VRIJ REIZEN 17ZATERDAG 1 DECEMBER 2018

16 DE TELEGRAAFZATERDAG 1 DECEMBER 2018

Het eerste wat opvalt, is dat er inheel Luang Prabang geen hoog-bouw is te vinden. Een verade-

ming voor wie net uit steden alsBangkok of Singapore komt. Datmoet ook zo blijven. De stad in denoordelijke bergen van Laos staat inz’n geheel op de werelderfgoedlijstvan Unesco.

De plaats herbergt een mix vanFranse, Chinese en Vietnamese

invloeden. De communistischeregering van Laos maakte in dejaren 90 eeneinde aan de

reisbelemmeringen voor westersetoeristen.

Luang Prabang, gelegen op de plek

waar de Nam Khan en Mekong-rivier samenkomen,was eeuwenlang een koningsstad. Maar het had eenminstens zo belangrijke functie als centrum voor deboeddhistische monnikenorde. De indrukwekkendetempelcomplexen als plaatsen van verering en on-derwijs zijn daar een bewijs van.

We zijn voor het opgaan van de zon opgestaan omde monniken in hun safraankleurige gewaden ophun dagelijkse bedelronde te zien. Zij vormen hethart van de stad. Het zacht zoemende geluid van hungebeden in de tempels is overal hoorbaar.

Op wiebelige, plastic tafeltjes hebben verkopers

Sereen LaosEen bezoek aan Luang Prabang in Laos metzijn eeuwenoude tempels, koloniale gebouwenen de frisse geur van de tropische tempelbo-men is alsof je teruggaat naar het oude Indo-china. Geen stad in Azië waar de architectuurzo goed bewaard is gebleven.Door Annelie Langerak

Inwoners vanLuang Pra-bang delenvoedsel uitaan de boed-dhistischemonnikentijdens eentraditioneleaalmoezence-remonie.FOTO 123RF

Luang Prabang centrumboeddhistische monnikenorde

RE

IZE

N

18 REIZEN DE TELEGRAAFZATERDAG 1 DECEMBER 2018

allerlei offerandes uitgestald. Niet alleen rijst, fruiten groente, maar vooral snacks als chocoladebrood-jes, wafels en chips. Blijkbaar houden de monnikenvan een versnapering.

Al zolang het theravada-boeddhisme hier bestaat,vindt dit dagelijkse ritueel plaats waarbij demonniken bij zonsopgang de 35 tempels vanLuang Prabang uitstromen. Zij zien dit alseen spirituele verplichting en als een van devele manieren om karma op te bouwen.

De bedelronde van Luang Prabang is nietmeer zo authentiek als voorheen, gezien dehoeveelheid toeristen die erop afkomt.Desondanks blijft het een bijzonder mooieen fotogenieke ceremonie om mee te ma-ken.

Ondertussen zijn we zelf hard toe aanontbijt. Op tafel verschijnt onder meerwarm Laotiaans brood dat niet lijkt op hetbrood dat wij kennen. De dikke, omeletachtigepannenkoek van kleefrijst wordt geserveerd meteen pittige chilisaus. De Franse baguette is ook een

VRIJ REIZEN 19ZATERDAG 1 DECEMBER 2018

vast onderdeel van het Laotiaanse dieet. Zelfs in dedorpen tref je straatstalletjes die de broodjes verko-pen.

Na een kop dampende, lokale koffie wandelen wenaar het Nationale Museum. Ooit was dit het konink-lijk paleis, gebouwd tussen 1904 en 1909 in een mixvan traditioneel Laotiaanse en Franse bouwstijl. Hier

woonden koning Sisavang Vong en zijn familietijdens de Franse koloniale periode. Na zijn

dood was kroonprins Savang Vatthana delaatste bewoner.

Na de revolutie in 1975 werd het paleisdoor de regering ingenomen. De royalswerden opgesloten in heropvoedingskam-pen die zij niet overleefden. Hun dood isnooit officieel bevestigd en talrijke geruch-ten doen de ronde in Laos.

In de ontvangsthal hangen grote portret-ten van de voormalige monarchie en vergulde

schermen die scènes uit het hindoeïstischeRamayana-epos afbeelden. De muren tonen

afbeeldingen van de traditionele levensstijl, in de

jaren 30 door een Franse schilder gemaakt. De troonhal, privévertrekken en slaapkamers van

de royals tonen veel interessante historische voor-werpen. Achter bijna elk object of meubilair schuilteen verhaal. Ook is de verzameling vintage auto’stentoongesteld met het koninklijk logo – een drie-hoofdige olifant onder een parasol – in de deuren ennummerplaten.

Het museum herbergt ook een collectie van rari-teiten zoals een stukje maansteen dat de VerenigdeStaten schonken aan het volk van Laos als souvenirvan de Apollo 17, de laatste Apollo-missie. Merkwaar-dig, want de VS dropte van 1964 tot 1973 tijdens deVietnamoorlog meer dan twee miljoen ton aan bom-men op Laos tijdens 580.000 aanvalsmissies, watgelijkstaat aan een duizelingwekkende negen jaarlang elke acht minuten een vliegtuiglading bommen.Daarbij werden voornamelijk dorpen en kleine ste-den in het noordoosten vernietigd.

In een groot deel van het land ligt nog steeds oudbommateriaal verspreid. Hier en daar doet hetdienst als afval- of plantenbak. We vinden het ook

langs de beroemde trap van 328 treden naar de topvan de heilige heuvel Phou Si. Die doemt op uit hetmidden van de stad als een beetje viezig uitziende,groene bult. Maar het vergezicht vanaf de heuvelover de gehele stad en de Mekongdelta is spectacu-lair. Bij terugkeer passeren we enkele monniken dieop weg zijn naar de Chom Si-tempel boven.

