1

Presentatie College B&W Albrandswaard24 januari 2012

Nieuwe ontwikkelingen wijkgericht werken en het hoe van de visie

2

Belangrijke trends stedelijke ontwikkeling

1. Burgerkracht/Welzijnswerk nieuwe stijl/Kanteling

2. Natuurlijke wijkvernieuwing3. Buurtonderneming4. Social Enterprise

3

- Naar binnen gerichte organisaties

-structuur/orde en beheersing staan centraal)

- De dynamiek van de leefwereld staat centraal

Systeemwereld en leefwereld

4

Burgerkracht/Welzijnswerk Nieuwe Stijl/Kanteling - I

- Burgerkracht - Houdgreep gemeente/welzijnswerk - Opnieuw de burger centraal; maar

dan anders- Moet eigen verantwoordelijkheid

nemen- Zoektocht naar nieuwe inzichten,

andere samenwerkingsvormen en verantwoordings- systemen

- Wat Welzijnswerk Nieuwe Stijl is voor de maatschappelijke organisaties is kanteling voor de gemeente

5

Burgerkracht/Welzijnswerk Nieuwe Stijl/Kanteling - II

- 8 bakens van Welzijn Nieuwe Stijl- Vraag achter de vraag- Eigen kracht van inwoners eerst- Van individueel naar collectief

- Verandering van houding vraagt verandering van cultuur bij organisaties, ook gemeente.

- Veel breder dan welzijnswerk. Forse opgave.

- Kunst van het loslaten. Totaal andere manier van werken.

6

Geldstromen volgens de oude manier

7

Natuurlijke wijkvernieuwing

Belangrijkste principes:- Vernieuwingsproces verloopt meer

organisch- Beheer en ontwikkeling worden samen

genomen- Aanboren van de eigen kracht en eigen

investeringen inwoners komen meer centraal te staan

- Stedelijke vernieuwing is niet meer een project maar voortdurende ontwikkeling

- Stip op de horizon in plaats van eindbeeld

8

DE

BUURT

zorg

bedrijfsleven

energie

afval

water

onderhoud

parkeren

veiligheid

gezondheid

data

sport

welzijn

voedsel

partners€

wereld

land | stad

nieuwe stedelijke partners

nieuwe exploitatiemodellen

arbeid

leningen

onderwijs

9

De buurtonderneming

- Er is een netwerk van vele partijen die elkaar in steeds wisselende samenstellingen ontmoeten en werk met elkaar doen

- Die een plek in de wijk/het dorp heeft waar professionals en inwoners elkaar ontmoeten en/of zaken doen

- Er is een aanjager/aanjaagteam met medewerkers uit de belangrijke organisaties en als dat enigszins kan inwoners

- Een duidelijke ambitie (stip op de horizon/wijkperspectief)

- Met voldoende capaciteit om het werk te doen (alle organisaties leveren personele formatie)

- Een sterk team met lef en ondernemerschap (mensen met een missie

- Dat vanuit een heldere aanpak en focus werkt

10

. Initiatief gemeente en organisaties

. Minder bureaucratie• anders werken

. Focus op inwoners• veel meer invloed op de keuzes voor de wijk

Doelen Buurtonderneming

11

Inwoners en/of voortbestaan organisatie.

- Het lijkt er op of steeds een keuze moet worden gemaakt tussen de interne op beheersing gerichte attitude (het systeem) of de wereld van de inwoners (leefwereld).

- Voorbeelden uit de praktijk:• van de hulpverlening• het welzijnswerk• de woningcorporatie• de gemeente

- Informele vormen van participatie:- Lunches- Huiskamerdialogen- Vernieuwde wijkschouwen

12

Lessen die we kunnen trekken?

• Er is een lange adem nodig om tot structurele verandering te komen:

• Zowel bouwen aan netwerk inwoners als

• Veranderingen gemeente/organisaties• Verdergaande verandering is nodig om

inwoners weer echt invloed te geven• Bouw en blijf bouwen aan vertrouwen en

relaties• Voor succes heb je volledige steun van de

opdracht-gevers nodig. • Zet de beste mensen in het team en

maak er een hecht team van

13

De Bewuste Burger: Rol Organisaties

14

Social enterprises – Civic Economy

Sinds 2011 waait er een hele andere wind. Naast andere visie ook grote bezuinigingen.

