2011-06-09 Fisser TPACK ORD

Technological Pedagogical Content Knowlegde (TPACK): een bijdrage aan ict-ontwikkeling bij leraren

Petra Fisser & Joke Voogt Universiteit Twente, Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie

Onderwijs Research DagenMaastricht, 9 juni 2011

Ronde Tafel Bijeenkomst van vandaag

Wie zitten er aan tafel?

Naam en rol/functie

Ervaringen met TPACK?

Korte toelichting TPACK model

Overzicht van recent onderzoek

Literatuuronderzoek

Vragenlijstonderzoek

Onderzoek docentontwerpteams

Ideeën voor het vervolg

De betekenis van het model en het meten van TPACK

Professionaliseringstrajecten voor leraren

Aanleiding

Elk jaar wordt opnieuw geconstateerd dat het ict-gebruik van

leerkrachten in het onderwijs groeit, maar toch achterblijft bij de

verwachting die men heeft

(zie bijvoorbeeld de jaarlijkse Vier in Balans Monitor van Kennisnet)

Onderzoek Kennisnet (2010): het duurt nog tien jaar voordat elke

leraar ict gebruikt.

Leerkrachten die wel ict gebruiken:

gemiddeld acht uur per week

ict-repertoire niet erg uitgebreid en gevarieerd

Aanleiding

Verschillen tussen leraren en ict-gebruik

gevolg van individuele en technologie gerelateerde kenmerken

maar ook resultaat van een complex proces van modererende

variabelen waarbij pedagogische en inhoudelijke aspecten niet

los van technologische beschouwd mogen worden (Tondeur, van

Braak & Valcke, 2008)

Het door Mishra en Koehler (2006) ontwikkelde Technological

Pedagogical Content Knowledge (TPACK) model brengt deze

drie aspecten samen

Uitgangspunten TPACK

Leraren geven les in zeer complexe, dynamische omgevingen

Dit vereist verschillende soorten gespecialiseerde kennis

Effectief onderwijs wordt grotendeels bepaald door het hebben en

kunnen toepassen van rijke, goed georganiseerde en geïntegreerde

kennis op verschillende gebieden, waaronder

Kennis van het inhoudsdomein (Content)

Kennis over de student, en hoe hij/zij denkt en leert (Pedagogy)

Kennis over technologie die het onderwijs kan ondersteunen

(Technology)

EN DE RELATIES TUSSEN DEZE ASPECTEN

Het TPACK model

Koehler & Mishra (2006):

De integratie van ICT in de

onderwijspraktijk is gebaat bij

een zorgvuldige afstemming

tussen vakinhoud, vakdidactiek

en de mogelijkheden van ICT

leraren die ICT willen

integreren moeten daarom

competent zijn op alle drie

domeinen en moeten kennis

hebben van de context waarin

zij lesgeven

Content knowledge•Kennis van feiten, concepten, theorieën en procedures•Verklarende kaders•“regels” voor bewijs-voering

Pedagogical knowledge•Voorkennis van leerlingen•Inzet van bronnen•Klassenmanagement •Ontwikkeling & implementatie van lessen•Evaluatie van leerprestaties

Technological Knowledge•Vaardigheden om specifieke ict-toepassingen te hanteren•In staat zijn om specifieke ict-toepassingen aan te leren en op waarde te schatten•Een functioneel begrip van ICT

Pedagogical Content Knowledge: Vakdidactiek, de kennis die de leraar heeft om het vak vorm te geven en aan te passen met het oog op instructie

Technological Content Knowledge:Kennis over relatie tussen technologie en vakinhoud en hoe vakinhoud op nieuwe manieren gepresenteerd kan worden

Technological Pedagogical Knowledge: Kennis over relatie tussen technologie en didactiek en hoe didactiek kan veranderen ten gevolge van ict

TPACK

TPACK gaat dus verder dan de drie kerngebieden vakinhoud,

vakdidactiek en technologie, het gaat om de interactie tussen de

verschillende kerngebieden

Aandachtspunten:

