10 jaar Jacques de Leeuwprijs

Voorwoord Rien van Vleuten

Interview Jacques de Leeuw

Andreas van Zoelen

Jennifer van Brenk

Floor Jansen

Hendrik Lebon

Jurriaan Dekker

Leen Braspenning

Tim Breukers

Mark Reijnen

Joke van den Kerkhof

Roger Linnemann

Marleen Hartjes

Willem van der Krabben

Laura de Vos

Joosje Jochems

Angela de Weijer

Overzicht genomineerden

InhOudsOpgaVe

2 0 0 2 | 10

4

2 0 0 6 | 26

2 0 0 8 | 42

2 0 1 0 | 58

2 0 0 3 | 14

6

2 0 0 7 | 30

2 0 0 9 | 46

2 0 1 1 | 62

2 0 0 4 | 18

2 0 0 7 | 34

2 0 0 9 | 50

2 0 1 1 | 66

70

2 0 0 5 | 22

2 0 0 8 | 38

2 0 1 0 | 54

5

Bij het woord talent ontkom ik niet aan de gedachte van de parabel. Alleen degene die met zijn talenten aan de slag ging werd uiteindelijk beloond.

De wereld heeft behoefte aan talent; vooruitgang

wordt geboekt door de inzet van talent. Dat is overal

zo maar juist in de kunst bijzonder zichtbaar. Talent is

iets dat je gegeven is, dat hoort bij je als persoon maar

het wordt pas zichtbaar als je er iets mee doet. Jonge

mensen die in de kunsten worden opgeleid werken

aan het zichtbaar maken van hun talent. Dat begint al

bij de auditie die ze doen om de opleiding te kunnen

aanvangen. Daarna oefenen ze dag aan dag om van

hun talent een professie te maken. Eenmaal begonnen

ben je er nooit meer mee klaar. Een diploma is in die

zin slechts een bewijs dat je in staat bent jezelf voort-

durend te blijven ontwikkelen. Alleen degene die dat

doen kunnen zich met recht professional noemen.

Het stimuleren van talentontwikkeling is feitelijk de

opdracht van elke school of opleiding. Stimuleren doe

je vooral door ruimte te geven en mogelijkheden te

creëren; tijdens de opleiding maar ook daarna. De

brug van opleiding naar werk in de kunsten heeft met

de bezuinigingen op het cultuurbudget lelijke schade

opgelopen. Jong startende kunstenaars zijn kind van

de rekening. Juist daarom is het belangrijk dat er men-

sen en organisaties zijn die over de brug komen om

een steun in de rug te geven aan jong talent om een

start te kunnen maken. De prijzen die de Stichting Jac-

ques de Leeuw nu al tien jaar ter beschikking stelt aan

Talentvolle starters zijn een prachtig voorbeeld van

hoe dat werkt. Prijswinnaars zijn stuk voor stuk mooi

op de rit gezet. En met de winnaars genomineerden

en vele anderen die zich door de prijs gestimuleerd

hebben gevoeld. Daarmee is een weg gebaand die na-

volging verdient.

Bij dit jubileum past een woord van dank aan de

Stichting Jacques de Leeuw, speciaal aan mevrouw en

mijnheer de Leeuw, de mede initiatiefnemers van de

Rotaryclub Tilburg Oost en Theaters Tilburg. Maar ook

al degene die de praktische uitvoering van de prijs-

toekenningen mogelijk hebben gemaakt; juryleden,

projectmedewerkers en medewerkers van Fontys Ho-

geschool voor de Kunsten worden van harte bedankt.

Alles heeft zijn prijs; talent verdient het.

Rien van der VleutenAlgemeen directeur

Fontys Hogechool voor de Kunsten

TIEN JAAR JaCQues de LeeuW pRIJs

6

‘vir audax vir beatus est’ de stoutmoedige leeft gelukkig

Een interview met Jacques de Leeuw

7

DE MENS HEEFT ZIJN E IGEN OPTIMISME IN DE HAND Het eerste lustrum voor de Jacques de Leeuw Prijs is een feit: 15 winnaars in 10 jaar! Vernoemd naar

en gefinancierd door de oprichter en eigenaar van uitgeversconcern Audax: mediamagnaat Jacques

de Leeuw (1933). Een self-made man die bij de keuze van wat hij sponsort zijn emoties laat spreken.

Fontys Hogeschool voor de Kunsten draagt hij een warm hart toe, omdat het gebouw exact grenst aan

zijn geboortehuis in Tilburg. En het graf van Peerke Donders in een houten kerk in Suriname, heeft

hij in ere laten herstellen omdat zijn moeder fan van Peerke was. Zo ging het ook met het beeld van

Bisschop Bekkers, waarvoor zijn moeder veel bewondering had. En dan is er natuurlijk de jaarlijkse AKO

Literatuurprijs, die hij met zijn Stichting Jacques de Leeuw financiert, zonder de genomineerde boeken

ooit te lezen - de keten van ruim 100 AKO-winkels is van Audax. Een man die zich met optimisme

tooit, omdat ‘je met blijheid veel kunt verdragen’, maar die overstapt op zwart-wit denken als een

reorganisatie harde beslissingen vraagt.

Het had niet veel gescheeld of mediamagnaat

Jacques de Leeuw (1933), oprichter van Audax, had

zijn leven nooit gewijd aan kranten en tijdschriften

maar aan sportscholen en krachthonken. Toen hij

rond zijn twintigste voor de eerste keer gebrouilleerd

raakte met zijn vader, Huub de Leeuw (1907-1989),

besloot hij niet meer voor diens distributiebedrijf en

uitgeverij te werken, maar voor zichzelf te beginnen.

Als fanatieke wielrenner dacht De Leeuw aan zijn

bij elkaar gesprokkelde uurtjes tussen 5 en 7 uur ’s

ochtends, waarop hij aan gewichtheffen deed. En

aan zijn � etsende vrienden die graag bij hem thuis

even aan de halters hingen. ‘Ik ben een sportschool

begonnen, een van de eerste in het land. Als ik had

doorgezet, zou ik nu vast een keten van zo’n 300,

400 scholen hebben gehad.’ glimlacht De Leeuw in

zijn rijk gedecoreerde villa Le Blaireau in Loon op

Zand. Zijn stevige omvang verraadt al lang geen

haltergebruik meer.

Het werd geen � tnessketen, maar, na een verzoening

met zijn vader, een mediaconcern gevestigd in Gilze

8

(Brabant), genaamd Audax, het Latijnse woord

voor durf en lef. ‘Vir audax vir beatus est’ (de

stoutmoedige leeft gelukkig) is de huisspreuk van

het bedrijf dat De Leeuw oprichtte in 1958, zelf

amper 25 jaar oud. ‘Een mens moet durven en een

onderneming ook. Ten opzichte van de heersende

zakelijke mores moet je als bedrijf altijd iets slimmer

en revolutionairder proberen te zijn.’

Datzelfde ziet De Leeuw als zijn persoonlijke

levensmotto: ‘Als je ondeugend bent, kun je

gelukkiger leven.’ En hij verhaalt over een verzinsel

dat hij zelf onbewust de wereld in hielp, toen hij op

een cruciaal moment voor Audax een grote Duitse

order probeerde binnen te halen. ‘Ik leidde Duitse

potentiële partners rond over de Loonse en Drunense

duinen. In een huifkar, mooie juffrouw op de bok en

een worstenbroodje onderweg. Ik wees voortdurend

links en rechts naar de zandvlakten. Bleek ik later

in Duitsland als volledig kredietwaardig te boek

te staan. Die Duitsers dachten dat al die landerijen

van mij waren. Natuurlijk heb ik dat niet meer

rechtgezet. Het heeft mij veel orders opgeleverd.’

Zijn roots liggen letterlijk bij FontysIn vijftig jaar groeide Audax uit tot een bedrijf

met vier vestigingen, 1200 mensen in dienst (op

het hoogtepunt 1400), een omzet in 2010 van

bijna 400 miljoen euro en een keten van ruim 100

AKO-winkels verspreid door het land. Eind oktober

nam De Leeuw eindelijk de� nitief afscheid van

zijn Audax. Tien jaar geleden had hij al formeel

de bestuursvoorzittershamer overgedragen, maar

kreeg met zijn opvolger zo veel aanvaringen over

de toekomst van Audax – De Leeuw wilde afslanking

en verjonging – dat hij in 2009 wederom het roer

in eigen hand nam. ‘Hoewel het kapitalisme altijd

sociaal moet zijn en een bedrijf winst moet maken én

goed moet zijn voor zijn medewerkers kan ik als het

er op aankomt harde beslissingen nemen en zwart-

wit denken. Soms dwingen tijden je tot afslanken en

verjongen.’ Twee weken geleden gaf hij het stokje

over aan Eric Willems.

De keuze om met zijn Stichting Jacques de Leeuw

jaarlijks twee prijzen van € 10.000 ter beschikking te

stellen voor toptalent dat afstudeert aan de Fontys

Hogeschool voor de Kunsten – en de genomineerden

ook nog een envelop toe te stoppen – is ingegeven

door een toevalligheid: ‘Mijn geboortehuis grenst

exact aan de achteruitgang van het Fontysgebouw

in Tilburg. Ik heb dus iets met die plek. Daar liggen

mijn roots’.

Maar De Leeuw vindt het ook belangrijk dat talent in

de kunsten, dat volgens hem helemaal op zichzelf en

zijn eigen originaliteit is aangewezen, een steuntje

in de rug krijgt. ‘Ik hoop dat ze hierdoor zelf aan de

slag gaan. Al mijn voorouders waren zelfstandige

ondernemers. Dat gun ik deze studenten ook.’

De afweging of hij wel of geen geld geeft met

zijn stichting, neemt De Leeuw altijd intuïtief en

emotioneel. Zo � nancierde hij een beeld van Bisschop

Bekkers, omdat zijn moeder veel bewondering voor

hem had: ‘Ik vond na haar dood een zwart kistje

met haar brieven, waaruit bleek dat zijn moeder al

voor de oorlog correspondeerde met Suriname over

Peerke Donders’. Daarom betaalde hij het herstel van

het graf van Peerke Donders, in een houten kerk in

Suriname, omdat zijn moeder fan van Peerke was. ‘Ik

vond hem een voorbeeld hoe je als herder tussen de

mensen moet staan.’

De AKO Literatuurprijs sponsort hij al jaren, zonder

zelf de boeken te lezen. ‘Daar heb ik toch een jury

voor?’. En de echte Karel Appel, die in de entree

van zijn villa hangt, kocht hij ook, vanwege het

jaartal 1958 waarin het is geschilderd, het jaar van

oprichting van Audax.

9

Spartaanse opleidingDe Leeuw heeft zelf alleen de ULO Handel gevolgd

en diverse cursussen psycholoie en bezit daarnaast

een aangeboren zakelijk instinct. ‘Ik straal uit dat als

je met mij praat, het in orde komt.’ Zo bedacht hij op

zijn zeventiende de oerversie van de leesmap, die later

bij Audax tot een succesformule zou leiden. Op zijn

dertiende ging hij al mee met zijn vader – eigenaar

van een distributiebedrijf – om hem wakker te houden

achter het stuur. Ze reden ’s nachts van Brabant naar

België om kranten op te halen voor de verspreiding.

De jonge De Leeuw ging zelf nog op de � ets verder.

Om de lectuur op stations, bij tramhaltes en bij sport-

evenementen aan de man te brengen. ‘Ik heb een

grote liefde voor print en snelheid. Dan ging ik zelf

sprinten – ik was niet zo stuurvast – en stond met be-

zwete kop of bebloede armen vervolgens het laatste

nieuws te verkopen. Kapotte � ets in de andere hand

om emotie op te wekken. Ik heb zelfs leren standwer-

ken om sentiment in te zetten om kranten te verkopen.’

Van zijn vader, met wie hij regelmatig in de clinch lag,

kreeg hij een Spartaanse opleiding: werken tot je erbij

neervalt en een race� ets moest hij zelf bij elkaar ver-

dienen. Voor de werknemers van Audax organiseerde

hij wel regelmatig een feestje. ‘Mensen moeten zich

ook even bevrijden van hun sores. Bovendien creëert

zo’n evenement een sterke bedrijfsgeest: je krijgt daar-

mee veel voor elkaar bij medewerkers.’

Wie De Leeuw hoort praten, verneemt nauwelijks

een spoortje pijn of rancune. ‘Met blijheid kun je veel

verdragen. Ik heb al 30 jaar diabetes en de ziekte van

Crohn al 45 jaar. Dat is niet gemakkelijk. En natuurlijk

heb ik fouten gemaakt in mijn leven. Mijn eigen

domme schuld denk ik dan. Als mensen boos op mij

zijn of ruzie met mij maken, zeg ik tegen mezelf: die

man heeft er recht op mij uit te dagen. Dat stimuleert

mij om er een oplossing voor te vinden. Een mens

heeft zijn eigen optimisme in de hand.’

Een self-made-man

zonder opleiding maar

met een miljoenenbedrijf,

sponsort graag toptalent

in de kunsten ‘omdat

dit talent volledig op

zichzelf is aangewezen’.

10

“Zonder bassist ben je nergens”

andreas van Zoelen saxofonist, hoofdvakdocent saxofoon en dirigent

Winnaar Jacques de Leeuw Prijs 2002

11

E E R H E R S T E L VOOR DE MOEDER ALLER SAXEN Hij begon op gitaar, maar verruilde deze voor de saxofoon.

En toen hij eenmaal de corpulente sound ontdekte van de

bassaxofoon, was hij verkocht voor deze moeder der saxen

die door velen wordt veronachtzaamt. Het maakt Andreas

van Zoelen tot een veelgevraagd solist in ensembles en

orkesten over de hele wereld. Daarbij klopt zijn muzikale

hart ook sterk voor het kunstvakonderwijs. Studenten

laat hij het graag visualiseren: stel jezelf voor op dat

podium. Wat moet je nog doen om daar te komen en wie

heb je daarbij nodig? ‘Anders blijft een idee amorf.’

“Iedereen zou zich ’s ochtends moeten afvragen:

als ik geen geld zou verdienen met wat ik nu doe,

zou ik dan nog hetzelfde doen? Ik kan die vraag

volmondig met ‘ja’ beantwoorden – al is dit geen

open brief aan Fontys om mijn salaris te halveren.

Mijn carrière voelt als een groot avontuur. Ik begon

in mijn tienerjaren als gitarist, samen met mijn broer

Joachim. Eind jaren negentig verschoof mijn aandacht

weer naar de saxofoon. Ik viel vervolgens volledig voor

de bassaxofoon. Misschien zit het wel in de familie.

Mijn vader speelde basmondharmonica. En mijn broer

bouwt zijn eigen elektrische basgitaren. Het is zo gek

dat de bassaxofoon, de moeder aller saxen, langzaam

uit beeld is verdwenen. Ik probeer haar weer in ere

te herstellen. De mogelijkheden zijn eindeloos, maar

de moeilijkheden zijn navenant. Het instrument

klinkt zo stevig, mooi en corpulent. Het is ook een

machtig instrument. Letterlijk. Als bassist heb je veel

macht, je speelt de bastonen, bepaalt het tempo en

de cadans. Natuurlijk kan de bassist ook dienend zijn,

maar zonder bassist ben je nergens. Ik probeer al haar

mogelijkheden te benutten. Het was prettig dat ze me

op school steunden in mijn tamelijk ongebruikelijke

carrièremove van saxofoon naar bassaxofoon. Jean

Pennings benadrukte dat het belangrijk was mijn

eigen weg te gaan, met alle risico’s van dien. Ik speel

nu bassax in bijna al het wereldrepertoire maar ook

in nieuwe muziek. Dat is echt een ontdekkingstocht.