De overheid trekt zich terug op meerdere vlakken. De inwoners bepalen of die voorzieningen en activiteiten

blijven. Zij moeten dan zelf initiatief nemen. Overheid kan stimuleren.

Paradigma-shift – de set aan instrumenten en methodes die steeds is gehanteerd om maatschappelijke problemen te lijf te gaan werkt niet meer en moet worden vervangen door andere.

15

Social Enterprises – Civic Economy

Komt vanuit Italië, Engeland. Initiatief inwoners wijk/dorp of ondernemer met bewoners

Een ‘social enterprise’ is een gewoon bedrijf Werkzaamheden kunnen bestaan uit:

wat gemeente en instellingen niet meer doen nieuwe taken koppelen aan geldstromen in

wijk/dorp taken die nu door gemeente/corporaties worden

gedaan Wat haar speciaal maakt is wat zij doet met haar ‘winst’

Deelt die niet met aandeelhouders. Kiezen voor duurzaamheid; kiezen voor eerlijker samenleving

Investeert die voor een deel in de wijk/buurt Op heel verschillende manieren, bijvoorbeeld

scheppen van banen voor ‘drop-outs’ voorzien in vitale diensten in de wijk voor

mensen die dat nodig hebben

16

Ontembare vraagstukken

Vraagstukken als de kwaliteit van de wijk zijn ontembaar geworden.

Vorige eeuw: tembare vraagstukken “zoveel woningen bouwen”.

Nu: niet-lineair, niet beheersbaar, niet kenbaar, niet mechanisch georganiseerd en systeem met geen doel.

17

Nieuwe sturingsprincipes voor vitale ontwikkeling

1. Toepassing sturingsmodel van variatie en selectie. Wel idee wat je wilt, maar pas mee aan de slag als er in opbloeiende variatie dingen gebeuren, waar je je aan kunt verbinden.

2. Synchroniciteit. Ontwikkeling door co-evolutie; het op elkaar ingrijpen van subsystemen. Waar kun je acties synchroniseren, zodat ze elkaar versterken. Ontwikkeling gebaseerd op toeval.

3. Het primaat van de zelforganisatie. Zaadje dat al jarenlang in de grond zit en dat door zomaar een bui tot groei komt. Heel verassend. Geen zelforganisatie om te versterken = uitzichtloos.

4. Identiteit. Resource om op te sturen voor gebieds- en wijkontwikkeling.

18

Vier overlevingstips in de chaos

1 – Accepteer. Systeemwereld kan het niet laten naar orde te neigen.

2 - Dubbeldenken: zorg aan de ene kant dat je de wereld die neigt naar simpele afrekenbaarheid tevreden houdt, en loop tegelijkertijd vooruit door je eigen acties. Doe wat je moet doen, maar doe ondertussen wat echt nodig is. Professionals moeten dan wel weten waar ze over praten.

3 - Attractor: wat zet aan tot actie? Attractor nodig: dat wat mensen tot actie brengt. Een perspectief voor de toekomst dat verleidt om te gaan handelen. Hiervoor is in het formele systeem een groot gevoel van urgentie nodig. “Het cadeau dat je geeft aan de wereld van de orde.”

4 - Creatieve concurrentie: ga het niet zelf bedenken maar organiseer creatieve concurrentie om zelforganisatie van de grond te laten komen. Hiervoor moet je heel goed in staat zijn, zowel intern als extern, het netwerk te organiseren.

5 - “Wer begeistern will, muss auch selbst begeistert sein”.

19

Civic Economy

A. (h)erken sociale ondernemerspassie-gedreven en met netwerk en vertrouwen als basis

B. participatie voorbij consultatieco-productie en co-investeren

C. financieel co-investmentin geld of andere ‘eenheden’ zoals tijd, vertrouwen en netwerken

D. bestaande kwaliteiten hergebruikenzowel fysiek als menselijke capaciteiten

E. de beleving van de plekplekken die een verhaal vertellen, verrassen en tot openheid uitdagen

F. een open aanpakde civic economy ontstaat niet door een strategisch plan maar door een open iteratief en kansgedreven proces

G. verandering genereren door netwerkenniet alleen lokaal maar verknoopt met ‘change-makers’ elders

H. waarde herkennende civic economy is gebaseerd op een veelheid aan waarden, die in de doelformuleringen en de projecten moeten worden onderkend

20

ViceVersaVan en Voor WestrandGerard Doustraat 40,4703 LN Roosendaal