AUTISTISCHE STOORNISSEN BIJ MENSEN MET EEN

VERSTANDELIJKE BEPERKING

PROGRAMMA OVERZICHT INVENTARISEREN LEERVRAGEN VERHOOGDE KWETSBAARHEID WAT IS AUTISME RELATIE VERSTANDELIJKE BEPERKING EN

AUTISTISCHE STOORNIS DIAGNOSTISCHE PROBLEMEN VERSCHIJNINGSVORMEN AUTISME BIJ

VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE

ZORGVRAGERS

INVENTARISEREN LEERVRAGEN

LEER- ONTWIKKELLIJNEN

ONDERZOEKSVRAAG

WAT IS AUTISME ?

• Gestoorde ontwikkeling van het functionele brein

• Grote kans op neurologische, metabole en genetische aandoeningen

VERHOOGDE KWETSBAARHEID

ORGANISCHE FACTOREN

( STOFWISSELINGSZIEKTE, CHROMOSOMALE AFWIJKINGEN, ETC)

PSYCHOSOCIALE FACTOREN

( OPVOEDINGSPROBLEMEN, GEBREKKIG HECHTINGSPROCES. ETC)

OMGEVINGSFACTOREN

( TE WEINING STIMULANS, AANDACHTS TEKORT, ETC)

Pervasieve ontwikkelingsstoornissen autismespectrumstoornissen

AUTISME

KENMERKEN

• Beperkingen in sociale interactie

• Beperkingen in verbale en niet-verbale communicatie

• Verarming in het verbeeldend vermogen

• Opmerkelijke beperkte repertoire van activiteiten en interesse

HOE UIT AUTISME ZICH?

Beperkingen in de sociale interactie

Beperkingen in de communicatie

Beperking in het verbeeldingsvermogen

Rigide denken en handelen

BEPERKINGEN SOCIALE INTERACTIE

Problemen met zich inleven en verplaatsen in de ander

Weinig begrip van sociale situaties

Problemen met wisselende en onzichtbare sociale betekenissen

BEPERKING IN COMMUNICATIE

Moeite met abstract en vaag taalgebruik Moeite met figuurlijk taalgebruik Moeite met wat niet gezegd, maar wel

bedoeld wordt Moeite met non-verbale communicatie

Kinderen met autisme denken concreet en nemen alles letterlijk

BEPERKING VERBEELDINGSVERMOGEN

Rigide denken en handelen Weerstand tegen veranderingen Voorkeur voor vaste routines en regels Beperkte, eenzijdige interesses Moeite met onderscheid fantasie - werkelijkheid

EEN EIGEN COGNITIEVE STIJL

Abnormale prikkelgevoeligheid-Hypergevoelig voor bepaalde prikkels-Snel afgeleid-Verwerking verloopt serieel en langer

Deel-waarneming-Kan geheel niet overzien-Detailgericht-Moeite met generaliseren (transfer/toepassing)

RELATIE VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISTISCHE STOORNIS

• ONGEVEER 70 / 80 % AUTISTEN IS VERSTANDELIJK GEHANDICAPT

• KLASSIEK AUTISME KOMT MEER VOOR BIJ ERNSTIG VERSTANDELIJK GEHANDICAPT

• PPD-NOS KOMT MEER VOOR BIJ LICHT VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN

DIAGNOSTISCHE PROBLEMENLASTIG OM GOED ONDERSCHEID TE KUNNEN MAKEN.

VEEL KENMERKEN HETZELFDE:• CONTACTPROBLEMEN

• INTERACTIE -/ COMMUNICATE PROBLEMEN• MOTORISCHE PROBLEMEN

• DWANGMATIG GEDRAG

• SOCIALE SITUATIE MOEILIJK BEGRIJPEN

DIAGNOSTISCHE PROBLEMEN

• VERSCHIL IN INTERACTIE,

COMMUNICATIE EN SPEL

• CONTACTSTOORNIS IS NOG GEEN

AUTISME

• MULTIDICIPLINAIRE DIAGNOSTIEK

VEREIST

VERSCHIJNINGSVORMEN AUTISME BIJ VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN

• KWALITATIEVE BEPERKINGEN IN

SOCIALE INTERACTIES

• BEPERKING IN COMMUNICATIE

• BEPERKT EN HERHALEND

GEDRAGFSPROBLEEM

VERSCHIJNINGSVORMEN AUTISME BIJ VERSTANDELIJKGEHANDICAPTEN

• HET STARRE TYPE• BIEDT VERZET TEGEN VERANDERINGEN• BIJZONDERE INTRESSES VOOR

BEPAALDE VOORWERPEN / HANDELINGEN

HET GRILLIGE TYPE• MINDER ERNSTIG CONTACT GESTOORD• VERTONEN VAAK ZELFVERWONDEND

GEDRAG, PANIEKREACTIES, HEVIGE

ANGSTEN

VERSCHIJNINGSVORMEN AUTISME BIJ VERSTANDELIJK GEHANDICAPTEN

NIEUWE PROBLEMEN TIJDENS PUBERTIJD

• GROOT RISICO OP EPILEPSIE• GRENSOVERSCHRIJDEND SEKSUEEL

GEDRAG• TOENAME ZELFVERWONDEND

GEDRAG EN AGRESSIEF GEDRAG• VERHOOGDE KANS DEPRESSIE

BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE ZORGVRAGERS

Bij de begeleiding is het verstandig rekening te houden met het volgende:

–

Autisten lijken gevoeliger voor prikkels en de selectie van zintuiglijke informatie is afwijkend

Het prikkelfiltermechanisme werkt anders, waardoor een directe benadering over kan komen als een bombardement aan prikkels–

.

–

BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE ZORGVRAGERS

• Ze reageren heftig op veranderingen in het leefpatroon.

• Ze hechten aan vaste routines en vaste plekken.

Het aanleren van zelfredzaamheidshandelingen lijkt veel concentratie te vragen, waardoor er ‘vulling’ lijkt op te treden die preoccupaties (hardnekkige fixatie op bepaalde gedragingen of voorwerpen) doet verminderen.

BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE ZORGVRAGERS

De omgang met autistische bewoners kan gericht worden op:

• Verminderen van prikkels, soms moet gekozen worden voor een bijna kale leefomgeving• Aanbieden van veel structuur• Afzwakken van de rigiditeit door binnen de vaste patronen kleine variaties aan te brengen

BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE ZORGVRAGERS

• Niet al te rechtstreeks communiceren, vanuit een lage expressed emotion

• Trainen van zelfredzaamheid, waarbij operante technieken gebruikt kunnen worden

• Communicatie die (in sommige gevallen) niet via het gesproken woord verloopt maar via verwijzers.

MEDICATIE

Bij medicatie tegen de verschijnselen van autisme wordt onderscheid gemaakt tussen • antipsychotica, • antidepressiva, • overige medicijnen en voedingssupplementen (vitaminesupplementen of glutenvrij dieet).

Het bewijs voor de werkzaamheid van medicatie of voedingsvoorschriften bij autisme is zeer mager.

SPECIFIEKE THERAPIEEN

Voor autisme zijn specifieke therapieën ontwikkeld :

• Therapie betekent geneeswijze, maar autisme (volgens de criteria van de DSM) is tot op heden ongeneeslijk. • Dat de hieronder vermelde therapieën leiden tot verbetering, staat niet onomstotelijk vast. •Bij elke methode zijn wel positieve resultaten gemeld.

SPECIFIEKE THERAPIEENGedragsmodificatie therapieën http://www.autsider.net/documentatie/documenten/cognitieve_gedragstherapie.htm

Goldstein ( http://www.goldstein.nl/ )

Relationeel gerichte therapieënhttp://www.adoptie.nl/m/deskundigheidsbevordering_digibro_methodieken/mn/55

/

Son-rise- of option-methode http://www.autismeinfocentrum.nl/fetch_html_cat.html?mnu=tmain100:shome&s=2&l=nl&t=1209692759&oid=17339456

Holdingtherapie

.Mensen met autisme Hebben ook humor, maar dan liefst humor die expliciet is en hen niet kwetst. Bepaalde vormen van humor zoals cynisme, sarcasme, subtiele en abstracte humor zijn moeilijk te begrijpen voor hen. Mensen met autisme zijn hierdoor erg kwetsbaar

INFO

http://www.autismeinfocentrum.nlhttp://www.rivm.nl/vtv/object_class/ko

m_autisme.html http://pddnos.jouwpagina.nl/http://www.freewebs.com/familievand

erzanden/begrippenenafkortingen.htm#47605718

http://omgaanmetautisme.nl/

TOETSVRAGENWelk antwoord is juist? Kenmerken van een

verstandelijke beperking: 1. Zijn duidelijk af te scheiden van kenmerken die

verwijzen naar een pervasieve ontwikkelingsstoornis.

2. Zijn niet duidelijk af te scheiden van kenmerken die verwijzen naar een pervasieve ontwikkelingsstoornis.

3. Zijn hetzelfde als de kenmerken van een pervasieve ontwikkelingsstoornis.

4. Komen zelden voor in relatie tot een pervasieve ontwikkelingsstoornis.

TOETSVRAGENWelke uitspraak is NIET JUIST?

1. Een kind met een ernstige verstandelijke beperking is vaak niet of nauwelijks in staat te reageren op hechtingsgedrag van ouders.

2. Contacttherapie gaat uit van een ontwikkelingsdynamische benadering.

3. Iemand met autisme kan vaak het geheel niet overzien.

4. Iemand met autisme kan zich vaak wel in anderen verplaatsen. .

NABESPREKING

HOE HEB JE DEZE WIT ERVAREN?

WAT IS HET BELANGRIJKSTE LEERPUNT DAT JE VOORJEZELF MEENEEMT ?