie. Bij een uitruk wil ik mensen in nood helpen. Ik moet nu echter een deel van mijn energie be-steden aan gevechten tegen een toe-

‘MAAK NIET DE-ZELFDE FOUT ALS MET DE POLITIE’

Sander Landkroon poseert voor zijn brand-weerauto model 1970, geflankeerd door zijn collega-vrijwilligers bij de Haarlemse brand-weer, Rob de Woo (links) en Dennis van Weel.


Overheidsformulieren

Direct bestellen via de shop: www.samsom.nl/formulieren

BINNENLANDS BESTUUR

ZOMERAANBIEDINGBINNENLANDS BESTUUR

Plaats nu uw vacature op de website van Binnenlands Bestuur en betaal slechts ! 380,- i.p.v. ! 580,-.

Interesse?Neem contact op met onze accountmanagers, e-mail: [email protected]: 0172-46 66 03

Deze aanbieding is gelding t/m 15 september 2011.

M/V


ACHTERGROND

nemende bureaucratie.’De regionalisering bemoeilijkt daar-naast ook de inzetbaarheid van vrij-willigers. Zij kunnen nu in de gehe-le regio worden ingezet. Landkroon: ‘Uiteraard was dat vroeger bij grote branden ook al zo. Maar het geldt nu ook voor automaatjes, dat is het afgaan van automatische brandmel-ders in bijvoorbeeld ziekenhuizen of verzorgingshuizen. Negen van de tien keer is er dan weinig tot niets aan de hand, maar je moet wel uit-rukken.’De Boo: ‘Mijn werkgever vindt het geen probleem als ik iedere keer dat mijn pieper gaat uitruk, maar dat is niet overal zo. Op deze manier kalft het begrip bij werkgevers voor werknemers die brandweervrijwilli-ger zijn af. Dat kan toch niet de be-doeling zijn van de regionalisering.’Van Weel: ‘Daar komt nog bij dat vrijwilligers in onze buurgemeenten nu vaker in Haarlem worden inge-zet. Zeker in kleine dorpen zijn mensen bij de brandweer gegaan om iets voor de eigen gemeenschap te betekenen. Die zitten helemaal niet te wachten op een inzet in een grote naburige gemeente.’ Ook Cees van Beek, voorzitter van de Vakvereniging Brandweer Vrij-willigers (VBV), waarschuwt voor

de regionalisering. ‘De afgelopen tien jaar zijn de kosten van de brandweer ruim verdubbeld tot 1,1 miljard per jaar. Maar toch is het aantal kazernes gedaald van 1040 naar 980. De 25 veiligheidsregio’s zijn geldverslindende monsters. De voorzitters ervan zijn verantwoorde-lijk voor de inefficiëntie in rampen-bestrijding en crisisbeheersing en het langs elkaar heen werken van meldkamers. Hierdoor nemen de risico’s voor burgers en bedrijfsle-ven toe.’Bij regionalisering wordt de inzet van mensen en middelen bepaald door de veiligheidsregio. Van Beek: ‘Hiermee wordt de primaire veilig-heidstaak van de gemeente op grote afstand gezet. Terwijl basisbrand-weerzorg bij uitstek een gemeente-lijke taak is die de band met de ei-gen burgers versterkt.’

Eigen agentenVan Beek ziet een parallel met de ontwikkelingen de afgelopen jaren bij de politie. ‘Ooit zijn de gemeen-telijke korpsen en de rijkspolitie op-geheven. Daarvoor kwamen 25 re-giokorpsen en één landelijk korps in de plaats. Dat leek een mooie oplos-sing. Maar uiteindelijk hadden raadsleden niets meer over de poli-

tie te vertellen. Wat gebeurde er vervolgens? Gemeenten creëerden hun eigen agenten, de bijzondere opsporingsambtenaren. Uiteindelijk komt er nu een nationale politie met een stevige inbedding in de ge-meenten. Ik doe een dringend be-roep op de minister en de Tweede Kamer om de fouten met de politie niet te herhalen bij de brandweer. Een vrijwilliger vertrekt maar één keer. Betrek de VBV bij het beden-ken van alternatieven.’

Kom bij Van Beek niet aan met het pleidooi dat de overheid vanwege meer efficiency primaire taken op afstand moet organiseren in grotere verbanden. ‘Nog nooit is aange-toond dat het goedkoper en beter werd. Hoe grootschaliger, des te duurder en slechter het wordt. Daarnaast verdwijnt de democrati-sche legitimering. Dat hebben we bij de politie gezien en blijkbaar is nu de brandweer aan de beurt.’

PaniekVrijwilliger Sander Landkroon in Haarlem: ‘Branden blussen is geen efficiënte activiteit en dat zal het niet worden ook. Daarom is het een overheidstaak die met belastinggeld wordt betaald. Vergeet ook de nau-we band tussen de lokale brand-weer en burgers niet. Wat doet ie-mand die in paniek is? Die belt vaak de brandweer. Ik kan me nog een oude mevrouw van in de tachtig herinneren met een verstopte goot-steen waardoor haar keuken over-stroomde. Ze belde ons totaal over-stuur. We zijn bij haar langs gegaan, hebben een emmer neergezet onder haar gootsteen en de zwanenhals los-gekoppeld. En uiteraard gezegd dat ze een loodgieter moest bellen. Is dit een primaire taak van de brandweer? Nee, natuurlijk niet. Maar het geeft wel aan hoe dicht de brandweer bij de bevolking staat. Laten we daar zuinig mee omspringen.’ <

‘Volgens Opstelten stemt de vrijwillige brandweer in met de regionalisering. Maar Den Haag gaat wederom uit van zijn eigen papieren werkelijkheid. Ik wilde daarom weten wat er echt leeft bij de brandweer.’SP-Kamerlid Ronald van Raak hield de afgelopen maanden een enquête onder brandweerlieden. Van de 22.000 vrijwilligers deed ruim de helft mee. Uit de voor-lopige resultaten blijkt dat 59 procent van de ondervraagden de afgelopen jaren ne-gatiever is gaan denken over het werk als vrijwilliger. Hierdoor betwijfelt 27 procent of men nog wil doorgaan. Als belangrijkste reden (23 procent) voor een eventueel vertrek wordt de regionalisering genoemd. Die beoordeelt 59 procent als negatief, omdat het, zo vindt 81 procent, tot een grotere afstand tussen leiding en werkvloer zal leiden. Deze ‘professionalisering’ zal alleen maar leiden tot meer regels en pro-cedures, gelooft 82 procent. Ook het plan om de standaardbezetting van zes personen op een brandweerauto door de inzet van SIV’s (snelle interventie voertuigen) omlaag te brengen tot twee tot vier personen, kan op weinig enthousiasme rekenen. 81 procent van de onder-vraagden vindt dat een slechte zaak.Voor Ronald van Raak zijn deze resultaten aanleiding om de discussie over de regi-onalisering van de brandweer nieuw leven in te blazen. ‘Nog voor het zomerreces bieden we minister Opstelten de uitkomsten van het onderzoek aan. Na de zomer willen we met hem in debat. Wij vinden dat je landelijk moet regelen wat het beste landelijk kan, zoals de inzet bij rampen of grote natuurbranden. Maar de basisbrand-weerzorg moet de verantwoordelijkheid van de gemeenten blijven. Laten we niet dezelfde fouten maken als ooit bij de politie.

