2008/10/18 - Onderwijs vs. arbeidsmarkt

130.000 nieuwe medewerkers tegen 2013Starters, maak kennis met onze vakgebieden !

Engine

ering/

Projec

ten

Ope

ratie

s/Ond

erho

ud

Zake

lijk Man

agem

ent

R&D

Trad

ing

ICT...

Fina

ncieel/C

ontroleu

r

Commer

ciee

l/Mar

ketin

g

Installatie

/Con

stru

ctie

Starters (m./v.), ontdek alle stage- en jobmogelijkheden van

onze entiteiten:

• Axima Services

• Electrabel

• Fabricom GTI

• GDF SUEZ Energy International

• SITA SUEZ Environment

• Technum-Tractebel Engineering

• Tractebel Engineering

Afspraak op www.gdfsuez.com/en/careers

GDF SUEZ H7599 240x370 page1 10/10/08 17:18

Join McKinsey as a young professional and ...

260908_McK_370x260Vac_INP.indd 1 10/3/08 11:35:28 AM

Marc van der Chijs maakt furore met de Chinese YouTube“ Porno en politiek zijn verboden,

dat halen we er zelf af”

GRATIS MAGAZINE MET HET GROOTSTE CARRIÈRE AANBODMEER JOBS OP VACATURE.COM 18 OKTOBER 2008

ONDERWIJS VS.

ARBEIDSMARKTBONDGENOTEN OF VERRE VRIENDEN?

INTUSSEN OP DE SCHOOLBANKEN IN DUITSLAND:

1,6 MILJOEN TIENERS KIEZEN VOOR DEELTIJDS STUDEREN EN WERKEN

“VELE DUITSE TWINTIGERS ZIJN AL TOPPERS”

+

FraNk VaNdeNbroucke &WilsoN De Pril (Agoria)

“SCHOLEN MOETEN GEEN DIENSTMAAGDEN VAN BEDRIJVEN WORDEN”

VACATURE TALENTUMKom op 22 oktober naar de grootste nationale rekruteringsbeurs

MANIFEST VOOR TALENTMANIFEST VOOR TALENTHebt u al getekend? Surf naar vacature.com

COVERS 18-10 13-10-2008 14:27 Pagina 1

Gedelegeerd bestuurder Dirk Velghe

Algemeen directeur Christophe Glorieux

Office manager Linda De Nutte

Accounting Walter Roos

Operations & distribution manager Inge Van den Bussche

Operations & distribution assistant Ilse Borms

Rapporting & Analyse Dieter Vermander

Redactie Vacature Hoofdredacteur Marian Kin (voor

Kinco) Redactiechef Erik Verreet Redactie Nico Schoofs,

Filip Michiels, Sam De Kegel, Hermien Vanoost

02-482.03.54 Medewerkers: Eric Adams, Karin Eeckhout,

Catherine Nuyttens, An Olaerts, Bart Cabanier, Tom

Dieusaert, Hans Moleman, Petra Quaedvlieg, Evy

Ballegeer, Ad Van Poppel, Jan Stevens, Dirk Blijweert,

Carina Lopez, Tom Ronse, Lore Callens, Matthieu Van

Steenkiste, Dominique Soenens, Goele Geeraert, Lies

Lefever, Annick Claus, Marjorie Blomme

Redactieraad Marianne Dewandeleer (PwC), Johan

Albrecht (Itinera Institute), Mireille Deziron (Jobpunt Vlaan-

deren), Bart Matheï (FIT), Ivo Belet (Europarlementariër)

Grafische vormgeving Art Director Pieter Ver Elst

Assistant Art Director Jon Troch Grafici An Coosemans,

Patricia Kempeneers, Manu Degreef Medewerkers Bob

Haentjens, Sara Sabbe, Yves Deploige, Guido Evens,

Hugo Gielen, Patrick Cornelis, Miet Truyers

Advertenties Business manager Nancy Werbrouck

Sales manager Marijke Van Impe Account managers

Ruth Janssens, Sofie Verbrugghe, Karl Van Lathem,

Véronique Geluykens, Lieze Gheysens, Peter Dewever,

Duncan Dilissen 02-482.03.50 Commercieel assistenten

Inge Seghers, Hilde De Wolf, Annemie Detroch, Krista

Verlaeckt, Annick Rega, Sofie Bonneux 02-482.03.38

Ordering & accounting Ann De Lange, An Parewijck, Lieve

De Pauw 02-482.03.71

Marketing & research Marketing & research manager

Diane Devriendt Research marketeer Marjan Desmedt

Product manager Dries Mahieu, Bieke Helsen

Vacature/References Interactive

Interactive Director Marianne Edlund Management

Assistant Ariane Derutter Sales Manager Katrien Tordeur

Account Managers Joke Claeys, Veerle Cajot, Kim

Claesen Internal Sales Siska Blanckaert, Louise Claeys

Bouuaert 02-481.15.09 Client Services Manager Barbara

Daelman Internal Account Executive Liesbeth Teugels,

Annelies Horckmans Client Services Assistant Véronique

Bamford 02-482.03.39 Project Manager Inge Van Dyck

Analyst Developer Josi Swerts Web Developer Robin

Stroobants Web Designers Olivier Beauchot, Ward

Meremans Marketing Project Manager Brigitte Vermeulen

Marketing Analyst Christophe Van Puymbroeck

Product Manager Florence Collard Netredactie Moïra Lens,

Virginie Moriaux

Verantwoordelijke uitgever

Christophe Glorieux

Pontbeekstraat 4, 1702 Groot-Bijgaarden

Vacature C.V. is erkend als bureau voor private arbeids-bemiddeling in het Vlaamse Gewest, onder het nr VG.1186/B. De rechten van de kandidaat kunnen ten allen tijde worden geraadpleegd opwww.vacature.com/rechtenkandidaat

ADVERTEREN IN VACATURE? Bel 02-481.15.88 of mail naar [email protected]

COLOFON

1.30 uur. Na de vergaderingen over de begro-ting op zondag kom ik terug op mijnkabinet en blijf er slapen. Ik sms eenmedewerkster die ‘s ochtends langseen bakker zal gaan voor mijn ontbijt.Dat doe ik altijd als ik laat in Brusselben en er blijf overnachten.

7.00 uur. Opstaan. Mijn medewerkster heeftals ontbijt een chocobroodje voorme meegenomen.

8.00 uur. Vergadering met de kabinetschef ende medewerkers om alles voor tebereiden voor vandaag. We wetendat er vandaag verschillende nota’sen tabellen nodig zullen zijn.

9.00 uur. Naar het cdH-partijbureau op mijnVespa. De zon schijnt, dan is hetmet de scooter fijner en vooralsneller. Er is eerst een beperktcomité van de ministers, staatsse-cretarissen en de fractieleiding.

Om 10.00 uur ga ik naar de pre-mier. We hebben afgesproken omtussen 10.00 uur en 11.00 uuralles opnieuw te bekijken en albesluiten te nemen.

11.00 uur. Terug naar de partij. Ik heb contactenmet de cdH-gewestministers. Hetpartijbureau duurt tot 13.00 uur.Daarna ga ik weer naar de ambtswo-ning van de premier om de begro-tingsbesprekingen voort te zetten.Als er een vergadering gepland is om13.00 of om 13.30 uur is er meestaleen maaltijd voorzien. Vandaag ech-ter niet, ik eet twee appels. We gaanopnieuw in discussie. We moetenkeuzes maken. Niemand durft iets tezeggen of toe te geven voor een anderdat gedaan heeft. Iedereen kijkt naarelkaar. Er zijn ideologische en politie-ke discussies. Soms gaat het er ookemotioneel aan toe.

18.00 uur. Vergadering op het kabinet vanLaurette Onkelinx met de verte-

genwoordigers van het Waalsegewest en de Franstalige gemeen-schap. Laurette Onkelinx en RudiDemotte zijn er ook. Kunnen zehet eens zijn met de begroting?

20.00 uur. Met de Vespa terug naar deLambermontlaan voor de laatstediscussies en debatten. Om 20.30uur is er een maaltijd. We gaandoor met de besprekingen. Hetgaat moeilijk en het is spannend.

24.00 uur De maandag gaat over in de dins-dag zonder dat we er iets van mer-ken. Ik voel niet dat ik moe ben, deadrenaline werkt volop. Hoeveelkoppen koffie ik drink, is niet meerte tellen. Mijn medewerkers staandag en nacht klaar om nota’s tezoeken en om de verschillendeakkoorden te noteren. Het is ookde maandag van het teamWathelet. Om 7.00 uur dinsdag-morgen is de vergadering afgelo-pen en vertrek ik op de scooter.

CdH-politicus Melchior Wathelet (31) is staatssecretaris voor begroting en gezinsbeleid. Maandag legde defederale regering de laatste hand aan de begroting. Kroniek van een lange dag vergaderen.

tekst Ad Van Poppel - foto Ilse Prinsen

De maandag van Melchior Wathelet,Staatssecretaris van begroting en gezinsbeleid

001_GPV1QU_20081018_VMGBI 16-10-2008 19:48 Pagina 1

Abonnees van De Tijd, De Morgen, Gazet van Antwerpen en Het Laatste Nieuws ontvangen Vacature automatisch bij hun krant.

Magazine18 oktober 2008

VacatureDEZE WEEK IN

En natuurlijk blijft Vacature Interactive de place to be voor een boeiende en uitdagende job!

Hoe vraagt u opslag in moeilijketijden?

Kunt u in moeilijke financiële tijden een loonsverhoging vragen? Wij geven u enkele tips.

U leest het hierVacature.com/opslag

DEZE WEEK OP

VacatureInteractive

Vraag van de Week

Moet u altijd uw opzegperiode uitzitten nadat u ontslag hebt ingediend of kan u hierover onderhandelen met uw werkgever? Wat zijn de voorwaarden?

Het antwoord leest u opVacature.com/vraagvandeweek

Hoe houdt u in de financiële crisis het hoofd boven water?

Vacature TV ging op reportage bij Hans De Witte, hoogleraararbeidspsychologie aan de K.U.Leuven. Zijn tips ziet u vanaf maandag op onze carrièrezender.

Bekijk het vanaf maandag op Vacature.com/tv

Het e-seminar over moeilijkegesprekken gemist?

Een evaluatiegesprek met uw baas? Een gevoelig onderwerpbespreken met een collega? Bekijk eerst het voorbije e-seminar over moeilijke gesprekken en ontdek alle tips en tricks. Specialist van dienst is Sylvie De Strooper, outplacementconsultant bij Unique.

Bekijk het e-seminar viaVacature.com/eseminar

COLUMN AN OLAERTS136> DE KRACHT VAN

HET GEDACHT Als ge iets écht wilt, dan gebeurt het op den duur ook écht. Aldus sprak de volksmond.Maar An Olaerts heeft weinig vertrouwen in de kracht van het gedacht. Ook als je iets écht niet wil, gebeurt het soms toch.


COVERSTORY

10> ONDERWIJS ZKT. ARBEIDSMARKT (EN OMGEKEERD) Moeten scholen dienstmaagden van bedrijven worden?Of mogen bedrijven vooral geen kant-en-klare werknemerseisen? Vacature trekt opnieuw naar de schoolbanken enbouwt een brug tussen onderwijs en arbeidsmarkt.

WERK & WERELD

26> BELGISCHE HARTCHIRURGEN OP MISSIE IN PALESTINA Sinds 1999 werken artsen en verplegers van het UZ Gent inPalestijnse ziekenhuizen en geven ze hun kennis door aande lokale artsen. Een bondgenootschap dat levens redt.Onze journalist brengt verslag uit vanuit de operatiezaal.

DE SUCCESTAPES

30> GALLOO: GROOT DANKZIJ SCHROOT

Als elfjarige crosste Pierre Vandeputte met autowrakken tussen de schroothopen op zijn grootvaders werf. Vandaaghoudt zijn bedrijf meer dan één miljoen ton schroot, 60.000ton non-ferro en 20.000 ton kunststof van de afvalberg.

WERK & WELLNESS

34> DE MANTELZORGER IN ONS

Hij heeft tijd te weinig, maar wilskracht in overvloed. Didier Borremans combineert zijn job als bedrijfsleider metde zorg voor zijn gehandicapte vrouw. En hij is niet alleen. In Vlaanderen zijn er 196.000 mantelzorgers.

1> De maandag vanMelchior Wathelet,staatssecretaris vanbegroting en gezinsbeleid

4> Wereldbeeld:Cambodja

6> JunkboxDe salariswatcherIedereen coachGlobalisering light

8> Publieke opinie10> Coververhaal: Onderwijs

versus arbeidsmarkt:bondgenoten of verrevrienden?

26> Werk en wereld:Belgische artsen opererenin bezette Palestijnsegebieden

30> De succestapes:Galloo, van oudijzermar-chand tot recyclagereus

33> De BalansDe zakenreizigerIntussen in Montréal

34> Werk & wellness:Hoe combineert u een jobmet een zorg voor eengehandicapte partner?

37> Arbeidsklimaat:Hoeveel mensen werken eraan onze universiteiten?

38> Bien Cuit: MangerManger in Tessenderlo

136> Column van An Olaerts

De 333beste carrières in dit magazine.

Kijk snel op p. 130 vooreen overzicht

“Wij doen niet aan geneeskundig toerisme. We willen de Palestijnen zelfbedruipend maken.”Guido Van Nooten, Belgisch hartchirurg die sinds 1999 opereert in Palestijnse gebieden en lokale artsen mee opleidt

30

22

10

3Vacature | zaterdag 18 oktober 2008

INHOUD

Vacature van de week:

Winkeldirecteur bij Carrefour

coverbeeld: fotograaf

26


WERELDBEELD

Foto: Jakobien Huisman

Kippen en eenden kweken op zijn CambodjaansCambodjanen eten alles: van spinnen over slangen tot eendenembryo’s. Maar een gewone sappige volwassen eendgaat er ook wel in. Deze eendenkwekers uit Cambodja vervoeren hun waar van de zuidelijke provincie Kampot naarde 160 kilometer verder gelegen hoofdstad Phnom Penh. Geen enkel plaatsje in en op de auto wordt onbenut gelaten.Het gemiddelde inkomen van de Cambodjaan bedraagt volgens het recentste jaarraport van de Verenigde Natiesamper 1 dollar per dag.


Elke week schuimen we dewereldwijde arbeidsmarkt af,op zoek naar exotisch lees-voer. De globalisering in lichtverteerbare stukken.

DE CRASH OP COFFIN STREETDe financiële crisis maakt overal slacht-offers, zelfs in het hiernamaals. Honderdenarme Britse gezinnen wachten als gevolgvan de financiële crisis wekenlang voordathun overleden familieleden begraven kun-

nen worden. Dat bericht de Britse vereni-ging van begrafenisondernemers, aldus hetblad Mail on Sunday. In levendigere econo-mische tijden schieten begrafenisonder-nemers arme gezinnen de som voor de teraardebestelling voor. Maar door de kredietcrisis staan veel begrafenisonder-nemingen met één been in het graf, waar-door er logischerwijs amper plek is voor dedoden. Normaal resideert een overledenBrit tien dagen in het vacuüm tussen over-lijden en teraardebestelling. Nu moetennabestaanden soms wel vijf weken of langer

wachten. De Britse sociale dienst betaaltjaarlijks de begrafeniskosten van 27.000Britten.

EUROPESE SUBSIDIEKOLDERFinanciële crisis of niet: deEuropese Unie blijft con-sequent zinloze subsidiesuitdelen. Een Deensezakenman is erin geslaagdom 100.000 euro subsidie los te peute-ren van de Europese Unie voor de bouwvan een skipiste op het eiland Bornholm

DE SALARISWATCHER

GLOBALISERING LIGHT

Na de maaltijd- binnenkort ook de cup-maatcheque op Secretaressedag? Alvastaangenamer om godganse dagen naar teturen dan een scharminkel van een ruiker.En de maaltijdcheques zal nog nooit zopopulair geweest zijn bij de mannelijkecohorte. Een Duitse secretaresse heeft vanhaar baas nieuwe borsten gekregen nadatze in de Duitse krant Bild over haar te kleine cupmaat had geklaagd. Of ze hadgeklaagd om van het geklaag van haarbaas af te zijn, is ons niet geheel duidelijk.Wat er ook van zij, Claudia is nu de trotse bezitter van een cup DD. De extensiekostte haar baas 4.000 euro. De braveman, consultant Marco Bauschke (29),verkocht Claudia consultantgewijs deborstvergroting als een altruïstischebonus. “Ik zie de gift als een opslag.”Bauschke is 'blij dat hij haar kon helpenhaar droomwens te vervullen.’ En nog blijer dat ‘hij zichzelf kon helpen zijndroomwens te vervullen.’ Wie biologisch gezien geen aanspraak kanmaken op siliconecheques, kwispelt misschien wel van een ‘hondenspiegel-sessie’ als extralegaal voordeel. Hondenzouden werknemers stimuleren tot zelfonderzoek, door menselijk gedrag zonder vooroordelen te spiegelen. Volgens opleidingsdeskundige Daniel Van Gelooven en bioloog Marlet Van looptdat als volgt: hoe authentieker deelnemersaan hondentrainingen zich gedragen, hoe meer de hond samenwerkt en hun leiderschap aanvaardt. Geldt zulks ookvoor ‘siliconespiegelsessies’: hoe authen-tieker de borst, hoe meer het baasjesamenwerkt? Hoe dan ook, wie een hondaan de riem meetrekt, ervaart dat vier-voeters alleen met duidelijke tegenzin entijdelijk het gewenste gedrag vertonen.Valt het machtsmiddel weg, dan kiezendeze honden alsnog hun eigen pad.Vervangt u even ‘hond’ door ‘werknemer’en de gelijkenissen zijn verrassendauthentiek, vindt u niet? Genoeggeblaf, een beetje geblog nu. Bloggerskomen geregeld onzacht in aanraking methun werkgever over hun speeltje. Vooralals een bronstige tekkel, een honden-spiegelsessie en een DD-cupmaat de verhaallijn vormen. (NS)

JUNKBOXOnder het gevleugelde motto‘de carrière kan niet altijdgespannen staan’, remixetonze 2-minuten-dj elke weekde junk in zijn geheugen toteen fijne set van 120 onpro-ductieve seconden.

Farooq Chaudhry: “Ik kies graag voor comfort: ik vlieg meestal in business class en trakteer mezelfen mijn familie op de iets duurdere hotels of restaurants.”

6 Vacature | zaterdag 18 oktober 2008


Naam: Farooq ChaudhryLeeftijd: 48Beroep: Producer bij deAkram Khan Company(Londen)Burgerlijke staat:Getrouwd, twee kinderen van vier en tienWoonplaats: LondenBruto jaarsalaris: 77.500 euroExtralegale voordelen:Groepsverzekering, hospitalisatieverzekering

JULIETTE BINOCHE“Ik ben producer van dansvoorstellingen.Vanavond spelen we met de Akram KhanCompany en het Nationaal Ballet van Chinade voorstelling 'Bahok' in deSingel. Het is delaatste voorstelling van deze productie. Devoorbije maanden hebben we in meer dandertig landen gespeeld. We hebben opgetre-den in Groot-Brittannië, Syrië, Frankrijk,Colombia, Zwitserland, China... Noem maarop. Als producer heb ik vooral een onder-steunende rol: ik breng de fondsen bijeen omeen productie te realiseren, ga op zoek naarzalen en plaatsen waar we onze shows kun-nen brengen en help bij het rekruteren vanartiesten en medewerkers. Ik coördineer hetartistieke proces. Ik doe dit werk nu bijnatien jaar. Voordien was ik zelf professioneeldanser. Ik ken België: ik heb hier nog bijRosas gedanst. Deze productie zit erop,maar veel vakantie zal ik niet hebben. InLonden heb ik momenteel nog een andereproductie lopen: 'In-I', waarin onder meerJuliette Binoche meespeelt.”

PAK VAN PAUL SMITH: 650 EURO“Een paar jaar geleden heb ik een huis inCrouch End in het noorden van Londengekocht. Dat kostte me toen 1.032.000euro. Veel ben ik er niet: gemiddeld ben ikzes maanden per jaar thuis. Maar tegenovermijn drukke agenda staat een mooi salaris. Ikgeef niet om geld, maar het is aangenaam als

je er geen zorgen over hoeft te maken. Als ikbij All Saints in Covent Garden een mooi pakvan Paul Smith van 650 euro zie hangen,dan koop ik dat gewoon. Ik ben vooral opzoek naar kwaliteit in mijn leven. Naar mooiedingen. Ik hou van zaken die het leven com-fortabeler maken. Andere mensen blijmaken, vind ik het leukst. Ik heb twee oude-re vrienden, die zo'n beetje als een paar extraouders voor me zijn. Wel, onlangs heb ik heneen reis ter waarde van 5.000 euro cadeaugedaan, uit dankbaarheid, omdat zij zoveelvoor mij betekenen.”

DIM-SUM VOOR 260 EURO“Ik reis graag. Voor mijn werk ben iksowieso veel in het buitenland, maar ook alsik vrij heb, trek ik er graag op uit. Onlangsben ik nog een week naar het Lake Districtin het noorden van Engeland getrokken:eventjes relaxen, wat wandelen, een beetjeniets doen. Ook dan kies ik graag voor com-fort: ik vlieg meestal in business class entrakteer mezelf en mijn familie op de ietsduurdere hotels of restaurants. Ik ben eengrote fan van de Chinese en Japanse keu-ken. Mijn favoriete Chinese restaurant inLonden is Hakkasan aan Hanway Place: 't heeft één Michelinster en je kan er debeste dim-sum van de planeet eten. Laatstben ik er nog met mijn vrouw geweest: ikgeloof dat de rekening voor ons beiden zo'n260 euro bedroeg.” (BC, foto IP)

in de Baltische Zee. Het eiland staat nietbekend voor z'n barre winters. Sneeuwvalt er uiterst zelden, bergen zijn er niet.De Deense zakenman Ole Harild kon eenseen jaar niet in het buitenland gaan skiëndoor zijn druk werkschema. En kwam ophet idee om dan maar een eigen skipiste tebouwen. "Ik had nooit gedacht dat de EU-experten bereid zouden zijn om zo'n mafproject te steunen", getuigt de Deen.Deens landbouwminister Eva Kjer Hansengeeft toe dat de huidige criteria onvol-doende secuur zijn. Een voldoende secure

vaststelling, want de Denen stapelen deblunders op. Een andere opmerkelijke toe-kenning van het Deense ministerie vanlandbouw: de aanleg van een golfterrein ineen klooster.

ER BLAAST EEN PAARD IN DE GANGDe Roemeense verkeerspolitie onderwierpeen paard aan een alcoholcontrole nadatde kar dat het dier vooruit trok een man opeen bank dodelijk had verwond. De agen-ten droegen een veearts op het paard een

bloedtest af te nemen. De resultaten bleken positief. In negatieve zin voor hetpaard, welteverstaan. Volgens getuigen

leek het paard ‘de contro-le kwijt’. De onfortuinlijke56-jarige eigenaar, IonDragan, had het paard pasop een markt gekocht. Depolitie vermoedt dat hetpaard alcohol werd toe-gediend opdat het er sterker en gezonder zou uitzien. (NS)

“1.032.000 euro voor huis in Londen”

In samenwerking met VKW en

de provincie Vlaams-Brabant

geeft Vacature u tien weken

lang een tip om uw collega’s

beter te coachen. Deze week

krijgt u tekst en uitleg van

Jan Goossens van BASF.

TIP3:ZET EEN ANDERE BRIL OP

Hoe ouder we worden hoe meerwe in patronen denken. Een kindtekent een paar lijnen en ziet daarin eenhond of een boom. Een volwassene zietniets, behalve een paar lijnen. We nemenniet de tijd om verder te denken, hebbendirect het meest evidente antwoord klaar.99 procent van onze ideeën mist elkevorm van creativiteit. Bij chemiereusBASF vormt creativiteit de rode draaddoorheen het personeelsbeleid. “Wij willenhet out of the box-denken onder allemedewerkers, van top tot basis, stimule-ren”, zegt Jan Goossens, operationsmanager van de ammoniakinstallatie.

“Je fantasie de vrije loop latengaan, je inbeelden dat je een anderpersoon bent... het zijn maar enkeletechnieken die we onze medewerkers tijdens een opleiding meegeven. Bedoeling isdat ze die tips ook echt in de praktijk bren-gen. Zo lanceren we regelmatig postercam-pagnes met een vraag waarop dan een cre-atieve oplossing kan worden gesuggereerd.Een mogelijke vraag is: Hoe kunnen we hetenergieverbruik en dus ook de CO2-emissiesbij onze productieprocessen verminderen?”

“Via de virtuele ideeënbus pro-beren we nieuwe en origineleideeën te sprokkelen. Elke medewer-ker kan er zijn creatief ei kwijt. De voor-stellen worden beoordeeld volgens eenvaste procedure en objectieve criteria. Aande uitvoering van een idee hangt een geldelijke waardering vast. Elk jaar wordenbij BASF Antwerpen ook drie innovatieprij-zen uitgereikt, voor de meest creatieveideeën omtrent ondernemerschap, veilig-heid en procesverbetering.”