Er is geen beste oplossing die geldt voor elke docent,

elk vak, of elke onderwijsvisie

De vaardigheid van de docent om te “spelen” met de

kerngebieden en het overlap tussen de gebieden is

van groot belang

Het negeren van deze complexiteit leidt tot te

makkelijke oplossingen of mislukkingen

Vorig jaar op de ORD: TPACK literatuurstudie

Doel: stand van zaken met betrekking tot TPACK in

wetenschappelijke literatuur

Resultaten:

Onderzoek naar TPACK nog fragmentarisch en kleinschalig

Ondersteuning van leraren in opleiding via geïntegreerde, actieve

aanpak, samenwerken het ontwerpen en ontwikkelen van zinvolle

“artifacten” vanaf het begin van de opleiding

Ondersteuning van leraren tijdens nascholing: aansluiten bij

dagelijkse praktijk van leraren, TPACK ontwikkelen door in

docentontwerpteams te werken aan authentieke vraagstukken

over technologie, didactiek en vakinhoud

Vorig jaar op de ORD: TPACK literatuurstudie

Conclusie:

Wetenschappelijk onderzoek naar TPACK nog maar net begonnen

TPACK veelbelovend, aansprekend en uitgaand van de

professionaliteit van de leraar

Nog niet voldoende aandacht voor opvattingen van leraren

Ontwikkelen van TPACK

actief en integraal, in langer traject (niet via 1 vak of cursus)

op basis van praktijkproblemen

in docentontwerpteams

Meten van TPACK moet verder ontwikkeld worden

Dit jaar op de ORD:

Resultaten

TPACK vragenlijstonderzoek

TPACK docentontwerpteams

Discussie:

de betekenis van het model en het meten van TPACK

professionaliseringstrajecten voor leraren

TPACK Vragenlijstonderzoek


Onderzoek naar het “TPACK-gehalte” van pabostudenten

Gebruik gemaakt van TPACK Survey van Schmidt et al (2009)

Vertaald en aangepast aan Nederlandse context

Keuze voor een specifieke C: techniekonderwijs

Extra vragen toegevoegd aan PCK, TCK en TPK

Extra vragen over self-efficacy techniekonderwijs toegevoegd

Extra vragen over attitude ten aanzien van ICT toegevoegd

Getest bij kleine groep respondenten

Afgenomen bij (tot nu toe, begin april) 286 pabostudenten van 2

verschillende instellingen

Betrouwbaarheid vragenlijst α .92

TPACK vragenlijstonderzoek: resultaten

286 respondenten: 68 man (24%), 218 vrouw (76%)

leerjaar 1: 170 (59,4%)

leerjaar 2: 78 (27,3%)

leerjaar 3: 29 (10,1%)

leerjaar 4: 9 (3,1%)

Vooropleiding

MBO: 95 (33,2%)

HAVO: 169 (59,1%)

VWO: 18 (6,3%)

Anders: 4 (1,4%)

Profiel op vooropleiding

N&T: 9 (3,1%)

N&G: 45 (15,7%)

E&M: 83 (29,0%)

C&M: 77 (26,9%)

Anders: 69 (24,1%)


Van de 286 respondenten:

173 nog nooit een keuzeopdracht techniek gedaan

217 nog nooit het vak techniek gegeven op stageschool

Dus let op!

alle resultaten m.b.t. TPACK moeten gelezen worden in de

context van techniekonderwijs!

niet het meest populaire vak onder pabostudenten en

leerkrachten basisonderwijs


Gemiddelde totaal

Gemiddelde leerjaar 1




TKPKCKPCKTCKTPKTPCK

3,303,683,143,203,003,373,05

3,303,623,173,173,003,343,06

3,253,683,063,193,023,393,06

3,323,913,153,282,983,462,93

3,603,983,443,503,083,403,17

1=volledig oneens, 2=oneens, 3=noch eens/noch oneens, 4=eens, 5=helemaal eens


Maar: wat betekent dit? En kunnen we TPACK wel op deze manier

meten?

