2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson...

28

Transcript of 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson...

Page 1: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was
Page 2: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was
Page 3: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

1

2 Woord vooraf

4 Openingsconcert5 Familieparcours6 Eine schöne Müllerin7 À la recherche d’un temps perdu9 Zolang hij niet zichzelve kent10 Dreams of Airs11 Mémoires vives12 Are we not drawn onward to new erA14 Spectra 25!15 Hommage aan Luc Brewaeys16 A matter of triumph and void17 Sirènes

18 Spectra20 Musici21 Word sympathisant22 Agenda

seizoen 2018–19Spectra

Page 4: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

2Een tsunami aan superlatieven overspoelt ons iedere dag opnieuw. Desnoods begrenzen we tijd en ruimte om gebeurtenissen en feiten uitzonderlijk te maken. Zo was de vorige zin de tot nog toe langste, begin-nend van rechts bovenaan op deze brochurepagina en in dat opzicht een waar unicum. Zeldzaamheid wakkert steevast belangstelling aan.

Weetlust is even onlosmakelijk verbonden aan onze natuur als honger en dorst. Wie zijn echter de grootste ontdekkingsreizigers? Zij die de verste horizon verkennen of zij die afdalen tot in de diepste kloof? Zij die een nóg groter en verder verwijderd sterrenstelsel in kaart brengen of zij die het opnieuw kleinste elementaire deeltje detecteren? Evenaart het vergaren van een ziljoen data over het hele universum de rijkdom van het eindeloos beschouwen en diepgaand in zich opnemen van één en hetzelfde alledaagse kleinood?

Het nog onbekende lokt en beangstigt tegelijkertijd. Jeugdige exploratiedrang en het verlangen naar

Woord vooraf

¡Eh, tú!Tú que sabes lo que pesan las piedras y lo que corre el viento…¿Cuál es la velocidad de las tinieblas y la dureza del silencio? *uit: Yo soy el gran blasfemo (1943)

van Léon Felipe (1884–1968)

* Hé, jij daar!Jij die weet wat de stenen wegen en hoe de wind waait…Wat is de snelheid van de duisternis en de hardheid van de stilte ?

Page 5: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

3veilige behoudsgezindheid vormen een onafgebroken spanningsveld.

De Duitse componist Helmut Lachenmann stelt in 1980 in het artikel The ‘Beautiful’ in Music Today dat Schoonheid ligt in het weigeren van de gewoonte, het niet aanvaarden van het vanzelfsprekende. Enkel op die manier is de mens in staat om zichzelf binnen zijn omgeving telkens opnieuw te definiëren: een morele plicht, geleid door een gezonde dosis curiositeit. Curiosus betekent immers zowel onderzoekend en bedachtzaam als attent, ijverig en toegewijd.

Deze bevragende nieuwsgierigheid is ook wat Spectra reeds een kwarteeuw drijft: benieuwd naar het nog onbestaande, gefascineerd door het nog ver-borgene en zorgzaam voor het nog prille en recente.

In ons vijfentwintigste seizoen creëren we werk van onze vier componerende reisgezellen – Dominique Pauwels, Joris Blanckaert, Daan Janssens en Mirek Coutigny – die evenveel generaties vertegenwoor-digen. Ook de vermaarde Franse spectralist Philippe

Hurel, de Nederlandse (toon)dichteres Rozalie Hirs en Engelands rijzende ster Charlotte Bray schrijven nieuw werk voor het ensemble.

Exclusieve creatiezucht werkt vaak een wegwerpcul-tuur in de hand. Precies daarom zet Spectra van bij haar oprichting in op duurzaamheid. De artistieke kwaliteit van vele werken overstijgt immers ruim-schoots de uitzonderlijkheid van de ‘eerste uitvoe-ring’. Op ons verjaardagsconcert koesteren we oude opdrachtwerken van Lucien Posman, Frank Nuyts, Frederik Neyrinck en Stefano Gervasoni. We toeren verder met de muziektheaterproductie Zolang hij zich-zelve niet kent en remixen twee kameropera’s van Wim Henderickx. En last but not least brengen we hulde aan Luc Brewaeys – één van Vlaanderens grootste talenten – die net als Gérard Grisey vroegtijdig de creatieve arbeid diende te staken.

Spectra, curious for new music.

Filip Rathé

Page 6: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

4

OpeningsconcertVergelden, Vergeven, Verzoenen is van alle mensen, tijden en plaatsen. Musica Sacra Maastricht 2018 laat daarover de kunsten aan het woord. Het openings-concert van het festival wordt voor Spectra meteen ook de seizoensopener.