“Creativiteit stimuleren impli-ceert ook dat je mag falen. Origineleideeën kunnen niet allemaal in de praktijkworden gerealiseerd. Als je wil dat medewer-kers met nieuwe initiatieven komen, moet jeaanvaarden dat ze kunnen falen. We probe-ren ook een bedrijfsgeest te scheppen waar-bij originele ideeën van de ene niet door deandere in de kiem worden gesmoord.”(GG) Meer lezen? www.iedereencoach.be

IEDEREEN COACH

Elke week bijt deSalariswatcher zich vastin de portemonnee vaneen m/v. In Antwerpenliep hij de Britse producent van dansvoorstelling FarooqChaudhry tegen het lijf.

START7Vacature | zaterdag 18 oktober 2008

>

>

>

>


Paul Soete van Agoria heeft het fout wanneer hijzegt dat een betere verdiener er bij een procentueleindexaanpassing op vooruitgaat. Ik neem aan datiedereen het erover eens is dat sommige mensenmeer verdienen dan anderen: omwille vankennis/kunde of verantwoordelijkheid, omwille vanmoeilijke arbeidstijden (weekend, nachtwerk) of risicovolle omstandigheden, etcetera. Dit ‘meer verdienen’ dient men in procenten en niet in absolute waarde uit te drukken! Deze meerverdie-ners hebben dus (terecht) 10, 20 of 50 procentmeer koopkracht. Deze (procentuele) extra koopkracht kan enkel wor-den behouden met een procentuele indexverhoging.Bij een indexaanpassing in centenin plaats van inprocenten wordtdeze procentueleextra koopkracht bijelke indexatie steedsmeer uitgehold. Eenvoorbeeld zal wellichteen en ander verduide-lijken: persoon A ver-

dient 1.500 euro bruto/maand; persoon B 1.650euro bruto/maand. Persoon B verdient dus 150 euroof 10 procent meer dan persoon A. Bij een inflatie van4 procent/jaar en procentuele indexaanpassing ver-dient persoon A na tien jaar 2.309 euro/maand enpersoon B 2.540 euro/maand of nog steeds 10 pro-cent meer. In absolute cijfers is er een loonverschilvan 231 euro/maand. Indien het verschil tussenpersoon A en persoon B na tien jaar nog steeds 150euro zou bedragen, dan zou persoon B ‘maar’ eenloonsverhoging van 6,5 procent gekregen hebben.En dus zou de meerverdiener er relatief op achteruitzijn gegaan: zijn verantwoorde extra koopkracht

daalt van 10 naar 6,5 procent. Inrealiteit gaat hij zelfs achteruit bij eenprocentuele aanpassing van de indexomwille van niet indexering van debelastingsschalen etc. Laat ons dusophouden met deze goedkopeslogantaal ‘centen in plaats vanprocenten’. Zeker van een ver-standig iemand als Paul Soetehad ik iets anders verwacht.M. Switsers

Procenten in plaats van centen

“Mijn sociaal leven is naar de knoppen”, glimlacht Gerard nerveus. Hetvoorbije weekend ging hij niet naar de voetbal. Normaal slaat hij geenenkele match over. Momenteel is zelfs de straat oversteken een kwel-ling. Want er kan hem een ontevreden klant aanspreken. DeFortisbankier is de vijftig voorbij: “Ik heb al enkele keren de beursweten zakken, maar dit heb ik nog nooit beleefd”.

Hoewel de Cava vlot wordt bijgeschonken, komt het feestje van onzezestigjarige vriendin moeilijk op gang. De actualiteit zindert nog na inons groepje. “Ik slaap ook heel slecht”, klaagt een verre kennis dienaast verzekeringen ook Citibankproducten verkoopt. “Ik wil mijnklanten zo snel mogelijk vertellen wat Lehman Brothers nog zal beta-len van hun beleggingen. Sommigen hebben me bedreigd.” Het wordteven stil. Een vriendin doet haar duit in het zakje: “Mijn baas heeftvorige week alle bonussen voor de kaderleden geschrapt.”

Verleden week bevestigden de Vacaturelezers de teneur van ditgesprek: 45 procent vreest voor zijn bonus of loonsopslag. Meer daneen kwart verwacht meer stress op het werk en tien procent heeftschrik zijn job te verliezen. De geruchten op het feestje werden deze week meer dan bevestigd.Bij Agfa-Gevaert, Janssen Pharmaceutica, Daf Trucks, Philips enNyrstar kwam de ontslagmolen weer op gang. En volgens de KBC-studiedienst verdwijnen er in 2009 10.000 banen in ons land.

Deze barre tijden zijn voor zorgzame bedrijven een uitgelezenmoment om hun medewerkers gerust te stellen. Want die mede-werkers werken minder productief omdat ze zich ongerust makenover hun jobs en hun spaarcenten, aldus recent onderzoek.Ondernemingen kunnen hun mensen wijzen op de groepsverzekeringen andere vangnetten die wel houvast bieden. Of misschien zelfs opde bedrijfsstrategie om ongeschonden door het slechte weer tekomen. Hun werknemers zijn geen uilen. Ze lezen ook kranten, kijkentelevisie, wisselen ervaringen uit en voelen perfect aan hoe de situatieis van hun bedrijf. Behandel ze als volwassenen, dan hoeven ze oprecepties niet te roddelen.

Leven en werken in de crisis

“Deze barre tijden zijn voor zorg-zame bedrijven een uitgelezenmoment om hun medewerkersgerust te stellen.”

Reactie van de week (op poll ‘Vindt u het huidige indexsysteem een rechtvaardig systeem?’ van 11 oktober)

BRIEVEN & BLOGS

Gaat u akkoord met Erik Verreet?

vacature.com/standpunt


ERIK VERREET

STANDPUNT

Wil u reageren op onze artikels? Scherp uw pen en mail naar

[email protected] En discussieer mee op de blogs van onze website: vacature.com/blogsDe m/v met de scherpste pen sturen we een fles wijn op.

INDEXKORF VERRUIMENHet indexsysteem is volledig rechtvaardig aangezien er door de hogere lonen bij index-stijging meer terugvloeit naar de sociale zekerheid.Wat wel voor verbetering vatbaar is de inhoud vande indexkorf, de producten waar men rekeningmee houdt om de index te meten.Frank Beckx

INDEXVERHOGING OP 1 JANUARIIk zou het heel wat rechtvaardiger vinden

als de indexverhoging een forfaitair bedrag zou zijn, voor iedereen hetzelfde, onafhankelijkvan de hoogte van het salaris. Een alternatief is evenzeer een netto forfaitaire verhoging voor iedereen, niet in procenten, maar in centen. Bijkomend: geef indexverhoging vooriedereen op hetzelfde moment, dus niet tussentijds zoals voor de vele ambtenaren. 1 januari lijkt me dan ook het best voor iedereen.Naam en adres bekend op de redactie


Reactie op artikel ‘Kan uw werk-gever een hoofddoek verbieden?’van 11 oktoberKLEDINGVOORSCHRIFTEN VOOR IEDEREEN In ons arbeidsreglement staat niets vermeld inverband met vestimentaire regels. De regelsworden enkel verbaal gecommuniceerd. Zovernam ik eerder van mijn werkgever dat ikniet in een short mag komen werken (zogenaamd omwille van mijn voorbeeldfunc-tie en uit respect voor de klant); vrouwendaarentegen kunnen in de zomer gerust inshort of minirok, met blote rug of schouderskomen werken zonder er opmerkingen over tekrijgen. Voor mij is dit een verwerpelijke vormvan discriminatie. Als er vestimentaire regelszijn, moeten ze gelden voor iedereen binnendezelfde dienst, ongeacht het geslacht.Henry

Reactie op columns ‘Lezersbrief’ en ‘Lezersbrief bis’ van 4 oktoberen 11 oktoberMARIA J. EN KRISTINA P.Deze week heb ik meer dan eens telefoon

gekregen van de directeur van het Onze-Lieve-Vrouwlyceum te G. Om te melden dater verwarring is ontstaan over de lezersbrie-ven in Vacature. Er blijkt namelijk een MariaJ. aan de slag te zijn in de vernoemde instel-ling, wiens boterhammen nog nooit zijn verdwenen uit de gemeenschappelijke frigoop de vloer. Bovendien eet de huismeester,die ik in het stukje aanhaal, nimmer boter-hammen op school. De directeur wilde mij dat graag laten wetenen vroeg of ik de lezers hiervan op de hoogtekon stellen. Vooral daar Maria J. ter klassemenig reactie heeft ontvangen. Hetzelfdegeldt voor Kristina P. Ik ken haar niet, weetniet of ze rookt en weet niet wat ze rookt. Enook van het vernoemde afdak en de perikelendaaronder heb ik geen besef.Daarom, beste lezers altegader, kinderen ofnog kleiner, vooral verbonden aan het Onze-Lieve-Vrouwlyceum te G., geloof niet wat erop de laatste bladzijde van Vacature staat.De helft is al te veel. Ook de Joop van dezeweek is volledig bij het nekvel gegrepen. Deleugen spreekt vanzelf.An Olaerts, columniste Vacature

Reactie op artikel ‘Bloedt het financiële hart van Europa leeg?’ van 11 oktoberMEDIA EN ANALISTEN ZAAIEN TE VEEL PANIEKDe media doen geen enkele inspanning omde gemoederen van de man in de straat tekalmeren. Het is hun taak informatie te verschaffen op een neutrale, informatievemanier, maar de informatieve programma’sworden de laatste twee weken vooralgemaakt door interviewers die in de eersteplaats zelf willen scoren. Ik wil liever geensensatie, daarvoor is de situatie te ernstig. Ik wil duidelijke overzichtelijke info en toelichting, geen sensationele egotripperij.

De media spelen in deze crisis een zéérbelangrijke rol. Zij kunnen de crisis nog verder in een spiraal naar beneden duwen,maar zij kunnen ook tot kalmte aanmanen. Hetzelfde dient gezegd van de analisten: ook zij scheppen er regelmatig zeer veel plezier in om een aandeel te kraken zonderdat daar bepaalde aanleiding toe is. Ik verwacht van hen objectiviteit en voor sommigen onder hen: minder persoonlijkescoringsdrang.Olivia Vandesande

POLL VAN DE WEEK

PUBLIEKE OPINIE9Vacature | zaterdag 18 oktober 2008

Uit onderzoek bij 350 Britse hr-managers blijkt dat slechts 1 op10 werknemers zijn bureau verlaat om te eten. Hoe zit het bij u?

Vraag: Waar luncht u meestal?

Ik eet in de keuken/refter van het bedrijf.Ik ga buitenshuis eten.Ik ga over en weer naar huis.Eten doe ik aan mijn bureau.

Uw mening?

Wat is uw mening? Laat het ons weten op

vacature.com/poll

Vorige weekvroegen we ofu het huidigeindexsysteemrechtvaardigvindt.

48%kan zich

vinden in het indexsysteem.

52%vindt het huidige

indexsysteem niet oké.

NEE

JA



ONDERWIJS VS.ARBEIDSMARKT,

DE KLOOF GEDICHT?

COVERSTORY

p. 10-15 Frank Vandenbrouckeen Wilson De Pril analyseren de kloof tussen onderwijs enarbeidsmarkt

p. 16-18 Studenten op de werkvloer,2 schoolvoorbeelden uit de praktijk

p. 19-21 Deeltijds werken, deeltijds studeren:in Duitsland dagelijksekost voor 1,6 miljoen jongeren

INHOUD


S.,

Op 31 oktober 2007 telde het hoger onderwijs175.228 studenten, 4,1 procent of 6.900 stu-denten meer ten opzichte van 2006. Tussen1999-2000 en 2006-2007 steeg het aantalhogeschoolstudenten met 4 procent en het aan-tal universiteitsstudenten met 7,3 procent, maarhet totaal aantal studenten industrieelingenieur daalde met 25 procent. Hettotaal aantal studenten in academi-sche richtingen wetenschappen entechnologie daalde met ruim 13 pro-cent. Al lijkt er dit academiejaar eenlichte kentering in de maak. DeK.U.Leuven noteert bijvoorbeeld opmerkelijkmeer inschrijvingen in biowetenschappen enbiotechnologie. Over heel Vlaanderen starten ditjaar ook respectievelijk 16,5 en 25,6 procentmeer vrouwen in de eerder mannelijke studiege-bieden wetenschappen en toegepaste weten-schappen.

Mijnheer De Pril, volgens Agoriakiezen te weinig studenten voor eenharde – wetenschappelijke of tech-nische – richting. Heeft de industrieeen imagoprobleem of is er meeraan de hand?Wilson De Pril: “Het is een bijzonder merk-waardige paradox: enerzijds lijkt de jeugd in

Vlaanderen bezeten door moderne technologieals gebruiker, maar anderzijds lijkt ze almaarminder bereid zelf aan de ontwikkeling ervanmee te werken. Willen we verder evoluerennaar een kenniseconomie, dan hebben wedringend nood aan goed geschoolde mensen.

Niet enkel voor de industrie overigens, maarook voor zuivere onderzoeksactiviteiten. Ikdenk dat we soms de hand in eigen boezemmoeten steken. Qua communicatie bijvoor-beeld zitten we niet altijd op de juiste golfleng-te, maar heel vaak hebben we ook de perceptietegen. Eén grote herstructurering of bedrijfs-sluiting volstaat vaak om het imago van de heleindustrie naar de vaantjes te helpen. Dat is bij-zonder jammer, omdat studenten hun studie-keuze op basis van correcte informatie moetenkunnen maken.” Frank Vandenbroucke: “Ook de overheid isin het verleden soms te kort geschoten, maar ikdenk dat er meer aan de hand is dan enkel eenmanke communicatie. Ik pleit resoluut voor

tekstSam De Kegel, Filip Michielsfoto’sGriet Dekoninck, Isabel Pousset, Michel Wiegandt1

Bedrijven schreeuwen om ingenieurs en wetenschappers,toch blijft de uitstroom bij hogescholen en universiteitenbeperkt. Minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (sp.a)en Agoria-topman Wilson De Pril erkennen het probleem, enpleiten voor een geïntegreerde aanpak. Van kleuterklas totuniversiteit.

ucke

f n

en

, n:jkseen

>

“Het onderscheid tussen ASO en TSO zit blijkbaar

heel diep in onze genen.”Wilson De Pril, topman Agoria



een bondgenootschap tussen onderwijs enbedrijfsleven. Dat betekent niet dat scholendienstmaagden van de bedrijven zoudenmoeten worden, maar ik denk wel dat zeelkaar kunnen versterken. Onze VlaamseCompetentieagenda is daar een eerste, heelconcrete aanzet toe: een hele rist acties eninitiatieven waar vakbonden, onderwijskoe-pels, Vlaamse regering en werkgeversorga-nisaties samen de schouders onder willenzetten.”

Misschien zijn jongeren vandaaggewoon minder geïnteresseerd inwetenschap of technologie?Frank Vandenbroucke: “Dat geloof ikniet. Als jonge mensen minder gemakkelijkvoor technologische richtingen kiezen, danheeft dat volgens mij veeleer met een per-

soonlijke waardebeleving te maken. Heelveel jongeren worden vandaag sterk bewo-gen door waarden zoals sociale rechtvaar-digheid of duurzaam ondernemen. Vanuitdat engagement kiezen zij vaak voor eenzachte studierichting waarin maatschappe-lijke thema’s sterk bovendrijven, terwijl zemisschien heel getalenteerd zijn op wetenschappelijk of technologisch vlak.Nochtans is technologie nu net een sleutel-factor als het op duurzame ontwikkeling ofde klimaatopwarming aankomt, maar dielink wordt niet of onvoldoende gelegd. Aande industrie om die maatschappelijke waar-den ook heel concreet aan verdere indus-triële innovatie te koppelen. Neem nu bij-voorbeeld een opleiding duurzaam en ener-giezuinig bouwen: dat zou maatschappelijktoch heel sexy kunnen zijn?”Wilson De Pril: “Ik ben het volledig eensmet die analyse. Wetenschappelijke entechnologische richtingen worden als kil enkoud ervaren. Via een aantal concrete pro-jecten waarin scholen samenwerken methet bedrijfsleven trachten we dat beeld bijte stellen. Zo gaan er dit academiejaar eenzeventigtal masterstudenten energieauditsuitvoeren bij enkele Agoriabedrijven: dat iseen goed voorbeeld van hoe bedrijven enscholen elkaar kunnen vinden en helpen.”

En wat met de rol van het onder-wijs in dit debat?Frank Vandenbroucke: “We moeten eenleerlijn ontwikkelen rond technologie – inde brede betekenis van het woord – van inde kleuterklas tot het hoger onderwijs. Onsproject TOS 21 (Technologie op School inde 21ste eeuw, nvdr) is daar een eersteaanzet toe, maar ik ga ook de eindtermenrond technologie en wetenschap herbekij-ken. Technologie, in de zin van het oplos-

sen van praktische problemen op basis vantechnisch inzicht, moet van in de kleuter-klas gestimuleerd worden. Dat laat ons toeom technisch talent bij kinderen al veelvroeger en beter te detecteren. Vooral bijmeisjes laten we technologisch talent nog alte veel door de mazen van het net glippen.Eens het talent gedetecteerd, kunnen weook de latere studiekeuzes een stuk betersturen. In praktijk betekent dit dat we hethuidige takenpakket van de Centra voor

Leerlingenbegeleiding (CLB’s) willen ver-lichten, zodat zij een stuk dichter bij deleerlingen komen te staan. Tegelijk zullende CLB’s via nauwe contacten met deVDAB ook veel beter gevoed worden metinformatie over de arbeidsmarkt. Voor alleduidelijkheid: ik geloof niet in een soortcentraal dirigisme van bovenaf. Als ministervan Onderwijs moet ik algemene doelstel-lingen meegeven, elke school moet dieinvullen zoals zij zelf wil. Ik ben er niet de

Frank Vandenbroucke, minister van Onderwijs (links, naast Wilson De Pril): “Met het hoger beroepsonderwijsmikken we op jongeren die na het secundair willen voortstuderen, maar voor wie een bachelor te hoog gegrepen is.”

“Bedrijven mogen er niet van uitgaan

dat het onderwijskant-en-klare werk-

nemers aflevert.”Frank Vandenbroucke,

minister van Onderwijs

>


COVERSTORY13Vacature | zaterdag 18 oktober 2008

man naar om met de vlag te zwaaien ofpromotiefilmpjes voor het TSO of BSO temaken. Dat is totaal zinloos. Wél hebbenwe de voorbije legislatuur 42 miljoen eurogeïnvesteerd in de modernisering van deuitrusting van technische scholen. Diescholen zien er vandaag totaal anders uitdan vijf jaar geleden, en hebben hun leer-lingen dus ook veel meer te bieden. Dat isessentieel.”Wilson De Pril: “Het klopt dat er zwaarin het secundair onderwijs geïnvesteerdwerd, maar we blijven kampen met eenzwaar perceptieprobleem. Het zit blijkbaarheel diep in de genen van de mensen dat ereen fundamenteel onderscheid tussen ASOen TSO bestaat. Ik vraag me af of we nietstilaan in de richting van één secundaironderwijs moeten gaan, en de beschottentussen ASO en TSO neerhalen. Niet in hetminst vanuit de redenering dat bepaaldestudiekeuzes die nu in het secundaironderwijs gemaakt worden onherroepelijkzijn, en tegelijk ook bepalend zijn voor delatere studiekeuzes.”

Weg met het onderscheid tussenalgemeen en technisch secundaironderwijs: kan een minister vanOnderwijs zich daarin vinden? Frank Vandenbroucke: “Ik wil in ditdebat vooral niet blijven steken in slogans.Ik heb intussen, zonder daar al te veelruchtbaarheid aan te geven, een werkgroepopgestart die een nieuwe visie moet uitte-kenen rond de wenselijke structuur van hetsecundair onderwijs. Hun rapport zou danals leidraad kunnen dienen bij de onder-handelingen rond het onderwijsluik voor devolgende Vlaamse regering. Persoonlijkpleit ik wel voor enige nuance in dit debat:ik ben gekant tegen eenheidsworst; de ver-schillen tussen jongeren kun je niet ont-kennen. Ik heb de diepe overtuiging datmensen verschillend geboren worden, elkmet hun eigen talenten, die vaak heel ver-schillend zijn. Onze onderwijsstructuurmag dat verschil in talent niet ontkennen.Dat belet niet dat we onze visie op deinvulling van het ASO moeten verbreden,net zoals ook het BSO en TSO anders moetworden ingevuld. Concreet: plaats voortechnologie in het ASO, veel meer aan-dacht voor taal in BSO en TSO:Nederlands, maar ook één of twee vreem-de talen. Dat zal ouders wellicht ook min-der huiverig maken om hun kinderen naardeze richtingen te sturen.”

Dat klinkt goed, maar hoe krijgt udat allemaal in het huidige uren-pakket ingepast?

Frank Vandenbroucke: “Door een betereintegratie van het onderwijsproces oververschillende vakken heen. Op dat vlak zijner verschillende pistes denkbaar. Je zoubepaalde vakken, handel of technologie bij-voorbeeld, in een andere taal kunnengeven. Dat lijkt me een mooie oplossing omde onderwijstijd rendabeler te maken.”

Sommige scholen bieden vandaagopleidingen aan die op maatgesneden zijn van een bepaaldebedrijfssector. Is dit wel de taakvan het algemeen vormendeonderwijs?Wilson De Pril: “Het gaat dan meestalom specialisatiejaren, die vooral jongerendie anders op het niveau van het secundaironderwijs zouden blijven steken, aanspre-ken. Die opleidingen zijn heel marktgedre-ven, dat klopt, maar net daardoor ookmeestal bijzonder succesvol. Zo bestaat erin twee Oost-Vlaamse scholen een zeven-de jaar TSO Automotive ProductionOperator, waarbij leerlingen worden opgeleid tot onderhoudstechnicus ofmachineoperator. Ze lopen twee dagen perweek stage in Volvo of één van de toeleve-ringsbedrijven, met op het einde nog een

blok van vier opeenvolgende weken stage.De leerlingen die slagen, zijn klaar voor eenjob in één van de Volvobedrijven, bij de toe-leveranciers of nog andere werkgevers.” Frank Vandenbroucke: “Ik pleit heelnadrukkelijk voor een verstandig bondge-nootschap tussen onderwijs en bedrijfsle-ven. Dat impliceert ook dat bedrijven erniet van kunnen uitgaan dat het onderwijskant-en-klare werknemers aflevert. Demeerderheid van de ondernemers verwachtdat ook niet, zo bleek ook uit een recenteVOKA-enquête. Dat belet niet dat ik wélenthousiast ben over een aantal opleidin-gen in een zevende jaar op maat van eensector. Bijvoorbeeld opleidingen automoti-ve of haventechnieken. Niet enkel omdatbedrijven uit die sector vandaag om men-sen schreeuwen, maar net zo goed omdatdit soort opleidingen jongeren de zin voorgrondigheid meegeeft. Mocht de autosec-tor hier binnen tien jaar op sterven na doodblijken, dan kunnen mensen die ooit eenopleiding automotive met succes hebbenafgerond, zich wellicht ook succesvol naareen andere sector omscholen. Het zoge-naamde hoger beroepsonderwijs (HBO) isongetwijfeld de belangrijkste hervormingdie tijdens deze legislatuur nog op stapel

MET WELK UNIVERSITAIR DIPLOMA RAAKT U HET SNELST AAN DE BAK?

Bron: VDAB

Ruim 10 procent van alle Vlaamse schoolverlaters (alle netten en niveaus) heeft na een jaar nog geen baan gevonden.Een universitair diploma blijkt veruit de beste garantie voor een stek op de arbeids-markt: enkel universitairen met een diploma archeologie of kunstwetenschappen op zak scoren een stuk slechter dan het Vlaamse gemiddelde. Alle andere universitaire diploma’s leiden sneller tot een baan dan het Vlaamse gemiddelde.

Percentage schoolverlaters dat na 1 jaar geen job heeft:

Farmaceutische wetenschappen

Geneeskunde

Toegepaste wetenschappen

Wijsbegeerte enmoraalwetenschappen

Politieke en sociale wetenschappen

Economische en toegepasteeconomische wetenschappen

Wetenschappen

Rechten, notariaat encriminologische wetenschappen

Psychologische enpedagogische wetenschappen

Taal- en letterkunde

Geschiedenis

Archeologie en kunstwetenschappen

Gemiddelde van alleschoolverlaters (allenetten en niveau’s)

10,9%

0% 10% 20%

0%

0,3%

1,3%

1,3%

1,9%

3,1%

4,1%

5,0%

7,4%

7,9%

10,6%

15,8%

>



staat. Het wordt een gloednieuw onderwijs-niveau dat de aansluiting met de arbeids-markt moet verzekeren en waarin samen-werking met bedrijven dus een vanzelfspre-kendheid is. We mikken daarmee op diejongeren die na het secundair wel willenvoortstuderen, maar voor wie een bachelo-ropleiding eigenlijk te hoog gegrepen is.Naast de vierde graad BSO zullen ook deBSO- en TSO-specialisatiejaren er eenplaats in krijgen.”

