Het nieuwe Energielabel

en de consequenties voor het WoningWaarderingStelsel

Mutatiebeheer Energiebeleid

1

WerkzaamhedenEnergielabelsMaatwerkadviezenMutatiebeheerBeheer en Onderhoud Energielabel-DatabaseVoorlichting HuurdersOndersteuning en Monitoring Energiebeleid

2

Dirk S. Pilat

Enerdeco B.V.Onafhankelijk energietechnisch ingenieursbureauPionier op gebied van Energie Prestatie Adviezen (sinds 2000)Opgericht in Enschede in 1999Werkzaam in heel Nederland

WoningbouwWoningbouwcorporaties (80.000 woningen)Gemeentelijke trajecten Particulieren

UtiliteitRijksgebouwendienstGemeentesVastgoedbeheerdersZorginstellingenOnderwijsinstellingen

3

Inhoud Presentatie1. Lay-Out Nieuwe Energielabel2. Aanpassingen Opnamemethodiek ISSO 82-13. BRL 9500–01 Versie 20104. WoningWaarderingStelsel en het Energielabel5. Mutatiebeheer

Overweging: Nieuwe of oude Energielabel?

4

1: Het nieuwe Energielabel

Aangepaste Lay-Out

(Sub) Type vermelding

Standaard Energieverbruik in kWh, m3 gas en GJ

5

Het Nieuwe Energielabel (2)

Toelichting standaardmaatregelen

Energie-Index

6

2: Aanpassingen OpnamemethodiekVernieuwde ISSO publicatie 82-1 Energielabels voor Woningen:

Stappenplan:

1) Verwarmde zone2) Woningkenmerken

(Type en gebruiksoppervlakte)3) Thermische Schil4) Installatie

7

Stap 1: Verwarmde Zone

Altijd: WoonkamersSlaapkamersKeukensBijkeukensToilettenBadkamersMeterkastenHallenOverlopenOp gangen van bovenwoningen

Beslisschema’s voor:• Serre en balkon• Zolder en overige ruimten

8

Stap 2a: WoningkenmerkenType Woning

#M11 Rijwoning tussen Rijwoning hoek

Galerijwoning Portiekwoning

Overig flat 2-onder-1 kap

#M12 Tussenwoning op een tussenverdieping

Tussenwoning op de onderste bouwlaag

Tussenwoning onder het dak

Hoekwoning op een tussenverdieping

Hoekwoning op de onderste bouwlaag

Hoekwoning onder het dak

Tussenwoning onder het dak en op de onderste bouwlaag

Hoekwoning onder het dak en op de onderste bouwlaag

Vrijstaande woning

Maisonnette

Onzelfstandige woonruimten

Aantal wooneenheden

Type woning:

Subtype woning (alleen voor meergezins woningen):

9

Stap 2b: Woningkenmerken

Gebruiksoppervlakte

Aanpassingen bij :• Bergingen• Onverwarmde bijkeukens• Geisoleerde garages, • Zolders• Et cetera

10

Stap 3: Thermische Schil

Isolatiedikte uitgebreid tot 23 cm(was 16 cm)

Rieten daken

Reflecterende vloer folies

Bodemisolatie en vloerisolatie

U-waarde ramen afgestemd op NEN-normen (o.a. Tripple-glas)

11

Stap 4: Installatie

Decentrale ventilatie

Tapwater uitbreiden met warmtelevering derden

Onderscheid HRww en geen HRww

HRE toestel

Douche water WTW

Herwaardering zonneboilers, zonnekeurlabel

12

Database GGV/GKV

Vergelijkbaar met EPC-berekening

Database tbv o.a. innovaties:

- Gecontroleerde KwaliteitsVerklaring- Gecontroleerde GelijkwaardigheidsVerklaring

Kwaliteitsverklaring: Op basis van een Norm of bijlage van een norm

Erkende kwaliteitsverklaring: Door de minister van VROM erkend (merkteken)

13

Database GGV/GKV (2)

Gelijkwaardigheidverklaring:

Schriftelijk bewijs alternatieve producten ≥ vergelijkbare wel gewaardeerde systemen/producten.

