245 5 maart 2015

BOND VOOR LICHAMELIJKE OPVOEDING VZWwww.bvlo.be

Trimestrieel tijdschrift nr. 1 - 2015 - januari - februari - maart - Aflevering 245 - Erkenningsnummer: P409677 - Afgiftekantoor Gent X

BVLO

BOND VOOR LICHAMELIJKE OPVOEDING VZW

Tijdschrift voor Lichamelijke

Opvoeding Vakblad voor

gekwalificeerdenin de LO & Sport,trainers en

jeugdsportbegeleiders

Vlaamse oVerheid

2 * Assistance Basis : jaarpremie van € 120, in één keer te betalen, indien voldaan aan de acceptatievoorwaarden/** Info en voorwaarden op ethias.be Ethias NV, rue des Croisiers 24, 4000 Luik - RPR Luik - BTW : BE 0404.484.654

€ 10/maand*

U vertrekt op vakantie ? Dan gaat u toch geen twee aparte bijstandsverzekeringen afsluiten, voor uw auto en uw gezin ? Neem liever een Ethias Assistance. Daarmee bent u volledig verzekerd in België én in het buitenland**.Teken vandaag in op ethias.be, dan bent u morgen al verzekerd.

Ethias AssistanceMedische bijstand en pechverhelping

Bond voor Lichamelijke Opvoeding 3nr. 1 / 2015

Theorie

Woord Vooraf ........................................................................................................... 3

Meer LO op school? Het kan! Sport als katalysator in de Natte Nez Ronse ......................... 4Sophie Van aelSt

Dilkom, een voorbeeld voor schoolzwemmen in Vlaanderen ................................................................................................................ 8Stef DeSmet & Sophie Van aelSt

Fitte hersenen… Over de relatie bewegen, brein, leren ..................................... 12pieter tijtgat

Redenen van drop-out in de sport. Volleybal als case study .............................................................................................................................. 17raf Cambré, Veerle De boSSCher, Swa DepelChin

Het belang van opwarming en stretching .............................. 23

Judy Murray pleit voor huiswerk lichamelijke opvoeding ............................................................................. 26

Line Dumoulin met pensioen ............................................................... 27

BVLO-Activiteiten met nascholingen, recreatieve activiteiten, clubbezoeken, sportkampen .............................. 30

BVLO-clubs .............................................................................................................. 33

BVLO, de ideale sportfederatie voor jouw sportclub .. 34

Bond voor Lichamelijke Opvoeding – voorstelling ..... 35

PRAKTIJK

Bewegingslessen rond thema PasenStephanie CoppenS & emmeline haek

bewegingSopVoeDing 064-067

Spelend opwarmen voor een les handbaljoeri Van De VoorDe

hanDbal 120-123

Krachtbal op school: minikrachtbalfaloS kraChtbal - VlaamSe kraChtbalfeDeratie Vzw

kraChtbal 005-008

BVLOIn dit nummer

Woord voorafGroeiende betrokkenheid voor fysieke activiteit

Zowel het Regionaal bureau van Europa van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als de Europese Commissie benadrukken het belang van fysieke activiteit om de groei van niet-overdraagbare ziekten tegen te gaan.De Wereldgezondheidsorganisatie ontwikkelt op dit ogenblik een Europese Stra-tegie voor Fysieke Activiteit voor de periode 2016-2025 en nodigt stakeholders uit om feedback te geven op het voorlopige ontwerp van de nota.Parallel aan het initiatief van de WHO biedt de Europese Commissie experten inzake gezondheidsbevordering en fysieke activiteit de mogelijkheid om bij te dragen aan het beleidswerk van het Directoraat-Generaal voor Onderwijs en Cultuur.

Het is een goed signaal dat er ook op Europees vlak werk wordt gemaakt van deze uitdaging. Maar ondanks de eensgezindheid om te reageren op een groei-ende sedentaire levensstijl, blijven we vaak met onbeantwoorde vragen zit-ten wat betreft strategieën en verantwoordelijkheden. Voor we een proactieve voorstander van een actieve levensstijl kunnen worden, is er in veel gevallen een beleids- en mentaliteitswijziging nodig. Iedereen moet nadenken over en beslissen hoe hij of zij kan bijdragen aan een fysiek actieve maatschappij. Dit geldt zeker ook voor het onderwijs, de gezondheidszorg en de ruimtelijke or-dening. Fysieke activiteit op school moet geïntegreerd worden in vakken zoals wiskunde, taal en wetenschap. Leerkrachten Lichamelijke Opvoeding moeten kwaliteitsvolle LO geven en hun leerlingen motiveren om levenslang fysiek ac-tief te blijven; de gezondheidssector zou schooldirecties moeten stimuleren om de gelegenheden om actief te zijn op te drijven. Stadsontwikkelaars moeten niet alleen zorgen voor de toegankelijkheid van sportaccommodaties, maar ook kansen creëren om op een veilige manier actief te kunnen zijn in de buurt. Het is een verhaal van krachten bundelen.

Tja, het onderwijs kan dit inderdaad niet alleen, maar uit dit Europese verhaal blijkt nog maar eens dat de les Lichamelijke Opvoeding de ideale startplaats is!En heeft fysieke activiteit naast een impact op onze gezondheid ook een positief effect op onze cognitieve prestaties? Daarover vind je verder in dit tijdschrift een overzichtsartikel.

Sport als katalysator is de titel van het eerste artikel, hier lezen we ook over de kracht van sport en fysieke activiteit. Verder een bijdrage over schoolzwemmen en hoe dat georganiseerd kan worden en over drop-out in de sport, waarom is dat zo’n probleem. Als je zin hebt om te gaan sporten, lees dan zeker de tips voor een goede opwarming en denk misschien eens na over sportief huiswerk.

Voor de redactie

Het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is een vakblad voor gevormden in de LO, trainers en jeugdsportbegeleiders. Het verschijnt trimestrieel: 5 maart, 5 juni, 5 septem-ber en 5 december. Een abonnement op het Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is inbegrepen in het lidmaatschap van de BVLO.Maar een BVLO-lidmaatschap is meer dan dat! Kijk voor alle mogelijke formules en voordelen op onze site: www.bvlo > LO & Sport > Lidmaatschap of bel de ledentelefoon 09- 218 91 23 (kantooruren). Het BVLO-lidmaatschap sluit je af voor 12 maanden of de volle 365 dagen. Alle info en online lid worden: www.bvlo.be

Verantwoordelijke uitgever: E. De BoeverWaterkluiskaai 16, 9040 Sint-Amandsberg/Gent

De redactieraad bestaat uit: Kristine De Martelaer, Eric De Boever, Sophie Van Aelst en wordt bijgestaan door een ruime adviesgroep en een reviewpanel.

Publiciteit: Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzwTel. 09 218 91 20 - Fax 09 229 31 20 - e-mail: [email protected]

Copyright: Het overnemen van artikels en foto's is zonder schriftelijke toestemming van de redactieraad niet toegelaten.Iedere auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn/haar artikel.

Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereen-komst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie.

Bond voor Lichamelijke Opvoeding vzw - BONDSHUIS BVLO - Waterkluiskaai 16 - 9040 Sint-Amandsberg/GentBankrekening BVLO: IBAN BE51 4469 7200 0162 BIC: KREDBEBB - Tel. (09) 218 91 20 - Fax (09) 229 31 20 - e-mail: [email protected] - Openingsuren: 9 tot 12 uur & 14 tot 17 uur

drukkerij New Goff - Eekhoutdriesstraat 67 - 9041 Oostakker (Gent)Tel 09 216 73 73 - fax 09 216 73 74 - [email protected]

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

4

InleidingDe Wielerschool in Ronse stond al een tijdje op

mijn to do-lijstje voor deze rubriek. Net voor

de klassiekers in al hun hevigheid losbarsten,

zet ik dus koers naar Ronse! Niet met de fiets,

daarvoor was het mij net iets te koud op die

lichte sneeuwdag begin februari. Als ik Ronse

binnenrijd, ben ik maar wat blij dat ik die helling

niet op eigen spierkracht naar boven moet, zo

zonder trainingskilometers op de teller. Maar in

de lente wil ik de uitdaging wel eens aangaan!

In het startblok van de uitgebreide campus van

KA IPB Ronse tref ik directeur Gert De Spiegeleer

die mij meetroont naar zijn kantoor en over-

stelpt met informatie. De wielerschool is één

ding, maar deze school biedt nog zo véél meer

aan. Een poging om het ruime aanbod binnen

het bestek van dit artikel weer te geven.

Zot van de koers Laat ons beginnen bij het wielrennen. De af-

deling Deeltijds Beroepssecundair onderwijs

(DBSO) Sport bestaat al sinds het begin van de

jaren negentig. “Het ontstond uit het Centrum

Leren en Werken in Oudenaarde, de ‘leercon-

tracten’ van vroeger. De leerlingen krijgen les

gecombineerd met hun passie het wielrennen

(in plaats van werk), wat ervoor zorgt dat we

hier met een unieke populatie zitten. In deze

afdeling geen desperado’s of leerlingen die

schoolmoe zijn, maar zeer gemotiveerde jonge-

ren van divers pluimage. Dankzij ons internaat

kunnen we rekruteren over heel Vlaanderen, en

zit er af en toe zelfs een Nederlander tussen”,

vertelt de directeur.

Deze wielerschool is ook perfect gelegen in het

hartland van de Ronde van Vlaanderen en is

een prima opleiding voor jongeren die zot zijn

van de koers. Hier kunnen jonge wielrenners in

het kader van het deeltijds beroepsonderwijs

een opleiding combineren met begeleide wie-

lertrainingen. De leerlingen krijgen per week 8

uren algemene vakken, 7 uren praktijk en 13

uren wielertraining. De opleiding leidt tot een

beroepscertificaat van fietsmecanicien, onder-

houdswerker sportinfrastructuur en -materiaal

of sportbegeleider, een getuigschrift van 2e of

3e graad, of zelfs het diploma van het secun-

dair onderwijs. Vroeger kon je pas vanaf 15 jaar

starten, maar die instapleeftijd is sinds 2012

verlaagd naar 12 jaar. Voorwaarde is wel dat

je als wielrenner bent aangesloten bij een club

van Wielerbond Vlaanderen en dus een licentie

BVLOMeer LO op school? Het kan!

SPORT ALS KATALYSATOR IN ‘DE NATTE NEZ’ RONSE

WIJ WILLEN ONZE LEERLINGEN ZO VER LATEN

VLIEGEN ALS MOGELIJK

Sophie Van aelStCommunicatie BVLO

Trefwoorden: sport, keuzevak, wielrennen, optie sport, tennis


hebt. Het volstaat dus niet dat je een fietsfanaat

bent die zelfstandig kilometers maalt. De oplei-

ding biedt plaats aan maximum 60 wielrenners

en die zijn elk jaar ingenomen.

RondleidingDirecteur Gert De Spiegeleer gidst mij naar de

afdeling. De gang naar het atelier en de trai-

ningsruimte is gedecoreerd met prachtig door

de leerlingen geschilderde koersfietsen en fo-

to’s van enkele wielergoden. In de trainingshal

begroeten een aantal jonge wielrenners ons

vanop de rollen, anderen staan te popelen om

de buitentraining aan te vatten. Vier namid-

dagen per week trainen de jongeren, meestal

trekken ze de Vlaamse en Waalse Ardennen in

onder leiding van gediplomeerde trainers. Ze

krijgen een gevarieerd programma afgestemd

op wegen cross-seizoen met binnen- en bui-

tenlandse stages, pistetraining, mountainbiken,

aangepaste wintertraining, spinning, …

Als de groep vertrokken is, gaan we

langs in het atelier waar een les-

gever mechaniek bezig is met een

kader in carbon. “Rondom de 3000

euro voor dit stuk”, glundert hij. Niet

veel later botsen we op Eric Van Lan-

cker, oud-wielrenner en winnaar van

klassiekers als de Amstel Gold Race

en Luik-Bastenaken-Luik. Een man

die straalt en nog steeds ‘zot is van de

koers’ en dat met overgave doorgeeft

aan de jongeren. Ja, als die jonge gas-

ten het horen van iemand die het al-

lemaal zelf heeft meegemaakt, dringt

dat toch beter door, denk ik.

Ook ASO-richting Wielrennen “In september 2012 besloten we de

wielerschool uit te breiden met een ASO-

richting”, vertelt de directeur verder.

“Alles was aanwezig om dit mogelijk te maken:

er was de bestaande wielerschool, we had-

den gediplomeerde leerkrachten Lichamelijke

Opvoeding én gekwalificeerde trainers, de ac-

commodatie was er én we kregen redelijk wat

promotie via de pers. Dat laatste was voor een

deel te danken aan uithangbord bij uitstek

Thomas De Gendt, oud-student van de Wieler-

Thomas De Gendt: perfecte peter

Dat Thomas De Gendt peter is van de Wielerschool is niet toevallig. Hij was van 2001 tot

2008 leerling aan de Wielerschool en intern in het internaat, meteen de bekendste telg

waar de school trots op kan zijn. “Thomas was altijd al een talent”, zegt directeur Gert De

Spiegeleer. “Hij is het perfecte uithangbord voor onze school en zijn trainingsarbeid dient

als voorbeeld voor de huidige leerlingen. Thomas is eenvoudig en bescheiden, hij zal

dat ook altijd blijven en dat siert hem enorm. Hij komt heel spontaan over in interviews,

pretentieloos en altijd met beide voeten op de grond.”

In Thomas’ getuigenis lezen we: “Ik train graag in mijn eigen buurt (De Gendt woont

in Semmerzake, red.) De heuvels van de Vlaamse Ardennen zijn ideaal om te koersen.

Ik ken ze als mijn broekzak want ik zat zeven jaar lang op de Wielerschool van Ronse.

Een leuke tijd waar ik met een glimlach aan terug-

denk. Het was voor mij een hele eer dat directeur

De Spiegeleer me vroeg om peter te worden van de

Wielerschool én van de nieuwe afdeling.”

Regelmatig brengt De Gendt een bezoekje aan zijn

school om samen met ‘de gastjes’ te trainen.

“Ik doe mijn best om een goede raadgever te zijn

voor de toekomstige talenten”, besluit hij.

STERKEN UITDAGEN EN ZWAKKEREN HELPEN

6

GEEN PLAATS VOOR DESPERADO’S

school en ‘peter’ van de school én de nieuwe

richting.

“Elke school heeft de mogelijkheid om comple-

mentair 4 uur in te vullen met keuzevakken.

Maar vaak is het zo dat die uren hier en daar ver-

spreid worden om enkele fulltime betrekkingen

te bekomen. Wij kozen er resoluut voor om 4 uur

wielrennen aan te bieden, het bleek een succes.

Optie Sport Niet lang daarna borduurden we verder op dat

idee en richtten we een keuzevak ‘sport’ in. Met

de competenties die in onze vakgroep LO van de

school aanwezig zijn, was dit een heel mooie

keuze.

In het eerste en derde jaar kunnen

de leerlingen kiezen voor de optie

sport. Dit is een volwaardige ASO-

richting, met 2 uur extra sport per week. Een

grote diversiteit aan sporten wordt aangeleerd.

En we merken dat leerlingen die graag sporten

met plezier naar school komen en bovendien

goede cijfers halen voor hun andere vakken. De

Griekse spreuk ‘en gezonde geest in een gezond

lichaam’ is zeker niet uit de lucht gegrepen.

Met de optie sport willen we vooral gemoti-

veerde jongeren bereiken. We zijn niet op zoek

naar toptalent, maar wel gedreven mensen die

zich willen inzetten. Wie een negatieve keuze

zou maken en sport kiest omdat hij of zij dan

minder moet studeren, die houdt dat niet vol.

Dat wordt beaamd door leerkrachten Lichame-

lijke Opvoeding Glenn en Caroline. “Onze vak-

groep en onze leerlingen nemen de extra sport

au sérieux. We proberen ook een wauw-gevoel

te creëren door hen te laten kennismaken met

specialere zaken, sporten die niet aan bod kun-

nen komen tijdens de gewone LO-lessen.

En ja, het gebeurt dat de niet-sportleerlingen ja-

loers zijn, zoals nu bv. wanneer ze horen dat we

gaan langlaufen en de sporters dus geen toets

wiskunde hebben. Waar ze niet aan denken is

Vakgroep LO en Eurosportproject

De directie krijgt goede punten van LO-leerkrachten Glenn en Caroline. “Het is

een plezier om op deze school les te geven, de directie staat enorm achter ons”,

stellen ze beslist. “Bovendien beschikken we hier over een uitstekende accom-

modatie en ligt de school in de meest ideale omgeving waarin we ontelbare

sportieve mogelijkheden hebben. We maken hiervan dankbaar gebruik.

Met Sylvie, Patrick, Xavier, Caroline en Glenn telt de vakgroep vijf collega’s van

verschillende leeftijden, geslacht, interesses en specialiteiten. Een ding hebben

ze wel gemeen, ze zijn allemaal BVLO-lid!


lingen, waarvan er vier trouwens speciaal naar

onze school kwamen, krijgen minstens 4 uur

per week les van ervaren specialisten.”

Revival dankzij innovaties“Deze ‘sportieve’ innovaties

kwamen er om groei te ge-

nereren en ik moet zeggen

dat dit zeker heeft mee-

gespeeld in de revival van

onze school die nu al vier

à vijf jaar opnieuw aan het

groeien is”, argumenteert

Gert De Spiegeleer.

Vroeger was Ronse een ste-

vige onderwijsstad, jongeren

kwamen naar Ronse omdat

ze hier ook goed Frans leer-

den (van de native speakers).

Een goed voorbeeld is Alexan-

der De Croo die vanuit Brakel

kwam. Maar nadien kregen we

te maken met de witte vlucht

vanuit Ronse. Weet je dat we

recordhouder zijn in inwoners

die buiten de stad schoollopen?

47 procent volgt onderwijs bui-

ten Ronse, vaak trekken ze naar

onderwijstrekpool Oudenaarde.

Soit, het is aan ons om mensen

ervan te overtuigen.

Wij werken elke dag

aan de kwaliteit

van de school. Ons

motto is om onze

leerlingen zo ver te

Koppen toonde in maart 2012 in aanloop

naar de Vlaamse wielerklassiekers een

goed bollende reportage over de wieler-

school. Wie het toen niet zag, kan nog in

de achtervolging via http://www.deredac-

tie.be/permalink/1.1258615

dat die toets dan wel moeten worden ingehaald

en dat de sportdag vermoeiend is en de leer-

lingen vroeg uit de veren moeten. We merken

dat die extra sport hun karakter sterkt, dat de

sportleerlingen contenter zijn.”

Precies wat de directeur ontdekte na een bevra-

ging van de leerlingen. “De sportleerlingen ko-

men liever naar school én hun resultaten gaan

erop vooruit. Dat willen wij als school doortrek-

ken. Leerlingen iets bijbrengen gaat verder dan

goede lessen en vakken. We willen onze leerlin-

gen ook leren doorzetten om te bereiken wat ze

verlangen. Ik onderstreep hierbij het belang van

sport als katalysator voor de rest van de school.”

Tennis wel, Hockey niet“Naast de optie sport wilden we ook ons aan-

bod uitbreiden met een keuze voor 4 uur hoc-

key. We trachtten het succes van wielrennen te

herhalen ten tijde van de Olympische Spelen

in Londen met de hockey-hype, maar jammer

genoeg vonden we hiervoor niet voldoende

kandidaten. We stonden nochtans sterk, met

een prima samenwerking met hockeyclub Ro-

yal Hermes en met onze oud-leerlinge Alix Ger-

niers als meter. Alix speelde trouwens met de

Belgian Red Panthers op de Spelen. Als jongste

‘panther’ (toen 19 jaar) scoorde ze trouwens

tegen de VS.

