18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken...

24
18. Vermogen, verhaal en faillissement

Transcript of 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken...

Page 1: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

18. Vermogen, verhaal en faillissement

Page 2: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

Pacta sunt servanda

• algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden– “een overeenkomst heeft niet alleen de door

partijen overeengekomen rechtsgevolgen, maar ook die welke, naar de aard van de overeenkomst, uit de wet, de gewoonte of de eisen van redelijkheid en billijkheid voortvloeien” (art.6:248 lid 1 BW)

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 2

Page 3: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

Schuld

• schuld:– plicht van de schuldenaar (debiteur)

• geld• doen of niet doen

• geldschuld:– prestatie die de schuldenaar (debiteur)

moet voldoen in geld

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 3

Page 4: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 4

Verhaal

• een crediteur kan zijn vordering verhalen op het gehele vermogen van zijn debiteur (art. 6:276 BW)

Page 5: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 5

Beslag

• een handeling waarmee de vrije beschikkingsmacht van de eigenaar of derden over bepaalde vermogensdelen beperkt– conservatoir beslag

• voorkomen, dat de debiteur vermogensbestanddelen vervreemdt of bezwaart

– executoriaal beslag• de daadwerkelijke executie van de

vermogensbestanddelen van de debiteur

Page 6: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 6

Concurrentie en voorrang

• hoofdregel:– evenredigheid tussen crediteuren

• voorrang ontstaat door:– pand– hypotheek– de wet (voorrechten)

Page 7: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 7

Voorrechten (privileges)

1. voorrechten op bepaalde goederen (art. 3:283ev BW)

2. voorrechten op alle goederen (art. 3:288 BW)

• faillissementskosten

• kosten van lijkbezorging

• loon van werknemers

Page 8: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 8

Rangorde voorrechten

• voorrechten op bepaalde goederen gaan voor op voorrechten op alle goederen

Page 9: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 9

Pand en hypotheek

• pand en hypotheek zijn zekerheidsrechten (art. 3:227ev BW)

• hypotheek wordt gevestigd op register goederen

• pand wordt gevestigd op roerende zaken

Page 10: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 10

Pandrecht

1. vuistpandrecht (art. 3:236 lid 1 BW)

2. bezitloospandrecht (stil pandrecht) (art. 3:237 lid BW)

Page 11: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 11

Vuistpandrecht

• zaak wordt in de macht van de pandhouder gebracht

Page 12: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 12

Vuist pand

Pandgever

(debiteur)(eigenaar)

Pandgever

(debiteur)(eigenaar)

Pandnemer

(crediteur, bank)

Pandnemer

(crediteur, bank)

Niet registerzaak

(aandelen,schilderijen)

Niet registerzaak

(aandelen,schilderijen)

Leenovereenkomst

Pandrecht

Page 13: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 13

Bezitloospandrecht

• zaak blijft bij pandgever, er wordt een authentieke of geregistreerde onderhandse akte gemaakt.

• wordt veel gebruikt voor voorraden en inventarissen

Page 14: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 14

Bezitloos pandrecht

Pandgever

(debiteur)(eigenaar)

Pandgever

(debiteur)(eigenaar)

Pandnemer

(crediteur, bank)

Pandnemer

(crediteur, bank)

Niet registerzaak

(inventarissen, voorraden)

Niet registerzaak

(inventarissen, voorraden)

Leenovereenkomst

Pandrecht

Page 15: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 15

Rechten pandhouder

• recht van parate executie (art. 3:248 BW)– goed moet in openbaar worden verkocht

Page 16: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 16

Hypotheek

• hypotheek is een beperkt recht om op de registergoed waarop zij rust, een geldvordering bij voorrang boven andere crediteuren te verhalen (art. 3:227 BW)

Page 17: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 17

Hypotheek

Hypotheekgever

(debiteur)(eigenaar)

Hypotheekgever

(debiteur)(eigenaar)

Hypotheeknemer

(crediteur, bank)

Hypotheeknemer

(crediteur, bank)

Register zaak

(vb. huizen, grond)

Register zaak

(vb. huizen, grond)

Leenovereenkomst

Hypotheekrecht

Page 18: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

Surseance van betaling

• een algemeen uitstel van betaling dat is gebaseerd op een vonnis van de rechtbank

• surseance moet voorkomen dat de debiteur, die door tijdelijke problemen niet kan betalen, direct failliet wordt verklaard

• vaak gaat een surseance van betaling aan een faillissement vooraf

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 18

Page 19: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 19

Faillissement

• een algemeen beslag op het vermogen van een debiteur ten behoeve van de gezamenlijke crediteuren– vanaf het moment van faillietverklaring

verliest de debiteur het beheer over zijn vermogen

Page 20: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

Wanneer faillisement?

• een schuldenaar verkeert in een toestand dat hij heeft opgehouden te betalen

• hij moet minstens 2 schulden bij 2 schuldeisers hebben, waarvan tenminste 1 opeisbaar

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 20

Page 21: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

Curator

• de curator, die door de rechtbank wordt aangesteld, is de enige die het vermogen van de failliet mag beschikken

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 21

Page 22: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 22

Rangorde bij executie

1. faillissementskosten (art. 3:277 lid 1 BW)

2. hypotheek (art. 3:279 BW)

3. belastingen en sociale verzekeringen

4. pand

5. bijzondere voorrechten (art. 3:280 BW)

6. algemene voorrechten (art. 3:280 BW)

7. concurrente crediteuren (art. 3:277 lid 1 BW)

Page 23: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 23

Rangorde

VoorrangVoorrang

Pand en hypotheek

Pand en hypotheek

BijzonderBijzonder AlgemeenAlgemeen

VoorrechtenVoorrechten

Page 24: 18. Vermogen, verhaal en faillissement. Pacta sunt servanda •algemeen rechtsbeginsel: afspraken moeten gerespecteerd worden –“een overeenkomst heeft niet.

Wet schuldsanering natuurlijke personen

• de wet biedt een debiteur (natuurlijk persoon) de kans om in drie jaar tijd een 'schone lei' te krijgen

• in deze drie jaar moet de debiteur wel zijn uiterste best doen om zoveel mogelijk geld te reserveren om zijn schuldeisers te betalen

© mr. J. Keizer, 2009 www.BedrijfenRecht.nl 24