stelsel

24 7-2007 > zorg & financiering

van een landelijke markt. Toch blijft de NZa ooghouden voor regionale situaties omdat in pro-vincies als Friesland, Groningen, Limburg enZeeland de marktconcentratie hoog blijft.Wanneer de ziektekostenverzekeraar naast in-koopmacht ook over verkoopmacht in bepaalderegio’s beschikt, kunnen de publieke belangenworden geschaad. Voor situaties van aanmerke-lijke machtmacht (amm) heeft de NZa een visie

voor een aanpak ontwikkeld en daarover markt-partijen geconsulteerd (Consultatiedocument Aan-merkelijke marktmacht (AMM) in de zorg, 2006).Deze aanpak stelt de NZa in staat op te tredenals ziektekostenverzekeraars hun aanmerkelijkemarktmacht misbruiken. De NZa heeft nog geenconcrete amm-casussen op de zorgverzekerings-markt onder ogen gehad.Bron: ZN Journaal, 2007, nr. 25<

852 hoge raad vernietigt uitspraak aanbesteding ziekenhuizen

De NVZ vereniging van ziekenhuizen heeft metinstemming kennisgenomen van het besluitvan de Hoge Raad om een uitspraak van hetgerechtshof van ’s-Hertogenbosch te vernieti-gen. Dit gerechtshof had in 2005 bepaald dathet Amphia Ziekenhuis in Breda onder de regelsvan het Europese aanbestedingsrecht valt. DeHoge Raad heeft de zaak voor verdere afhande-ling doorverwezen naar het gerechtshof inArnhem.

Het Amphia Ziekenhuis was naar de Hoge Raadgestapt om te laten toetsen of het Bossche ge-rechtshof het ziekenhuis op juiste gronden alsaanbestedende dienst had aangemerkt. Daarbijging het vooral om twee geschilpunten: of deactiviteiten van het ziekenhuis commercieel vanaard zijn, en in welke mate het afhankelijk is vande overheid.Bij zijn oordeel over de commerciële aard vanhet ziekenhuis heeft het gerechtshof in DenBosch uitsluitend gelet op het feit dat het zie-kenhuis niet zelf de prijzen voor zijn dienstenkon vaststellen. Maar volgens de Hoge Raad hadhet gerechtshof ook aspecten als het opererenop basis van rendement, doelmatigheid en ren-tabiliteit, en het dragen van economisch risicoin ogenschouw moeten nemen.Het gerechtshof had in 2005 geoordeeld dat hetAmphia Ziekenhuis hoofdzakelijk bekostigdwordt door de overheid of overheidsgerelateerdeinstellingen (ziekenfondsen). De Hoge Raad is

van mening dat er desondanks geen sprake isvan overheidsbekostiging, zoals bedoeld in deEuropese aanbestedingsrichtlijnen. Argumentdaarbij is dat het ziekenhuis een concreteprestatie – het verlenen van zorg – verrichtte.

Doorverwijzing naar gerechtshof Arnhem

Met de uitspraak van de Hoge Raad is er noggeen eindoordeel over de aanbestedingsplichtvan ziekenhuizen. Het gerechtshof van Arnhemzal dit opnieuw toetsen op basis van de criteria‘commercieel’ en ‘overheidsafhankelijk’. Hetgerechtshof zal deze criteria beoordelen voor desituatie in 2004, toen de aanbesteding die leiddetot de eerdere rechtszaak van start ging.

