patiëntenbeleid

172 3-2005 > zorg & financiering

Daarop ondernam de politiek actie, op aandrin-gen van de CG-Raad. Een wetsvoorstel uit 2002werd dankzij inspanningen van André Rouvoet(ChristenUnie) en Ella Kalsbeek (PvdA) zelfsnog uitgebreid. Niet alleen beledigende uitlatin-gen op papier, maar ook discriminerend hande-len in het dagelijks leven wordt nu strafbaar.Wie iemand op grond van een handicap kwalifi-ceert als ‘minderwaardig’, ‘geldverslindendekostenpost’ of op een andere manier in eennegatief daglicht stelt, loopt het risico vervolgdte worden.

Weigeringen in horecagelegenheden, met demeest uiteenlopende redenen (imagoschade,brandgevaar), zijn niet meer toegestaan. Ookhet niet aanbrengen van redelijke aanpassingenaan gebouwen kan onder de reikwijdte van dezewet vallen. Troost: ‘Natuurlijk discrimineert nietieder lastig stoepje de rolstoelgebruiker. Dit gaatom fundamentele rechtsgelijkheid.’ Minister Donner heeft gezegd de wetswijzigingper 1 januari 2006 in te willen voeren. Bron: CG-Raad<

De Federatie van Ouderverenigingen (FvO) isverheugd dat Minister Hoogervorst van VWSinstellingen voor gehandicapten wil verplichtentot een leefwensenonderzoek bij bouwplannen.De Minister gaat de regels van de Wet toelatingzorginstellingen aanpassen.

De ouderverenigingen willen dat de keuzevrij-heid van cliënten bij bouwplannen gewaarborgdwordt. Zorgaanbieders houden namelijk langniet altijd serieus rekening met wensen vanmensen met verstandelijke beperkingen. Hetverplichte leefwensenonderzoek zal leiden totmeer keuzevrijheid van cliënten in zorginstel-lingen.De leefwensen van de individuele persoon meteen verstandelijke handicap staan maar bij wei-nig zorginstellingen centraal. Cliëntenraden enfamilieverenigingen constateren helaas datzorgaanbieders vaak eerst een grootschaligbouwproces in gang zetten. Pas daarna komt hetonderzoek naar de wensen van de cliënt. Hijmag dan meepraten over hoe zijn vraag hetbeste past in het aanbod van de zorgaanbieder. De FvO vindt dat bouwplannen gebaseerd moe-ten zijn op de leefwensen van huidige en toe-

komstige cliënten. Voorop staat dat de individu-ele cliënt zijn eigen leefwensen kan realiseren.De FvO vindt ook dat de uitkomst van een leef-wensenonderzoek reden kan zijn om af te wij-ken van de in de beleidsregels gehanteerdenormen over maximale capaciteit van woon-voorzieningen.

Verheugd

Enkele jaren geleden was er sprake van de ver-plichting tot het uitvoeren van het leefwensen-onderzoek in de beleidsregels. Begin dit jaarwilde de Minister deze verplichting echter terug-draaien. De FvO is van mening dat hierdoor dekeuzevrijheid van cliënten in gevaar komt. Deouderverenigingen zijn dan ook verheugd metde beslissing om het leefwensenonderzoek ver-plicht te stellen. In zijn brief aan de TweedeKamer stelde de Minister zijn besluit te hebbengenomen mede gelet op de wensen uit deTweede Kamer en het veld: ‘In de gehandicap-tenzorg zal het standpunt van de cliënten blij-ken uit het leefwensenonderzoek en niet zoalsvoor het overige in de care, uit het standpuntvan de cliëntenraad. (Vertegenwoordigers van)

> beleidsontwikkeling

485 leefwensenonderzoek bij bouwplannen instellingen verstandelijk gehandicapten verplicht

ZenF-0305 cyaan.qxd 14-4-2005 11:08 Pagina 172

173zorg & financiering > 3-2005

beleidsontwikkeling

cliënten en cliëntenraden kunnen de boven-genoemde criteria voor een goed leefwensen-onderzoek en de handreiking gebruiken voor

het toetsen van het leefwensenonderzoek.’Bron: persbericht Federatie van Ouderverenigingen,7 maart 2005<

In plaats van afhankelijke zorgvrager moet depatiënt partner worden in het zorgproces.Patiënten die op hun gezondheid letten en zichgoed aan hun therapie houden, moeten eenbonus krijgen. Zij worden zo gestimuleerd zelfverantwoordelijkheid te nemen voor hungezondheid. Dat levert betere gezondheidsresul-taten op en bespaart miljarden op de zorg-kosten. Dit concludeert Nyfer in het onderzoekVan patiënt tot partner.

Nyfer vindt dat verzekeraars, ziekenhuizen, art-sen en andere zorgaanbieders meer werk moe-ten maken van ‘patient empowerment’ – hettoerusten van patiënten om de regie over hungezondheid meer in eigen hand te nemen.Daardoor neemt – vooral voor chronische pa-tiënten – het aantal gezonde levensjaren toe enkan de explosieve stijging van de zorgkostenworden afgeremd.

Tussen de anderhalf en vier miljoen Nederlan-ders (het precieze aantal is afhankelijk van degekozen definitie) kampen met chronischeaandoeningen, zoals diabetes, hartklachten,psychische problemen, astma, langzaam voort-schrijdende vormen van kanker en ziekten vanhet bewegingsapparaat. Door de vergrijzing vande bevolking, maar ook door ongezonde leefge-woonten, zoals roken, te weinig bewegen enongezond eten, neemt het aantal chronisch zie-ken sterk toe. Daarmee dreigen chronische ziek-ten het meest kostenverslindende probleem vande gezondheidszorg te worden. De gezond-heidszorg is nog slecht ingesteld op de sterkegroei van het aantal chronische patiënten. Demeeste aandacht (en geld) gaan uit naar zieken-huiszorg gericht op genezing van acute ziekten.

Een effectieve aanpak van chronische ziektenvraagt om versterking van integrale zorg in deeerste lijn, veel meer aandacht voor preventie enhet toerusten van patiënten om zo goed moge-lijk met hun aandoening te leren omgaan. Datbevordert de kwaliteit van leven en verhoogt hetaantal gezonde levensjaren voor chronischepatiënten. Bovendien remt het de kosten, zoblijkt uit het onderzoek.

Bonus

Om de positie van (chronische) patiënten in dezorg te versterken, pleit Nyfer voor collectievecontracten van patiëntengroepen of patiënten-organisaties met zorgverzekeraars. Door hunbelangen te bundelen kunnen patiënten meergrip krijgen op de kwaliteit van de zorg. Ookkwaliteitskeurmerken, door patiëntenorganisa-ties toegekend aan zorginstellingen die aangestelde kwaliteitseisen voldoen, zijn eenbelangrijk instrument om te bevorderen dat ver-zekeraars bij het inkopen van zorg niet alleen opprijs, maar ook op kwaliteit letten. De eigen ver-antwoordelijkheid van patiënten kan wordenaangemoedigd door patiënten die hun gezond-heid goed bewaken en zich trouw aan afgespro-ken therapieën houden, met een bonus tebelonen. Dergelijke bonussen zijn effectiever(en rechtvaardiger) dan no-claim kortingen ofeigen betalingen voor zorgkosten waar patiën-ten zelf geen invloed op hebben.

Economische noodzaak

Als de gezondheidszorg zich niet aanpast aan desterke toename van het aantal chronisch zieken,zullen de zorgkosten explosief blijven toene-

486 nyfer: patiënt belonen voor goed gedrag

ZenF-0305 cyaan.qxd 14-4-2005 11:08 Pagina 173