Hoe ver kan die samenwerkingonderwijs en bedrijfsleven voor udan gaan?Frank Vandenbroucke: “Behoorlijk ver,wat mij betreft, en ze moet zeker nietbeperkt blijven tot dat hoger beroepson-derwijs. De jaarlijkse uitstroom uit hetzevende jaar TSO bedraagt immers hoog-stens enkele duizenden leerlingen. Opzich is dat nog veel te weinig. Daarom hebik heel onlangs de programmatieprocedu-

res in het onderwijs volledig herzien.Voortaan kan zowel een school, een groepscholen als een sector of een beroepsfede-ratie met een voorstel voor een nieuweopleiding komen aandraven. Vanuit debrede samenleving kunnen nu voorstellenkomen voor een nieuw opleidingsprofiel,waarna een school daar kan op inpikken.Dat we dan een stuk maatwerk krijgen,dat stoort me helemaal niet.”

“Ingenieurs hebben we nodig,geen psychologen”, klonk hetenkele weken geleden uit demond van Wilson De Pril in HetLaatste Nieuws. Is dit niet eenaanfluiting van de vrije studie-keuze?Wilson De Pril: “Ik had het net ietsgenuanceerder gesteld dan dat, maargoed, de onderliggende boodschap is dui-delijk wel doorgedrongen. (lacht) Tal vanstudies, in binnen- en buitenland, gevenaan dat de nood aan ingenieurs, informa-tici en technici van allerlei slag de komen-de jaren enkel maar zal toenemen. We zit-ten dus met een structureel tekort op datvlak, en moeten erover waken dat we geentalent verloren laten gaan. Net het omge-keerde geldt voor een aantal andere diplo-ma’s, zoals psychologie, filosofie of antro-pologie. Moeten we dan niet ingrijpen?”

Hoe ziet u dat dan concreet?Wilson De Pril: “Jonge mensen hebben

>

Bij de burgerlijk ingenieurs starten er dit jaar aan de K.U.Leuven 5 procent meer meisjes.

MINDER INSCHRIJVINGEN VOOR STUDIES INDUSTRIEEL INGENIEUR

Bron: Agoria

Terwijl het aantal startende industriële ingenieurs in Vlaanderen de laatstetwintig jaar van 5.000 naar ongeveer 2.000 gezakt is, is het aantal burgerlijkeingenieurs stabiel gebleven en tijdens de laatste vijf jaren zelfs licht gestegen.

‘85-

’86

‘86-’87

‘87-’88

‘88-’89

‘89-’90

‘90-

’91

‘91-’92

‘92-’93

‘93-’94

‘94-’95

‘95-

’96

‘96-’97

‘97-’98

‘98-’99

‘99-’00

‘00-

’01

‘01-’02

‘02-’03

‘03-’04

‘04-’05

‘05-

’06

‘06-’07

‘07-’08

‘08-’09

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

1. Burgerlijk ingenieurs

2. Industrieel ingenieurs

Ingenieurstotaal (1+2)

school-jaar:



nood aan meer en betere informatie overde bredere stromingen op de arbeidsmarkt.Jij en ik weten wellicht waar het schoentjewringt, maar dat geldt niet voor de brederelaag van de bevolking. De arbeidsmarkt isvandaag niet in evenwicht. Via allerleikunstgrepen proberen we daar aan te ver-helpen, maar dat kost ook handenvol geld.Je kan mensen natuurlijk omscholen, maarhet is toch veel interessanter om het pro-bleem al een stuk vroeger aan te pakken?Waarom licht de overheid ouders en kin-deren via een campagne niet duidelijk inover welke richtingen toekomst bieden enwelke niet? Tien jaar geleden kampten wemet een dramatisch tekort aan verpleeg-sters. Vanuit de overheid is er toen een ini-tiatief gegroeid om daar via een breed pak-ket van maatregelen op in te spelen. Metresultaat, want het tekort is vandaag veelminder nijpend.”

Zien jullie dan iets in een numerus clausus voor bepaaldestudierichtingen?Frank Vandenbroucke: “Ik vind dat sys-teem enkel zinvol voor opleidingen die lei-den tot beroepen die quasi volledig door desociale zekerheid gefinancierd worden,genre arts of tandarts. Daarbuiten moet je vooral investeren ingoede talentdetectie en mensen dan ooklaten kiezen op basis van hun talenten. Aanons om die keuze zo goed geïnformeerdmogelijk te laten verlopen.”

“We hebben zowel ingenieursals filosofen nodig”

SCHERPGESTELD: 4 vragen aan Marc Vervenne, rector van de K.U.Leuven

“De uitstroom van technische profielen is inderdaadonvoldoende. Maar er is beterschap in zicht. Terwijl hetaantal startende industriële ingenieurs in Vlaanderende laatste twintig jaar gezakt is van 5.000 naar onge-veer 2.000 is het aantal burgerlijke ingenieurs stabielgebleven en de laatste vijf jaar zelfs licht gestegen. Diekentering is nog broos, maar lijkt zich dit academie-jaar te consolideren, al geldt dit niet voor alle richtin-

gen. Vooral het potentieel aan meisjesstudenten isonderbenut, zeker bij industrieel ingenieurs. Bij de bur-gerlijk ingenieurs starten er dit jaar aan de K.U.Leuven5 procent meer meisjes. Ik vind ook dat we nogmeer buitenlandse masterstudenten moetenaantrekken om zo de uitstroom te verhogen.De markteconomie is internationaal, ook als universi-teit moeten we die grenzen doorbreken.”

� Klopt het dat er te weinig ingenieurs en wetenschappers aan onze universiteiten afstuderen?

“Het sturen van de studiekeuze was gebruikelijk in deSovjet-Unie en in centraal geleide staten. Maar is dateen garantie op een bloeiende economie? Je kan dearbeidsmarkt niet ‘voorspellen’, op zes jaar kan erzoveel veranderen. Trouwens, als je studenten te veelstuurt, zullen ze dan goede ingenieurs of goedewetenschappers zijn? De maatschappij is nietgebaat met mensen die met een opgedron-gen keuze leven. Studenten moeten kiezen waarze denken goed in te zijn en wat ze graag doen. Je

kunt een studiekeuze ook niet louter reduceren tot dedimensie ‘arbeidsmarkt’ of ‘financiële vooruitzich-ten’. Ik ben er wel van overtuigd dat we met de acht-tienjarigen nog beter moeten communiceren over deinhoud van studiekeuzes en tewerkstellingsmogelijk-heden. En in het secundair onderwijs moet de passievoor wetenschap en techniek, geïntegreerd in hettotale vormingspakket, nog meer gevoed worden.Maar voor alle duidelijkheid: we hebben zowel ingeni-eurs als filosofen nodig.”

� Moet de overheid de studenten meer sturen in hun studiekeuze?

“Het aantal stages is aanzienlijk gestegen en nietenkel bij ingenieurs. Binnen vijf à tien jaar zul-len er volgens mij in alle opleidingen sta-ges zijn. Stages zijn ook heel belangrijk voor depersoonlijkheidsvorming van studenten, omdat zezo met de soms harde realiteit van de samenleving

geconfronteerd worden én de juiste werkattitudekweken. De industriële ingenieursopleidingen den-ken zelfs na over een pilootproject waarbij een sta-gejaar wordt ingevoerd. Maar stages organiserendie ook zinvol zijn voor studenten vraagt aanzien-lijke investeringen van bedrijven.”

� Bedrijven klagen dat studenten te weinig stages volgen. Hoe spelen jullie daar als universiteit beleidsmatig op in?

“Docenten, vooral in faculteiten zoals (bio)-ingenieurs-wetenschappen, hebben een uitstekende kennis vande arbeidsmarkt en werken intens samen met bedrij-ven in Onderzoek en Ontwikkeling. Bovendien zijn erheel wat kaderleden uit bedrijven die als gastdocenthet bedrijf in de universiteit of de hogeschool brengenen vanuit de praktijk colleges geven. Het bedrijfslevenwordt zelfs betrokken bij de curricula-uitbouw: in deK.U.Leuven hebben de faculteiten van wetenschappenen technologie een senaat als adviesorgaan waarinmensen uit het werkveld (overheid en bedrijven) over

de opleidingen reflecteren. De K.U.Leuven staat metLRD (een departement binnen de universiteit dat deoverdracht van kennis en technologie naar hetbedrijfsleven probeert te bevorderen, nvdr) Europeesaan de top qua samenwerking met het bedrijfsleven,en niet alleen via onze zeventig spin-offs. Meer dan500 van onze professoren zijn actief bij één ofmeerdere samenwerkingsprojecten met hetbedrijfsleven betrokken. En sinds enkele jarenkunnen studenten in elke opleiding ook een college ‘ini-tiatie tot ondernemen’ volgen.” (SDK)

� In het secundair onderwijs worden leraars uitgedaagd om stage te volgen op de werkvloer.Doen docenten dit ook?



Leerlingen van het GTI Beveren kunnen na het middelbaar een zevende jaar haventechnieken volgen. Om de twee weken geven bedrijven er seminaries met onderwerpen vanop de werkvloer.

Ja, er studeren te weinig technici af.Ja, bedrijven vinden te weiniggeschoolde informatici. En dus sloegen enkele (hoge)scholen enbedrijven de handen in elkaar enbedachten ze op maat gesnedenopleidingen.

tekstSam De Kegel en

Matthieu Vansteenkistefoto’s

Griet Dekoninck

2x bruggenslaan

tussenonderwijs

en bedrijfs-leven

1



“Het verhaal startte in 2004, toen een delegatievan P&O Ports (nu DP World, nvdr), onzeschool kwam bezoeken”, vertelt Erwin DeRidder, directeur van het GemeentelijkTechnisch Instituut Beveren (GTI Beveren), datop een boogscheut van de Antwerpse haven ligt.

“P&O Ports zocht en vond geen technici voorhet onderhoud van zware haventuigen die inge-zet worden bij het verplaatsen van containersaan het Deurganckdok. Die technici moetenzowel iets kennen van hydraulica en elektrischesturingen als van dieselmotoren. We stelden vastdat in het toenmalige curriculum geen enkeleopleiding deze drie componenten combineerde,dus rees het idee voor een nieuwe opleiding.”

Was het gevaar niet reëel dat u alsschool een opleiding zou oprichten opvraag van een handvol bedrijven?Erwin De Ridder, directeur GTI Beveren:“We zijn dan ook niet over één nacht ijs gegaan.Een projectcoördinator van de gemeenteBeveren deed in 2004 een grondige verken-ningsronde bij een groot aantal havenbedrijven,waaruit bleek dat er een fundamentele nood wasaan onderhoudstechnici in de haven: de volgen-de vijf jaar alleen al moeten minstens 250 vaca-tures ingevuld worden. De in- en uitvoer in deAntwerpse haven nemen jaarlijks toe. En elkdoosje uit die schepen moet op de kade gerakenmet de kranen, straddle carriers en vorkliften diede technici onderhouden.”

Wanneer ging de opleiding van start?“Op 1 september 2007, maar daar ging drie jaarvoorbereiding aan vooraf. In 2004 hebben wemet de hr-managers een beroepsprofiel uitgete-kend en nadien de leerinhoud vastgelegd met

technici van de verschillende bedrijven. De leer-plannen waren met de hulp van hetOnderwijssecretariaat van Steden en Gemeenten(OVSG) klaar op 30 november 2006, waarna zemet het volledige dossier ter goedkeuring aan deminister van Onderwijs Frank Vandenbroucke

werden voorgelegd. Pasals na een grondige door-lichting blijkt dat deopleiding echt zinvol is,geeft de minister groenlicht voor een nieuwestudierichting. Onder-

tussen zijn de eerste tien studenten afgestu-deerd. Tijdens hun stages werden ze al geclaimddoor de bedrijven. Ze hadden een job vooraleerze afgestudeerd waren.”

Ik veronderstel dat die bedrijven ookmee in dit project investeren?“De havenbedrijven schonken didactisch materi-aal en zorgen voor stageplaatsen. CEPA, de cen-trale van de werkgevers in de Antwerpse haven,investeerde 65.000 euro in een labo hydraulica.En ook de gemeente Beveren deed zijn duit in dezak. Een goed uitgeruste TSO/BSO-school heeftnood aan hoogwaardig technologisch materiaalen dat kost veel geld. Aangezien de gewone wer-kingstoelages vaak ontoereikend zijn, moet hetonderwijs zelf het initiatief nemen om creatief opzoek te gaan naar partners.”

Hoe ziet de opleiding er concreet uit?“Naast een doorgedreven opbouw van kennisover hydraulica en elektrische sturingen, zijn erom de veertien dagen seminaries waar bedrijvenspecifieke onderwerpen aanbrengen op school ofop locatie. Er zijn ook twee stageperiodes: eeneerste van twee weken, een tweede van een vol-ledige maand, waarbij de studenten een geïnte-greerde proef uitvoeren. De leerlingen krijgen ookenkele algemene vakken: Engels, Duits en licha-melijke opvoeding. Die vakken zijn in samen-spraak met de bedrijven gekozen. De meeste ori-ginele handleidingen zijn in het Engels en Duits,

en een onderhoudstechnicus moet steeds naarhet authentieke exemplaar kunnen teruggrijpen.Ook voor nascholingen in het moederbedrijf istechnische talenkennis onontbeerlijk. In LO krij-gen ze zwemles, powertraining én muurklim-men. Geen overbodige luxe, want soms moetenze op veertig meter hoogte werken aan dezemachines. En ook de leraars scholen zich voort-durend bij, sommige volgden in de grote vakan-tie zelfs extra cursussen in bedrijven.”

Als deze jongeren afstuderen, hebben ze een goedbetaalde job beet.En toch kampen TSO en BSO nogsteeds met een imagoprobleem. Waarmangelt het?“Het probleem zit vaak in de hoofden van demensen. Ouders laten hun kinderen starten inhet ASO, als dat niet lukt gaan ze naar de han-del, tot ze uiteindelijk in het TSO of BSO belan-den. Maar een aantal TSO-opleidingen, zoalsindustriële wetenschappen, zijn minstens evenzwaar als ASO-opleidingen. De beschotten tus-sen ASO, TSO en BSO vallen in de economischerealiteit, op de arbeidsmarkt dus, totaal weg.Iedereen weet hoe moeilijk het is om vandaageen goede technicus te pakken te krijgen en weetwat die kost.”

Slotvraag: Hoe ver kan u als schoolgaan in het aanbieden van opleidin-gen op maat van bedrijven? “Deze opleiding is er gekomen omdat er eenechte vraag is op de arbeidsmarkt, niet omdat ereen tijdelijke behoefte is bij enkele bedrijven. Deopleiding haventechnieken is ook een specialisa-tiejaar, de leerlingen hebben al hun diplomasecundair onderwijs en kunnen daarmee ookbuiten de haven aan de slag. Maar misschienmoeten we wel eens goed nadenken over eennumerus clausus voor bepaalde richtingen. Voorwie bijvoorbeeld regentaat LO studeert, zijn dearbeidsplaatsen beperkt. Ze werken onder hunniveau, of doen iets totaal anders. En dat is tochniet de bedoeling van een onderwijsopleiding?”

Specialisatiejaar haventechnieken van het GTI Beverenis op maat gesneden van Antwerpse havenbedrijven

“Onze leerlingen hebben een jobnog voor ze zijn afgestudeerd.”Erwin De Ridder, directeur van het Gemeentelijk Technisch Instituut Beveren

1.

>



“Het idee rijpte toen ik een tijd geleden zag hoe stu-denten op de proclamatie van een hogeschool certi-ficaten meekregen om aan te tonen dat ze bepaaldetechnologieën beheersen”, vertelt hr-manager DenisBonnevalle van Sogeti. “Dat mocht ook wel gebeu-ren voor Microsoftsoftware, zo schoot me te binnen.Maar dan zou het in een andere formule moeten:niet binnen de basisopleiding, maar bovenop hetcurriculum. Aangezien Microsoft één van onzevaste partners is, deden zij graag mee en konden weeen drietal hogescholen over de streep trekken.”

Is er dan een tekort aan mensen metMicrosoftcertificaten?Denis Bonnevalle, hr-manager Sogeti: “Wij zijnvoortdurend op zoek naar kwalitatief hoogstaandemedewerkers. Als zo’n pas afgestudeerde it’er al inhet bezit is van een certificaat, garandeert dat onsdat die kandidaat al wat bagage heeft.Een hiaat in de opleiding zou ik het zekerniet noemen, want het is niet de taak vaneen hogeschool om studenten al éénbepaalde richting uit te sturen. Zij moetenhen een brede en solide basis geven waar-mee ze alle richtingen uitkunnen, de studenten zelfmoeten dan beslissen welke kanten ze op willen.Voor de student kan het echter ook interessant zijnom zo bij het solliciteren een streepje voor te hebbenop andere pas afgestudeerden.”

Hoe verloopt de samenwerking? “De hogeschool stelt de klaslokalen en de compu-ters ter beschikking. Sogeti en Microsoft nemenalle kosten voor het certificaattraject op zich.Bijkomend sturen wij nog een aantal werknemersuit om les te geven.”

Wanneer gaat de opleiding van start?“Midden oktober zullen we de it-studenten vandrie hogescholen - de Karel de Grote-Hogeschool in Antwerpen, Groep T in Leuvenen La Haute Ecole de la Province de LiègeSUALEM in Seraing - inlichten over de moge-lijkheid die we hen bieden. In elke hogeschoolkan men een ander certificaat behalen -Windows Server 2008, MS Office 2007Sharepoint of MS Visual Studio 2008 - en elkestudent kan het certifiëringsprogramma kiezendat hem het meest interesseert. Het kan bijvoor-beeld ook extra interessant worden om eenopleiding in het Frans te volgen, of omgekeerd inhet Nederlands. Het opleidingstraject zelf startin elke hogeschool begin februari 2009 en loopttot midden mei 2009. In totaal hebben weruimte voor honderd certifiëringstrajecten. De

studenten kunnen zich kandidaat stellen meteen motivatiebrief en hun cv, maar natuurlijk isbij studenten vooral de motivatie erg belangrijk.Het gaat immers om een intensief programmavan tweemaal drie uur per week en dat dertienweken lang.”

En daarna mogen ze bij Sogeti solliciteren?“We zullen die studenten zeker benaderen, maarhet is zeker geen verplichting. De studenten zijn vrijom te gaan en staan waar zij willen.”

“Studenten krijgen les vanonze werknemers.”

Denis Bonnevalle, hr-manager Sogeti

“Onze professionele bachelors zijn onmiddellijk inzetbaar”

“Natuurlijk mogen we onze ziel niet verkopen aan een bedrijf, maar in de samenwer-king met Sogeti zien we alleen maar voordelen”, zegt opleidingshoofd ToegepasteInformatica Koen Schram van de Karel de Grote-Hogeschool. “Het is altijd onze ambi-tie geweest om opleiding te geven op maat van de bedrijfswereld. Dat is onzeopdracht ook: professionele bachelors afleveren die onmiddellijk inzetbaar zijn. Wekunnen die specifieke Microsoftopleidingen echter moeilijk in onze cursus opnemenomdat er ook andere software aan bod moet komen. We moeten keuzes maken.Studenten krijgen de vrije keuze om de opleidingen voor die Microsoftcertificaten bui-ten hun lessen te volgen; zo kunnen we ze toch aanbieden zonder ons bestaande cur-riculum te overbelasten. Zo onderscheiden we ons als hogeschool ook doordat onzestudenten meer bagage hebben. Dit is echt een win-winsituatie die zowel de studentals het bedrijf en de hogeschool ten goede komen."

> Honderd studenten kunnen zich op kosten van Sogeti vervolmaken in Microsoft software2.

Ook de hogeschool haalt voordeel uit de samenwerking


Het Duitse duale onderwijsmodel van deeltijds studeren en deeltijds werken hanteert geen leeftijdslimiet of diplomavereisten. Iedereen kan erin stappen.

1,6 miljoen Duitse tieners kiezen voor systeem van deeltijds studeren én deeltijds werken

“Vele Duitse twintigerszijn al toppers”

Of het nu als ovenbouwer, bankbediende of kok is: vaststaat dat 484.000 Duitsebedrijven en 1,6 miljoen tieners het tweesporenmodel van deeltijds leren endeeltijds werken bejubelen. “Een oud-leerling leidt nu de beurs van Frankfurt.”

tekstNico Schoofs – Bonn

foto’sIsabel Pousset

Bonn, 8.30 uur, vrijdag 26 september. Eenhoogdag voor de vijftien leerlingen van HerrSteppen in het Ludwig-Erhard Berufskollegaan de Kölnstrasse. Deze studenten‘Bankkaufman’ of bankbediende zwaaien bin-nen een paar uur de schoolbanken vaarwel.Wie het in Duitsland tot ‘Bankkaufman’ wilschoppen, kan dat uitsluitend via de weg vanhet zogenaamde ‘duale’ onderwijs. Met ande-

re woorden, de voorbije twee en een half jaarwisselden de vijftien leerlingen twee keer zeslesweken per jaar af met een werkstage inDuitse financiële instellingen, zoals deSparkasse en de Volksbank Raiffeisenbank.

In Duitsland volgen jongeren verplicht negenjaar onderwijs, en dat doorgaans vanaf hunzesde levensjaar. Meer dan de helft (51 pro-

cent) kiest nadien voor het befaamde dualesysteem waarin deeltijds beroepsonderwijs endeeltijds werken hand in hand gaan. Met haar3.000 leerlingen is het Ludwig-ErhardBerufskolleg één van de grootste beroepsscho-len in Bonn. De instelling specialiseert zich invakonderwijs voor het banken verzekering-wezen, belastingen, administratie en bedrijfs-communicatie. De helft van alle leerlingen

kiest er voor de duale onderwijsweg. De leer-lingen van Herr Steppen wacht eind novembernog één laatste hindernis: het federale eind-examen waaraan de studenten ‘Bankkaufman’vanuit heel Duitsland deelnemen.

350 BEROEPENLeerlingen kiezen uit liefst 350 beroepen indat duale aanbod, en het gaat lang niet altijd

>

1



om knelpuntberoepen. Het gamma bestrijktprofielen als ovenbouwer over opticien totsysteemelektronicus of doktersassistent.Liefst zeven op tien Duitse schoolverlaterskiezen voor een vakopleiding via het sys-teem. Ute Schneider, onderzoeker aan hetDuitse Federale Instituut voorBeroepsonderwijs en –Training, ontkent tenstelligste dat bedrijven vooral hun eigenindividuele belangen dienen. “De regelge-ving rond de beroepenlijst en de inhoud vanelke training is een gedeelde verantwoorde-lijkheid van desociale partners, defederale overheid ende overheid van elkestaat.” Het Duitseduale onderwijs-model hanteertgeen leeftijdslimietof diplomavereisten.Iedereen kan erinstappen. Schneider: “De studenten tekeneneen standaardcontract, dat steevast infor-matie bevat over het beroep, de duur van detraining, het salaris en hun rechten en plich-ten.” Laten bedrijven de zwakke jongerenniet links liggen? Schneider: “Natuurlijk kie-zen bedrijven de beste kandidaten. Maaromdat er steeds minder jongeren zijn,moeten bedrijven de zwakkeren nu ookkansen geven. De overheid voorziet trou-wens extra trainingen voor hen.”

De vijftien studenten ‘Bankkaufman’ von-den allen hun bedrijfsstage via het web of dekrant. Isabel, 21 jaar, werkt bij deSparkasse: “Ik heb al op verschillende afde-lingen, zoals sparen en leningen, kunnenwerken. Je leert van alles wat.” Max, Danielen René, drie 22-jarigen op de eerste rij,spreken vlekkeloos Engels en werken alle-drie bij diezelfde Sparkasse: “We kunnenbedrijfsspecifieke kennis vergaren. Enomdat we twee keer zes weken aan een stukschool lopen, kunnen we ons op één ding

tegelijk concentreren.” Voor elk van dezevijftien jongeren ligt er een regulier arbeids-contract klaar bij hun werkgever. Hun leraar,de heer Steppen, doceert al dertig jaar bank-wezen, economie en zakenbeheer aan hetLudwig-Erhard Berufskolleg. De man kenthet duale systeem als geen ander. “Veleoud-studenten bekleden topfuncties in hunbedrijf. Een van hen leidt vandaag de beursvan Frankfurt. De banken en onze schoolvullen elkaar perfect aan. Ervaren bankiers

brengen onze studenten specifieke kennisbij, de school biedt hen een breder curricu-lum. Ze krijgen hier evenzeer Duits enEngels, en algemene vakken, uiteraard weliets meer op de zakenleest geschoeid. Weplegen trouwens continu overleg met debegeleiders in de bedrijven, we zien elkaarminstens één keer per jaar. Ten gevolge vande financiële crisis hebben banken wel hetaantal stageplekken teruggeschroefd dejongste tijd.”

