124 10-2007 > zorg & financiering

Van 29 landen eindigt Nederland op de tweedeplaats als het gaat om gebruikersvriendelijkegezondheidszorg. Dat is het resultaat van deEuro Health Consumer Index 2007.

In het jaarlijkse overzicht van de gezondheids-zorg in de Europese Unie wint Oostenrijk meteen score van 806 punten. Nederland (winnaarin 2005) eindigt als tweede en Frankrijk (win-naar in 2006) is derde, gevolgd door Zwitser-land, Duitsland en Zweden. In de vijf categorieën, verdeeld over 27 prestatie-indicatoren, behaalt Nederland 794 van 1000punten. De wachttijden vormen nog steeds hetzwakke punt van het systeem. De toegang van de

patiënt tot specialistische zorg vertraagt doordatde huisarts poortwachter is. Als dit anders gere-geld was, zou Nederland bovenaan staan.

Ranglijst

De Euro Health Consumer Index is de jaarlijkseranglijst van nationale Europese gezondheids-zorgsystemen, verdeeld over vijf gebieden diehet belangrijkste zijn voor de consument: rech-ten van de patiënten en informatievoorziening,wachttijden voor gewone behandelingen, medi-sche resultaten, gebruiksvriendelijkheid van hetsysteem en de toegang tot medicijnen.Bron: ZorgKrant, 9 oktober 2007<

> kwaliteitsbeleid> algemeen

1324 tweede plaats voor nederlandse zorg

1325 groepsgewijs naar de dokter

Patiënten die niet meer alleen, maar met eengroepje van vijftien tegelijk naar de doktergaan… Heeft zo’n gezamenlijk medisch consultmeerwaarde? Het Nederlands instituut vooronderzoek van de gezondheidszorg (Nivel) enKwaliteitsinstituut voor de GezondheidszorgCBO zoeken het uit.

In een gezamenlijk medisch consult ziet dehuisarts of medisch specialist tien tot vijftienpatiënten tegelijkertijd. Het lijkt vooral geschiktvoor patiënten met dezelfde aandoening. De artsbespreekt met deze patiënten een voor een hetziekteverloop en beantwoordt vragen. De anderepatiënten kunnen hiervan leren en zo nodig tipsgeven of vragen stellen. Op dit moment hebben21 teams van medisch specialisten deze nieuwezorgvorm al in hun eigen praktijk doorgevoerd.Zijzelf en hun patiënten zijn hierover overwe-gend positief. Om het concept van gezamenlijkemedische consulten grootschalig te kunnen

implementeren, is een wetenschappelijke evalu-atie met patiënten en zorgverleners een vereiste.Deze evaluatie zal door het Nivel en CBO wor-den uitgevoerd binnen het project ‘Samen naarde dokter’. Het Innovatiefonds Zorgverzekeraarssubsidieert het project.

Meer tijd

In de Verenigde Staten wordt al langer gewerktmet gezamenlijke medische consulten. Het lijktaannemelijk dat de aanwezigheid van anderepatiënten minder mondige patiënten kan helpenhun verhaal te doen, of dat zij relevante informa-tie kunnen oppikken uit het verhaal van ande-ren. In een gezamenlijk consult is er meer tijdvoor toelichting, voor informatie over de effec-ten van de ziekte, over de invloed van het eigengedrag en het maatschappelijk functioneren meteen ziekte. De interactie met andere patiëntenleidt wellicht tot het ‘makkelijker’ omgaan met

ZenF-1007 cyaan.qxd 29-11-07 12:18 Pagina 124

algemeen

125zorg & financiering > 10-2007

de beperkingen door de ziekte en zo tot een ver-mindering van de ziektelast.

Doelen

Bij de implementatie van het gezamenlijkmedisch consult staan de volgende doelen cen-traal:– verbeteren van de voorlichting en tevreden-

heid van patiënten; – bevorderen van het werkplezier van de zorg-

verleners;

– verhogen van de productiviteit van het spreek-uur.

Tegelijkertijd doet het Nivel een wetenschappe-lijke evaluatie om inzicht te krijgen in de meer-waarde van het gezamenlijk medisch consult tenopzichte van individuele consulten. Er wordtonder meer gekeken naar: emotionele belastingvan patiënten, tevredenheid, in hoeverre patiën-ten geïnformeerd zijn, naar therapietrouw enmedische consumptie.Bron: Nivel, 16 oktober 2007<

1326 nieuwe medische technologie: afweging tussen kosten engezondheidswinst

De huidige wijze van beslissen herbergt het risi-co in zich dat nieuwe medische technologie teveel of juist te weinig wordt toegepast. Om ditte verbeteren is het nodig om op uniforme wijzede kosten en baten tegen elkaar af te wegen vanmedische vindingen als nieuwe geneesmidde-len, vaccins en hulpmiddelen, en ook van nieu-we diagnostische apparatuur als CT-scanners.Het is van belang dat artsen op basis van dezecentraal bepaalde waardering zo objectiefmogelijk bepalen voor welke behandelingeneen patiënt in aanmerking komt. Om dit tebereiken dienen richtlijnen voor de medischepraktijk waar mogelijk rekening te houden metde kosteneffectiviteit van nieuwe technologie.Hiervoor zijn maatschappelijke keuzes nodigover de waarde van gezondheid: wat mag eenextra jaar in goede gezondheid kosten?

Nieuwe medische technologie: afwegingtussen kosten en gezondheidswinst

Nieuwe medische technologie is een belangrijkebron van gezondheidswinst, maar ook van stij-gende zorguitgaven. Goede besluitvorming overde invoering van nieuwe medische technologieis dan ook van groot belang. De huidige wijzevan beslissen herbergt het risico in zich dat

nieuwe medische technologie te veel of juist teweinig wordt toegepast. Om dit te verbeteren ishet nodig om op uniforme wijze de kosten enbaten tegen elkaar af te wegen van medischevindingen als nieuwe geneesmiddelen, vaccinsen hulpmiddelen, en ook van nieuwe diagnosti-sche apparatuur als CT-scanners.Om de kosteneffectiviteit van medische behan-delingen te kunnen vaststellen, kijken econo-men naar de prijs van een jaar doorgebracht inperfecte gezondheid (Qaly). Deze maatstaf kanbetrekking hebben op de meest uiteenlopendeaandoeningen, zo leggen de auteurs uit in hetrapport Qaly-tijd, Nieuwe medische technologie,kosteneffectiviteit en richtlijnen.Voor zover het begrip in Nederland wordt toege-past, is het uitgangspunt dat de kosten per Qalymogen oplopen tot maximaal 20.000 euro.‘Zorg die duurder is zou volgens dit criteriumniet kosteneffectief zijn. Deze drempelwaarde isniet tot stand gekomen door politieke besluit-vorming, maar duikt voor het eerst op in de cho-lesterolrichtlijn uit 1998. Sindsdien geldt ditbedrag als een soort ijkpunt.’De aandacht voor kosteneffectiviteit blijft echterbeperkt tot de toelating van nieuwe geneesmid-delen en de invoering van landelijke gezond-heidsonderzoeken. Bovendien is het criterium

ZenF-1007 cyaan.qxd 29-11-07 12:18 Pagina 125