En er zijn ook werken speciaal voor mij en mijn

instrument gecreëerd. Zo’n 130 werken zijn al aan mij

opgedragen, als pionier op de bassaxofoon. Daar ben

ik trots op. Maar dat betekent ook dat je de kansen

die je ziet of vermoed goed moet benutten. Niet het

geijkte pad volgen en repertoire spelen dat iedereen

speelt, maar de avontuurlijke niches opzoeken.

Natuurlijk zijn het nu moeilijke tijden om een carrière in

de kunst, in welke vorm dan ook, op te starten. Aan de

andere kant houd ik studenten ook altijd voor dat het

steeds legere canvas ook door hen opnieuw kan worden

ingevuld. Dat is in ieder geval een perspectief waar ik

zelf erg enthousiast van raak. Prefereer het avontuur

boven veiligheid. En laat je helpen waar mogelijk.

Zelf werk ik momenteel onder andere aan De

Nederlandse Saxofoon, 1839 tot heden, een boek

waarmee ik de geschiedenis en de ontwikkeling van de

‘klassieke’ saxofoon in Nederland aan het licht hoop

te brengen. Daarnaast dirigeer ik graag en schrijf ik

zelf composities, die inmiddels in Amerika, Thailand,

Spanje, Portugal en Suriname worden uitgevoerd. Aan

componeren ben ik als autodidact begonnen en heb

later lessen gevolgd bij Alexandre Hrisanide en Jan van

Dijk. Hij is sinds jaren een belangrijke vriend, leraar en

mentor voor mij. Ik gun iedere student zo iemand.”

FOTO MARK VAN VUGT

andreas van Zoelen

12

Curriculum Vitae

Andreas van Zoelen (1979, Tilburg), opgegroeid in een muzikale familie, met een basmondharmonicaspelende vader op slagwerk en een zingende moeder. Met broer Joachim – nu elektrisch basgitarist en bouwer van eigen instrumenten – speelde hij vroeger in een rockband: Sindarin

Opleiding1998 - 2002 Saxofoon Brabants Conservatorium onder andere bij Jean Pennings (met onderscheiding) en directie bij Jan Cober

Optredens1999 Solist bij het Consortium Musicum Divertimento (tournee

door Frankrijk)

2000 Solist bij het Euregio Jeugd Orkest.

Ook solist bij het orkest van het Badische Staatstheater in Karlsruhe, Duitsland, en Magogo Kamerorkest.

Als bassaxofonist verbonden aan het Duits/Zwitserse Raschèr saxofoon Ensemble. Speelde nagenoeg alle grote symfonische solo’s bij orkesten als het Beethoven Orchester in Bonn,

het Brandenburgs Staats Symfonieorkest, het Noord Nederlands Orkest Groningen, het Limburgs Symfonie Orkest onder chef Ed Spanjaard en de Berliner Philharmoniker onder Sir Simon Rattle.

Docentschap2006 - heden Hoofdvakdocent saxofoon Fontys Conservatorium

1999 - heden Docent Factorium Tilburg

NevenactiviteitenLandelijk examinator Kunstfactor Utrecht

Prijs2002 Jacques de Leeuw Prijs Categorie Uitvoerend

2000 Finalist Jur Naessens Muziekprijs Amsterdam voor nieuwe muziek

1996 Aanmoedigingsprijs Concours voor Jong Muziek Talent

www.vanzoelen.eu

WAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb van de prijs een bassaxofoon gekocht. Na een

lang traject van kennismaking en onderhandeling sloot

ik een contact met de Duitse fabrikant Keilwerth, die

een bas voor mij heeft gebouwd, in het kader van een

endorsement. Zonder dat contract zou het instrument

vele malen duurder zijn geweest. Zo kwamen twee

dingen bijzonder mooi bij elkaar. Die bas is de rode

draad in mijn muzikale bestaan; we hebben samen al

veel mooie dingen meegemaakt.“

WIE IS JE VOORBEELD?“Ik ben veel dank verschuldigd aan mijn docent

Jean Pennings. En buiten het conservatorium: de

familie Raschèr in Basel en hun saxofoonkwartet. Zo

inspirerend dat zij mij onder hun vleugels namen. Een

zeer respectabele maar ook leerzame omgeving.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Ik ben een gelukkig mens.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Plato wist het al: ‘Muziek en ritme vinden hun weg tot

in de geheime plaatsen van de ziel.’ Hoe kan het dat

muziek, cultuur in brede zin zelfs, zo met voeten wordt

getreden in dit politieke klimaat? En men onderschat

de gevolgen van de huidige kaalslag wat betreft het

sociaal-maatschappelijke belang van de amateurkunst.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Werk hard, luister naar je hart en communiceer met

je omgeving. Blijf in dialoog over wat je wilt en welk

gereedschap je daarvoor nodig hebt. En visualiseer. Ik

laat studenten twee maal per maand naar een concert

gaan en dan vraag ik: wat heb je gezien en kun je je

voorstellen dat jij daar op die plek staat? Nee? Waarom

niet? Dan moet je daar nog aan werken. Visualiseer,

anders blijft een idee amorf.”

“ Das Konzert für Sopran-Saxophon

ist eine reizvolle Klangstudie

mit engmaschig sich reibenden

Dissonanzen, leuchtenden

Klangwolken und pulsierenden

Tutti, worin auch schön gleitende

Tangomelodien ihren Platz hatten.“ De Heidelberger Tageszeitung over een

compositie van Andreas van Zoelen

13

14

Jennifer van Brenk Zangeres/actrice/dramatische sopraan


Jennifer van Brenk

15

T R O U W A A N J E Z E L F EN AAN DE MUSICAL Vanaf haar afstuderen heeft ze nog geen dag zonder werk gezeten. Ze speelde prachtige vrouwenrollen

in musicals als Kruimeltje, Mary Poppins en Ciske de Rat. En ze heeft inmiddels een eigen fansite. Maar

de droom van Jennifer van Brenk is het maken van eigen, kwalitatief hoogstaande musicals, naar Engels

voorbeeld. ‘Een musical kan daardoor net zoveel impact hebben als een highbrow toneelstuk.’

“Het is grappig dat ik zelfs een eigen fanclub heb. Dat

hoort bij het vak: je bent onderdeel van een groter

geheel, de showbizz. En dan hoort dit erbij. Het is ook

een compliment dat mensen de moeite nemen om zo’n

site in de lucht te houden. Bovendien zit daar natuurlijk

ook trouw musicalpubliek. Zij komen misschien vooral

af op mijn rollen in grote, bekende musicals. Ik ben blij

dat ik tot nu toe al zo veel inspirerende personages

kon zingen en dansen. Maar ik zal altijd tijd nemen om

ook zelf kleinschalig muziektheater te ontwikkelen.

Langzaam wil ik dan de overstap wagen naar het

maken van nieuwe musicals. Daar valt volgens mij nog

veel winst te behalen. Als ik zie met welk ambacht en

aandacht in Engeland musicals worden gemaakt door

grote namen, dan kan Nederland daar nog veel van

leren. Daar vinden acteurs het even eervol om in een

musical te staan als in een repertoirestuk.

Londen is voor mij wel het referentiekader. Ik ga

minimaal een week per jaar naar West-End om mij op

te laden. Daar doe ik veel inspiratie op.

Van de prijs heb ik ook een muziektheaterstuk naar

Nederland kunnen halen. Ik heb zelf iemand gevraagd

het te regisseren. Van het netwerk dat ik daarmee heb

opgebouwd heb ik nu nog pro� jt.

Ik zou alle studenten van de musicalrichting willen

aanraden niet te vroeg van school te gaan, ook al

trekken producenten aan je. Je moet zorgen dat je

veel gereedschap hebt, dat je je stem goed ontwikkelt

en gebruikt, dat je monologen in huis hebt. Een zo

breed mogelijke basis is belangrijk. Zodat ze je niet

omver krijgen. Als je te vroeg meedoet aan een

talentenjacht op televisie, loop je op je toekomst

vooruit. Volgend jaar staan daar weer nieuwe

talenten. Neem de tijd om je talent te ontwikkelen.

Het is tenslotte maar vier jaar.

Ik zelf heb het ontdekt in mijn tienerjaren. Ik kom

niet echt uit een muzikale familie. Maar mijn ouders

namen mij op mijn vijftiende mee naar de musical

Miss Saigon en vanaf toen was ik helemaal verkocht.

Ik heb de cd grijs gedraaid. Op mijn zeventiende

ben ik musicallessen gaan volgen bij de Factory in

Tilburg. Vanaf toen is het balletje gaan rollen. Met

de Jacques de Leeuw Prijs als bekroning van een rijke

opleiding. Het beeld staat in mijn huiskamer, op de

kast naast erfstukjes uit de familie. Vooral in het

zuiden kennen ze die prijs. Ik zal hem ook altijd op

mijn cv zetten.”

16

Jennifer van Brenk

“De jury roemt haar vaktechniek

die een grote belofte voor de

toekomst inhoudt en haar sterke

en opmerkelijke performance

in het theater en het gesprek.

De jury waardeert ook haar

zoeken naar avontuur en grote

vindingrijkheid in tekst en

muziek. Prijzenswaardig is Van

Brenks goede balans in het maken

van contact naar het publiek.” Juryrapport Jacques de Leeuw Prijs

WAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Tijdens mijn laatste jaar aan het conservatorium ging

Off-Broadway de musical The last Five Years in première.

Een prachtig muziektheaterstuk waarin twee mensen

hun liefdesrelatie van de afgelopen vijf jaar vertellen

en bezingen in grappige, ontroerende en soms pijnlijke

nummers. Het was mijn droom dit stuk op de planken

te krijgen in Nederland. Dankzij de Jacques de Leeuw

Prijs kon ik de rechten van het stuk kopen en de juiste

mensen aantrekken. In De Engelenbak in Amsterdam

mocht ik de Europese première van The last Five Years

spelen: een prachtige ervaring. Van het opgebouwde

netwerk pluk ik nog steeds de vruchten in mijn carrière.”

WIE IS JE VOORBEELD?“Eén persoon als voorbeeld heb ik niet. Wel is er een plek

die mij al jaren enorm inspireert. Vanaf mijn vijftiende

kom ik jaarlijks in Londen om daar de nieuwste (muziek)

theater voorstellingen te zien. En de manier waarop

dat daar gedaan wordt zou een voorbeeld moeten zijn

voor alle theatermakers. Regisseurs werken daar met net

zoveel passie aan een � lm of een toneelstuk als aan een

musical. Een musical kan daardoor net zoveel impact

hebben als een highbrow toneelstuk van bijvoorbeeld

Tennessee Williams. Zang en dans op een topniveau en

dit alles spelmatig fantastisch ingevuld.

Ik kan daar, ondanks dat ik dit werk zelf al bijna tien jaar

doe, nog steeds als een klein kind met open mond in de

zaal zitten en me totaal laten overdonderen door wat er

die avond gebeurt.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Het glas is altijd halfvol.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Kunst helpt je smaak beter te ontwikkelen. En door die

smaak helder te krijgen, wordt je identiteit alleen maar

sterker. Daarom is het belangrijk om kinderen op jonge

leeftijd al met kunst in aanraking te brengen, zodat ze

eerder een helder beeld kunnen ontwikkelen van wat

zij mooi en niet mooi vinden. Helaas gebeurt dit in

Nederland nog veel te weinig, in vergelijking met andere

landen in Europa. Cultivering zorgt voor open-mindness

en dit zorgt voor tolerantie in een samenleving. Als

acteurs kunnen we meehelpen aan inspiratie voor het

ontwikkelen van een verdraagzamere samenleving.

Jammer dat er de laatste tijd zo enorm wordt bezuinigd

op cultuur.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Blijf trouw aan jezelf. Er wordt veel nuttige informatie

in je gepompt tijdens een kunstvakopleiding, maar verlies

daardoor nooit uit het oog waarom jij in eerste instantie

eraan begonnen bent. Blijf je onderscheiden van de rest

en vaar je eigen koers. Spannend en eng maar alleen op

die manier zul je die plek vinden in de theaterwereld

waar je echt thuis hoort. En zorg dat je niet te vroeg van

school gaat, ook al trekken ze aan je. Het is belangrijk

dat je veel in huis hebt, zodat ze je niet omver krijgen.”

17

Curriculum Vitae

Jennifer van Brenk (1980, Den Bosch), opgegroeid als enig kind in een gezin met een vader die uitvoerder en calculator is in de bouw en een moeder werkzaam als medisch codeur in een ziekenhuis.

Opleiding1998 - 2001 MusicAllFactory, richting Muziektheater

1999 - 2003 Brabants Conservatorium Tilburg richting Muziektheater

Dramalessen Carline Brouwer, Anita Uitdehaag en workshops o.a. Maya Hakvoort, Brigitte Odett, Linda Lepomme, Koen van Dijk

Zanglessen Edward Hoepelman, Kees Taal

Danslessen Agaath Verspeten, Dick Swanborn (Jazz), Caroline Neyendorff (Klassiek)

PodiumervaringSpeelde (hoofd)rollen in Kruimeltje, Mary Poppins, Ciske de Rat,

De Deadline, Hera, Beauty and the Beast, The Last 5 Years, Romeo & Julia, Into the Woods, Rent en Der Jasager

Televisie-ervaring2010 Juffrouw Jacobs in De Avonturen van Kruimeltje

2005 Oudejaarsloterij Show met het ensemble van Beauty and the Beast

Prijs2003 Jacques de Leeuw Prijs

2009 Nominatie John Kraaykamp Musical Awards 2009 voor Beste Vrouwelijke Bijrol in een Kleine Musical

www.rep.nu/kruimeltjewww.anke-taverne.nl/jennifervanbrenkwww.jennifervanbrenk.clubs.nlwww.imdb.com/jennifervanbrenk

Floor JansenZangeres

“ Ik ben muzikant in hart en nieren en heb jarenlang doorgeraasd. Zeven dagen per week. Twaalf jaar lang”


18

VIJF VRAGEN AAN FLOORWAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Eerst heb ik het veilig op een bankrekening gezet.

Ik kon goed leven van mijn band After Forever en

het lesgeven. Toen After Forever stopte, heb ik het

prijzengeld ingezet om een doorstart te maken met

een nieuwe metalband. Ook was het een buffer toen de

� nanciële crisis het moeilijker maakte geld te verdienen.“

WIE IS JE VOORBEELD?“Een voorbeeld is een groot woord. Sommige artiesten

vind ik fantastisch. Voor anderen heb ik groot respect.

Wel zie ik vrouwen die hun vak als uitvoerend muzikant

combineren met een gezinsleven. Dat zou ik ook wel wil-

len, nu ik de dertig gepasseerd ben.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Pluk de dag! Geniet van het hier en nu. Althans:

proberen!”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Voor veel mensen is kunst een ontsnapping uit het

dagelijks leven. Gevoel en intuïtie mogen het even

overnemen van de ratio. Wij kunstenaars inspireren,

entertainen en emotioneren. Jammer dat de regering

ons een stel zweverige kunstneuzen vindt die hun eigen

boontjes maar moeten doppen. Alsof we ons plots als

superondernemers kunnen ontpoppen.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN - DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Weet wat jij wil! Laat je vormen door experts maar volg

te allen tijde je eigen pad. En leer genoeg over de zake-

lijke wereld om je staande te houden. Kunst is het mooi-

ste wat er is maar het blijft moeilijk ervan te leven. Hoe

meer je weet, hoe meer mensen je kent, hoe beter. Talent

is helaas niet de enige voorwaarde om het te maken.”