SP WIL NIEUW DEBAT OVER BRANDWEER

‘DE 25 VEILIGHEIDSREGIO’S ZIJN GELDVERSLINDENDE MONSTERS’


ACHTERGROND | INTERVIEW

Jeugdzorg zonder wachtlijsten

Het klinkt te mooi om waar te zijn. Jeugdzorg zonder wachtlijsten, maar met tevreden ouders en ook nog 30 procent goedkoper. De Opvoedpoli zegt het te leveren. Een gesprek met oprichter Linda Bijl.

SASKIA BUITELAAR

In een sfeervol pand, hartje Amster-dam, houdt directeur Linda Bijl van de Opvoedpoli kantoor. Hier opende in 2008 de eerste Opvoedpoli, de toen nieuwe maatschappelijke jeugd-zorg/ggz-organisatie. Vorige maand ging in Utrecht de zesde Opvoedpoli open en later dit jaar volgen er nog vier. ‘Heel bewust kiezen we voor kleine panden middenin de stad, laagdrempelig’, zegt directeur Bijl. ‘Er werken maximaal veertig men-sen. Als de club groter wordt, ope-nen we een nieuwe Opvoedpoli. Er is hier geen wachtkamer, geen on-derscheid tussen cliënten, medewer-kers en bezoekers. We maken het zo aangenaam mogelijk, het is al moei-lijk genoeg om over die drempel te stappen.’

De Bureaus Jeugdzorg zijn in 2005 juist op provinciaal niveau ingericht. Waarom kiest de Opvoedpoli voor kleinschalig?‘Dat is veel effectiever. Van die veer-tig medewerkers, of dertig fte, is er een manager en een ondersteuner. Alle overige medewerkers zijn hulp-verleners. Er is geen vergadercultuur en we gaan niet naar congressen of

convenantenoverleg. Iedereen hier is bezig met de gezinnen.’

De Opvoedpoli werkt beter dan de traditionele jeugdzorg, zeggen jul-lie. Wat mankeert daaraan?‘Jeugdzorg is veel te complex. De Bu-reaus Jeugdzorg die het voorportaal zijn, de jeugd-ggz voor psychische problemen, het preventieve jeugdbe-leid van gemeenten, de onderwijs-zorg en het speciaal onderwijs, de jeugdgezondheidszorg bij de consul-tatiebureaus en de justitiële sector met jeugdbescherming en jeugdre-classering. Elke sector heeft zijn ei-gen instellingen en financieringswij-ze. Zelfs voor professionals in de jeugdzorg is het enorm ingewikkeld, laat staat voor ouders. Het is voor hen totaal onduidelijk waar ze met hun vraag terecht moeten en waar-om ze van de een naar de ander worden doorgestuurd en elke keer moeten wachten.’

Wat doen jullie anders?‘Wij zijn helemaal opnieuw begon-nen, los van het systeem met schot-ten. Wij zijn het kastje én de muur, de voor- en de achterdeur. We hoeven

‘WIJ WILLEN GEEN SUBSIDIE’

niemand door te verwijzen voor poli-klinische hulp, want we hebben veel expertise in huis: psychologen, psy-chiaters, orthopedagogen, maat-schappelijk werkers, speltherapeuten, logopedisten en gezinstherapeuten. Wat we niet hebben, huren we in bij vaste freelancers die werken volgens ons concept en onze kwaliteitseisen.’

Wat is jullie visie op jeugdzorg?‘Onze visie is dat je moet werken vanuit de vraag van ouders en kind. Dus niet vanuit de opdracht van de subsidiegever, die verlangt dat instel-ling X product Y aanbiedt. Dan kun je geen maatwerk leveren. Daarom willen wij geen subsidie. Ouders be-talen zelf via hun zorgverzekeraar en scholen kopen onze diensten in, wij werken dus op prestatiebasis.Wij zien de ouders als onze primaire cliënten. Ook dat is een verschil met de traditionele jeugdzorg. Wij gaan altijd samen met de ouders aan het werk. Zij zijn verantwoordelijk voor hun kind en meestal zijn problemen van een kind gerelateerd aan proble-men in het gezin. Meteen helpen hoort ook bij onze visie. Als een ouder hulp zoekt, heeft hij daar al een half


ACHTERGROND

jaar over nagedacht. Als je nog langer wacht met hulp bieden, worden pro-blemen over het algemeen erger.’

Over jullie werkwijze: Een gezin met problemen belt de Opvoedpoli en dan?‘We kijken welke professional ruimte heeft om het gezin aan te nemen. We werken niet met een caseload van een x-aantal kinderen, zoals bij Bureau Jeugdzorg. De professional geeft zelf aan wat hij er bij kan heb-ben. De een begeleidt zes of zeven ingewikkelde gezinnen, de ander geeft therapie aan tientallen cliën-ten. Binnen twee weken na het eer-ste contact volgt een gesprek waarin we op zoek gaan naar de echte hulp-vraag. Want het probleem van een teruggetrokken of agressief kind, kan te maken hebben met een pro-blematische echtscheiding. Als er psychische of psychiatrische proble-men zijn, is ggz-onderzoek nodig en ook dat doen we zelf. De opvoedpoli is een gecertificeerde ggz-instelling.’

Alle hulp wordt binnen de Opvoedpoli verleend?‘Ja, de gezinscoach kan in het te

trouwen en de verantwoordelijkheid om zelf te handelen.’

Bureau Jeugdzorg Amsterdam pre-senteerde onlangs een groeiende wachtlijst. Hoe kan het dat jullie geen wachtlijst hebben?‘Wij leveren waar vraag naar is. Als dat een extra ggz-psycholoog is, dan nemen we die aan. En als de spelthe-

volgen hulptraject zijn collega’s uit diverse disciplines inschakelen. De hulp wordt overigens niet per se in de Opvoedpoli aangeboden, professi-onals werken vaak op locatie. Soms is het nodig om een week het och-tendritueel bij een gezin mee te ma-ken, of om zaterdagavond nog langs te gaan. We hebben geen vaste werk-tijden. Professionals krijgen het ver-

SAKE

RIJ

PKEM

A

Oprichter Linda Bijl van de Opvoedpoli: ’Wij zijn het kastje en de muur’.