Voorwaarden: Eisen Bouwbesluit aan:- Veiligheid- bescherming van de gezondheid- Bruikbaarheid- energiezuinigheid en bescherming van het Milieu

Beoordeling door “College”:- Deskundige van de verschillende marktpartijen, CCvD

(KBI)en Normcommissie NEN- Beoordeeld verklaringen- Gecontroleerde GGV en GKV -> databank- Databank -> Website van ISSO

14

Bijzondere Situatie:Voor niet-zelfstandige woonruimten in woongebouwen moet van

het hele gebouw een label worden gemaakt.

Voorbeeld: niet zelfstandige studentenwoningen, Zorgwoningen, Begeleid wonen

Combinatiegebouwen:

Label per zelfstandige wooneenheid en één labelvoor alle niet zelfstandige wooneenheden

15

Revisie en Extra Data voor Nieuwe Energielabel

…in grote lijnen…- Controle Types en Subtypes- Definitie Zolder- Definitie Thermische schil- Aanpassen gebruiksoppervlakte - Aanpassen Installaties o.a.:

- HRww- Decentrale WTW- Hre

- Aanpassen constructies en beglazing

Helaas niet gratis

16

Gevolgen Revisie Energielabel

• Verschil Oude en Nieuwe EnergieIndex: -0,024 per VHE (Beter)• Verschil in CO2-uitstoot klein, • Uitzondering externe warmteopwekking => Toename CO2 uitstoot

17

3: BRL 9500 – 01 Versie 2010Belangrijkste aanpassingen:

• Vanaf 1 januari 2010 alleen nieuwe labels afmelden• Geschillencommissie• Scherpere eisen inzake opname van het gebouw• Aanvullende of strengere voorwaarden voor (het onderhoud van)

het kwaliteitsysteem;• Meer bepalingen over de controle en sanctionering door

certificerende instellingen;• Integratie eerdere wijzigingen en aanvullingen:

- het opnemen diploma eisen EPA-opnemer;- het opnemen van diploma eisen EPA-adviseur.- het opnemen van een format voor de rapportage aan de

opdrachtgever

18

BRL 9500 – 01 Versie 2010 (2)Toelichting enkele onderdelen:

Gebouwopname (Vanaf 1-1-2010): “Een EPA-adviseur of EPA-opnemer gaat ter plaatse, ook in de woning,

na of de uiteindelijk ter beschikking komende informatie voldoende basis vormt om een energielabel te kunnen opstellen dat is gebaseerd op de werkelijk bestaande situatie“

“Dit betekent dat voor een woning geen energielabel kan worden afgegeven zonder dat de EPA-adviseur of EPA-opnemer de woning heeft betreden”

Formeel: Bij (nieuw) label elke woning 1 op 1 bezoekenInterpretatie: Zie volgende Sheet

19

BRL 9500 – 01 Versie 2010 (3)

Interpretatie wordt momenteel voorgesteld door Certificerende Instanties:

Op basis van gegevens klant bij:- Geen wijzigingen- Vervangen van ketel- Doorvoeren energiemaatregelen (mits opdrachtgever documentatie

aanlevert en maatregel is opgenomen in database: ) (http://www.isso.nl/diensten/downloads/databank-gecontroleerde-kwaliteit-verklaringen/)

Gediplomeerde inspectie bij:- Niet eerder afgemelde woningen (o.a. Nieuwbouw, Prelabels)- Alle andere gevallen

20

BRL 9500 – 01 Versie 2010 (4)Toelichting enkele onderdelen (vervolg):

Onafhankelijkheid:Een Certificaathouder mag niet afwijken van de werkwijze (ISSO 82)

- Ook niet als de opdrachtgever dat wenst - Ook niet als de certificaathouder denkt dat afwijken in het

belang kan zijn van de opdrachtgever.