We weten dat de cirkels in het model met elkaar interacteren

Kunnen we wel aannemen dat bijvoorbeeld

TK+CK=TCK,

TK+PK=TPK of dat

PCK+TK=TPCK?

en is het zo dat TPK+TCK+PCK=TPCK?


Clusteranalyse (eerste resultaten) laat zien dat

TK vormt wel 1 schaal

PK vormt wel 1 schaal

PCK en CK worden gecombineerd

TCK en TPK worden gedeeltelijk gecombineerd

TPCK wordt uit elkaar gehaald in 2 schalen

Voorbeeld van een vraag uit TPCK 1:

“Ik kan natuur en techniek lessen geven waarbij ICT, vakinhoud en didactiek op een juiste

manier zijn geïntegreerd ”

Voorbeeld van een vraag uit TPCK 2:

“Ik toon leiderschap door anderen binnen mijn school te helpen om vakinhoud, ICT en

didactiek te combineren”


Kunnen we dan iets zeggen over de pabostudenten en hun TPACK in

relatie tot techniekonderwijs?

Geslacht correleert met TK, PCK-CK, TCK-TPK en TPCK1 en 2 Mannen schatten zichzelf hoger in dan vrouwen als het gaat om ICT,

techniek, de integratie van ICT in techniekonderwijs en zien zichzelf

meer als leider dan vrouwen

Leerjaar correleert met PK

Hoe verder je bent in de studie hoe vertrouwder je je voelt op het

gebied van algemene didactiek

Profiel op de vooropleiding correleert met TK en PCK-CK

Als je een N-profiel hebt gehad bij je vooropleiding schat je jezelf hoger

in op het gebied van ICT, techniek en vakdidactiek van techniekonderwijs

TPACK Docentontwerpteams


Voorbeeld uit Koeweit (nog geen grootschalig onderzoek in NL)

-> PhD study Ghaida Alayyar, UT

78 studenten van de lerarenopleiding basisonderwijs (science)

In groepen van 3 a 4 studenten een ict-oplossing bedenken voor

een probleem uit de praktijk

12 weken

Beoordeling door T, P en C-experts


“In an effort to uncover and understand more of the complexity

inherent to the interdependence and situatedness of the TPACK

construct, an attempt should be made to have a multiple- method

assessment of teachers’ technology integration knowledge”

Onderscheid tussen “observable learning outcomes” en “self-

reported measures”

Instrument Purpose Measurement type ObservableORSelf-reported

Presentation Rubric

Assess the ability to present the idea behind the final product for experts and peers

Observation Observable

Explanation Checklist

Assess the ability to argue and explain the rationale behind the chosen design, ICT, pedagogy, & content

Observation Observable

TPACK Definition Rubric

Assess the ability to define TPACK concepts. Open ended questionnaire Observable

TPACK Reflection Rubric

Assess the ability to apply TPACK in real teaching practice

Open ended questionnaire Observable

Lesson Plan Rubric

Assess the quality of ICT integration lesson plan Performance assessment Observable

Product Rubric Assess the quality of ICT integration in the product Performance assessment Observable

ICT skill test Assess the ICT skills Performance assessment Observable

TPACK survey Assess the self-reported TPACK Survey Self-reported

TPACK docentontwerpteams: resultaten

Self-reported TPACK: significante groei

FactorPreMean (SD)

PostMean (SD)

P(level of significance)