Als kind stelde componist-dirigent Iván Fischer zich de vraag hoe het kwam dat in Joodse families naast de drukkende herinnering aan de Holocaust ook een adoratie van de hoge Duitse cultuur aanwezig bleef. Op teksten van Rainer Maria Rilke, Avrom Sutzkever, Johann Wolfgang von Goethe en Jiddische volks-liederen brengt hij in Eine Deutsch-Jiddische Kantate “Die Stimmen der Geister” deze divergerende krachten bij elkaar en vindt zo een oplossing voor deze paradox, waarbij de sterk contrasterende oppositie van de gebruikte muzikale stijlen resulteert in een nieuwe harmonie.

Op een bewerking van Seneca’s Medea door de Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was de wraak niet van Medea toen Jason haar verliet? Op inter-menselijk vlak blijft deze vergeldings thematiek onverminderd delicaat. Dader en slachtoffer kunnen zich slechts verzoenen na een veeleisend proces van inzicht en erkenning.

Vrijdag 21 september 2018, 15uSint Janskerk, Maastricht (nl)www.musicasacramaastricht.nlin het kader van kunstenfestival Musica Sacra Maastricht

programmaIván Fischer (°1951)Eine Deutsch-Jiddische Kantate (2008)Guillaume Connesson (°1970)Medea (2004)muzikale uitvoeringSpectra o.l.v. Filip RathéKatrien Baerts (sopraan)Frankie De Kuyffer (trompet)

concert

Page 7: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

5

Zondag 14 oktober 2018, 15udeSingel, Antwerpenwww.desingel.beZondag 4 november 2018, 15uConcertgebouw, Bruggewww.concertgebouw.be

programmaPhilip Glass (°1937)een bloemlezingmuzikale uitvoeringSpectraFilip Rathé (muzikale leiding)

Familieparcoursconcert parcours

Philip Glass is een exponent van het Amerikaanse minimalisme. Zijn onstuitbare muzikale golven lijken wel ingewikkelde raderwerken.

Muzikanten zwoegen en zweten zich te pletter tijdens het concert en ontpoppen zich tot precieze machines. Kinderen en hun (groot)ouders genieten volop van bezwerende muziek die nu eens klein en intiem, dan weer opzwepend en alomvattend klinkt. Ze deinen op de meeslepende klankvloed van Music in

Fifths (1969) en worden bezeten uitvoerders van het legendarische One plus One (1967) in twee kernachtige workshops onder de begeesterende begeleiding van Siri Clinckspoor en Sterre De Raedt.

Beleef deze hypnotiserende muziek van binnenuit tijdens dit interactieve en avontuurlijke parcours, dat tevens een expeditie is door respectievelijk het Concertgebouw Brugge en deSingel in Antwerpen. Eindigen doen we met spetterend muzikaal vuurwerk, een flitsende kijk op Six Hundred Lines (1967)!

Page 8: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

6

Zaterdag 20 oktober 2018, 20u30Grote Aula Maria Theresia College, Leuvenwereldcreatiewww.festival2021.bein het kader van Festival 20/21Vrijdag 7 december 2018, 20uMuziekcentrum De Bijloke, Gentwww.bijloke.bein het kader van …Fröhlicher Franz festivalZondag 9 december 2018, 16uKonzerthaus, Blaibach (D)www.konzert-haus.de

programmaDaan Janssens (°1983)Eine schöne Müllerin (2018)Doppel-Zyklus for baritone and nine instruments after Die schöne Müllerin (Schubert/Müller) with additional texts by Fernando Pessoa

muzikale uitvoeringSpectra o.l.v. Filip RathéThomas E. Bauer (bariton)Compositieopdracht door Spectra, Festival 20/21 en Muziekcentrum De Bijloke

“In mijn onophoudelijke speurtocht naar het herschikken van beelden ben ik als een kind […]Ik tooi me als een gek met droogbloemen die in mijn dromen nog springlevend zijn.”

– Fernando Pessoa, Boek der Rusteloosheid, §193

Een jongere op zoek naar een toekomst, bestaans-zekerheid en liefde: euforische dromen en dodende ontgoocheling. Tot hier niets nieuws. Twee eeuwen geleden vatte Wilhelm Müller deze universele queeste poëtisch in een bewust naïeve stijl met volkse eenvoud. Hij streefde naar de uitdrukking van een vurig en onbewust verlangen naar het meest verhevene. Het brandend resultaat smeult tot op vandaag in Schuberts onsterfelijke melodieën uit Die schöne Müllerin, waarin een kabbelend beekje de spraakloze medereiziger is van de noodlottige. Voor notenfluisteraar Daan Janssens vormt deze liedcyclus het uitgangspunt voor een geactualiseerde lezing van

een tijd en ruimte overstijgende thematiek. Schuberts compositie is ditmaal zelf de gids bij de ontdekkings-reis, nu eens bruisend aan de oppervlakte, dan weer als een diep verborgen onderstroom.

