DECREET zeeuws

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

LOST PAINTERS

ALB

ER

T J

ON

AS

14 |

09

| 20

13 –

20

| 10

| 20

13

catalog

us #

19

kunstmagazine

voorzijde uitnodigingskaart

Albert Jonas

Op verzoek van de kunstenaar hier geen reproductie van

werk.

Op verzoek van de kunstenaar worden er geen mededelin-

gen gedaan over het werk.

inhoud statement

mailverkeer m.b.t. de tentoonstelling

beelden opening 14 | 09 | 2013

strijdbaar, vruchtbaar, kwetsbaar | Hein Verwer

tafel 20 | 10 | 2013 excerpt uitnodiging tafel / mailverkeer tafel

beelden

nawoord Harmen Eijzenga

zie ook

programmablog www.deschilderhetwerkenhetatelier.com

www.caesuur.nl LOST PAINTERS

V

a

n

G

o

g

colofon teamCAESUUR 2012-2013: Giel Louws | Michiel Paalvast Harmen Eijzenga | Robbert Jan Swiers Machteld van der Wijst | Ramon de Nennie Willy van Houtum | Hans Overvliet | Anne Breel tentoonstellingsplekken presentatieruimteCAESUUR, Middelburg WALL STREET TWENTY FIVE, Vlissingen zeeuws kunstmagazine decreet Grote Kerk Veere STRIJDBAAR, VRUCHTBAAR, KWETSBAAR | HEIN VERWER BIJLAGE KUNSTTIJDSCHRIFT DECREET #05 | 2011 JAAR 3 | JUNI – OKTOBER 2013 catalogus tekst: Niek Hendrix | Albert Jonas | Harmen Eijzenga fotografie & opmaak: Hans Overvliet

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

met dank aan

DE VROLIJKE AANDEELHOUDERS

& DITO VRIENDEN VAN CAESUUR

Albert Jonas

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T JO

NA

S - 14

| 09

| 2013 –

20 | 10

| 2013

Over Albert Jonas Niek Hendrix, die de schilder, het werk & het atelier opende, treedt op als curator van de laatste ten-toonstelling binnen het programma. Niek is op zoek gegaan naar een schilder die alleen als werk zichtbaar is. Hij koos Albert Jonas uit. Albert Jonas wenste op de uitnodiging geen repro-ducties te tonen; hij presenteert het werk als een feit. Het is verf op doek en what you see is what you get. Albert Jonas zelf is niet beschikbaar voor commen-taar. Meer dan een e-mailadres en het feitelijke werk heeft Niek dan ook niet.

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T J

ON

AS

- 14

| 0

9 |

2013

– 2

0 |

10 |

2013

Beste Niek,

Staand naar eigen inzicht

titels is goed

groet,

Albert Jonas

Op 6 augustus 2013 20:49 schreef <info@lost-painters.nl>:

Beste Albert,

Bij deze wil ik je even laten weten dat de werken in goede staat bij mij

ontvangen zijn. Misschien een heel beledigende vraag, maar hoe zie ik wat

boven of onderkant is van het werk? De titels zijn "Olieverf op doek van

x bij x centimeters" als ik het goed begrepen heb?

Ik hoor graag van je,

Met vriendelijke groet,

Niek Hendrix

Albert Jonas schreef op 2013-08-01 12:25:

Beste Niek,

Transport neemt contact met je op

werken die niet verkocht zijn worden niet meer getoond

olieverf op doek van 70 bij 50 cm kost 800

olieverf op doek van 100 bij 70 cm kost 1200

olieverf op doek van 100 bij 120 cm kost 1500

helft voor de galerie

laat mij weten als werk verkocht wordt

groet, Albert Jonas

Mailverkeer tussen Albert Jonas en Niek Hendrix

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T JO

NA

S - 14

| 09

| 2013 –

20 | 10

| 2013

Op 25 september 2013 22:55 schreef <info@lost-painters.nl>:

Beste Albert,

Dankjewel voor je korte en heldere reactie. Mijn adres is Pieter

Brinkmanstraat 1, 5025 VN te Tilbur . Mijn telefoonnummer is 06-13367117.

Kun je me iets laten weten over de wijze van transport? Welke datum en tijd?

Wat voor werken kan ik verwachten? Haalt het transport ze op in Middelburg?

De voorwaarden die je stelt lijken me in deze vanzelfsprekend.

Ik hoor graag van je,

Met vriendelijke groet,

Niek Hendrix

Albert Jonas schreef op 2013-07-24 08:42:

Beste Niek,

Stuur me je adres en telefoonnummer, ik stuur werk

voorwaarden geen reproducties voor promotie

geen verdere mededelingen over het werk

groet

Albert Jonas

Op 23 juli 2013 19:37 schreef <info@lost-painters.nl>:

Beste Albert,

Via Fernando ontving ik jouw contactgegevens. De reden van mijn mailen is of

je interesse hebt om enkele schilderwerken te tonen rond september dit jaar?