“Onze eerste stagiair in het duale systeembegon hier exact 43 jaar geleden. Toenmocht je nog op je veertiende starten.” Wezitten nu aan tafel met Peter Kuhne, zaak-voerder van de gelijknamige machinefabri-kant Kuhne, in Sankt Agustin, op zo’n vijf-tien kilometer van Bonn. “Ik begrijp bedrij-ven niet die klagen dat stagiairs te duur zijn.Akkoord, je betaalt er drie jaar voor. Maarwe bieden aan het eind van de rit wel achtop tien een vaste job aan. We bekijken datlouter economisch. Ik krijg geen enkele sub-sidie, en dat vind ik goed. Ik rekruteer zeomdat ik ze nodig heb.” Het familiebedrijftelt 250 werknemers, onder wie liefst 32stagiairs die deeltijds werken en deeltijdsleren. Een uitzonderlijk hoog percentage. Dehoogtechnologische machines van Kuhnedienen onder meer om plastic folie en ver-pakkingen te produceren, alsook deklagenvan ski’s en snowboards. Peter Kuhne: “Hetgaat om hooggeschoolde functies, geenbanen die ik binnenkort even naar Chinaversas. Wij leiden hier bijvoorbeeld ‘screwmillers’ op (schroevenmakers, nvdr).Nergens anders in Duitsland vind je zulkeprofielen. We krijgen jaarlijks 1.000 aanvra-

gen, en uiteindelijk starten er vijf à zes vooreen traject van drie jaar. Al tijdens huntweede jaar vragen we hen welke job ze hetliefst zouden doen. De salarissen stijgen van600 euro in het eerste tot 750 euro in hettweede en 850 euro in het derde jaar. Zebetalen daar quasi geen belastingen op. Eenaardige som voor wie nog thuis woont.”

TRAININGSCENTRUM VOOR STAGIAIRSDeze regio, Rhein-Sieg, kent bijna geenwerkloosheid en doet het economisch goed.Een serieus voordeel voor stagiairs, aldusPeter Kuhne: “Iedereen die dat wil, kanbeginnen. Dat geldt lang niet in heelDuitsland.” Statistieken van de Duitse fede-rale overheid tonen duidelijk hoe staten meteen relatief hoge werkloosheidsgraad min-der stageplekken in bedrijven aanbieden.Kuhne heeft nog een bijkomende troef.Peter Kuhne: “Er zijn amper industriëlebedrijven in deze regio. Bonn is als oudehoofdstad van Duitsland veeleer een admi-nistratieve regio.” Duitse kmo’s bundelen vaak hun krachtenom stagiairs samen op te leiden. PeterKuhne: “We financieren samen met anderekmo’s een trainingscentrum waar we alonze stagiairs eerst zes maanden leren las-sen, boren en slijpen. Onze bedrijfstrainersmoeten een certificaat halen om hen temogen begeleiden, ze volgen daar opleidin-gen voor.” Ute Schneider, onderzoeker aan het DuitseFederale Instituut voor Beroepsonderwijs en–Training: “Kleine en middelgrote nichebe-drijven kunnen soms niet aan alle geldigeopleidingscriteria voldoen. Daarom bunde-

“Ervaren bankiers brengen onzestudenten specifieke kennisbij, de school biedt hen een

breder curriculum.”Steppen, doceert al 30 jaar bankwezen, economie

en zakenbeheer aan het Ludwig-Erhard Berufskolleg

Het Duitse duale systeem van leren enwerken in een notendop

- Gemiddeld traject van 35maanden, bestaande uit deeltijds leren in een school endeeltijds werken in een bedrijf.

- Keuze uit 350 erkendeberoepen (dat aantal fluctueertconstant). De laatste tien jaarnam het aantal dienstenberoe-pen sterk toe, terwijl de pure pro-ductiefuncties daalden. Eengreep uit het aanbod: ovenbou-wer, kok, verkoper, bankbediende,goudsmid, opticien, doktersas-sistent, systeemelektronicusenzovoort.

- Gemiddelde instapleeftijd: 19 jaar

- Gemiddeld instapsalaris (2007):628 euro per maand: afhankelijkvan het beroep (bv. binnenschip-per start aan 925 euro, bloemistaan 424 euro)

- 1,6 miljoen stagiairs in484.000 bedrijven (ofwel 23 procent van het totaal aantalbedrijven)

- De Duitse privésector neemt70 procent van alle kostenvoor haar rekening, depublieke sector 30 procent.

- Ongeveer de helft van alle Duitse tieners kiest voor hetduale systeem van studeren en werken.

>

Leerlingen kunnen in het Duitse duale systeem van leren en werken kiezen


len ze de krachten. Vele kmo’s wisselenstagiairs uit.” Elk jaar rollen er 40.000 aanvragen bin-nen, vorig jaar gingen er uiteindelijk2.000 stagiairs van start. De Duitse elek-tronicareus Siemens is één van de groot-ste aanbieders van stageplekken voor hetduale onderwijs in Duitsland. PeterEckhardt is er verantwoordelijk voor alleberoepsopleidingen. “Acht op tien krijgen

aan het eind van de rit een vast contract.De drop-out tijdens de drie jaar durendetraining is amper 2 procent, wat trouwenshet landelijke gemiddelde is. Ongeveertwee derde van de stages zijn in techni-sche beroepen, een derde in commerciëlefuncties. De duale formule laat ons toeom eigen accenten te leggen. Maar omdatde stage breder gaat, kunnen de leerlin-gen perfect in een ander bedrijf aan deslag nadien.” Bij Siemens geven ze netmeer stagiairs een kans als de economie

slabakt. Peter Eckhardt legt uit. “We wer-ven stagiairs al een jaar op voorhand aan,en na die drie jaar volgt meestal nog eenlegeropleiding. Het duurt dus doorgaansvijf jaar vooraleer iemand echt kan begin-nen. Daarom werven we net meer sta-giairs als de economie slabakt, omdat weweten dat die doorgaans na vier, vijf jaarwel weer aantrekt.” Eckhardt werkte driejaar in de Verenigde Staten in de jaren

negentig. Hijondervond aande lijve dat hetgeen sinecure isom het Duitsemodel zomaarin een anderland neer te

poten. “Er heerst een hele andere menta-liteit, en het onderwijs zit compleetanders in mekaar.” Bij de Duitse autobou-wer BMW startten 1 september jongstle-den 1.200 jongeren hun duaal traject.Ernst Baumann, lid van de raad vanbestuur van BMW en verantwoordelijkvoor het personeelsbeleid: “Zelfs in dezezware economische tijden nemen weonze verantwoordelijkheid. Deze jon-geren vormen de basis van ons succesop lange termijn.”

“Acht op de tien stagiairs bieden we aan het eind van de rit een vaste job aan.”Peter Kuhne, zaakvoerder van machinefabrikant Kuhne

n uit maar liefst 350 beroepen.

Johan Albrecht,professor economieaan de UGent ensenior fellow aanItinera Institute,onderzocht recent defactoren die het suc-

ces van de export van Duitse kmo’s ver-klaren. Een van de fundamenten waarophij steevast botste, blijkt precies hetduale systeem van deeltijds leren enwerken. “Duitsland scoort traditiege-trouw zeer goed in engineering en ken-nisintensieve sectoren. Het reguliereonderwijs kan geen mensen op maatafleveren voor dat soort nichebedrijven.Als jong groeibedrijf kan je via het dualeonderwijsmodel meteen hele jongekrachten laten meegroeien. Het valttrouwens op dat vele jonge Duitse twin-tigers erg snel naar topposities door-groeien in kmo’s.”

Wat is de grote verdienste van het systeem? “Het slaagt erin heel wat jongeren in hetonderwijs te houden, zeker in de moeilijkejaren tussen zestien en achttien. Zo ver-mijd je dat ze later zonder enige scholingeen job moeten zoeken. En de opleidingenzijn gestandaardiseerd. Als je een oplei-ding boekhouder volgt in bedrijf x, is diegelijk aan de opleiding boekhouder inbedrijf y. Bedrijven kunnen zo al arbeids-krachten selecteren terwijl ze nog op deschoolbanken zitten.”“Het duale Duitse systeem bestaat alongeveer 200 jaar. Je had toen in heelEuropa een tekort aan geschooldearbeidskrachten. Er was wel een zeer pri-mitief basisonderwijs en je had het onder-wijs verzorgd door de gilden. Maar vantechnisch of beroepsonderwijs was noggeen sprake. De Duitse overheid wou eenmechanisme waardoor de industrie zelfmensen kon scholen. In 1969 werd hetsysteem geharmoniseerd, waardoor devariëteit eruit gefilterd werd.”

Kunnen we het systeem kopiëren naar België?“Het systeem zomaar kopiëren naarBelgië is onmogelijk, Sommige secto-ren in België, zoals metaalbewerking,onderhouden al vrij goeie contactenmet het onderwijs, maar de Duitseduale beroepenlijst gaat veel verderdan knelpuntberoepen. Je kan er ookboekhouder worden in een bedrijf, endat kan bij ons niet.”

Waarom zouden leerlingen dannog überhaupt boekhouding

studeren in het voltijdse, reguliere onderwijs? “Je zou je inderdaad kunnen afvragenwaarom het onderwijs dingen moetdoen die het bedrijfsleven beter kan? Netomwille van het nauwe contact met hetbedrijfsleven wordt het Duitse reguliereonderwijs verplicht om te schakelen naarmeer up-to-date technologie. Het regu-liere onderwijs is in België al geruime tijddominant, daarom zal het niet snel zo’nalternatief systeem naast zich dulden.Inkrimpen, dat ligt toch wel gevoelig.”

Blijven de zwakkeren niet verweesdachter in dat duale onderwijs?“Natuurlijk is het een selectie, maar datgeldt ook op de arbeidsmarkt. Wat doenze meer en meer in België? Ze laten ertwintig beginnen als uitzendkracht vooreen maand, hoogstens drie maanden.En dan mogen er vijf blijven. Kun jeiemand echt op niveau krijgen op zo’nkorte tijd? Waarom haal je die twintigman niet al binnen op hun zestiende?Dan kan je ze zelf trainen, en hou je ermisschien tien over. Uiteraard loop je hetrisico dat er iemand nadien vertrekt,maar dat geldt voor vaste werknemersevenzeer. Net daarom proberen bedrijvende echte goeie een aantrekkelijke functieaan te bieden. De kostprijs per stagiairkomt neer op ongeveer 15.000 euro perjaar. Iemand gewoon een beetje latenvegen, is dan geen optie, hé?”

Volstaan twee à drie dagen algemene vorming per week wel? “Volgens vele pedagogen wel. Het zijndoorgaans jongeren die schoolmoe zijn,dergelijk systeem is ideaal voor hen. Eenmogelijk probleem kan zijn dat niet allebedrijven even kwalitatieve training enbegeleiding aanbieden. Want het zou meverbazen dat die duizenden bedrijvenbulken van de pedagogen.”

De Duitse privésector financiert 70 procent van het beroeps-onderwijs. Moeten onze bedrijvenniet meer middelen investeren als ze de kant-en-klare schoolverlaters willen? “Ik ben daar nog niet zo zeker van.Misschien hebben grote bedrijven inBelgië of sectorfederaties dat al gepro-beerd, maar werd dat telkens afgeblokt.Als je in België bijvoorbeeld niet magafwijken van leercontracten, dan sta jedaar als bedrijf. Want dat werkt zekergoed voor bakkers, maar voor de meerkennisintensieve zaken moet je toch lan-ger in een bedrijf verblijven.”

“Duitse systeem niet zomaar kopieerbaar”


Vindt u dat het systeem van deeltijds studeren en deeltijds werken ook inBelgië moet uitgebreid worden naar alle studieniveaus?

vacature.com/onderwijs



Politici, bedrijfsleiders, muzikanten en professoren, ze scharen zich allemaal achter het Manifest voor Talent van Vacature.

De nieuwste reacties, heet van de naald.

MANIFEST VOOR TALENT:

REACTIES BLIJVEN BINNENSTROMEN

foto Isabel Pousset

“Talent is talent, en staat los van wie je bent.”

Bart Peeters,Zanger-acteur-presentator



Unilin-Quickstep,Bekaert,TotalRaffinaderijAntwerpen, Selor, De Lijn, Thomas CookBelgium, AXA,Ascento, IBM Belgium/ Luxembourg, SyntraVlaanderen, t-interim,Capgemini Belgium,Belgacom Group, SD Worx, VOKA, USGFinancial Forces,Philips België, CiscoBelux, UNIZO, VDABZuidoost-Vlaanderen,De Persgroep,Mediafin, VlerickLeuven GentManagement School,RealDolmen, VDAB,Reynaers Aluminium,VBO, Jobkanaal,Concentra Media,Multi, JobcentrumWest-Vlaanderen,Ritmo, AlfacamGroup, Etap, UZBrussel, Carglass,Valesta, Vedior, EclipsConsult, AlterConsultancy, StartPeople, EASPD, USGHR Forces, PartenaZiekenfonds &Partners, Consellt,TBWA\Brussels,Railrest, DecathlonBenelux, CEI-DeMeyer, Quotis, USGInnotiv, Strabag,Altreonic, EstéeLauder, Wonderwijs,South Research,DED’s it productions,Hura, AncienneBelgique, Cherub,VDM Consult, InCoPro,

BVM, MenT Group,lumaconsult, Merits &Benefits, GOCI,tmp.adcomms,S.O.R.B. Macquoy,Q Consult, YoungExecutiveRecruitment, EP&A,TOTE-M, KOPAScheldeland,Passwerk, VMC-Select,Atelier Groot Eiland,GebruikersoverlegHandicap & Arbeid,Autogrill Belux,Business ArchitectsInternational,Neonomen,Bridgestone Europe,Lemniskaat,GemeentelijkAutonoomParkeerbedrijfAntwerpen, GroepWaak, Focus onPeople, Ieder ZijnHuis, CIMIC (Centrumvoor IntercultureelManagement enInternationaleCommunicatie),Receptel, GO!Onderwijs van deVlaamseGemeenschap,A Priori, ItineraInstitute, Haven vanAntwerpen, Vergokan,AG Johnson, EmigraBelgium, Stand-byCreative HR Services,Propaganda, Wit GeleKruis West-Vlaanderen, AndressConsulting, Alusia,Opnieuw & Co vzw,Startcentrale, T-groep...

MANIFEST VOOR TALENT

Ook deze bedrijven schaarden zich al achter hetManifest voor Talent:

Wilt u ook het Manifest onderschrijven als bedrijf?Contacteer [email protected]

"Beloftevol talent moeten we koesteren en in eenomgeving brengen waar het kan groeien."

Marc Vervenne,Rector van de K.U.Leuven

“Een callcenter uit India komt het lek in je dak nietherstellen. Ik wil hiermee duidelijk maken dat ergrenzen zijn aan outsourcen naar het buitenland. Als we willen dat onze economie niet stilvalt en onzeleefkwaliteit niet drastisch achteruitgaat, moeteninderdaad meer mensen aan de slag kunnen.”

Bert Kruismans,Standup comedian

foto Frank Bahnmüller

foto Isabel Pousset

foto Frank Bahnmüller

foto Lies Willaert

“Als we onze klanten de beste service willen verlenen, moeten ook onze werknemers een afspiegeling zijn van de maatschappij in al haar diversiteit. Vandaag hebben wij alallochtone collega's, vijftigplussers en andersvalide mede-werkers in dienst. Telenet zal ook in de toekomst iederswereld blijven openen... zonder vooroordeel, zonder onder-scheid naar geslacht, afkomst of religie. Ik geloof sterk datdiversiteit onze dienstverlening naar klanten verbetert en de Telenet cultuur verrijkt.”

Duco Sickinghe,Gedelegeerd bestuurder Telenet

“Kansengroepen zijn de enige binnenlandse arbeidsreserve en mogen niet langer kansenlozegroepen zijn.”

Prof. Dr. Marc De Vos,Algemeen directeur Itinera Institute


MANIFESTVOOR TALENT

ONZE VOOROORDELEN

KOSTEN ONS ELKE DAG

MEER GELD.Feit : in Vlaanderen raken 50.000 jobs niet ingevuld. En dat tekort aan talent wordt met de dag nijpender voor onze economie.

De gevolgen zullen trouwens snel voelbaar worden voor ons allemaal. Nu de naoorlogse babyboomgeneratie massaal op pensioen gaat, komt het probleem in een stroomversnelling.

Denkt u dat bedrijven gewoon kunnen wachten tot er talent komt aankloppen? Neen. De enige optie die hen op termijn rest, is hun activiteiten naar het buitenland verhuizen, waar er wel voldoende werkkrachten aanwezig zijn. Dan slaat het probleem van schaarste aan talent in één keer om naar schaarste aan jobs. En de dreun die onze koopkracht dan krijgt, zal vele malen erger zijn dan wat we nu ondervinden.

Waarom raken 50-plussers zo moeilijk aan werk? Omdat ze onbetaalbaar zijn? Klopt, hun jarenlange ervaring is van onschatbare waarde. Alleen spijtig dat zo weinig bedrijven dit inzien. 50-plussers zijn een ideale troef om kennis door te geven aan de jongere generatie.

En buitenlands talent? Komen zij enkel naar hier voor onze welvaart? Dat is dan prima, want onze welvaart kan best wat hulp gebruiken. Door hier te werken bouwen zij mee aan de groei van onze economie. En zo blijft onze welvaart op peil.

Of allochtonen? Waarom krijgen er zo weinig onder hen de kans om ergens aan de slagte gaan? Omdat ze onze jobs willen? Met veelplezier. Hoe meer ingevulde jobs, des te beter voor onze economie.

En mensen met een handicap? Die zouden beter werken, zegt u? Wel, zij zouden niets liever willen. Want veel van hen zijn perfect in staat om een job uit te oefenen. En als zij een volwaardige professionele carrière kunnen uitbouwen, worden we daar allemaal beter van.

Carrières doen bloeien, de juiste mensen en bedrijven samenbrengen, het is de bestaansreden van Vacature. Vandaar dat we aan de alarmbel trekken. Want het is vijf voor twaalf.We kunnen het tij nog keren, maar dan moeten we wel nu ingrijpen. De oplossing ligt bij onszelf: we moetenonzekijkopdearbeidsmarktveranderen.Er is talentgenoegomeengrootdeelvandieopenstaande vacatures in te vullen. Als we maar bereid zijn om over onze vooroordelen heen te stappen.

Geef uw mening op Vacature.com en onderteken het Manifest

Herbekijk uw kijk op talent.