Dromen en illusies worden in een ander perspec-tief geplaatst door de confrontatie met Fernando Pessoa’s Boek der Rusteloosheid. Zo ontstaat een nieuwe liedcyclus die op subtiele wijze Schuberts muziek verbindt met Janssens’ persoonlijke taal. De originele partituur vormt de routekaart voor een tocht waarbij herkenning en vervreemding hand in hand gaan in een sonoor labyrint waarin alle wegen op een mysterieuze manier verbonden blijken.

In Eine schöne Müllerin construeert Daan Janssens een reeks taferelen voor bariton en instrumentaal en-semble waarin het origineel nazindert, gereflecteerd in de spiegel van vandaag.

Eine schöne Müllerinconcert creatie

Page 9: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

7

Donderdag 25 oktober 2018, 20uZebrastraat, Gentwww.zebrastraat.be

programmaLuciano Berio (1925–2003)Différences (1958/59)Simonluca Laitempergher (°1980)Watchamacallit (2017)Steve Reich (°1936)Different Trains (1988)muzikale uitvoeringSpectra o.l.v. Filip Rathé

In 1958 maakte Luciano Berio in Parijs geluids-opnames van vijf musici. De klanksporen bewerkte hij later in de Studio di fonologia musicale in Milaan. Daaruit creëerde hij één van de eerste werken voor de combinatie van elektronische muziek met live uitvoerders. In Différences co-existeert het originele model van de vijf instrumenten naast een beeld van zichzelf dat continu wijzigt tot het moment waarop het volledig transformeert. In dit werk communiceren de uitvoerders op die manier met een oudere, na-genoeg onherkenbare versie van zichzelf.

Berio lag tevens mee aan de basis van de elektro-nische muziekstudio Tempo Reale in Firenze, waar Simonluca Laitempergher Watchamacallit reali-seerde. Bij het opruimen van het ouderlijk huis trof Laitempergher op een stoffige zolder een cassette aan met een half vergane opname van stemmen, relicten van niet beleefde ervaringen. Deze voor hem

confronterende verrassing vormde het vertrekpunt voor een ander gesprek uit en met vervlogen tijden waarbij flarden familiale souvenirs stolden om uit-eindelijk in de schaduw op te lossen.

Berio’s Joods-Amerikaanse student Steve Reich pendelde als kind tijdens de tweede wereldoorlog vaak dagenlang per spoor dwars door de Verenigde Staten, tussen New York en Los Angeles, van vader naar moeder en terug. Later groeide bij hem het gruwelijke besef dat hij op hetzelfde moment in Europa waarschijnlijk, net als miljoenen geloofs-genoten, op een ander transport had gezeten. In Different Trains mengt hij strijkkwartet met opnames van zowel treingeluiden als interviews met overleven-den van de Holocaust.

Verlies, verschil, tijd…

À la recherche d’un temps perduconcert

Page 10: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

programmaFrederik Neyrinck (°1985)Zolang hij niet zichzelve kentConcept en spelKoenraad Tinel, Josse de Pauw

Tekstgebaseerd op het verhaal Narcissus uit Metamorfosen van Ovidius

TekstbewerkingJosse de Pauw

muzikale uitvoeringSpectraLieselot De Wilde (sopraan)

productieSpectra en LOD muziektheater

CoproductieConcertgebouw BruggeMet de steun van de Tax Shelter maatregel van de Belgische Federale Overheid

Vrijdag 14 december 2018, 20u30Theater Malpertuis, Tieltwww.malpertuis.beVrijdag 21 december 2018, 20uCC De Grote Post, Oostendewww.degrotepost.beDonderdag 10 januari 2019, 20u30CC Strombeek, Strombeek-Beverwww.ccstrombeek.beZondag 13 januari 2019, 20u15Arenberg, Antwerpenwww.arenbergschouwburg.beZaterdag 9 februari 2019, 20u15Handelsbeurs, Gentwww.handelsbeurs.be

muziektheater

Page 11: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

Bij het begin van het verhaal over de passie en de dood van Narcissus, zoals het in Metamorfosen door Ovidius is opgeschreven, vraagt de schone nimf Liriope aan de blinde ziener Tiresias of haar kind Narcissus lang leven zal en een rijpe ouderdom berei-ken… Hij orakelt: “Zolang hij niet zichzelve kent.”