Linda Bijl (48) is orthopedagoog. Zij heeft 12 jaar gewerkt bij Altra, instelling voor Jeugd & Opvoedhulp in regio Am-sterdam. Daarna was zij tien jaar actief als zelfstandig adviseur over zorg aan jeugdigen bij onder andere gemeenten, kinderopvangorganisaties en jeugdre-classering. In 2008 richtte Bijl de Op-voedpoli op.

CV LINDA BIJL


ACHTERGROND

nauwelijks overhead, een manager van een Opvoedpoli doet alles zelf. De grootste besparing is dat wij geen dub-bel werk doen; geen intakes en overleg-gen over één gezin op allerlei verschil-lende plekken. Positieve reacties krijgen we bijvoorbeeld uit Haarlem, waar we op diverse scholen meewerken aan on-derwijsbegeleiding. Een kind met ADHD hoeven we niet door te verwij-zen naar de ggz, we doen zelf één keer onderzoek. De school spaart zo veel geld uit.’

Wat is uw advies aan wethouders die jeugdzorg op hun bordje krijgen? ‘Met de Wet op de Jeugdzorg wilden we zes jaar geleden de regie goed regelen, hulp bij elkaar brengen. Dat is mislukt. De Bureaus Jeugdzorg zijn gebureaucratiseerd, de schotten zijn gebleven. Nu gaan we het op-nieuw proberen, met de Centra voor Jeugd en Gezin als lokaal voorpor-taal en de gemeente als regisseur. Het wordt allemaal niet beter als er niet structureel iets verandert. Door het bestaande hulpaanbod in het CJG te plaatsen, kopieer je het pro-bleem. Voordat ze het CJG gaan in-richten, moeten gemeenten kijken tegen welke problemen ouders, scholen en huisartsen aanlopen. Ze moeten zorgen dat het zorgaanbod daarop aansluit. En we moeten af van de subsidies, die creëren aan-bodgericht werken. Gemeenten moeten met jeugdzorg-organisaties eigenlijk handelen als met stratenmakers: Maak duidelijke afspraken over het te leveren pro-duct en reken pas af als ze goed werk hebben geleverd. Het is onbe-grijpelijk dat dat nu niet gebeurt. Als stratenmakers zouden werken zoals de jeugdzorg nu doet, zouden de wegen onbegaanbaar zijn.’<

rapeut pas over 4 weken tijd heeft, zoeken we in het freelancersbestand iemand die sneller beschikbaar is. Dat gedoe met die wachtlijsten bij de Bureaus Jeugdzorg is trouwens een jaarlijks terugkerend ritueel, dat wordt veroorzaakt door het financie-ringssysteem. Om de subsidie te be-houden heeft iedereen vóór eind de-cember zijn wachtlijst weggewerkt. En in het eerste kwartaal van het nieuwe jaar loopt die weer vol en gaat iedereen weer om extra geld vragen.’

Misschien heeft u makkelijk pra-ten, krijgt de Opvoedpoli alleen ‘lichte’ probleemgevallen binnen?‘Zeker niet. Een kwart van onze cli-enten is doorverwezen door Bureau Jeugdzorg, omdat het probleemge-vallen zijn die niet op de wachtlijst kunnen worden gezet. Hier in Am-sterdam heeft de gemeente een mpg-aanpak, voor zogenoemde multipro-bleemgezinnen waar werkelijk alles is misgegaan. Juist die gezinnen worden vaak naar ons gestuurd van-wege onze gezinsaanpak en omdat wij niet alleen jeugdzorg of ggz of opvoedhulp bieden, maar alles wat nodig is in één pakket.’‘Bij de gemeentelijke aanpak lukt dat niet, omdat er te veel instellingen bij zijn betrokken. De ggz, maatschap-pelijk werk, onderwijsbegeleiding, schuldhulpverlening, justitie, soms wel 25 hulpverleners voor één gezin.

Het kost veel geld en het werkt niet. Die instellingen gaan op allerlei ni-veaus bij elkaar zitten; de besturen, de managers, de hulpverleners. Er wordt meer óver dan met gezinnen gepraat. Die afzonderlijke hulpverle-ners doen heus hun best. Maar ze kunnen allemaal slechts een klein stukje hulp leveren, binnen hun ei-gen sector én binnen grenzen. De ge-zinsvoogd van Bureau Jeugdzorg kan niet drie keer per week bij een gezin op bezoek, met zijn caseload. Wij kunnen dat wel, als het nodig is.’

Hoe weet u of de Opvoedpoli beter werkt? Meet u resultaten?‘In tevredenheidsonderzoek onder klanten en vragenlijsten die we voor en na hulpverlening laten invullen, scoren we een rapportcijfer acht. Mensen waarderen dat we snel zijn, zonder wachtlijsten. En in de ggz-systematiek meet je hoe cliënten functioneren voor, tijdens en na de behandeling. Daaruit weten we dat mensen vooruit gaan. We hopen dat binnenkort een promotieonderzoek start naar de effectiviteit van onze aanpak. Daarover zijn we in gesprek met Jo Hermanns, hoogleraar op-voedkunde aan de UvA.’

Hard bewijs moet nog komen dus. En de claim dat jullie 30 procent goedkoper zijn dan de reguliere jeugdzorg?‘Het is een inschatting. We hebben

DE VOORDEURIn 2005 zijn in de Wet op de jeugdzorg vijftien Bureaus Jeugdzorg aangesteld als toegangspoorten naar de jeugdzorg. Met een indicatie van Bureau Jeugdzorg kunnen ouders en kinderen terecht bij geregistreerde hulporganisaties uit di-verse sectoren. Nu het kabinet Rutte de regie over de jeugdzorg bij gemeenten wil leggen, krijgen de Centra voor Jeugd en Gezin een voordeurfunctie. DE ACHTERDEURJeugd- en opvoedhulporganisaties bieden praktische hulp aan kinderen en hun ou-ders met opvoed- en opgroeiproblemen. Er zijn organisaties die gezinnen thuis helpen, andere begeleiden jongeren in

een gesloten jeugdzorgorganisatie of pleeggezin. Geregistreerde organisaties worden via de provincies gefinancierd op grond van de Wet op de jeugdzorg.DE OPVOEDPOLIDe Opvoedpoli is een jeugdzorg/ggz-in-stelling die zich profileert als voor- en achterdeur tegelijk: de Opvoedpoli stelt vast welke hulp nodig is en verleent die zelf, van advies tot zware hulpverlening, zonder sectorschotten en doorverwijzin-gen. De Opvoedpoli valt niet onder de Wet op de jeugdzorg en wordt niet door de overheid gefinancierd. Ouders beta-len zelf, via hun zorgverzekering of via een persoongebonden budget. Scholen en overheden kopen diensten in.