Het betreft een project wat anderhalf jaar geleden met mij als schilder is

begonnen en nu op het einde van haar cyclus loopt. Het project toont

schilders onder de noemer "De Schilder, Het Atelier en Het Werk" om zodoende

Mailverkeer tussen Albert Jonas en Niek Hendrix

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T J

ON

AS

- 14

| 0

9 |

2013

– 2

0 |

10 |

2013

Mailverkeer tussen Albert Jonas en Niek Hendrix

in de loop van de edities een beeld te vormen wat schilderkunst is. Omdat ik

deze begonnen ben is mij ook gevraagd deze te eindigen.

Maar, in plaats van zelf werk te tonen zou ik graag werk van jouw hand laten

zien. Dit omdat het project zich vooral focust op de schilder als

toegangspoort van de betekenis van het werk.

Ik ben op zoek gegaan naar een kunstenaar die zichzelf niet blootgeeft en

vroeg Rob Scholte of hij me een schilder kon melden. Via zijn assistent ben

ik bij jou uitgekomen.

Ik begreep dat je liever geen reproducties van je werk toont omdat mensen

daardoor niet meer naar het schilderij kijken? Caesuur is een redelijk kleine

ruimte te Middelburg, veel werken zijn niet nodig. Ik moet bekennen geen werk

van je gezien te hebben, ik vraag je puur op grond van je positie als

kunstenaar.

Ik hoor graag van je,

Met vriendelijke groet,

Niek Hendrix

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T JO

NA

S –

op

enin

g - 14

| 09

|

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T J

ON

AS

- 14

| 0

9 |

2013

– 2

0 |

10 |

2013

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T JO

NA

S - 14

| 09

| 2013 –

20 | 10

| 2013

Mailverkeer tussen Albert Jonas en Niek Hendrix op de ruit

ST

RIJ

DB

AA

R, V

RU

CH

TB

AA

R, K

WE

TS

BA

AR

STRIJDBAAR, VRUCHTBAAR, KWETSBAAR | HEIN VERWER [ BIJLAGE KUNSTTIJDSCHRIFT DECREET #05 | 2011 ]

JAAR 3 | JUNI – SEPT. – OKT. 2013

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER Mailverkeer ‘tafel’ tussen Albert Jonas en Niek Hendrix

Beste Niek,

Helaas kan ik niet ingaan op de uitnodiging gezien de gestelde

voorwaarden

groet,

Albert Jonas

Op 14 september 2013, at 11:27, schreef info@Lost-Painters.nl:

Beste Albert Jonas,

Inmiddels hebben we de werken in de ruimte opgehangen. We hebben niet

alles getoond, ik zal je indien gewenst je de foto's van de ruimte

toesturen.

In het project De Schilder, Het Werk en Het Atelier is het gebruikelijk

een Tafel te organiseren onder leiding van de filosoof Harmen Eijzenga.

Deze tafel zal plaatsvinden zondag 20 oktober vanaf 2 uur tot een uur

of 5. Graag wil ik je van harte uitnodigen deel te nemen aan het

gesprek.

Locatie is bij Caesuur

Ik hoor graag van je

Met vriendelijke groet,

Niek Hendrix

ALB

ER

T JO

NA

S –

tafel – 14

| 09

| 2013

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T J

ON

AS

– t

afel

– 1

4 |

09

| 20

13

(…) De uitnodiging stelt dat het werk als feit gepresenteerd wordt en dat het verf op doek is, en ‘what you see is what you get’. Ook Niek Hendrix wist pas wat hij zou mogen laten zien, toen hij de werken van Albert Jonas had uitgepakt: ze waren hem naar eigen zeggen per bode toegezonden, kaal in een doos ingepakt. De schilder zal dan ook niet aanwezig zijn bij dit tafelgesprek. En er zal ook geen filmpje te zien zijn van de schilder in zijn atelier. Wat kan er dan nog ter tafel komen in een project als De schilder, het werk & het atelier, als je alleen het werk hebt? De hand die het gemaakt heeft kennen we niet, dus we moeten afgaan op wat hij gemaakt heeft, en dan worden we teruggeworpen op louter ons eigen oordeel. Besta je nog als schilder, als je alleen als werk zichtbaar wilt zijn? Mag je je nog curator noe-men, als je werk noch maker kent? En kun je het zichtbare resultaat nog schilderij of kunst-werk noemen? Zo zet dit gebrek aan context alles op losse schroeven: het wekt vele speculaties, die veel kun-nen verhelderen over hoe onze blik ons tot ons eigen oordeel brengt, als we objecten voor ogen krijgen die als verf op doek gepresenteerd worden door een persoon die dat als curator zegt te doen in een omgeving die meestal kunstwerken blijkt te tonen.