De onuitputtelijke metaforische kracht van Ovidius’ metamorfosen reflecteert tot op vandaag. De na - pratende, nog enkel in staat om het grofweg of zorgvuldig voorgekauwde fragmentair en achteloos te herhalen, verliest uiteindelijk vaste vorm en zweeft doelloos rond. Ook de selfie-verslaafde exhibitionist in het virtuele spinrag is al te vaak een tragisch lot beschoren. Ultieme gedaanteverwisselingen.

In deze voorstelling wordt het grafisch verloop geschraagd door de meeslepende verzen van Ovidius. Josse de Pauw vertelt het verhaal van Echo en Narcissus, terwijl de inkttekeningen uit het penseel van beeldend kunstenaar/performer Koenraad Tinel

– geprojecteerd op een groot scherm – ritmisch groeien in dialoog met de klanken ontstaan uit de fantasie van Frederik Neyrinck. Levende interacties leiden steeds tot nieuwe transfiguraties …

Zolang hij niet zichzelve kent

Page 12: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

10

Zaterdag 10 november 2018, 19uWillem Twee Concertzaal (voorheen de Toonzaal), Den Bosch (nl)wereldcreatiewww.novembermusic.netin het kader van November MusicZondag 6 januari 2019, 20uTivoliVredenburg, Utrecht (nl)www.tivolivredenburg.nl

programmaRozalie Hirs (°1965)Dreams of Airs (2017–2018)muziek en poëzieRozalie Hirs

beeldBoris Tellegen en Geert Jan Mulder

muzikale uitvoeringSpectra o.l.v. Filip RathéNora Fischer (stem)

productieSpectra

Achter het alledaagse luisteren met beide oren gaat een fascinerende verborgen wereld schuil. Een subtiel verschil in toonhoogte kan bij dit tweekanaalshoren de illusie van een puls oproepen: ons brein genereert een binaural beat.

De Nederlandse componiste en dichteres Rozalie Hirs duikt in haar nieuwe compositie Dreams of Airs in de magische klankwereld van dit hallucinante fenomeen. Hiermee wil ze hersengolven opwekken die ontstaan wanneer we mediteren, slapen, dromen of creëren. Binnen een lounge-achtige setting wordt het publiek meegevoerd in een hypnotiserende ervaring waarbij de combinatie van gesproken woord, muziek en beeld de zintuigen prikkelt. Ruimtelijke objecten vormen een zichtbare verbinding tussen uitvoerders en publiek.

In haar werk weet dubbeltalent Hirs op poëtische wijze de zinderende schoonheid van pure klank te ontleden. Haar poëzie en muziek zijn zowel lyrisch als experimenteel en vermengen akoestische en elektronische klanken. Centraal in dit avontuur staat de grens tussen realiteit en verbeelding.

Dreams of Airsconcert creatie

Page 13: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

11

Op vraag van de Liedts-Meesen Foundation cureert de Franse kunstenaar en onderzoeker Jean-Marie Dallet in de Zebrastraat een tentoonstelling rond het werk van de pioniers van de videokunst: Nam June Paik en Steina en Woody Vasulka. Deze expositie wil de verborgen banden tussen de videokunst van de jaren ’60 en de digitale kunst van de jaren ’90 bloot-leggen. Ze brengt een aantal sleutelwerken geordend volgens drie invalshoeken: ‘(her)uitgevonden’ appara-ten, het geheugen, en de multipliciteit van schermen als constructie van een nieuw mentaal universum.

Spectra brengt hulde aan Paiks Fluxusverleden met o.a. een selectie uit de Twelve Piano Compositions for Nam June Paik van George Maciunas. Fluxus was een eerder losse groepering van kunstenaars die op zoek gingen naar de vermenging van kunstvormen en

-disciplines, vaak met gebruik van nieuwe media.

De Duitse kunstenaar Michael Beil toont in String Jack dan weer hoe deze ideeën omtrent intermedia vandaag vorm kunnen krijgen. Beeld en klank, verle-den en heden vermengen zich tot een bevreemdende saturatie: de dagdagelijkse overdaad aan informatie kunstig bevraagd.

Ook huiscomponist Joris Blanckaert formuleert in deze context zijn antwoord in een bijzondere creatie.