Wat wel lukt voorlopig is de optie tennis die nu

in de eerste graad opgestart is met zes leer-

lingen. Onze school slaat hiervoor de handen

in elkaar met TC Park, al dertig jaar een vaste

waarde in Ronse. De drijvende kracht achter

de tennisopleiding is Bert Selhorst, voorzitter

en jeugdverantwoordelijke van TC Park Ronse,

die mij trouwens zelf contacteerde. Onze leer-

Eurosportproject

“Wat nog uniek is qua sport in KA IPB Ronse is dat we als

enige Belgische school in het Eurosportproject zitten”, moe-

ten de LO-leerkrachten nog kwijt. ‘Eurosport’ is een Europees

uitwisselingsprogramma met negen landen. Tijdens de paas-

vakantie nodigt elk land om beurt 8 jongens en 8 meisjes van

de andere landen uit voor een groot sporttornooi. De jonge-

ren nemen deel aan drie dagen competitiesport en 3 dagen

cultuur. De deelnemers verblijven allemaal in gastgezinnen

en leren op die manier het land en zijn cultuur echt kennen.

Een unieke ervaring voor de uitverkorenen, die trouwens niet

‘de beste sporters’ moeten zijn, wij gaan vooral voor moti-

vatie en sfeer. Dat wij vorig jaar de fairplaytrofee kregen, is

voor ons minstens even belangrijk”, besluiten ze.

Meer info:KA IPB Ronse

G. Royerslaan 39, 9600 Ronse

tel. 055 23 06 60

[email protected]

www.karonse.be

WIJ WILLEN EEN WAUW-GEVOEL

CREËREN

laten vliegen als mogelijk. Wij willen de ster-

ken uitdagen en de zwakken helpen. Dat doen

we in ‘de Natte Nez’, zoals ze in de volksmond

zeggen. Toffe naam die we trouwens gebruikt

hebben om ons eigen biertje te benoemen”,

lacht de directeur terwijl hij er mij eentje

cadeau doet.

PAST UW SCHOOL OOK IN DEZE RUBRIEK? Neem contact op met de redactie: Sophie Van Aelst, [email protected]

8

DILKOM, EEN VOORBEELD VOOR SCHOOLZWEMMEN IN VLAANDEREN Bonte badmutsen boven – of liever – ‘ONDER’ waterSchoolzwemmen is hot dezer dagen! De nieu-

we leerlijnen zwemmen kwamen vlotjes in de

pers met titels en slogans als ‘geen schoolslag

meer in de zwemles’, ‘niet verdrinken is basis’,

‘hallo supermanslag’.

Wij gingen in gesprek met Stef Desmet, direc-

teur Dilkom, het zwembad van Dilbeek waar

ze al in 2000 een uniek schoolzwemsysteem

invoerden en sinds september 2014 ook aan

de slag gingen met het nieuwe zwemconcept.

ACCOMMODATIE EN MATERIAALStef Desmet laat eerst de accommodatie zien.

Wij krijgen vanop het balkon een mooi zicht op

het sportbad van 25m, het recreatiebad met

stroomversnelling, borrelbank, rugmassage,

tuimelemmers, een spuitende vuurtoren en

slang en een plonsbadje van 30 cm diep met

glijbaan en spuitbollen.

Wat onmiddellijk opvalt is het kleurrijke mate-

riaal dat ook in het grote bad aanwezig is, tou-

wen die over de hele lengte gespannen zijn,

een kubusconstructie, grote matten, kleine

matten, matten met gaten. En daartussen, vol-

op in actie: witte, gele, oranje, groene, rode,

blauwe en zwarte badmutsen. De kinderen

ploeteren en spetteren door elkaar in het grote

bad, gaan kopje onder, draaien van buik naar

rug, geven dingen door aan elkaar, zwemmen

met reddingpoppen, kruipen over matten en

verdwijnen eronder, springen en duiken. Ja,

het is bijna ‘rennen, vliegen, duiken, vallen en

weer opstaan’.

WATERVEILIGHEID“Bij ons gaat het in eerste instantie niet over

baantjes trekken en technische zwemslagen

aanleren of steekvoetjes wegwerken. Wij le-

ren de jonge kinderen zo snel mogelijk overle-

ven”, legt Stef uit.

Het nieuwe zwemconcept moet ervoor zor-

gen dat de jongsten snel waterveilig zijn en

is meteen de geschikte voorbereiding op een

levenslange, veilige vrijetijdsbesteding in, op

en onder water.

Waterveilig is de nieuwe boodschap in het con-

cept, kinderen moeten leren overleven in het

water. Eigenlijk meteen ook de grootste be-

zorgdheid van de ouders van jonge kinderen.

Sophie Van aelStCommunicatie BVLO

Stef DeSmetDirecteur Dilkom

Trefwoorden: schoolzwemmen, accommodatie, waterveiligheid, nieuw zwemconcept, onderzoek

nr. 1 / 2015Bond voor Lichamelijke Opvoeding 9

STAPPENPLAN Dilkom is het zwembad van alle Dilbeekse

basis- en kleuterscholen. Alle kinderen van

het lager onderwijs, uitgezonderd het tweede

leerjaar, krijgen tweewekelijks een half uur

zwemles. Kinderen van het tweede leerjaar

komen elke week omdat zij in de ‘gouden

leeftijd’ zitten en intensiever met zwemmen

bezig zijn dan het meeste loont. Stef Desmet

verwacht dat alle leerlingen van het tweede

leerjaar dankzij de nieuwe methode zullen

‘kunnen zwemmen’.

De zwemlessen voor de kleuter- en basisscho-

len kan je indelen in vier stadia. De kleuters

van de derde kleuterklas starten met voorbe-

reidende stappen (een achttal lessen): zij krij-

gen een speelse vorm van watergewenning

aangeboden. Hiermee leren alle Dilbeekse vijf-

jarigen op een uitdagende manier het hoofd

onder water steken, drijven en zich voortbe-

wegen met handen en voeten.

“In het eerste leerjaar zullen de meeste kinde-

ren al kantveilig zijn”, garandeert de directeur.

“Door een aanbod van intensieve speels uit-

dagende oefeningen zijn de meeste zesjarigen

dan al goed op weg naar een verdere stap in

hun eigen zwemveiligheid. De uitdaging wordt

hier 25m zwemmend overbruggen.

Alle leerlingen van het tweede leerjaar zul-

len effectief ‘zwemveilig’ zijn: dit betekent

dat ze in normale zwemomstandigheden (pri-

vézwembad, publiek zwembad, zwemvijver,

rustige zee) veilig zullen kunnen zwemmen.

Eenmaal dat bereikt, verleggen we de focus

naar: (1) een verbetering van de zwemtech-

niek om efficiënter te zwemmen en langere

afstanden te kunnen afleggen en (2) een voor-

bereiding op de nodige veiligheid bij verschil-

lende watersporten. Zo leren we de leerlingen

bijvoorbeeld hoe ze zich kunnen bevrijden uit

een gekantelde kajak, hoe te zwemmen met

kledij of met een reddingsvest en op welke

manier ze hindernissen kunnen nemen op en

onder water.”

PROFESSIONELE BEGELEIDING EN NIVEAUGROEPENIn Dilkom krijgen de kinderen les van profes-

sioneel opgeleide zwemlesgevers. “Op dit mo-

ment zijn er zeven personen in dienst die aan

de kleuter- en basisscholen zwemles geven. De

begeleidende leerkracht van de school of klas

houdt toezicht en krijgt een takenlijst. Uiteraard

kunnen de leerkrachten LO ook mee lesgeven,

maar vaak komen de klasleerkrachten mee.”

Voor kleuters en eerste leerjaar zijn er twee

zwemlesgevers per klas die de kinderen op-

splitsen en oefeningen aanbieden op verschil-

lende niveaus.

Vanaf het tweede leerjaar wordt er klas- en

leeftijdoverschrijdend gewerkt. “Wij zwem-

men met niveaugroepen onafhankelijk van

hun klas of leeftijd, wat ervoor zorgt dat elke

leerling op zijn eigen niveau les krijgt.”

De rapportering van de zwemlesgever naar de

school toe is puur motorisch, de begeleidende

leerkracht ziet de rest.

10

LOPEND ONDERZOEK

Met 3200 leerlingen heeft Dilkom een interessante database om enerzijds de nieu-

we leerlijn zwemmen op zich te evalueren en anderzijds richtlijnen en normen op

te stellen omtrent de verwachtingen rond zwemonderwijs. De zwemniveaus (en de

daaraan gekoppelde tests en zwembrevetten) zijn een combinatie van veiligheids-

vaardigheden en het overbruggen van een afstand. De tests worden in de komende

maanden verder gestandaardiseerd in samenwerking met Baan 4 en de VUB. Enkele

opvallende resultaten bij de evaluatie van het 2de leerjaar (450 leerlingen die we-

kelijks hebben gezwommen in 5 niveaugroepen (11 à 13 lessen):

1. snelle evolutie: In grafiek 1 staan de slaagpercentages per niveaugroep. Gemiddeld zijn

70% van de leerlingen minstens 1 niveau gestegen.

2. 65% 'zwembadveilig I' tegen juni 2015? In grafiek 2 staan de geëxtrapoleerde cijfers

van de verwachtingen tegen juni 2015 (na nog eens 11 à 13 lessen). Hierbij worden 2

veiligheidsniveaus geëvalueerd: de 'Dilkom-25m-safety test' en de 'VUB-safety test'. 65%

zou slagen voor de Dilkom-25m-safety test, ruim 40% zou in staat zijn om de VUB-water

safety test uit te voeren.

Hoopvolle toekomst:

Ook de leerlingen uit het eerste leerjaar worden nauwgezet gevolgd. Bij een eerste groep

van 100 leerlingen die nu reeds 12 lessen hebben gevolgd is bijna de helft al 'zwembadvei-

lig I'. Een resultaat dat echter niet veralgemeend mag worden, het gemiddeld zwemniveau

van de leerlingen verschilt van school tot school. De socio-culturele achtergrond speelt hier

een belangrijke rol. Voldoende stof tot nadenken en verder onderzoek.

HET DILKOMSYSTEEM“In 2000 ging het totaal gerenoveerde zwem-

bad open en startten we met de nieuwe orga-

nisatie. Het was de bedoeling om het zwem-

bad rendabel te maken én om kwalitatief

zwemonderwijs aan te bieden”, verklaart Stef

Desmet. “We streefden naar meer efficiëntie

en kwaliteit. Er moesten veel kinderen tege-

lijk kunnen zwemmen en dus boden we een

systeem aan met eigen lesgevers en niveau-

groepen. De scholen maakten gretig gebruik

van ons aanbod en eigenlijk zijn er nooit echt

grote problemen geweest. We proberen altijd

de beste oplossing te zoeken voor alle partijen.

Tijdens de schooluren is het zwembad geslo-

ten voor het publiek, dat is een bewuste keuze

waarin de gemeente ons is gevolgd.

En we investeren ook graag in materiaal dat

continu beschikbaar is. Wij zorgen ervoor dat

de kinderen ‘goesting’ hebben om zich in het

water te begeven.

Het systeem van Dilbeek is een schoolvoor-

beeld voor Vlaanderen. De gemeente is al veel

jaren een voorbeeld van goede samenwerking

tussen alle partijen. De gemeente zorgt voor

gratis busvervoer en betaalt een deel van de

kostprijs, zodanig dat elk kind maar 2 euro be-

taalt per zwemles.

Dat is een prijs die elke ouder graag betaalt om

zijn kind op zeven- of achtjarige leeftijd veilig

in het water bezig te zien!

Intussen hebben we 15 jaar ervaring met ons

systeem en we willen maar wat graag navol-

ging krijgen”, sluit de directeur af.


Op de bordjes toon ik

jullie wat mag en wat niet!

Signalisatie in het

zwembad en de sporthal!

Bestellen via de webshop op www.isbvzw.be

adv_zwembordjes_A4.indd 1 9/11/12 13:46

12

SAMENVATTING Zienderogen groeit het wetenschappelijk bewijs

voor een positieve invloed van fysieke activiteit

op de cognitieve prestaties van leerlingen. Deze

bijdrage tracht orde in de veelheid aan weten-

schappelijke studies te scheppen en brengt een

toegankelijk overzicht van recente bevindin-

gen over deze hersen-bewegingsrelatie, met

een dieptesprong in de hersenwerking. Ook al

tonen deze theoretische bevindingen aan dat

meer bewegen tot een betere hersenfunctie en

schoolprestatie leidt, het blijkt ook al snel dat

huidig wetenschappelijk onderzoek slechts be-

perkte inzichten biedt over welke fysieke activi-

teiten nu precies aangewezen zijn tot het stimu-

leren van de hersenen, en aan welke intensiteit.

INLEIDING

We kennen allemaal de Oudgriekse leuze ‘Een

gezonde geest in een gezond lichaam’. Hieruit

volgt dat voldoende bewegen niet enkel het li-

chaam fit houdt, maar er ook voor zorgt dat we

helder kunnen nadenken. Sport en bewegen

kan je dus promoten niet alleen om gezonder,

maar ook om slimmer te worden (al is slimheid

wetenschappelijk moeilijk te meten, en moe-

ten we het misschien eerder over concentratie

of denkvermogen hebben) . Om dit aanvoelen

echt hard te kunnen maken, moeten we ons

verdiepen in de studie van de hersenen of de

neurowetenschappen. In deze bijdrage willen

we aantonen hoe recent neurowetenschappe-

lijk onderzoek de link tussen bewegen en leren

al dan niet bevestigt. Wat volgt is een recent

overzicht aan neurowetenschappelijke studies

die je kan beschouwen als munitie om je be-

wegingspromotieverhaal te vertellen, met de

nieuwste gegevens. Deze bijdrage wil de le-

zer stimuleren dit verhaal kritisch te vertellen,

zonder het meteen van de daken te schreeu-

wen als er weer eens een spectaculaire studie

verschijnt. Het nodig uit onderzoeksresultaten

in het juiste daglicht en waarschuwt de bewe-

gingsdeskundige niet als prediker op te treden,

maar een betoog te onderbouwen en ook nu-

ances te durven vermelden (we weten zeker

nog niet alles). Dit proces start met orde te

scheppen in een veelheid aan studies.

ORDE IN DE CHAOSHersenonderzoek is heel hip vandaag de dag.

In de media verschijnen om de haverklap stu-

dies die gelinkt zijn aan de hersenen. Belang-

rijk is het overzicht te bewaren. Een bepaalde

studie kan iets zeggen over maar een heel

klein deeltje van onze hersenwerking terwijl er

toch grote conclusies aan verbonden worden.

Ook tal van andere factoren bepalen wat we

precies over een bepaald onderzoeksresultaat

kunnen leren. In figuur 1 worden die verschil-

lende factoren schematisch voorgesteld. Aan

de hand van dit schema kunnen we nu recente

studies naar waarde gaan beoordelen.

MEER BEWEGEN, BETER PRESTEREN

Uit een grootschalig onderzoek van bijna 600

lagere schoolkinderen bleek dat er een posi-

tieve correlatie is tussen algehele fitheid en de

schoolprestatie (wiskunde en lezen) van kin-

deren (Castelli en collega’s, 2007). Ook al ge-

ven deze resultaten een goede aanwijzing, het

is ook mogelijk dat motivatie hier een storende

factor kan zijn. Zo is het perfect denkbaar dat

die kinderen die goed presteren op school de

afgenomen testen, zowel de fysieke tests als

de kennistesten, leuker vinden en daardoor

op beide beter presteren. Het is ook niet zeker

of de kinderen beter presteerden op school

omdat ze fitter waren, of dat ze fitter waren

omdat ze ook slimmer omgaan met bijvoor-

beeld voeding en beweging om gezond te

blijven (er werd hierbij geen significante cor-

relatie gevonden tussen het armoedecijfer en

de fysieke tests). Met andere woorden, een

dergelijke cross-sectionele studie zegt nog

maar weinig over wat de oorzaak en wat

het gevolg is van een gevonden verband.

Hiervoor hebben we een experiment nodig

(zie figuur 1). Onder een ‘experiment’ ver-

FITTE HERSENEN… OVER DE RELATIE BEWEGEN, BREIN, LEREN

pieter tijtgat

• Lector Lichamelijke Opvoeding, onderzoeksverantwoorde-lijke Onderzoekgroep Onderwijs en wetenschapscommu-nicator, Hogeschool Odisee

• Onbezoldigd postdoctoraal medewerker, vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen, UGent

• Stafmedewerker onderzoeksaangelegenheden, faculteit Mens en Welzijn, HoGent

Trefwoorden: onderzoek, invloed fysieke activiteit, cognitieve prestaties, hersenonderzoek


staan we een experimenteel design waarbij

een interventie plaatsvindt en die door een

vergelijking van een voor- en nameting bij

een interventiegroep en een controlegroep

kan aantonen of een veranderde meting al

dan niet te wijten is aan de ingevoerde in-

terventie (gerandomiseerde, gecontroleerde

interventie-studie). Een grotere studie bij

ruim 75.000 Koreaanse scholieren toonde aan

dat minstens drie lesuren lichamelijke opvoe-

ding per week volgen een positieve correlatie

kende met de algemene schoolprestatie (de

leerlingen dienden wel zelf aan te geven of

hun schoolprestatie zeer goed tot zeer slecht

was; Kim en So, 2012). Hier zijn de uren LO

vast opgelegd, dus lijkt het enigszins moge-

lijk oorzaak (meer bewegen) te onderschei-

den van gevolg (betere schoolprestaties). Een

recent experiment uit Zweden toonde aan dat

het verdubbelen van het aantal uren bewe-

ging op school (georganiseerd door de plaat-

selijke sportclub), leidt tot een verdubbeling

van de kans om de nationale leerdoelen (voor

Zweeds, wiskunde en Engels) te bereiken (Käll

en collega’s, 2014). Het zijn alvast studies die

ons iets leren over hoe het manipuleren van

een bepaald gedrag (bewegen) zorgt voor

betere leerprestatie (een ander gedrag, in de

studies voornamelijk cognitief gericht). Een

effectieve link leggen naar de hersenwerking

(door te bewegen functioneren de hersenen

beter, waardoor de schoolprestatie verbetert)

blijft hierdoor wel altijd een speculatie. Met

andere woorden, de hersenen blijven in deze

studies een zwarte doos. Om dit uit te klaren

hebben we hersenonderzoek nodig.

KIJK IN DE HERSENENDe technieken om metingen van de hersen-

werking mogelijk te maken, zijn de laatste

decennia aanzienlijk verbeterd, wat ook on-

derzoek naar de link tussen bewegen en een

verbeterde hersenwerking mogelijk maakt.

Grofweg kunnen we het onderscheid maken

tussen twee manieren om de hersenen te

bestuderen (er zijn er natuurlijk nog, maar

TIEN VRAGEN OVER DE LINK TUSSEN BEWEGEN, DE HERSENWERKING EN LEREN

1. Wie waren de proefpersonen van de studie? Ging het om een studie bij muizen of apen, bij

volwassenen of toch bij kinderen?

2. Is er enkel een cross-sectioneel verband gevonden (bv. meer bewegen, betere schoolpres-

tatie) of ook een experiment uitgevoerd zodat de oorzaak van bv. de betere schoolprestatie,

effectief aan het meer bewegen kan toegeschreven worden?

3. Gaat het hier om een ‘one lucky shot’, een plotse vernieuwende en spectaculaire studie, of

bevestigt het onderzoek waar al een tijdje consensus over aan het groeien is?

4. Onderzoekt men echt hersenactiviteit in de hersenen, of gaat het om de gevolgen van meer

bewegen op het gedrag van kinderen (bv. betere schoolprestatie) waar dan impliciet ook

gewijzigde hersenactiviteit wordt toegewezen?

5. Gaat het om een zeer geïsoleerd effect (bv. de richting van een pijl zo snel mogelijk aange-

ven) of om algemene schoolprestatie?

6. Als het gaat over ‘bewegen’ om te ‘leren’, moet dat bewegen dan aeroob zijn (matige inten-

siteit) of eerder hevig (anaeroob)?

7. Is het effect van inspanning op hersenontwikkeling acuut (direct erna) of langdurig?

8. Kijkt men naar een populatie van fitte leerlingen (die door meer bewegen slimmer blijken)

of een niet-fitte groep (die omdat ze nu wel bewegen, plots slimmer worden)

9. Bevestigt de studie de gevonden link, of ontkracht de studie dit juist? Of zijn er nuances te

plaatsen bij de al dan niet spectaculaire bevindingen?

10. Als laatste en belangrijkste: gaat het hier om een degelijk gefundeerde wetenschappelijke

studie? Is dit onderzoek ook verschenen in de wetenschappelijk tijdschrift waarbij specialisten

uit het vakgebied de resultaten en gevolgtrekking mede beoordeeld en goedgekeurd hebben?