DE OPVOEDPOLI IN HET JEUGDZORGVELD

‘WIJ LEVEREN WAAR VRAAG NAAR IS, ALLES IN ÉÉN PAKKET’

Welke positie neemt de Opvoedpoli in het jeugdzorgveld in? Wat begrippen op een rij:


RECENSIE | BOEKEN

SIGNALEMENTEN

Vrijspraak met ontslagHELEEN DE WAAL, HALVE LUCHT. HOE EEN AIVD’ER DOOR DE EIGEN DIENST WERD VEROORDEELD, uitgeverij Balans, Amsterdam, 2011, ISBN 9789460033278, 270 pagina’s, ! 17,95.

De hoofdverdachte in het verhaal van Heleen de Waal, Gerard Bouman is gepromoveerd tot korpschef van de nieuw op te richten nationale politie (zie ook Binnenlands Bestuur 19). Onder zijn leiding als hoofd van de AIVD, de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, werd na 12 jaar toegwijde dienst senior analist De Waal (pseudoniem voor Hélène S.) en haar man Hans op 18 juni 2009 opge-pakt. De verdenking: het lekken van staatsgeheimen naar De Telegraaf. Na 5 maanden voorarrest werden ze op 14 juli 2010 vrijgesproken. Niet op fei-ten, maar op onterecht gebruik van de telefoontap van de journaliste van De Telegraaf. Hoger beroep door het Openbaar Ministerie moet nog die-nen. Ontslagen is De Waal ook. Waar bronbescherming van journalisten al niet toe kan leiden.In Halve lucht beschrijft Heleen de Waal de eindeloos durende maanden in detentie. Dat verhaal is vooral saai. En dat moet het ook zijn, omdat de werkelijkheid nog saaier is. Het gevecht om een glutenvrij dieet vult al vele pagina’s. Alles overheersend is de martelende onzekerheid over wat ‘ze’ van je willen als je voor jezelf weet dat je, loyaal tot op het bot, niets hebt misdaan.‘Halve lucht’ slaat op een bewakers-kreet tegen gevangenen die na een half uur luchten weer naar binnen willen. De ondertitel verwijst impliciet naar Gerard Bouman, als diensthoofd verantwoordelijk voor de arrestatie. Uit alles blijkt dat de AIVD haar al

Het pand van de AIVD in Zoetermeer.

ADJIEDJ BAKAS: DE TOEKOMST VAN GEZONDHEID. MEGATRENDS OVER GEZOND LEVEN EN WAAR-DIG STERVEN, Uitgeverij Scriptum, 2011, ISBN 9789055948307, 392 pagina’s, ! 24,95.De technologie maakt in medische zin steeds meer mogelijk. Welke coali-ties moet je aangaan en met welke partijen wanneer je als GGZ-instelling, ziekenhuis of particuliere kliniek je klanten optimaal van dienst wil zijn? En wat betekent de vernieuwing van de zorgsector voor de burger?

RONALD VAN DEN HOFF: SOCIETY 3.0, STICHTING 3.0, Utrecht, 2011, ISBN 9789081693516, 452 pagina’s, ! 15 (of via www.buysociety30.com en gratis als pdf, ePub, iBooks, iPhone app en android app).De auteur probeert wereldburgers te overtuigen van de mogelijkheden die sociale media met zich meebrengen. Geld moet niet meer de drijfveer zijn, maar asynchrone wederkerigheid. Van den Ho" laat zien hoeveel plezier deze nieuwe samenleving met zich meebrengt.

vanaf de eerste dag heeft veroordeeld in plaats van verdacht. Omdat een veiligheidsdienst zich nergens voor verantwoordt, rijzen er steeds vaker verdenkingen over boze opzet. Zo ver-moedt De Waal dat de AIVD zelf belastende papieren in haar huis heeft gelegd en dat een agent bij haar in de gevangenis is geplaatst om haar verder uit te horen. Verder worden de media feilloos geïnstrueerd vanuit de AIVD-hoek, waarbij Bouman steeds spreekt over feiten. Als op 17 april jongstleden het televi-sieprogramma Buitenhof Bouman aan de tand voelt over de zaak, ver-schuilt hij zich achter een ambtsbe-richt op grond waarvan het OM tot vervolging is overgegaan en wijst hij fijntjes op wat het hoger beroep nog kan opleveren. Ging de hele zaak ook inhoudelijk nog ergens over? Ja. Vol-gens De Telegraaf had de AIVD foute informatie verstrekt aan het kabinet over de toestand in Irak. De Waal bestrijdt dat ten stelligste. Bovendien had de krant dit allang kunnen weten uit openbare stukken. Ze zegt het nergens hardop, maar uit alles blijkt dat De Waal vermoedt dat ze is geslachto"erd voor een hoger belang. Zo wijst ze erop dat de betrokken stukken allemaal bij het ministerie van Alge mene Zaken van Balkenende hebben gelegen. Dáár was er tenminste een motief voor het lekken: niet de minister-president, maar een ondergeschikte dienst had fouten gemaakt op basis waarvan Balkenende zich in het wespennest Irak had gestoken. In ieder geval heeft de directeur van die dienst nu een goed heenkomen gekregen. Heleen de Waal zoekt nog een baantje.

Maurits Schmidt is journalist

FRIS

O S

POEL

STRA

/ H

.H.


>> De rubriek opinie staat open voor leesbare, opinierende bijdragen die betrekking hebben op actuele zaken in het openbaar bestuur. De maxi-male lengte voor inzendingen is 600 woorden. Inzendingen graag naar [email protected] o.v.v. ‘Rubriek Opinie’. Via dit e-maildres kunt u ook reageren.

OPINIE ONLINE

OPINIE

Beheersing Awbz begint bij de burgerHet kabinet gaat flink bezuinigen op de Awbz, de langdurige zorg. Er wordt gesneden in het aantal mensen met een persoonsgebonden budget. Maar helpt dat om de stijgende kosten in de hand te houden of zijn er andere oplossingen?