19

FOTO’S NI CONCEPT & DESIGN

DE TOL VAN ALSMAAR KNALLEN Op haar zestiende was ze al frontvrouw van een metalband. Twee jaar later behoorde Floor Jansen (1981) tot de eerste

lichting studenten van de Rockacademie. En nog tijdens haar opleiding stond ze met After Forever op Pinkpop en andere

grote festivals. Toen de band in 2009 stopte, haar relatie op de klippen liep en ze ook nog ergens anders moest gaan wonen,

probeerde ze met een nieuwe band een doorstart te maken: ReVamp. Wederom geprezen vanwege de leadzangeres. Maar

Jansen bleek zoveel roofbouw op haar lichaam te hebben gepleegd dat ze een burn out kreeg. ‘Alsmaar knallen, dat eist zijn

tol. Ik heb zo gruwelijk hard gewerkt en oefen zo graag mijn vak uit, dat ik nooit heb gedacht aan het stellen van grenzen. ’

“In metalmuziek zit zo veel dynamiek en dramatiek,

daarin kan ik echt mijn ei kwijt. Ik ben zelf helemaal

niet agressief, de scene is dat ook niet, die kent juist

een sterk groepsgevoel. Het brute zit in de muziek,

naast de melancholie die de nummers ook sterk

kleurt. Noem het geen gothic rock of sprookjesmetal,

daar gaan mijn haren recht van overeind staan.

Nederland heeft gewoon een sterke traditie in metal,

met geschoolde vrouwen als leadzangeressen. Ik zag

Anneke van Giersbergen optreden met The Gathering

en sta op mijn manier in die traditie. After Forever en

Within Temptation, met Sharon den Adel, brachten

niet lang na elkaar een album uit. In het begin was

het wel even wennen voor de mannen, zo jong als wij

waren. Sommigen reageerden seksistisch. Er zitten

altijd nog wel een paar idioten tussen maar het gros

neemt je serieus. Ze zien snel welk talent je hebt.

Als tiener ervoer ik het optreden met After Forever als een

warm bad. Dat is lang zo gebleven. Maar in 2009 was de

koek op. Mijn relatie liep op de klippen en ik moest ook

nog ergens anders gaan wonen. Alles wat ik kende en

waar ik van hield, was er niet meer. Toch wilde ik graag

een doorstart maken, met een nieuwe band, ReVamp.

Daar heb ik het prijzengeld mede voor gebruikt, om

apparatuur aan te schaffen, � ight cases, merchandise en

om bij mijn ouders thuis nieuwe studiofaciliteiten met

geïsoleerde wanden te creëren. Maar alsmaar knallen,

dat eist zijn tol. Ik heb zo gruwelijk hard gewerkt en

oefen zo graag mijn vak uit, dat ik nooit heb gedacht

aan het stellen van grenzen. Ik ben muzikant in hart

en nieren en heb jarenlang doorgeraasd. Zeven dagen

per week, twaalf jaar lang. En dan ben je als zangeres

ook nog manager, tourneeplanner en zangdocent. In de

haast alles te willen doen, vergat ik de druk van de ketel

te halen. Dat is te veel van het goede geweest. Mijn

lichaam riep stop. Een maand vrij plannen bleek lang

niet genoeg. We hebben met ReVamp buitenlandse

tournees moeten afzeggen. Dat doet pijn. Ik blijk een

persoonlijkheidsstructuur te hebben die gevoelig is

voor een burn out: ik ben ambitieus, perfectionistisch

en heb een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Daar zit

je dan thuis met al je talent. Dat is wel confronterend.

Ik leer nu dat je ervoor moet waken dat iedereen aan

je verdient behalve jezelf. Op de academie kunnen ze

je daarvoor niet waarschuwen. Dan kunnen ze je wel

voor alles bang maken. Gelukkig heb ik van mijn ouders

geleerd dat je moet waarderen wat je hebt en waar je

nu staat en dat je niet moet doemdenken. Ik ben nu

dertig, he b een nieuwe vriend en krijg ook behoefte

aan een eigen gezinsleven. Ik hoop dat het mij lukt

dit te combineren met een professioneel bestaan als

muzikant. Toekomstige studenten aan de Rockacademie

moeten zich niet laten verleiden door de illusie dat het

leven van een muzikant bestaat uit de hele dag muziek

maken. Dat is een fata morgana.’

Floor Jansen

20

Curriculum Vitae

Floor Jansen (1981, Goirle), opgegroeid in een gezin met een jonger zusje, een moeder en een vader die door Floor zijn gitaar weer pakte.

OPLEIDING1999-2004 Rockacademie Tilburg; speelt gitaar, piano en � uit

DOCENTSCHAP2003-heden Geeft particulier zanglessen

WERKERVARING1997-2009 Leadzangeres After Forever

2009 Leadzangeres ReVamp

GASTOPTREDENS1999-heden Bij bands als Ayreon, Within Temptation, Star One,

Mayan en Bertus Borgers

PRIJS2004 Jacques de Leeuw Prijs Categorie Uitvoerend

WWW.REVAMPMUSIC.COM

“Langgerekte composities, weelderige arran-

gementen, stoer gitaarwerk en angelieke

zang zijn de kenmerken van After Forever, dat

met de klassiek geschoolde zangeres Floor

Jansen, een zangeres met een buitengewoon

bereik, in huis heeft.”

Pinkpoprecensie over optreden After Forever in 2002

“Floor Jansen zingt op ReVamp de sterren

van de hemel en levert haar beste prestatie

tot nu toe. Zij brengt de nummers met veel

overtuiging en emotie. Op ReVamp laat Floor

zowel haar sopraanstem als (stoere) rock-

stem horen, wat voor de nodige dynamiek in

de nummers zorgt.”

Metalfan.nl over het eerste album van ReVamp (2010), de

opvolger van After Forever

21

22

Hendrik Lebondanser, acteur, zanger


23

“Ik had extra ogen nodig”

VIJF VRAGEN AAN HENDRIKWAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik doe er nog steeds iets mee: het is mijn constante

bron om uit te geven en terug te verdienen.”

WIE IS JE VOORBEELD?“Als je werkt met mensen waar je tegenop kijkt, ontdek

je dat het ook maar gewone mensen zijn. Dus ik ben

gestopt om voor mezelf helden te creëren. Ik leer graag

van iedereen en ben graag omringd door mensen die

met bezieling werken, op welk terrein ook. Ik ben net

terug uit Sarajevo. Ik ontmoette daar een jongen die mij

vertelde dat er eigenlijk al eeuwen een saamhorigheid

heerste en verdraagzaamheid en dat de oorlog er alleen

gekomen was omdat er een vuil politiek spel werd

gespeeld om macht, geld en aanzien. Zo’n verhaal neem

ik als voorbeeld, dat raakt en vervoert me.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Alles is relatief. Theater is niet het enige in de wereld.

De dag dat ik niet meer kan dansen, of dat er geen geld

meer is voor theater, doe ik met mijn zelfde behoeftes

en mogelijkheden iets anders. Ik wil niet denken in

termen als: indien ik dat doel bereik zal ik gelukkig zijn,

als ik daar mag spelen ben ik aan de top, als ik met die

mensen werk ben ik goed bezig. Ik probeer steeds voor

mezelf te screenen dat wat ik doe op dit moment me

gelukkig maakt. Ik doe de dingen met plezier. En voor

dat plezier ben ik zelf verantwoordelijk.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Van jongs af aan leert een kind schilderen, boetseren, tekenen, kleuren, het krijgt de kans om de impressies van zijn gevoelens, omgeving, zijn leren en zijn situatie vorm te geven. Het leert zich te uiten. Hoe ouder we worden, hoe complexer die vormen worden, hoe meer je een eigen stijl ontwikkelt. Sommige mensen voelen zich geroepen daarin verder te gaan en er hun levenspad van te maken, worden schilder, beeldhouwer, danser. Maar wat is de tekening van een kind waard als het die niet kan toelichten, als die niet aan de keukendeur komt te hangen, als er niet over gepraat kan worden. Die tekening krijgt pas zin als ze bewonderd wordt, als erover gepraat wordt. En daar dient kunst voor. Kunst hangt niet in een museum, kunst ontstaat pas als er een gesprek is als er gedachten vloeien, uitwisseling is,

ideeën komen, ontroering, herkenning, liefde.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“De enige school voor kunst ben je zelf. Stel je open voor de ideeën van anderen en laat je fantasie en cre-ativiteit de vrije loop. Werk hard aan je technische ont-wikkelingen, leg jezelf discipline op en streef perfectie na, maar vergeet niet dat je leeft! Amuseer je, ga uit, ontmoet mensen, trek de wereld in en ga op reis, zorg dat je iets te vertellen hebt. Wees eerlijk naar jezelf en je emoties, en zet je sociaal in. Ik ging bijvoorbeeld voor de klassieke les broodjes smeren bij de daklozenopvang. Als je balletleraar je zegt dat je niet mooi recht staat, dan kan je dat heel makkelijk relativeren. Wees nederig en oprecht en onderneem, onderneem, onderneem, het komt niet vanzelf naar je toe!”

24

WAT IS DE TEKENING VAN EEN KIND WAARD ALS DIE NIET AAN DE KEUKENDEUR KOMT TE HANGEN?” Toen zijn vader ontdekte dat de 12-jarige Hendrik Lebon

stiekem aan een theaterproject had meegedaan, haalde

hij hem daar acuut vanaf. “Mijn vader had daar schrik

van omdat hij het niet kende.” Toch zette Lebon door.

Met succes. Maar net op stoom met zijn carrière als

moderne danser en met veel bijval voor eigen projecten,

gefinancierd met de Jacques de Leeuw Prijs, viel een

pianola op zijn voet. Binnen één seconde was de Vlaamse

Lebon (1980) werkonbekwaam. Hij hervond echter zijn

veerkracht en besloot weer te gaan optreden, als zanger,

acteur, regisseur, model, operettespeler, circusartiest

en wat al meer. Inmiddels heeft hij toch weer een opera

gedanst, op spitzen. ‘Daar moet je nogal goede voeten voor

hebben. Ik heb gesmokkeld. Ik zet nu mijn linkervoet voor

de rechter, in plaats van andersom. Niemand die het ziet.’

“Mijn broer en zus studeerden heel goed. Ik was een

soort zorgkind. Ik had extra ogen nodig. Mijn moeder

zag een advertentie waarin ze jongeren zochten voor

een theaterproject. Daar heb ik als 12-jarige auditie

voor gedaan. Mijn vader mocht dat niet weten. Maar

toen hij erachter kwam dat ik aan dat project meedeed

heeft hij mij er acuut afgehaald. Hij had daar schrik van

omdat hij het niet kende. Toch heb ik met veel strijd

thuis doorgezet. Nu is hij meegegroeid. Hij zal nog niet

rap komen kijken maar hij snapt dat ik er geld mee

verdien. Er zelfs prijzen voor krijg. Met de Jacques de

Leeuw Prijs kon ik eigen initiatieven op poten zetten

en tegen veel projecten ‘ja’ zeggen. Ik heb altijd

gestreefd om naast het werken voor een choreograaf

of regisseur mijn eigen werk op te zetten. Een van de

eerste dingen die ik gedaan heb na de overwinning was

de voorstelling Held, een solo met vijf blazers. Het stuk

werd goed ontvangen; ik wilde er verder mee. Maar

de muzikanten hadden eveneens een prijs gewonnen

en zijn toen begonnen aan een internationale carrière,

waardoor ik geen blazers meer had. Onze zielen waren

in dit project versmolten dus vervangen was geen

optie. Ik kocht toen een pianola, een mechanische

piano, waar je partituren kunt invoeren en die

automatisch voor je speelt, zoals vroeger in cafés,

op kermissen, enzovoort. Ik schafte ook een echte

oude circuswoonwagen aan om in de open lucht te

kunnen spelen. Bij het verhuizen van de pianola, een

loodzwaar ding van honderden kilo’s, is de pianola uit

de verhuiswagen gevallen. Ik heb ze gepoogd tegen

te houden. Toen is de pianola op mijn voet terecht

gekomen: volledig verpletterd! Ik kon onmogelijk nog

dansen. In één seconde was ik werkonbekwaam. Nu

is werkonbekwaam zijn niet zo erg, maar ik had ook

geen geldreserves meer, aangezien ik die allemaal in

mijn eigen voorstelling had geïnvesteerd. Ik had ook

geen recht op een uitkering. Ik lag weken in bed, met

tijd om na te denken wat ik zou gaan doen. Ik zing

graag, acteer graag, schrijf graag,… in welke toekomst

had ik zin? Ik heb een monoloog geschreven, een mix

tussen acteren, zingen en circus. En samen met mijn

neef, een accordeonist met wie ik toen samenwoonde,

hebben we in een buurtcafé opgetreden. De mensen

mochten betalen wat ze wilden en daarmee waren

mijn huur, telefoonkosten en dokterskosten betaald.

Het stuk werd een groot succes. Uiteindelijk heb ik

de woonwagen verkocht, de pianola weggeschonken

en mijn € 10.000 weer bijeen gespeeld. Toen is er iets

hendrik Lebon

25

“Hendrik Lebon springt eruit omdat hij een

veelzijdige theaterpersoonlijkheid is. Dans

is het vertrekpunt, maar hij legt originele

verbanden met andere kunstdisciplines

tot en met taal en beeldende kunst aan

toe. Hij is overtuigend in zijn performance

en neemt zijn publiek volledig mee.

Lebon behoort vanwege zijn associatieve

geest en de bruggen die hij slaat naar

andere disciplines thuis in het rijtje van

fascinerende surrealisten.”

Juryrapport Jacques de Leeuw Prijs

Curriculum VitaeHendrik Lebon (1980, Gent), opgegroeid met zus – nu advocaat – en broer – dierenarts – in een gezin met een ambtenaar als vader en een bediende als moeder, wonend op het platteland tussen de koeien en kippen.

Opleiding2001-2005 Studie moderne dans Fontys Dansacademie in Tilburg

1992-1995 Deelname voorstellingen bij De Kopergieteryen Het Koninklijk Ballet van Vlaanderen

Werkervaring2011- Gardenia, voorstelling over transseksualiteit,

bij Les Ballets C de la B

2011- Werkt mee aan Fresh Tracks Europe

Lebon danste een stage bij T.R.A.S.H. en daarna bij talloze projecten in binnen- en buitenland, door alle disciplines heen, van klassiek, tot modern, circus, musical en zang. Hij ontwikkelde zijn eigen projecten zoals Held, Arsène en Geestig vertelspel.


www.lesballetscdela.be

met me gebeurd. Het deed me ontzettend deugd te

beseffen dat in welke toestand je ook bent, je altijd

verantwoordelijk bent voor je eigen gevoelens en je

eigen vooruitgang. Met daarbovenop mijn blijheid over

het feit dat ik kan overleven binnen het artistieke, ook

al is het niet met dansen. Ik kan me met mijn vak uit de

slag trekken. Ik ben me naast danser nog breder gaan

ontwikkelen met klassieke zang, acteren, regisseren,

werken voor televisie en productiewerk. Ik wil een zo

veelzijdig mogelijk artiest zijn en voortdurend werken

aan mezelf. Nu blijf ik eigen werk maken en ik heb het

geluk dat ik dat steeds kan combineren met het werken

voor gezelschappen, choreografen en regisseurs. Ik

heb voortdurend vast werk, maar kan ook mijn eigen

stijl ontwikkelen. De € 10.000 investeer ik constant,

maar ik wil die ook steeds terugverdienen, zodat ik de

vrijheid heb om mijn eigen zin te doen.”