Doel: reproduceerbaarheid Energielabels

Competentie:Certificaathouder moet kunnen beoordelen of de informatie een

medewerker (van CH of eigenaar) betrouwbaar is, gelet op de aard van de informatie en de bekwaamheid van de medewerker.

21

4: Energielabels en het WoningWaarderingsStelsel

• Vanaf 1 juli 2010 vervangt het Energielabel de WWS-punten voor installaties en warmte-isolatie

• “Het energielabel geeft een betere indicatie van de energieprestatie van een woning en biedt de mogelijkheid ook nieuwe energiebesparende technieken te waarderen”

• Overgangsmaatregelen: – Geen Energielabel => op basis van bouwjaar– Huurbevriezing in plaats van verlaging (voor zittende

huurders)

22

Energielabels en het woningwaarderingsstelsel (2)Waardering energielabels per 1 juli 2010 Gemiddeld aantal WWS-punten voor

energie naar label

• Gemiddeld Label in NL: D (EI=1,86)• Toename punten in WWS: EG = +1,2 MG = + 1,7• Gemiddeld in Oosten van NL: 4,5 tot 6 punten

Energielabel Eengezins-woning

Meergezins-woning

Label A++ 44 punten 40 punten

Label A+ 40 punten 36 punten

Label A 36 punten 32 punten

Label B 32 punten 28 punten

Label C 22 punten 15 punten

Label D 14 punten 11 punten

Label E 8 punten 5 punten

Label F 4 punten 1 punt

Label G 0 punten 0 punten

 EnergielabelEensgezins-woningen

Meergezins-woningen

A 15,9 14

B 15,9 12,3

C 14,4 10,9

D 12,8 9,3

E 12,3 8,8

F 11,2 7,6

G 6,6 5,2

gemiddeld 12,2 8,4

23

5: Mutatiebeheer en de nieuwe ISSO 82-1 en BRL 9500

- Vanaf 1 januari 2010: alleen afmelden Nieuwe Energielabels

- Als label wijzigt: extra data noodzakelijk- Bij Nieuwe Energielabel: extra data controleren bij mutatie- Documentering van uitgevoerde maatregelen bij energiemaatregelen- Gebruik maken van Database met GKV en GGV- Controle op kwaliteit van inspectie door Mutatie-Inspecteurs door CH

(Steekproeven) en CI (Externe controle) (zie volgende sheet)

24

• Energielabels zijn o.a. opgesteld op basis van WWS:- Diversiteit Isolatie en beglazing- Diversiteit en Type Installatie (CV en WW)

• De kwaliteit van data in WWS is echter in de praktijk wisselend:- Verbeteringen door huurder- Niet verwerken van verbeteringen in WWS (GO, VK en individueel)- In het verleden onzorgvuldige opnames bij Mutatie

• Een onafhankelijke partij (Certificerende Instantie) controleert of een Certificaat Houder zich houdt aan de eisen zoals die zijn opgesteld in de BRL 9500 deel 01 en de bijbehorende ISSO publicatie 82-1, ook de kwaliteit van (een deel van) de Mutatie-inspectie.

Mutatiebeheer en de nieuwe ISSO 82-1 en BRL 9500 (2)

25

Nieuwe Of Oude Labels?

Waarom nieuwe Energielabels en dus de data reviseren?• Uniformiteit in gegevens in de database, resultaten uit rekensoftware en

Lay-Out Energielabels• Geen (kostbare) kleinschalige extra werkzaamheden bij mutatiebeheer of

energetische wijzigingen• Uitgebreidere Energielabels voor huurders• Aansluiting met communicatiemiddelen en doelstellingen overheden• Nieuwe label geeft kleine verschuiving in Index• Effect innovatieve maatregelen en Zonne-energie op waarde geschat• EnergielabelData zal WWS-data als uitgangspunt voor Energiebeleid

vervangen