K ranten staan momenteel vol met artike-len over de onbeheersbare kosten voor Awbz-zorg, pgb’s en de Pavlov-reflex van de rijksoverheid om zoveel mogelijk taken en budgetten over te hevelen naar

gemeenten. Het budget minus de bezuinigingskorting ook overhevelen, en Den Haag kan weer verder met datgene waar de Awbz in 1964 oorspronkelijk voor bedoeld was, namelijk voor niet verzekerbare chro-nisch zieken. Die reflex van overheveling naar gemeenten is geen oplossing, maar slechts het verplaatsen van het pro-bleem. Kern van het probleem is de invoering van wet-geving, waarbij de burger veel ruimte heeft gekregen om het optimale uit die wet te genereren. Niets men-selijks is ons als burgers tenslotte vreemd, zoals blijkt uit cijfers van het SCP. De helft van de toegekende pgb’s is voor nieuwe zorgvragers, die voorheen hun probleem in het eigen netwerk oplosten. De wet biedt ruim-te om daar geld voor te vragen en dus wordt die ruimte ook benut, al dan niet met malafide bemiddelings-bureaus. Bij de Aaw (voormalig ar-beidsongeschikheidswet red.) en Wao, was dat niet anders; de wetten gingen failliet aan hun eigen succes. De geschiedenis herhaalt zich bij de Awbz, Wsw en Wajong. Den Haag zoekt de oplossing voor haar falende wetgeving ver-volgens bij gemeenten.De overheid geeft tegenstrijdige signalen af. De gedachte achter de pgb-regeling, dat iedere zorgbe-hoevende naar eigen idee de zorg kan vormgeven, past prima in de huidige tijd en sluit aan bij de politie-ke mantra’s van ‘eigen verantwoordelijkheid, keuze-vrijheid voor het individu’ en ‘zelfredzaamheid’. Zodra het om bezuinigen gaat, lijkt het echter op een é én-tweetje van het Rijk en de lokale overheid waar diezelfde burger buiten staat. Iedere werkende Nederlander draagt via wettelijke inhoudingen haast ongemerkt elke maand 12 procent van zijn salaris af aan de Awbz. Het is een verborgen post op het loonstrookje. Maar voor een modaal huis-houden is jaarlijks 4 duizend euro een aanzienlijk bedrag, om niet exact van te weten waarvoor dat geld

precies is bedoeld en hoe de verdeling daarvan plaats-vindt. Zolang dat zo blijft, zal men zich ook niet bewust zijn van de enorme kosten waarmee de zorg in ons land gepaard gaat en de toenemende druk die dat op huishoudboekjes van gezinnen legt. Als dezelfde burger iedere maand via een acceptgiro-kaart die Awbz-premie zou moeten voldoen, zou hij zich wezenloos schrikken. En zich waarschijnlijk de vraag stellen of deze zorg en ondersteuning ook anders kan worden opgelost. Tegelijkertijd is de kans aanwezig dat de zorgvrager zich mogelijk ook bewus-ter wordt van zijn beroep op diezelfde geldstroom. Waarom de burger geen echte verantwoordelijkheid voor de eigen zorg geven? Natuurlijk is de solidari-teitsgedachte een belangrijk uitgangspunt, maar laten

we de lasten eerlijk verdelen: als iedereen nu 6 procent van het salaris afdraagt voor financiering van men-sen die op zorg in een instelling zijn aangewezen en 6 procent stopt in een verplichte basisverzekering. Op die manier kan de verzekerde met een uitkering in geld ook werkelijk zelf bepalen wie zorg levert, op welke tijd en van welke kwaliteit. Pas dan zal marktwerking op basis van kwaliteit in de zorg tot stand ko-

men. En zijn we meteen af van de geldverslindende tussenlagen bij CIZ, zorgkantoren en zorgaanbieders. De verzekerde wordt zich bewust wat zorg kost en zal vaker keuzes maken in plaats van vermeende verwor-ven rechten claimen. Zo wordt het een keuze of je de rollator verzekert of alleen grote onkostenposten.Voor de kwetsbare groepen die hun zorg niet zelf kun-nen organiseren, kan de gemeente als vangnet dienen in de zin van ondersteuning en dienstverlening aan haar burgers bij het regelen van de zorg. Zoals bij iede-re grote verandering: voor alle opgeworpen obstakels is een oplossing, mits de (politieke) wil er is. Carina van der Hoeven, docent en adviseur welzijn, zorg en wonen bij adviesbureau Factum.

Het kabinet snijdt fors in het aantal chronisch zieken dat met een pgb zelf zorg kan inkopen.

Poldertaliban! Bin Laden mag dood zijn, de Taliban zijn nog springle-vend in Amsterdam betoogt Bart Jan Spruyt deze week. ‘De zwartste theocraat zou zich schamen voor de inqui-sitoriale praktijken’ in de gemeente, aldus Spruyt die de ‘obsessieve drammerig-heid’ hekelt over twee trouwambtenaren die gewe-tensbezwaren hebben tegen het voltrekken van homohu-welijken. Amsterdam staat sinds 2007 namelijk o!ci-eel te boek als ‘weigeramb-tenaarvrije gemeente’ en dat strookt niet met elkaar. Spruyt herinnert fijntjes aan de Kamerdebatten over het huwelijk waar Cohen, des-tijds staatssecretaris van Justitie, beloofde dat ‘gewe-tensbezwaarde ambtenaren van de burgerlijke stand niet zouden worden gedwongen homohuwelij-ken te sluiten’. Lees de column op www.binnenlandsbestuur.nl/poldertaliban

Men is zich niet bewust

van de enorme kosten in de

zorg

PIET

DEN

BLA

NKE

N /

H.H

.

Binnenlands Bestuur is een onafhankelijk weekblad voor ambtenaren en bestuurders bij de overheid. BB is een uitgave van Kluwer en verschijnt op vrijdag.

RedactieadresPostbus 233, 2400 AE Alphen aan den Rijntel: 0172 - 466 911fax: 0172 - 466 980e-mail: [email protected]

HoofdredactieErik van Zwam

Chef redactieRob Edens

EindredactieMarijke Bovens, Hans van Boxtel, Anouk Eigenraam

RedactieSjors van Beek, Hans Bekkers, Henk Bouwmans, Barry van Heijningen, Sandra Olsthoorn, Boudewijn Warbroek

Website-redactieEric de Kluis (chef), Ilona Ordogh, Esther Walstra, Nadap Pieter, Margot Vos

Redactiesecretariaat & DocumentatieJosé Salhi, Nanette Vaessen

ColumnistenTon Bestebreur, Douwe Jan Elzinga, Paul Frissen, Max Pam, Jan Verhagen, Gerard van Westerloo

IllustratorenB-Graphic, Niels de Hoog, Moker, Pluis, Shamrock Int., Nico Visscher

Vaste medewerkersLex van Almelo, Brian van der Bol, Louis Cornelisse, Martijn Delaere, René Didde, Ron van Gelderen, Wilma van Hoeflaken, Anja Ho!mans, Yvonne Jansen, Brigit Kooijman, Katja Kreukels, Mans Kuipers, Jos Moerkamp, Carien Overdijk, Kemal Rijken, Maurits Schmidt, Henk Vlaming, Anka van Voorthuijsen, André de Vos, Bert Vuijsje

Basis-ontwerpAstrid Janssen, AmsterdamVormgevingCOLORSCAN BV, Voorhout - www.colorscan.nlDrukSenefelder Misset, Doetinchem