Bieke Helsen, kissi van looy, Valerie Vleminckx, Florence Collard, menno buyl, Marc Hendrickx, Ward Meremans, Marjan Desmedt, Tim Colman, Inge Van Dyck, Hilde Haems, Raf Vandenbussche, John Vandelanotte, Michaël Van Caeneghem, Pieter Ver Elst, Herman Nijns,Ludwig Nollet, Patrick Colemont, Tom Bossaert, Ferdi Claes, Marianne Edlund, Roel Van Puyvelde, Saar De Bock, gilbert helsen, marleen achtergaele, Louise Claeys, Sarah De Muylder, Marian Kin, Lara Boons, Valerie Thoen, Erwin Jansen, Joelle Maandag, Veerle Evers,piraat piet, Khalid Ben Mahjoub, Lara Boons, regine van ackere, Ronny Schotte, Thijs Maes, Deheyder Philip, herman cools, Alice Cooman, Bram Brammertz, Avdia Avrumutoae, daniël cattoor, Dirk Velghe, Alain De Bruyne, Jan Snoeck, An Van Berendoncks, Fatiha ElAbdouni, jan stevens, luc vanloon, Chris Barbé, Moedbeck Vince, D’Hondt Mike, Lien Vandermeersch, Emile Claeys Bouuaert, Vasco Marin, Mallory Allegaert, Yvan Dierckxsens, Diane Devriendt, Ahmed Bennasser, Hachim Elhilmi, Stijn Tuytten, Nadia Saouti, Nick Leenaert,Quick-Step Unilin, an vanhooren, Ouafia Snauwaert, Fred De Mey, Bo Arfaoui, Johanna Vandamme, Hans Michielsen, Sofie Waem, aicha saouti, Anne Cammans, guy callebout, Lisbeth Jacobs, Dieter Vermander, Rose De Winne, Tineke Cartreul, Freddy Comminne, MartineVanderstraeten, sylvie vanneste, Anita Lams-Becquart, Patrick Palet, Severine Appelmans, Daniel Stepman, Ben Op de Beeck, Tessa Vermeiren, Nadia Ouahmane, jaxson alves, Hermans Elke, Freddy Van der Linden, Willems Roos, Charlotte Steen, Jelena Chodorowskyj,Leslie Leest, Peter Lescrauwaet, Roger Desmedt, Tine Inghelbrecht, Jacky Moeyaert, Paul Boesman, Bart Gielen, Farid Abroudi, Viktoriya Rozhko, Erik Dams, Hubert Vanhoe, Dries Mahieu, Bart Moeyaert, Maaika De Doncker, Daniel Beullens, Hans Claeys, Yolande De Vocht,luc Baillieu, Luk Smeyers, Cindy Vanobbergen, jon troch, Mieke Wuytack, Geoffrey Lejeune, Sara Sabbe, patricia kempeneers, Sara Sabbe, Miet Truyers, Brigitte Vermeulen, Leen Verschueren, Wim van het Slot, Jo De Wée, Peter Stevens, lies willaert, Gabriël Fehervari,Danny Boden, Jos Heremans, Jan Poelemans, luc delagaye, Hendrik D’hoore, nathalie bressinck, Kris De Busscher, Klaas Verplancke, Miet Schreurs, Raymond Rousselle, martine boelens, nancy verdickt, Johan Stassen, Koen Lambrechts, bob haentjens, filip delzeyne,Bernard Verstraete, Peter Van Opdorp, Uschi Lichter, Sara Weerts, michael dhollander, Bart Himschoot, maria bessems, michael dhollander, ben ampe, Marilyn Shipman, Nele De Cuyper, Monita Ramon, Veerle Cajot, Emilie Acke, Aysel Karademir, Nele Dutry, Jean-PierreGielen, Josée Goethals, Vandormael Ivo, Evelien Van den Herrewegen, Hassan Bahendwa, Elise Beyst, Vincent Rombaut, Muriel Rubens, inge siebens, Ajit Dr Shetty, Ingelbeen Jan, Nadia Gueroui, Saida Isbai, Wesley Vanhoutte, Michel Wiegandt, Ilse Prinsen, Guido Evens,Kelly Broux, An Parewijck, Liesbeth Van Camp, Juanita Varela, maarten goethals, Abdel Karim, Anne Brackx, Anne Brackx, Jo Valvekens, Niko Lang, anthonie kerkhove, Stessens Marcella, Dieter Meeuwis, Johan Rollez, Walter Geuens, Geert Eggermont, Elke Willekens, ChrisSmet, lieven loffens, Therese Geenens, Bart Gerretzen, Dirk Germonprez, Bart Hellemans, Nora Synaeve, vansina hilde, Philippe Halewyck, Tom Clarijs, Ann Fonteyn, Gert Loosen, kathleen mostien, Alexander van Biezen, fons proost, Heidi De Brabandere, Gerda Van derStraeten, kathleen de graeve, Ann De Cuyper, abeele marleen, M’hamed Mesbyh, Geert D’Eer, Jennifer Pille, Lisette van der Maarel, Henri De Vrin, Liesbet Selleslags, Tom van Baarle, Jos Cools, Alain Brouhon, Leen Weltens, Willem-Jan Vermulst, Bernd Thoné, Ilse Feryn,patrick morel, Christophe Glorieux, Nadine Bovendeerd, Rik Reynaers, Evelien Verschroeven, Nicole Swyngedouw, Eddie Niesten, Xenia Elbers, Alise Van Hecke-Jameson, Sammy Declercq, Sarah Verbeke, Cherstine Devos, André Corten, nicole wijns, christ’l wilssens, nico-le wijns, Jo Willems, Magali Decloedt, Pieter Klasen, Sylvia Spannenburg, Dirk Machtelinckx, Gerd De Loor, Vera Peetermans, Kurt Tilkin, Mark Cammaerts, isabelle stubbe, Peter Schevenhels, Bob Wellens, harald de beuf, kristina ruell, Eric Molenberghs, Gilbert Vancoillie,Belinda Buysse, Elly Kerkhofs, Kathleen Kathleen Steegmans, Ludo De Boeck, Veronika Wuyts, Daan Vranckaert, Vincent Claessens, Jo Algoed, Salima Tarhach, Marie Van de Velde, Caroline Claeys, Alwin Stanley Meyerhoven, anneke jäger, Wim van Heusden, Eva Maes,Michaële Steleman, Karolien Frooninckx, Marta Malinowska, Jean Rose, Malik Akkouh, hugo de vreese, Lieve Geysens, Touria El Ahmadi, Leonore Kuijken, Maurice Piers, Danielle Puttemans, Danielle Pereboom, Gustaaf Lodewijckx, Kathy Rosseel, Karl Arnauts, StevenHamerlinck, Luc Van Landeghem, Natascha Smet, Nahima El Baghdadi, Geert Van Hove, Julien Vranckx, Francis Pirson, Jean Smeyers, Hanne De Pourcq, Michael Van den Berghe, Stephanie Langerock, Vera Van derzypen, Chris De cocker, Erica Engelen, Maaike Andrieux,vera steenwinckel, Cédric Vandendael, bie nielandt, Carine Louckx, Veerle Emaer, Cornelis Damen, Dietrich Corthouts, Nathalie Pauwels, Bea Lievens, Bart Van de Vel, Martine Brusten, Maria Stukken, Mario Verzele, Ariane De Maere, Geertrui Daem, Avdiao Avrumutoae,Michaël Barlea, anne van achter, Koen De Vilder, Kurt Sirejacob, El Amrani Fouad, Jacques Ollevier, rachel himpe, Peggy Van De Meerssche, Jan Zwaenepoel, Katy Van Roy, Patrick Janssens, Marcus Portella Debeus, Lieselot Van Damme, Toby Baldari, Tine Inghelbrecht,Isabelle Soen, Hans De Keyser, Eddy Kindermans, Nicole Vranken, Eduard Cauwenberghs, Eric Deruyter, carine pieren, Bob Baeck, Larisssa Pak, John Annaert, Jeroen Wynants, Jean Paul Leemans, Peiren Christine, Yves De Kegel, Greet Wouters, Josine Dingemans, MarcLamberts, Svenja Roevens, Véronique van Huffelen, Mia Van Zaelen, abdellah rakli, tristan calle, filip knops, leo de clercq, Jef Horemans, nico Dysserinck, F C, Meindert Giessen, Lieven Verbrugge, Bieke Deceuninck, Eric Cuypers, Elisabeth Stolck, Christophe Vander Eecken,Jo Verbraecken, Bregje Goes, Denise Hendrikx, Luk Vandenhoeck, Isabelle De Meester, geert kestens, lingga lah, iris dupont, Sandra Jennes, Nathalie Bergmans, Bruno De Bruyn, hugo van der wildt, Th.M.R.A. Seaux, Marthe Lemmens, Audrey Van Loock, florence bert, ever-aerts Nelly, assia bert, Marthe Lemmens, florence bert, Olivia Poppe, amber janssen, assia bert, astrid ogiers, David Reynders, Marc Van der Beken, louis thiers, Rachida Ouchoukout, Manuela Ngo, Sari Capron, Rudi Jacobs, Wouter Murrath, Ludo Cattoor, DominiqueBogaert, Elie Acket, casteels Filip, André Callaerts, ulli de leener, Olivia Vandesande, gilles oris, Michaël Van Caeneghem, evelyne heekhout, Inan Asliyuce, Hilde Van den Steen, Hilde Van den Steen, Ann Van den Abeele, Nora Goffart, eric van - Hastel, Andre Van Peteghem,Walter Servaes, Bart De Smet, stephan de donder, Karlien Van Molle, Olga Golysheva, Najat Hermans, Halima EM, andries rogge, Lara Boons, Bart Van der Roost, De Gendt Mark, Marc De Wolf, Etienne Vossen, Han de Bruijn, Hilde Van Bulck, Danny Rodius, Eric Verhulst,Erik Vercauteren, Nihat Derin, Ronald Lenaerts, Edwig Ferket, Jan Blommaert, Ingrid Van Bouchaute, Guy Vanderschelde, carla goossens, monica frens, isabel pousset, Pierre Kerssebeeck, Philip Pousset, christa vanrompay, Pascal Goudket, Sara Goyens, Kristine De Block,Ingel Cools, Marc Timmers, Koen Peeters, Louis De Clercq, fars ainzar, Philippe Delefortrie, Dirk Van de Voorde, Anita Cosaert, mieke goyens, Jan Mommaerts, Zoubairi Majiev, Geert Janssens, Filip Elinck, hilde beuten, elisabeth kokken, Ida Veldeman, Inge Drijkoningen,Ann-Michelle Boddaer, Leen Decock, Jos Ballings, Carine Bogaert, Annick De Dycker, Hilde Vernieuwe, Erika Nauwelaerts, Ine Verschaeren, marleen de bakker, Peter Vleeschouwers, Els Horemans, Kathleen De Jonghe, Ankie Pihler, kamiel spaepen, Maarten Deckers, GershonLehrer, jeroen van bogaert, claudine van den bossche, Goeyvaerts Brigitte, Sam Coppens, Bert Deferme, carmen van vlierden, Kirsten Buermans, Inge Cornette, Johan Milio, Kenneth Cauwenberghs, Lieve Nachtegael, Valere Goeminne, Miet Vande Wiele, philip claes, willyneuckermans, Pieter Stultiens, kristiaan hennissen, Kim Toye, Laurent Smeyers, Christiaan Debeuckelaer, wendy servranckx, Caroline Peters, Hilde Leys, Fatima Tirssi, Annemie Claes, Thijs Missiaen, Dirk Vanclooster, karel van de velde, Joris Moors, Michaëla Cole, kristofkeppens, Sigrid Hemelsoet, Tom Vanderlaan, Diego Bouillon, Gustaaf Lodewijckx, Ingrid Delvaux, Anne Ganzevoort, Kristof F Janssens, Marieke Vanhoutte, Dirk Breugelmans, An Van Gestel, Dirk Maes, vera verscheuren, Davy De Sutter, Johan Van Damme, MyriamVanderstappen, Filip Vanluchene, Eline Zenner, Koenraad Geerts, rudi de wit, Lieve Baetens, Regina Bulteel, Joke Costrop, Herman Marien, Lindsay Vanbever, Marc Deschuyter, marianne jaspaert, Esther Akkerman, Ariane Michiels, Nele Douce, ann christiaens, Nancy deKerf, Willy Decrop, metten inez, Gabriele Pellegrini, Nikki Vreven, Kim Torfs, Georgo Metalidis, Christel Van Hileghem, Jo Caluyn, Ronald De Deyn, Pieter Foulon, Koen Van Damme, Erik Harperink, Annelies Smets, Erik Peeters, Caroline Van Peteghem, Nicole Vehent, MyriamNys, elisabeth coppens, Karen Vandenweghe, Karen Depaepe, Pieter Verbestel, Carina Spruyt, dirk de ryck, Nick De Groof, Sophia Lauwers, Yolanda Daems, Ignace Kayen, Bart Adriaensens, Ellen Braet, Steven Soenen, Rik Durinck, Annelies Tondeur, Nicole Gestels, YvetteVan Hauwaert, Marc Staelens, van den broecke neesha, Lotte Delva, Greet Teuns, Robrecht Put, Jessica Stokx, Paul Popeyus, Wendy Ranschaert, Anne-Mie Knaepen, herman waterschoot, Eline Rootsaert, Pieter Vissers, barbara brandhof, peter van sande, Joan Lamote,willy van waeyenberghe, Daniel Van Der Perren, Dries De Dauw, Luc Verhaaren, Evelien De Boever, Pascal Hermans, Ellen Bakkers, Wilfried Lagaeysse, Sarah Billiet, Jeroen Camerlynck, Myriam Minne, Shari Sigo, Kris Mampaey, Steven Vanhoutte, Eric Lefebvre (Prof Em),alfred evers, Nancy Van Raemdonck, Herman Loos, Patricia Pittery, Rudolf Goeloe, Caroline Meert, Caroline Meert, Guido Nijs, Gilbert Seyssens, Dirk Van Damme, Sofie Vanhoutte, Ken Van Rafelghem, Bert Maes, Brigitte Steyt, Eddy Vyncke, Luc Bongaerts, Luc Bosman,Boudewijn (Boa) Van Hoey, khadija tacha, Marcel De Smet, Diane Lyagre,Marc Van den Abeele, Annelies Wouters, pierre schoefs, Peter Sas, Guy Orens, Christiaan Twechuizen, Nancy Thoelen, Katrien Sabbe, Marc Goethals, Guy Van der Veurst, Stef Holemans, MatthiasGallant, Cindy Dreezen, Viviane Van Ham, Hans Delabie, Soumaya Ouchoukout, dominic putzeys, Karl-Heinz Keller, Henk Demeestere, Johan Van Hauwaert, Daniel Van Oosten, Marc Sourie, Anny Lambrechts, Tami Neshamie, Debby Huvaere, Patrick Verbrigghe, KatleenEeckels, John Morawski, Van Uffelen Luc, Jean-Philippe DeRuyter, Bas Van der Veen, Pedro Beeuwsaert, Niels Boffin, bob tho-mas, Eric Merny, Philippe Paeshuys, Gaby Rappoort, PeterHelversteijn, Jan Kerckx, bart hasenbroekx, Rob Hintjens, michelvolckaerts, Annie Hiemeleers, jonas raats, Peter De Smet,Christine Vermeulen, Bart Jacobs, Chris Mullie, Erik Van Wiele,Eva Helsen, Lieve Prenen, Louise De Laender, Vera Stalmans, Valeryvan der Aalst, saar verlinden, Ellen Thielemans, Marijke De Smet,Marc Van Quekelberghe, Edwin Germonpré, Natalie Dewilde, DanyDe Munter, An Colle, David Beniers, Wim Verstraeten, MartinDebacker, Germund Stokbroekx, Eleonora Vervoort, Johan Verbeek,Anita Lardenoit, veerle bernaerts, Jerry De Weerdt, Marc Pluymers,Marc Pluymers, Paul Bex, Francis Kundycki, Chris Franquet,Marina Hofkens, Saskia Litiere, Kathy Salden, philippe de clerck,Freddy Rigouts, koen claes, Isolde Dehasque, Marina De Koster,Hubert Francet, Marianne De Neef, Erik Schutyzer, Dagmar Ruf,Jose Ruiz, Kristof Maessen, Saroja Mathyssen, Wilfried Andries,Malika Outferdine, Angelo van der Linden, Jos Goffin, MaartenGuillaume, An Sallaets, Raf Wyngaerd, Evelyne Dewitte, GeertNauwelaerts, Sayanna Mortiers, Ilse Goyens, Marleen Wellens,Thibaud De Keyzer, Sophie Angenot, sonja verkerk, DanySchaeken, Hadewijch Afschrift, Sarah Vrielinck, Arlette Charlier,Benjamin Gryson, Tom Smets, Stefaan Bauwens, Katia Van denBerghe, Katy Craeghs, Ruben Vannobel, Ludo Smeers, PhilFrederix, Marja Boers, Patrick Pypaert, jean paul descheemaeker,Sabine De Groote, Ingrid Ilsbroux, Tom Libbrecht, Sonja Van Praet,Anja Polet, Walter Verhaaren, Gerhilde Van Oers, René Thoné,Christel Poelman, Robin Troch, Eric Willemaers, gaby Vanschel,agnes mus, Lieven Vanlerberghe, jaimie helleboogh, Julie Goetgeluk,Henri De Vrin, alexandra chante- loup, Greet Laseure, Mie Cocquyt,Arjan de Vries, Marcel Maris, Cathy Cotemans, Christy Kwiecien,Stina Vanvinckenroye, Morad El Boujdaini, Wouter Overmeire, PeterMonbailleu, Marc Van den Eynde, Herman Van Eetvelde, filip reynaert,Bernard Dedeurwaerdere, Jo Smet, Sylvie Bourghelle, PascaleVan den Heede, Jan Slagmulder, Joke Willemsen, Wendy Grootveld,Marijn Verckens, Femke Bolsens, Hans Kok, Jurgen Defurne, lieselotrabaey, Gert Van Poucke, Veerle Bruelemans, Berti Lemmes, ChrisCuppens, Luc Vandermeulen, Els De Koninck, Esther van Bloois,Hannes Couvreur, Melissa Coene, Sven Van de Ven, Stef Swinnen,Monique Behrens, tony morren, Nathalie De Ridder, cathy neve,André Vanderheyden, Tom Martens, jean-marie vanbrabant, Yvan Van Caneghem, Nathalie Le Bastard, Mirella Vervaet, Maria Ropers, Tine Walravens, Hans Vanderschot, Jean Pierre Raets, Kimberly De Laet, Hans De Greef, Remya Van der Straeten, Emile Clérisse, MartineVan Wiele, PaulH. Bicqué, anita hahn, Alexander De Neve, Fritz Vervaet, Sophie Op de Weerdt, Eric Van bets, Huguette Vantomme, Gwen Maenhout, michel pastoret, Tamara Van Roy, symonia robert, Steve Vandaele, Vanpoucke Jessica, Dette van Zeeland, Louis Willems,Guy Ruts, marianne nelissen, karen wyckmans, Cindy De Zitter, Laurence Ghyoot, Veerle Volckaert, Erwin Van Steertegem, Michel Theunen, Noël Bergs, Rob Pieterman, Oliver Noens, fred heikens, Jozef Conaert, Francis Devriendt, Sandra Boel, Cathy Allaerts, Karen vanEupen, Virginie Baert, Gregory Qvick, Chantal De Greyt, Christel Boogaerts, Walter Gaudeus, Marc Roosen, lapkwok Tang, Jef Van Rompay, Stijn Goossens, Marc Thomaere, André Morre, Elke Luypaert, Wendy Moeys, Joost Baert, Jorgen Mortelé, Johan Maes, Ann Deraedt,Tom Van den Keybus, Henk Desmedt, Kim Desaever, Aron Pectoor, Jos Feyaerts, Greet Van den Bulcke, dirk fiers, tommy maes, Jo M. J. Vehent, Oksana Dovgopola, Kirsten Jaubin, chris de nutte, Luc Callebaut, Veerle Van Driessche, Stefaan Tavernier, Gocheva Veneta,Jef Van den Eynde, Anja Gryson, koenraad ruys, Joke D’Haese, Saskia De Geest, Dirk Bamps, Annelies Van De Voorde, Marc Vanbockryck, Annika Tenno, Martin Manteleers, Johan van den Broek, Ides De Vos, De Smet Gerben, Eric Furr, Wim Annerel, jo duprez, MathiasPauwels, Frans Uytfries, Carolien Meys, Franck Monteyne, Natascha Tavernier, Griet Van Loo, Sarah Van Bergen, Marc Bruynooghe, Kristoff Van den Berghe, Habiba E.B., Philippe Sonneville, pierre Van Houcke, Nico De Becker, Marc Naesen, Nicole De Backer, Lieve VanSoom, Liliana Da Costa, Mieke Leijten, Hilke De Knijf, Anne Marie Rombauts, annelies roozen, wim luyckx, Marc Lormans, Gunter De Donder, Els Sarens, Joris De Pauw, Ivan Vandendriessche, Klaas Soens, lieve soubry, Dirk De Maesschalck, Cindy Op de Beeck, CathyWillems, Chris Holemans, fien kestelyn, Goedele Laga, Luc Neyens, Nicolas Lierman, Vanaken Gert, eric carion, Anja Jacobs, Catherine Beddeleem, Elsje Appermont, Kristel Geenen, Hajar El Harti, Jos Van Haegenborgh, Stefaan Delrue, Joris Sermon, Ingrid Gilis, PeterGilson, Ana Aranguiz Rodriguez, Jean Jean Severens, Luc Vileyn, Anne-Marie Antonis, Zheng Jia-Guillaume, Anneleen Pacquets, Somers Jozef, Danny Van Boven, Danny Van Boven, anne meert, Tijl Bossuyt, Jan Tessier, Martine Lingier, Veronique Meert, Karin Hoefnagels,Wilfrid van Dam, Philip De Smet, Jacobs lydia Jacobs, andréa de jong, lucienne Paes-Brugghe, Lieven Mettepenningen, Alex Pauwels, Danny Neufkens, Jan Struyf, Peter Bauwens, nouredinne Choaibi, Gerdie Barkman, Jonas Duyck, Michaël Smeets, Tonny Van Loon, StruyfBieke, Patricia Joliet, ronny jani, julien vranckx, Hans Schriel, Arno Mariën, paula schrevens, Yuriev Alex, ronny jani, geert wauters, Hans Van Bel, Henry Liebregts, Greta Van Casteren, Thomas Van Ostaede, Martine Van Royen, Koen Warlop, Godelieve Verstraeten, tyrBaudouin Tyr Baudouin, Liesbet vsdc, Ellen Van Cauwenberghe, Henry Liebregts, Tom Mortier, jasmien zinnid, Stephanie Samyn, Paul Verbuecken, Dany Rollé, van pellicom danny, Paul Van Rompaey, Brahim Boujida, Sofie Gielen, Paul Mariën, Maurice van Lint, SaskiaVinckier, wendy blankert, Paul Van Helshoecht, Ann Prinzie, Carl De Latin, An Coosemans, Floris Pelgrims, ellen bitter, Tom Haentjens, Jelle Desmet, Johan Van der Linden, marie-paule franke, Asmaa El Osri, erna jeanty, Karel Coosemans, William De Latin, Riet Plevoets,Steven Laurijssen, Sonja Duym, Ilja Grauls, Felicidad Uscamaita, Harald Meert, christian brando, Rosa Luci Theresia, Christian Mervilde, Geneviaëve Michiels, Elke Colle, Elke Colle, Esther den Doelder, Cresens Yé, Linda Slaets, Michaële Vanvlasselaer, Jacques Ceurtvriend,filip demyttenaere, Julie Vanacker, Francis Clément, Jan Braeken, Guy Lippens, Celine Berckmoes, Ahmed Azzuz, Jean-Marc Meyers, Willy Van Damme, Elke Colle, Jan van Manen, Erik Poels, Tsen Pond Cheung, shana van der wijst, Katrijn Aerts, Sybilla Spiessens, CarolineVan Camp, Anke Smits, Kristien Veys, Susanna Akdut, Patrick Franceus, paul adams, imelda dreesen, Marie-Andrée Moens, Pierre Van der Steichel, Beatrijs Vermaercke, wil van waeyenberghe, Johan Melotte, Dirk Deloof, sonia verleye, Filip de Preter, Guido Mouwen, KoenSels, Gerd Goris, Hans Vangeel, Katrien De Block, Geert Roelandt, Anne Balyu, hafida kherouach, wouter semey, Tine Hebb, johan vansteenwegen, Lut Meuwissen, Van Driessche Nora, Walter Bruijninckx, Karen Jacques, Kitty Smith, Martine Boyen, Griselda Symons, TomGhesquiere, John Parewyck, John Parewyck, Didier Torfs, Glenn Volckaert, jan ponseele, Mia Joosten, colart albert, marc smet, Ewa Wojtasik, reginald roussel, Dirk Tjantele, Lien Vanden Broucke, Theo Tellings, Ludo Maes, Elien Declercq, Christophe Ravaut, Steven Zeegers,Muriel Collard, Marc Loore, Geert Vannieuwenhuyze, Michaël Desloover, Marc Ausloos, Kurt Vanroelen, Berit Van den Bussche, Fabienne Vanbrabant, Anne-Marie Olbrechts, Mohamed Elfeddy, Britta Gyles, bart De Backer, karen daenekindt, Frank Sliggers, Caroline VanSteenbergen, Ingrid Asnong, werner de kerchove, Paul Polleunis, Nancy Builaert, Danka Nowak, Stefan Van Immerseel, Mattias De Paep, Sarah Dujardin, Layla Kayssi, John Ongenae, Patrick Van de Vorst, Jozef Vanhove, Pim Gerarts, Wouter Van Linden, Peter Roels,Daphne Werrebrouck, Sabah El Boujdaini, Davy Paulus, Ergun Yilmaz, Johan Lisabeth, Daci azemine, Ivo Claes, peter adriaensen, Nicolas De Belder, Elie Acket, sabine fransman, Kathleen Dupont, frank bruggeman, peeters gert, sven naessens, Petra Bentein,cathy surmont, Sarah Ceulemans, Willy Macquoy, nadine verhaeghe, Jurgen Everaerts, Stephanie Vanassche, Ann De Lauw, Roland Feyaerts, Petra Wijk, Marijke Maris, Heidi Van der Herten, Carl Toppet-Hoegars, Kelly Buntinx, Jeroen Tondeleir, Bart Van Bouwel, Frank Lutter, De Mulder Tom, Anja Hoogmartens, sonja Vleminckx, Sam Cortvriend, Alexis Marchand, Tim Kroesbergen, jean Brouwers, chris janssens, Nelly Dementieva, timmy verbist, Dimitri Boriau, Patricia Raemaekers, marc boriau, Catherine De Coster, EddyVermeersch, Nadia De Rycke, Gaby Rappoort, Christiaan De Clercq, iovan blommaert, Chris Deloof, Rik Dieltjens, Dirk Van Waesberge, Rudy Van Oudenhove, Farid Neghli, Paul Lijnen, imke vanderlinden, suraya bhatti, niels famaey, Jari Rombauts, Roger Verhiest, Fatima Bounda, betty germis, michael arts, Denise Van Wassenbergh, Marc Eken, Judith Jonckers, Vits Carla, Kathy Stockmans, Christoph Vandewiele, eva hendriks, Alex Slaets, kim dericum, Patrick Dooms, Ann Dupont, Ingrid Bracke, Els Lahau, Sophie Timmermans,Michel Pauwels, Ives Vandepoel, Philip Vlaminck, Noel Bellen, Marc Horrix, Michiel Verhaert, Marc Timmerman, greta aelter, wim mommeyer, Luc De Wilde, Lucien Snel, Birgit Famil, Jean-Luc Van Regenmortel, Jo-Anne Jensen, Koen Van Gorp, Rianne Hemeleers, Inge Hoebeke, Romain Smeulders, kristel thijssen, Alice Reiter, iwein rombaut, mohammed tfai, Dirk Jumpertz, M VDS, Gudrun Wyntin, Luc van Put, Raf Elst, Leona Mouton, sofie cockx, lucienne thomas, Katia Chimkovitch, Rozemarijn Bijl, Paul Cockx, Trui Vandecasteele,Janne Vandenbussche, Nathalie Luyckx, Miranda Vermeiren, jan vansantvoet, Hakima El Mezaine, Maja Rutten, Kim Deconinck, Hilde Ryckaert, Patrick Van Audenrode, Crien Heyde, paul Boguhe, Ellen Stubbe, Bart Van Hoeymissen, Freddy Barbry, Emine Yeksel, Bruno Mazereel, Danny Stas, hilde houben, Janine Huijbregts, Joris Van Laere, bart gijsemans, Gert Verlinden, Marleen Zaman, Nicole Stulens, Ibis Pardon, Hans Pierre, Yvonne Van Overloop, Martin Smet, Kristel Van Dooren, Peter Bouciqué, geert Cottyn, Monique Van Dousselaere, Christel De Ryck, annemie soetaert, Ellen Vanderheyden, Yvette Segers, Joke Op den Acker, Sara Michel, els vertessen, thomas soin, Marc Zys, Joost Canniere, kaatje de meester, jan demol, Marleen Dufour, Jan Brion, Saskia Opdebeeck, Pascal De Mey, Nele Stalmans, Michel Vyncke, Marianne Requilé, André Witters, Rudi Desmet, Ann Galle, bart clapdorp, Noël Vanglabeke, Eddy Matheussen, Daniel Geboes, Jozef Van Der Wildt, daniele doorewaard, Rudi Corbeel, Rita Verbist, Hilde De Brauw, Dirk Dirix,Peter Van Avermaet, Carolina Dai, Dominique Thys, Roberto Musolino, Coosemans Laura, Patrick De Bock, Quentin Callens, Luc Watcant, constant blomme, Lodewijk De Meester, Hildegarde Lievens, Lutgarde Bertin, Eddy Van Laer, Richard Severijns, Martine Briels, Sara Neven, geelen leona, Katrien De Cock, Marc Van Laethem, Doudah Mohamed, Joyce Rom, Luc Van Lint, danielle godart, myriam panis, regina bogaert, Maarten Kaptein, Betty Huybrechts, Philippe Verstraeten, Geert Wierdsma, Edit Fenyves, Kurt Smet, Hilde Veulemans, Corinne Smits, Mathijs Clauwers, Lieve Nuyts, Diane Baert, Griet Verdonck, Pushpa Decuypere, Koen Van den Bosch, Danny Serneels, Marc Bouchet, peter flock, Ludo Verrijken, Ilse Tindemans, Katrien Goemaere, Violetta Bleus, Erwin Wittemans, katrienperquy, Katrien Aerts, Cyriel Bernaerts, J. Vink, Ingrid Callaert, Erik Debruyne, Guido Thomassen, Pieter Maenhout, Sara Vandaele, geert de raeve, lut plessers, Winnie Moens, Evelyne Devos, Ariane Van Hul, Shadea Salim Rasoel, Michel Dorny, Veerle De Greve, Anne Geurts,anouk van de velde, Guido Daenen, Veerle Simkens, Rien Vrancken, Annelies Verschuren, Lisette Vervoort, Chantal Swaelens, Eva De Coster, martine dochy, Enise Hosaf, Rosanne Cochuyt, theo verschaeren, Johan Gevers, filip lossie, annemiek nieuwenhuis, HerwigVermeylen, Peter Stofferis, Kelly Van de Vyver, Salvo Nirta, Daria Ashurova, Luc Kennes, Astrid Mentzik, Hugo Gielen, Yves Deploige, Elke Verheyen, Pierre Celens, roel croonenberghs, Jan Denys, Geert Eggermont, Carine Verheyen, Martin Vranken, Zoe Van Damme, SimonneDevuyst, Annemie Clarysse, Ronny Rondas, Tanja Preuveneers, Paul Robert, omar(sebastian) Jorjoliani, Verschueren Mieke, Daniel Killat-von Coreth, jonckers hugo, Virginie Soetaert, Nele Demuynck, Dries Schelfaut, nathalie van huyneghem, brigitte vandenbroucke,Anja K. Vanooteghem, mireille jacquemyn, Mario Audenaert, Agnes Verhelst, Frederik Roeland, Jolien Moerman, Jan Van Damme, Kristel Schildermans, Charlotte De Mey, Barbara de Bakker, Ellen Anthoni, Veerle Verhelst, jessica Engels, Eddy Decock, Dimitri Van Meenen,Femke peeters, Marc Van Eylen, Nathalie Espeel, Peter Evenepoel, Dietlinde Mariën, wendy tanghe, marcel Velle, Ilse Pauwels, Magda Cambré, Dagmar Smet, otto de koningh, Brecht Lefevere, Karin Cammaerts, Jos Reinders, Ingrid Vanhoutte, Ludo Eyckmans, Bruno Van Hecke, Rufus Six, Gisaële Briers, Annelies Reynders, An Martens, Dominique Opdebeeck, Maggy Baetens, Henry Vanney, Tim Engels, sara aerssens, els dujeu, Harry Cuypers, Febe Lemaitre, Mohamed El Fadili, Danny De Smet, Jean-Pierre De Coninck, Ann Union,Lieven Peeters, Bart Lambrechts, Josefien De Bock, Joke Claeys,Kristel Goeman, Geert Lagae, Natalie Hoolants - Tinneke Fret, Ingrid Van den Heuvel, Najma Al Mahmoudi, Els Bourgoignie, Frank Hannaert, Koen Van Dyck, Laurent Cooreman, Tom Delsaer, Ingrid De Mulder, Caroline Andries, Jessica Vierendeels, Katharina Vasadze, Nick Magerman, Stephan Vandriessche, Emmanuel Franck, Stephanie Bawin, Anaïs De Mol, Herman Allaert, Luc Van de Velde, Philippe Van Mullem, Marijke Tavernier, Eddy Maes, Guy Mahieu

EN U?ONDERTEKEN NU HET MANIFESTVOOR TALENT OP VACATURE.COM

DEZE M/V HERBEKEKEN HUN KIJK OP TALENT



Afgrendelbeleid van Israël zorgt voor tekort aan basisgeneesmiddelen en gekwalificeerd personeel in Gaza en Westelijke Jordaanoever

Belgische artsen opmissie in bezet gebied

tekstSam De Kegel - Jeruzalem,

Westelijke Jordaanoever, Gazafoto’s

Isabel Pousset

Sinds 1999 kijken Belgische artsen, verplegers en ingenieurs in het hart vande bezette Palestijnse gebieden. Met de financiële steun van de BelgischeTechnische Coöperatie voeren ze er operaties uit, installeren ze er intensivecare units en leiden ze Palestijnen op. Maar zolang het Palestijns-Israëlischeconflict woekert, blijft hun werk een doekje voor het bloeden.