© Harmen Eijzenga

excerpt uitnodiging ‘tafel’ Albert Jonas

Basisschool Vlissingen – 12/02/’13

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

ALB

ER

T JO

NA

S –

tafel – 14

| 09

| 2013

HARMEN EIJZENGA | EEN ONTREGELENDE TENTOONSTELLING

DE

SC

HIL

DE

R, H

ET

WE

RK

& H

ET

AT

ELI

ER

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

Meestal zijn muren in musea en galeries dienst-baar aan het werk dat ze moeten tonen: het is een breedgedragen opvatting, dat ze eigenlijk zelfs niet zichtbaar horen te zijn. Dat geldt bepaald niet voor de muren van Caesuur: die zijn juist zeer aan-wezig. Niek Hendrix geeft op zijn blog Lost Painters daarvan een rake omschrijving:

“De ruimte bij Caesuur is alles behalve eenvoudig, de ene wand een vies groen, de andere van hout, de overzijde is oranjerood en tot overmaat van ramp heeft deze een witte uitsparing van wat ooit eens een deur zal zijn geweest, de vloer is zwart met witte lijnen die ook nogal opvallen. De ruimte is alles behalve een white cube.”

En Niek kan het weten, want hij was als eerste gast uitgenodigd door teamCaesuur voor het pro-ject “De schilder, het werk & het atelier”. Hij heeft in elk geval goed begrepen wat de uitdaging was van dit project: de schilder in volle vrijheid en met volledige gastvrijheid deze ruimte ter beschikking te stellen – of zou je beter kunnen zeggen: de schilder uit te leveren aan deze ruimte?

Het inrichten van bijna elke tentoonstelling in deze serie getuigde in elk geval van een gevecht die ruimte te veroveren, naar de eigen hand te zetten, en de vraag is daarbij geleidelijk gerezen in hoeverre de samenwerking tussen ruimte en werk de maker en de inrichters tot juist díé inrichting verleidden. De bedoeling van dit project was om de schilder-kunst te benaderen vanuit de drieëenheid schilder-werk-atelier, vooral om op deze wijze de wederke-righeid daarbinnen aan het licht te brengen waarin elk werk zijn identiteit krijgt. De praktijk van al die inrichtingen heeft ons project verrijkt met de ervaring dat ook de ruimte en het publiek in die wederkerigheid een rol spelen, en dat bracht me tot de uitspraak dat elke tentoonstelling objecten toont die onder bepaalde omstandigheden en van-uit bepaalde perspectieven kunstwerken genoemd zouden kunnen worden. En dan eindigt dat project uitgerekend met een schilder die alleen als werk zichtbaar wil zijn, uitgerekend om die reden geselecteerd door Niek Hendrix, aan wie in de loop van dit project ge-

DE

SC

HILD

ER, H

ET

WE

RK

& H

ET

AT

ELIE

R

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

EEN ONTREGELENDE TENTOONSTELLING

vraagd was ook de afsluitende tentoonstelling voor zijn rekening te nemen - als schilder, niet als curator: die status heeft hij op eigen verzoek gekregen van teamCaesuur. Albert Jonas heet deze schilder, en hij vereenzelvigt zich kennelijk zoda-nig met zijn werk dat hij als persoon niet kenbaar wil zijn, of beter: dat hij dat overbodig vindt - het werk moet ons genoeg zijn. Daarmee vernietigt hij ook de drieëenheid schilder-werk-atelier die voor dit project zo kenmerkend was - of misschien moet je juist zeggen: hij voltooit die drieëenheid door er een eenheid van te maken in en als zijn getoonde werken. En die een-heid wordt nog benadrukt doordat werken op aanwijzing van de maker slechts eenmalig getoond zullen worden. Boven-dien blijkt onder de naam Albert Jonas wereldwijd slechts één tentoonstelling te traceren: deze. En als persoon bestaat hij op internet in elk geval helemaal niet, welke zoekmachine en welk sociaal medium je ook raadpleegt. Nu is het makkelijk om een schuilnaam aan te nemen – maar dat zou impliceren dat strikt geno-men dit werk door iedereen gemaakt kan zijn, bijvoorbeeld door Niek Hendrix, door Terpen Tijn