Donderdag 17 januari 2019, 21uZebrastraat, Gentwww.zebrastraat.bein het kader van tentoonstelling Mémoires vives

programmaGeorge Maciunas (1931–1978)Twelve Piano Compositions for

Nam June Paik (1962, selectie)George Brecht (1926–2008)Spanish Card piece for objects (1959/60)Michael Beil (°1963)String Jack (2016)Joris Blanckaert (°1976)Nieuw werk (2018), compositieopdracht door Spectrawereldcreatie

muzikale uitvoeringSpectraFilip Rathé (muzikale leiding)

Mémoires vivesconcert creatie

Page 14: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

12

“Het leven moet voorwaarts geleefd worden, maar kan alleen achterwaarts begrepen worden.”

– Søren Kierkegaard (1813–1855)

Zijn onze acties onomkeerbaar of niet? Net als de titel is deze voorstelling een palindroom. Je kan ze van voor naar achter en van achter naar voor bekij-ken. Sommigen geloven in vooruitgang, anderen in net het tegenovergestelde. Sommigen zeggen dat alles om zeep gaat, anderen vinden hen doemdenkers. Wie er ook gelijk heeft, we hebben in onze onophoudelijke voortgang de wereld waarin we leven ingrijpend veranderd.

castAngelo Tijssens, Charlotte De Bruyne, Jonas Vermeulen, Karolien De Bleser, Maria Dafneros & Vincent Dunoyer

dramaturgieJan Martens

scenografiePhilip Aguirre

regieAlexander Devriendt

compositieWilliam Basinski (°1958) – Joris Blanckaert (°1976)Disintegration Loops (2003 – adaptatie 2015)muzikale uitvoeringSpectra

licht, video & geluidJeroen Wuyts & Babette Poncelet

productieOntroerend Goed

coproductieSpectra, Kunstencentrum Vooruit Gent, Theatre Royal Plymouth, Adelaide Festival & Richard Jordan Productions Ltd.

Zaterdag 2 februari 2019Stadsschouwburg, Den Haag (nl)www.hnt.nl

Are we not drawn onward to new erAmuziektheater

Page 15: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

13

De voorstelling toont een metafoor voor dit cruciale moment in onze toekomstige geschiedenis en volgt de mensheid op weg naar haar ondergang of redding. Deconstructie van de tastbare werkelijkheid buigt om in progressieve wederopbouw.

Joris Blanckaerts nieuwe versie van Disintegration Loops van de New Yorkse componist William Basinski – waar bij elke aftakelende herhaling een kruimel informatie verdwijnt – vormt hierbij een klinkende tegenhanger.

“Dit is een van de allermooiste voorstellingen die Ontroerend Goed ooit maakte, op de grens tussen beeldende kunst en theater, poëzie en politiek.”

– Els Van Steenberghe in Knack ★★★★

Are we not drawn onward to new erA

Page 16: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

14

Donderdag 7 februari 2019, 20uMIRY Concertzaal, Gentwww.miryconcertzaal.be

programmaFrank Nuyts (°1957)Five-penny beats & The seven beats itch (1993)Mirek Coutigny (°1992)Nieuw werk (2018), compositieopdracht door SpectrawereldcreatieFrederik Neyrinck (°1985)Gestalt VIII (2013)Dominique PauwelsNieuw werk (2018), compositieopdracht door SpectrawereldcreatieLucien Posman (°1952)De Laatste Hooivracht (1994)Stefano Gervasoni (°1962)Gramigna (2015)muzikale uitvoeringSpectra o.l.v. Filip RathéLuigi Gaggero (cimbalon)

Op 7 februari 1994 opende Spectra in concertzaal Miry de toenmalige week van de hedendaagse muziek en begon zo aan haar eerste concertseizoen. Precies 25 jaar later blikken we terug op een kwart-eeuw creaties van nieuwe muziek.

Naast oude hits als De Laatste Hooivracht van Lucien Posman en Five-penny beats & The seven beats itch van Frank Nuyts, partners in crime van bij het eerste uur en voormalige docenten compo-sitie aan het Gentse conservatorium, weerklinken enkele pareltjes uit de oogst van het laatste lustrum: Stefano Gervasoni’s Gramigna en Frederik Neyrincks Gestalt VIII.

Creaties ontsproten aan de verbeelding van huis-componisten Mirek Coutigny en Dominique Pauwels vervolledigen deze hooivracht.