AdvertentieafdelingReserveren advertenties tijdschrifttel. 0172-46 66 03, email: [email protected] adverteren tijdschrift: tel. 0172-46 64 06 / 46 65 68Reserveren advertenties websitetel. 0172-46 66 03, email: [email protected] adverteren website: tel. 0172-46 65 68 / 46 64 06

DirectieFrans KlaassenUitgeverMelle Eijckelho! MarketingLindsay Duijm, Dorothé Flanagan

Abonnementen, opzeggingen en adreswijzigingenHeeft u vragen over uw BB-abonnement? Mail dan naar [email protected] of bel 0570-673344. Abonnementen kunnen schriftelijk tot uiterlijk 3 maanden voor het einde van de abonnementsperiode worden opgezegd. Bij niet tijdig opzeggen wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Voor (gratis) abonnement zie de website:http://www.binnenlandsbestuur.nl/ en ga naar abonnementen. Heeft u nog vragen mail dan naar [email protected] of bel 0900-500 50 50 (0, 10 ct.p.m). Betaalde abonnementen voor bedrijven, organisaties en professionals buiten de doelgroep: Jaarabonnement 187,- euro. Leden van gemeenteraden en Provinciale Staten 112,- euro.Los nummer 6,50 euro. De prijzen zijn exclusief btw.

ISSN 0167-1146Oplage: 52.050© Het is niet toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van de uitgever artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen.


BBBINNENLANDS BESTUUR

>> Bijdragen voor de rubriek ‘Ingezonden’ zijn welkom op het e-mailadres [email protected] onder vermelding van ‘Ingezonden’. Een bijdrage moet reageren op een artikel en mag niet langer zijn dan 400 woorden. De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen zonder overleg in te korten.

INGEZONDEN | COLOFON

INGEZONDEN/ 1

Nieuwe tombola bij verkiezing waterschap; Column Elzinga; BB21

INGEZONDEN/ 2

De florijn terug; Column Financiën; BB21

! Terecht voorziet Douwe Jan Elzinga in Binnenlands Bestuur van 28 mei dat de indirecte waterschapsver-kiezingen net zo’n tombola kunnen worden als de Eerste Kamerverkiezingen. Elzinga zet vraagtekens bij de gemeenteraad als stemge-rechtigde vanwege de grote invloed van de partijen, de relatief zware stem van de grote gemeenten en de voorspelbare belangenver-strengeling. De lage bijdrage aan de waardering van de democratie door het grote publiek laat Elzinga als afwij-zend argument zelfs nog buiten beschouwing. Door wijziging van het kiesstelsel verander je niet het gegeven dat er voor het waterschaps-bestuur weinig eer valt te behalen op het politieke toneel, het gaat immers om

functioneel bestuur. Dus is het zaak te zoeken naar een alternatief, want zoals het was, kan het ook niet verder. Bij de gebruikelijke repre-sentatieve waterschapsver-kiezingen kwam immers nog geen 23 procent opdagen, zo blijkt uit onderzoek van BMC na de verkiezingen van 2008.Het is een gegeven dat de waterschappen een demo-cratisch gekozen bestuur moeten hebben. Dat de democratie in 2008 zo gebrekkig heeft gefunctio-neerd, is echter meer te wijten aan de voorbereiding dan aan de wijze van kie-zen. Het genoemde onder-zoek heeft aangetoond dat de voorbereidingen te laat begonnen, dat het project-management niet voldoen-de ervaring had en dat de

aanpak te weinig doelge-richt was. Als we die voorbereiding en organisatie beter en met eni-ge creativiteit aanpakken, kunnen we de scenario’s die Elzinga schetst, voorkomen. De oplossing is simpel: ver-bind de verkiezing van de waterschappen aan meer bekende vierjaarlijkse verkie-zingen, die voor de gemeen-teraad. De verkiezingen voor de Tweede Kamer komt hier-voor niet in aanmerking, omdat niet zeker is dat die om de 4 jaar plaatsvinden. Met eigentijds georganiseer-de directe verkiezingen is de democratie meer gediend dan met indirecte, en dus afstandelijke zeggenschap van de burger.

Gerrit-Jan Oltho!, senior adviseur BMC Advies

! Afgaande op de titel dacht ik dat dit artikel over de slechte financiële situa-tie van Europa in relatie tot Nederland zou gaan. Niets is echter minder waar. Al gauw bekroop mij toch een ander gevoel, het onderbuikgevoel van Ton Bestebreur. Al lezende dacht ik dat dit ‘stukje’ op een verkeerd tijd-stip en in een verkeerd blad werd gepubliceerd. Want in het artikel is Ton toch echt nog een Limburgs gebruik vergeten: Vasteloavendj! ‘Carnaval’ voor Ton. Hij heeft Limburg daarmee een dienst bewezen.

Dit is een prima stukje om te gebruiken als carnavals-voordracht, maar dat snapt Bestebreur natuurlijk niet. In het artikel geeft hij geen enkele reden om de florijn terug te willen zoals hij met de titel suggereert. Hij heeft het alleen over provinciale gebruiken van de helft van de provincies van Neder-land waar hij niets van snapt en niet wil snappen. Het lijkt er hierdoor nog meer op dat de Hollanders, in deze Ton dus, niet bij de rést van Nederland past. Maar daar heeft de natuur voor Ton een geruststellen-de oplossing voor bedacht:

‘Opwarming van de aarde’! De zeespiegel stijgt en Hol-land verdwijnt. Dan is Ton meteen van zijn probleem af. Verder hoort dit stukje, want artikel kan ik het niet eens noemen, mijns inziens niet in een opinieblad als Binnenlands Bestuur maar bij de ingezonden stukken van de eerste de beste pro-vinciale krant. Zulke inhoudsloze, op niets geba-seerde artikelen verlagen de waarde van dit blad.

Noor Vries, gemeenteamb-tenaar en trotse Limburger

Binnenlands Bestuur is een onafhankelijk weekblad voor ambtenaren en bestuurders bij de overheid. BB is een uitgave van Kluwer en verschijnt op vrijdag.