Figuur 2: De twee meest gebruikte manieren

om naar de hersenwerking te kijken.

14

dit zijn de meest gebruikte), het onderzoeken

van de hersenstructuur en de hersenfunctie

(figuur 2). Om de hersenstructuur te meten,

maken hersenwetenschappers gebruik van

een MRI-scan (MRI staat voor Magnetic Reso-

nance Imaging). De eerder op gedragsniveau

vastgestelde resultaten (zie vorige paragraaf)

werden bevestigd in een MRI-studie met 49

lagere schoolkinderen (Chaddock en collega’s,

2010). Kinderen met een hogere fysieke fit-

heid hadden een groter volume van de hip-

pocampus (een deel van de hersenen dat

cruciaal is om nieuwe herinneringen op te

slaan) en scoorden (dus) ook beter op een

geheugentaak.

Een andere hersenwetenschappelijke metho-

de is het meten van de hersenfunctie via EEG

(Elektro-encefalografie). Een EEG-studie bij 65

lagere schoolkinderen toonde aan dat fitte

kinderen accurater een cognitieve taak aan-

pakken (Pontifex en collega’s, 2011). Bij de

niet-fitte kinderen bleken de hersengolven bij

het uitvoeren van de taak zo te verschillen dat

dit kan wijzen op een verminderde capaciteit

om de aandacht erbij te houden en de aan-

gereikte stimulus te verwerken. Hier ging het

dan wel om een zeer geïsoleerde taak: het

zo snel en accuraat mogelijk de richting van

de middelste pijl aangeven, die ofwel congru-

ent (>>>>>) ofwel incongruent (>><>>) tus-

sen andere pijlen stond. We moeten ons dus

zeker voldoende afvragen of dit ook kan door-

getrokken worden naar meer schoolse taken.

Merk ook op dat er naast beweging andere

factoren zoals genetische aanleg, motivatie,

persoonlijkheidskenmerken, voeding, enz.

voor de betere score bij de fitte kinderen kun-

nen zorgen. Om zeker te zijn of het effectief

door voldoende beweging komt dat kinderen

beter presteren, hebben we nood aan een ex-

perimenteel design waarin de bovenstaande

alternatieve verklaringen gecontroleerd kun-

nen worden.

Uit zo een experiment bleek dat het inten-

sief stappen op een loopband de leespresta-

tie van 20 lagere schoolkinderen verbeterde

dan wanneer ze rusten voor de oefening

(Hillman en collega’s, 2009; let wel, op spel-

ling en rekenoefeningen was er geen effect!).

In de hersenen stelde men vast dat de her-

sennetwerken van belang voor de aandacht

bij een cognitieve taak, beter werkten na

de inspanning. Een andere studie wees dan

weer op het langdurig effect van twee uur

extra beweging gedurende een periode van

9 maanden (Chaddock-Heyman en collega’s,


2013). Dankzij het bewegen verminderde de

hersenactiviteit (en dus ook belasting) in de

prefrontale cortex (dat deel van de hersenen

dat we zeker nodig hebben om na te den-

ken) waardoor de lagere schoolkinderen een

hersenactiviteit vertoonde vergelijkbaar met

die van universiteitsstudenten! Bovendien

verbeterde de hersenwerking en prestaties

op het gebied executieve functies (Hillman

en collega’s, 2014). Executieve functies zijn

cognitieve processen die betrokken zijn bij

het plannen en aansturen van activiteiten,

zoals het vermogen om (ongewenst) gedrag

te remmen of te stoppen of aan te passen

aan een voortdurend veranderende situatie.

Het belang van (neurowetenschappelijk on-

derzoek naar) executieve functies is voor het

onderwijs uitvoerig aangetoond (Van Camp,

2015). De recente experimentele bevinding

dat fysieke activiteit hier een belangrijke rol

bij speelt, onderstreept nog maar eens welke

belangrijke rol de lichamelijke opvoeding kan

of zou moeten spelen in het onderwijs.

CONSENSUS EN NUANCES

Algemeen kunnen we stellen dat er een ruime

consensus groeit over de positieve effecten die

beweging kan hebben voor de hersenwerking

van leerlingen. We merken dit niet enkel in

de hierboven beschreven studies, maar ook

de talrijke recente overzichtsstudies (Chad-

dock e.a. 2011, 2012; Hillman e.a., 2008; Voss

e.a., 2012; Singh e.a., 2012; Tomporowski e.a.,

2008) en meta-analyses (een effect of ver-

band over verschillende studies samen: Sibley

& Etnier, 2003; Chang e.a., 2012) wijzen op de

acute en langdurige positieve effecten van be-

weging op de cognitieve ontwikkeling.

Toch zijn er ook enkele nuances. Zo bleek uit

een iets oudere studie dat meer uren lichame-

lijke opvoeding niet direct voor een vooruit-

gang (maar ook niet voor een achteruitgang)

in schoolprestatie zorgde (Sallis en collega’s,

1999). Het intelligentievermogen van som-

mige mensen die weinig tot niet mobiel zijn,

denken we maar aan de beroemde natuurkun-

dige Stephen Hawking, doet ook vermoeden

dat leren ook kan plaatsvinden zonder fysieke

activiteit (Keit Hyatt, persoonlijke communi-

catie, maart 2013). Deze bevindingen onder-

mijnen het positief effect van bewegen op

leren niet, maar ze plaatsen wel een belang-

rijke kanttekening. Het voordeel van het (veel

meer) introduceren van beweging in de klas

ligt niet enkel bij de positieve neurobiologi-

sche effecten (Cotman en collega’s, 2007; Voss

en collega’s, 2013), maar waarschijnlijk ook

bij psychologische effecten (Shephard, 1996).

Meer bewegen op school biedt een welkome

onderbreking van de schoolse activiteiten,

zodat leerlingen met hernieuwde energie en

interesse aan de volgende lees-, reken- of

andere denktaak kunnen beginnen. In die zin

kunnen ook andere waardevolle tussendoor-

tjes (bv. ademhalings- en ontspanningsoefe-

ningen) een te schools gerichte aanpak coun-

teren en leerwinst genereren.

BLIK OP DE TOEKOMSTOndanks het eerder aangehaalde positief

verband, lijkt meer longitudinaal onderzoek

(waarbij leerlingen over een langere periode

gevolgd worden) noodzakelijk om duidelijk-

heid te scheppen in de oorzaak-gevolg relatie

van bewegen op leren. Onderzoekers heb-

ben het heel vaak algemeen over ‘beweging’

als trigger om beter te leren, maar is er nog

weinig bekend over de precieze intensiteit,

frequentie en duur van beweging om tot de

beste leerresultaten te komen. Ook over in-

dividuele verschillen tussen leerlingen is nog

weinig geweten. Wat in voorgaand onderzoek

immers niet onderzocht werd, is de mate

waarin de beweging als een vrijwillige activi-

teit werd aanzien of als een verplichting werd

opgelegd. Een studie bij ratten suggereert im-

mers dat verplichte fysieke activiteit tot andere

effecten in gedrag en hersenwerking leiden in

16

REFERENTIESCastelli, D. M., Hillman, C. H., Buck, S. M., & Erwin, H. E. (2007).

Physical fitness and academic achievement in third-and fifth-grade students. Journal of Sport and Exercise Psychology, 29(2), 239.

Chaddock, L., Erickson, K. I., Prakash, R. S., Kim, J. S., Voss, M. W., VanPatter, M., ... & Kramer, A. F. (2010). A neuroimaging investigation of the association between aerobic fitness, hip-pocampal volume, and memory performance in preadolescent children. Brain research, 1358, 172-183.

Chaddock, L., Pontifex, M. B., Hillman, C. H., & Kramer, A. F. (2011). A review of the relation of aerobic fitness and physical activity to brain structure and function in children. Journal of the International Neuropsychological Society,17(06), 975-985.

Chaddock, L., Voss, M. W., & Kramer, A. F. (2012). Physical activity and fitness effects on cognition and brain health in children and older adults.Kinesiol. Rev, 1, 37-45.

Chaddock-Heyman, L., Erickson, K. I., Voss, M. W., Knecht, A. M., Pontifex, M. B., Castelli, D. M., ... & Kramer, A. F. (2013). The ef-fects of physical activity on functional MRI activation associated with cognitive control in children: a randomized controlled intervention. Frontiers in human neuroscience, 7.

Chang, Y. K., Labban, J. D., Gapin, J. I., & Etnier, J. L. (2012). The effects of acute exercise on cognitive performance: a meta-analysis. Brain research,1453, 87-101.

Cotman, C. W., Berchtold, N. C., & Christie, L. A. (2007). Exercise builds brain health: key roles of growth factor cascades and inflammation. Trends in neurosciences, 30(9), 464-472.

Hillman, C. H., Erickson, K. I., & Kramer, A. F. (2008). Be smart, exercise your heart: exercise effects on brain and cognition. Nature Reviews Neuroscience,9(1), 58-65.

Hillman, C. H., Pontifex, M. B., Castelli, D. M., Khan, N. A., Raine, L. B., Scudder, M. R., ... & Kamijo, K. (2014). Effects of the FIT-Kids randomized controlled trial on executive control and brain function. Pediatrics, 134(4), e1063-e1071.

Käll, L. B., Nilsson, M., & Lindén, T. (2014). The impact of a physi-cal activity intervention program on academic achievement in a Swedish elementary school setting. Journal of School Health, 84(8), 473-480.

Kim, S. Y., & So, W. Y. (2012). The relationship between school performance and the number of physical education classes at-tended by Korean adolescent students. Journal of sports science & medicine, 11(2), 226.

Leasure, J. L., & Jones, M. (2008). Forced and voluntary exercise differentially affect brain and behavior. Neuroscience, 156(3), 456-465.

Pontifex, M. B., Raine, L. B., Johnson, C. R., Chaddock, L., Voss, M. W., Cohen, N. J., ... & Hillman, C. H. (2011). Cardiorespira-tory fitness and the flexible modulation of cognitive control in preadolescent children. Journal of cognitive neuroscience, 23(6), 1332-1345.

Sallis, J. F., McKenzie, T. L., Kolody, B., Lewis, M., Marshall, S., & Rosengard, P. (1999). Effects of health-related physical education on academic achievement: Project SPARK. Research quarterly for exercise and sport, 70(2), 127-134.

Shephard, R. J. (1996). Habitual physical activity and academic performance. Nutrition reviews, 54(4), S32-S36.

Sibley, B. A., & Etnier, J. L. (2003). The relationship between physical activity and cognition in children: a meta-analysis. Pediatric Exercise Science, 15(3), 243-256.

Singh, A., Uijtdewilligen, L., Twisk, J. W., van Mechelen, W., & Chinapaw, M. J. (2012). Physical activity and performance at school: a systematic review of the literature including a methodological quality assessment. Archives of pediatrics & adolescent medicine, 166(1), 49-55.

Tomporowski, P. D., Davis, C. L., Miller, P. H., & Naglieri, J. A. (2008). Exercise and children’s intelligence, cognition, and academic achievement.Educational Psychology Review, 20(2), 111-131.

Van Camp, T. (2015) Zelfregulatie. In: Van Camp, T.; Vloeberghs, L.; Tijtgat, P. e.a. Krachtig Leren. Cognitief neurowetenschappelijk benaderd. Leuven: Acco.

Voss, M. W., Nagamatsu, L. S., Liu-Ambrose, T., & Kramer, A. F. (2011). Exercise, brain, and cognition across the life span. Journal of Applied Physiology, 111(5), 1505-1513.

Voss, M. W., Vivar, C., Kramer, A. F., & van Praag, H. (2013). Bridging animal and human models of exercise-induced brain plasticity. Trends in cognitive sciences, 17(10), 525-544.

vergelijking met vrijwillige beweging (Lea-

sure en Jones, 2008). Tenslotte is het naar

de toekomst toe interessant te onderzoeken

in welke mate ook andere interventies (bv.

aangepaste voeding, sociale interactie) in

combinatie met (extra) beweging voor ver-

schillende resultaten zouden kunnen zorgen.

De weg naar gedegen onderzoekswerk die

de link tussen bewegen en leren verder uit-

diept, ligt dus open voor bewegingsweten-

schappers!

Voor de leerkracht, begeleider, bewe-

gingsdeskundige in het veld selecteerden

we aan de hand van het overzicht in fi-

guur 1, tien vragen die je best stelt wan-

neer je weer eens een artikel in de krant

of magazine, boek, zelfs wetenschappelijk

tijdschrift leest of wanneer je tijdens een

bijscholing verteld wordt over nieuwe be-

vindingen over de link tussen bewegen,

de hersenwerking en leren, al dan niet op

spectaculaire wijze ‘aangetoond’.

Over deze laatste tip zullen we het in

een volgend nummer hebben over een

populair ‘breinstimulerend’ bewegings-

programma dat echter in de wetenschap-

pelijke wereld als neuromythe wordt af-

gedaan, en stellen we ons de vraag hoe

een praktisch aangelegde bewegingsdes-

kundige met dit spanningsveld moet om-

gaan. Voor nu kunnen we besluiten dat de

link tussen bewegen en leren afdoende is

aangetoond, maar dat we nog niet precies

weten welke fysieke activiteiten precies

tot het beste resultaat zullen leiden.

Dank aan

Dr. Matthieu Lenoir (UGent) en een anonie-

me reviewer voor de kritische lezing van en

waardevolle suggesties voor deze bijdrage.

Dr. Keit Hyatt, Dr. Chaddock-Heyman, Dr. Hill-

man, Dr. Spaulding, Dr. Meeusen, Dr. Singh,

Dr. Everaert en andere onderzoekers voor de

literatuursuggesties, kritische opmerkingen

en discussiestof die ze aanreikten bij het tot

stand komen van deze bijdrage.


De bewuste keuze van een persoon om een be-

paalde activiteit vroegtijdig te beëindigen en/

of van zijn vast voornemens en plannen af te

zien - ook wel drop-out genoemd - is een groei-

end probleem in onze samenleving. Het is een

wereldwijd fenomeen dat op allerlei gebieden

zoals in het onderwijs, het vrijwilligerswerk, de

geneeskunde en vrijetijdsbesteding, en ook in

de sport enz. kan worden waargenomen. Ook

bij de Vlaamse Volleybalbond (VVB) werden

- vooral met betrekking tot de jeugdspelers -

dalende ledenaantallen vastgesteld. Op vraag

van de VVB werd daarom een studie naar de

drop-outredenen van Vlaamse adolescenten

uitgevoerd die in de periode 2008–2013 op 12-

tot 18-jarige leeftijd hun lidmaatschap bij een

erkende volleybalclub hebben beëindigd.

WAT ZET JONGEREN AAN TOT SPORTEN EN WAAROM STOP-PEN ZE ERMEE?De keuze van jongeren om zich op een be-

paalde sport te gaan toeleggen kan worden

beïnvloed door externe factoren zoals een

positieve ingesteldheid van de ouders en/of

vrienden, positieve ervaringen op een kennis-

makingsdag, een nieuwe accommodatie enz.

Uit de literatuur blijkt duidelijk dat dé hoofd-

reden voor jongeren om te gaan sporten de

plezierbeleving is (Woods, 2007). Tijdens het

sporten kunnen jongeren samen met hun

vrienden nieuwe vaardigheden verwerven,

zich uitleven en uitdagingen aangaan (Woods,

2007). Door te kiezen voor een georganiseerde

teamsport krijgen jongeren de kans om hun fy-

sieke fitheid te verbeteren, nieuwe vrienden te

maken en zich tevens tijdens de trainingen en

in wedstrijden van hen te differentiëren (Kre-

mer et al. (1997).

Anderzijds zijn er eveneens verschillende re-

denen om vroegtijdig te stoppen met sport.

De meest frequent genoemde individuele

factoren zijn een gebrek aan plezierbeleving -

waarbij deze factor met stijgende leeftijd van

de sportbeoefenaars minder belangrijk werd

- (Butcher et al., 2002) en de wil om andere

dingen te doen (Van Rossum, 2005). De intrin-

sieke motivatie bepaalt in verregaande mate

of men een activiteit zal verder zetten: kinde-

ren die weinig uitdaging ervaren of falen om

nieuwe vaardigheden aan te leren, zullen eer-

der geneigd zijn om af te haken dan kinderen

die succes ervaren en competentie verwerven.

Door meer zelfvertrouwen en zelfwaardering

te krijgen zal hun intrinsieke motivatie om

opnieuw actie te ondernemen immers blijven

groeien (Weiss, 1995).

Ook sociale motieven en de ontwikkeling van

de jeugdsporter spelen een belangrijke rol in de

sportparticipatie. Zo zullen vooral meisjes in de

pubertijd het samen sporten met vriendinnen

als zeer belangrijk ervaren (Allender, Cowburn,

& Foster, 2006) en zal een zwakke sociale on-

dersteuning bv. door familie en vrienden sport-

drop-out bevorderen. Andere vaak genoemde

redenen zijn: tijdsgebrek, de problematische

temporele coördinatie met school of werk (Van

Rossum, 2005) en een te grote prestatiedruk

(Gould, 1982; Weinberg & Gould, 2003). Mo-

REDENEN VAN DROP-OUT IN DE SPORT. VOLLEYBAL ALS CASE STUDY.

raf Cambré, Vrije UniVerSiteit brUSSel

Master in de lichamelijke opvoeding

prof. Dr. Veerle De boSSCher

Vrije Universiteit BrusselSportbeleid en –Management en Universiteit Utrecht

Swa DepelChin

Vlaamse Volleybalbond

18

gelijke sportexterne drop-outfactoren zijn bv.

gezondheidsredenen (blessures, ziektes) en

geldgebrek. Studies in verband met drop-out

in de sport focussen hoofdzakelijk op percep-

ties van sporters en minder op specifieke en

observeerbare factoren die een onderliggende

reden voor de drop-out kunnen zijn, zoals bv. de

invloed van een vroegtijdige specialisatie, het

niveau en de intensiteit van de vroegere sport-

participatie alsook het ontwikkelingsniveau (de

leeftijd) van de sporter (Wall & Coté, 2007). Alle

bovengenoemde factoren werken op elkaar in

bij het besluit van jongeren om wel of niet te

blijven sporten. Daarenboven blijkt dat de door

de sporters aangehaalde drop-outredenen op

alle clubsportniveaus (lokaal, regionaal, natio-

naal) dezelfde zijn (Van Rossum, 2005).

SPORTEN IN CLUBVERBAND IN VLAANDEREN De concurrentie voor sportclubs is groot, ze om-

vat niet-sportgerelateerde vrijetijds-activitei-

ten, sportactiviteiten buiten de georganiseerde

sport die ofwel door commerciële inrichtingen

of privéorganisaties worden aangeboden als-

ook sportactiviteiten die door andere lokale

clubs worden georganiseerd. Thans sport 51%

van de Vlaamse jongeren in een lichte ge-

meenschap (= een niet-clubgeorganiseerd ver-

band waar de onderlinge binding tussen de le-

den van de organisatie vluchtiger, losser en/of

flexibeler is dan in traditionele verenigingen),

ongeveer 35% in individueel verband en 11%

in commercieel verband (Scheerder, 2011).

Desondanks scoort clubsport nog steeds het

hoogst bij jongeren: bijna 70% van de sportie-

ve jongeren is actief lid in een Vlaamse sport-

club (Scheerder, 2012). Dit percentage neemt

duidelijk af met stijgende leeftijd door een

toegenomen activiteit in andere organisaties

en omwille van diverse psychosociale redenen.

Deze jeugdproblematiek is op zich niet nieuw,

maar de omstandigheden die sportdrop-out

begunstigen lijken te zijn veranderd (bv. een

toenemende individualisering en commerciali-

sering van de samenleving, een almaar groter

wordend sportaanbod, de opkomst van talrijke

nieuwe, hippe sporten, …).

POPULARITEIT VAN VOLLEY-BAL IN VLAANDERENDe evolutie van het totaal aantal volleyballers

dat bij de VVB is ingeschreven weerspiegelt de

achteruitgang van het volleybal in Vlaanderen.

Anno 2007 telde de VVB in het totaal 40.218 le-

den en in 2012 nog slechts 36.135 (-10,15%).