SPECTRA 25!concert creatie

Page 17: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

15

Vrijdag 15 maart 2019, 20uMuziekcentrum De Bijloke, Gentwww.bijloke.be

programmaPhilippe Hurel (°1955)So nah, so fern (2017), compositieopdracht door SpectrawereldcreatieLuc Brewaeys (1959–2015)Fêtes à tensions, (les) eaux marchent (2012)Gérard Grisey (1946–1998)Quatres chants pour franchir le seuil (1996–1998)muzikale uitvoeringSpectranotabu.ensemble neue musik (d)o.l.v. Filip Rathé en Mark-Andreas SchlingensiepenMarisol Montalvo (sopraan)

Gérard Grisey is één van de pioniers van het spectra-lisme, een muzikale stroming waarbij het meticuleuze componeren van klankkleuren centraal staat. Zelf ver-wees hij naar zijn werk als ‘musique liminale’: muziek op de grens, daar waar drempels worden overschre-den, waar langzame transformaties en onmerkbare overgangen plaatsvinden. Wanneer precies wordt de dag nacht ?

In Quatre chants pour franchir le seuil, het laatste werk dat hij schreef voor zijn onverwachte overlijden, thematiseert hij het overschrijden van de drempel tussen leven en dood. De vier liederen zijn afkomstig uit evenveel verschillende culturen: het Christendom, het Oude Egypte, het Antieke Griekenland en Mesopotamië.

In december 2015 overleed Luc Brewaeys, één van de grootste Vlaamse componisten en erfgenaam van dit spectralisme. Philippe Hurel droeg zijn So nah, so fern, dat in dit concert zal worden gecreëerd, aan hem op. Eerder had Brewaeys trouwens zijn Fêtes à tensions: (les) eaux marchent aan deze Fransman opgedragen. Dit werk bevat tal van muzikale verwijzingen gaande van Tsjaikovski over Debussy tot Goeyvaerts, waar-onder een meditatieve herhaling, geïnspireerd op een treurmars. Waar eindigt een cirkel?

Hommage aan Luc Brewaeysconcert creatie

Page 18: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

16

Zaterdag 18 mei 2019, 20uMuziekcentrum De Bijloke, Gentwww.ioacademy.be

programmaWim Henderickx (°1962)Een selectie uit:Void (sunyata) (2007)Triumph of spirit over Matter (1996–1999)muzikale uitvoeringSpectra o.l.v. Filip RathéInternational Opera Academy

Voor deze voorstelling slaan Spectra en de International Opera Academy opnieuw de handen in elkaar en schetsen een portret van Wim Henderickx, één van Vlaanderens meest vooraanstaande compo-nisten. Twee contrasterende muziektheatrale werken vormen het vertrekpunt. Het betreft de snel stu-wende opera op een libretto van Johan Thielemans en een langzame meditatieve muziektheatervoorstelling.

In Triumph of Spirit over Matter laten de personages ons een dolgedraaide wereld doorkruisen waarin elk uiterste zijn tegenpool raakt: van artistieke integriteit tot cynisch mercantillisme, van authentiek genie tot koehandel in vervalsingen, van zelfopoffering tot minachting voor anderen. Maar in het hart van eenieder ontmoeten zuiverheid en verdorvenheid elkaar, triomferen beurtelings de scheppingsdrang en de vernietigingsdrang.

Voor Void vormt Henderickx’ compositie Sunyata (leegte) het uitgangspunt, een innerlijke zoektocht naar zingeving en religie geïnspireerd door oosterse en westerse mystiek. De boeddhistische shri yantra vormt hierbij de structurele leidraad. Deze abstract geometrische figuur heeft een symbolische betekenis voor meditatie en ontwikkeling van het bewustzijn. Raken alle uitersten elkaar?

A matter of triumph and voidconcert

Page 19: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

17

Zaterdag 8 juni 2019Tonhalle, Düsseldorf (d)www.tonhalle.de

programmaManfred Trojahn (°1949)Four Women from Shakespeare (2015)Charlotte Bray (°1982)Nieuw werk (2019)wereldcreatieGérard Grisey (1946–1998)Quatres chants pour franchir le seuil (1996–1998)muzikale uitvoeringSpectranotabu.ensemble neue musik (d)o.l.v. Filip Rathé en Mark-Andreas SchlingensiepenMarisol Montalvo, Juliane Banse (sopraan)

Na de gesmaakte samenwerking in Berio’s Recital for Cathy en in Ligeti’s Vioolconcerto met Barnabás Kelemen, verenigen Spectra en Notabu voor de derde maal hun krachten, ditmaal naar aanleiding van de zeventigste verjaardag van de Duitse componist Manfred Trojahn.

