farmaceutische industrie/genees- en hulpmiddelen

103zorg & financiering > 3-2006

Nefarma, de koepelorganisatie van geneesmid-delenfabrikanten, is tegen het voorstel van deSP om een onafhankelijk fonds in te stellen datonderzoek doet naar bijwerkingen van genees-middelen. Tweede Kamerlid Agnes Kant heeftde Minister daartoe opgeroepen tijdens debehandeling van de nieuwe Geneesmiddelen-wet.

Volgens de SP wordt er te weinig onderzoekgedaan naar bijwerkingen van geneesmiddelen.‘Farmaceuten zijn er wel toe verplicht, maar inde praktijk komt het erop neer dat de slager zijneigen vlees keurt. In plaats van te kijken of eengeneesmiddel ernstige bijwerkingen heeft, lij-ken de onderzoeken meer gericht op promotie,dan op serieus wetenschappelijk onderzoek.Een voorbeeld: na de eerste berichten over Vioxxbleef het nog een beetje doorsudderen. Terwijlonafhankelijke wetenschappers direct onder-zoek zouden moeten gaan doen naar hetmiddel.’ Volgens Kant wordt ze gesteund doorveel wetenschappelijke onderzoekers en artsen. Nefarma ziet echter geen heil in zo’n onafhan-kelijk onderzoeksfonds. Algemeen directeur R.Peters: ‘Wij geloven in een stelsel waarbij bedrij-ven, binnen bepaalde spelregels, met elkaar de

competitie aangaan. Centrale regulering werktfnuikend voor innovatie van nieuwe geneesmid-delen. Bovendien creëert een centraal fondsopnieuw eigen bureaucratie. Dit terwijl inNederland al de neiging bestaat om Europeseregels nog eens te versterken. Met veel vertra-ging in het onderzoek van nieuwe geneesmidde-len als gevolg.’ Ook over het keuren van eigenvlees denkt Peters anders: ‘Die beschuldiging isvergezocht. We maken gebruik van gerenom-meerde instituten, waar echt geen ruimte is voorpartijdigheid.’ Directeur A.C. van Grootheest van het Neder-lands Bijwerkingen Centrum Lareb staat welpositief tegenover het plan. ‘Dergelijk onder-zoek kan gefinancierd worden door ZonMw,maar ook door het Nederlands BijwerkingenFonds, dat op initiatief van Lareb is opgerichtom onderwijs en onderzoek naar bijwerkingente bevorderen. Verder ben ik erg blij met de RiskManagement Plans die sinds kort verplicht zijnbij de registratie van een nieuw geneesmiddel.Farmaceuten zijn daarin verplicht om potentiëlerisico’s te inventariseren en aan te geven welkonderzoek gedaan moet worden om de risico’ste beperken.’Bron: MedNet, 23 maart 2006<

391 nefarma tegen onafhankelijk onderzoeksfonds bijwerkingen,lareb voor

> genees- en hulpmiddelen

392 nieuwe geneesmiddelenwet in discussie

In februari en maart is de nieuwe Genees-middelenwet in de Tweede Kamer besproken.Het wetsvoorstel kan binnenkort in stemmingworden gebracht. De nieuwe wet vervangt dehuidige Wet op de geneesmiddelenvoorziening(WOG). Die is verouderd en onoverzichtelijk.Voor gebruikers van medicijnen zijn twee zakenuit het wetsvoorstel van belang: de vrije ver-

koop van zelfzorgmiddelen en de aanwezigheidvan de apotheker in de apotheek.