of door dominee Gremdaat. Zoiets is eerder gedaan, bijvoorbeeld door Rob Scholte, of door Seymour Likely, die in 1993 ook in Middelburg, in De Vleeshal, zijn geweest (zijn ja, want Seymour was met z’n drieën). Gemeenschappelijk aan deze voorbeelden is dat de werken door bestaande kun-stenaars gemaakt zijn. Albert Camus heeft al een Gilbert Jonas bedacht, maar daar is – uiteraard – geen werk van, die bestaat alleen als verhaal. Arshile Gorky, een naar de USA geëmigreerde Armeniër en vriend van De Kooning en Rothko, heeft een web van ficties geweven rond zichzelf, zijn leven en zijn werk. Ook Koen Broucke, een schilder die ook aan ons project heeft deelgeno-men, neemt verschillende schijngestalten aan, en hij werkt daarnaast aan de biografie en het oeuvre van verschillende fictieve kunstenaars. En in de Encyclopedie van fictieve kunstenaars kan men een scala aan in bepaalde opzichten vergelijkbare ge-vallen vinden. Maar ja - als we Nieks statement op diens eigen site goed hadden gelezen, dan hadden we al kunnen vermoeden wat hij ook als curator zou kunnen gaan doen. Dan hadden we kunnen weten dat de

curator als schilder stelt dat zijn werk de patronen betreft die aan het kijken ten grondslag liggen en dat hij die wil onderzoeken middels een conceptu-ele benadering van het schilderen, en dat hij daar-naast in zijn project ‘Lost Painters’ het woord neemt om posities en paradigma’s in de visuele kunsten te ontregelen. Ontregelen doet deze tentoonstelling in elk geval wel, getuige de vragen die al bij de inrichting en zeker bij de opening ervan gerezen zijn, en ook die welke in de uitnodiging voor het tafelgesprek gesteld worden. En als er dan ook nog een Luc Vandermeire zich via email meldt met het aanbod om vanuit zijn “onderzoek naar de veranderende relaties tussen maker, kunstwerk, publiek en om-geving” via email te proberen Albert Jonas uit zijn tent te lokken, maar vervolgens zelf aarzelt om in persoon ter tafel te verschijnen, dan is de verwar-ring wel compleet. Laten we het maar beschouwen als een voorbode van het volgende Caesuur-project, waarin als voornemen gesteld wordt dat “we de aandacht gaan richten op de scheppende kracht die telkens weer alles op losse schroeven durft te zetten”. © Harmen Eijzenga

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

EEN ONTREGELENDE TENTOONSTELLING

DE

SC

HIL

DE

R, H

ET

WE

RK

& H

ET

AT

ELI

ER

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

DE

SC

HILD

ER, H

ET

WE

RK

& H

ET

AT

ELIE

R

Aimée Terburg aimeeterburg@gmail.com www.aterburg.nl Albert Jonas info.albertjonas@gmail.com Evelien de Jong info@eveliendejong.nl www.eveliendejong.nl Fabian Westphal fabidas@gmail.com www.kunstruimte09.nl/mariuslut-fabian.html Giel Louws giellouws@yahoo.com www.giellouws.com Hans Overvliet curiositas@zeelandnet.nl www.curiositas.nl Jan Wattjes j.f.d.dendulk@hotmail.com www.janwattjes.nl Just Quist justque@xs4all.nl www.justquist.nl Kees de Kort keesdekort@hccnet.nl www.kees-de-kort.nl Luc Vandervelde vanderveldelux@gmail.com

www.youtube.com/watch?v=S7edYcYli04 Machiel van Soest machielvansoest@mail.com www.machielvansoest.tk Michiel Paalvast michiel@paalvast.nl www.michielpaalvast.nl Ralph de Jongh rablahoo@yahoo.com www.flickr.com/photos/ralphdejongh/ Viktor Baltus info@viktorbaltus.nl www.viktorbaltus.nl

Gegevens deelnemende kunstenaars 2012 | 2013

DE SCHILDER, HET WERK & HET ATELIER

A

LBE

RT

JO

NA

S

14 |

09

| 20

13 –

20

| 10

| 20

13

In Middelburg, Zeeland, is er op voorstel van de schilder Giel Louws, een initiatief opgezet onder de titel ‘DE SCHILDER, HET WERK & HET

ATELIER’, ontstaan uit liefde voor de schilder-kunst en uit nieuwsgierigheid naar de he-dendaagse schilder. Het hart van het programma is team-CAESUUR, o.m. geïnspireerd door kunste-naarsinitiatief Kipvis, kunstmagazine de-

creet, buro beeldende kunst Vlissingen, LOST

PAINTERS, de Gote Kerk Veere en anderen. teamCAESUUR bestaat uit kunstenaars, den-kers en vrije geesten. In de loop van elke expositie was er een re-flectiemoment, de tafel, waarin de kunste-naar zich verhield tot een daartoe door ons uitgenodigd publiek en enkele eveneens door ons voorgedragen ‘tafel’gasten: bijeen-komsten begeleid door Harmen Eijzenga.

correspondentieadres Lange Noordstraat 67 | 4331 CC Middelburg www.caesuur.nl | caesuur@zeelandnet.nl k.v.k. middelburg 41114392 | ing 26 69 559