Een verdere uitsplitsing volgens leeftijdscate-

gorie onthult voor de periode 2008 tot 2013

voor de leeftijden 12-15 jaar en 16-18 jaar een

daling van het ledenaantal van respectievelijk

-6,27% en -19,28%. Precies deze cijfers zijn

voor de VVB zeer zorgwekkend, omdat de ado-

lescenten tot nog toe altijd de sterkhouder van

het Vlaamse volleybal zijn geweest. Het hier

besproken onderzoek focust dan ook op deze

twee leeftijdscategorieën.

Volleybal - vaak bestempeld als een vrouwen-

sport - wordt in Vlaamse clubs inderdaad door

veel meer vrouwen gespeeld dan door man-

nen. Anno 2013 telde de VVB in het totaal

37,56% mannelijke en 62,44% vrouwelijke

leden. Met betrekking tot de gekozen onder-

zoekspopulatie (leeftijdscategorie 12 – 18 jaar)

is het genderverschil zelfs nog groter: in 2013

waren 28,62 % van de 12- tot 18-jarige VVB

leden jongens en 71,38 % meisjes.

De algemene daling van het aantal VVB leden

in de periode 2007-2013 manifesteert zich

uiteraard ook in de leeftijdscategorie 12 – 18

jaar. De daling in deze periode is bij de jon-

gens in vergelijking met die van de meisjes

(-6,83%) veel groter, namelijk - 27,54%.

Hoe kunnen deze dalende cijfers worden ver-

klaard? Zijn ze het gevolg van een algemeen

verminderde interesse in het volleybal (=min-

der aansluitingen bij de VVB), of zijn ze te

wijten aan het feit dat jongeren om bepaalde

redenen sneller afhaken van het volleybal

(=drop-out)?

Een tweede vaststelling bij de VVB is dat de

dropoutcijfers op zich wel zijn gedaald, onder

het aantal 12- tot 18-jarige jongens en meis-

jes die in de periode 2007-2012 hun VVB lid-

maatschap niet hebben verlengd spectaculair.

Zo registreerde het VVB in 2012 bij de meis-

jes nog amper 335 drop-outs; in 2007 waren

dat er nog 1042. Aangezien het dalend aantal

adolescenten (12 – 18 jaar) dat lid is van de

VVB dus zeker niet kan worden verklaard door

een stijgende evolutie van de drop-out, dient

de oorzaak hiervoor worden gezocht bij een

verminderd aantal nieuwe inschrijvingen, met

andere woorden bij het feit dat in de laatste

jaren duidelijk minder adolescenten volleybal

in clubverband wensen te spelen.

Figuur I bevestigt dat het aantal 12- tot 18-ja-

rigen die beslissen om in clubverband te gaan

volleyballen en daarom lid worden van de

VVB vanaf 2010 (meisjes) respectievelijk 2011

(jongens) bijzonder sterk terugloopt. Over de

periode 2007 – 2013 beschouwd kon de VVB

63,40% minder jongens en 46,72% minder

meisjes als nieuw lid verwelkomen.

De evolutie van de sport is uiteraard verwe-

ven met veranderingen die zich voordoen in

de bevolkingssamenstelling. In het kader van

dit onderzoek naar drop-out in bovenvermelde

onderzoekspopulatie was het daarom relevant

om de ontwikkeling van de geboortecijfers in

Vlaanderen voor de periode 1990 – 2001 (=

de geboortejaren van de onderzoekspopula-

tie) nader te onderzoeken. Daarbij werd vast-

gesteld dat het geboortecijfer precies in deze

periode in Vlaanderen in vergelijking met de

voorafgaande en latere jaren een daling kende

van -12,81%. Een dergelijke demografische

verschuiving, ook wel ‘ontgroening’ genoemd,

werkt door op de clubgeorganiseerde sport

(Scheerder, 2011a). De pool waaruit de VVB

nieuwe leden zou kunnen hebben gerekru-

teerd was immers duidelijk kleiner dan in de

jaren voordien.

ONDERZOEKDe VVB telde anno 2013 slechts 10506 leden

in de leeftijdscategorie 12-18 jaar, terwijl het in

2008 nog 12021 leden waren. Deze daling is in

de eerste plaats te wijten aan een verminderde

instroom van nieuwe clubleden, maar ook aan

figUUr i: Evolutie van het aantal nieuw aangesloten VVB leden in de leeftijdscategorie 12-18 jaar (2007-2013)

Bron: Vlaamse Volleybalbond, 2014

Bond voor Lichamelijke Opvoeding 1 maart 2015

Bew

egin

gsop

voed

ing

064

1E KLEUTERKLAS HOKEY POKEYHet liedje spreekt voor zich, want de vrouw zegt wat we moeten doen.Je doet je linkerarm in: steek je linkerarm uit

Je doet je linkerarm uit: trek je linkerarm weer in

In, uit, in, uit: steek hem rap in en weer uit en weer in en weer uit

Gooi het er maar uit: schudden met je arm voor je

We doen de Hokey Pokey en we gaan maar door: wiegen met de heupen

En zingen daarbij in koor: klappen op de knieën / ronddraaien / klappen

in de handen (kies iets wat best past)

Ooooooh de Hokey Pokey: naar het midden komen

Ooooooh de Hokey Pokey: naar je originele plaats gaan


Ooooooh de hokey Pockey: naar je originele plaats gaan

Je doet je rechterarm in: steek je rechterarm uit

Je doet je rechterarm uit: trek je rechterarm weer in


Gooi het er maar uit: schudden met je arm voor je








Je doet je linkerbeen in: steek je linkerbeen uit

Je doet je linkerbeen uit: trek je linkerbeen weer in


Gooi het er maar uit: schudden met je been voor je








Je doet je rechterbeen in: steek je rechterbeen uit

Je doet je rechterbeen uit: trek je rechterbeen weer in


Gooi het er maar uit: schudden met je been voor je







Ooooooh de hokey Pockey: naar je originele plaats gaan

Je doet je hele lijf in: spring vooruit

Je doet je hele lijf uit: spring achteruit

In, uit, in, uit: spring rap voor en achteruit

Gooi het er maar uit: schudden met je hele lichaam




Ooooooooooooooooh effe wachten: maak een wave beweging van onder

naar boven…





Benodigdheden: Muziekinstallatie

BEWEGINGSLESSEN ROND THEMA PASEN LESBEGIN

Stephanie CoppenS

Bachelor LOemmeline haek

Bachelor LO

BVLO

2

Bew

egin

gsop

voed

ing

065

Thema Pasen en variatie-ideetjes toepassen per kleuterklas

1e kleuterklas 2e kleuterklas 3e kleuterklasAfgebakende zone gebruiken.

Kegels verspreiden in deze zone en kleef de

kaarten op de kegels. De kleuters huppelen

rond op muziek en als de muziek stopt, ste-

ken ze zo snel mogelijk één wasspeld op een

kaart. Zit de kaart echter al vol, dan moeten ze

op zoek gaan naar een andere kaart. Begint de

muziek terug te spelen, huppelen (springen,

dansen, achteruitlopen)

Thema Pasen gebruiken: op de andere helft

van de kaart staan de prentjes van Pasen (die

komen later ook nog terug). Laat de kleuters

rondlopen en roep bv. een speld op het paas-

ei! Kleuters zoeken kaarten met een paasei op

en steken er 1 speld op.

Verspreid over de sportzaal, aan een bank, aan

het klimrek, op een plint.

De kleuters lopen rond op de muziek en als de

muziek stopt, steken ze zo snel mogelijk één

wasspeld op de kaart. Als ze dat gedaan hebben,

gaan ze op hun rug liggen (zo zie je wanneer ze

klaar zijn). Je zet nadien de muziek terug op en

geeft hen een nieuwe kans. Geef hen nog mee

dat als alle kaarten vol zitten, ze terug in een

kring of bank moeten komen zitten.

Thema Pasen gebruiken: Op de andere helft van

de kaart staan de prentjes van Pasen. Geef aan

waar ze het moeten opsteken!

Verspreid over de sportzaal en echt verstopt,

dus onder een plint, onder een bank, onder

een kegel.

De kleuters lopen rond op de muziek en als

de muziek stopt, steken ze zo snel mogelijk

één wasspeld op de kaart. Als ze dat gedaan

hebben, gaan ze op hun rug liggen (zo zie je

wanneer ze klaar zijn). Je zet nadien de mu-

ziek terug op en geeft hen een nieuwe kans.

Geef hen nog mee dat als alle kaarten vol

zitten, ze terug in een kring of bank moeten

komen zitten.

Thema Pasen gebruiken: Op de andere helft

van de kaart staan de prentjes van Pasen.

Geef aan waar ze het moeten opsteken!

1e kleuterklas 2e kleuterklas 3e kleuterklasKringopstelling, werk met een parachute waar

de kinderen op staan. Als ze naar het midden

moeten komen doen ze dat als de kippen. Zet

in het midden van de kring een grote mand

(doos) met eitjes (balletjes) waar de kindjes

met hun poep even moeten overhangen om

een eitje te laten vallen en laat hen dan terug-

keren naar de oorspronkelijke kringopstelling.

Maak 4 nestjes (matjes) in vierkante opstelling

en zet een mand (deel van een plint) in het

midden. De kippen dansen in hun eigen nest.

Als ze naar het midden moeten komen, nemen

ze een eitje (balletje) mee uit hun nest naar de

mand en keren dan terug.

Kleef op voorhand een sticker (etiket uit de

winkel) op de linkerschouder van elk kuiken.

Plaats verschillende eieren (hoepels) in de

zaal. Als de muziek speelt, staan de kuikens

per twee recht tegen over elkaar in een ei.

Tip: toon dit op voorhand eens aan de kuikens.

“Je doet je rechterarm in” (= tik de schouder

zonder sticker van het kuiken)

“Je doet je linkerarm in” (=tik de schouder met

sticker van het kuiken)

Bij ooooooh de Hokey Pokey loopt iedereen vrij

rond tussen de eitjes. De juf of meester helpt

mee aangeven wanneer de kuikens terug in

hun ei moeten.

2E KLEUTERKLAS WASKNIJPERSPELBij het begin van het spel krijgen de kleuters elk 5 wasspelden (afhankelijk van het aantal kleuters). Hoe

meer kleuters hoe minder je er per kindje geeft. Ze steken die op hun T-shirt. Afhankelijk van de leeftijd van

de kindjes spelen we dit spel anders. Kaart (zie figuur) kan in thema gebruikt worden en/of met enkel

de wasknijpers.

1e kleuterklas 2e kleuterklas 3e kleuterklasVerdeel de groep met de gekleurde bierkaartjes

in 4 gelijke groepen. Kleef op enkele kegels in

de zaal een gekleurd blad.

De kinderen verzamelen in het midden van de

zaal. Laat ze een bolletje maken. Met hun bier-

viltje. Als je zegt START moeten ze zo snel moge-

lijk naar een kegel lopen met dezelfde kleur als

op hun kaartje. Roep je STOP komen ze zo snel

mogelijk terug. Je verandert de plaatsen van de

kleuren eens en laat ze het nog eens doen… Je

kan de kindjes ook een ander kleur geven.

Verdeel de klas in twee groepjes en geef de ene

groep een partijvestje of lintje. Zet een afgeba-

kend veld af met banken.

Zet 20 kegels op en verstop hieronder de paas-

schijfjes. Zorg ervoor dat ze met de tekeningen

naar boven liggen. De ene groep mag enkel de

kegels omver leggen waar de ‘paaseitjes’ en

‘hazen’ onder zitten en de andere groep moet

de kegels omleggen waar de ‘mandjes’ en ‘kui-

kens’ onder zitten.

Verdeel de klas in twee groepjes en geef de

ene groep een partijvestje of lintje. Zet een

afgebakend veld af met banken.

Leg 15 kegels plat en zet 15 kegels recht. De

ene groep moet altijd de kegels rechtzetten

en de andere groep moet altijd de kegels plat

leggen. Na twee minuten laat je op je duide-

lijk STOP-signaal de kindjes op de bank zitten

en tel je de status. De ploeg die wint krijgt

een gouden kaart. Speel the best of 3.

3E KLEUTERKLAS KEGELSPELBenodigdheden: kegels, partijvestjes, gekleurde bierviltjes en paaskaartjes


Bew

egin

gsop

voed

ing

066

Zelfgestuurd werken in de kleuterklas. Hoe pak je dat aan? In

deze sessie willen we jullie laten kennismaken met eenvou-

dige en leuke beweegvormen en hoe je zelf aan de slag gaat

bij het maken van alternatieve materialen.

ZELFGESTUURD WERKENElke kleuter krijgt een schijfje met daarop vier afbeeldingen die

gelinkt zijn aan het thema Pasen. De paashaas, een paasmand,

het paaskuiken en het paasei vormen vanaf nu een vaste

waarde binnen je aanbod beweeglessen. Elke paasschijf heeft

een vast kleur. Wij kiezen ervoor om met de vier basiskleuren

te werken; rood, groen, blauw, geel. Verdeel de verschillende

paasschijfjes in de verschillende kleuren. Bij elke kleur is er ook

telkens één figuur ingekleurd. Neem bijvoorbeeld dat bij het

groene paasschijfje steeds de paashaas ingekleurd is. Bij het

blauwe paasschijfje is dit steeds het paasei, … enz.

Afhankelijk of de kleuters in de 1e,2e of 3e kleuterklas zitten be-

paalt de wijze waarop je hen in contact brengt met de paasschijf.

LESKERN THEMA: PASEN1e kleuterklasElke kleuter krijgt een paasschijf met daarop de vier afbeeldingen. Overloop

met de kleuters wat er allemaal op de paasschijf staat. Hecht ook extra aan-

dacht aan het feit dat niet bij iedereen hetzelfde figuurtje ingekleurd is en

de paasschijf bij anderen ook een andere kleur kan hebben.

Aan de hand van een expressiemoment met muziek verkennen de kleuters

de zaal. Zij kunnen op deze manier ontdekken dat hun figuurtje ook terug te

vinden is in de zaal. Belangrijk is dat je dit vooraf niet vertelt aan de kleu-

ters. Laat hen zelf de zaal en het materiaal ontdekken. Vraag daarna aan de

kleuters of zij dit opgemerkt hebben.

Gebruik de paasschijf als vast halt- en startmoment binnen je les. Laat hen

vrij vlinderen doorheen het parcours en gebruik de figuren als expressieve

voorbeelden.

2e kleuterklasNet zoals in de 1e kleuterklas krijgen de kleuters een paasschijf. Overloop

ook hier met hen kort welke figuurtjes ze allemaal te zien krijgen.

Waar de kleuters uit de 1e kleuterklas vrijblijvend konden vlinderen van de

ene figuur naar de andere moeten de kleuters van de 2e kleuterklas een

vast parcours volgen. Dit is ook te zien op hun paasschijf a.d.h.v. een rich-

tingspijl. Alle kleuters volgen wel dezelfde zin, wijzerzin- of tegenwijzerzin.

Niet alle kleuters starten op dezelfde plaats in het parcours. Dit wordt afge-

leid van hun paasschijfje en welk figuurtje ingekleurd staat.

3e kleuterklasNet zoals bij de 1e en de 2e kleuterklas krijgen de kleuters een paasschijf.

Overloop ook hier met hen kort welke figuurtjes ze allemaal te zien krijgen.

Op deze paasschijven staat ook telkens één figuurtje ingekleurd. Een extra

toevoeging is dat de figuren met elkaar verbonden zijn d.m.v. willekeurige

pijlen die verschillende richtingen aangegeven. De kleuters starten met an-

dere woorden op verschillende plaatsen én volgen verschillend van elkaar

ook andere richtingen. Waar er in de 1e en 2e kleuterklas nog de mogelijk-

heid is om te vlinderen en het parcours vrij te doorlopen blijven de kleuters

nu ook op één vaste plaats. Zo blijft de kleuter bijvoorbeeld bewegen op

de post ‘paashaas’ tot wanneer de juf aangeeft dat er kan doorgeschoven

worden naar een andere post.

Naam Wat heb je nodig Hoe ga je te werk VoorbeeldPaasschijfjes Papier met figuren

Verf

Lamineerfolie

Gekleurd papier

Maak een voorzijde met verschillende figuren op

– afhankelijk van de periode gebruik je een verschil-

lend thema – en de achterzijde is in één kleur. Lami-

neer de schijfjes.

Expressie bamboestick met

tennisballenBamboestokken

Tennisballen

Foamballetjes

Neem bamboestokken van ongeveer 50cm lang.

Neem twee tennisballen en maak er een klein snee-

tje in.

Prik de twee tennisballen op de uiteinden van de

bamboestok.

Prik de foambal op het uiteinde van de bamboestok.

ALTERNATIEVE MATERIALEN ALS BASIS VOOR EEN GESLAAGDE EN UITDAGENDE LES

4

Bew

egin

gsop

voed

ing

067

Naam Wat heb je nodig Hoe ga je te werk Voorbeeld

Gevulde washandjes Oude washandjes

Plastieken dopjes

Rijst

Wol

Krantenpapier

Eierdozen

Vul de washandjes elk met een verschillend

materiaal. Op deze manier krijg je een onder-

scheid in structuur/gewicht.

Gekleurde bierviltjes Bamboestokken

Tennisballen

Foamballetjes

Kleur de bierviltjes elk in een basiskleur, rood,

geel, blauw, groen. Lamineer deze zodat de

verf niet kan uitlopen.

Bloempotten

Plastieken bloempotjes

met bovenaan gaat-

jes in

Klaar voor gebruik!

Gevulde koffiedozen

Koffiedozen of tennis-

ballendozen

Rijst

Zand

Vul de dozen met rijst of zand. Je kan er ook

voor kiezen om de dozen niet te vullen zodat

je een verschil krijgt in gewicht.

Krantenstokken met

gekleurde uiteinden

Krantenpapier

Gekleurde kleefband

Rol de krant er strak op en bind deze goed

vast met tape. Doe daarna rode en blauwe

tape aan elk uiteinde.

Wasknijpers met

basiskleuren

Wasknijpers met

basiskleurenHouten

wasknijpers

Verf

Verf de uiteinden van de houten wasknijpers

in de vier basiskleuren.

TIP: Kan als hulpmiddel dienen om de kinde-

ren te leren knijpen.


Han

dbal

120

Tijdens een handbalwedstrijd dient een leer-

ling bij elke motorische actie steeds zijn cog-

nitieve vaardigheden aan te spreken om tot

een gepaste actie te komen in een welbe-

paalde spelsituatie. Gezien het feit dat deze

cognitieve vaardigheden vaak de effectiviteit

van een actie zullen bepalen, moeten we er

voldoende belang aan hechten. Om leerlingen

degelijk voor te bereiden op hun rol als speler

in wedstrijdsituaties lijkt het raadzaam om de

transfer van ‘denken en doen’ na te streven

door dit te implementeren in de leerinhouden

van een les. Dit principe betekent concreet

dat we leerinhouden aanbieden waarbij een

leerling zowel motorisch als cognitief wordt

uitgedaagd. We moeten er dus naar streven

om onze oefenstof zo samen te stellen dat een

leerling bij een motorische actie dient na te

denken en niet ’op automatische piloot’ gaat

bewegen. Op die manier slagen we er ook in

om de beschikbare lestijd beter te gebruiken.

Een natuurlijke manier om het principe ‘den-

ken en doen’ toe te passen zijn spelvormen.

Spelen betekent dat een leerling vrij kan han-

delen binnen vastgelegde grenzen van ruimte

en tijd. Spelend leren houdt tevens in dat een

leerling vaardigheden (technieken, tactieken,

beslissingen nemen,…) dient uit te voeren

in een omgeving die dicht aanleunt bij een

wedstrijdomgeving, waardoor er een grotere

leertransfer mogelijk is. Daarnaast lenen spel-

vormen zich uitstekend om persoonsdoelen

na te streven en te bereiken. Enkele van de

talrijke voorbeelden die aan bod kunnen ko-

men en waarin je als leerkracht je leerlingen

kan sturen en coachen: samenwerken, fair

play, omgaan met winst en verlies, probleem-

oplossend gedrag, creativiteit, respect, om-

gaan met angst (voor de bal), leiding geven

en aanvaarden (gekwetste leerlingen kunnen

bijvoorbeeld ingeschakeld worden als spellei-

der of scheidsrechter), etc.

