233858LWS STATEI CS5 PCuitgeverijlarcier.larciergroup.com/resource/extra/9782804476311/inh… ·...
4
larcier • bibliotheek handelsrecht V Inhoudstafel De Bibliotheek Handelsrecht Larcier I Voorwoord bij de Reeks Mededinging, Marktpraktijken en Intellectuele Rechten III Voorwoord 1 Hoofdstuk I. Inleiding 3 Afdeling 1. Enkele inleidende opmerkingen 3 Afdeling 2. Waarom staatssteun en waarom een Europees staatssteunrecht? 5 § 1. Waarom staatssteun? 5 A. Welvaartsoverwegingen 5 B. Rechtvaardigheidsoverwegingen 7 § 2. Waarom staatssteunrecht? 7 Hoofdstuk II. Het begrip staatssteunrecht: de constitutieve bestanddelen 9 Afdeling 1. Artikel 107, lid 1 VWEU: het begrip ‘staatssteun’ 9 Afdeling 2. Steun aan een onderneming of ondernemingen 9 § 1. Het begrip ‘steun’ 9 § 2. Het begrip ‘onderneming’ 17 § 3. Een voordeel dat een onderneming “onder normale marktomstandigheden” niet zou hebben gekregen 19 A. De lidstaat als economische actor v. de lidstaat als overheid 19 B. Het criterium van de private investeerder in een markteconomie 20 C. Criteria gebaseerd op het criterium van de private investeerder 35 Afdeling 3. Selectiviteit 66 § 1. Algemeen 66 § 2. Algemene maatregelen v. selectieve maatregelen 69 § 3. Materiële selectiviteit 72 § 4. Geografische selectiviteit 73 § 5. Sectorale selectiviteit 77 § 6. Rechtvaardiging door de aard of opzet van de regeling 78 Afdeling 4. Met staatsmiddelen bekostigd en toerekenbaar aan de Staat 81 § 1. Algemeen 81 § 2. Met staatsmiddelen bekostigde steunmaatregel van de Staat 82 A. Steunmaatregel van de Staat 82 B. Het begrip ‘staatsmiddelen’ 84 § 3. Toerekenbaar aan de Staat 92 Afdeling 5. Daadwerkelijke of potentiële belemmering
Transcript of 233858LWS STATEI CS5 PCuitgeverijlarcier.larciergroup.com/resource/extra/9782804476311/inh… ·...
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k h a n d e l s r e c h t
V
Inhoudstafel
De Bibliotheek Handelsrecht Larcier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I
Voorwoord bij de Reeks Mededinging, Marktpraktijken en Intellectuele Rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III
Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Hoofdstuk I. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Afdeling 1. Enkele inleidende opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Afdeling 2. Waarom staatssteun en waarom een Europees staatssteunrecht? . . . 5§ 1. Waarom staatssteun? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
A. Welvaartsoverwegingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5B. Rechtvaardigheidsoverwegingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
§ 2. Waarom staatssteunrecht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Hoofdstuk II. Het begrip staatssteunrecht: de constitutieve bestanddelen . . 9
Afdeling 1. Artikel 107, lid 1 VWEU: het begrip ‘staatssteun’ . . . . . . . . . . . . . . 9
Afdeling 2. Steun aan een onderneming of ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . 9§ 1. Het begrip ‘steun’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9§ 2. Het begrip ‘onderneming’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17§ 3. Een voordeel dat een onderneming “onder normale marktomstandigheden”
niet zou hebben gekregen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19A. De lidstaat als economische actor v. de lidstaat als overheid . . . . . . . . 19B. Het criterium van de private investeerder in een markteconomie . . . . 20C. Criteria gebaseerd op het criterium van de private investeerder . . . . . 35
Afdeling 3. Selectiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66§ 2. Algemene maatregelen v. selectieve maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69§ 3. Materiële selectiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72§ 4. Geografische selectiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73§ 5. Sectorale selectiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77§ 6. Rechtvaardiging door de aard of opzet van de regeling . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Afdeling 4. Met staatsmiddelen bekostigd en toerekenbaar aan de Staat . . . . . . 81§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81§ 2. Met staatsmiddelen bekostigde steunmaatregel van de Staat . . . . . . . . . . . . 82
A. Steunmaatregel van de Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82B. Het begrip ‘staatsmiddelen’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
§ 3. Toerekenbaar aan de Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
Afdeling 5. Daadwerkelijke of potentiële belemmering
233858LWS_STATEI_CS5_PC.indb 5 05/02/2015 17:36:42
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k h a n d e l s r e c h t
VI INHOUDSTAFEL
van de mededinging en negatieve invloed op de interstatenhandel . . . . . . . . . . . 97§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97§ 2. Daadwerkelijke of potentiële belemmering van de mededinging . . . . . . . . . 98§ 3. Negatieve invloed op de interstatenhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99§ 4. De minimis- regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108B. Verordening 1407/2013: algemeen regime inzake de minimis- steun . . 109C. Verordening 717/2014: de minimis- steun in de visserij- en
aquacultuursector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115D. Verordening 1408/2013: de minimis- steun in de landbouwsector . . . . 116E. Verordening 360/2012: de minimis- steun bij vergoedingen voor DAEB’s . . . 117
Hoofdstuk III. Maatregelen die verenigbaar zijn met de interne markt . . . . 118
Afdeling 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Afdeling 2. Steunmaatregelen van sociale aard aan individuele verbruikers . . . . 119
Afdeling 3. Steunmaatregelen tot herstel van de schade veroorzaakt door natuurrampen of andere buitengewone gebeurtenissen . . . . . . . . . . 121
Afdeling 4. Steunmaatregelen ter compensatie van nadelen als gevolg van de deling van Duitsland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Hoofdstuk IV. Maatregelen die verenigbaar kunnen worden verklaard met de interne markt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Afdeling 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Afdeling 2. Discretionaire bevoegdheid van de Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . 127§ 1. Beginselen bij de uitoefening van de discretionaire bevoegdheid . . . . . . . . . 127§ 2. De beoordelingswijze in het kader van artikel 107, lid 3 VWEU . . . . . . . . 129