26

Jurriaan dekker Contrabassist


PLAY NOW WORK LATERHoewel hij zijn opa nooit heeft gekend, heeft hij zijn net geboren zoon naar hem vernoemd: Manuel Carel naar Carel van

Brakel. Contrabassist Jurriaan Dekker vermoedt dat hij zijn muzikale genen mede dankt aan zijn grootvader, die een fanatiek

muziekliefhebber en instrumentenverzamelaar was en die zijn drie dochters een instrument liet bespelen. Bij zijn afstuderen

droeg Dekker een nummer aan hem op. ‘Dwing mij niet te kiezen tussen mijn zoon en mijn contrabas. Ik ben smoorverliefd

op dat instrument.’

“Zeven kleinkinderen heeft mijn opa, maar hij heeft

ze helaas nooit gekend. Toch heeft hij zonder het

te weten veel doorgegeven. Hij was een fanatiek

instrumentenverzamelaar, had twee violen, twee

altviolen en twee cello’s. Hij heeft zijn drie dochters

allemaal een instrument laten bespelen. Drie van zijn

kleinkinderen zijn naar het conservatorium gegaan

en zijn nu beroepsmuzikant, waaronder ik. Ik heb

de Jacques de Leeuw Prijs aan hem opgedragen, aan

Carel van Brakel. En bij mijn afstuderen heb ik een zelf

gecomponeerd nummer ook aan hem opgedragen. Mijn

tante zat in de zaal en wist van niets. Maar ze had wel

een contrabasstrijkstok van mijn opa bij zich, ingepakt.

Om aan mij cadeau te geven! Ik pakte het pas uit nadat

ik het bijna was vergeten op de vleugel en op het dak

van mijn auto had laten liggen. Ik was zo ontroerd. ‘Die

hoort nu bij jou, had ze gezegd.’ Mijn zoon Manuel

Carel, ons eerste kind, heb ik ook naar hem vernoemd.

Als hij muziek hoort blinken zijn oogjes.

Maar ondanks deze familiegeschiedenis was het

helemaal niet vanzelfsprekend dat ik naar het

conservatorium ging. Zorg maar dat je een normale

studie doet, was het advies. Mijn vader is zo amuzikaal

als een deurknop, maar stiekem weet hij veel van het

genre muziek waar hij van houdt. Hij heeft wel smaak

en gevoel. Maar mijn ouders adviseerden mij muziek als

hobby te houden. Ik wilde eerst arts worden, naar later

blijkt net als mijn muzikale opa, die was huisarts. Maar

mijn gemiddelde van schoolcijfers was veel te laag om

ingeloot te worden; ik was te veel met muziek bezig. Ik

ben nog een bonusstudie gezondheidswetenschappen

in Maastricht gaan doen maar dat was niks voor mij.

Mijn oom gaf les aan het conservatorium in Tilburg

en die nodigde mij een keer uit te komen kijken bij

Eric van der Westen en zijn contrabaslessen. Daar had

ik onmiddellijk een klik. Ik ben smoorverliefd op dat

instrument. Niks maakt mij blijer dan de eerste noot in

de vroege ochtend. De diepte van de klank en rijkheid

van het geluid; fantastisch! Nu speel ik in Ramses de

Musical, op cello, basgitaar en contrabas. Als een soort

� ipperkast, maar ook de samenvatting van 23 jaar

muziek; ooit begonnen op cello en doorgegroeid naar

contrabas en basgitaar. Ik sta open voor alles wat op

mijn pad komt. En ik ben dankbaar voor die trillende

snaar in de familie.”

27

“Niks maakt mij blijer dan

uitpakken op mijn instrument ”

28

Jurriaan dekker

Curriculum VitaeJurriaan Dekker (1982, Den Helder), opgegroeid met een zus in een gezin met een vader bij de marine – ‘zo amuzikaal als een deurknop’ volgens zijn zoon – en een dwars� uitspelende moeder, een fysiotherapeut

Opleiding2002-2006 Contrabas Fontys Conservatorium bij Eric van

der Westen Marc van Rooij & Hein van de Geyn

2006-2008 Master Contrabas Conservatorium Den Haag bij Hein van de Geyn en Frans van der Hoeven

DocentschapDoceert aan het Fontys Conservatorium en aan de muziekschool H19 in Oosterhout

MuziekoptredensTrad op met The New Quartet/Joris Posthumus Quartet (nu-bop), Tuhú (Latin-American folkloristic music), Myriam Gaasbeek (singer-songwriter), Melphi en anderen. Maakte deel uit van de Daniel Johnston BEAM Me Up! Tour. Toerde met dansgezelschappen Introdans (See the Music) en Station Zuid (Home) en met musicals van V&V Entertainment (Fame, Hairspray & Legally Blonde).

Speelt nu in Ramses de Musical.

Nevenactiviteiten2005-2007 Produceerde zijn eigen jazz-serie onder The New

Quartet meets… & The New Quartet invites…


www.beam-orchestra.com/index.php/about/jurriaan-dekker

29

“Joris Posthumus and Jurriaan Dekker have found their two

‘partners in crime’ to stay: Jeroen van Vliet and Pascal Vermeer.

With the four of them they now form the new Joris Posthumus

Quartet (featuring on this record also Tom Beek on tenorsax).

This band is unbelievably strong and no-nonsense. You can call

it nu-bop! They themselves call it a kick-ass jazz band!”

Vrije Geluiden (VPRO) over Jurriaan Dekker in het Joris Posthumus Quartet

WAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Mijn eerste reactie was: met de hele band een avondje

naar YabYum. Toen ik de prijs in 2006 ontving was ik net

afgestudeerd en stond ik voor een moeilijke keuze: blijf

ik in Tilburg of sla ik mijn vleugels uit? De week na de

prijsuitreiking heb ik mij afgezonderd in een groot huis in

het centrum van Den Bosch, waar ik 24 uur per dag muziek

kon maken. Een waanzinnige bevrijding na de stressvolle

tijd voor de prijsuitreiking, en de voorbereiding op een

auditie voor de masteropleiding aan het conservatorium

van Den Haag. Die auditie bepaalde mijn keuze:

doorstuderen aan een ander conservatorium. Ik heb nog

twee jaar gestudeerd en lessen gevolgd van o.a. Hein van

de Geyn en Frans-Jan van der Hoeven, grootmeesters op

contrabas in de jazzmuziek. Daar ontdekte ik pas echt een

24-uurs toewijding aan het instrument. Het laatste deel

van mijn prijzengeld heb ik opzij gelegd voor een mooi

CD-project dat ik nog moet volbrengen. Hopelijk dit jaar.”

WIE IS JE VOORBEELD?“Avishai Cohen, een Israelische jazzbassist die zijn roots op

meesterlijke wijze heeft verwerkt in zijn muziek en unieke

speelwijze. De passie knalt er vanaf. Ik vind het belangrijk

om helden te hebben die dicht bij mij staan, die nog in leven

zijn. Ik luister graag naar grootmeesters als Ray Brown, Scott

LaFaro, Charles Mingus, Paul Chambers en Oscar Pettiford,

maar die heb ik helaas nooit zien spelen.

Verder gaan mijn helden van muzikale held Damien Rice

tot Yvonne Beun, de kraamhulp na de geboorte van Ma-

nuel. De passie en liefde die zij in haar vak legde! Zij heeft

ons leren communiceren met ons pasgeboren kind. Ik prijs

mij gelukkig: zo veel inspirerende mensen in mijn leven!”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Play now, work later.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Kunst en cultuur zijn het bindmiddel van onze samenle-

ving. Haal dat weg uit een samenleving en je houdt een

groepje mensen over, zonder identiteit waaraan mensen

zich met hun eigen verhaal kunnen spiegelen. Ik vind het

doodzonde dat er in politiek Nederland zo minderwaar-

dig gedacht wordt over de kunsten. De bezuinigingen

hebben een grote mate van willekeur.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Wees niet kieskeurig in wat je doet, neem alles aan wat je

kunt en wilt doen, om je op meerdere fronten te ontwik-

kelen, niet alleen het spelen zelf. Ik heb jaren lesgegeven

op een middelbare school, heb in een orkestbak musicals

gespeeld, getourd door Europa met een manisch depres-

sieve cult-held en nog veel meer. Ik had het voor geen goud

willen missen. Ik ben regelmatig voor gek verklaard door

‘vrienden uit het vak’, maar heb er een hoop contacten en

unieke ervaringen aan over gehouden. Focus je niet alleen

op het instrument, maar ook op ondernemerschap en het

creëren van een bruikbaar netwerk.”

30

“Ik wil altijd weten welk sociologisch kader achter

een vreemd stukje maatschappij schuilgaat

Leen Braspenning Beeldend kunstenaar, fotograaf en theatermaker

Winnaar Jacques de Leeuw Prijs 2007 categorie Docerend

“ Braspenning toont met Disco Pigs aan dat ze risico durft te nemen en niets uit

de weg gaat. Ze heeft regiematig alles weggelaten wat zou kunnen storen. Het

koude toneelbeeld is effectief en geeft ruim baan aan het sterke, fysieke spel.”Jury BNG Nieuwe Theatermakersprijs

VAN DISCO PIGS TOT CHOCOFABRIEK

”

FOTO MICHÈLE FRANCKEN

31

In de twee jaar na haar afstuderen ontving Leen Braspenning

(1980) maar liefst drie prijzen. Voor haar voorstellingen

met schrijnende dialogen in sappig Vlaams, uit de mond van

eerlijke, pure mensen die zich loze beloftes laten aansmeren

en maar blijven hopen tegen beter weten in. Producties met

helse momenten naast tedere poëzie. Een theatermaker met

een fotografisch oog en een beeldende kijk.

“Ik fotografeer, � lm en maak theaterproducties. Maar

ik kom helemaal niet uit een artistiek gezin. Mijn

vader is zelfstandig ondernemer in de bouw, mijn

broers zijn de techniek in gegaan en mijn moeder

was huisvrouw, met een achtergrond in snit en naad.

Maar ik tekende graag en toen een vriendinnetje

naar het Kunst Secundair Onderwijs ging, ben ik

meegegaan. Ik wilde niet de personenzorg in of een

huishoudelijke opleiding doen. Wetenschap vond

ik wel interessant, net als mijn broers, maar ik zag

mij niet in een labo werken. Eenmaal in het Kunst

Secundair Onderwijs heb ik vier jaar leren tekenen

en met klei leren werken. In het laatste jaar van

mijn opleiding Bouwkunst besefte ik dat ik meer

met theater wilde doen. Ik ben altijd actief geweest

in het amateurtheater, al vanaf mijn zestiende in de

jeugdbeweging. Zodoende ben ik naar de opleiding

docent drama gegaan in Tilburg. Door de Jacques de

Leeuw Prijs en jurylid Pietjan Dusee ben ik op Festival

Cement terechtgekomen en is het balletje echt gaan

rollen. Daar waren programmeurs die mij voor de

Serie Nieuwe Theatermakers tipten. Dat leverde

uiteindelijk ook weer een prijs op. Ik heb een goede

start kunnen maken in de theaterwereld.

Nog steeds kun je aan mijn voorstellingen zien dat

ik een beeldende achtergrond heb. Ik maak wel

teksttheater en vraag schrijvers toneelteksten te

creëren, maar bij de regie daarvan vertrek ik zeker

ook vanuit materialen. Bij Mamadeern bijvoorbeeld,

een voorstelling over de valkuilen en vicieuze cirkel

van de prostitutie, wist ik dat er water in moest. Als

teken van de stromende onoverkomelijkheid van wat

moeder en dochter overkomt. Ze blijven maar alles

kuisen en opdweilen, terwijl het niet op te kuisen is.

En bij Embrasse, over vrouwen die klappen krijgen

en in een chocofabriek gaan werken, zag ik alsmaar

beweging voor mij: daar is toen een fabrieksband

uitgekomen, die het tempo bepaalt. Ik maak graag

voorstellingen rond pure, eerlijke en directe mensen,

producties die het publiek rechtstreeks bij de kladden

grijpen. Tijdens mijn research ontdek ik telkens weer

een stukje van de maatschappij dat mij nog vreemd

is: clubs, glazen straatjes, fabriekshallen of een

� atgebouw met sociale huurwoningen. En dan wil ik

altijd weten welk sociologisch kader daarachter schuil

gaat. Ik merk dat mijn beeldende achtergrond in mijn

hoofd terug aan het komen is. Op dit moment maak

ik ook fototentoonstellingen en installaties die soms

tijdens theaterfestivals worden gepresenteerd in het

verlengde van mijn voorstellingen. Voorlopig wil ik

binnen mijn vzw BRASART het liefst al die disciplines

als vanzelfsprekend combineren, en dan ook nog

op ongewone locaties, met profs en niet-profs. Ja,

BRASART verwijst naar mijn achternaam. Die penning

die ik vervangen heb door kunst, is een oud muntje

dat je vroeger nodig had om bier te mogen brouwen.

Ik brouw nu kunst.”

VAN DISCO PIGS TOT CHOCOFABRIEK

”

32

Leen Braspenning

33

Curriculum Vitae

Leen Braspenning (1980, Turnhout), opgegroeid in Sint-Lenaarts,

binnen een gezin met een vader in de bouw, een moeder in het

huishouden en broers in de techniek en informatica.

Opleiding1999-2003 Beeldhouwkunst Sint-Lucas in Gent

2003-2007 Docent Drama aan Fontys Hogeschool

voor de Kunsten

Regie (selectie)2011 We Are the World door Productiehuis Brabant

2010 Embrasse door Productiehuis Brabant,

Over het IJ Festival en BRASART

2010 Heiligenlegendes door Productiehuis Brabant

en Verse Waar

2009 Mamadeern bij Productiehuis Brabant en BRASART

2008 Dekaloog naar Kyslovski door BRASART

2007 Disco Pigs, tekst Enda Walsh door Pain Brussel en BRASART

Exposities (selectie)In theater Frascatie, de Verkadefabriek, tijdens Theater aan Zee, Festival Cement en bij Victoria in Gent

DocentschapBij de Hogeschool Gent, Wisper, Opendoek, Koning Kevin en Kopergietery.

Prijs2007 Jacques de Leeuw Prijs Categorie Docerend

2008 Dioraphte Stimuleringsprijs

2009 BNG Nieuwe Theatermakers Prijs (€ 45.000, voor het maken van een productie)

www.leenbraspenning.be

WAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik ben een vzw gestart, een vereniging zonder winst-

oogmerk; BRASART en een deel van het budget heb ik

gebruikt om theaterproducties op locatie te maken. De

prijs heeft mij een duw in de goede richting gegeven,

om de dingen te maken die ik graag wilde maken.“

WIE IS JE VOORBEELD?“Ik ben veel dank verschuldigd aan Jean Pen.“

Voorbeelden heb ik te weinig. Of dat vind ik zelf. Als

ik hier namen zou schrijven, dan doe ik anderen tekort.

