30intech E&IMaart ’13

Het is een open deur om te zeggen dat de bouwsector er slecht voor staat. De gebruikelijke reacties op een diepe crisis zoals nu zijn kostenbesparing en uitein-delijk personeel op straat zetten. Mocht er vet op de botten hebben gezeten, dan is dat er in de laatste twee jaren wel afgegaan. Er is dus iets anders nodig om een rol te blijven spelen op de markt. De belangstelling voor het congres ‘bim’en voor beginners’ van Uneto-vni eind vorig jaar was dan ook behoorlijk groot. Blijkbaar voelen veel installateurs instinctief dat deze nieuwe manier van werken een oplossing kan zijn om met hun eigen bedrijf aansluiting te vinden bij de ‘grote jongens’.Hoe begin je dan met bim? En is bim wel iets voor het midden- en kleinbedrijf? Om met dat laatste te begin-nen: Léon van Berlo, bim-consultant bij tno, ziet dat bim steeds meer wordt toegepast en dat het mkb er auto-matisch mee te maken krijgt. ‘bim is zeker niet alleen voor grote bedrijven weggelegd.’ In zijn prestentatie ‘bim voor beginners’ meldde de tno’er dat de bouwke-ten behoorlijk complex in elkaar zit. Er komen verschil-lende ketens samen bij de realisatie van een gebouw. Zo is er een keten van grondstoffenhandelaars, fa-brikanten van bouwproducten en groothandel; een keten van bouwfysisch adviseur, installatieadviseur, constructeur en architect; een keten van aannemer met onderaannemers en installateurs. En ten slotte de opdrachtgever en gebruiker/huurder van het gere-aliseerde project. Elk van deze partijen heeft zijn eigen informatiesysteem en -methoden. bim is juist bedoeld om die informatie-uitwisseling te stroomlijnen om miscommunicatie en dus fouten op de bouwplaats te voorkomen.

Horizon verkennenToch is bim veel meer dan de aanschaf van een 3D-tekenpakket om bouwprojecten inzichtelijk te maken en al op het beeldscherm conflicten op te sporen en te herstellen. Een 3D-tekenpakket is wel nodig, maar het gaat, aldus Theo Ockhuijsen, directeur Innovatie Express en adviseur bij Otib, in eerste instan-tie om het verkennen van de horizon. ‘Waar wil je met het bedrijf naar toe?’‘Om die reden heb ik tijdens het congres gevraagd wie bekend is met de studie Radar 2020. Er gingen maar weinig handen omhoog. Dat is jammer, want dit rap-port beschrijft het toekomstbeeld voor de installatie-sector voor de korte, middellange en lange termijn en geeft richting aan strategievraagstukken met het jaar 2020 als horizon. En dat is echt niet zo ver meer weg. Veel installateurs zitten nu in de overlevingsmodus. Ze zijn op techniek gericht en pakken elke klus met beide

ict

BiM Begint Met nadenken over eigen Bedrijf

Het zou te makkelijk zijn om te verwijzen naar de

websites van otib en Uneto-vni om te beginnen met

het Bouw informatie Model (bim). Hoewel een gratis

workshop over dit onderwerp altijd meegenomen is,

begint bim’en met nadenken over de toekomst van het

installatiebedrijf. ‘ga eerst eens met elkaar de hei op

om afstand te nemen van het heden en met elkaar

na te denken over de toekomst’, luidt de aanbeveling

van theo ockhuijsen, directeur innovatie express en

adviseur bij otib.

tekst: tEus molEnaar

EI03 30-33.indd 30 19-02-13 15:46

31intech E&I

Maart ’13

handen aan. Zo gaan ze van klus naar klus. Terwijl je van tijd tot tijd stil moet staan bij de maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op jouw bedrijfs-voering. Ik hoorde een installateur zeggen: ‘Ik kijk wel naar buiten, maar ik zie niet wat er gebeurt’. Dat is een treffende beschrijving van de situatie waarin veel installatiebedrijven zitten.’

Geen draden meer nodigOckhuijsen, die zelf directeur is geweest van Installatie-bedrijf en Ingenieursbureau Koldijk, draagt de installa-tiebranche een warm hart toe. ‘We zitten met z’n allen op parels, maar we zoeken in de grond naar goud. De installateur moet om zich heen kijken en zien waar de kansen liggen. Ook op technisch vlak gebeuren er veel zaken die van belang zijn. Neem de ontwikkelingen in draadloze computernetwerken. Nieuwe standaarden met onwaarschijnlijke hoge snelheden staan voor de deur. Dan is er geen datanetwerk voor de werkplekken meer nodig in een gebouw. Daar moet je een ant-woord op formuleren als het leggen van databekabe-ling een onderdeel is van je verdienmodel.’‘Kijk ook naar een maatschappelijke ontwikkeling als Het Nieuwe Werken, waarbij het plaatsonafhankelijk werken een grote vlucht neemt; ook deze ontwik-keling heeft een grote impact. Er zijn meer dan vol-doende kansen voor de installatiesector. Kijk naar alle leegstaande kantoren; denk mee met anderen om daar een zinvolle bestemming aan te geven. Denk aan wanden waarin je warmte of koude kunt opslaan, en die je koppelt aan de klimaatinstallatie van een gebouw. Denk aan zonne-energie. Bekijk al die ont-wikkelingen en bepaal met jouw medewerkers welke richting je op wilt gaan.’