A. Algemeen: de balancing test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129B. Doel van gemeenschappelijk belang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129C. Geschikt instrument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131D. Positieve mededingings- en handelsbalans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
Afdeling 3. Steunmaatregelen ter bevordering van de economische ontwikkeling van behoeftige streken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Afdeling 4. Steunmaatregelen voor belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang en voor het opheffen van een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
§ 1. Steunmaatregelen voor belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139A. Mededeling Financiering Projecten van Gemeenschappelijk
Europees Belang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139B. De beschikkingspraktijk van de Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
§ 2. Steunmaatregelen voor het opheffen van een ernstige verstoring in de economie van een lidstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144A. Ernstige verstoring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144B. Economie van een lidstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
233858LWS_STATEI_CS5_PC.indb 6 05/02/2015 17:36:43
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k h a n d e l s r e c h t
INHOUDSTAFEL VII
Afdeling 5. Steunmaatregelen voor economische ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . 147§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
A. Economische ontwikkeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147B. Beschadiging van het gemeenschappelijk belang . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
§ 2. Sectorale staatssteun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150§ 3. Horizontale staatssteun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Afdeling 6. Steunmaatregelen voor bevordering en instandhouding van cultuur en cultureel erfgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Afdeling 7. Andere soorten van steunmaatregelen aangewezen bij besluit van de Raad, op voorstel van de Commissie . . . . . . . . . . 155
Hoofdstuk V. De Groepsvrijstellingsverordening . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Afdeling 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Afdeling 2. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
Afdeling 3. Drempels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Afdeling 4. Transparante steun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Afdeling 5. Stimulerend effect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Afdeling 6. Steunintensiteit en in aanmerking komende kosten . . . . . . . . . . . . . 174
Afdeling 7. Cumulering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Afdeling 8. Controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Hoofdstuk VI. Capita selecta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Afdeling 1. Vergoedingen voor diensten van algemeen economisch belang . . . . 179§ 1. DAEB’s en artikel 106, lid 2 VWEU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179§ 2. Het begrip ‘diensten van algemeen economisch belang’ . . . . . . . . . . . . . . . 179§ 3. Vaststelling van een DAEB en controle door de Commissie . . . . . . . . . . . . 180§ 4. Controle door Commissie op andere aspecten van een DAEB . . . . . . . . . . 183§ 5. DAEB’s en het staatssteunrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
A. Wat aan het Altmark- arrest voorafging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184B. Het arrest Altmark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185C. De Altmark- criteria en de Mededeling DAEB’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188D. Het de minimis- regime t.a.v. vergoedingen voor DAEB’s . . . . . . . . . . . 198E. Het Besluit inzake interpretatie van artikel 106, lid 2 VWEU . . . . . . . 202F. De kaderregeling inzake verenigbaarheid van staatssteun in het kader
van DAEB’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
Afdeling 2. Financiële transparantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213§ 2. Publieke ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213§ 3. Ondernemingen belast met bijzondere of uitsluitende rechten
of met een DAEB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Afdeling 3. Steun voor infrastructuurprojecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218§ 1. Staatssteun bij tenuitvoerlegging van publieke infrastructuurprojecten . . . . 218
233858LWS_STATEI_CS5_PC.indb 7 05/02/2015 17:36:43
l a r c i e r • b i b l i o t h e e k h a n d e l s r e c h t
VIII INHOUDSTAFEL
A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218B. Infrastructuur in het belang van allen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219C. Infrastructuur in het belang van één of meerdere specifieke
ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220D. Infrastructuur voor de uitoefening van overheidstaken . . . . . . . . . . . . 221
§ 2. De overheid als partner in een infrastructuurproject – PPS . . . . . . . . . . . . . 222A. Staatssteun aan private partner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222B. Staatssteun aan entiteit opgericht in het kader van PPS . . . . . . . . . . . . 222C. Staatssteun aan private aandeelhouder(s) van de SPV . . . . . . . . . . . . . 223D. Staatssteun aan derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
Geconsulteerde rechtspraak, conclusies en beschikkingen/besluiten . . . . . . . . . . 229
Arresten Hof van Justitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Arresten Gerecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
Conclusies advocaten- generaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Beschikkingen Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
233858LWS_STATEI_CS5_PC.indb 8 05/02/2015 17:36:43