RedactieadresPostbus 233, 2400 AE Alphen aan den Rijntel: 0172 - 466 911fax: 0172 - 466 980e-mail: [email protected]

HoofdredactieErik van Zwam

Chef redactieRob Edens

EindredactieMarijke Bovens, Hans van Boxtel, Anouk Eigenraam

RedactieSjors van Beek, Hans Bekkers, Henk Bouwmans, Barry van Heijningen, Boudewijn Warbroek

Website-redactieEric de Kluis (chef), Ilona Ordogh, Esther Walstra, Nadap Pieter, Margot Limburg

Redactiesecretariaat & DocumentatieJosé Salhi, Thalien Colenbrander

ColumnistenTon Bestebreur, Douwe Jan Elzinga, Paul Frissen, Max Pam, Jan Verhagen, Gerard van Westerloo

IllustratorenB-Graphic, Niels de Hoog, Moker, Pluis, Shamrock Int., Nico Visscher

Vaste medewerkersLex van Almelo, Brian van der Bol, Louis Cornelisse, Martijn Delaere, René Didde, Ron van Gelderen, Martin Hendriksma, Wilma van Hoeflaken, Anja Ho!mans, Sjak Jansen, Yvonne Jansen, Brigit Kooijman, Katja Kreukels, Mans Kuipers, Jos Moerkamp, Carien Overdijk, Kemal Rijken, Maurits Schmidt, Henk Vlaming, Anka van Voorthuijsen, André de Vos, Bert Vuijsje, Marieke Prins.

Basis-ontwerpAstrid Janssen, AmsterdamVormgevingCOLORSCAN BV, Voorhout - www.colorscan.nlDrukSenefelder Misset, Doetinchem

AdvertentieafdelingReserveren advertenties tijdschrifttel. 0172-46 66 03, email: [email protected] adverteren tijdschrift: tel. 0172-46 64 06 / 46 65 68Reserveren advertenties websitetel. 0172-46 66 03, email: [email protected] adverteren website: tel. 0172-46 65 68 / 46 64 06

DirectieFrans KlaassenUitgeverPeter Immink MarketingLindsay Duijm, Dorothé Flanagan

Abonnementen, opzeggingen en adreswijzigingenHeeft u vragen over uw BB-abonnement? Mail dan naar [email protected] of bel 0570-673344. Abonnementen kunnen schriftelijk tot uiterlijk 3 maanden voor het einde van de abonnementsperiode worden opgezegd. Bij niet tijdig opzeggen wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Voor (gratis) abonnement zie de website:http://www.binnenlandsbestuur.nl/ en ga naar abonnementen. Heeft u nog vragen mail dan naar [email protected] of bel 0900-500 50 60 (0, 10 ct.p.m). Betaalde abonnementen voor bedrijven, organisaties en professionals buiten de doelgroep: Jaarabonnement 187,- euro. Leden van gemeenteraden en Provinciale Staten 112,- euro.Los nummer 6,50 euro. De prijzen zijn exclusief btw.

ISSN 0167-1146Oplage: 52.050© Het is niet toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van de uitgever artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen.


PERSONALIA

>> Tekst en foto’s voor de rubriek personalia graag sturen naar [email protected]. Gegevens voor deze rubriek kunnen ook worden gestuurd via www.binnenlandsbestuur.nl/personalia

BENOEMING! Met ingang van 10 juni is Tjeerd van der Zwan (57, PvdA) benoemd tot burgemeester van Hee-renveen. Van der Zwan is sinds 2007 burgemees-ter van Achtkarspelen. Hij volgt Peter de Jonge (PvdA) op die sinds 1 april een eigen adviesbu-reau is begonnen.

! Henk Lambooij (50, SGP) is met ingang van 15 juni benoemd tot bur-gemeester van Putten. Lambooij is vanaf 2000 wethouder van Nijkerk.Hij volgt Jan van Putten (SGP) op die per afgelo-pen september met FPU is gegaan.

! Per 12 juli is Anneke Raven (55, CDA) benoemd tot burge-meester van Hellen-doorn. Zij is vanaf 2007 gedeputeerde van de provincie Utrecht. Raven volgt Hans Overbeeke (CDA) op die op 1 januari met FPU is gegaan.

! Marriët Mittendor! is benoemd tot waarne-mend burgemeester van Ommen. De vacatur ont-stond op 23 mei door de benoeming van burge-meester Gerrit Jan Kok tot gedeputeerde in deze provincie. Mittendor! begint op 14 juni met haar werk.

! Wethouder van Hel-mond Yvonne van Mier-lo (VVD) is benoemd tot de nieuwe voorzitter van het algemeen bestuur van de Atlant Groep. De Atlant Groep is de regio-nale sociale werkvoor-

ziening en is eigendom van de zes Peelland- gemeenten Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren.

! De PvdA in Rotterdam draagt Marco Florijn voor als opvolger van de onlangs opgestapte wet-houder van sociale zaken Dominic Schrijer. Florijn is sinds 2006 wethouder in Leeuwar-den, bestuurslid van de VNG en was betrokken bij de onderhandeling over het bestuursak-koord. In 2009 is hij door Binnenlands Bestuur uit-geroepen tot beste wet-houder. Naar verwach-ting wordt de nieuwe wethouder op 9 juni benoemd.

! Pauline Bouvy-Koene is op 30 mei opnieuw beëdigd als burgemees-ter van Bernisse.

! Per 1 september zal Ton Stierhout (54), momenteel nog gemeentesecretaris/alge-meen directeur van Dan-tumadiel, worden aange-steld als voorzitter van het college van bestuur van groen opleidingscen-trum AOC Friesland.

! Jacques Broekman wordt met ingang van 20

juni de nieuwe gemeen-tesecretaris-directeur van Haaksbergen. Sinds medio vorig jaar werd deze functie waargeno-men door Hermien de Bruijn.

! Tineke van Lenthe (49) is vanaf 1 septem-ber eenheidsmanager voor sociale zaken en werkgelegenheid van de gemeente Zwolle. Van Lenthe is momenteel eenheidsmanager publiekszaken bij de gemeente Zwolle.

! De ministerraad heeft besloten Kajsa Ollong-ren (44) voor te dragen voor benoeming tot secretaris-generaal bij het ministerie van Alge-mene Zaken per 15 au-gustus. Ollongren is sinds 2007 plaatsver-vangend secretaris-ge-neraal, tevens plaatsver-vangend hoofd Kabinet van de minister-presi-dent en raadadviseur van het ministerie van Algemene Zaken.

! Mark Dierikx is voor-gedragen voor benoe-ming per 1 juli tot direc-teur-generaal Energie, Telecom en Mededinging bij het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Dierikx is sinds januari 2008 directeur-generaal Luchtvaart en Maritieme Zaken bij het ministerie van Infrastructuur en Mi-lieu (voorheen Verkeer en Waterstaat). Dierikx zou dan de opvolger zijn van Hans Vijlbrief. Deze is op zijn beurt per dezelfde datum voorgedragen voor benoeming tot the-saurier-generaal bij het ministerie van Financiën.

! Richard van Zwol (46) is per 15 augustus voorgedragen voor benoeming tot secreta-ris-generaal bij het ministerie van Financiën. Van Zwol is sinds 2007 secretaris-generaal bij

portefeuille ruimtelijke ordening en volkshuis-vesting.