Op het programma staat zijn Four Women from Shakespeare als tegenhanger van Grisey’s Quatre chants pour franchir le seuil. Beide werken focussen op de vrouwelijke stem. Trojahn laat Shakespeares tragische protagonisten Titiana, Juliet, Ophelia en Lady Macbeth aan het woord terwijl Grisey’s sirene achtereenvolgens de dood van een engel, een bescha-ving, de stem en de mensheid bezingt.De Britse componiste Charlotte Bray vervolledigt het geheel met een nieuw werk, dat deel uitmaakt van een gezamenlijke opdracht met de Birmingham Contemporary Music Group.

Sirènesconcert creatie

Page 20: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

18

Spectra bouwt tal van trajecten uit met in Vlaan deren levende componisten en promoot hun werk in internationale en historische context. Het ensemble creëert vele opdrachtwerken in constan-te dialoog met referentiewerken uit het recente verleden.

Spectra is een ensemble voor nieuwe muziek. Vanuit de vaste kern van musici ontwikkelt het sinds 1993 een opmerkelijke muzikale coherentie en een unieke, geraffineerde sound. Filip Rathé is  artistiek leider en dirigent.

SPECTRA

Page 21: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

19

Spectra exploreert een ruime waaier aan presentatievormen en werkt samen met componisten, theatermakers, beeldend kunstenaars en schrijvers in de opbouw van niet-dogmatische programma’s en eigenzinnige vertolkingen. Hieruit groeiden samenwerkingen met o.a. Luca Francesconi, Stefano Gervasoni, Philippe Hurel, Guy Cassiers, Fabrice Murgia, Philippe Blasband, Peter Verhelst, …

Spectra treedt op binnen en buiten Europa en op festivals als Ars Musica (b), Transit (b), Festival Musica Nova (bra), November Music Festival (nl), Musica Sacra (nl), OEROL Festival (nl), Huddersfield Contemporary Music Festival (gb), het Traiettorie Festival (it), de Biennale Venezia (it), World Music Days 2010 Sydney (au), Gaida Festival (lt), Musica Strasbourg (fr), Festival Internacional de Buenos Aires (arg).

Page 22: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

20spectraTille Van Gastel fluitFrank Van Eycken percussieGabi Sultana pianoPieter Jansen vioolBram Bossier altvioolPeter Devos celloJan Sciffer celloFilip Rathé dirigent

solistenKatrien Baerts sopraanNora Fischer sopraanLieselot De Wilde sopraanMarisol Montalvo sopraanJuliane Banse sopraanThomas E. Bauer baritonFrankie De Kuyffer trompetJosse de Pauw spelKoenraad Tinel live tekening

gastenCédric De Bruycker klarinetSimon Haspeslagh hoornFrankie De Kuyffer trompetPieter Vandermeiren tromboneBjorn Denys percussieMirek Coutigny pianoWibert Aerts vioolGeorge van Dam vioolStefan Willems vioolVincent Hepp vioolJeroen Robbrecht altvioolTom Devaere contrabasBen Faes contrabasAn Raskin bajanJona Kesteleyn gitaarLuigi Gaggero cimbalonnotabu.ensemble neue musik Düsseldorf (d)Mark-Andreas Schlingensiepen dirigent

Page 23: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

21

Wil je als eerste onze nieuwste creaties zien? Je ontvangt twee vrijkaarten naar keuze voor één van de concerten. Ben je geïnteresseerd in het creatiepro-ces? Wees welkom op onze open repetities en avant-premières. Ontmoet je graag onze dirigent, onze musi-ci en onze huiscomponisten? Wij brengen je bij hen. Krijg je als eerste graag onze cd’s? Wij sturen je onze nieuwste releases op. Wil je ons steunen en graag deel uitmaken van een groep mensen met een hart voor hedendaagse muziek? Word dan sympathisant.

Noteer ook alvast donderdag 7 februari 2019 en wees welkom op ons verjaardagsconcert Spectra 25!

Word sympathisantvoor het seizoen 2018–19lidgeld50 euro per seizoen (van september tot augustus)

meer informatieContacteer Bram Bossier [email protected]

lid wordenStort 50 euro op onze rekening be58 7310 1194 1479 met vermelding ‘Sympathisant Spectra 18–19’Stuur ook een mailtje naar [email protected] met je naam, adres en een telefoonnummer waarop we je kunnen bereiken.