Hieronder zijn een aantal spelideeën te vinden

die leerlingen voorbereiden op een les hand-

bal. Uiteraard zijn verschillende aanpassingen

mogelijk om het spel af te stemmen op de

specifieke noden van elke leerlingengroep.

SPELEND OPWARMEN VOOR EEN LES HANDBAL

Joeri Van de Voorde- Licentiaat LO + trainer A handbal- Leerkracht LO secundair onderwijs, praktijkassistent handbal UGent, VTS-docent handbal, clubtrainer HC Eeklo

Kernwoorden: handbal – spelvormen – principe “denken en doen” – spelend leren in opwarming – beslissingen nemen

6

Doelstelling(en) Beschrijving Figuur

functioneel en doelgericht

vrijlopen zonder bal

slagworp als passtech-

niek toepassen onder

tijdsdruk met bewegende

ontvanger(s)

passselectie van

balbezitter

dribbelend tegenstanders

ontwijken door de prooi

Basisspel: ‘teamtikker’

Doel: je probeert als ploeg één prooi te tikken met één bal. De ploeg-

leden mogen niet dribbelen om zich te verplaatsen. Het teamlid dat de

prooi kan aantikken met de bal wordt de volgende prooi en de getikte

prooi sluit aan bij het tikkende team.

Variaties (progressie/regressie):

grootte ploeg (gemiddeld ca. 4 tikkers per prooi)

beperkingen prooi (in dribbel, verplaatsingsvorm,…)

meerdere ploegen die elk een prooi vangen

prooien laten wisselen tijdens spel (door bijvoorbeeld een partijhesje

in de hand te houden van de ploeg die hem vangt en dit te wisselen

met partijhesje van een andere prooi)

rollen omkeren waarbij 1 tikker (in dribbel) probeert de teamleden

in balbezit aan te tikken

Benodigdheden:

2 ballen per ploeg (als je de prooi laat wegdribbelen)

hesjes om verschillende tikploegen van elkaar te onderscheiden

aanval: ruimte tussen

verdedigers aanvallen

(~ vlotten en/of

parallelloop)

verdediging: met bal mee

bewegen (positiespel) en

balinterceptie

Basisspel: ’doelgebiedbal’

Doel: je probeert als balbezitter de bal in het doelgebied neer te leggen

zonder getikt te worden door een verdediger binnen de vrijeworplijn.

Als een aanvaller in balbezit wordt getikt, moet hij een pass geven en

kan hij niet meer scoren vooraleer hij buiten de vrijeworplijn is geweest.


aantal aanvallers / verdedigers (+ verhouding): op schoolniveau

zorg je ervoor dat de aanval steeds in een meerderheidssituatie is

welke aanvalsposities bezetten: je kan dit doen op een deel van

het doelgebied of over een volledig doelgebied

verdedigers ook buiten de vrijeworplijn laten verdedigen om aanval

meer onder druk te zetten

Benodigdheden:

1 bal voor de aanvallende ploeg

partijhesjes om de ploegen te onderscheiden van elkaar






ontvanger(s)

werpen met een bots

(moeilijker te onder-

scheppen)

passselectie van

balbezitter

Basisspel: ‘levende doelen’

Doel: twee spelers van elk team nemen een stok/paaltje vast en vormen

een levend doel. Deze spelers komen niet in balbezit. Ze mogen lopen en

draaien, maar houden stok/paaltje steeds op heuphoogte. Je kan scoren

door de bal door het doel van de tegenstander te werpen.


aantal doelen

scoren in eigen doel (regressie)

Benodigdheden:

1 bal

badmintonpaaltjes of hockeysticks als doelen


Han

dbal

121




vrijlopen en positie nemen

zonder bal

doelgebied leren kennen

slagworp als passtechniek

toepassen (spel wordt

vertraagd door het neer-

zitten)

Basisspel: ‘zithandbal’

Doel: je kan enkel deelnemen aan het spel als je neerzit op je zitvlak. Je

mag wel rechtstaan om je te verplaatsen, maar om de bal te ontvangen of

te verdedigen (= bal aan te raken) moet je neerzitten. Je scoort door de bal

van een medespeler te ontvangen in het doelgebied (= scorezone).


scoren door te werpen in doel(en)

enkel laten neerzitten na het ontvangen van de bal om te leren pass

te geven vanuit moeilijkere positie (passbeslissing + vrijlopen)

Benodigdheden:

1 bal


samenwerken als team

strategie bepalen en uit-

voeren als team




ontvanger(s)

werpen naar een vast (en

bij de variatie ook bewe-

gend) doel

juiste positie kiezen als

verdediger tussen balbezit-

ter en doel

afweren van de bal als

verdediger

Basisspel: ‘kegelbal’

Doel: je probeert als ploeg (minimum per 3) zoveel mogelijk kegels te

bezitten. Je verovert een kegel door die met de bal omver te werpen/du-

wen. Je beschermt de eigen kegels door ze af te schermen voor de andere

teams. Elke ploeg houdt te allen tijde slechts 1 bal in bezit en heeft een

kamp in één hoek van de zaal.


veroverde kegels moeten worden teruggezet als je de rover kan

aanwerpen vooraleer de kegel in zijn kamp is neergezet

Benodigdheden:

1 bal per ploeg

3 kegels per ploeg

3 kleuren partijhesjes om de vier ploegen te onderscheiden

van elkaar

balbanen inschatten en

vangvaardigheid

gericht werpen naar een

vast doel


vrijlopen en positie nemen

als aanvaller (zonder bal)

en als verdediger in

functie van balinterceptie

Basisspel: ‘muurbal’

Doel: je probeert als balbezitter de bal tegen de muur te werpen,

zodanig dat een medespeler de bal kan vangen. De bal mag niet botsen

en niet worden aangeraakt door een tegenstander om te kunnen scoren.

Er kan geen twee keer na elkaar op dezelfde muur worden gescoord.

Verdedigers trachten de bal te onderscheppen.


Enkel nog toelaten dat er via vastgelegde / beperkte oppervlakken

kan worden gescoord (bijvoorbeeld tchouks, basketbalborden,

schuin vlak zoals een gekantelde tafel of plint,…)

Aantal ‘doeloppervlakken’ zal de moeilijkheidsgraad bepalen

Scoren zoals in tchoukball: hierbij wordt de ploeg in balbezit niet

gehinderd in zijn aanvalsopbouw, maar moet de verdedigende

ploeg trachten de terugkaatsende bal te vangen. Hierbij mogen de

aanvallers de verdedigers niet hinderen om de bal te vangen. Als de

bal op de grond botst binnen het speelterrein wordt er een punt gescoord.

Tchoukball-variatie waarbij de aanvalsopbouw wel mag gestoord worden

Han

dbal

122

8


Beide score-variaties combineren met twee verschillende

‘doeloppervlakken’

Benodigdheden:

1 bal voor de aanvallende ploeg


twee à vier muren of doeloppervlakken in de zaal die geschikt zijn

om bal op terug te botsen






ontvanger(s)

werpen met een bots (als

voorbereiding op samen-

spel met cirkelspeler)

passselectie van balbezitter

Basisspel: ‘matbal’

Doel: je kan scoren door een botspass via een mat naar een ploeggenoot te

geven. Niemand mag op de mat lopen.


aantal matten

matten vervangen door plintdelen, fietsbanden, hoepels,…

botspass door benen van medespeler (van achter naar voor)

die bal na bots moet vangen voor lichaam

Benodigdheden:

1 bal

3 à 5 kleine turnmatjes


werptechnieken als doel-

worp in dwingende situatie

toepassen

bv. sprongworp, heupworp,…

afblokken of doelen ver-

hinderen als (doel)verde-

diger

Basisspel: ‘handbal met volleybalnet’

Doel: je kan scoren door over volleybalnet te werpen naar handbaldoel (dat op

eindlijn van volleybalterrein staat). Iedereen kan werpen of werpen verhinderen.


meerdere ballen in spel

nethoogte aanpassen

werken met vaste blokspelers aan net i.f.v. afblokken bal

onder het net laten werpen (heupworp laten toepassen)

aantal doelen

doelen vervangen door plinten, matten,…

Benodigdheden:

1 bal per ploeg

volleybalterrein met net

2 (handbal)doelen

aanval: vrije ruimte leren

observeren en ruimte tus-

sen verdedigers aanvallen

(~ vlotten en/of parallel-

loop)

verdediging: tussen aan-

valler en doel positioneren

Basisspel: ‘handbal met volleybalnet’

Doel: je probeert als balbezitter door één van de poortjes te lopen met de bal.

Je mag als balbezitter maximum één keer dribbelen. De verdedigers kunnen

scoren verhinderen door tussen het poortje positie te nemen, waardoor de

aanvallers op zoek moeten naar een ander poortje.


aantal poortjes

verdedigers toelaten om de poortjes te sluiten

aanvallers toelaten om de poortjes te verplaatsen

pass langs zelfde weg door poortjes nadat ontvanger er is doorgelopen ~

andere doelstellingen

Benodigdheden:

1 bal

8 kegels of badmintonpaaltjes

partijhesjes om de ploegen te onderscheiden van elkaarHan

dbal

123


Om de krachtbalsport bij de schoolgaande jeugd en leerkrachten Licha-

melijke Opvoeding te introduceren hebben wij een schoolse variant ont-

wikkeld met name minikrachtbal.

Deze variant van competitiekrachtbal wordt op een veel kleiner veld en

met aangepaste spelregels gespeeld. Minikrachtbal is een leuke, zeer

intense en snel toegankelijke vorm waarbij elke leerling nauw betrokken

is bij het spel.

Het is deze vereenvoudigde vorm die wij op woensdagnamiddag i.s.m

Stichting Vlaamse Schoolsport aanbieden in de scholencompetities.

De fiches hierna zijn opgebouwd met minikrachtbal als einddoel. Er wor-

den een aantal basistechnieken meegegeven die vrij snel in de spelvorm

minikrachtbal toegepast kunnen worden. In de krachtbalspeeltuin ge-

ven wij nog een aantal – in moeilijkheidsgraad variërende - oefeningen

en spelvormen mee die aan bod kunnen komen in de verschillende gra-

den bij de voorbereiding op minikrachtbal of algemener bij het werken

aan bv. balvaardigheid.

Indien u wil kennismaken met het spelconcept van de competitievorm

verwijzen wij u graag door naar de demo die op www.krachtbal.be te

vinden is.

Voor meer informatie kan u ook altijd terecht bij

Falos Krachtbal, Vlaamse Krachtbalfederatie vzw, Lieven Bauwensstraat 20,

8200 Brugge, www.krachtbal.be; [email protected]; 0474 84 99 14

FALOS KRACHTBAL - VLAAMSE KRACHTBALFEDERATIE VZW

KRACHTBAL OP SCHOOL: MINIKRACHTBAL (DEEL 1)

Krac

htba

l 005

TECHNIEK - VANGEN

Door het gewicht en de omvang van de bal is het belangrijk te benadrukken

dat de bal best als volgt gevangen wordt

• op de handpalmen of de onderarmen

=> nooit met de vingers naar de bal wijzen.

• De bal onmiddellijk tegen de borstkas klemmen.

• Bij het vangen van hoge ballen is het belangrijk de bal te begeleiden

(= lichtjes door de knieën buigen)

Startoefening:

Extra oefeningen: zie krachtbalspeeltuin in het volgende nummer.

Vangbal:

één speler van de groep met bal gaat

zo’n 6 meter voor de groep staan. De spe-

lers van de groep stellen zich op in een rij

achter elkaar. De speler met bal gooit de

bal onderhands recht omhoog. De eerste

speler van de groep loopt naar voor en

probeert de bal te vangen. De werper

sluit aan bij de groep. De vanger wordt

werper.

Varianten: afstand variëren of uitgangs-

houding vanger veranderen (zithouding,

buiklig, …)

(ev. leerkracht gooit bal omhoog, leerlin-

gen vangen )

10

Krac

htba

l 006

TECHNIEK - PASSENPassen = bal doorgeven naar een medespeler.

In krachtbal is de manier van passen vrij maar enkel achterwaartse en zijwaartse passen

zijn toegelaten. Men mag lopen met de bal in de handen.

Bijkomend:

• bal laten vallen bij het geven van een pas = bal aan de tegenpartij of doelpunt indien bal in

doelgebied valt (zie verder)

• langer dan 5 seconden passen geven = bal aan de tegenpartij.

Een vaak gebruikte en veilige manier van passen in de krachtbalsport is de onderhandse pas.

Beschrijving:

bij een onderhandse pas vertrekt de bal op heuphoogte en zijn de palmen van de handen naar

boven gericht. Bij uitvoeren van een onderhandse pas beschrijven de handen een voor- opwaartse

baan. Het lichaam van de pasgever is zijwaarts gericht zodat de bal langs het lichaam gezwaaid

kan worden.

Didactiek: oefening demonstreren en laten uitvoeren.

Uitvoerders wijzen op

1° positie van handen en voeten: handen onder de bal - voeten dwars op werprichting

2° BEIDE armen voorwaarts zwaaien bij het passen. (follow through)

3° bal moet gemakkelijk gevangen kunnen worden door medespeler (ter hoogte van de borstkas)

Stap 1: vangen in stilstand

de spelers opstellen in een cirkel. De bal

in wijzerzin doorgeven, stelselmatig de

afstand tussen de spelers groter maken

en/of de snelheid verhogen.

Vangtechniek: de bal op de onderarmen

vangen (vingers niet naar voor - ev. vuist

maken) en tegen de borstkas brengen.

Speels accent:

inhaalbal, 2 ploegen - telkens 1 speler

overslaan,....

Variante: vangen van boogbal

idem vorige maar de bal in een hoge boog

naar de volgende speler werpen.

Oefeningen:

1.1 Per 4 één bal. 2 aan 2 op zo’n 4 meter

van elkaar. De bal doorgeven naar elkaar

en aansluiten aan de overkant. Vangtech-

niek benadrukken.

Speels accent: snel en nauwkeuring pas-

sen => gedurende 2 minuten zoveel moge-

lijk passen geven. Als de bal op de grond

valt opnieuw op nul starten. Klasrecord?

1.2 Idem 1.1 maar met de volledige groep

een groot vierkant vormen. De spelers

gelijk verdelen over de hoeken. De bal

doorgeven in wijzerzin. De pasgever volgt

altijd de bal.

1.3 Idem 1.2 maar de passen in wijzerzin,

de pasgevers lopen in tegenwijzerzin.

Startoefeningen:


Krac

htba

l 007

TECHNIEK – WERPEN NEKWORP

In aanvallend opzicht zijn de nek- en de rugworp de belangrijkste technieken.

Men kan enkel scoren bij de tegenstander met de nek- of rugworp.

Bij de beide technieken staat de symmetrische uitvoering van de beweging centraal. Niet symmetrische uitvoering wordt bestraft.

Het onderscheid tussen ‘passen’ en ‘werpen’:

• passen is altijd naar een medespeler (dus: gemakkelijk te vangen)

• werpen is de bal zo gooien dat de tegenstander de bal niet kan vangen.

• Nekworp

Opbouw:

1/ Uit stand:

De speler staat in voorwaartse spreidstand met de bal in beide handen voor het lichaam (duimen naar buiten

gericht). De bal wordt achter het hoofd gebracht (duimen naar elkaar toe draaien), de romp wordt lichtjes

naar achter gebogen. Als de bal met gebogen armen achter het hoofd gebracht werd, lichtjes door de knieën

buigen. De beide armen worden daarna naar voor gezwaaid en gelijktijdig met romp en de benen gestrekt

(= buig-strekbeweging).

• de bal van voor het lichaam met 2 handen achter het hoofd brengen

• de benen in voorwaartse spreidstand (foto) (NIET met 2 voeten naast elkaar!)

• Door een buig-strek beweging van zowel armen als benen de bal met een symmetrische zwaaibeweging

naar voor gooien.

Tip: De handen goed achter de bal plaatsen bij het gooien.

Oefening 1: Nekworp uit stand:

Groepjes van een vijftal spelers. 3 spelers aan de ene kant, 2 spelers daar recht tegenover op een viertal meter.

De bal start altijd aan de kant waar de meeste spelers staan.

De speler staat in voorwaartse spreidstand en houdt de bal met beide handen voor het lichaam. De bal wordt

achter het hoofd gebracht (duimen naar elkaar toe draaien, vingertoppen naar buiten draaien) - de handen

zijn achter de bal, de knieën worden gelijktijdig lichtjes gebogen. Door een buig-strekbeweging de bal in voor-

waartse richting werpen.

De werper volgt de bal en sluit achteraan aan in de groep aan de overzijde, enz. (afstand variëren en

ev. hinkbeweging zonder aanloop inbouwen).

2/ Na aanloop:

Tijdens de aanloop wordt de bal voor het lichaam gehouden (niet boven het hoofd).

De aanloop is steeds een versnelling. Dat betekent dat de speler op het snelste punt de overgang

aanloop - werpbeweging maakt. Hoe sneller de aanloop en hoe beter die overgang, hoe verder de worp.

Extra oefeningen: zie krachtbalspeeltuin in het volgende nummer.

12

Krac

htba

l 008

Overgang aanloop-werpbeweging gebeurt door drietijdenbeweging

Drietijdenbeweging:

Speler die links afstoot zal linkervoet naar voor plaatsen (stap), hinken op

dat been (hink - foto) en daarna rechtervoet naar voor plaatsen (stap). Bij

de eerste stap wordt de bal achter het hoofd gebracht. Bij de hink blijft de

bal achter het hoofd om bij de tweede stap (voet op de grond plaatsen)

de bal naar voor te werpen.

Bij het hinken wordt de bal boven/achter het hoofd gebracht, één been

wordt gebogen voorwaarts omhoog gezwaaid. Om te werpen zet men

die vrije voet op de grond (stap) en gooit men de bal voorwaarts.

Aandachtspunten

1° bal voor het lichaam bij het lopen

2° bal volledig achter het hoofd brengen bij de hink

3° voeten op de grond bij het werpen van de bal

Oefening 2: Nekworp na aanloop:

Geef enkele demonstraties en laat de spelers de beweging nadoen.

Heel wat zullen spontaan een technisch correcte worp uitvoeren. Laat een

beetje inoefenen. Daarna kun je een aantal spelers die de beweging cor-

rect uitvoeren laten demonstreren + ev. enkele demonstraties van slechte

worpen waarbij je op de fouten wijst.

Afdaling: indien de hinkbeweging voor problemen zorgt => laat leer-

lingen vrij huppelen door de zaal. Huppelen = afwisselend hinken op

linker- en rechtervoet. Laat hen daarna hinken op hun voorkeurvoet (bv.

na signaal)

Spelvorm: kegelwerpen

• Verdeel in groepen.

• Voor elke groep 1 kegel. Eén speler van elke groep gaat achter de

kegel van zijn groep staan.

• Vanaf bv. 6 meter met een nekworp de kegel proberen rechtstreeks

te raken (bal niet eerst op de grond). Raken = 1 punt. Wie scoort

meeste punten binnen bv. 2 minuten.

• Na een worp: werper gaat achter kegel staan, speler die achter ke-

gel stond brengt de bal terug, geeft een pas naar de volgende wer-

per en sluit aan in de groep.

Variante: 2 kegels plaatsen – één op 6 meter, één op 9 meter. Dichtste

kegel raken = 1 punt, verste kegel raken = 3 punten. Wie scoort meeste

punten in bv. 2 minuten.

TECHNIEK – WERPEN RUGWORP

Per 4 opgesteld in een vierkant.

• Speler 1 geeft een pass naar speler

• 2 voert een rugworp uit naar speler 3.

• Speler 3 vangt de bal en geeft een pass

naar speler 4.

• Speler 4 voert nu een rugworp naar speler

1, die weer een pass geeft naar speler 2,…

Na x aantal beurten wordt er gewisseld.

Motivering: De rugworp is een vrij eenvoudige techniek en als die gelijktijdig met de nekworp

aangebracht wordt, wordt deze laatste – hoewel het de meest doeltreffende techniek is - minder

gebruikt.

Beschrijving:

Bij de rugworp staat de werper met de rug naar de werprichting. De bal wordt met beide handen

voor het lichaam gehouden. De speler buigt diep door de benen (bal tussen de knieën). Bij het

strekken van de benen wordt de bal met een symmetrische zwaaibeweging van beide armen

over het hoofd gegooid. Mag enkel uit stand. Na de uitvoering landt de werper in handen- en

voetensteun.