Standpunt NVZ

Volgens de NVZ geeft het arrest van de HogeRaad ziekenhuizen en andere zorginstellingeneen relatief gunstig kader voor de toetsing of zijte kwalificeren zijn als aanbestedende dienst.Het arrest helpt zorginstellingen in de huidigesituatie bij het afwenden van een aanbestedings-plicht en zal bovendien leveranciers weerhou-den om te gaan procederen. Ook de ontwikke-lingen sinds de door de Hoge Raad beoordeeldesituatie van 2004, zoals de invoering van deZorgverzekeringswet, ondersteunen het afwen-den van een aanbestedingsplicht. Het arreststeunt bovendien het eerder door de branche-

marktwerking

25zorg & financiering > 7-2007

organisaties ingenomen standpunt dat niet allezorginstellingen van een bepaald type in ver-band met een aanbestedingsplicht over een kamgeschoren kunnen worden, maar dat per instel-

ling beoordeeld dient te worden of er sprake isvan een aanbestedingsplicht.Bron: NVZ, 5 juni 2007<

853 aanbesteden in de zorg overbodig

De aanbestedingsprocedures die veel zieken-huizen de afgelopen jaren in gang hebbengezet, zijn zeer waarschijnlijk ten onrechtegevolgd en overbodig geweest. Dit concludeertde brancheorganisatie Federatie van technolo-giebranches (FHI). De jarenlange rechtsonze-kerheid en onduidelijke regelgeving hebben dezorgsector volgens de FHI ruim tachtig miljoeneuro gekost.

Jarenlang bestond er onduidelijkheid over devraag of de zorgsector al dan niet aanbeste-dingsplichtig was. Met een recente uitspraakvan de Hoge Raad (uitspraak 1 juni 2007 Nr.C06/022HR Hoge Raad der Nederlanden, Arrest

in de zaak van: Stichting Amphia tegen SortransB.V.) ziet het ernaar uit dat de aanbestedings-plicht definitief niet geldt voor de ziekenhuis-markt. Door het juridische vacuüm van de afgelopenjaren hebben veel ziekenhuizen het zekere voorhet onzekere genomen en zijn gestart met aan-bestedingsprocedures. Het verplicht aanbeste-den leidde tot veel bureaucratie, onwerkbaresituaties en afremming van innovatie. De FHIhoopt dat de algemene ziekenhuizen en ook deacademische ziekenhuizen nu afscheid nemenvan de aanbestedingen.Bron: Telecommagazine, 8 juni 2007<

854 nza: meer onderhandelingsvrijheid goed voor zorgmarkt

In het vrije deel van de ziekenhuiszorg zijnpositieve ontwikkelingen zichtbaar. De prijzenzijn na een daling in 2006 nu gestabiliseerd, dewachtlijsten zijn afgenomen en onderhandelin-gen worden professioneler gevoerd. Wel is deomvang van het B-segment erg klein in relatietot de totale omvang van de ziekenhuiszorg,waardoor de marktwerking nog niet voldoendeop gang komt. De Nederlandse Zorgautoriteit(NZa) verwacht dat de introductie van vrijeprijsvorming en maatstafconcurrentie demarktwerking in de ziekenhuiszorg een forseimpuls geeft, met positieve gevolgen voor depublieke belangen kwaliteit, prijs en toeganke-lijkheid. Dit zijn de belangrijkste conclusies uitde Monitor Ziekenhuiszorg 2007 die de NZaonlangs aan de minister heeft overhandigd.

De omvang van het vrije deel van de ziekenhuis-zorg is te klein om marktwerking goed op gangte krijgen. De Zorgautoriteit adviseert ministerKlink daarom verzekeraars en aanbieders meerruimte te geven voor vrije prijsonderhandelin-gen. Een vergroting van het segment met vrijeprijzen geeft een sterke impuls aan de markt-werking in de ziekenhuiszorg en heeft een posi-tief effect op de kwaliteit, betaalbaarheid en toe-gankelijkheid.De prijzen in het B-segment zijn in de periode2006-2007 niet meer gestegen dan de overigeprijzen in de ziekenhuiszorg. Uit de monitorblijkt dat de prijsontwikkeling in het vrije B-seg-ment over de periode 2005-2007 gunstiger isdan in het A-segment. Uitbreiding van het vrijedeel zal die ontwikkeling naar verwachting ver-sterken, omdat dat de zorgaanbieders dwingt