Kindercardioloog Kristof Vandekerchove behandelt een kindje dat enkele dagen voordien geopereerd werd in Makassed ziekenhuis, in Oost-Jeruzalem.Sinds 1999 komen artsen en verplegers van UZ Gent naar de bezette Palestijnse gebieden om er te opereren. De ziekenhuizen hebben zelf nauwelijks hartchirurgen.


I S R A Ë L

Tel Aviv

Bethlehem

Hebron

Ramallah

Jeruzalem

W e s t e l i j k e

J o r d a a n o e v e r

D O D E Z E E

G a z a s t r o o k

Door Israël bezette Palestijnse gebieden sinds 1967

De Muur

Joodse nederzettingen

Gaza (stad)

Khan Younis

Makassed ziekenhuis, Oost-Jeruzalem.Gehuld in steriel pak en met een masker voorde mond volgen we een openhartoperatie opeen baby van veertien maanden. De dreumeskomt uit Gaza. Belgisch hartchirurg KatrienFrançois, verbonden aan het UniversitairZiekenhuis (UZ) Gent, leidt de hartoperatie,perfusionist Dirk De Smet bedient de hart- enlongmachine. Zonder perfusionist geen hart-operatie, want de hart- en longmachine neemteen tijdlang de functies van het hart en de lon-gen over tijdens de operatie. Teamwork is hierhet toverwoord. Om de zoveel seconden geeftde hoofdchirurg met een teken aan welk instrument zij wil, waarna de Palestijnse instrumentist het gevraagde voorwerp onmid-dellijk uit het arsenaal van scharen en tangenpikt en overhandigt. Katrien François is hiermet een vierkoppig team: intensivist en kindercardioloog Kristof Vandekerchove, verpleegsters intensieve geneeskunde KatrienVanhooren en Gigi Coppieters en perfusionistDirk De Smet. Verpleegster Gigi is aangenaamverrast over het niveau van de Palestijnse verplegers. “Ze werken heel zelfstandig.Wegens een tekort aan dokters doen ze somsook medische handelingen zoals het plaatsenvan een beademingsbuisje bij een reanimatie.”Hartchirurge Katrien François komt al jarenminstens een week naar de bezette Palestijnse

gebieden om er kindjes te opereren. Er zijnimmers nauwelijks hartchirurgen. “Deze weekhebben we slechts zeven baby’s kunnen hel-pen omdat de Israëlische autoriteiten een aantal kinderen tegenhielden aan de grens-overgang in Gaza wegens zogenaamde veilig-

heidsoverwegingen. Het is hier een komen engaan van internationale teams, die elk huneigen werkwijze hebben. Dat maakt het voorde Palestijnse artsen en verplegers moeilijkwerken. Sommige teams, zoals de Ameri-kanen, komen met een leger aan materiaal enpersoneel en doen alles zelf, waarna ze weervertrekken. Wij willen meer doen dan medi-sche spoedhulp. De Palestijnen moeten het optermijn zelf kunnen, daarom leiden we ze ookbij ons in België op.”

CATHLAB IN PLASTICDe Belgische artsen en verplegers komen alsinds 1999 naar de bezette Palestijnse gebie-den via de International Palestinian CardiacRelief Organisation. Belgisch hartchirurg dr.Guido Van Nooten was oprichter van dezengo: “In de jaren negentig ging ik op uitnodi-

ging van collega’s in Egypte,Jordanië en Iran opereren. In 1998 werd ik opgebelddoor een Amerikaanse journa-list die me voorstelde om in debezette Palestijnse gebiedeneen kijkje te nemen. Ik deeddaar een ronde van de zieken-huizen en zag derdewereld-

toestanden. Zo was er in het operatiekwartiervan een van de ziekenhuizen geen stromendwater en viel de elektriciteit voortdurend uit.Op mijn ronde zag ik tot mijn verwonderingook een Belgische vlag wapperen aan deingang van het openbaar ziekenhuis in

Ramallah op de Westelijke Jordaanoever. Ik ontdekte dat de Belgische regering eenschitterend catheterisatielab geschonken hadaan het ziekenhuis. (hartcatheterisatie is eenonderzoeksmethode waarbij gedetailleerdeinformatie over het hart wordt verkregen. Opbasis van dit onderzoek beslist de cardioloogof een operatie nodig is, nvdr) Alleen, niemandkon ermee werken, het stond schitterend ver-pakt in plastic. Samen met Amerikaanse,Nieuw-Zeelandse, Franse en Italiaanse artsenbesloot ik toen een ngo op te richten. Met eenheel team van cardiologen, verpleegkundigen,chirurgen en ingenieurs trokken we vanuit hetUniversitair Ziekenhuis Gent naar daar metapparatuur. We zijn toen ook ter plaatsegestart met het opereren van kinderen en vol-wassenen met aangeboren hartafwijkingen.Tegelijkertijd zijn we in Gent Palestijnenbeginnen opleiden tot cardioloog. Anno 2008hebben we zes cardiologen opgeleid in Gent -waaronder een vrouwelijke arts - en vier ver-pleegkundigen. Een van de moeilijkste zakenis de juiste mensen selecteren voor die oplei-ding. In 1999 is ook de Belgische TechnischeCoöperatie (BTC), het agentschap voorBelgische Ontwikkelingssamenwerking, meeop onze kar gesprongen: onder leiding van LucLaloo heeft BTC in Ramallah een eenheid voorintensieve zorgen en hartzorg en in Gaza eenkatheterisatie-eenheid geopend. Zo’n cathlabkost 1 miljoen euro, het personeel opleidennog eens 33 procent van de prijs.” BTC inves-teerde ondertussen 3,7 miljoen euro, het nogvoorziene budget is 5 miljoen euro. Guido VanNooten: “Ons ultieme doel? De Palestijnenzelfbedruipend maken. We doen hier niet aangeneeskundig toerisme.”

WERK & WERELD27Vacature | zaterdag 18 oktober 2008

>

“We willen de Palestijnenzelfbedruipend maken. We doen niet aan geneeskundig toerisme.”Guido Van Nooten, hartchirurg UZ Gent

Israël■ Aantal inwoners: 5.549.000■ Gemiddeld jaarinkomen per

inwoner: 18.000 dollar■ 20 procent van de bevolking

leeft onder de armoedegrens

Gazastrook■ Aantal inwoners: 1,5 miljoen

Palestijnen, waarvan meerdan de helft jonger dan 15jaar, bevolkingsdichtheid van3.500/km2 (12 x zo hoog alsin België)

■ Gemiddeld jaarinkomen perinwoner: 3.700 dollar

■ 79 procent leeft onder dearmoedegrens en is momen-teel afhankelijk van noodhulp



In Ramallah op de Westelijke Jordaanoeverontmoeten we Mohamad Batrawi. Hij isdirecteur van de cardiologieafdeling van hetziekenhuis en werkt nauw samen met deBelgische Technische Coöperatie. “Ik landdehier in 1995, daarvoor werkte ik in Londen alsinterventioneel cardioloog. Ons departementis een geoliede machine: we behandelen perjaar meer dan 2.000 hartpatiënten, waarvan20 procent geopereerd wordt. Omdat wemeer en meer patiënten hier kunnen behan-delen en niet naar buitenlandse ziekenhuizenmoeten doorverwijzen, sparen we per jaar 12miljoen euro uit. ‘Referral abroad’ is peper-duur en kost gemakkelijk 10.000 euro perpatiënt.” Batrawi is een strenge manager.“Toen ik hier startte, kreeg ik veel weerstand,zelfs van de minister van Gezondheid. Maarals ik altijd de bureaucratische regels zou vol-gen, verandert er niets. Het was ook bijzondermoeilijk om de mentaliteit te veranderen vanmensen die hier al twintig jaar werken.” Zijnplannen voor de toekomst zijn ambitieus. “Wewillen zoveel mogelijk hartoperaties zelf doenen binnen tien jaar zelf ook kinderen opereren.”

Na het bezoek aan dokter Batrawi verkennenwe de rest van het ziekenhuis en belanden wevan de eerste in de derde wereld. Hier geenhoogtechnologische apparatuur, wel kleinekamers met veel te weinig bedden. Een ver-pleger vertelt: “We call the cardiologyBatrawi’s little kingdom. Pas op, hij runt zijnafdeling fantastisch, maar hij heeft dankzij deBelgische hulp zoveel meer financiële armslagdan de rest van het ziekenhuis, dat enkelberoep kan doen op het Palestijns ministerievan Gezondheid. En dat zorgt voor afgunst, ofwat dacht je?”

DE DOOD WACHT NIETTwee dagen later, Erez checkpoint. ‘Welcometo Gaza’, bloklettert een groot bord, in hetArabisch, Hebreeuws en Engels. Cynischerkan haast niet, want niemand is welkom in deGazastrook: zonder het juiste pasje raak je alsjournalist, diplomaat of hulpverlener niet bin-nen of buiten. De 1,5 miljoen Palestijnen zijnde grootste slachtoffers. Sinds Israël in juni2007 de grenzen quasi hermetisch afsloot,leven ze als haringen in een ton op een strook

van veertig kilometer op tien en zijn ze groten-deels afhankelijk van humanitaire noodhulp.Voor ons doemt een imposant betonnengebouw op dat veel weg heeft van een lucht-haventerminal; zelfs de trolleys om bagagemee te vervoeren ontbreken niet, maar hetvakantiegevoel is heel ver weg. DezeIsraëlische controlepost is de enige manier omGaza binnen te raken. Samen met Luc Laloovan BTC en hartchirurg Guido Van Nooten(UZ Gent) willen we morgen het EuropeanGaza ziekenhuis bezoeken. Een dame inlegeruniform schreeuwt ons toe dat de grensovergang gesloten is wegens ‘securityreasons’; woorden als vuursalvo’s. Enkelezwaarbewapende veiligheidsagenten in burgerhouden ons nauwlettend in het oog, hunautomatisch geweer als spreekbuis. Na eenvolle dag geduld oefenen, krijgen we toelatingom Gaza binnen te gaan. De vrouwelijkeIsraëlische soldaten vuren eerst nog wat vragen af: wat we hier komen zoeken, wan-neer we terugkeren, etcetera. Ze zijn hooguitnegentien, twintig jaar en vervullen hun leger-dienst. Met hun fijne oorringen, gelakte nagelsen geacteerde norsheid lijken ze als een deusex machina neergedaald in een surrealistischfilmdecor. Daarna lopen we door een 1,2 kilo-meter lange voetgangerstunnel, omringd doormetershoge muren vol kogelgaten en prikkel-draad, tot we eindelijk Gaza binnen zijn.

Dit scenario aan de controlepost in Erez wordtelke dag opnieuw geschreven. Enkel wanneerPalestijnen levensbedreigend ziek zijn, mogenze de Gazastrook verlaten, zo luidt het officië-le discours. Zoals voor chemotherapie, wantdie kan je nergens in Gaza krijgen. Maar cijfersvan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)spreken een andere taal. Tussen 1 oktober

2007 en 2 maart 2008 stierven minstens 32Palestijnen omdat ze niet (tijdig) uit Gazaraakten, sommigen stierven zelfs aan dezecontrolepost. Suhail Mohammed Flaifl, hulp-verlener van de Palestine Children’s ReliefFund, schudt meewarig het hoofd: “Vandaaghebben we geprobeerd om elf baby’s en kin-deren uit Gaza te krijgen; ze moeten dringendnaar het Makassed ziekenhuis in Jeruzalemvoor een hartoperatie. Slechts twee baby’smochten door, ook al hadden ze allemaal eentoelating van het ‘Referral AbroadDepartement’ van het Palestijnse ministerievan Gezondheid. De dood wacht niet op ‘per-mits’; wie niet tijdig buitengeraakt, sterft.

Ondertussen rijden we behoedzaam naar eenvan de weinige hotels die nog buitenlandersontvangen in Gaza stad, vlakbij zee. Op hetstrand ontmoeten we bij valavondMohammed Ayour, een 26-jarige leraarEngels. “Onze kustlijn staat symbool voor detoestand in Gaza. Idyllische stranden, palm-bomen, dit zou een mooie toeristische trek-pleister kunnen zijn. Maar kijk om je heen, destranden liggen vol vuilnis, de hotels liggen inpuin. Na de start van de tweede Intifida inseptember 2000 is het alleen maar bergafgegaan.” De recente rapporten van DeWereldbank en het Internationaal MonetairFonds (IMF) liegen er niet om. De Israëlischeafsluiting van de Gazastrook verlamt de economie. De Palestijnse Federatie vanIndustrieën (PFI) schat dat 98 procent vanGaza’s industriële activiteiten stilgevallen is.Van de oorspronkelijke 3.900 fabrieken zijner nog slechts 23 actief. Bijna 40.000 land-bouwers en meer dan 70.000 arbeiders inandere sectoren verloren hun baan. Een gelijk-aardig verhaal op de Westelijke Jordaanoever:

>

Evelyn Lernout, Belgische verantwoordelijke voor Oxfam-Solidariteit in Jeruzalem

”Oxfam-Solidariteit ondersteunt dankzij noodhulpfondsen van deBelgische overheid (DGOS) sinds 2003 twee ‘mobiele klinieken’. Per mobiele kliniek bezoeken twee dokters, één verpleegster en eengemeenschapswerker de dorpen rond Hebron en Bethlehem.

Deze mobiele teams voorzien basisgezondheidszorg voor 2.000 patiëntenper maand en educatieve en preventieve activiteiten voor 650 personen per maand. Vorigjaar werden ook twintig verpleegsters opgeleid tot vroedvrouw. Door de vele checkpoints enwegversperringen raken de vrouwen niet meer in de ziekenhuizen om er te bevallen. Pasafgestudeerde dokters hebben hier totaal geen praktijkervaring; een partner van ons gafdaarom dit jaar drie maanden training eerstelijnszorg aan pas afgestudeerde dokters.”

Rafah, de enige grensovergang in de Gazastrook die niet aan Israël grenst, maar aan Egypte. Een deel van de grensmuur is opgeblazen door Hamas.



WERK & WERELD

voor de tweede Intifida werkten er minimaal150.000 Palestijnen in Israël, nu krijgenminder dan 10.000 nog een vergunning endoor de bouw van de afscheidingsmuur rakenalmaar minder Palestijnen in Israël. Hun enigealternatief is werk proberen te vinden in deIsraëlische nederzettingen en bedrijven op deWestelijke Jordaanoever.

GEEN PALLIATIEVE ZORG A.U.B.Wanneer we de volgende dag langs de kustlijnrichting European Gaza ziekenhuis rijden, krijgtde economische impasse een gezicht. Vervallenfabrieken, talloze huizen doorzeefd met kogelga-ten en overal waar we kunnen kijken: puin enafval. De site van het European Gaza ziekenhuisin Khan Younis lijkt een oase in deze woestenij.Dit ziekenhuis is een buitenbeentje in de bezettePalestijnse gebieden. Het openbaar ziekenhuis

werd pas in de jaren negentig gebouwd, metfinanciële steun van de Europese Commissie.Totale kostprijs: 60 miljoen dollar. Met 800werknemers is het de grootste werkgever in zui-delijk Gaza. Toch kampt ook dit modern ogendeziekenhuis met vele problemen. Dokter Abu Shahla, tot voor kort directeur vanhet European Gaza Ziekenhuis. “Door de slui-ting van Gaza kampen we met een tekort aanmedicijnen en ‘disposables’, dit is medischmateriaal dat slechts één keer mag gebruiktworden. Door het tekort steriliseren we de

‘disposables’, maar ook het sterilisatiemateri-aal wordt soms aan de grensposten gewei-gerd, omdat we er chemische bommen vanzouden kunnen maken. Sinds juni 2007waren ook drie van onze vier industriële was-machines stilgevallen wegens een gebrek aanonderdelen. Een ramp voor de hygiëne. Na vijfmaanden van onderhandelen met deIsraëlische autoriteiten, slaagde het internatio-nale Rode Kruiscomité erin ons twee nieuwemachines te brengen.”

Opvallend: in dit ziekenhuis werken relatiefveel hoogopgeleide dokters die hun opleidingvaak in het buitenland kregen. Maar ook inGaza wordt onderwijs niet verwaarloosd. AbuShahla: (lacht) “Een Palestijn heeft momenteelniets anders te doen dan studeren. De ouderssturen hun kinderen allemaal naar school. Als

ik ’s morgens vroeg vertrek, komen leerlingenal naar huis. De scholen draaien zelfs drieshifts om alle kinderen onderwijs te kunnengeven.” Abu Shahla vreest evenwel voor eenhersenvlucht van medisch talent, eens degrenzen van Gaza opnieuw opengaan.“Vroeger bloeide de Palestijnse economie enexporteerden we wereldwijd nu zijn weextreem afhankelijk van internationale hulp.(sinds de machtsovername van Hamas inGaza zijn de internationale donorgelden gro-tendeels bevroren, nvdr). Wij willen echter

geen palliatieve zorgen, maar structurele pro-jecten waarbij de Palestijnen zelf hun toe-komst in handen kunnen nemen en zelfred-zaam worden. Ik ben BTC daarom bijzonderdankbaar. De katheterisatie-eenheid die zehier installeerden, werkt perfect en onsmedisch personeel krijgt de kans om in Belgiëextra opleiding te volgen.”

Ondanks de lovenswaardige inspanningenvan de Belgische artsen en BTC, is onze diag-nose na vier dagen ter plekke weinig opbeu-rend. Het afgrendelbeleid van Israël heeft eenenorme impact op de gezondheidszorg inGaza en de Westelijke Jordaanoever. Alle zie-kenhuizen kampen met een tekort aan basis-geneesmiddelen, elektriciteit en bovenal meteen tekort aan gekwalificeerd personeel. Demeer dan 600 checkpoints en de bouw vande 700 kilometer lange afscheidingsmuurlangs de Westelijke Jordaanoever zorgenervoor dat dokters, verplegers én patiëntenzich bijzonder moeilijk kunnen verplaatsen enzelfs niet meer in de ziekenhuizen raken. Envoor patiënten is de toegang tot medische zorgbuiten de bezette Palestijnse gebieden moei-lijk, zoniet onmogelijk geworden. Dat dePalestijnen zelf verdeeld zijn, maakt alles nogcomplexer. Sinds Hamas in januari 2006 dePalestijnse parlementsverkiezingen won, stel-de de internationale gemeenschap en Israëleen blokkade in tegen de PalestijnseAutoriteit. Sinds juni 2007 is de PalestijnseAutoriteit niet alleen geografisch, maar ookpolitiek verdeeld: Hamas regeert in deGazastrook en Fatah met premier Fayyad inde Westelijke Jordaanoever. Dat dit degezondheidszorg enorm bemoeilijkt, staatbuiten kijf. Hamas zette bijvoorbeeld enkeleweken terug de directeur van het European

Gaza Ziekenhuis, dokter Abu Shahla, zonderaanwijsbare reden aan de deur, samen metander medisch personeel. Belgisch hartchi-rurg Guido Van Noten: “De afspraken die jeer voorheen gemaakt hebt, vervallen. Je moet van voor af aan beginnen en dat isheel frustrerend.”Eén ding is zeker: zolang er geen duurzame -lees: binationale - oplossing komt, waarbijPalestijnen en Israëli’s elkaars basisrechtenrespecteren, blijft de Palestijnse gezondheids-zorg een noodlijdende patiënt met heel weinigkans op genezing.

AmmarKayali, jonge dokter inhet ziekenhuisvan Ramallah (WestelijkeJordaanoever)

”Ik heb vijf jaar in de VS geleefd metmijn ouders, we kwamen terug naarRamallah op de Westbank omdat onzefamilie hier geworteld is. Ik ben onder-tussen dokter en volg een stage van eenjaar op de afdeling pediatrie. Volgendjaar wil ik me verder specialise-ren in de VS, als ik tenminste detoelating krijg om te gaan. Nadienkeer ik sowieso terug, dat staat vast. Eris hier een groot tekort aan gekwalifi-ceerd personeel (vooral managers),medicatie en materiaal, ondanks deinternationale hulp. Wist je dat dePalestijnse gebieden sinds het Oslo vre-desproces van 1993 10 miljard dollarfinanciële hulp kregen? En toch wordenwij steeds armer, zolang Israël hetgebied bezet en import en export vancommerciële goederen verbiedt.”

“We geraken soms niet aan sterilisatie-materiaal omdat we er chemische bommen van zouden kunnen maken.”Dokter Abu Shahla, tot voor kort directeur van het European Gaza Ziekenhuis.

Eind augustus konden 1.300 Palestijnen uitzonderlijk naar Egypte voor medische zorgen, na een akkoord tussen Egypte en de Palestijnen.


>

Misschien verrassend voor een man in deafvalverwerkende industrie, maar PierreVandeputte heeft het niet graag rommelig.Wanneer de bestuurder-directeur vanGroup Galloo vanuit de vergaderruimte vanhet Menense hoofdkantoor uitkijkt op dewerf, wil hij orde zien in de verschillendebergen schroot. Aluminium hier, autowrak-

ken daar, wasmachines en oud ijzer nog optwee andere hopen. “Het ligt er niet netgenoeg bij”, merkt hij op. “Het is vakantiegeweest, maar ik erger mij daar aan. Ik ga erstraks toch iets over zeggen.” De film Wall.E heeft Vandeputte nietgezien, maar hij begrijpt wel waarom eenrondleiding op de werf spontaan associatiesoproept met de Pixarprent over een robotdie bergen afval verwerkt. Reusachtige kra-nen pikken het schroot met knikkendebewegingen op, terwijl machines die hetpletten en versnijden een oorverdovendlawaai veroorzaken. Continu rijden vracht-wagens aan met alweer een nieuwe lading

afval, afkomstig uit onder andere België,Frankrijk en Duitsland, van de klassiekeschroothandelaars, van containerparken ofvan verbrandingsovens die na verbrandingeen ijzerfractie overhouden. “De auto’sbelanden hier via de autoconstructeurs methet systeem van de ecobonnen”, zegtVandeputte. “Via Recupel krijgen wij ook 60

procent van de Belgischeelektrische en elektroni-sche toestellen binnen.”Per jaar houdt Galloomeer dan één miljoen tonschroot, 60.000 ton non-ferro en 20.000 tonkunststof van de afval-berg. Gerecycleerd metaalgaat bijvoorbeeld naar de

staalindustrie, terwijl kunststoffen tot een gra-nulaat (materiaal in korrelvorm, nvdr) verwerktworden waarmee de autoconstructeurs bum-pers en dashboards maken. Bij autowrakkenworden eerst de olie en de brandstof verwij-derd, alsook de banden en de accu. Wat over-blijft wordt vermalen in een indrukwekkendeshredder. “Om de auto’s te verwerken zoekenwij vooral mensen met een A3-diploma auto-mechanica omdat zij een basiskennis hebbenvan de wisselstukken en kunnen zien of eenmotor nog goed is om te verkopen. Momenteelvinden we nog voldoende mensen. Veel vanhen komen hier binnen als leerjongen en blij-ven dan na hun achttiende.”