Oefening:

Wij geven er de voorkeur aan om de rugworp

pas aan bod te laten komen als de leerlingen de nekworp heel goed beheersen.

(Wordt vervolgd)


Redenen waarom jongeren gestopt zijn met volleyballenOp basis van het kwalitatieve en kwantitatieve

onderzoek naar de redenen waarom respon-

denten gestopt zijn met volleyballen in club-

verband (Figuur III) kon worden geconcludeerd

dat een problematische tijdscoördinatie samen

met praktische factoren voor deze groep van

respondenten veruit de belangrijkste redenen

waren. Dit houdt verband met de moeilijkhe-

den die zij ondervinden om de trainingen

wedstrijdmomenten in hun planning in te pas-

sen en - belangrijker nog - met hun bewuste

keuze op een gegeven moment om aan an-

dere tijdsbestedingen (hobby’s, andere spor-

ten en school) prioriteit te geven. De prakti-

sche factoren houden bijna uitsluitend verband

met medische redenen (blessures), de minder

goede bereikbaarheid van de sportfaciliteiten

alsook met verhuis of het volgen van hogere

studies buiten de woonplaats.

Bovendien bleek uit deze analyse dat de res-

pondenten een aantal bijkomende redenen

opgaven die op basis van de literatuurstudie

niet meteen konden worden geïdentificeerd.

Het betreft in eerste instantie de reden ‘in-

compatibiliteit leeftijdsgroep’, wat betekent

dat een respondent buiten zijn wil om in een

hogere of lagere leeftijdsgroep (of op een te

hoog of te laag niveau) terecht komt om te

trainen, wat ten koste gaat van andere moti-

verende factoren (zoals plezier en vrienden).

Dit gebeurt vaak omdat de samenstelling van

de clubleden qua leeftijdscategorieën onvol-

doende uitgebreid is, of omdat het clubbestuur

of de trainer het zo beslist.

Uit de verdere inhoudsanalyse van de ant-

woorden op de enquêtevragen bleek de trai-

ner veruit de belangrijkste factor te zijn die

heeft meegespeeld in de drop-outbeslissing

van jongeren(gemiddelde score van 3,87 op

een 6-punts likertschaal), evenals de daarmee

samenhangende subcategorieën ‘kunde van

het feit dat veel jonge volleyballers hun volley-

balclub vroegtijdig verlaten (drop-out). Om in-

zicht te verkrijgen in het drop-outfenomeen in

het Vlaamse volleybal, diende te worden on-

derzocht welke factoren het lidmaatschap van

jeugdspelers in hun volleybalclub positief en/

of negatief beïnvloeden en welke drop-outre-

denen door de onderzoekspopulatie het vaakst

worden aangehaald. Onderhavig onderzoek

steunde op deze drie onderzoeksvragen:

1. Wat zijn de redenen van drop-out bij

Vlaamse volleyballers in clubverband tus-

sen 12 en 18 jaar?

2. En daaraan aansluitend: Is de drop-out in

de onderzoeksgroep genderspecifiek?

3. Is het gebrek aan plezier de belangrijkste

drop-outreden bij spelers tussen 12 - 18

jaar?

Ter beantwoording van deze vragen werd - re-

kening houdend met de multicausale aard van

sportdrop-out - getracht de factoren te iden-

tificeren die het clublidmaatschap van jonge

volleybalspelers beïnvloeden. Omdat uit meer-

dere in de review besproken theorieën en mo-

dellen gebleken was dat de intrinsieke moti-

vatie een cruciale rol speelt bij sportdrop-out

bij jongeren, werd in de data-analyse gefocust

op de factoren autonomie (plezierbeleving) en

sociale relaties (in het bijzonder de rol van de

trainer).

Het empirisch onderzoek naar de oorzaken

voor drop-out in de geselecteerde doelgroep

bestaat uit twee fasen: fase 1, een kwalitatief

onderzoek waarin zes adolescenten werden

geïnterviewd die op 12- tot 18-jarige leeftijd

gestopt waren met volleyballen in clubver-

band, en fase 2, een gemengd kwantitatief

- kwalitatief onderzoek in de vorm van een

schriftelijke online enquête (N = 204) met zo-

wel gesloten als open vragen. Voor de prakti-

sche uitvoering van de enquête werd er een

beroep gedaan op de medewerking van de

VVB die de contactgegevens van de respon-

denten ter beschikking stelde.

ONDERZOEKSRESULTATENRedenen waarom jongeren beginnen met volleyballenMet betrekking tot de redenen waarom jon-

geren lid worden bij een volleybalclub kon

worden geconcludeerd dat ontspanning en

plezierbeleving voor de 12- tot 18-jarigen de

absolute hoofdredenen zijn. Dit bevestigt de

eerdere vaststellingen vanuit de literatuur. Ook

het willen verbeteren van de fysieke conditie

scoorde hoog (Figuur II).

figUUr ii: Redenen waarom jongeren beginnen te volleyballen (n=204)

figUUr iii: Redenen waarom jongeren stoppen met volleyballen (n=204)

20

de trainer’ (gemiddeld 4,89) en ‘motivatie van

de trainer’ (gemiddeld 3,56). Ook de ‘autono-

mie (dit heeft betrekking op plezierbeleving

en persoonlijke beleving)’, en ‘coördinatie

tijd (tijd van sport naast andere activiteiten)’

speelden duidelijk mee in de beslissing van de

respondenten, met gemiddelde scores van res-

pectievelijk 3,43 en 3,34.

Een kwantitatieve analyse van de verdere en-

quêtevragen polste naar het belang van diver-

se factoren als reden om te stoppen met vol-

leybal (43 in totaal, zie Figuur IV). Dit toonde

aan dat het hebben van ‘plezier op de training‘

(gemiddeld 5,02) zeer duidelijk het meest

doorweegt in de beslissing om te stoppen met

volleybal in clubverband. In tegenstelling tot

plezierbeleving bleken de factoren ‘familiale

reden’ (gemiddeld 1,81) en ‘financiële aspect’

(1,9) als drop-outreden van geringe betekenis

te zijn. Opvallend was ook dat de 9 belangrijk-

ste drop-outredenen steeds te maken hebben

met het aspect trainer/training.

De rol van de club in de drop-out in volleybalTot slot werden de dropout-factoren geposi-

tioneerd in een kwadrantenanalyse die het

belang dat de jongere hecht aan bepaalde fac-

toren uitzet naast de mate waarin deze facto-

ren aanwezig waren in de club. Daarbij weren

twee waarderingschalen (schaal 1: absoluut

onbelangrijk …. zeer belangrijk; schaal 2:

nooit …. altijd) tegenover elkaar gezet. Aan-

gezien deze verdeling enkel zinvol is voor de

vragen met hoge betrouwbaarheidswaarden

(Cronbachs alfa), werd deze analysemethode

slechts m.b.t. twee thema’s toegepast, met

name 'club' en 'sociale aspect'.

Figuur V op blz 21 toont aan dat de sociale fac-

toren als minder belangrijk ervaren worden in

de drop-outbeslissing, maar dat ze wel duide-

lijk aanwezig zijn in de club. Het organiseren

van niet-sportieve activiteiten door de club

blijkt dus bijvoorbeeld geen efficiënte maat-

regel te zijn om ledendrop-out te voorkomen.

Het contact met teamgenoten, inspraak van

spelers en individuele benadering door de trai-

ner ontbraken veelal in de club, maar zijn geen

doorslaggevende factoren om met de sport te

stoppen.

De kwadrantenanalyse (Figuur VI) bevestigt

dat de plezierbeleving tijdens de trainingen

en/of wedstrijden, de werking/organisatie

van de club, en de mate waarin de trainer de

spelers kan motiveren belangrijke (prioritaire)

factoren zijn voor een sportclub om een vroeg-

tijdige drop-out van jonge leden te voorko-

men. Kwadrant 3 (rechtsonder) bleef leeg, wat

erop kan wijzen dat de belangrijkste club ge-

relateerde redenen van drop-out door de clubs

reeds werden geëlimineerd.

CONCLUSIESDe Vlaamse Volleybalbond registreert in bijna

alle provincies een sterke daling van zijn to-

taal ledenaantal. Anno 2013 waren 62,44%

van alle VVB leden vrouwen en in de leeftijds-

categorie 12 – 18 jaar waren maar liefst 71,38

% van het vrouwelijke geslacht. De terugval

van het aantal mannelijke VVB leden was in de

2007-2013 ongeveer drie keer groter dan bij

de vrouwelijke leeftijdsgenoten. De dalende

ledenaantallen konden in de onderzoekspo-

pulatie niet worden verklaard door een ver-

sterkte drop-out. In tegendeel, in de laatste

jaren is het drop-outpercentage zowel met

betrekking tot de mannelijke alsook vrouwe-

lijke adolescente volleyballers in aanzienlijke

mate verkleind. De vermindering van het VVB

ledenaantal bleek voor de 12 - 18-jarigen in de

DROP-OUT

figUUr iV: Beoordeling belangrijkheid van bepaalde drop-outredenen (kwantitatieve analyse)


figUUr Vi: Positionering van factoren ‘clubaspect’

figUUr V: Positionering van factoren ‘sociaal aspect’

eerste plaats te kunnen worden toegeschreven

aan minder nieuwe inschrijvingen, wat dan

weer kon worden verklaard door een vermin-

derde belangstelling voor het volleybal en een

verkleinde rekruteringspool, veroorzaakt door

lagere geboortecijfers in de voor het onder-

zoek relevante periode.

De eerste onderzoeksvraag of het drop-outfe-

nomeen multicausaal van aard is, werd door

dit onderzoek duidelijk bevestigd. Jongeren

kennen aan zowel persoonsgebonden alsook

sociale factoren duidelijk meer gewicht toe

dan aan externe factoren zoals financiën etc.

Tegen de verwachtingen in bleek echter de in-

vloed die door de ouders en/of vrienden op

de drop-out beslissing van de respondent werd

uitgeoefend met betrekking tot jonge Vlaamse

volleyballers eerder een vrij zwakke drop-out-

determinant te zijn.

De tweede onderzoeksvraag betreffende de

eventuele genderspecificiteit van de drop-out

factoren die bij de onderzoekspopulatie wer-

den vastgesteld, kon op basis van de onder-

zoeksresultaten niet worden bevestigd. De op

de onderzoeksdata toegepaste Independent

Samples T-test waarin de p-waarden allemaal

boven 0,05 lagen, gaf immers aan dat de vrou-

welijke en de mannelijke Vlaamse jongeren

het lidmaatschap in hun volleybalclub om de-

zelfde redenen hadden beëindigd en dat er in

geen van beide groepen bepaalde drop-outre-

denen prevaleerden. In tegenstelling tot wat

volgens de literatuur kon worden verwacht,

kon niet worden vastgesteld dat de sociale as-

pecten in belangrijke mate meespelen in de

drop-outbeslissing (Seefeldt, Ewing & Walk,

1992) of dat negatieve sportervaringen zoals

fysieke en emotionele trauma’s een sterkere

invloed op meisjes dan op jongens hebben op

de drop-outbeslissing (Gilbert, 2001).

Het antwoord op de derde onderzoeksvraag “Is

het gebrek aan plezier de belangrijkste drop-

outreden bij spelers tussen 12 - 18 jaar?” was

duidelijk: plezierbeleving is dé sleutelfactor

voor sportparticipatie en dit is ook de voor-

naamste reden van drop-out. Wanneer de vol-

leybaltrainingen niet meer plezant zijn, wordt

een drop-out vrij snel in overweging genomen.

Het gewicht van plezierbeleving en de daar-

mee gepaard gaande factor motivatie werd in

dit onderzoek eveneens onderstreept door de

zeer grote betekenis die de respondenten toe-

kenden aan de mate waarin de trainer hen kan

motiveren. De trainer speelt voor de sporters

een cruciale rol, van hem wordt in de eerste

plaats verwacht dat hij vriendelijk is en voor

een goede sfeer in het team zorgt.

Deze onderzoeksresultaten tonen aan dat ook

de drop-out van Vlaamse adolescente volley-

ballers meestal in de eerste plaats het directe

gevolg is van motivatieverlies en be-amen

daarmee de conclusies uit ander wetenschap-

pelijk drop-outonderzoek (bv. Vallerand, 2004)

ten volle.

Om de recente drop-outtrend in de jongeren-

sport af te remmen respectievelijk te stop-

pen, dienen sportclubs dus met het groeiend

aanbod aan - al dan niet sportieve - vrijetijds-

activiteiten buiten hun club te concurreren en

meer rekening te houden met de gewijzigde

interesses van de jongeren (Scheerder et al.,

2012). Daarenboven zouden de clubstructu-

ren moeten worden herzien; deze zijn vaak te

sterk op prestatie en competitie gefocust (Gil-

bert, 2007). Ontevredenheid over de trainer,

een te geringe integratie van de jonge spelers

in de clubwerking of de afwezigheid van moti-

verende factoren kunnen redenen zijn waarom

een jeugdspeler van club verandert of zelfs he-

lemaal niet meer in clubverband wil sporten.

Het voorkomen van drop-out bij jonge sporters

is niet enkel van direct belang voor de betref-

fende sportclubs, maar ook voor de individuele

sporter en onze maatschappij. Mensen die op

jonge leeftijd regelmatig sporten zijn immers

ook op latere leeftijd veel sportactiever dan niet-

sporters (Scheerder et al., 2011) en dat heeft ui-

teraard een gunstig effect op de gezondheid op

latere leeftijd, het sociaal kapitaal enz.

Niettegenstaande een drop-out door de sport-

beoefenaar zelf over het algemeen als iets po-

sitiefs wordt ervaren (meer vrije tijd, minder

prestatiedruk…), kan sportdrop-out bij jonge-

ren toch ook negatieve psychologische en fy-

sieke effecten hebben.

Sportclubs en -federaties leveren grote finan-

22

Trefwoorden: drop-out, volleybal, intrinsieke motivatie, adolescenten, clubsport

REFERENTIESALLENDER, S., COWBURN, G., & FOSTER, C. (2006). Under-

standing participation in sport and physical activity among children and adults: a review of qualitative studies. Health

Education Research, 6, pp. 826–835.

BUTCHER, J., LINDNER, K. J., & JOHNS, D. P. (2002). With-drawal from competitive youth sport: A retrospective ten-year study. Journal of Sport Behavior, 25, pp. 145-163.

GILBERT, E.D. (2001). Towards a richer understanding of girls’ sport experiences. Women in Sport and Physical Activity Journal, 10, pp. 117-143.

GILBERT, J.N., WADE, G., MORAWSKI, C. (2007). Coaching strategies for helping adolescent athletes cope with stress. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 78, pp.13-18, 24.

GOULD, D., FELTZ, D., HORN, T. & WEISS, M. (1982). Reasons for attrition in competitive youth swimming. Journal of Sport Behaviour, 5, pp. 155–165.

KREMER, J., TREW, K. & OGLE, S. (1997) Young people’s involvement in sport. London: Routledge.

MATTI, D. (2008). Aussteigen oder weiterspielen? Swiss Volley Magazine, 3, pp. 14-15.

SCHEERDER, J. & SEGHERS, J. (2011). Jongeren in beweging. Over bewegingsbeleid, sportparticipatie en fysieke activiteit bij schoolgaande jongeren in Vlaanderen. Beleid & Management in Sport: 7. Leu-ven: K.U. Leuven.

SCHEERDER, J., THIBAUT, E., PAUWELS, G., VANDERMEER-SCHEN, H., VOS, S. (2011a). Sport in clubverband (Deel 1). Analyse van de clubgeorganiseerde sport in Vlaanderen. Beleid & Management in Sport: 8. Leuven: K.U. Leuven. Afdeling Sociale Kinesiologie & Sportmanagement.

SCHEERDER, J.; THIBAUT, E.; PAUWELS, G., VANDERMEER-SCHEN, H.; WINAND, M.; VOS, S. (2012). Sport in club-verband (Deel 2). Uitdagingen voor de club-georgani-seerde sport. Beleid & Management in Sport: 9. Leuven: K.U. Leuven.

SEEFELDT, V., EWING, M., & WALK, S. (1992). Overview of youth sports programs in the United States. Washing-ton, DC: Carnegie Council on Adolescent Development.

SONSTRÖEM, R.J. (1988). Psychological models. In: R.K. Dishman (Ed.) Exercise Adherence: Its impact on pu-blic health (125-154), Champaign, IL: Human Kinetics.

VAN ROSSUM, J.H.A. (2005). Volhouden of afhaken: Een longitudinaal onderzoek naar talentontwikkeling in de sport, met aandacht voor drop-outs en toppers. Amsterdam, Stichting Human Quality & Performance, p.124.

VALLERAND, R.J. (2004). Intrinsic and Extrinsic Motivation in Sport. Encyclopedia of Applied Psychology. Elsevier Inc., 2, pp. 427.

VLAAMSE VOLLEYBALBOND, geraadpleegd op 25 maart 2014. www.volleyvvb.be

WALL, M., & CÔTÉ, J. (2007). Developmental acitivities that lead to drop out and investment in sport. Physical Education and Sport Padagogy, 12, pp. 77-87.

WEINBERG, R. S., & GOULD, D. R. (2003). Foundations of sport and exercise psychology.

Champaign, IL: Human Kinetics.

WEISS, M. R. (1995). Children in sport: An educational model. In S. Murphy (Ed.), Sport

Psychology Interventions. Champaign, IL: Human Kinetics Books, pp. 39-69.

WOODS, R.B. (2007). Social issues in sport. Champaign, IL: Human Kinetics.

ciële en personele inspanningen om jonge

sportieve talenten te ontwikkelen en suc-

ces op nationaal en/of internationaal niveau

te kunnen boeken. Het vroege afhaken van

spelers is voor sportorganisatoren een zware

aderlating en kan worden beschouwd als een

inefficiënte investering van middelen. Door

het vroegtijdige afhaken van clubleden ver-

kleint daarenboven de pool van potentiële na-

tionale/internationale talenten. Verder heeft

een dalend ledenaantal ook een direct effect

op de clubinkomsten en veroorzaakt de trend

naar een kortdurend lidmaatschap een conti-

nuïteitsprobleem voor de clubs. Door minder

leden aan de club te binden zal er immers een

verminderde nieuwe aanwas van trainers en

bestuursleden ontstaan (Matti, 2008).


HET BELANG VAN OPWARMING EN STRETCHING

jonaS Vanbekbergen, Exercise Testing, Bakala Academy – KU Leuven

joriS VerreyDtSports Biomechanics, Bakala Academy – KU Leuven

Het is goed eens stil te staan bij de verschillen-

de aspecten van een training. Wat is nu de zin

en/of onzin van een opwarming en stretching?

De waarde van een goede opwarming in func-

tie van sportieve prestaties is al lang een hot

topic in de sportwetenschappelijke onder-

zoekswereld. In 2010 hebben onderzoekers de

evidentie van de effecten van een opwarming

bij 32 hooggekwalificeerde studies bekeken.

Zij kwamen tot de conclusie dat een goede op-

warming wel degelijk de sportprestatie verbe-

tert in 79% van de vooraf vastgelegde criteria,

en dit zowel voor topatleten als voor recrea-

tieve sportbeoefenaars.

Algemeen kunnen we de term ‘opwarming’

definiëren als de periode van (relatief lichte)

inspanning voorafgaand aan de eigenlijke in-

spanning met als doel de wedstrijd- of trai-

ningsprestatie te verbeteren. Het lichaam,

meer bepaald de spieren, én de ‘geest’ wor-

den letterlijk en figuurlijk ‘op temperatuur’

gebracht. De fysiologische effecten van een

opwarming bestaan uit het verhogen van het

hartdebiet en de spierdoorbloeding; het op

gang trekken van een adequate energieleve-

ring; het verhogen van de temperatuur en de

flexibiliteit van de spieren. Daarnaast worden

ook de ademhalingsspieren opgewarmd. Met

andere woorden: een adequate opwarming

zorgt er voor dat je lichaam voorbereid is op de

inspanning, vermindert de kans op blessures,

en is het ideale moment om jezelf mentaal op

te laden om optimaal te presteren.