Zelfzorggeneesmiddelen zijn op dit momentalleen verkrijgbaar in apotheken en drogisterij-en. De reden hiervoor is dat zelfzorgmiddelen,mits goed gebruikt, veilig zijn. Maar verkeerdgebruik heeft ernstige gezondheidsrisico’s enkan gevaarlijk zijn. Daarom worden er eisen

ZenF-0306-cyaan.qxd 14-4-2006 9:26 Pagina 103

zorg

104 3-2006 > zorg & financiering

gesteld aan het personeel om toezicht te houdenen klanten goed te adviseren. In de huidige wetis de apotheker hiervoor zonder meer bevoegd;de drogist heeft hiervoor een aparte vergunningnodig. In het nieuwe wetsvoorstel komt dezevergunning te vervallen. In de huidige wet geldter één uitzondering. Als er in de onmiddellijkenabijheid (3 km) geen apotheker of drogist aan-wezig is, kan een beperkte drogisterijvergun-ning afgegeven worden aan verkopers zondervakdiploma. Bijvoorbeeld aan supermarkten,tankstations en bungalowparken. Zij mogen eenbeperkt aantal zelfzorgmiddelen verkopen.

Verruiming vrije verkoop

In het nieuwe wetsvoorstel wordt de vrije ver-koop van een aantal zelfzorggeneesmiddelen(dus buiten de drogist of apotheker) waarschijn-lijk verruimd. De meeste zelfzorgmiddelen zul-len uitsluitend in de apotheek of drogisterijverkocht mogen worden. Zij krijgen de statusUA (uitsluitend apotheek) of UAD (uitsluitendapotheek en drogist). Voor die middelen hoeftde consument niet naar de dokter toe om eenrecept te halen. Een beperkt aantal zelfzorgmid-delen mag in de nieuwe wet vrij verkocht gaanworden, bijvoorbeeld in supermarkten en tank-stations. Welke dat zijn, is nog niet bekend. DeMinister van VWS heeft het College ter beoorde-ling van geneesmiddelen (CBG) gevraagd hemhierover te adviseren. Patiënten- en consumentenorganisaties, hetCBG en ook DGV Nederlands instituut voor ver-antwoord medicijngebruik hebben eerder latenweten dat zij de verruiming van de verkrijgbaar-heid van zelfzorgmiddelen op zich een goedezaak vinden. De keuzevrijheid van de consumentwordt er immers door vergroot. Wel hebben zijaangegeven dat de consument goed geïnfor-meerd moet worden over het verantwoordgebruik van deze middelen, en de mogelijke risi-co’s. Dat zou op verschillende manieren kun-nen: door goede informatie in de bijsluiter, doorschriftelijke informatie bij het product en/of

door een publiekscampagne om de consumentte informeren en bewust te maken van de moge-lijke risico’s.

Artikel 19

Artikel 19 uit de huidige Wet op de geneesmid-delenvoorziening (WOG) heeft de gemoederenaardig bezig gehouden. Als het aan het kabinetligt wordt het artikel geschrapt. De Kamer wildat het gehandhaafd blijft. Waar gaat artikel 19om, en wat is het belang voor patiënten?Artikel 19 houdt in dat één apotheker slechtsverantwoordelijk kan zijn voor één apotheek.Ofwel: in elke apotheek moet een bevoegd apo-theker lijfelijk aanwezig zijn tijdens openings-uren. Dat moet overigens niet al te letterlijk op-gevat worden, ook een apotheker heeft wel eenseen afspraak buiten de deur. Maar hij kan nietzijn tijd verdelen over twee of meer apotheken.Al in augustus 2003 is een wetsvoorstel inge-diend om artikel 19 van de WOG af te schaffen.Dat voorstel is echter niet in stemming gekomenen wordt nu samen met de nieuwe Geneesmid-delenwet behandeld.Een met artikel 19 vergelijkbaar artikel is daar-om niet meer opgenomen in de nieuwe Genees-middelenwet. De Minister van VWS wil artikel19 afschaffen omdat het marktwerking in deopenbare apotheek tegengaat en nieuwe toetre-dingen belemmert. Ook vindt de Minister hetniet meer van deze tijd om apothekers te vertel-len hoe zij hun werk moeten doen. Dat gebeurtook niet bij andere beroepsbeoefenaren in dezorg. Een meerderheid in de Tweede Kamer is hetoneens met de Minister. Zij vinden dat deberoepsorganisatie voor openbare apothekers(de KNMP) goede argumenten heeft om artikel19 niet af te schaffen. Wanneer een apotheker inmeerdere apotheken de enige apotheker is, gaatdit ten koste van de kwaliteit van de zorgverle-ning. De Minister deelt die zorg niet. Hij ver-wacht dat de apothekers er wel voor zullenzorgen dat zij verantwoorde zorg aan hun klan-