Page 24: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

22

Zaterdag 20 oktober, 20u30Grote Aula Maria Theresia College, Leuven→ Eine schöne Müllerinwww.festival2021.bei.h.k.v. Festival 20/21

Donderdag 25 oktober, 20uZebrastraat, Gent→ À la recherche d’un temps perduwww.zebrastraat.be

Zondag 4 november, 15uConcertgebouw, Brugge→ Familieparcours Philip Glasswww.concertgebouw.be

Zaterdag 10 november, 19uWillem Twee Concertzaal, Den Bosch (nl)→ Dreams of Airswww.novembermusic.neti.h.k.v. November Music

Vrijdag 21 september, 15uSint Janskerk, Maastricht (nl)→ Openingsconcertwww.musicasacramaastricht.nli.h.k.v. kunstenfestival Musica Sacra Maastricht

Zondag 14 oktober, 15udeSingel, Antwerpen→ Familieparcours Philip Glasswww.desingel.be

Agenda najaar 2018Vrijdag 7 december, 20uMuziekcentrum De Bijloke, Gent→ Eine schöne Müllerinwww.bijloke.bei.h.k.v. …Fröhlicher Franz festival

Zondag 9 december, 16uKonzerthaus Blaibach (D)→ Eine schöne Müllerinwww.konzert-haus.de

Vrijdag 14 december, 20u30Theater Malpertuis, Tielt→ Zolang hij niet zichzelve kentwww.malpertuis.be

Vrijdag 21 december, 20uCC De Grote Post, Oostende→ Zolang hij niet zichzelve kentwww.degrotepost.be

Page 25: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

23

voorjaar 2019 AgendaZondag 6 januari, 20uTivoliVredenburg, Utrecht (nl)→ Dreams of Airswww.tivolivredenburg.nl

Donderdag 10 januari, 20u30CC Strombeek, Strombeek-Bever→ Zolang hij niet zichzelve kentwww.ccstrombeek.be

Zondag 13 januari, 20u15Arenberg, Antwerpen→ Zolang hij niet zichzelve kentwww.arenbergschouwburg.be

Woensdag 16 januari Zaterdag 19 januari Woensdag 23 januariSTAP, RoeselareWorkshops nieuwe muziek

Vrijdag 15 maart, 20uMuziekcentrum De Bijloke, Gent→Hommage aan Luc Brewaeyswww.bijloke.be

Zaterdag 18 mei, 20uMuziekcentrum De Bijloke, Gent→ A matter of triumph and voidwww.ioacademy.be

Zaterdag 8 juniTonhalle, Düsseldorf (d)→ Sirèneswww.tonhalle.de

Donderdag 17 januari, 21uZebrastraat, Gent→ Mémoires viveswww.zebrastraat.bei.h.k.v. tentoonstelling Mémoires vives

Zaterdag 2 februariKoninklijke Schouwburg, Den Haag (nl)→ Are we not drawn onward to new erAwww.hnt.nl

Donderdag 7 februari, 20uMIRY Concertzaal, Gent→ Spectra 25!www.miryconcertzaal.be

Zaterdag 9 februari, 20u15Handelsbeurs, Gent→ Zolang hij niet zichzelve kentwww.handelsbeurs.be

Page 26: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

Het Spectra Ensemble vzwBijlokekaai 3b · 9000 [email protected]

colofon artistieke leiding Filip Rathé manager Greet Swinnen artistieke promotie Bram Bossier redactie Filip Rathé grafische vormgeving Yves Peters voor Don Q Design beelden Huib Hostes huis, Knokke fotografie Karin Borghouts

karinborghouts.be verantwoordelijke uitgever Filip Rathé

Bijlokekaai 3 b · 9000 Gent

Op de hoogte blijven?Schrijf je in op onze nieuwsbrief via spectraensemble.com

facebook.com/spectra.ensemble

soundcloud.com/spectra-ensemble-1

alle vermelde gegevens onder voorbehoud van wijziging

Page 27: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

Spectrawoont op de Bijloke Site,

organiseert daar samen met LOD muziektheater, KASK/Conservatorium, Muziekcentrum De Bijloke, en International Opera Academyhet Music Theatre Platform Ghent in De Bijloke Summer Academy,

ondersteunt samen met Ictus de opleidingMaster na Master Contemporary Musicaan de School of Arts van de HoGent,

en geniet de steun vande Vlaamse overheid en de Stad Gent.

Page 28: 2 Woord vooraf - SPECTRA Ensemble · Waalse auteur Jean Vauthier componeerde Guillaume Connesson zijn gelijknamige monoloog voor sopraan, klarinet, cello en piano. Hoe gruwelijk was

spectra

seizoen 2018–19

spectraensemble.com

facebook.com/spectra.ensemble

curious for

new music