Effect size

TK 3.15 (.548) 3.80 (.506) 0.0001 1.23

CK 3.55 (.735) 4.13 (.404) 0.0001 0.98

PK 3.65 (.499) 4.28 (.379) 0.0001 1.41

PCK 3.58 (.699) 4.22 (.457) 0.0001 1.09

TCK 3.20 (.664) 4.22 (.494) 0.0001 1.74

TPK 3.10 (.481) 4.21 (.438) 0.0001 2.42

TPACK 2.99 (.475) 4.12 (.419) 0.0001 2.53


TPACK-related learning outcomes

Measure (total points) Kind of instrument Min-Max Mean SD

Presentation (6) Observation 0-6 4.88 .892

Explanation (4) Observation 0-4 3.44 .519

TPACK Definition (3) Open ended questionnaire 0-3 1.90 .657

TPACK Reflection (15) Open ended questionnaire 0-15 10.47 2.849

Lesson plan Score (16) Performance assessment 1-16 12.74 3.206

Product score (60) Performance assessment 0-60 50.99 5.928


Correlaties TPACK-related learning outcomes


Twee andersoortige resultaten:

1. Correlatie tussen de verschillende TPACK kennisdomeinen is in

eerste instantie (pre-test) niet aanwezig of laag, in tweede

instantie (post-test) wel aanwezig en hoog

waarschijnlijk helpt het docenten in opleiding dus om een beter

geïntegreerd beeld te krijgen van ict in het onderwijs / TPACK

na het werken in een docentontwerpteam

2. Er is nauwelijks/geen correlatie tussen self-reported data en

measurable learning outcomes

TPACK docentontwerpteams: discussie/vragen

Nauwelijks/geen correlatie tussen self-reported data en measurable

learning outcomes… waarom? 2 mogelijke redenen:

1. Er worden 2 verschillende dingen gemeten

Wat docenten in opleiding denken te weten

Wat docenten in opleiding laten zien in de praktijk

2. Het niveau waarop gemeten wordt

De TPACK vragenlijst meet op een abstract niveau

(“Ik kan ICT-toepassingen kiezen die versterken wat en hoe ik onderwijs geef”)

De andere instrumenten meten op veel concreter niveau

(student kan aantonen/beargumenteren dat zij de “juiste” ict-toepassing heeft gekozen)

TPACK, vervolgonderzoek

TPACK: ideeën voor het vervolg

Op basis van het vragenlijstonderzoek: wat is de betekenis van

het model en het meten van TPACK

Meer (praktijk)onderzoek is nodig

verder analyseren van de resultaten op de vragenlijst

meer aandacht voor attitude!

ontwikkelen nieuwe vragenlijst?

naast vragenlijst ook gebruik maken van instrumenten om lesplannen te

beoordelen en observaties uit te voeren

longitudinaal en op meerdere momenten meten

Nu: op basis van resultaten op de vragenlijst en een analyse van de curricula

van de pabo’s aanbevelingen doen voor een betere ict-integratie in het pabo-

onderwijs

TPACK: ideeën voor het vervolg

Op basis van het docentontwerpteam onderzoek

Inrichtingen van professionaliseringstrajecten voor leraren (in opleiding) en

flankerend onderzoek

Voorbeeld: project “Twente’s got Talent” waarin leraren

in een team samenwerken aan de ontwikkeling van

techniekonderwijs dat ondersteund wordt met ict-toepassingen

werken aan de hand van een duidelijke fasering (ADDIE)

ondersteuning krijgen van een vakdocent van de pabo en/of een

onderwijskundige en/of een ict-expert

Voor- en achteraf de TPACK-vragenlijst invullen, beoordelen

resultaten met behulp van TPACK Rubric of andere instrumenten

TPACK, de volgende stappen

Doorlopend overleg met ontwikkelaars/onderzoekers van het TPACK

model & de TPACK vragenlijst

Nederlandse vertaling (en aanpassing) van verschillende TPACK

meetinstrumenten

Inzetten van de instrumenten op pabo’s, lerarenopleidingen en op

scholen (niet beperkt tot techniekonderwijs!)

Praktijkonderzoek rondom TPACK en docentontwerpteams in

Nederland en Vlaanderen, maar ook in Koeweit, Ghana, Tanzania,

Indonesië, Ethiopië, ….

Meer informatie? http://www.tpack.nl

[email protected]

2011-06-09 Fisser TPACK ORD

Travel

Transcript of 2011-06-09 Fisser TPACK ORD