Het personeelsbestand van Group Galloo telteen 500-tal mensen. Voor de demontage vanelektronische en elektrische toestellen werktGalloo samen met een beschutte werkplaatswaar nog eens tachtig mensen in onderaanne-ming werken. “Van een computer wordt 90procent gerecycleerd. De voedingen ervan gaanbijvoorbeeld naar Umicore voor de edelmeta-len. Ook van auto’s recycleren we nu 90 pro-cent. De vulling in de zetels is nog moeilijkrecycleerbaar. Technisch is het mogelijk,maar zolang de stortprijs lager is dan de kostom het te recycleren, wordt het gestort. InBelgië bestaan er nog drie storten voor datmateriaal. Het gaat gewoon de grond in. Ikdenk dat dat in ons land nog maximaal vierjaar zal kunnen vooraleer we zullen overscha-kelen op verbranding.”

EEN MAN EN EEN FIETSKARGroup Galloo telt maar liefst 35 vestigingen.Dertien ervan liggen in België, zestien inFrankrijk en één in Nederland. In België isGalloo de marktleider, in Europa draait deonderneming mee in de top twintig. Bestindrukwekkend voor een bedrijf dat in 1939begon met één man en zijn fiets. GrootvaderJoseph Galloo verhuisde van Geluwe naarMenen en begon net zoals zijn familie voorhem met een handel in oud ijzer, vodden enkonijnenvellen. Hij haalde schroot op bij demensen thuis en vervoerde het in een kar ach-ter zijn fiets. Na een jaar investeerde hij in een

auto die hem honderd frank kostte, maar diehem toeliet om meer op te halen. De groeikwam er na de oorlog. Er was veel schade enbijgevolg veel schroot. Ook aan het ijzer vanobussen verdiende hij goed geld. In de jarenvijftig werd het eerste personeel aangeworven.Het bedrijf beschikte over een kleine schaar eneen kleine verwerkingsmachine. In 1961 werdde eerste serieuze werf opgestart. Acht jaarlater verhuisde die naar de huidige locatie inMenen, precies op de grens tussen Frankrijk enBelgië. “Mijn grootvader bouwde sterke vesti-gingen uit”, zegt Pierre Vandeputte. “Hijmaakte altijd goede keuzes bij de investeringenin machines. Daar heeft zijn schoonzoon, mijnvader, verder op kunnen bouwen en begin dejaren tachtig is hij begonnen met overnames.Zelf ben ik erbij gekomen in 1994 en we zijnverder die weg ingeslagen. Dit jaar hebben webijvoorbeeld al vijf overnames achter de rug.”

OPLEIDING RECYCLAGETECHNIEKENPierre Vandeputte studeerde marketing envolgde nadien in Parijs een bijkomende oplei-ding aan de enige school waar destijds recycla-getechnieken onderricht werden. “Mijn broerJan (36) is hier al op zijn achttiende komenwerken. Vandaag staat hij in voor het operatio-nele luik. Hij koopt bijvoorbeeld de kranen voorheel de groep, is verantwoordelijk voor het rol-lend materieel. Hij investeert jaarlijks zo’n tienmiljoen in machines en ik zorg dat hij het geld

tekstEvy Ballegeer

foto’sGriet Dekoninck

Group Galloo uit Menen, drie generaties schrootverwerkers en Belgisch marktleider

Van oudijzermarchand tot recyclagereus

Als elfjarige crosste Pierre Vandeputte met autowrakken tussen de schroothopen opzijn grootvaders werf. Onder zijn vader zag hij Galloo uitgroeien tot een internatio-nale recyclagegroep. Samen met zijn broer Jan breit hij nu zelf een vervolg aan hetfamiliesucces. “De derde generatie hoeft niet de laatste te zijn.”

DE SUCCESTAPES31Vacature | zaterdag 18 oktober 2008

Pierre Vandeputte, bestuurder-directeur Group Galloo: “Dit jaar hebben we al vijf overnames achter de rug.”

“Als je verder wil groeien, kun je dat niet doen met mensen van de familie.”Pierre Vandeputte, bestuurder-directeur Group Galloo



DE SUCCESTAPES

heeft.” Vandeputte lacht luid. Ook hijbelandde na zijn studies meteen op hetfamiliebedrijf. Dat werd altijd van hem ver-wacht, zonder dat daar vooraf veel woordenaan vuil gemaakt werden. “Mijn vader vroegme of ik het zag zitten. Ik zei ja. Hij vroegwaneer ik kon beginnen en ik ben begon-nen. Simpel. Ik heb eerst twee jaar gewerktop een filiaal in Charleroi. Ik had dat zelfgevraagd. Ik had daar een stuk beton meteen machine erop en als die werf goeddraaide, mocht ik terugkeren naar Menen.Makkelijk was het daar niet altijd. In die tijdhad ik mijn familienaam meer tegen danmee. Je moet als een eend het water van jekunnen afschudden.”Bestand zijn tegen kritiek is wellicht geenoverbodige eigenschap in een sector zoalsdeze. Een schrootverwerker draagt namelijkeen paradox in zich: hoewel de recyclage-activiteiten bijdragen tot een beter milieuzijn ze soms ook milieubelastend. Group

Galloo werd al meermaals met de vingergewezen wanneer in de omgeving vanMenen te hoge dioxinegehaltes opgemetenwerden. “Het probleem gaat telkens overpcb’s en dioxines. Maar wij maken er geenaan hé! Als er hier van die stoffen binnenko-men, dan is dat omdat andere mensen dieergens ingestoken hebben. Ons beleid steltdat alles wat binnenkomt pcb- en dioxine-vrij moet zijn, maar als je naar het contai-nerpark gaat en je kunt daar alles in een bakgooien omdat er niemand op staat te kijken,dan komt dat hier terecht. De meeste pcb’skomen uit elektronicaschroot. Daarom wor-den alle elementen die pcb-houdend zijn,manueel verwijderd. In feite zijn pcb’s eensectoraal probleem. Het is dan ook belang-rijk dat de sector oplossingen uitzoekt enuitwerkt. Wij hebben al ongeveer 1 miljoeneuro geïnvesteerd in allerlei mogelijke maat-regelen om vervuiling te vermijden. Zo heb-ben we grote filters met afzuigsystemen op

de shredderinstallaties geïnstalleerd. Steldat iemand thuis een pcb-houdende olieheeft uit een of ander verwarmings- of koel-apparaat. Die raakt dat niet kwijt, doet eenauto weg, gooit dat op de zetels van dieauto. Je ziet dat nooit meer terug. Ik zegmaar iets. Bij ons komt dat in de shredderen er komt stof vrij. Vroeger viel dat buiten,nu niet meer. Maar eigenlijk moet de con-trole aan de bron gebeuren.”Vandeputtes bezorgdheid om de potentië-le vervuiling is geen pose. Dat hij milieube-wust bezig wil zijn, blijkt meer dan eens.Neem bijvoorbeeld het nieuwe hoofdkan-toor van Group Galloo. Op aansturen van

Vandeputte is het gebouw zo ontworpendat er geen centrale verwarming meernodig is. In de winter wordt warme luchtvan bijvoorbeeld de computerschermen envan de lichaamswarmte van de medewer-kers uit de kantoren getrokken en in deruimte tussen de dubbele beglazing gebla-zen om een constante temperatuur tecreëren. In de zomer gebeurt het omge-keerde. Dan nemen ze koude lucht uit hetnoorden, steken hem onder de grond omverder af te koelen en blazen hem dan naarbinnen. “Ik denk dat ik milieubewust benomdat ik graag in de natuur bezig ben.Mijn favoriete hobby is tuinieren.”

EXTERNE CEOTijdens het interview belt Pierre even metzijn broer Jan. Die zou normaal ook aanwe-zig zijn, maar is weggeroepen om zijn advieste verlenen over een breuk aan een kraan opeen werf in Frankrijk. “Jammer dat je er nietbent”, zegt Pierre in sappig West-Vlaams.“Ze hadden nochtans graag een twienschoons op de foto gehad”, waarna eenluide bulderlach volgt. De samenwerking

tussen de twee broers verloopt goed, zegtPierre even later. “We zien elkaar niet veel.Mochten we geen familie zijn, zouden wemoeilijk kunnen samenwerken, denk ik. Wezijn immens verschillend.” De broers kozenervoor om het bedrijf te laten leiden dooreen ceo die geen lid is van de familie. “Als jeverder wilt groeien, dan denk ik niet dat jedat kunt doen met mensen van de familie.We hebben bijvoorbeeld ook al een externebestuurder, Luc Vandewalle (voormalig ceoING nvdr). Mijn vader komt nog vier dagenper week naar kantoor. Hij houdt zich bezigmet alles wat hij graag doet, bijvoorbeeld deovernames. Hij deelt zijn ervaring en denkt

mee aan de lange termijnstrategie. Ik geloofniet dat de derde generatie in een familiebe-drijf de laatste is, zeker niet als je je omringtmet de juiste mensen.”In België staat Galloo al aan de top, inEuropa nog niet. Liggen daar de ambitiesvoor de toekomst? “Als we dat willen doen,dan moeten we naar de beurs. Vandaag zijnwe daar nog niet klaar voor. We zitten volopin een herstructurering. Vroeger hebben wealtijd bedrijven gekocht volgens het nabij-heidsprincipe. Een bedrijf uit Brugge werdgekocht vanuit Menen omdat het daar hetdichtst bij lag. Een uit Lomme kochten wevanuit Rijssel. Dat resulteerde in een wirwar aan structuren van aandelen. Wezijn dat nu op punt aan het zetten en tegeneind dit jaar hebben we een holding en subholdings per land. Dat is een eerste stap.Ten tweede moet je daar als familie zelfklaar voor zijn. Mijn broer is daar iets minder klaar voor dan ik. Maar als wemorgen een grote overnamekans krijgenen er is voor de financiering maar éénmogelijkheid en dat is een beursgang, dangaan we dat als familie overwegen.”

Pierre Vandeputte: “Wij hebben al ongeveer 1 miljoen euro geïnves-teerd in allerlei mogelijke maatregelen om vervuiling te vermijden.”

Het is niet al goud wat blinkt

Pierre Vandeputte over koperdieven: “Daarhebben we twee keer last van. Een eerste keer omdatze komen stelen bij ons. Een tweede keer omdat zegestolen koper verkopen aan ons zodat wij mogelijkstrafbaar zijn als helers. Dat is iets waar we ons nietkunnen tegen indekken. We discussiëren al een aantaljaar via de federatie met de overheden om te verplich-ten dat iedereen die hier komt, zijn identiteitskaartmoet laten zien. Zo doen ze het in Frankrijk.”

Het bedrijf

■ Opgericht: in 1939 door groot-vader Joseph Galloo

■ Activiteit: recyclage van ferro ennon-ferrometalen en van consump-tieschroot (auto’s, wasmachines,elektronica, ...)

■ Werknemers: 500 in heel de groep■ Vestigingen: 35, 13 in België,

16 in Frankrijk en 1 in Nederland■ Omzet: 450 miljoen euro

De man

■ Pierre Vandeputte, 34■ Lid van de raad van bestuur en het

directiecomité■ Volgde opleiding marketing en aanvullende

cursus recyclagetechnieken■ Vader van Merel en Margot ■ Voorzitter van de federatie van Belgische

schrootbedrijven (Coberec Metals)■ Voorzitter van de volleybalclub van Menen

Pierre Vandeputte, een milieubewuste schrootverwerker

>

“Als er pcb’s en dioxines binnenkomen,dan is dat omdat anderen ze in hetafval gestoken hebben.”Pierre Vandeputte, Group Galloo


Ondertussen op het perron in BrusselZuid: Japanner Akihiko Oyama reist albijna twee weken door Europa wanneer we hem ontmoeten. Hijwacht op de trein naar Düsseldorf. “Ikben twaalf dagen geleden vertrokken vanuit Tokio over Parijs naar Lissabon.De vlucht naar Parijs nam twaalf uurin beslag, die naar Lissabon nog eensdrie uur. Onderweg probeer ik vooralte slapen. Soms bekijk ik een film.”

“In Lissabon woonde ik een internatio-nale conferentie bij. Van daar ben ikteruggevlogen naar Parijs. Daarna namik de trein naar Brussel en nu trein ik

nog eens naar Düsseldorf voor een mee-ting om dan terug naar huis te vliegen.Best wel vermoeiend.”“Bij Toshiba ben ik chief specialist. Ikontferm me vooral over onze relatie metde overheden. Normaal gezien reis ikeen keer per maand en zo’n trip duurteen week. Deze twee weken duren voormij echt lang. Ik mis mijn familie. Ik hebvier kinderen. Helaas kan ik ze nietdagelijks bellen, want daar is de tijd nietvoor en bovendien zit je ook nog eensmet het tijdsverschil. Ik heb nog geenechte cadeautjes gekocht, maar uitBrussel neem ik wel chocolade mee.”

“Ik kom graag naar Europa, maar ik reiseven graag naar de States. Vooral NewYork bevalt me enorm. In Lissabon hadik een halve dag de tijd om de stad teverkennen. Ik heb er diverse kastelen inde buurt bezocht. Brussel ken ik vrijgoed, want het is al de derde of vierdekeer dat ik hier kom. Ik verblijf altijd inhetzelfde hotel, de Crown Plaza.”(EB, foto LW)

Marcel Hofströssler (51) is officemanager bij Companeo in Anderlecht. Hijis gehuwd met Viviane Doudelet (47). Hetkoppel heeft vier kinderen: Stéphanie (29),Marcel-Norbert (28), Christophe (25) enSéverine (24), en woont in Dilbeek.

VROEGE VOGEL“Door een zware ziekte slaap ik weinig. Iksta op rond 5.30 uur en kijk ’s morgensaltijd naar het nieuws op één, Ring Tven/of CNN als ik me verder in een itemwil verdiepen. Rond 7 uur ben ik meestalop kantoor en werk ik door tot 18 uur. Nahet avondeten gaat de pc weer aan.”

(KLEIN)KINDEREN“Christophe bewoont onze bovenverdie-ping maar is zelfstandig en heeft een job.Onze kinderen en onze kleinkinderen blij-ven onze eerste zorg. Zij zijn naast mijnwerk mijn leven en bieden me het ultiemegenot. Voor hen sta ik altijd klaar en als erschoolactiviteiten zijn, gooi ik mijn agendaoverhoop om er bij te kunnen zijn.”

WEEKENDWACHT “Ik zit in een elektrische rolstoel en door mijnziekte zit sport er voor mij niet meer in, hoe-wel ik een echte doordrijver ben. Van vrijdag-avond tot zondagavond sta ik paraat voormijn familie. Als er iets gebeurt of als eriemand te diep in het glas gekeken heeft,kunnen ze mij om het even welk uur bellen.”

HUISHOUDEN “Mijn vrouw runt het huishouden en ikben op dat vlak veeleisend. Dankzij haargoede zorgen zie ik er altijd piekfijn uit, ikdraag zorg voor mijn imago. Zelfs mijnmonovolumewagen moet proper zijn enpoets ik eigenhandig. Als mijn gezond-heid het toelaat, zelfs elke week.”

MET DE CARAVAN OP VAKANTIE“Jaarlijks trekken we met onze caravannaar Zuid-Frankrijk voor een leuke

vakantie. Meestal vergezelt mijn dochterons met haar kinderen zodat we tot onsgroot plezier de ultieme ‘oma en opa-activiteit’ ten laste nemen. Mijn vrouwen ik nemen ook de tijd voor een gezelligetentje en nu mijn jongste zoon in eentheaterclub/koor zit, genieten we vanzijn optredens.”

BALANS IN EURORestaurant: 180 à 250 euro/maandVakantie: 3.000 à 3.500 euro/jaar (CN, foto IP)

“Om 5.30 uur sta ik op en kijk ik naar het nieuws”

DE BALANS

Hoe vindt u de balans in uw leven?

[email protected]

“Ik ben al twee weken onderweg met trein en vliegtuig”

Naam: Oyama AkihikoLeeftijd: 43Woont in: Tokio, JapanFunctie: Chief specialistBedrijf: ToshibaVertrekt: Van Brussel naarDüsseldorf


DAG VAN DE ARBEID

Wie? Ari Van Assche (32) woont en werkt aldrie jaar in Montréal, Canada.Wat? Professor internationale handel in debusiness school HEC Montréal.Wekker? Mijn zoon van 22 maanden, Noa,is onze wekker. We staan rond 7 uur op.Pendelt? Mijn vrouw, Simona, is professoraan de Université de Montréal. Omdat beideuniversiteiten naast mekaar liggen, is hetgoedkoper voor ons om met de auto naar hetwerk te gaan.Begint om? 9 uur.Kantoor? Ik probeer altijd te veel dingentegelijk te doen en mijn bureau is daardooraltijd verzadigd met papieren.

Kledij? Een hemd en lange broek. Wanneerik les geef aan MBA-studenten, doe ik weleen pak aan.Lunch? In de cafetaria van de universiteit.Er zijn weinig restaurants rond de universi-teit door bouwrestricties.Naar huis om? Om 17 uur haal ik mijnzoon op van de crèche, op tien meter vanmijn universiteit. Het is meestal niet heteinde van mijn werkdag. Maar tussen 17 en20 uur gaat al de aandacht naar Noa.Taboes op de werkvloer? Er zijn weinigtaboes. De talenstrijd in Québec laat zich welvaak voelen. Zo heb ik eens een kleine rel ver-oorzaakt door een mail in het Engels door testuren zonder Franse vertaling bij.Collega's praten over? Opvallend weinigover lokale politiek. Ze discussiëren welgraag over Amerikaanse, Franse en recentook Belgische politiek.Doorzakken? Op vrije avonden genietenSimona en ik van een goed restaurant. Invergelijking met de VS, waar we vijf jaargewoond hebben, is de lokale keukenhemels.Do? De vele zomerfestivals en terrasjes inMontréal. In de zomer zijn er meer activi-teiten dan tijd. Skiën, schaatsen of lopenin de winter.Dont's? Word niet ziek in Montréal.Ziekenzorg is gratis, maar de kwaliteit laatte wensen over. Het is zeer moeilijk om eenhuisdokter te vinden en de wachttijd voorkritische interventies duurt maanden. Decynische realiteit is dat huisdieren betereen snellere zorg krijgen dan mensen. (LC)

INTUSSEN IN ...MONTRÉAL

DE ZAKENREIZIGER


Didier Borremans, bedrijfsleider én mantelzorger: “Toen mijn vrouw een hersenbloeding kreeg, was ik helemaal van de kaart en kon ik enkele maanden niet meer werken.”

Hoe combineert bedrijfsleider Didier Borremans zijn drukke job met de zorg voor zijn gehandicapte vriendin?

“Ik mag Myriam niet alleen laten”

Hij is bedrijfsleider, zij succesvolle zakenvrouw. Tot daargeen vuiltje aan de lucht; tot zij begin 2005 een hersenbloeding krijgt en hij er ineens een fulltime job bijkrijgt: die van mantelzorger. De odyssee van DidierBorremans en Myriam Staelens.

tekst Hermien Vanoost

foto’sGriet Dekoninck


“Kijk, dat is wat ik bedoel met goed time-management”, lacht Didier Borremans (48)wanneer we gelijktijdig de oprit van zijnhuis opdraaien. Stiptheid en planning, daarhoudt deze man van. Niet alleen omdat datverwacht wordt van een bedrijfsleider, maarook en vooral omdat zijn vriendin die strik-te regeling nodig heeft. “Er moet altijdiemand bij haar blijven”, legt Didier uit ter-wijl we Myriam (46) een hand schudden.Ze volgt een tennismatch op televisie. Maarwie er speelt, weet ze niet zo goed, en destand herinnert ze zich evenmin. Kijkt zegeen tv, dan leest ze een Kuifje-album.Naar de prentjes kijken, gebaart ze methaar vinger. “Myriam heeft moeite om tepraten”, zegt Didier. “Haar geheugen laathaar soms in de steek. En stappen lukt nietmeer zo goed als vroeger.”

Vroeger, dat is voor 2005, toen Myriam als salesdirector bij VNU BusinessPublications werkte. Didier: “Plots warendie goedbetaalde job en die mooie carrièreverdwenen. Die maandagmorgen kreeg zeeen hersenbloeding en ging ze in coma.Een klap in mijn gezicht. Ik was helemaalvan de kaart en kon gedurende enkelemaanden niet meer werken.” Na drie wekenwerd Myriam weer wakker. Ze verhuisdeeerst naar een gewone afdeling en vervol-gens naar een revalidatiecentrum. Watvolgde, was een jaar van vallen en opstaan.En al die tijd bleef Didier zijn vriendintrouw tweemaal daags bezoeken. “Terloopswas ik wel met mijn werk bezig, maar hetwas toch niet hetgeen me echt bezighield.Nog een geluk dat ik zelfstandige ben enmijn dagen zelf kan plannen. Hoe

een werknemer dat voor elkaar zou moetenkrijgen, weet ik niet. Zijn vakantiedagenzijn zo weg.”

EEN PERSOONLIJKE ASSISTENTDat Didier zelf voor zijn vriendin zou blijvenzorgen, daar bestond geen twijfel over. “Desociaal assistente uit het revalidatiecentrumheeft ons in contact gebracht met allerlei verenigingen die met thuishulp bezig zijn.Ze hielp ons ook bij het invullen van eendossier voor het Vlaams Agentschap voorPersonen met een Handicap.” Van datAgentschap kregen Myriam en Didier eenfinanciële tegemoetkoming voor de aanpas-singen aan de woning. “Tot voor diebewuste maandag woonden we op tweelocaties: tijdens de week hier en tijdens hetweekend in Myriams huis in Laken. Omdatin dit huis minder trappen zijn, verblijvenwe nu altijd hier. We hebben hellende vlak-ken, ergonomische handgrepen en een

badlift geïnstalleerd.” Bij datzelfdeAgentschap hebben ze intussen een aan-vraag voor een persoonlijk assistentiebud-get (PAB) ingediend. “Dat budget zou onsin staat moeten stellen iemand aan tenemen om ons te helpen”, legt Didier uit.“Probleem: er zijn nog duizenden wachten-den voor ons.” Tekenend, pas na twee jaarkwam er iemand langs om de papieren in tevullen en het budget aan te vragen. Volgenseen eerste berekening zouden ze recht heb-ben op 12.000 euro per jaar. Hoeveel zeuiteindelijk zullen krijgen, daarover zal eencommissie van deskundigen beslissen. Diehouden onder andere rekening met de aarden de ernst van de handicap en met de leefsituatie. Didier: “We zijn alleszinsbenieuwd of we het bedrag ooit zullen krij-gen. En als het zo ver is, dan rest nog devraag: wie zullen we met 12.000 euro eenheel jaar kunnen betalen?”

Een persoonlijke assistent of niet, ten huizeBorremans-Staelens is het nu al elke dageen komen en gaan van hulpverleners: elke

morgen een verpleegster, drie keer per weekeen logopediste, vijf keer per week eenkinesiste en twee keer per week een ergo-therapeute. En dan komt er ook nog eenwerkvrouw langs voor de klusjes in huis.“Het is allemaal minutieus gepland, zodatMyriam nooit alleen is. De gaten, die vul ik.Op de kinderen (in het huis wonen eendochter van Didier en een zoon vanMyriam, nvdr) kan ik niet echt rekenen.Uiteindelijk komt het op mijn schoudersterecht. Ik moet ervoor zorgen dat allesgecoördineerd wordt, dat er eten in huis is,dat Myriams pillen klaarstaan,.... Duizend-en-een kleine dingen, ik heb er een fulltime dagtaak bij. Alleen het schortjeontbreekt nog.”

Schakelen jullie nooit buren of andere vrij-willigers in? “Nee, de zorg voor Myriam isniet iets waarop ik wil of kan improviseren,dat moet professioneel geregeld zijn. Je kan

eens een buur vragen,maar je kan dat niet syste-matisch doen.” Hoe slaagtDidier er dan in die taakmet zijn drukke job tecombineren? “Ik heb nooittachtig à negentig uren perweek gewerkt. Van bij de

opstart van mijn communicatie- en mijnmediametriebureau heb ik geprobeerd ommezelf overbodig te maken. Ik was en bennog steeds van oordeel dat ik me moetomringen met mensen die het beter wetendan ikzelf.” Een aanpak die blijkbaar ren-deert: tegenwoordig werkt Didier nog dertiguren per week, de rest van de tijd gaat naarzijn vriendin. “Ik zou graag wat vrije tijdwillen, maar dat zou betekenen dat iemandanders de zorg voor Myriam moet over-nemen. Misschien brengt het persoonlijkassistentiebudget soelaas.”