Ik zou fotografe Rineke Dijkstra kunnen noemen, of

regisseur Nuri Bilge Ceylan en scènografe Ann Viebrock.

Ik merk ook dat internationale reporters in Rusland,

Afrika en het Midden-Oosten tot mijn voorbeelden

horen. Mensen die mensen opzoeken en spreken

omdat ze hun verhaal willen horen en dat verhaal

wereldkundig willen maken. Mensen die maniakaal de

onverschilligheid van hun eigen land blijven bestoken.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Leef eerlijk. Zorg dat de bedenkingen en gevoelens

die door het leven om je heen worden opgeroepen, je

persoonlijkheid blijven vormen en hervormen.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Kunst is des mensen. Ze zullen zich steeds uiten, de

dingen kernachtig willen verbeelden en verwoorden.

Hun spiritualiteit willen vatten omdat de woordelijke

communicatie vaak tekort schiet. Maar ze zullen kunst

ook nodig hebben om de huidige maatschappij te

bekritiseren, onder de loep te nemen en nuance aan te

brengen. Kunst helpt om denkpatronen te doorbreken.

En terwijl ik dit zeg weet ik dat dit alles al zo vele

malen geschreven is, door anderen, de kunstcritici, de

theaterwetenschappers. Ik hoop enkel dat wat ik maak

zijn bestaansrecht opeist en niet deze toelichting.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Wees begeesterd! Zeker in het onderwijs. Er kan veel

digitaal worden overgenomen, maar de begeestering

van een persoon voor zijn vak is zo schoon en

motiverend. En als die dan nog in studenten gelooft...

Het kan hen optillen en hen verder stuwen in hun

zoeken.”

FOTO JOEP LENNARTS VOORSTELLING EMBRASSE

34

Tim Breukers Beeldend kunstenaar en docent Beeldende Kunst en Vormgeving

343434

“Het materiaal wil dolgraag kapot,soms stuur ik dat een beetje

Winnaar Jacques de Leeuw Prijs 2007 categorie Uitvoerend

35353535

Tim Breukers (1985, Breda), opgegroeid in het atelier van zijn moeder en meegereisd met de optredens van zijn accordeon spelende vader.

Opleiding2003-2007 Academie voor Beeldende Vorming,

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving, Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg

2007-2009 De Nieuwe Academie, postacademisch programma Vrije Academie, Den Haag

Nevenactiviteiten (selectie)2011 Artist-in-residence Europees Keramisch Werk Centrum,

Den Bosch

2011 Gastdocentschap AKV Sint Joost, Den Bosch

2011 Gastdocentschap Academie voor Beeldende Vorming, Tilburg

Tentoonstellingen (selectie)2011 Sculpture Army, Shaanxi Museum of Art & Qu Art,

Xian (CN)

2011 Nieuwe aankopen, Stedelijk Museum ‘s Hertogenbosch

2011 Dutch Design Week, Krak, Onomatopee, Eindhoven

2011 Beeldenpark Anningahof, Zwolle

2011 Meesterstuk, Prinsenhof, Delft

2010 Art Amsterdam, LOCUSLUX, Brussel (BE)

2010 ArtOlive Jong Talent XXL, Westergasfabriek, Amsterdam

2010 Contamination, DNG Tilburg & Kunstpodium T, Tilburg

2008 Dutch Triangle, Galerie Nikki Diana Marquardt, Parijs (FR)

2007 ArtOlive Jong Talent ‘07, Westergasfabriek, Amsterdam

2007 Thun-le-Paradis, Wilfried von Gunten, Thun (CH)

2007 Nominatie JLJTTP, Argument, Tilburg solo

2007 Gezichtsbedrog, Overslag, Eindhoven

Prijs/Beurs2007 Jacques de Leeuw Jong Top Talent Prijs

2011 Bijdrage werkbudget. Fonds BKVB

CollectiesStedelijk Museum ‘s Hertogenbosch

Kunstfonds Kolibri

www.timbreukers.nl

“Het materiaal wil dolgraag kapot,soms stuur ik dat een beetje ”

Curriculum Vitae

36

MISLUKKEN MOETHij houdt van instortingsgevaar. Balanceert graag op de breuklijn. Hoeveel spanning kan een beeld

verdragen? Wanneer gaat een constructie in de oven dansen? Laat het materiaal maar scheuren

en een plafond naar beneden komen. Dan voelt beeldend kunstenaar Tim Breukers, ‘dat hij op het

randje is geweest’. Dan wordt zijn werk interessant. Mislukken mag, zegt hij, nee, mislukken moet.

“Eigenlijk komt de Jacques de Leeuw Top Talent Prijs

te vroeg om jezelf stevig neer te zetten. Je bent te

onervaren om een artistieke daad te stellen waarmee

je echt opvalt. Ik wist ook nog niet waaraan ik dat

geld wilde uitgeven. Maar er niets mee doen, doe je

ook niet. Dan gaat het gewoon op. Totdat ik bedacht

dat ik er eigen materiaal van kon kopen – tijdens je

studie gebruik je de faciliteiten van de academie – een

boormachine, werkbanken, dat soort dingen. En ik ben

een postacademische opleiding gaan doen. Zo groeide

ik in twee jaar naar mijn eigen atelier toe. Daar heb

ik echter geen oven die groot genoeg is voor mijn

kunstwerken. En een kilo witte klei kost toch een euro,

reken maar na wat je nodig hebt voor mijn beelden. Ik

was daarom bijzonder blij met de ondersteuning van

het Europees Keramisch Werk Centrum, waar ik werd

geselecteerd als artist-in-residence. Daar kreeg ik ruimte

om het materiaal echt te onderzoeken. Met hun steun

kon ik op de grens balanceren van wat mogelijk is met

porselein. Ik maakte enorme constructies waarbinnen

ik het materiaal vervaarlijk zag dansen in de oven. Zo

spannend hoe het beeld er dan uit komt. Beelden moeten

op mislukken kunnen staan, dat levert interessant

resultaat. Ze worden anders, beter, eigenwijzer, als

ze scheuren, schilferen of kromtrekken. Ik anticipeer

daar op. Het materiaal wil dolgraag kapot. Soms stuur

ik dat een beetje. Ik houd van dat instortingsgevaar.

Dan voel je dat je als kunstenaar op het randje bent

geweest. Als een object in de oven zó ver krom smelt

dat de bovenkant de onderkant wordt kan ik daar de

schoonheid van zien. En

het is leuk dat beeldende

kunst kenners daar een

metafoor in zien voor de

teloorgang van alles wat

de mens voortbrengt. Het is bijzonder dat het EKWC al

mijn Big Bag heeft aangekocht: een in elkaar zijgende

puinzak van keramiek. En het instortende plafond.

Tijdens mijn docentenopleiding wist ik al snel dat ik

ook autonoom wilde werken. Ik ben op de opleiding

begonnen met klei en toen ik porselein ontdekte was

ik om. Het is breekbaar en scherp, hard en kwetsbaar.

Ik geef wel nog les op een school voor jong talent, dat

doe ik graag. En ik ben gastdocent op academies. Het

lesgeven voorziet in een inkomen. Als kunstenaar heb

ik nog geen constante inkomstenbron. Half november

vertrek ik naar China, om daar mee te werken aan een

Europees antwoord op het beroemde Terracottaleger.

Ze vroegen een � at en mens� guren. Toen hoorde

ik op de radio toevallig van een � at in China die was

ingestort, met veel doden als gevolg. Dat schijnt daar

regelmatig te gebeuren. Dat heeft zijn weerslag

gekregen in een bezwijkend � atgebouw en een groot

mannenhoofd op zijn kop. Het was wel curieus om

Chinese collegakunstenaars aan het werk te zien. Zit

zo’n hele klas een zelfportret van Vincent van Gogh na

te schilderen. Voor hen is de ultieme uitdaging een stijl

zo goed mogelijk te kopiëren. Dan ben ik zo blij dat bij

ons originaliteit wordt gewaardeerd.”

Tim Breukers

de mens voortbrengt. Het is bijzonder dat het EKWC al de mens voortbrengt. Het is bijzonder dat het EKWC al

37

VIJF VRAGEN AAN TIMWAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb er een boormachine van gekocht en een atelier

van gehuurd. Wanneer je van de academie komt, mis

je al het gereedschap van school. Daarin kon ik nu

investeren. Voor mij kwam het dubbelgoed uit: omdat

ik van de docentenopleiding kwam, mocht ik geen WIK

aanvragen.”

WIE IS JE VOORBEELD?“De beeldend kunstenaars Niko de Wit, Guido Geelen

en David Bade. Ik heb voor hen als assistent gewerkt.

Dat is belangrijk voor mij geweest. Door bij hen stage

te lopen kon ik mij pas serieus een beeld vormen van

het kunstenaarschap, hoe verschillend dat uitpakt.

Hoe deel je bijvoorbeeld een atelier in? Hoe gaat een

kunstenaar om met zijn pauze? Hoe neemt iemand

de telefoon op? Dat kun je alleen in de praktijk

ontdekken. Iedere student zou dit moeten doen.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Een beetje mislukken, daar ga ik voor. Wanneer ik

iets van klei maak en het mislukt, is het óók goed. Het

kromtrekken, scheuren en schilferen van het materiaal

maakt een kunstwerk interessanter en beter. Mislukken

is een bijzondere kwaliteit van een kunstwerk. Bij

een rijexamen kun je je dat niet permitteren. Bij het

scheppen van kunst wel.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Universele thema’s of herinneringen die mijn

wereldbeeld bepalen, herbeleef ik bij het maken van

porseleinen werelden. Ik stel mijzelf tijdens het maken

vragen. Bij het creëren van de porseleinen tent uit 2009

vroeg ik mij af: ‘Hoe kan ik overleven op dit stukje

porselein?’. Zoals mensen zich dat ook afvragen als ze

ergens stranden. Mijn werk is een kleine wereld die

raakt met de grote wereld.’

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Zoek tijdens je studie aansluiting bij iets buiten de

muren van de Fontys Hogeschool. Daar kun je dingen

leren die een opleiding nooit kan bieden.”

“Tim Breukers heeft in zijn handelen iets

ongecompliceerds. Dat is een talent voor

wie met klei en keramiek om wil gaan. Het

keramisch proces behoort tot de meest

arbeidsintensieve in de kunsten. Telkens

weer vinden er transformaties plaats.

Eerst is er de klei die een vorm krijgt. Na

een eerste stook is het materiaal hard

geworden, de kleur veranderd en de schaal

gewijzigd. Vervolgens, optioneel, worden

glazuren opgebracht in een mooie kleur.

Door het stoken verandert het glazuur van

samenstelling, soms radicaal. Wéér wijzigt

de kleur en wordt het werk kleiner. Iedere

kunstenaar die dit proces meemaakt kan

horendol worden, nog afgezien van breken,

scheuren of smelten van de klei in de oven.

Het lijkt erop dat Breukers juist plezier beleeft

aan dit bijkans ondoorgrondelijke proces.”

Ranti Tjan, hoofd Europees Keramisch Werk

Centrum ‘s Hertogenbosch

Mark ReijnenMuzikant, dirigent en docent muziek


38

“Als ik de

essentie van

een muziekstuk

aan studenten

kan uitleggen,

snap ik hem

zelf ook.”

“Een zeer overtuigend docent die

zich volledig op zijn docentschap

focust en daarbij combinaties met oud

vakmanschap en moderne technieken

neerzet. Hij weet in zijn lesstijl

uitmuntend een verbinding te leggen

tussen verdieping en verbreding.”


Curriculum Vitae

Mark Reijnen (1986, Nijmegen), opgegroeid in Gennep, tussen de rockmuziek van zijn vader en de koormuziek van zijn zingende moeder

Opleiding2004-2008 Studie Docent Muziek aan het Fontys Conservatorium in Tilburg (cum laude); bijvak klassiek piano en later geïmproviseerd piano

2008 Studie Jazz Piano

2009 Master Theorie der Muziek

Docentschap2009 Docent aan het Fontys Conservatorium binnen de

sectie ATV (Algemene Theoretische vakken) en docent Praktische Harmonie aan de Piano binnen de opleiding Docent Muziek. Tevens coördinator van deze opleiding

NevenactiviteitenDirigent, pianist en arrangeur van diverse gezelschappen


www.markreijnen.nl

39FOTO’S ELINE DE JONG

40

OP ZOEK NAAR DE ESSENTIE VAN MUZIEKHij moet vaak door nogal wat weerstand heen. Studenten beschouwen muziektheorie niet zelden als een

‘taakstraf ’, en solfège, brrr, dat vinden ze saai en moeilijk. Denken ze. Maar docent Mark Reijnen gaat graag de

uitdaging aan om via theorie muziek begrijpelijk te maken voor zijn leerlingen. En hen vervolgens de essentie van

muziek te laten ontdekken. ‘Niks leukers dan meemaken hoe een student iets nieuws ontdekt achter de piano.

Terwijl hij dat niet verwacht.’

“Er stond bij ons thuis een klein keyboardje op

zolder. Daarop begon ik als zevenjarige jongen

met het naspelen van liedjes van de radio. Na lang

zeuren mocht ik eindelijk op pianoles. Er werd

bij ons thuis nauwelijks gemusiceerd. Mijn vader

kocht ooit een gitaar maar die heeft twintig jaar

ongebruikt in een tas gestaan. Bij het bespelen

van de piano werd ik altijd weer verrast door

nieuwe soorten muziek. Eerst klassiek, later ook

het lichtere repertoire. Er is zo veel mogelijk. En je

begrijpt er zo veel meer van als je de theorie kent.

Al mijn theorielessen geef ik binnen de opleiding

lichte muziek. Studenten denken dat solfège saai

en moeilijk is. Het vak muziektheorie ervaren ze

als een taakstraf, omdat ze er ook thuis veel aan

moeten doen. Aan mij de opdracht hen te laten

zien hoe veel vrijheid die kennis hen oplevert. En

hoe je met een theoretische basis je nog meer kunt

laten verrassen. Muziektheorie gaat echt over

de essentie van muziek. Als ik die essentie aan

studenten kan uitleggen, snap ik hem zelf ook.

Het vak Praktische Harmonie aan de piano geef

ik aan de docentenopleiding. Als muziekdocent

is het essentieel om akkoordenschema’s

instrumentaal volledig te kunnen ontleden en om

de theorie over harmonie direct toe te kunnen

passen op een instrument. Ik leer ze hoe ze intro’s

kunnen bedenken, als ze een liedje maken met

een klas. Hoe ze kunnen moduleren, enzovoort.

Niks leukers dan meemaken hoe een leerling iets

nieuws ontdekt achter de piano. Terwijl hij dacht

dat hij alles al wist.

Ik heb ook veel popkoren en theaterkoren begeleid

maar die activiteiten staan sinds kort op een lager

pitje, vanwege mijn afstuderen. Ik ben bezig met

de laatste fase van mijn Master Theorie der Muziek.

Een deel van mijn studie heb ik met de Jacques

de Leeuw Prijs bekostigd. En ik denk dat ik mede

door de prijs werk waar ik nu werk: aan het Fontys

Conservatorium. Ik gaf al tijdens mijn studie les

op zaterdag, aan leerlingen van de vooropleiding.

Die uren en opdrachten zijn langzaam uitgebreid.

Door de prijs kreeg het Conservatorium een extra

bevestiging om in mij als docent te investeren.