Integraal installerenWie zijn specialisme heeft bepaald en (verder) ontwik-kelt, krijgt te maken met bim in bouwprojecten. Van Berlo van tno maakt een onderscheid tussen ‘Big bim’ en ‘Little bim’. Het eerste betekent nauwe samenwer-king tussen alle betrokken partijen bij een bouwpro-ject. Dat gaat dus over de eigen bedrijfsgrenzen heen. Het tweede betekent nauwe samenwerking tussen alle betrokken medewerkers binnen het eigen bedrijf gedurende een project. Van Berlo en Ockhuijsen raden aan om te beginnen met ‘Little bim’. En dan niet met één projectje, maar met meerdere om deze manier van werken tussen de oren te krijgen. Want het is vooral een manier van denken en samenwerken, waarbij je ervoor moet waken om bij tegenslag, terug te vallen naar de oude methode van ‘ieder voor zich’.Wie wil weten hoe hij met zijn bedrijf kan aanhaken >

bim is zeker niet alleen voor grote bedrijven weggelegd.

‘Little bim’: eerst de manier van werken tussen de oren te krijgen.

bim is vooral een manier van denken en samenwerken.

EI03 30-33.indd 31 19-02-13 15:46

33intech E&I

Maart ’13

dan ook dat veel installateurs worstelen met de vraag welke software zij nodig hebben om volwaardig te kunnen deelnemen aan een bim-project.’bim is meer dan 3D, zo benadrukken betrokkenen altijd: ‘bim = 3D-tekeningen + data + relaties’. Een vierde D staat voor de dimensie ‘financiën’, de vijfde voor de dimensie ‘tijd’. Maar de belangrijkste D, aldus Ockhuijsen, is die van ‘Doorgaan’. Doorgaan met in-noveren waarbij bim een impuls kan geven aan het bedrijf.

Hulp bij opstartenWie wil beginnen met bim kan dus een werkbezoek krijgen van Otib en Uneto-vni. Die workshop is vooral bedoeld om helder te krijgen wat iemand met zijn bedrijf wil gaan doen en hoe dat past binnen integraal ontwerpen. Wie vervolgens daadwerkelijk met bim aan de slag wil, kan aankloppen bij Syntens. Ook deze (overheids)organisatie ziet het belang van integrale samenwerking binnen de bouwketen en heeft 25 vou-chers ter beschikking gesteld om bedrijven die aan de slag gaan met bim te begeleiden. Daarbij komen vragen aan bod als hoe je een samenwerkingsverband op poten zet, hoe je de verschillende rollen definieert en monitort, welke kennis je nodig hebt om bim tot een succes te maken. Ook komt aan de orde wat er binnen een samenwerkingsverband wordt verwacht van de installateur door de overige ketenpartners.Eerder heeft Syntens begeleiding gegeven tijdens de bim Caseweek. Saïd Akdim was één van de innovatie-adviseurs. ‘Wij zijn weliswaar geen specialisten op bim-gebied, maar we weten wel alles van samenwerken en coachen. En juist samenwerking is cruciaal bij der-gelijke projecten. Velen in de bouw realiseren zich dat ze niet gewend zijn om direct met andere disciplines samen te werken. Wij geven handvatten en adviezen om binnen de keten goed te overleggen en samen te werken.’ <

op de bim-trend, kan gebruikmaken van een van de 25 vouchers die Otib en Uneto-vni ter beschikking heb-ben gesteld voor een workshop. Tijdens zo’n workshop komt Ockhuijsen op bezoek bij het bedrijf. ‘Dan wil ik een brede laag van het bedrijf in de workshop hebben.

Dus niet alleen projectleiders en werkvoorbereiders, maar ook directie en management. Want die moet ruimte geven aan de medewerkers om met bim aan de slag te gaan. We beginnen trouwens niet meteen met dit onderwerp, maar eerst praten we over de marktontwikkelingen en de richting waarin de bran-che beweegt. Dan komt integraal installeren – dus samen met anderen binnen de bouwketen – vanzelf aan orde.’

PakketkeuzeOok Ockhuijsen raadt aan niet meteen in de volle breedte met bim te beginnen, maar eerst het spel in de vingers te krijgen. ‘Ook niet meteen alles aanschaf-fen, want het zijn toch flinke investeringen. Ik merk

bim begint met nadenken over eigen bedrijf

BIm lEvErt zEkEr wat oPmcGraw Hill Construction (www.construction.com) heeft re-cent een onderzoek laten doen naar de stand van zaken van bim en de vraag wat het oplevert. Hoewel de studie is gedaan in het verenigd koninkrijk, Frankrijk en Duitsland, is de verwachting dat de trends in nederland niet veel anders zullen zijn.Enkele opvallende zaken uit het rapport: bim is op dit moment de meest zichtbare en structurele verandering in de bouw, die doorzet binnen de gehele bouwketen. ongeveer 75 procent van de partijen die hebben gereageerd ervaart in de praktijk werkelijk de meerwaarde van bim en spreekt van positieve te-rugverdiensten van de totale bim-investering.van de huidige bim-gebruikers past 44 procent het model toe in 60 procent van hun projecten. De verwachting is dat over twee jaar 58 procent van de gebruikers bim toepast in meer dan 60 procent van de projecten. 76 procent van de gebruikers zegt dat de interoperabiliteit tussen de verschillende softwarepro-gramma’s sterk verbeterd moet worden om nog meer voordeel te kunnen halen.Het rapport is te vinden op: http://images.autodesk.com/adsk/files/business_value_of_bim_in_europe_smr_final.pdf.

raDar 2020Het rapport radar 2020 van uneto-vni is gratis te downloaden via http://radar2020.uneto-vni.nl/.

syntEnswie graag iemand aan zijn zijde heeft bij die eerste stappen van een bim-implementatie, kan contact opnemen met syntens: tel. 088 444 02 00 of e-mail unetovni@syntens.nl.

‘ w e z i t t e n o p p a r e l s m a a r w e z o e k e n n a a r g o u d ’

EI03 30-33.indd 33 19-02-13 15:46