VERTREK! Gee Rooimans stopt als regiosecretaris van het bestuurlijk samen-werkingsverband van de vijf gemeenten in de Hoeksche Waard: Bin-nenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Oud- Beijerland en Strijen.

! De Beverwijkse wethou-der Maarten Dijkshoorn (PvdA) heeft per direct zijn functie neergelegd, wegens verschil van inzicht met de raad over reorganisatie van het ambtelijk apparaat.

! Mary-Jo van de Velde-de Leeuw stapt per direct over van de gemeenteraadsfractie van D66 naar de fractie van WatWassenaarWil (WWW).

het ministerie van Alge-mene Zaken.

! Op 4 april is Lenneke van der Meer o"cieel begonnen als gri"er bij de gemeente Steenber-gen. In deze functie heeft zij Chrit Franssen opgevolgd, die per 1 juni met FPU ging.

! Jos Huizinga (56, CDA) is benoemd tot wethouder in Maasdriel. Huizinga was van 2002 tot 2006 wethouder in Schoonhoven, en van 2008 tot mei 2010 wet-houder in Zeewolde. In Maasdriel zal Huizinga zich o.a. richten op de

ADVERTENTIE


INDEX

VACATURE-INDEXIn de vacature-index treft u een overzicht aan van alle vacatures die deze week zijn opgenomen in het tijdschrift of op de website van Binnenlands Bestuur

24 JUNI SPECIAL FINANCIËN. ADVERTEREN? BEL 0172 466603

BESTUUR EN BURGERS Gemeente Velsen senior strategisch concernadviseur Binnenlandsbestuur.nl

PublicSpirit BV / Gemeente

Deventer

gri!er Binnenlandsbestuur.nl

PublicSpirit BV / Waternet teamleider beleid pagina 34

PvdA fractie Leeuwarden wethouder Binnenlandsbestuur.nl

FINANCIËN EN ECONOMIE Brandweer Brabant-Noord administrateur/vakinhoudelijk medewerker ondersteuning Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Baarn senior controller / teamcoördinator Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Katwijk hoofd bedrijfsvoering Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Noordoostpolder acquisiteur pagina 28

PublicSpirit BV / Gemeente

Binnemaas

financieel adviseur Binnenlandsbestuur.nl

Vrije Universiteit Amsterdam business controller voor financiële zaken Binnenlandsbestuur.nl

ICT Gemeente Amersfoort senior projectmanager Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Amersfoort servicedesk medewerker ict

Gemeente Amersfoort senior beleidsadviseur

Gemeente Amersfoort teamleider beheer

Sociale Verzekeringsbank contractmanager ict Binnenlandsbestuur.nl

JURIDISCH College Bescherming

Persoonsgegevens (CBP)

senior jurist voor de sector toezicht publiek Binnenlandsbestuur.nl

MILIEU Provincie Limburg vergunningverlener Binnenlandsbestuur.nl

PublicSpirit BV / Waternet teamleider beleid pagina 34

Regio Noord-Veluwe handhaver milieu Binnenlandsbestuur.nl

PERSONEEL EN ORGANISATIE Gemeente Rucphen personeelsadviseur Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Woudenberg beleidsmedewerker hrm Binnenlandsbestuur.nl

SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Gemeente Den Haag sociaal rechercheur pagina 41

Gemeente Haarlem manager sociale zaken en werkgelegenheid Binnenlandsbestuur.nl

VEILIGHEID, OPENBARE ORDE EN POLITIE Veiligheidsregio Utrecht voorzitter vakgroep bevolkingszorg (gemeentelijke crisisbeheersing) /

account- en netwerkfunctionaris

pagina 34

WONEN, RUIMTE EN VERKEER Gemeente Cromstrijen bedrijfsleider beheer en onderhoud Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Nijkerk strategisch planeconoom Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Papendrecht medewerker vergunningverlening hbo Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Wassenaar teamleider vergunningen (manager d) Binnenlandsbestuur.nl

JS Consultancy / Grote gemeente in

Oost Nederland

senior medewerker technisch beheer Binnenlandsbestuur.nl

JS Consultancy / provincie

Noord-Holland

directievoerder Binnenlandsbestuur.nl


INDEX

24 JUNI SPECIAL FINANCIËN. ADVERTEREN? BEL 0172 466603

Provincie Overijssel consessiemanager openbaar vervoer Binnenlandsbestuur.nl

Provincie Overijssel marketeer openbaar vervoer

Provincie Overijssel beleidsadviseur openbaar vervoer

ZORG, WELZIJN EN ONDERWIJS Gemeente Dordrecht adviseur duurzaamheidseducatie basisonderwijs Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Nijkerk procescoördinator cjg nijkerk / ambtelijk adviseur Binnenlandsbestuur.nl

Gemeente Wierden beleidsmedewerker accent sport Binnenlandsbestuur.nl

Recron bedrijfsgroepsmanager zwembaden en sauna’s-thermen Binnenlandsbestuur.nl

Stichting de Schoor manager afdeling ondernemend welzijn Binnenlandsbestuur.nl

OVERIGE Sociale Verzekeringsbank contractmanager idt

Veiligheidsregio Utrecht voorzitter vakgroep bevolkingszorg (gemeentelijke crisisbeheersing) /

account- en netwerkfunctionaris

pagina 34

ADVERTENTIE

Gemeente Den Haag

Sociaal Rechercheur

wereldbaanindenhaag.nl

De Wet Werken Naar Vermogen, de transitie van

de jeugdzorg, de vorming van RUD’s en de decen-

tralisatie van de AWBZ. Het bestuursakkoord staat

vol met complexe veranderingen. Dat er als bestuur-

der en beleidsmaker veel op u afkomt deze lente is

u wel duidelijk. Niet alleen voor u maar ook voor uw

burgers verandert er veel de komende jaren.

Op veel plekken in Nederland begeleiden adviseurs

van BMC opdrachtgevers bij de voorbereidingen en

implementatie van deze decentralisaties en bouwen

zo aan een unieke expertise. Een expertise die we

elke dag aanscherpen, inzetten en overdragen in

diverse bijeenkomsten en ontmoetingen met onze

opdrachtgevers.

Bent u benieuwd naar onze opinie, onze recente

opdrachten of wilt u vrijblijvend eens verder praten

met een van onze adviseurs? Bezoek dan onze

website www.bmc.nl of neem direct contact met

ons op via ons telefoonnummer 033-4965200.

Samen naar beter

Het is Decentralisatietijd.

9 9 9:9 9 9:9 9 onderwijs in de hoekDEZE WEEK RUBRIEKEN OPINIE 06 VNG-congres Keihard ‘nee’...

Documents

Transcript of 9 9 9:9 9 9:9 9 onderwijs in de hoekDEZE WEEK RUBRIEKEN OPINIE 06 VNG-congres Keihard ‘nee’...