Het verhogen van de lichaamstemperatuur kan

zowel passief (bv. douche) als actief gebeuren.

In functie van sportprestaties is het ‘actief op-

warmen’ het meest aan te raden. Zeker als

de buitentemperatuur laag is, is een goede

opwarming een absolute must. Indien een

atleet moet presteren in een warmere omge-

ving, is het echter ook belangrijk om er voor

te zorgen dat de lichaamstemperatuur niet te

veel stijgt, zeker voor een duurinspanning in

de hitte. De opwarming mag dan niet te lang

duren en tijdens de opwarming worden er

best koelingstechnieken toegepast (ijsvesten,

drinken van ‘ice slurrie’, ...) om te beletten dat

de lichaamstemperatuur net voor de inspan-

ning nog te veel stijgt. Zorg er steeds voor dat

je het vochtverlies door te zweten tijdens de

24

opwarming compenseert door te drinken.

Voor inspanningen van langer dan een uur,

kan het aangewezen zijn om tijdens de op-

warming een koolhydraatrijke (30 à 60 g

koolhydraten) drank te gebruiken. Uit onder-

zoek blijkt dat de opname van koolhydraten

30 à 60 min voor de inspanning doorgaans

niet voor een ‘rebound hypoglycemie’ zorgt

zoals vaak wordt aangenomen.

Training en zeker wedstrijden waarbij er onmid-

dellijk gepresteerd moet worden (d.w.z. wed-

strijden onmiddellijk aan hoge intensiteiten:

tijdrijden, teamsporten, sprintnummers,...),

beginnen dus best met een opwarming. Tra-

ditioneel wordt de opwarming opgedeeld in

een algemeen en sportspecifiek deel. De alge-

mene opwarming bestaat uit een relatief rus-

tige, aërobe inspanning (bv. joggen, fietsen)

gevolgd door stretchoefeningen. Tijdens het

sportspecifieke deel van de opwarming werkt

de atleet dan specifieke bewegingen af, eigen

aan de sport, vaak ook aan hogere intensitei-

ten, zo niet worden enkel de trage spiervezels

opgewarmd. Uit al het onderzoek blijkt vooral

dat dé optimale opwarming niet bestaat. In

functie van elke individuele atleet, iedere

sport en elke sportdiscipline zal het optimale

opwarmingsprotocol uit verschillende activitei-

ten bestaan (actief, passief en/of specifiek),

met een totaal verschillende structuur op vlak

van intensiteit, duur, recuperatiepauzen, ...

STRETCHEN TIJDENS DE OPWARMING?Stretching is een klassiek onderdeel van een

opwarming als voorbereiding op een inspan-

ning of een wedstrijd. Het wordt algemeen

aangenomen dat stretching tijdens de opwar-

ming de prestatie zal verbeteren en het risico

op blessures verkleint. Uit recente onderzoe-

ken blijkt evenwel dat statisch stretchen voor-

afgaand aan een inspanning een negatieve

invloed heeft op de maximale spierkracht en

de explosiviteit tijdens de daaropvolgende in-

spanning.

Hierbij wordt er al een belangrijk verschil aan-

gegeven tussen de wijze waarop deze stret-

ching wordt uitgevoerd. Er zijn 2 manieren: de

‘klassieke’ statische stretching en de dynami-

sche stretching. Bij statische stretching wordt

de spier passief in een verlengde positie ge-

bracht en gestretcht gedurende een bepaalde

tijd. Bij dynamische stretching wordt de spier

tijdens een functionele beweging in een ver-

lengde positie gebracht. Voorbeelden van dy-

namische stretching zijn skipping, lunges, de

hiel naar het zitvlak brengen tijdens het lopen,

het been uitzwaaien, enz. Het lichaam is tij-

dens dynamische stretching dus continu in be-

weging en de uitgevoerde stretchingsoefenin-

gen kunnen sportspecifiek gekozen worden.

IS STATISCH STRETCHEN NOG NUTTIG?Onderzoek heeft aangetoond dat statisch stret-

chen tijdens de opwarming een negatief effect

heeft op de maximale spierkracht, sprong-

hoogte, sprintsnelheid, explosiviteit en reac-

tietijd. Toch blijken deze negatieve effecten

minder uitgesproken te zijn bij goed getrainde

atleten. Dynamisch stretchen daarentegen

heeft zowel een positieve invloed op flexibi-

liteit als op spronghoogte, sprintsnelheid en

behendigheid. Door het continu in beweging

zijn koelt het lichaam ook niet af en wordt de

bloedsomloop gestimuleerd. Door de keuze

van de juiste oefeningen kan de opwarming

ook sportspecifieker uitgevoerd worden.

Het nut van statisch stretchen tijdens de op-


Bakala Academy – KU Leuven is een nieuw hoogstaand onderzoeks- en testcentrum ontstaan uit een samenwerking tussen ZB Sports Development en de KU Leuven. Sa-men willen zij een 'Center of Excellence' uitbouwen in de wereld van wetenschap, sport en coaching. Bakala Academy – KU Leuven wil zich onderscheiden als een ‘world-class’ academie voor onderzoek, in-novatie en onderwijs in de sport.

Voor meer info: www.bakala-academy.com

Uit het VSF Magazine, nummer 3, 2013.

TIPS VOOR EEN GOEDE OPWARMING• Start steeds met een goede submaximale aerobe opwarming.

• Voer daarna korte (< 45 sec) statische rekkingen uit aan een lage tot matige

intensiteit, voornamelijk omwille van het letselpreventieve effect.

• Daarna is het belangrijk om dynamische stretchingsoefeningen te doen waarbij

de volledige beweeglijkheid wordt gebruikt. Kies voornamelijk oefeningen die

sport-specifiek zijn.

• Eindig de opwarming met intensievere sportspecifieke oefeningen, zoals

bijvoorbeeld korte spurtjes, baloefeningen bij het voetbal, mini-wedstrijdjes

onderling, enz.

• Beperk de duur van de opwarming in warme omstandigheden. Gebruik eventueel

koelingstechnieken.

• Drink tijdens de opwarming om je vochtverlies te compenseren. Gebruik

een koolhydraatrijke drank als je inspanning langer dan een uur duurt.

warming is afhankelijk van de sport. Bij bij-

voorbeeld turnen en balletdansen is er een

grote flexibiliteit nodig om de bewegingen te

kunnen uitvoeren. Statisch stretchen tijdens de

opwarming kan hierbij helpen om de nodige

beweeglijkheid te verkrijgen. Bij bijvoorbeeld

lopen en balsporten is deze maximale beweeg-

lijkheid vaak niet nodig, en is langdurig statisch

stretchen dan ook minder aangewezen.

In het kader van letselpreventie blijkt statisch

stretchen wel nuttig te zijn in het voorkomen

van spierscheuren. Ter preventie van andere

letsels is er (nog) geen evidentie gevonden.

Verder onderzoek is evenwel nodig om de rol

van statisch stretchen voor letselpreventie te

verduidelijken.

De negatieve effecten van statisch stretchen

kunnen beperkt worden door de totale duur

van de stretch per spiergroep te beperken tot

< 45 sec. De intensiteit van de stretch mag niet

maximaal zijn maar moet beperkt worden tot

op het punt dat het onaangenaam aanvoelt.

Verder moet het statisch stretchen steeds geïn-

tegreerd worden in een volledige opwarming

waardoor het negatieve effect zeer beperkt is

of teniet wordt gedaan.

STRETCHEN NA EEN INSPANNING?Vele sporters stretchen na een inspanning. De

reden waarom dit wordt gedaan komt waar-

schijnlijk voort uit de idee dat spierpijn na het

sporten het gevolg is van spierspasmen. Deze

idee wordt de laatste jaren meer en meer in

vraag gesteld. De typische spierpijn na het

sporten wordt nu ook beschre-

ven als DOMS, Delayed-Onset

of Muscle Soreness, en is waar-

schijnlijk het gevolg van kleine

scheurtjes, zogenaamde micro-

traumata in de spiervezels. Stret-

ching na de inspanning zou een

negatief effect hebben op deze

scheurtjes en bijgevolg niet aan-

gewezen zijn. Of stretchen na een

inspanning al dan niet een negatief

effect heeft, is vooralsnog niet dui-

delijk. Verder onderzoek hierover is

noodzakelijk.

26

Judy Murray pleit voor huiswerk lichamelijke opvoeding

Goed idee?Reageer op [email protected]

Een recent rapport ‘Start Jong, Blijf Actief’

van de non-profit gezondheidsorganisatie

‘ukactive’, roept de overheid, onderwijsver-

strekkers en iedereen die betrokken is bij de

ontwikkeling van kinderen op om het belang

van fysieke activiteit in de thuisomgeving te

erkennen en om ouders te stimuleren een

actievere rol op te nemen in de fysieke ge-

letterdheid /ontwikkeling van hun kinderen.

Het rapport bevestigt nationale informatie

waaruit blijkt dat de fysieke fitheid van kin-

deren in het Verenigd Koninkrijk afneemt en

wijst op de nood om het probleem aan te

pakken dat veel kinderen vandaag de dag

naar school gaan zonder enige fysieke vaar-

digheden te hebben ontwikkeld.

“We hebben een generatie die minder fit en

gezond opgroeit dan hun ouders. Moderne

voedingsgewoonten en de veelheid aan se-

dentaire activiteiten zijn natuurlijk niet be-

vorderlijk, maar het is vooral het feit dat

kinderen geen fundamentele vaardigheden

voor fysieke activiteit ontwikkelen, die mij

het meest verontrust”, zei voorvechtster van

fysieke activiteit voor kinderen Judy Mur-

ray, die het rapport onderschrijft.

“Het is belangrijk dat ouders een omgeving

aanmoedigen en bevorderen waarin activiteit

belangrijk wordt geacht, maar het is ook cruci-

aal dat scholen, sportaanbieders en overheden

de ouders ook de tools geven die ze nodig heb-

ben om dit proces op gang te brengen. Echte

verandering kan worden bereikt door de over-

heid op te roepen om huiswerk lichamelijke op-

voeding te verplichten”, voegde ze eraan toe.

Andere aanbevelingen in het rapport zijn

het voorzien van middelen voor ouders om

hun kinderen te ondersteunen om actief te

zijn, het uitbreiden van het nationale meet-

programma voor kinderen met naast het

vaststellen van lengte en gewicht ook het

bepalen van hun activiteitsniveau; en het

verbeteren van een grondige dataverzame-

ling over lichamelijke activiteit van kinderen.

ukactive CEO David Stalker zei: “Dit gaat over

het herbekijken van prioriteiten zodat voor-

schoolse, actieve spelen als een tweede na-

tuur worden voor de ouders, zoals dat geldt

voor het leren lezen of rekenen van hun

kinderen. Het is simpel, een kind dat vanaf

jonge leeftijd gewoon is actief te zijn, zal

heel waarschijnlijk meer vertrouwen heb-

ben, academische resultaten bereiken en

uitgroeien tot een gelukkige volwassene, vrij

van chronische ziekten, die een schadelijk ef-

fect hebben op de persoonlijke gezondheid

en op de gezondheidskosten van het land.

‘Start Young, Stay Active’ roept op tot nauwere

relaties tussen scholen, ouders en beleidsma-

kers en meer steun van de beschikbare mid-

delen voor volwassenen om een programma

te steunen zoals Set4Sport, ontworpen door

Judy Murray om de coördinatie, evenwicht

en behendigheid bij kinderen te verbeteren.

Dr. Gavin Sandercock, verbonden aan de Sport

and Exercise Science aan de Universiteit van

Essex en de belangrijkste onderzoeker voor

de East of England Healthy Hearts Study zei:

“Er is echt geen twijfel dat we worden gecon-

fronteerd met een crisis als het gaat om het

activiteitsniveau van jongeren. Alles wat kan

worden gedaan om de communicatie tussen

scholen, ouders en beleidsmakers te verbete-

ren en zo dit probleem aan te pakken zal een

positieve stap zijn. We zijn allemaal verant-

woordelijk om ervoor te zorgen dat ieder kind

de mogelijkheid krijgt om te genieten van de

voordelen van fysieke activiteit.”

Bron: 2014 ukactive

http://www.ukactive.com/home/

more/8301/page/1/childhood-physical-li-

teracy-should-be-as-important-to-parents-

as-monitoring-homework


Line Dumoulin, voor veel mensen hét gezicht van de BVLO, heeft eind 2014 afscheid genomen van de Bond voor Lichamelijke Opvoeding. Na een car-rière van 36 jaar besliste Line om ‘op rust’ te gaan.

Rust, een woord dat tijdens haar loopbaan niet in haar woordenboek stond.

Als er één iemand was die overal aanwezig was, stipt op tijd of zelfs te vroeg,

dan was het Line wel. Gewapend met een fototoestel was ze ook steeds

druk in de weer om alles op de gevoelige plaat vast te leggen. En altijd ook

tot de laatste man – of beter vrouw! Elke vergadering, alle studiedagen,

kampioenschappen, steeds weer was Line van de partij, onvermoeibaar.

Was die werkijver het resultaat van haar West-Vlaamse inborst of gewoon

de passie voor haar job, de sport, de lichamelijke opvoeding? Het zal wel

een combinatie van de twee zijn zeker.

Afscheid van een loopbaan, dat moet gevierd worden, dachten we. Maar

iedereen weet dat Line niet graag in de belangstelling staat. Aangekon-

digde pogingen om haar in de bloemetjes te zetten, had ze steeds afge-

blokt. Daarom kozen we voor een informeel feestelijk moment.

Op donderdag 4 december 2014 organiseerden we een receptie in het secre-

tariaat van de BVLO. Het werd een complete verrassing, we smokkelden hap-

jes en drankjes binnen. We stuurden een ‘afleider’ naar haar bureau om haar

wat ‘bezig te houden’ en lieten in stilte de vele genodigden binnen.

Toen we Line meenamen naar de vergaderzaal die al volge-

pakt was met vele vrienden en collega’s, werd het eventjes heel

stil. Ze was oprecht geschrokken, overdonderd ook.

Maar dan verscheen er een grote glimlach op haar gezicht en begroette

ze iedereen enthousiast en met veel warmte. Dat het deugd deed om

zoveel bekenden terug te zien en dat zoveel mensen op zo’n korte ter-

mijn zich hadden vrijgemaakt om haar uit te wuiven en te bedanken voor

haar inzet en collegialiteit, dat hebben we dagenlang gehoord. Line liep

op wolkjes. Een mooier afscheid hadden we haar niet kunnen geven.

Line, geniet ervan!

LINE DUMOULIN MET PENSIOEN

28

VERRASSINGS-

FEESTJE

GESLAAGD

Winterstage BVLO West-Vlaanderen11 en 12 december 2014 – Bloso-centrum J. Saelens Assebroek

Met iets minder deelnemers dan vorig jaar, maar toch heel wat sessies volzet,

kunnen we terugblikken op een geslaagde Winterstage 2014.

Naast de traditionele sessies in verschillende dansvormen en balspelen

konden deelnemers dit keer opnieuw van een aantal ‘nieuwe’ bewegings-

activiteiten proeven. Hierbij boden we onder meer slackline, geocaching,

hindernissen opbouwen / fitness in het bos en een sessie rond ‘Routeyou’.

Acrobatie en circus was terug van weggeweest.

Het dagprogramma gericht naar het kleuteronderwijs blijft een succes en

wordt dus behouden.

Andere ‘toppers’ waren onder andere hoogspringen, swing, MTV dance, voet-

bal, ropeskipping en hockey.

BVLO-ActiviteitenBVLODe Bond voor Lichamelijke Opvoeding laat jou graag nagenieten van de activiteiten die de afgelopen maanden hebben plaatsgevonden. Was je er niet bij, geen nood, onze activiteitenkalender biedt jou nog veel kansen om mee te sporten en bij te scholen!

SOWIESO BVLO-terugkomdag volgeboekt zondag 21 december 2014 – Sint-Martens-Latem

Begin kerstvakantie, eens wat langer uitslapen… Dat was buiten SOWIESO

BVLO gerekend! De terugkomdag voor kinderen van 3 tot 12 jaar was gepland

op zondag 21 december, maar vooraleer de 120 jonge gasten (en hun 160

ouders) zich zouden kunnen uitleven, moest er nog redelijk wat voorbereid

worden.

De sportzaal van Sint-Martens-Latem werd omgetoverd tot een waar sporten

speelparadijs met tien verschillende standen en een goed uitgeruste bar voor

de ouders. Gelukkig vonden we enkele vrijwillige helpende handen voor de

opbouw.

Vanaf 9.30 uur konden de ingeschreven kinderen zich aanmelden met hun

mama en papa en dan mochten ze naar keuze de standjes bezoeken en naar

hartenlust sporten en spelen.

De bedoeling van de terugkomdag was om de trouwe sportkampers van BVLO

eens terug te zien en hen meteen ook de kans te geven om zich als eersten

in te schrijven voor de nieuwe sportkampen van de paas- en zomervakantie

2015. Maar ook vriendjes en vriendinnetjes, neefjes en nichtjes en klasge-

nootjes waren welkom en konden op deze manier kennismaken met BVLO en

zijn sportkampenaanbod.

Wij vonden ook enkele trouwe sportkampenlesgevers bereid om SOWIESO

BVLO te begeleiden, ook zij zagen heel wat bekende gezichtjes terug.

De standen waren allemaal populair. Zo was er een ballenbad waarin de kin-

deren iets moesten zoeken en bij het juiste kleur leggen, er lag een volledig

parcours met hindernissen, de pingpongtafels en tennispalen vormden een

andere stand, je had een ballonnenspel en diverse volksspelen, er was hoc-

key voor alle leeftijden en natuurlijk konden ook de airtrack en het spring-

kasteel niet ontbreken. De wat rustiger hoekjes om te kleuren en je te laten

schminken waren ook goed bevolkt. Als de deelnemers tien stempels verza-

meld hadden, mochten ze bij de Kerstman een verrassing halen.

Klein en groot, en daarmee bedoelen we niet alleen de kinderen maar ook

de ouders, amuseerden zich te pletter. Het was bijzonder leuk om ouders

mee te zien opgaan in het spel, ze hielpen de kleinsten bij het overwinnen

30


BVLO-Nieuwtjes

Schitterende winnaars BVLO-Babbelbox

En jawel hoor, we hebben twee schitterende

anekdotes bekroond.

De winnaars zijn:

Stijn De Smedt van het Sint-Jozefscollege in Aalst met

zijn prachtige ‘duivenverhaal’.

en Kathleen De Roock van de VGC Sportdienst die een

hele week werd uitgelachen omdat ze een tiental jaar

geleden de nascholingsweek in Gent misliep omdat ze zich

van datum had vergist.

Hun filmpje kan je bekijken via de website van BVLO.

Zij winnen beiden een Polar Loop, geschonken door onze partner Polar.

De Polar Loop is een activity tracker die jouw activiteit meet en jou een slim-

me begeleiding biedt.

De Loop is een heel volledig product dat er bovendien heel trendy uitziet.

Compleet met hartslagfuncties, activiteitsfuncties, horlogefuncties, een web-

functie waar je jouw activiteiten en training kan bijhouden en analyseren,

een uitgebreid mobiele applicatie, enz.

Wat doet de Loop concreet?• Activity Guide helpt je de hele dag actief te blijven

• Activity Benefit geeft feedback over je dagelijkse,

wekelijkse en maandelijkse activiteiten

• Geeft de dagelijkse activiteit, verbrande calorieën, gezette stappen en

de tijd weer.

• Gratis begeleiding met de app Polar Flow en de webservice Polar Flow

• Compatibel met Polar H6 en H7 Bluetooth Smart hartslagsensoren

• Waterdicht

• Meet je activiteit zelfs tijdens het zwemmen (geen hartslagregistratie)

Als dat geen ideaal sportief en gezond cadeau is!Campagne website Polar Loop , inclusief video:

http://www.polarloop.com/be-nl/

Vind BVLO Sportfederatie/BVLO

Vakvereniging leuk op

en je bent als eerste op de hoogte!

BVLO vzw nu ook op Twitter - @BVLO vzw

van hindernissen of gingen de competitie aan met hun wat oudere kinderen.

Missie geslaagd!

Die zondagnamiddag zal het in vele huiskamers rustig geweest zijn.