Luang Prabang komt tot leven zodra de zon on-dergaat. Overal gaan de luiken en beschilderdedeuren open. Er komt gezellig licht en muziek uit devele bars, winkeltjes en restaurants in het centrum.

Hmong-verkopers trekken vanuit de bergen naarde stad om hun handgemaakte indigokleding enborduurwerk aan de man te brengen op de kleurigeavondmarkt. Maar opgepast, steeds vaker wordentoeristen verleid met goedkope Chinese kopieën vandeze speciale ontwerpen.

De volgende ochtend dalen we af naar de machti-ge Mekong voor de unieke botanische tuinen vanPha Tad Ke. Aan de oever wacht een bootman dieons de majestueuze rivier overbrengt.

De ingang van Pha Tad Ke ligt op een hoge klif.Het uitzicht is bijna net zo indrukwekkend als detuinen zelf. We belanden in een oase van orchi-deeën en andere bloemen, varens, bamboe, palmbo-men en vele andere soorten, waaronder vleesetendeplanten.

De Nederlander Rik Gadella begon dit ambitieuzeproject dat sinds eind 2016 open is voor publiek.Meer dan 1500 inheemse bloemen- en plantensoor-ten van Laos zijn te bewonderen. „Laos had noggeen botanische tuin zoals deze. Het heeft zevenjaar geduurd om alle botanische collecties te verza-melen, het wetenschappelijk onderzoek te doen, detuinen te ontwerpen en de werknemers te trainen”,vertelt Gadella, een voormalig curator en uitgever.De tuin is ingedeeld in verschillende zones die elkaan een ander aspect van Aziatische plantkunde envegetatie zijn gewijd. We leren onder meer hoeLaotianen de verschillende planten gebruiken voormedicinale doeleinden, maar bijvoorbeeld ook omboze geesten te weren of olifanten te behandelen.

Gadella die ooit befaamde kunst- en fotofestivalsin Parijs en New York organiseerde, zegt hier hele-maal op zijn plek te zijn. Hij bezocht Luang Prabangruim tien jaar geleden voor het eerst tijdens eenmidlifecrisis. Hij was op slag verliefd op de stad methaar rustige levensstijl en charmante architectuur.

Aanvankelijk droomde hij van een bamboehuisaan de rivier. „Maar toen de eigenaars me op ditstuk land wezen en de naam ervan vertaalden, de’klif die problemen kan ontrafelen en oplossen’, wasik verkocht. In plaats van een Porsche aan te schaf-fen, kocht ik een stuk jungle.”

Hij besloot zich volledig te wijden aan de biodiver-

De Kuang Si-watervallen zijneen lust voor hetoog. FOTO 123RF

Bezoekers wor-den hartelijkverwelkomd.FOTO ANNELIELANGERAK

Zo kom je er

Laos is te berei-ken met KLMvia de Thaise

hoofdstadBangkok vanwaaruit Lao

Airlines, ThaiAirways, Bang-kok Airways enbudgetvliegersals AirAsia da-

gelijks naarLuang Prabang

gaan. Bezoekersvan de botani-

sche tuinennemen de boot

bij het ticket-kantoor in Wat

That, in hetcentrum van

Luang Prabang.Veel orchideeën

bloeien in hetregenseizoen

van mei totoktober.

pha-tad-ke.com

Junglewordt park

Een absolutemust is Kuang

Si ButterflyPark bij deKuang Si-

watervallen,opgericht engerund doorIneke en OlafPaap. Samenmet de lokalegemeenschap

hebben deNederlanderseen stuk jun-

gle veranderdin een mooieplek met een

grote variëteitaan vlindersen bloemen.

De grotten vanPak Ou, op

twee uur va-ren vanaf

Luang Pra-bang. Een steilpad, uitgehaktin de kalkste-nen rotsen,

leidt naar eengrot waar

boeddhisti-sche pelgrimseeuwenlang

de meestuitleenlopendeBoeddhabeel-den hebben

geplaatst.

De spectacu-laire waterval-len van KuangSi, op een halfuur rijden van

Luang Pra-bang, zijn eenjungleparadijs.

Rariteiten en historischevoorwerpen in koninklijk paleis

20 REIZEN DE TELEGRAAFZATERDAG 1 DECEMBER 2018

siteit van Laos en mee te helpen aan het behoud vande flora die al eeuwenlang diep is verweven met delevens van de lokale bewoners. „De traditioneleplantenkennis onder de vele etnische minderhedenvan dit land is zeer uitgebreid. Maar het wordt mon-deling van generatie op generatie overgedragen wathet kwetsbaar voor moderne invloeden maakt. Be-houd en verdere studie zijn een noodzaak.”

Pha Tad Ke is een wetenschappelijk centrum vooronderzoek en educatie. Bezoekers kunnen er ookworkshops traditioneel Laotiaans boeketschikken,junglevoedsel, tuinieren of medicinale planten vol-gen. De tuinen creëren werk en inkomen voor lokale

dorpelingen en helpen jong talent om zichzelf teontwikkelen in wetenschap, onderwijs en toerisme.

Na de caleidoscoopachtige gembertuin eindigenwe in een café aan een grote vijver vol met lelies. Deplek is zo sereen dat we er de hele dag zouden kun-nen doorbrengen. Dat effect hebben grote delen vanLuang Prabang op ons. ●

Na zonsondergang komt stad tot leven

Slapen

Villa Santi hotelis gevestigd in

een 19e-eeuwseFranse villa inhet hart van

Luang Prabang.Voor wie ietsmeer rust en

groen wil, is hetnet buiten destad gelegen

Villa Santi resort & spa

een aanrader. villasantihotel

.com

Overdag ervaarje een serenerust, na zonson-dergang begin-nen de straten tebruisen!FOTO 123RF