Inmiddels geef ik een heel pakket aan theorielessen.

Ik vind het geweldig om met studenten te werken

die professioneel musicus willen worden, maar

die nog de vaardigheid missen om daar handen

en voeten aan te geven. Het overdragen van de

essentie van muziek, daar ga ik voor.”

Mark Reijnen

41

VIJF VRAGEN AAN MARKWAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb er een piano van gekocht en een deel van

mijn studie mee bekostigd, zoals studieboeken en

bladmuziek. Vooral heel veel bladmuziek, kostbaar

maar belangrijk om als bibliotheek in huis te hebben.”

WIE IS JE VOORBEELD?“Een voorbeeld noemen valt niet mee; er zijn zo veel

voorbeelden van inspirerende mensen.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“I - IV - (V6/5) - I6/4 - V7. M.a.w.: hoe gek het ook klinkt

(V6/5), houdt altijd een open einde. De vijf septiem (V7)

is een dominant akkoord dat eigenlijk moet oplossen,

maar ik geef de oplossing niet, dat houdt het spannend.

Je kunt alles horen en verklaren wat je wilt, maar het

mooie is om altijd iets open te houden.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Voor mij is kunst een wezenlijk onderdeel, zo niet een

van de hoofdzaken in het leven en dus in de samenleving.

Hoewel er de laatste tijd veel wordt gediscussieerd over

bezuinigingen op kunst, over lage versus hoge cultuur

en over elitaire versus toegankelijke kunst, wil ik dat

onderscheid niet maken. Wie bepaalt er eigenlijk wat

kunst is en wat niet? Juist het feit dat kunst nu weer

breed ter discussie staat, bewijst dat kunst nog steeds

onderdeel uitmaakt van de samenleving.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Verdiep je in je vak zodat je je passie leert kennen

en onder woorden leert brengen. Dan kun je je passie

overbrengen op anderen. En besef dat je niet alles kunt

kennen. Juist daardoor kun je verrast worden.”

42

Joke van den Kerkhof Conceptueel ontwerper

“Ik wil graag dingen doen die de wereld mooier maken”


43

“Joke van den Kerkhof is eigenwijs en eigenzinnig. Ze plaatst ambities in een

maatschappelijke context. Heeft lef, verkent, neemt geen genoegen met het

eerste het beste. De camera is het oog waarmee ze een fascinerende kijk op de

wereld heeft, een open en geheel eigen blik.”


FOTO RIEN CROONENBORGHS

44

EEN SUPERGRAPJE IN DE MODDERZou je dat nu wel doen meisje? Het was een vaak gehoorde, bezorgde reactie op haar plan om na haar studie in haar

uppie een jaar door Nieuw-Zeeland te trekken, in een door haar zelf verbouwde bus. Joke van den Kerkhof – twitternaam

supergrapje - deed het toch, 25 jaar oud. Ze strandde in de woestenij maar wist te overleven. En zo deed ze een schat

aan levenservaring op. Het duurde even voor Van den Kerkhof weer in een regulier ritme kon aarden, maar nu zoekt ze als

conceptueel ontwerper een baan naar haar hart. Voorlopig bestiert ze losse projecten en doet ze zakelijke ervaring op bij

een verzekeringsmaatschappij. Maar een paar kruisjes kan ze zetten op haar levenlijst met tien doelen.

“Ik heb geleefd van de lucht en de liefde. Dat kun je wel

zeggen, ja. Ik kreeg autopech met mijn zelfverbouwde

glaszettersbus in een groot natuurgebied en moest

daar zien te overleven. Je hebt geen bereik, het wordt

ijskoud. Gelukkig kwam na een week eindelijk een

boertje langs die mij uit de modder heeft getrokken.

Bleek dat hij maar eens in de drie maanden daar een

hek kwam controleren. In zo’n situatie kom je heel

erg tot jezelf. Spijt heb ik niet van mijn beslissing om

op reis te gaan. Ik heb mijn huis opgezegd en mijn

auto verkocht. En al mijn bezittingen beperkt tot een

rugzak. Het duurste item was een iPod. En ik besloot

ondanks het succes te stoppen bij de AVRO terwijl wij

daar met ons jonge clubje na onze stage door mochten

gaan met Dier en Natuur TV op internet. We mochten

alles zelf doen, in guerrillastijl: research, presenteren

en monteren. Maar als je geen keuzes maakt, ga je

nooit op reis. Inmiddels is Dier en Natuur TV gestopt.

Ik heb onderweg in allerlei landen gebarentaalkennis

opgedaan. Met mijn bus maakte ik deel uit van het

Couch Sur� ng Netwerk waardoor ik veel interessante

mensen heb ontmoet. Maar na mijn lange reis had ik

minstens zo veel tijd nodig om in een regulier ritme

te aarden. Het is wennen om aansluiting te vinden en

je weer organisatorisch op de kaart te zetten. Tijdens

je studie wordt er weinig aandacht aan de zakelijke

kant van het kunstenaarschap besteed. Hoe vul je

bijvoorbeeld een belastingaangifte in, hoe werk je een

bedrijfsconcept � nancieel uit en hoe zorg je dat je niet

wordt onderbetaald? Inmiddels werk ik als acceptant

bij een verzekeringsmaatschappij en leer ik veel over

risicobeoordeling en zakelijk inzicht. Ik werk nu aan een

bedrijfsplan en probeer een commercieel netwerk op

te bouwen. Daarnaast ben ik betaald productieleider

van een groot buitenspektakel: Romeo en Julia, in

een modern jasje. Een initiatief van E.S.T.V Doppio in

samenwerking met Stichting Scala Productiehuis. En ik

werk mijn concept verder uit over het professioneel

en discreet op papier zetten van iemands intiemste

fantasieën, onder de titel Your Personal P…. Maar

het is niet eenvoudig om onder woorden te brengen

waar de kracht ligt van een conceptueel ontwerper.

Ik begreep ook niet helemaal waarvoor ik de Jacques

de Leeuw Prijs kreeg. Voor mijn eigenzinnigheid? Het

legt een druk op je om het ‘veelbelovende talent’ te

zijn. Dat moet je nog zien waar te maken. Ik ging

twijfelen of ik wel op reis moest gaan, terwijl ik daar

jaren voor had gespaard. Het bronzen beeld staat

hier wel op het dressoir; het is te zwaar om ergens

anders te staan. Ik ben er zeker blij mee. Gelukkig ben

ik toch gaan reizen. Nu kan ik op mijn lijstje met 10

doelen – ik moet het weer eens even opzoeken – in

ieder geval een aantal kruisjes zetten: het leren van

Joke van den Kerkhof

45

Curriculum Vitae

Joke van den Kerkhof (1983, Deurne), opgegroeid met een broer – in alles een tegenpool – in een gezin met een warme moeder die semiprofessioneel voor gewonde speelt en een rust uitstralende vader werkzaam bij het Philipsonderdeel ASML.

Opleiding2004-2008 Studie Visuele Communicatie aan Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg

2007-2008 Stage Stichting Media Academie AVRO’s Dier en Natuur TV

2002-2003 Docent Drama Fontys Hogeschool voor de Kunsten

2000-2001 Logopedie Fontys Paramedische Hogeschool Eindhoven

Werkervaring2010-Heden Eigenaar Ladywood Media: Productieleider AV-evenementen, productie documentaires, geven van

AV-workshops, conceptontwikkeling, bedrijfs� lms e.d.

2010-Heden Acceptant Verzekeringen Interpolis/Achmea BV

Nevenactiviteiten (selectie)2011-2012 Productieleider Romeo en Julia theaterspektakel

2010-2011 Your Personal P... Jouw fantasie, discreet op papier...

2010 Eduforum workshop: Film maken... en dan wat?: workshops op basisscholen


www.ladywoodmedia.com

gebarentaal, het halen van het motorrijbewijs en het

maken van een lange soloreis. Het liefst zou ik leven

van het maken van documentaires. Bijvoorbeeld over

een project van een vriendin die kartonnen huizen

realiseert in Afrika. Ik heb tijdens mijn schooltijd een

documentaire gemaakt in Kyrgysztan, over studenten

in gastgezinnen. Dat was geweldig. Ik werk nog aan

een documentaire over mijn reis. Ik wil graag dingen

doen die de wereld mooier maken. Als het niet iets

verrijkt, vind ik het zonde van mijn tijd.”

VIJF VRAGEN AAN JOKEWAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb er een Mac van gekocht om opnamen te

monteren. Een deel heb ik vastgezet en van het laatste

deel heb ik motorlessen betaald. Een motor heb ik van

mijn eigen geld gekocht. Nu kan ik lekker langs de

� les rijden en overal gemakkelijk parkeren, als ik mijn

rijbewijs heb.“

WIE IS JE VOORBEELD?“Mijn vader en mijn moeder. Ze maken de wereld elke

dag een stukje mooier en ik kan alleen maar hopen

ooit hetzelfde voor elkaar te krijgen. Mijn ouders zijn

een inspiratiebron van hoe je zelf de wereld mooier kan

maken en gelukkig bent met wat je hebt. Ik heb elke dag

meer bewondering voor ze. En Joss Whedon: een wereld

zonder Joss is als een cracker zonder beleg.’

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Als je de wereld niet een beetje mooier kunt maken,

heeft het geen zin. Doe wat je wilt, kletsen doen ze

toch. En: ‘Hoe gekker, hoe beter’.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Haal kunst maar eens weg uit de maatschappij; je zult

zien: binnen een jaar zit iedereen bij de psychiater.

Hoe gekker in kunst, hoe gezonder je blijft. Het is een

kunst te leven zonder kunst: ik wens het niemand toe.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Laat je niet gek maken door wat anderen van je

verwachten. Doe waar je zelf het beste in bent.”

FOTO STEFAN KESSELS

46

Roger LinnemanndJ / producer

“ Het fijne van mijn opleiding

aan de Rockacademie was

dat ik veel vrije tijd had”


MIJN MUZIEK VERRAADT MIJN BINNENWERELDMet zijn artiestennaam, Roger Martinez, eert hij zijn Spaanse vader, die hij nooit heeft gekend, maar van wie

de muzikale genen zeker in zijn DNA zijn doorgegeven. Zijn moeder is hij erkentelijk voor het vertrouwen

dat zij hem gaf. ‘Ik hing al vrij jong op housefeesten rond.’ Het produceren van muziek, ook als dit met de

computer gebeurt, is voor hem een intensief en rijk proces, waarbij net zo goed psychologie komt kijken,

als mystiek, als bits en bites. ‘Het gaat niet om de methode maar om het contact met je binnenwereld.’

47

“Sinds ik van school ben heb ik mij meer in de breedte

kunnen ontwikkelen. Ook dankzij de prijs, omdat

ik hierdoor geen � nanciële druk voelde. Ik geef

particulier les in muziekproductie en ben of� cieel

gelicenseerd om mensen voor te dragen voor auditie

voor de Rockacademie. Per leerling stel ik een lesplan

op, waarin aandacht is voor de psychologische

aspecten tot de technische kanten. Het is belangrijk

om in je lessen ook iemands persoonlijke ontwikkeling

te volgen en hem daarin te coachen. Is iemand

onrustig? Kan hij focussen of niet? Daarbij komt goed

van pas dat ik geïnteresseerd ben in oosterse mystiek.

Niet zweverig of spiritueel, maar down to earth. Dat

hoor je ook aan mijn muziek. Mijn muziek verraadt

mijn binnenwereld. Ik wil ook graag mensen via mijn

muziek confronteren met mijn binnenwereld. Toen ik

op mijn vijftiende naar housefeesten ging, ervoer ik

daar ook een mystieke sfeer. Het is toch wonderlijk dat

de ene DJ de sfeer er niet in weet te krijgen en de

andere artiest de hele zaal om zijn vinger windt? Hoe

de muzikale sfeer dan grote groepen kan verbinden,

dat vind ik ook een vorm van mystiek.

Mijn moeder heeft mij altijd het vertrouwen gegeven,

ook toen ik al zo jong naar dancefeesten ging. Toen ik

vier jaar was draaide ik al plaatjes op de pick up van

mijn moeder. Ik was altijd verwonderd over van alles

en zat tegelijkertijd altijd overal op te drummen. Op

mijn achtste probeerde ik voor het eerst elektronische

klanken uit. Ik weet nog dat ik een reclame zag voor

48

Roger Linnemann

Curriculum Vitae

Roger Linnemann (1983, Barcelona), opgegroeid met een oudere zus in een gezin zonder vader, met een betrokken moeder.

Opleiding2005-2009 Rockacademie Tilburg

Docentschap2011 Geeft particulier les in muziekproductie

NevenactiviteitenTreedt regelmatig op als dj onder de artiestennaam Roger Martinez


rogermartinez.carbonmade.comsoundcloud.com/rogermartinezwww.gembookings.nl/[email protected]

de eerste house cd van Arkade en wilde die toen al

hebben. Ik vond dat zo fantastisch. Zag daar overal

beelden bij. Die cd staat nog steeds zichtbaar in mijn

collectie.

Nu reis ik graag naar andere culturen, zoals de Zuid-

Amerikaanse en Afrikaanse, om te ontdekken hoe ze

daar mensen in trance brengen met muziek. Hoe ze

dan in andere bewustzijnstoestanden geraken en zich

bewust worden van totaal andere werelden.

Ik houd ervan om op die manier de wereld te

verkennen. Het was ook al prettig aan mijn tijd op de

Rockacademie dat ik zoveel vrije tijd had. Daardoor

kon ik ook zelf veel aan � loso� e doen bijvoorbeeld.

Dat ik mijn Spaanse vader niet ken, deert mij niet.

Ik heb wel mijn artiestennaam naar hem vernoemd,

om hem een eervolle vermelding in mijn bestaan te

geven. ”

FOTO ARJAN BOUDESTEIN

49

VIJF VRAGEN AAN ROGERWAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb de prijs gebruikt om mij een tijd lang totaal geen

zorgen te hoeven maken over mijn inkomen. Hierdoor

kon ik mij helemaal op mijn ontwikkeling richten en in

alle rust en ontspanning kunnen zoeken naar mijn eigen

kracht. Het juryrapport hangt hier ingelijst aan de muur.

Als ik het even niet meer zie zitten, kijk ik er regelmatig

naar.“

WIE IS JE VOORBEELD?“Ik heb niet zo zeer voorbeelden of doelen. Ik hoop op

een creatieve, inspirerende manier met muziek bezig te

kunnen blijven. Mijn vader heb ik nooit gemist. Ik heb zo

veel gehad aan mijn moeder. Natuurlijk ben ik wel eens

nieuwsgierig. Maar ik ga zo’n man niet overvallen met

de boodschap dat een zoon voor zijn neus staat waarvan

hij het bestaan niet weet. Dat heb ik ook niet nodig voor

mijn eigen rust.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Een mens is zelf muziek.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Muziek verbindt het innerlijk van mensen. Het brengt

mensen in trance en boort andere zijnslagen aan.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Pas op voor trends. Laat je niet misleiden maar ga op

zoek naar je authenticiteit. En laat je niet voorschrijven

wat kunst is en wat geen kunst is. Ook niet als leraren

dit zeggen.”