Ook het voorinschrijven was een succes, enkele kampen, vooral dan in Latem

zelf waren die dag al quasi volgeboekt!

Wil je nog inschrijven voor één van onze sportkampen, surf snel naar www.

bvlosportkampen.be en je vindt het aanbod met laatste stand van inschrij-

vingen en alle andere nuttige informatie.

32

Laat’em LopenOp vrijdagavond 8 mei 2015 vindt de derde editie plaats van 'Laat'em Lopen', een loop van 5 of 10 km en een kidsrun door de mooiste straten van Sint-Martens-Latem. De organisatie is in handen van de gemeente en Sportfederatie BVLO.

Individueel Ropeskippingkampioenschap Op zaterdag 4 mei vindt het Individueel Ropeskippingkampioenschap plaats in Aalter, een organisatie van de BVLO i.s.m. Let’s Go Aalter.

BVLO-WatersportvoormiddagEr komen volgende edities van de BVLO-Watersportvoormiddag in La-keside Paradise in Knokke.Gepland voorjaar 2015! Houd onze kalender zeker in de gaten, wil je al zeker zijn van je plaatsje: mail naar [email protected]!

3e BVLO-Minivoetbaltornooi i.s.m. FC Kouter Deinzemet een jeugdtornooi op vrijdagavond 12 juni 2015 en het tornooi voor 16 volwassenenploegen op zaterdag 13 juni 2015.

NASCHOLINGEN Nascholing Dans, handbal, zwemmen en baseball

Op woensdag 25 maart 2015, van 9 tot 12.30 uur, organiseert de BVLO in samenwerking met Thomas More tijdens de voormiddag de nascho-ling ‘Dans, handbal, zwemmen en baseball’ in Turnhout. Tijdens deze vernieuwende sessies heb je keuze uit 10 verschillende workshops, waaruit je er 2 kan selecteren waaraan je kan deelnemen.Volg je graag eerst een sessie dans en durf je nadien een sessie hand-bal aan? Of speel je liever baseball? Verdiep je liever in de leerlijnen van zwemmen? Dit is geen probleem, je kan je eigen programma samen-stellen en zo de workshops volgen die je persoonlijk het meest aan-spreken. Na afloop van deze nascholing keer je huiswaarts met kant-en-klare dansjes en tal van nieuwe ideeën voor uitdagende oefen- en spelvormen voor handbal, baseball of zwemmen. Na deze workshops kan je onmiddellijk aan de slag! Zoals steeds worden de workshops be-geleid door specialisten en worden veel praktijkvoorbeelden gegeven tijdens de workshops.

Nascholing RopeskippingOp woensdag 25 maart 2015, van 19 tot 21 uur, vindt in de Sporthal PXL Hogeschool, Vilderstraat 5 in 3500 Hasselt de nascholing ‘Ropeskipping’ plaats. Op het programma: initiatie en oefenstof voor kinderen van het lager onderwijs en de eerste graad secundair onderwijs. Opbouw van eenvoudige oefeningen naar iets complexere oefeningen met een speels karakter. Leerkracht LO Ann Abrams is de lesgeefster van dienst.

BVLO-Studentenstage paasvakantieNIEUW! Tijdens de eerste week van de paasvakantie is er nu ook een BVLO-Studentenstage, meer bepaald van 7 tot en met 10 april 2015, in Gent.

So you think you can streetdance (secundair)Maïté Verloigne, Master LO, Postdoctoral researcher FWO begeleidt op maandag 27 april 2015, van 19 tot 20.30 uur de nascholing Dans se-cundair onderwijs.

Ben je leerkracht in het secundair en wil je wel een aantal ideeën op-doen, dan kan je terecht in de Spiegelzaal van de Universiteit Gent, Watersportlaan 2.

BVLO-Studentenstage augustusTijdens de eerste week van augustus wordt de stage ook opnieuw ge-pland in Gent, van 3 tot en met 7 augustus 2015.

3D-StageDe data voor de 3D-Stage zijn ook bekend. De traditionele nascholing van BVLO vindt plaats van 18 tot en met 20 augustus 2015. Houd alvast de data vrij.

41e BVLO-Studiedag in samenwerking met de Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschap-pen van de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen - Universiteit Gent – vrijdag 13 november 2015 in Gent.

De meest recente info over de activiteiten en nascholingen

van BVLO vind je op www.bvlo.be

Maak kennis met het Spring Dance Event – zaterdag 21 maart 2015 – HasseltDe Hogeschool PXL Education organiseert op zaterdag 21 maart 2015 het ‘Spring Dance Event’ te Hasselt, o.l.v. Inge Joosen en haar studenten lichamelijke opvoeding.Doel van deze organisatie is om "Dans" gezamenlijk te promoten in Vlaanderen en dit event jaarlijks te herhalen.Het geeft ook jou de mogelijkheid om jezelf en je dansschool te promo-ten en nieuwe contacten te leggen. Een goed uitgangspunt, om extra ideeën te krijgen voor de volgende choreografieën en aan netwerking te doen. Tevens bieden wij jou de mogelijkheid om demo's te geven met je dansschool tijdens het Spring Dance Event. Wij gaan er vanuit dat alle dansers zijn ingeschreven voor de workshops, die ze wensen te volgen.

Voor het praktische verloop:

• Prijs deelnemer 40 euro• De inschrijvingen voor de workshops gebeuren via de inschrijvings-

link van de website: http://springdanceevent.weebly.com/

• De inschrijving voor het demoteam, of andere promotie, verloopt via het e-mailadres: [email protected]

• Van de deelnemers wordt verwacht dat zij +14 jaar zijn, zodat we op een semi-professioneel niveau aan de slag kunnen gaan.

Meer info: Inge Joosen, Lector Dans, Bewegingsexpressie en Didactiekgsm + 32 476633273 ; e-mail: [email protected]

BVLO-ActiviteitenBVLONOTEER NU IN JOUW AGENDA

OOK GENOTEERD


BVLO

De groei van ‘Bracht in’t rood’ BIR is de afkorting voor Bracht in’t rood, een re-

creatieve triatlonclub. We zijn nu iets meer dan een

jaar bezig en ons ledenbestand is al uitgegroeid tot

een 60-tal leden, gaande van peuters van 3 jaar tot

veteranen van 50. Ook de toewijding van de leden

is zeer divers, gaande van personen die het houden

bij een plaatselijk stratenloopje tot mensen die dit

jaar een volledige triatlon gaan doen.

Bedoeling is gewoon om met zoveel mogelijk volk

aan de start te staan van zoveel mogelijk soorten

wedstrijden, nl. wielerwedstrijden, duatlon, loop-

wedstrijden, zwemlopen, triatlons, mountainbike-

meerdaagsen, ...

Uitslagen en wedstrijdverslagen vind je steeds

terug op onze blog http://brachtintrood.

blogspot.be/

We trainen samen zowel voor het lopen, fietsen

en zwemmen. Maar ook jaarlijkse feestjes, fa-

miliedagen, en andere sociale activiteiten staan

in onze agenda. Dit jaar gaan we voor de eer-

ste maal zelf een triatlonwedstrijd organiseren

in thuisstad Brecht. Het betreft een 1/8 triatlon

met 400 m zwemmen, 26 km fietsen en 6 km lo-

pen. Alle info hierover kan je lezen op de website

http://www.biratlon.be/

BVLO-ClubbezoekenDe Bond voor Lichamelijke Opvoeding is een door het Bloso erkende recreatieve sportfedera-tie, de ideale thuis voor recreatieve sportclubs. Wij willen zowel kleuters, jongeren, adolescen-ten als volwassenen aanzetten tot een blijvende sportbeoefening.Het sportlandschap anno 2015 is heel divers en heel wat LO-gediplomeerden zijn ook actief als zelfstandigen in bijberoep. Ook zij vinden steeds vaker de weg naar de BVLO die als erkende sportfederatie zijn diensten kan aanbieden aan dergelijke vormen van sporten.Misschien ben je nog op zoek naar een degelijke verzekering en ondersteuning, zowel voor jouzelf (als trainer/coach is een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid onontbeerlijk) als voor jouw leden/deelnemers (lichamelijke ongevallenverzekering). volwassenen aanzetten tot een blijvende sportbeoefening.Het clublidmaatschap van BVLO kan zeker interessant zijn voor zowel jou als lesgever als voor jouw deelnemers.

NIEUW - NIEUW - NIEUW - NIEUW - NIEUW - NIEUW - NIEUW - NIEUW - NIEUW

BVLO verwelkomt nieuwe clubs

OOK GENOTEERD

Het startschot van Gullegem LOOPTGullegem LOOPT ontstond in maart 2014 en werd

opgericht door enkele vrijwilligers die vonden dat

lopen in groep of in clubverband ook mogelijk moest

zijn binnen de gemeentegrenzen. De startdag was

een onverhoopt succes. We mochten veel meer

lopers en joggers verwelkomen dan we hadden

verwacht. Tot op vandaag staan we er iedere dag,

en velen kunnen en willen dit niet meer missen.

Laat het vooral duidelijk zijn dat we binnen Gulle-

gem LOOPT een plaats willen bieden aan alle type

lopers. Recreanten die wekelijks hun 5 km willen

lopen, of hardlopers die via deze weg met personen

kunnen afspreken om de conditie en prestaties nog

extra op te krikken.

Ongeveer tweemaandelijks halen we er een wed-

strijdloop uit die we aanstippen om naar toe te stre-

ven. Uiteraard kiest iedereen zelf of hij of zij hieraan

deelneemt, de wedstrijdlopen zijn niet het doel

van de club. Het eerste doel blijft onze dinsdag- en

donderdagloop (en de zondag voor de liefhebbers).

Via mail en Facebook wordt

er vaak gecommuniceerd over

wedstrijdlopen en soms over

nieuwe toeren die de 10 km

ruim overschrijden. Dit is louter

communicatie en zeker niet de

bedoeling om er een sportclub

van te maken die de lat steeds

hoger wil leggen. Recreanten

die willen instappen hoeven

niets te vrezen en we hebben

de juiste personen aan boord

om alle leden te begeleiden. Het

hoofddoel van onze club is lopers

van alle pluimage samen te bren-

gen. Iedereen is welkom en voor

iedereen is er plaats!

34

BVLODe geboorte van de Crea Voetbalvrienden

Het verhaal van de Crea voetbalvrienden begint in

oktober 2014. Ik was al een tijdje op zoek naar

een sportclub voor mijn zoontje Nino (7), maar

de verenigingen in onze buurt hebben allemaal

wachtlijsten voor zijn leeftijdscategorie.

We zijn dan wel eens wat verder weg gaan probe-

ren, maar dan stuit je weer op hoge inschrijvings-

gelden, of lange reistijden.

Ik besloot dan maar om zelf minstens één dag per

week vrij te maken om te sporten met mijn zoon,

en niet lang daarna rees het idee om ineens de

vriendjes van school uit te nodigen om mee te ko-

men ‘sjotten’. Alle leerlingen van het tweede en

derde leerjaar kregen een uitnodiging: ‘Crea voet-

balvrienden’ was geboren.

Omdat je in de winterperiode rekening moet hou-

den met de weersomstandigheden en omdat het

in Antwerpen ook niet evident is om een buiten-

pleintje te vinden waar voldoende plaats is om te

voetballen, besloot ik om de sporthal in de buurt

van de school te reserveren.

In eerste instantie kwamen er een 7-tal jongens

mee voetballen.

Ik kocht enkele ballen en trainingsattributen en

we maakten er een training van alsof we een

echte voetbalclub waren. Iedere training brengt

de ‘coach’ ook een drankje en een koekje mee.

Zowel de kinderen als de ouders en ikzelf waren

razend enthousiast.

Al snel kreeg ik de steun van nog een papa die de

rol van ‘coach’ wel zag zitten, en het deelnemers-

aantal verdubbelde.

Toen we besloten om de turnzaal op school zelf

als trainingslocatie te gaan gebruiken kwamen er

plots nog meer voetballertjes opdagen. Met 22

zijn we nu, allemaal tussen de 5 en de 9 jaar, en

we zijn ook trots op het feit dat met Isabel toch 1

meisje het aandurft om met ons mee te spelen!!!

Binnen onze groep schuilen nieuwe aanwinsten

voor de nationale teams van o.a. België, Neder-

land, Argentinië, Servië, Kroatië, Spanje, Engeland,

Thailand….. om er maar een paar op te noemen.

Voor deze groep was het zaaltje op school iets te

klein, zodat we noodgedwongen terug naar de

sporthal moesten verhuizen.

Iedere vrijdag, onmiddellijk na school, trokken we

zo met een 20-tal kinderen, onder begeleiding van

enkele ouders, richting sporthal, een kilometertje

verderop.

Ondertussen waren we ook volop in de weer om

het initiatief om te toveren naar een heuse sport-

club, en zo zochten we dus ook contact met BVLO

waar we met open armen werden ontvangen.

Crea voetbalvrienden is een echte ‘vrienden’club

geworden.

We komen niet alleen iedere vrijdag samen om

een uurtje te voetballen, we zijn ook in december

al eens samen gaan kijken naar de ‘soccer trophy’

in Antwerpen (en daar gaan we volgend jaar pro-

beren aan mee te doen!!) en op 17 januari waren

we te gast op Beveren-Waasland om er met een

groep van 25 te gaan kijken naar de eersteklas-

sewedstrijd tegen Zulte Waregem.

Rond de paasvakantie hopen we ons eerste echte

wedstrijdje te kunnen spelen tegen de kinderen

van ‘pleintjesvoetbal’, een initiatief van de stad

Antwerpen om jongeren aan het voetballen te

krijgen die nog geen plaats vinden binnen de be-

staande clubs, maar die zelf ook al met wachtlijs-

ten moeten werken.

Sinds eind januari spelen we ook op een nieuwe

locatie: de sportzaal van De Lijn, in hun gebouwen

vlak naast de school.

Zo moeten we niet langer de toch wel gevaarlijke

verplaatsing naar de sporthal maken, en hebben

we toch een zaal die groot genoeg is om met heel

de groep te voetballen.

Nu maar hopen dat er nog meer papa’s of mama’s

willen komen helpen om de rol van ‘trainer’ op

te nemen, zodat we nog meer kinderen kunnen

laten genieten van onze club, want er staan er nog

te wachten!!

Ondertussen sportieve groetjes van Aaron, Cassiël,

Ciro Leon, Cedric, EppoG, Eppo P., Gus, Isabel, Jan

Jovan, Kai Sun, Luka, Lukas, Maurice, Max, Nino,

Samuel, Sem, Vic, Victor, William, Yago en coaches

Dave en Werner.

Als je onze capriolen wil volgen, dat kan via

www.facebook.com/crea16voetbalvrienden

BVLO“DYNAMISCHE STAF”

BVLO is nooit veraf. Neem gerust contact op met jouw provinciale afdeling:

BVLO ANTWERPEN vzw

• Voorzitter: Linda Van Puymbroeck

• SeCretariS: Geoffrey Hermes

• penningmeeSter: Joeri Clerckx

CorreSponDentieaDreS: Huis van de Sport, Boomgaardstraat 22 bus 32, 2600 Berchem

BVLO LIMBURG vzw

• Voorzitter: Josse Lambrix, Maastrichtersteenweg 202, 3700 Tongeren,

tel. 012 23 38 01, [email protected]

• SeCretariS: Sonia Meurant, Nieuwe Steenweg 3A bus 201, 3850 Nieuwerkerke, tel.

011 48.72.13, [email protected]

• penningmeeSter: Marc Broeks, Heidestraat 112, 3500 Hasselt,

tel. 011 22.96.41, [email protected]

BVLO OOST-VLAANDEREN vzw

• SeCretariaat: Waterkluiskaai 16, 9040 Sint-Amandsberg/Gent

Tel.: 09/218.91.21

• e-mail: [email protected]

• beStUUr: Eric De Boever, Patrick De Poorter en Josse Lambrix

BVLO VLAAMS-BRABANT vzw

• Voorzitter: Kristine De Martelaer, Smalle Heerweg 211, 9080 Lochristi

[email protected]

• SeCretariS: Thomas Doms, Motstraat 10, 1980 Eppegem, [email protected]

• penningmeeSter: Steve De Decker, Rode Kruisstraat 13, 2830 Willebroek,

tel. 02 629.37.56

BVLO WEST-VLAANDEREN vzw

• Voorzitter: Jorge Cottyn, Goedendaglaan 106, 8500 Kortrijk,


• onDerVoorzitter: Leen Van Looy, Fabrieksstraat 41, 8800 Roeselare,


• SeCretariS: Michel Rys, E. Ronselaan 10, 8630 Veurne,

tel. 058 31.20.87, [email protected]

• penningmeeSter: Ruben Ost, Antoinette Grosséstraat 15, bus 02.02, 8000 Brugge,

tel. 0473 676 960, [email protected]

"PROVINCIAAL UITGEBOUWD"

DAGELIJKSE LEIDING EN BESTURENDagelijks Bestuur

• eriC De boeVer (1), Voorzitter, Ter Rivieren 11, 9031 Gent/Drongen,


• patriCk De poorter (2), Secretaris-Generaal & Financieel en Administratief

Directeur, Monterreystraat 51, 9000 Gent, [email protected]

• joSSe lambrix (3), Voorzitter BVLO Limburg, Eerste Ondervoorzitter, Maastrichter-

steenweg 202, 3700 Tongeren, tel. 012 23 38 01, [email protected]

• anny DeVreker (4), Draverstraat 5, 9810 Nazareth, tel. 09 385 52 55,

[email protected]

BVLO Adviescomité

• kriStine De martelaer (5), Voorzitter, [email protected]

• jorge Cottyn (6), [email protected]

• anny DeVreker (4), [email protected]

• leen haerenS (7), [email protected]

• joSSe lambrix (3), [email protected]

• jan SegherS (8), [email protected]

• lieVe Van lanCker (9), [email protected]

• linDa Van pUymbroeCk (10), [email protected]

RAAD VAN BESTUUR BVLO

Jorge Cottyn, Eric De Boever, Dirk De Clercq, Kristine De Martelaer,

Patrick De Poorter, Anny Devreker, Jan Dumon, Freddy Gatz, Josse Lambrix,

Johan Lefevre, Eric Leijnen, Jan Seghers, Linda Van Puymbroeck,

Johan Vanthournout

SENAAT BVLO

Gerda Billiauws, Jean-Pierre Bormans, René Goossens, Philippe Storme,

Georgette Swinnen, Guy Van der Marlière

(1) (2)

(10)

(3) (4) (5) (6) (7)

(8) (9)

Het BVLO-Secretariaat is open alle werkdagen vanvan 9 tot 13 uur en van 14 tot 17 uur.

Algemene gegevens:Tel. 09/218.91.20 – Fax 09/229.31.20 – E-mail: [email protected] – [email protected] - [email protected] - [email protected]@bvlo.be - [email protected]. BE51 4469 7200 0162

Een professioneel team staat voor je klaar patriCk De poorter (1) Coördinatie Financieel en Administratief Directeur - tel. 09/218.91.27 - [email protected]

Stephanie CoppenS (2) Clubwerking en Activiteiten - 09/218.91.25 - [email protected] kim D’ooSterlinCk (3)Ledenwerking & verzekeringen - tel. 09/218.91.23 – [email protected]

petra De koker (4)Boekhouding en Facturatie - tel. 09/218.91.21 - [email protected]

Sophie Van aelSt (5)Communicatie - tel. 09/218.91.22- [email protected]

DaVy Van boxStael (6)Nascholingen en Studiedagen - tel. 09/218.91.29 - [email protected]

nele Van rie (7)Sportkampen - tel. 09/218.91.28 – [email protected]

(2)(1) (7)(6)(3) (4) (5)

BVLO


36

Janssen-Fritsen n.v.

Frank van Dyckelaan 4, 9140 Temse

Tel: 03/291 00 30

E-mail: [email protected]

www.janssen-fritsen.be

ONS NIEUWE ADRES IS:

Frank van Dyckelaan 4

, 9140 Temse

Tel: 03/291 00 30

Roll-n-Play

*let op wordt leeg geleverd

Verrolbare en overzichtelijkeopbergkast

NIEUW

15270101 Advertentie Roll-n-play.indd 4 30-01-15 16:30

245 5 maart 2015

Documents

Transcript of 245 5 maart 2015