1.800 EURO PER MAANDOver financiën gesproken, hoe krijgenDidier en Myriam de eindjes aan elkaargeknoopt? Didier: “Gezien haar manage-mentfunctie had Myriam vroeger een goedloon. Nu is ze teruggevallen op 1.800 europer maand, geld van het ziekenfonds.Omdat wij de kosten kunnen delen, valt hetallemaal goed mee. Stel dat je met datbedrag én de huishuur én de dokterkostenén het eten moet betalen, dan word je de

WERK & WELLNESS35Vacature | zaterdag 18 oktober 2008

>

”

“Ziek zijn blijft een luxe, niet iedereen kan het zich permitteren.”Didier Borremans, bedrijfsleider én mantelzorger



facto arm, zelfs al was je vroeger direc-teur. Het klinkt misschien vreemd maarziek zijn blijft een luxe, niet iedereen kanhet zich permitteren.” Medicatie is één, bijkomende complica-ties zijn een andere bron van stijgendefacturen. Sinds de hersenbloeding moestMyriam al verschillende keren onder hetmes: “Eerst waren het haar ogen, danhaar voet en nu misschien haar nieren.Het blijft een echte odyssee. De kostenstapelen zich op en worden maar deelsterugbetaald. Al goed dat er zoietsbestaat als een maximumfactuur (dejaarlijkse medische kosten zijn geplafon-neerd, afhankelijk van het gezinsinko-men, nvdr).” Volgens Didier kan de over-heid wel degelijk een en ander doen omop die kosten te besparen en om de bij-horende papierberg in te krimpen. “Kijknaar Myriam, zij heeft permanent kinénodig. Dat zal niet veranderen. Tochmoet ze om de zestig beurten, dus omde drie maanden, opnieuw naar de dok-ter voor een voorschrift. En bij die doktermoet ze uiteraard ook elke keer 32 euroneerleggen. Zo verlies je niet alleen alsindividu enorm veel geld, maar ook alsoverheid. De geest daarvan is om beterte kunnen controleren en dus te bespa-ren, in realiteit bereik je net het omge-keerde. Ik wil geen klaagzang houden,maar volgens mij kan het toch een stukefficiënter. Kan de overheid bijvoorbeeldniet aan elke mindervalide een soortaccount manager toewijzen? Iemandaan wie ze al hun vragen kunnen stellen?Zo zouden we alvast gemakkelijker onzeweg vinden binnen de brede waaier aaninstanties en organisaties.”

OPTIMISTHoe ziet de bedrijfsleider annex mantel-zorger de toekomst? “Geen idee. Ik gaverder op het pad dat ik jaren geledenben ingeslagen: mezelf vervangbaarmaken. Ik wil natuurlijk dat mijn bedrij-ven verder succesvol blijven, maar ik bengeen workaholic. Hoe het in de praktijkzal evolueren zal deels afhangen van degezondheid van Myriam.” En privé?“Ondanks de omstandigheden amuserenwij ons goed. Myriam is een heel sterkemadam, een ongelofelijke optimist. Wemaken er samen het beste van. Je leertde dingen ook veel meer relativeren:sommige mensen zeuren al als hunnagel is afgebroken, wij weten ondertus-sen wel beter.”

>

“Nog een geluk dat ik zelfstandige benen mijn dagen zelf kan plannen”, getuigtDidier Borremans. “Hoe een gewonewerknemer zijn job en de zorg voor eengehandicapte partner kan combineren,ik weet het niet.” Meteen dé vraag voorde Mantelzorglijn, het informatiekanaalvoor mantel- en thuiszorg.

● Stel, mijn partner belandt in een

rolstoel. Ik wil graag voor hem blij-

ven zorgen, maar ik wil ook blijven

werken. Wat moet ik doen?

Evelien Dekens van deWerkgroep Thuisver-zorgers vzw, de organi-satie achter de Mantel-zorglijn: "Ik zou je door-verwijzen naar de sociale

dienst van het OCMW, de sociale dienstvan de mutualiteiten en het Centrumvoor Algemeen Welzijnswerk (CAW). Zijkunnen je vertellen op welke premies entegemoetkomingen je aanspraak kuntmaken en welke diensten en voorzienin-gen thuiszorg ondersteunen. Ze helpenook bij het invullen van de nodige papie-ren. Voor uitleg over zorgverlof, in ditgeval loopbaanonderbreking in hetkader van medische bijstand, kan jeterecht bij de VDAB en de RVA. Het ver-lof dat je op die manier kunt krijgen, isweliswaar beperkt tot een jaar voltijds oftwee jaar deeltijds. Wellicht is het ookinteressant om contact op te nemenmet het Vlaams Agentschap voorPersonen met een Handicap (vroegerhet Vlaams Fonds, nvdr) dat tegemoetkomt in medische hulpmiddelen en

aanpassingen in de woning en aan dewagen, en dat in een persoonlijk assis-tentiebudget (PAB) voorziet. Met datbudget kan je een assistent in dienstnemen: de partner of iemand anders.Bedoeling is dat de persoon met eenhandicap een zo zelfstandig mogelijkleven kan leiden."

● Toch blijft het voor een leek moei-

lijk om bij de juiste dienst terecht te

komen. Lees er de getuigenis van

Didier en Myriam maar op na.

"Dit blijkt ook uit onderzoek van hetvoormalige Centrum voor Gezins- enBevolkingsstudies. Mensen wetenonvoldoende wie welke dienst aanbiedt.De mutualiteiten kennen ze bijvoorbeeldvooral als de instantie om betalingsbe-wijzen van de huisarts in te leveren. Datze er ook nog andere info kunnen krij-gen, weten ze vaak niet. Tegenover hetOCMW heerst er nog steeds enigeschroom. En het CAW kennen ze al hele-maal niet. Er is dus nog werk aan dewinkel.”"In iedere gemeente wordt op dit ogen-blik gewerkt aan een Sociaal Huis,meestal verbonden aan het OCMW. Hierkunnen burgers terecht met vragenover allerlei sociale dienstverlening, endus ook met vragen over (thuis)zorg.Sommige lokale besturen staan hierin

verder dan andere. Bovendien vult deene gemeente het concept 'Sociaal Huis'anders in dan de andere. Sommigegemeenten bieden bijvoorbeeld enkeleen website aan. Bepaalde delen van debevolking worden zo niet bereikt."

● Een andere vaak terugkerende kri-

tiek: de wachtlijsten voor een per-

soonlijk assistentiebudget (PAB) zijn

te lang. Hoe komt dat?

"Eens je bij het Vlaams Agentschap voorPersonen met een Handicap bent inge-schreven (steeds voor je 65ste; voorouderen bestaan er andere organisaties,nvdr), dien je op de provinciale afdelingvan het VAPH een PAB-aanvraagfor-mulier in. Vervolgens zal een multidis-ciplinair team een ‘inschalingsverslag’opstellen. Op basis daarvan oordeelteen commissie van deskundigen of enwanneer je voor een budget in aanmer-king komt en welk bedrag je jaarlijks krijgt (Het PAB schommelde in2007 tussen 8.323,78 en 38.844,29euro, nvdr). Maar omdat er onvoldoendemiddelen zijn, kan niet iedere aanvragermeteen over een budget beschikken.Personen met een handicap met demeest dringende noden krijgen priori-teit. Vandaar dat voor sommigen deprocedure heel lang kan aanslepen." Meer info? www.mantelzorglijn.be

Hoe combineert u als werknemer uw job met de zorg voor een familielid met een handicap?

WERK & WELLNESS

59%>ENKELE CIJFERS

VAN ALLE MANTELZORGERS

HEEFT EEN BETAALDE BAAN.

4,3 VLAMINGEN OP 100 ZETTEN ZICH IN

VOOR ZORGBEHOEVENDE FAMILIELEDEN,

VRIENDEN, KENNISSEN EN BUREN.

VROUWEN DOEN HET VAKER DAN MANNEN.

196.000: ZOVEEL MANTELZORGERS WAREN

ER ANNO 2005

(Bron: Met de mantel der liefde, Steunpunt WAV, 2006)

Combineert u ook een job met de zorg voor familieleden met een handicap?

vacature.com/mantelzorg


2.000

PERSONEELSBEZETTINGVLAAMSE UNIVERSITEITEN

LEGENDE

‘92‘94

‘96‘99

‘02‘06

‘07

DeVlaamse academischewereld is opgebouwdrond eenaantalpersoneels-categorieënof statuten.De niveaus vanhet ZAPenhet ATPwublijven ongeveergelijk en het ATPbwuenAAPneemt slechts lichtjes toe.

Loonpersoneelbetaaldmetwerkingsuitkeringenvan deVlaamseOverheid

Assistenten &Academisch PersoneelAssistenten, praktijk-assistenten endoctor-assistenten,gegroepeerd onder hetassisterend academischpersoneel

5

ZelfstandigAcademisch PersoneelDedocenten, hoofd-docenten, hoogleraren,…

4

Loonpersoneelafkomstig vanbijkomende budgettenzoals project-financiering

WetenschappelijkPersoneelDoctorandi,wetenschappelijkemedewerkers,onderzoekers,postdoctorale bursalene.a.

1

3Administratief enTechnisch Personeel,betaald door extrabudgettenAlle niet-academischefuncties:management,financiën, logistiek, hr

Administratief enTechnisch Personeel,betaald door VlaamseoverheidAlle niet-academischefuncties:management,financiën, logistiek, hr

2

AAP

ZAP

WP

ATPbwu

ATPwu

Totaalaantalwerknemersin1992

11.888

18.543

4. ZAP

5. AAP

2. ATPwu

3. ATPbwu

1. WP

TOTAAL(1+2+3+4+5)

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

De grote stijging van hetaantal personeelsledenwordt veroorzaakt door eenenorme groei van hetwetenschappelijk personeel

Totaalaantalwerknemers in2007

Het aantal werknemers aan de Vlaamse uni-versiteiten stijgt stevig.

Maar de bijkomende jobs worden voor de helft

ingevuld door buitenlandse weten-schappers, omdat jonge Vlaamse weten-schappers naar het bedrijfsleven stappen.

De voorbije jaren steeg het aantal werknemers aan de Vlaamse universiteiten gestaag, van 11.888 in 1992 tot 18.543 vorig jaar, aldus de Vlaamse Universitaire Raad. Aangezien de andere personeelscategorieën ongeveer op hetzelfde niveau blijven of slechts lichtjes stijgen, is dit nagenoeg volledig toe te schrijven aan de enorme groei van het wetenschappelijk personeel dat betaald wordt met bijkomende budgetten. Die worden geleverd door onderzoeksfondsen of instellingen zoals het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO), het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB) en andere. In 1992was deze categorie goed voor 18 procent van de totale personeelsbezetting. Vorig jaar liep dit op tot maar liefst 42 procent of 7.722 personeelsleden.

“Doordat we over meer bijkomende budgetten beschikken, kan er meer geïnvesteerd worden in wetenschappelijk onderzoek”, stelt Jan Veny, personeels-directeur bij de VUB. “Een gevolg hiervan is echter dat we het grote aantal vacatures niet meer met onze eigen afgestudeerden kunnen invullen en we in toenemende mate gaan internationaliseren. Voor de harde wetenschappen zijn vandaag de helft van de nieuwe aanwervingen afkomstig uit het buitenland, vooral uit

tekst Annick Claus en Erik Verreet infografieken Jos Cielen en Jessy Goddyn, Vegas

Oost-Europa en Azië. De concurrentie met het bedrijfsleven is vooral voelbaar in domeinen zoals economie, rechten en ingenieurswetenschappen. Vele afge-studeerden zien het als een uitdaging om ooit manager te worden en vinden de lonen in de privésector aantrekkelijker.”

Door de schaarste hanteren de universiteiten ook andere kanalen. Veronique Roedolf, diensthoofd personeelsbeheer en rekrutering aan de KU Leuven: “Vroeger communiceerden we vacatures enkel op onze jobsites. Nu trekken we zelfs naar jobbeurzen in het buitenland.”

Bij het zelfstandig academisch personeel (ZAP) ,de professoren, staat de ver-loning steeds meer ter discussie. Hun verantwoordelijkheid nam toe: terwijl er vroeger één professor voor 1,5 medewerkers was, is dat nu 1 voor 5. Het barema zegt dat een gewoon hoogleraar tussen de 5.454 en 8.332 euro bruto per maand verdient. Een docent begint aan 3.632 euro bruto. Niet de brutobedragen maar wel wat er netto overblijft, vormt een probleem bij het aantrekken van internationale professoren. De Vlaamse overheid zal dan ook eerstdaags een marktonderzoek naar de verloning van het ZAP laten uitvoeren.

Buitenlandse wetenschappers veroveren onze universiteiten

AUBELDUI

HK

JAP

LUX

NED SPAVK VS

0%

20%

40%

60%

80%Gemiddeldein 2007

58%

%BEDRIJVENVREEST DAT HUN FINANCIËLESPECIALISTENWILLENVERTREKKEN

(bron: Robert Half Global Financial Employment Monitor 2008-2009)

Verlaten financiële specialisten het schip?Bedrijven maken zich steeds meer zorgen of hun financiële specialisten wel willen blijven. Vorig jaar sprak 43% van de ondernemingen wereldwijd die zorg uit, vandaag is dat al 58%, aldus het rekruteringshuis Robert Half. Vooral in het Verre Oosten, de VS en Australië is die angst wijdverspreid. Ruim 40 procent van de Belgische bedrijven maakt zich zorgen. Dat ligt in lijn met de buurlanden: Duitsland (35%), en Nederland (42%).

LUX = Luxemburg, DUI = Duitsland, BEL = België, NED = Nederland, VK = Verenigd Koninkrijk, AUS = Australië, JAP = Japan, VS = Verenigde Staten, SPA = Spanje, HK = Hongkong

ernstig bezorgdmatig bezorgd


ARBEIDSKLIMAAT



BIENQUIT

Buiten het centrum van Tessenderlo, in de scha-duw van Tessenderlo Chemie, ligt restaurant‘Manger Manger’. De eigenaar heeft in deStationsstraat van Tessenderlo ook een brasserie:De Oude Post. Een man die van aanpakken weet.We worden vriendelijk onthaald en drinken eenaperitief - campari, gin - in de loungehoek.

Frederik Bollen, proefkonijn van de dag, heeftsamen met een bevriend it’er, Yves Huysmans,sinds kort een eigen zaak opgestart: BIQSit. “BIQSstaat voor Business Innovating Quality Solutions.We verkopen ERP-software waarmee bedrijvenhun boekhouding, facturatie, verkoop... kunnenorganiseren. Kortom, software om het bedrijf terunnen. Microsoft zorgt voor een basispakket,bedrijven zoals wij verkopen die pakketten door enpassen ze aan de wensen van de klant aan.Voordien werkte ik als it’er voor een bedrijf, maardit is echt wat ik wil doen. Natuurlijk heb ik nuniet langer de zekerheid van een vaste job en eenbedrijfswagen, maar ik heb wel een pak meer vrij-heid én verantwoordelijkheid.”

Op de menukaart spreken de voorgerechtenmeer tot de verbeelding dan de hoofdgerechten.Bij de hoofdgerechten vinden we vooral visgerechten terug. Er is een suggestiemenu voor37 euro, maar we gaan allebei voor de zakenlunch. Frederik kiest als hoofdgerecht een

stoofpotje van kip met bospaddestoe-len, ik neem de kabeljauwrug metpuree van zeekraal en een beurreblanc. We bestellen een fles huiswijn,een frisse Bergerac van 19 euro enverhuizen van de loungehoek naar hetrestaurant in hoevestijl.

Als voorgerecht krijgen we een saladevan scampi’s en Parmaham, mooi

afgewerkt met rucola, zongedroogdetomaten en een pesto van kruiden. De combinatie van Parmaham enscampi’s is voortreffelijk, onze bordenzien er uit als kleine kunstwerkjes.Onze hoofdgerechten zijn royaal. Eendikke moot kabeljauw ligt op een kingsize bed van puree. De beurre de blancgeeft het geheel een romige touch. Ookhet stoofpotje van lezer Frederik, verge-

zeld van een hele familie boschampig-nons, is uit de kluiten gewassen.

Als dessert krijgen we koffie met drie verschillende desserten: een chocolade-mousse, crème brûlée met rode bessen eneen bolletje sorbet, gepresenteerd op eenverse schijf ananas. Behalve onze goudenmedaille in Peking heeft Tessenderlo duidelijk nog verborgen parels.

• Prijzen en opties: De zakenlunchfor-mule is voordelig, drie gangen voor 27 euro per persoon met keuze tus-sen twee hoofdgerechten. Het is ookmogelijk om à la carte te bestellen.Voor 13 euro eet u twee huisbereidegarnaalkroketten, voor ganzenleverbetaalt u 18 euro. Er is ook een sug-gestiemenu beschikbaar voor 37 euro.

• Prijsvork wijnkaart: Vanaf 19 eurohebt u een fles witte of rode huiswijn.

• Service en bediening en wachttijd:Hoewel de zaak op zijn website uitpaktmet een ‘snelle zakenlunch’ hebben wijruim twee uur en een half getafeld. De bediening was sympathiek.

• Ligging en bereikbaarheid: Aan de rand van Tessenderlo, nabijTessenderlo Chemie. Met het openbaar vervoer stapt u af in stationDiest en neemt u de bus richtingTessenderlo.

• Parkeermogelijkheden: Een kleineprivéparking voor de deur

• Binnen en buiten: Aperitieven kan ineen gezellige loungeruimte met ditomuziek. Het restaurant is ruim, waar-door het snel lijkt alsof u ‘alleen’ zit tetafelen. Buiten is er een ruim terras.

• Betalingsopties: Cash, kredietkaarten• Wifi: Neen• Kranten: Neen• Gesloten: Dinsdag en woensdag

DE BALANS DE AFREKENING

Royaal lunchen in Manger Manger

Groenstraat 31, 3980 Tessenderlo013 29 40 20

www.mangermanger.be

HET PROEFKONIJN VAN DE WEEK

Wie? Frederik BollenWat? Zaakvoerder en consultant/

developer bij BIQSitWaar? Tessenderlo

Diploma? Informatica (via avondonderwijs)

Leeftijd? 29

LezerFrederik

GEPROEFD EN GEWOGEN

Lezer Frederik :“Een aangenaam restaurant, ideaal voorzakenlunches. De porties zijn zeker grootgenoeg en de bediening is optimaal. Ik hadwel gerekend op een iets snellere serviceaangezien ik nog afspraken had gepland.”

16/20

Redacteur Lies:“Gemoedelijke sfeer in een niet erg cen-traal gelegen restaurant. Het hoofdge-recht had gerust kleiner mogen zijn.”

15/20

tekst Lies Lefeverfoto’s Frank Bahnmüller

Elke week trakteert Vacature eenlezer op een culinaire blind date. Op zoek naar de smakelijkstebusinesslunches overal te lande.Benieuwd of er sterren vallen.

Gratis op restaurant met een Vacatureredacteur?

vacature.com/biencuit

RESTAURANT MANGER MANGER - TESSENDERLO

Volgend nummer:Bistro Desanto, Sint-Eloois-Vijve

RedacteurLies


EN VERDER

NIET TE MISSEN:

Joop of de kracht van het gedacht > p 136Word wat je wil, met huiscolumniste An Olaerts.

De succestapes: De fietsfabriek, hippe bak- en zakelijke fietsen, succesverhaal in Nederland en hot in TokioIntussen in Zuid-AfrikaWerk en hr: Hoe creatief zijn onze bedrijven?

Werk en wereldHet dubbelleven van een schrijverannex werknemer

Schrijven is hun tweede natuur, werken doen ze uitnoodzaak of omdat ze het graag willen. Hoe ze detwee combineren, vroegen we aan Koen Peeters,Dirk van Bastelaere en Diane De Keyzer.

Dossier sales en marketingVerkoper: rotjob of topjob?

Wat is het verschil tussen een verkoper van mobiel-tjes en een verkoper van onderzoekspanels? Juist,de een straalt vanop het marktplein, de ander looptgoedgemutst de bedrijven af. JuniorverkoperGregory en seniorverkoper Dries over de kneepjesvan hun vak.

+

Alles voor de carrière of liever wat meer tijdmet de kinderen? Een job dicht bij huis oftoch elke dag de file in? Zeven doorsnee gezinnen over hun race tegen de klok en hun zoektocht naar dat beetje vrije tijd.

OP ZATERDAG 25 OKTOBER IN VACATURE MAGAZINE

7x op zoek naar de balans

VOLGENDE WEEK39Vacature | zaterdag 18 oktober 2008


VLERICKweeklyInformeert u over opleidingen, activiteiten en onderzoek

Prof. dr. Marion Debruyne, Professor in Marketing

Kom naar onze infosessie op 11 februari 2009, 19u30, Brusselwww.vlerick.be/go/infosessions

Optimaliseer uw management potentieel > Young Management

Ontwikkel een helikopterview op management > Middle Management

Develop a global view on management > International Management

Enhance your strategic leadership > Advanced Management

The Autonomous Management School of Ghent University and Katholieke Universiteit Leuven

MD Marion.indd 1 13-10-2008 11:29:51


Joop of de kracht van het gedacht

Als ge iets écht wilt, zeggen sommigemensen, dan gebeurt het op de duurook écht. Het is de kracht van hetgedacht, de overtuiging dat iedereenalles kan worden wat hij wil: baas vaniedereen, uitvinder, filmster of plantmanager. Het geloof in uw eigen carrière is eenaardig geloof, vooral voor wie de kers isop zijn eigen slagroomtaart. Wee echterde man in de kartonnen doos onder hetafdak. Sommige mensen worden

helemaal niet wat ze willen. En dedingen die wél uitkomen zijn niet

altijd de juiste dingen. Het is nietdat ik grimmig wil doen.

Bovendien gaat het niethelemaal slecht met

mijn loopbaan. Entoch heb ik

n i e t

het volste vertrouwen in de kracht vanmijn eigen gedacht. Ik denk daarbij aanJoop, een dwergkonijn van lang geleden.Het liep niet goed met hem af. Preciesomdat ik ergens van overtuigd was.

Joop kwam uit Maastricht, daaromheette hij Joop. Ik had hem gekregenvan mijn ouders. De hele weg naar huiszat Joop in een kartonnen doos op mijnschoot. Halverwege was de doos in éénhoek warm en slap geworden, maar datdeed niets af aan het geluk. Thuismocht Joop uit de doos en in het hok,buiten onder het keukenraam. Joopkreeg alles wat een dwergkonijn nodighad: een drinkbus, hooi en een kom metstopjes. Desalniettemin was Joop driedagen later weg. Mijn verdriet was tehoren tot in de wijde omtrek. Dezelfdeochtend nog wisten alle buren dat Joopweg was. 's Avonds laat kregen we

telefoon. Dat Joop twee straten ver-

der terecht was. In mijn pyjama storm-de ik de duisternis in. Mijn vader kwamiets later. We belden aan, namen plaatsin een vreemde woonkamer en wachtten op Joop. De buurman ginghem halen.

In zijn armen hield hij een konijn dattwee keer zo groot was als Joop. Mijnvader en ik zagen onmiddellijk dat hetJoop niet was. Het beest was niet alleente dik, het had ook hangoren. Hoe debuurman een knaagdier van zo'n omvangkon verwarren met een Hollands dwerg-konijntje, was mij een compleet raadsel,maar ik gaf geen krimp. De kracht vanhet gedacht indachtig besloot ik tot Joopen Joop nam ik mee naar huis. Daarnawerd het winter.

De wind woei uit Rusland over onzestreken en in het hok onder het keuken-raam werd het danig koud. Zo koud datik medelijden kreeg met Joop. Ik was

ervan overtuigd dat Joop zou doodgaanin de sneeuw en besloot dat ik geengetuige wilde zijn van de miserie.Veertien dagen lang niet. Tot mijn vaderop een avond aan tafel vroeg hoe het metJoop was. De tranen bobbelden overmijn wangen. “Ik denk dat Joop dood is”,zei ik. “Ik durf niet meer gaan kijken.”Waarna mijn vader de achterdeuropenkriepte en mijn voorspelling uit-kwam. Joop was dood, zijn carrièrevoorbij. Hij lag gestrekt naast het kom-metje zonder stopjes. Zijn hangorenstaken stijf van de kou in de lucht.Sindsdien vertrouw ik de krachtvan mijn gedacht niet meerhelemaal, weet ik niet waaraan sommige carriè-res te wijten zijn.Want ook wat geécht niet wilt,gebeurt somstoch.

tekst An Olaertsillustratie Klaas Verplancke


COLUMN


2008/10/18 - Onderwijs vs. arbeidsmarkt

Documents

Transcript of 2008/10/18 - Onderwijs vs. arbeidsmarkt