“De winnaar bezit een sterk zintuig voor het scheppen van sfeer en het

beïnvloeden daarvan en combineert dat in eigen composities tot een volstrekt

natuurlijke en overtuigende spanningsboog. Op locatie wordt het publiek

naadloos in die spanningsboog meegenomen. De winnaar schuwt daarbij

samenwerking niet met bijvoorbeeld beeld en andersoortige muziek. Dat leidt

tot verrassende combinatieprojecten die op allerlei vlakken een indrukwekkende

potentie hebben. De winnaar vaart sterk op een intuïtief kompas in een wereld

die aan de oppervlakte gedomineerd lijkt door kopieergedrag maar waarin

een authentiek talent toch snel wordt onderkend. In de muzikale wereld heeft

hij nu al een gevestigde naam. Hij wordt nog voor zijn afstuderen gezien als

een top DJ die de artistieke ruimte in die commerciële wereld op een zeer

professionele, vakmatige en volwassen manier zoekt, vindt en exploreert!”


50

Marleen HartjesBeeldend kunstenaar en docent beeldende kunst

“Al mijn werk gaat over grenzen

Waar houd ik op, waar begint de ander?”


51

“Al mijn werk gaat over grenzen

Waar houd ik op, waar begint de ander?”

VIJF VRAGEN AAN MARLEENWAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb het als startkapitaal gebruikt om mijn eigen bedrijf-

je te beginnen. Ik ontwikkel programma’s voor culturele

instellingen, zoals het opzetten van tentoonstellingen en

educatieve projecten. Ik adviseer bijvoorbeeld musea over

alles wat tussen kunst en mensen in zit.“

WIE IS JE VOORBEELD?“Jonge kinderen. Ik geef het liefst rondleidingen aan

jonge kinderen: zij zien dingen die ik niet meer kan zien,

omdat mijn ogen te zeer zijn versluierd door kennis en

ervaring. Als je dagelijks met kunst bezig bent, ga je

denken in kunsthistorische structuren. Kinderen denken

en kijken nog gevoelsmatig en instinctief. Dat ben ik

beroepsmatig verleerd.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Iedere dag is een cadeautje, haal eruit wat erin zit.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Ik denk dat kunst de lijm is die mensen in deze samenleving

bij elkaar houdt. Kunst kan mensen verbinden. Dat is een

unieke kwaliteit in een wereld die op dit moment erg

verhardt. Kunst laat je anders en met nieuwe ogen kijken

naar de wereld om je heen, waardoor je alles beter ziet.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Kom op voor jezelf. Je bent je eigen toekomst. Zorg dat

je niet afhankelijk bent van anderen. En kom met je luie

reet van die stoel af. Je moet het zelf doen.”

52

DE ECHO VAN EEN GEBEURTENIS“Ik was toe aan vakantie. Nu trek ik zes-en-een-

halve week door Nieuw-Zeeland. Na mijn afstuderen

ben ik namelijk meteen aan de slag gegaan en heb

ik altijd maar doorgewerkt. Ik kon bij het Van Abbe

Museum in Eindhoven blijven werken, na mijn stage

en afstudeeropdracht aldaar. Dat aanbod sla je

natuurlijk niet af. Ik heb daar educatieve programma’s

ontwikkeld. En voor Kunstpodium T in Tilburg

organiseer ik nu voor het derde jaar het Meester-

Leerling Project waarin jonge kunstenaars worden

gekoppeld aan ervaren meesters. Ik ben daar curator en

hoofd educatie. Zelf ben ik ook leerling in het project

geweest. Ik werd gekoppeld aan kunstenares Karin

Arink en heb daar veel van geleerd, ook inhoudelijk

over beelden die hunkeren naar de aanwezigheid

van andere beelden. Toen deed nog maar één

kunstacademie mee, nu vijf. Ik heb ondertussen ook

veel werk kunnen exposeren. Met mijn beelden van

aluminiumfolie ben ik genomineerd voor de ArtOlive

Jong Talent Award 2009. Die werken verbeelden

voor mij vastgelegde momentopnamen. Ik noem ze

lege hulzen met herinneringen aan leven. Echo’s van

gebeurtenissen die al hebben plaatsgevonden, als een

jas die klaarligt om aangetrokken te worden of juist

achteloos is weggeworpen. Mijn werk is een poging

het vluchtige van het leven te vangen en de sporen die

het leven achterlaat zichtbaar te maken. Het lichaam

zie ik daarbij als huls van de ziel. Met ons lichaam

maken wij contact met elkaar, het is de grens tussen

onszelf en de rest. Dat vind ik een boeiend fenomeen.

Waar houd ik op? Waar begint de ander? Al mijn werk

gaat in feite over grenzen.

Naast mijn autonome werk wil ik ook graag bezig zijn

met kunsteducatie omdat ik mensen daarmee de taal

van de kunsten kan leren zodat ze de verbindende

Marleen hartjes

Ze moest er even tussenuit naar Nieuw-Zeeland. Zes weken vakantie down

under. Verdiend: na haar afstuderen in 2009 heeft Marleen Hartjes (1986)

aan het ene na het andere project gewerkt. Naast de Jacques de Leeuw Prijs

werd ze genomineerd voor de ArtOlive Jong Talent Award. Met haar verfijnde

kunstwerken die ze ‘momentopnamen’ noemt, ‘vastgelegd in aluminiumfolie’.

Lege hulzen met herinneringen aan leven. Echo’s van gebeurtenissen die al

hebben plaatsgevonden. “Ik ben een heel gelukkig mens.”

53

Curriculum Vitae

Marleen Hartjes (1986, Eindhoven), opgegroeid met een broer – inmiddels sportleraar – in een gezin met een vader die twee jongensberoepen verenigt (automonteur en brandweerman) en een moeder die voor het huishouden zorgt

Opleiding2005-2009 Docent Beeldende Kunst aan de Fontys Academie voor Beeldende Vorming

2004-2005 3D design, ArtEZ, Hogeschool voor de Kunsten, Arnhem

Docentschap2011 - Lecturer Visual Arts, Fontys Hogeschool voor de Kunsten,

Academie voor Beeldende Vorming

Werkervaring (selectie)2009 - Freelancer kunsteducatie & interpretatie

Van Abbe Museum Eindhoven

2009 - Organisator en coördinator, curator, hoofd educatie Kunstpodium T Tilburg

2007 - Museumdocent SM-’s Stedelijk Museum ’s Hertogenbosch

2008 – 2011 ‘Leen mij je oog’ en ‘Ik ben een kunstenaar’ bij Villa Polka (Bossche Makershuis)

En diverse opdrachten voor werken in de openbare ruimte


2009 Nominatie ArtOlive Jong Talent Awards

www.marleenhartjes.nl

boodschap van de kunsten kunnen verstaan. Ik

bevind mij in de luxe positie dat ik daar geld mee

verdien. Ik ben een heel gelukkig mens. Ik hoop dat

ik dit kan doorzetten, ook in de toekomst wanneer de

bezuinigingen op kunst gaten zullen slaan. Ik heb wel

projecten zien wegvallen maar gelukkig zijn er ook

nog nieuwe voor in de plaats gekomen. Ik ben blij dat

ik mijn ouders kan laten zien hoe gelukkig ik ben met

mijn werk. Zij zagen het eerst niet zitten dat ik naar

de kunstacademie in Arnhem ging. Toen ik overstapte

naar de docentenopleiding van Fontys waren ze in

ieder geval tevreden dat ik dan docent zou worden.

Voor een brandweerman en automonteur is een leven

als kunstenaar toch een ver-van-zijn-bed-show; het

staat al snel synoniem voor grote onzekerheid. Toen ik

de Jacques de Leeuw Prijs kreeg gaf dat daarom extra

veel zelfvertrouwen. Meer nog dan een geldbedrag is

het een vorm van erkenning.”

“De winnaar is een coachende docent en daagt

leerlingen uit een stapje verder te gaan en

over de horizon te kijken waardoor ze groeien

en verbaasd staan over zichzelf. Zij overtuigt

als een betrokken en vindingrijke docente die

ruim kan putten uit haar ervaring en werk als

autonoom kunstenaar. In haar portfolio laat ze

zien hoe ze met relatief weinig middelen op een

effectieve en treffende manier tot ‘beelding’

komt. Een goed autonoom kunstenaar en goede

docent ineen.”


54

Willem van der Krabben drummer en docent Muziek

“ Leer van gisteren, droom van morgen en leef vandaag”


55

“ Het resultaat van zijn eindpresentatie waarin hij werken van

de grootheden der aarde sterk en eigenzinnig aan elkaar

musiceerde, legt de lat voor deze vakman erg hoog. De jury is

ervan overtuigd dat hij daar in de toekomst met gemak bovenuit

springt en zal blijven groeien in zijn metier.” Juryrapport Jacques de Leeuw Prijs

VIJF VRAGEN AAN WILLEM

WAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb het geldbedrag goed kunnen gebruiken voor

het bekostigen van mijn vervolgopleiding, een studie

slagwerk jazz aan het Conservatorium van Amsterdam.”

WIE IS JE VOORBEELD?“Eén voorbeeld of één idool is er niet voor mij. Ik

word door veel verschillende personen geïnspireerd en

gemotiveerd. Dit kan een wereldberoemde musicus zijn

maar ook mijn vader of moeder.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Geniet van al het moois dat je elke dag opnieuw mag

meemaken. Onderneem wat je graag zou willen doen.

En sta op zijn tijd even stil bij het moois dat je tot nu

toe al gedaan hebt. Dus leer van gisteren, droom van

morgen en leef vandaag.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Kunst speelt een uitermate belangrijke rol in onze

samenleving. Naast het feit dat kunst voor veel mensen

ontspannend kan werken, brengt kunst mensen ook bij

elkaar en draagt het bij aan de ontwikkelingen van onze

persoonlijkheid. Zonder kunst heeft onze samenleving

geen cultuur en zonder cultuur is een samenleving arm.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Kunst en met name muziek is het mooiste vak wat er

is. Zorg dat je zoveel mogelijk mensen tijdens je leven

hiervan kan overtuigen en hier deelgenoot van kunt

maken.”

56

Pas op zijn vijftiende hoorde hij dat er zoiets bestond als een conservatorium. En toen werd Willem van der Krabben (1988)

vervolgens ook nog aangenomen voor de studie Docent Muziek én de studie geïmproviseerde muziek op drums. Hij moest

kiezen. Na intensief overleg en lange beraadslagingen begon hij aan de brede basis van een opleiding tot docent Muziek. Daar

heeft hij nooit spijt van gehad. ‘De ontdekking van de educatieve kant van muziek is geweldig.’ Toch gloort er ook nog steeds

een toekomst als drummer: nu volgt hij een tweede studie, voor jazzslagwerker aan het conservatorium in Amsterdam. ‘Ik

hoop het altijd fifty fifty te kunnen blijven doen: lesgeven èn musiceren.’

“Ik kom zeker niet uit een muzikaal gezin. Mijn

ouders geven beide les op een lagere school, maar

zijn niet muzikaal. Wel heeft mijn zus een jaar

dansacademie gedaan en zingt bij Theaterplan in

Eindhoven. Maar zij kiest toch voor communicatie

en sociale wetenschappen. Mijn ouders hebben

ons wel altijd de mogelijkheid gegeven om een

sport te beoefenen en een instrument te bespelen.

Trommelen fascineerde mij altijd al en een oom

drumde bij de fanfare. Zo ben ik gaan trommelen

en drummen. Via muziekles in Maarheeze, bij een

drumband en een fanfare. Pas op mijn vijftiende

hoorde ik van mijn muziekdocent dat er zoiets

bestond als een conservatorium. Ik ben aan

de gedecentraliseerde vooropleiding in Weert

begonnen, de Academie voor Muziek en Dans.

Drie jaar lang leerde ik daar de voorbereidingen

op theorie en hoofdvak. En het goede is: een

paar keer per jaar moet je al naar Tilburg om je

vorderingen te laten zien. Zo ruik je al aan het

conservatorium en ruikt het conservatorium

aan jou. Na mijn eindexamen VWO deed ik

toelatingsexamen voor geïmproviseerde muziek

op drums. Maar docenten van de muziekopleiding

adviseerden mij ook auditie te doen voor Docent

Muziek. Het toeval wil dat de brief dat ik was

aangenomen bij drums als eerste aankwam. Ik had

mij helemaal daarop ingesteld. Maar toen bleek

dat ik ook bij Docent Muziek was aangenomen zijn

we lang om de tafel gaan zitten. Met mijn ouders

maar ook met de directeur van de vooropleiding

en mijn muziekdocent. Zij waren bang dat ik bij

drums verveeld zou raken of een overdosis van één

instrument zou krijgen. Doorslaggevend argument

was uiteindelijk de brede basis die je krijgt als

Docent Muziek. Je bent overal inzetbaar, veel meer

dan als drummer alleen. Of het perspectief van ooit

een beroemde slagwerker te worden niet toch nog

lonkt? Ja, daarom ben ik nu ook aan een studie

Slagwerk Jazz begonnen aan het Conservatorium

in Amsterdam. En tegelijkertijd geef ik muziekles

op een lagere school, speel ik met leerlingen op

klokkenspel en zing liedjes met ze. Ben ik een

drummende docent of een docerende drummer?

Allebei, maar ook nog meer: ik kan zo veel meer

doceren dan alleen drums. Ik hoop het ook altijd

� fty � fty te kunnen blijven doen: lesgeven èn

musiceren. Het zijn voor mij communicerende

vaten.”

Willem van der Krabben

DRUMMENDE DOCENT OF DOCERENDE DRUMMER?

57

DRUMMENDE DOCENT OF DOCERENDE DRUMMER?

Curriculum Vitae

Willem van der Krabben (1988, Maarheeze), opgegroeid met een zus in een onderwijsgezin met ouders die beide lesgeven op een lagere school

Opleiding2006-2010 Studie Docent Muziek aan het

Fontys Conservatorium Tilburg

2010-heden Studie Slagwerk Jazz aan het Conservatorium Amsterdam

Docentschap2010-heden Vakleerkracht Muzikale Verkenningen Primair

Onderwijs bij “Pulz; Centrum voor Kunsteducatie”

2010-2011 Drumdocent individuele lessen bij “Concertino Muziekeducatie”

NevenactiviteitenMusicus/Drummer in verschillende samenstellingen en stijlen:

n Melphi (www.melphimusic.com)

n Voluit! (www.bandvoluit.com)

n The Smallband (www.thesmallband.nl)


www.myspace.com/willemvanderkrabben

58

Laura de Vosdanser

soms lijkt

het of ik al

tien jaar in het

werkveld zit”


“

59

Laura de Vos (1989, ‘s Hertogenbosch), opgegroeid naast een oudere broer in een gezin waarin moeder schildert en aan theater doet en vader een echte zakenman is.