ZenF-0306-cyaan.qxd 14-4-2006 9:26 Pagina 104

genees- en hulpmiddelen

105zorg & financiering > 3-2006

ten zullen leveren. Ook al omdat zorgverzeke-raars hierover met hen harde afspraken zullenmaken. Inmiddels heeft de Minister zijn verzettegen de wens van Kamer opgegeven. ‘Ik leg hetmoede hoofd in de schoot’, zoals hij het uit-drukte.In hetzelfde wetsvoorstel van 2003 is voorge-steld om de relatie tussen patiënt en apothekerte verbeteren door de apotheker onder te bren-gen in de Wet geneeskundige behandelingsover-eenkomst (WGBO). Daaronder vallen nu ook alde overige zorgverleners in de eerste lijn, zoalsde huisarts. Het versterkt de duidelijkheid voorpatiënt en apotheker met betrekking tot dewederzijdse rechten en verplichtingen. Debelangrijkste verplichtingen die de WGBO metzich brengt voor de apotheker zijn inzagerechtvoor de patiënt, geheimhoudingsplicht voor deapotheker, bewaartermijn van het patiëntendos-sier en vernietigingsrecht voor de patiënt van hetdossier.

Stemming uitgesteld

De stemming over de nieuwe Geneesmiddelen-wet is uitgesteld. Aanvankelijk zou er op28 maart gestemd worden, maar de PvdA heeft

in de Tweede Kamer een derde termijn aange-vraagd. Dat laatste debat zal naar verwachtingbegin april plaatsvinden. Wanneer er dangestemd zal worden, is nog onduidelijk.De PvdA vraagt om een derde termijn om nogeen keer met Minister Hoogervorst in debat tegaan over verschillende amendementen. Kamer-lid K. Arib van de PvdA had in het bijzonder nogvragen over enkele wetsteksten rondom de far-maceutische industrie.De KNMG stuurde een spoedbrief aan de VasteKamercommissie (voor Volksgezondheid) omde Kamerleden over te halen tegen de wet testemmen. De KNMG heeft zwaarwegende be-zwaren tegen het amendement van VVD-Kamer-lid E. Schippers. Zij wil in de wet een taakher-schikking vastleggen zodat bepaalde verpleeg-kundigen ook geneesmiddelen voor mogenschrijven. De KNMG is daar op zich geen tegen-stander van, maar het is volgens hen beter datdat geregeld wordt in de Wet BIG. De risico’szijn volgens de KNMG in de Geneesmiddelen-wet te groot en de deskundigheid is onvoldoen-de gewaarborgd.Bronnen: Ministerie van VWS, NieuwsbriefMedicijnbeleid (DGV), maart 2006, Stcrt. 2006,nr. 53 en MedNet, 28 maart 2006<

393 kabinet stemt in met oprichting top instituut pharma

Het kabinet heeft ingestemd met het voorstelvoor de oprichting van het Top InstituutPharma. Het onderzoeksinstituut zal zich speci-fiek richten op de efficiënte ontwikkeling vangeneesmiddelen tegen ziekten met een hogemaatschappelijke relevantie.

Met de uitkomsten van het onderzoek zullenbedrijven geprikkeld worden om nieuwe medi-cijnen te ontwikkelen. Het Top Instituut Pharmakan ook buitenlandse bedrijven stimuleren

vaker hooggekwalificeerd onderzoek te latenuitvoeren bij Nederlandse universiteiten. Hetinstituut wil zo een internationaal leidende posi-tie opbouwen.Voor het topinstituut is 130 miljoen eurobeschikbaar gesteld voor een periode van vierjaar. Industrie, universiteiten en universitaireziekenhuizen zullen samen ook 130 miljoeneuro in het instituut investeren.Bron: persbericht Ministerie van VWS, 24 maart2006<

ZenF-0306-cyaan.qxd 14-4-2006 9:26 Pagina 105