Opleiding1995 Begon als zesjarige aan competitie turnen, brak door naar

nationaal niveau en stapte later over naar streatdance

2005 Opstapcursus Fontys Dansacademie aan de zaterdagschool

2006-2010 Studie Moderne Dans Uitvoerend en zijstudie Danstheater aan de Fontys Dansacademie

Najaar 2009 Stage bij de Kibbutz Contemporary Dance Company in Israël

2010 Postgraduate Programma Londen Contemporary Dance School en danser bij EDge 10, the Postgraduate Dance Company

Voorjaar 2010 Stage bij de Hofesh Shechter Company, danste in Political Mother: the Choreographer’s Cut

2011 Master Dance Performance in Londen

WerkervaringNajaar 2010 Danser bij het Clod Ensemble, in de voorstelling An Anatomy in Four Quarters

Najaar 2010 Danser bij Nierka, een multidisciplinair project van graphic designer Tupac Martir


www.dansmagazine.nl/reportage/pas-afgestudeerd-laura-de-vos

Curriculum Vitae

60

Ze plant alles in en is tot op het bot gedisciplineerd. De anderhalve maand vakantie die haar als danser dit jaar was gegeven

heeft ze in de bieb doorgebracht. Want als Laura de Vos (22) iets in haar hoofd heeft, zet ze alles op alles om te zorgen dat

het lukt. Zoals een stage bij de Hofesh Shechter Company – een van de spannendste, jonge moderne dansgroepen – en een

master Dance Performance in Londen. Pas begin twintig, werkt De Vos nu al vanuit de Britse hoofdstad mee aan verschillende

projecten en voorstellingen. Naast haar lichaam wil de danseres ook haar hoofd intensief gebruiken. Daarom voedt ze zich

met theorieën over het lichamelijk bewustzijn van de mens en de rol van het lichaamsbeeld in de geschiedenis. ‘Als ik alleen

maar dans, word ik daar wel wijs maar niet slimmer van.’

“Je hoort zelden als danser waarom je na een auditie

wel of niet wordt aangenomen. Er wordt niet veel

gesproken. Er wordt vooral veel gewerkt. Daarom gaf

de Jacques de Leeuw Prijs mij extra vertrouwen. Een

jury spreekt uit dat je tot een bepaalde klasse behoort.

Dat maakt mijn leven als danser gemakkelijker. De

bijbehorende geldprijs noem ik niet graag – dansers

zijn toch vaak armoedig, verkeren constant in

onzekerheid en leven regelmatig vanuit een koffer.

Ik wil er niet mee pronken. Ik ben ook niet iemand

die waardering haalt uit wat anderen mensen vinden.

Maar zonder dat geldbedrag had ik nooit op zo veel

plekken ter wereld auditie kunnen doen. En had ik

een lening moeten afsluiten voor het volgen van mijn

master in Londen. Daar woon ik nu. Soms lijkt het of

ik al tien jaar in het werkveld zit. Ik werk bij het Clod

Ensemble mee aan een onderzoek naar de anatomie

van het lichaam, rond de vraag hoe ons lichaamsbeeld

in de huidige maatschappij verandert, hoe we ons

uiterlijk beoordelen en hoe we naar elkaar kijken.

Tijdens mijn Master Dance Performance onderzoek

ik het lichaamsbeeld ook in sociologisch perspectief,

van de middeleeuwen tot nu. En ik beschouw de

verschillende soorten intelligentie van de mens.

Na een auditie ben ik als danser aangenomen voor

Nierka, een project van graphic designer Tupac Martir,

die met sterren als Beyoncé heeft gewerkt en met

grote modeontwerpers. Choreograaf van Nierka is

Fernando Hernando Magadan, danser en beginnend

choreograaf bij het Nederlands Dans Theater.

Ja, ik ben behoorlijk gedisciplineerd, plan alles in. Als

ik iets wil, zorg ik ervoor dat ik het gerealiseerd krijg.

In augustus en september heb ik anderhalve maand

vrij gehad. Die heb ik in de bibliotheek doorgebracht,

voor mijn studie. Als ik alleen maar dans, word ik

daar wel wijs maar niet slimmer van. Mijn hoofd wil

ook worden gevoed. Ik vind het fascinerend mij te

verdiepen in theorieën over het lichaam. En vragen

te blijven stellen. Dans bepaalt al mijn hele leven. Ik

wil niet alleen volgen maar ook zelf ontdekken. Ik

heb gelukkig geen blessuregevoelig lichaam maar ik

durf dat niet hardop uit te spreken, bang het lot te

tarten. Fysiek en mentaal is het dansersvak zwaar. Je

bent continu in training, eet gezond en reist de halve

wereld rond voor audities. Toch is je toekomst altijd

onzeker. Ik zou er geen stabiele relatie naast kunnen

hebben. Ik ben vooral een internationaal georiënteerd

iemand. Ik zou graag bij Akram Khan werken of bij Les

Ballets C. de la B. Al komt het verlangen naar Nederland

soms ook opzetten. Voor een job bij T.R.A.S.H. of Emio

Greco | PC zou ik zeker naar Nederland komen.”

Laura de Vos

VRAGEN STELLEN ANTWOORDEN ZOEKEN

61

VIJF VRAGEN AAN LAURA

WAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb er mijn master mee betaald en vliegtickets van

gekocht om audities te kunnen doen.”

WIE IS JE VOORBEELD?“Ik heb geen choreografen als voorbeeld maar haal

veel inspiratie uit werk van � losofen, kunstenaars en

wetenschappers.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Werk hard maar blijf jezelf. Volg je intuïtie, blijf

positief en zoek naar wat jij wilt. Dan komen dromen

onder handbereik.”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Kunst kan hokjes openbreken en zaken van een

andere kant laten zien. Kunst zorgt dat emoties niet

worden onderdrukt. Als danser ben je bovendien van

alle markten thuis: je bent � exibel, hebt een getraind

lichaam, een theatraal besef, een sterk bewustzijn, en

een stevige discipline. Ik hoop dat de maatschappij ook

die kant van de kunst van het dansen waardeert.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Stel voortdurend vragen en zoek zelf naar het ant-

woord. Belangrijk is niet alleen te volgen maar ook zelf

te ontdekken.”

“Laura has always set very high standards for

herself, and has worked both diligently and

imaginatively to achieve them. She is always

curious and will investigate movement ideas

with the utmost sincerity, searching for a deeply

physical understanding of the work and being

unafraid to interpret the material in an individual

way, while remaining true to given intention.”

Tutor Mary Evelyn, hoofd van de Master Dance

Performance aan de London Contemporary Dance

School, over Laura de Vos:.

VRAGEN STELLEN ANTWOORDEN ZOEKEN

FOTO TOMOKO KINOSHITA

62

Joosje Jochems Zangeres en vocal coach


63

“ Een eigen huis, een eigen album, een eigen school, wie had dat gedacht”

VIJF VRAGEN AAN JOOSJEWAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb geïnvesteerd in een opleiding Complete

Vocal Technique (CVT) bij Complete Vocal Institute in

Kopenhagen, onder leiding van Catherine Sadolin. Ik

ben gestart in september en heb twee mooie seminars

achter de rug. Ik had nooit gedacht dat deze ervaring mij

nog dichter bij mijn creativiteit en passie zou brengen.“

WIE IS JE VOORBEELD?“Ik haal inspiratie uit verschillende personen om me

heen. Iedereen heeft een bijzonder verhaal of een

bijzondere kijk op de wereld die mij weer inspireren tot

het nemen van nieuwe beslissingen of tot het activeren

van mijn creativiteit. De belangrijkste personen zijn mijn

ouders. Zij hebben mij geleerd dat je alles kunt, als je het

maar graag genoeg wilt en er helemaal voor gaat.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?“Le coeur connait les raisons, qui la raison ne connait pas

(Het hart kent redenen, die de rede niet kent).”

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Kunst biedt ons een uitlaatklep voor wat ons

bezighoudt. We kunnen ons erin uiten, erbij wegdromen,

erdoor geïnspireerd raken, ons verbonden voelen, een

verklaring zoeken en verbanden leggen. Kunst is een

universeel communicatiemiddel dat ons met elkaar

verbindt en is daardoor een primaire levensbehoefte.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Laat jouw enthousiasme als kunstenaar overstralen

op alle leerlingen en studenten die je ooit in je praktijk

ontmoet! Het is een voorrecht om als docent te mogen

bijdragen aan de ontwikkeling van kunstuitingen bij

studenten, evenals het voor studenten een voorrecht is

om hun talenten te kunnen ontwikkelen. Ik denk dat er

nog veel te halen valt in interdisciplinaire samenwerking

binnen de verschillende kunstvlakken. Het zou mooi

zijn als we een gezamenlijke, gezonde voedingsbodem

konden verzorgen, waardoor ook weer nieuwe

initiatieven ontstaan.”

FOTO’S ROOS ELSA REE OOTEMAN

64

Ze komt uit een onderwijzersgezin en stond zelf voor de klas in groep 7. Maar toen Joosje Jochems eenmaal had geproefd

aan een zangcarrière door het winnen van een talentenjacht, begonnen haar stembanden te roepen: meer, meer, meer.

Ze waagde de stap naar de Rockacademie, formeerde een eigen band en schoolt zichzelf inmiddels in Kopenhagen verder

in een sterk wetenschappelijke zangtechniek. Straks is ze een van de weinigen in Nederland die deze Complete Vocal

Technique kan doceren. ‘Heerlijk om mensen te helpen gezonder en concreter met hun stembanden om te gaan.’

“Ik had de PABO al afgerond en gaf les in de

bovenbouw. Dat ging heel goed. Maar ik voelde dat

ik er niet gelukkiger van werd. Toen ik een locale

talentenjacht won, The Voice in 2006, voelde ik dat

ik meer wilde met mijn stem. Mijn ouders hadden

hun aarzeling. Zij hebben allebei ook de PABO

gedaan en geven les. Mijn vader in het middelbaar

onderwijs, aardrijkskunde en economie. Mijn moeder

is na de geboorte van haar twee kinderen als

communicatieadviseur bij de gemeente gaan werken.

Zij waren bang dat ik de zekerheid van een baan in

het onderwijs op het spel zette voor een onbestemde,

kwetsbare toekomst als zangeres. Toch heb ik het

aangedurfd. En toen ze zagen dat het mij menens was,

hebben ze mij volop gesteund. Op de Rockacademie

heb ik zo veel geleerd. Dat kan ik nu verdiepen met

de vervolgopleiding Complete Vocal Technique in

Kopenhagen. Deze zangmethode richt zich op het

doorgronden van de technische en wetenschappelijke

kant van het maken van alle geluiden in alle stijlen, op

een verantwoorde manier. CVT velt geen oordeel over

smaak en staat open voor alle stijlen. De zangmethode

is het resultaat van meer dan 25 jaar onderzoek door

Cathrine Sadolin en bij haar volg ik nu seminars!

Het idee achter CVT is dat wanneer je weet hoe je je

stem gebruikt als je schreeuwt, � uistert of roept, je

dat ook gezond kunt toepassen in je zang. Je hoeft

dan geen vage noties meer te geven als ‘denk aan

je mond als een kathedraal’, maar je kunt nu echt

concreet zeggen wat er met je stembanden gebeurt

als je een bepaald geluid maakt. Om zangles hangt

nog vaak zoveel mystiek. Mensen hebben al jaren

les maar hebben geen idee waarom ze een bepaald

geluid op een bepaalde manier maken. Met CVT kun

je daarover helder en direct communiceren. Ik merk

het tijdens mijn zanglessen. Ik kan snel en doelgericht

zangproblemen van mensen oplossen. Het is heerlijk

om mensen te helpen gezonder en concreter met hun

stembanden om te gaan. Vroeger repeteerde ik in de

keuken van mijn moeder, daar stond een keyboard.

Sinds kort heb ik in mijn eigen huis in Roosendaal

een vocalschool gevestigd. En we zijn met onze band

Jane Dare een CD aan het opnemen. De preproductie

is gaande, we hopen het eindproduct in het voorjaar

klaar te hebben. Een eigen album, een eigen school als

vocal coach en dan nog lesgeven in CVT, wie had dat

gedacht toen ik nog voor groep 7 stond?”

Joosje Jochems

JE MOND IS GEEN KATHEDRAAL

Curriculum Vitae

Joosje Jochems (1984, Roosendaal), opgegroeid met een broer – inmiddels automonteur – in een gezin van lesgevende ouders.

Opleiding2011 Complete Vocal Institute Kopenhagen voor specialisering

in Complete Vocal Technique

2007-2010 Rockacademie Tilburg

2002-2006 PABO Hogeschool Zeeland te Vlissingen (docent basisonderwijs, specialisatie bovenbouw en kunstvakken)

Docentschap2011 Vocal coach met eigen school (vocaalscool.com)

NevenactiviteitenZangeres, bandleider en songwriter van haar eigen band Jane Dare

Zangeres band Shut up and groove (soulcovers)

Zangeres en songwriter in band Ma Mojo en Jo-Ann

Docent Vocals, Bandcoach en losse workshops voor scholen en bedrijven bij Factorium

Docent Vocals, Body of Knowledge en School of Music op de Rockacademie

Eigenaar en docent VocalsCool voor vocaal onderwijs in Roosendaal


www.joosjejochems.com

www.joosje.net

www.janedare.com

www.vocalscool.com

65

“De band, geformeerd rond zangeres

Joosje Jochems, laat een heerlijke funky

soulsound horen, die bij wijle aan een

vrouwelijke versie van Jamie Lidell doet

denken. Zoals het een echte zangeres

betaamd, laat ze naast uptemponummers

ook een ballade met pianobegeleiding

horen. Met haar prachtige stem weet ze

de aanwezigen diep te roeren en voor

het eerst lijkt het stil te zijn in de Bat

Cave. Met het nummer Diggin’ sluit Jane

Dare haar set spetterend af en onder luid

applaus stapt de vijfmansformatie de

planken af.”

3voor12 over Joosje Jochems en haar band Jane Dare

66

Angela de Weijerdocent audiovisuele vormgeving en mediakunst

“We worden door beeld en geluidgemanipuleerd bij het leven”


67

Angela de Weijer (1987, Eindhoven), opgegroeid in Eindhoven, met ouders die allebei gra� sch vormgever zijn.

Opleiding2011 (Toelatingsprocedure) Master Sound Studies aan de

Universität der Künste in Berlijn

2006-2011 Fontys Academie voor Beeldende Vorming, docentenopleiding, specialisatie 4D/audiovisueel

2004-2005 Schoevers Management Assistent

Docentschap2011 Curriculumontwikkeling ‘Informal Academy’

Baltan Laboratories Eindhoven

2011 Docent Filmdesign Koning Willem 1 College Den Bosch

2009/2010 Medewerker Cultuureducatie CBKV de Krabbedans Eindhoven

Exposities/projecten2011 Dutch Design Week (solo) Monument for The Unseen;

audiowalk in augmented reality, Philips de Jonghpark, Eindhoven

2011 Dutch Design Week (project), Beyond Data Temporary Design lab; internationale samenwerking tussen Baltan Laboratories en Kitchen Budapest

2011 Afstudeerexpositie ABV (groep), Gorettikapel, Tilburg

2011 Zzondag: Binnen Het Buiten (groep), Locatie Z, Den Haag

2010 Leerling/Meester expositie: WATCH (groep), Kunstpodium T, Tilburg

Werkervaring2011 Projectassistent Baltan Laboratories Eindhoven

2011 Miss Milivolt, audiovisuele kunst en kunsteducatie, atelier Kelderman en Van Noort


www.missmilivolt.comazine.nl/reportage/pas-afgestudeerd-laura-de-vos

Curriculum Vitae

“De winnaar geeft op geheel eigen wijze en

ontwapenend inhoud aan het docentschap dat,

naar eigen zeggen, onlosmakelijk samenhangt

met het kunstvak. Ze zet op een onbevangen

wijze een perfecte mix neer tussen docentschap en

kunstenaarschap. Door de intelligente, zelfbewuste

manier van lesgeven ontdekken zelfs de meest

weerbarstige pubers een onderliggende laag in het

materiaal dat ze hen aanbiedt. Elementen die er nog

wel zijn maar waar niemand meer iets van lijkt te

weten en die niemand meer ziet. Het Toen in het Nu.”


68

Ze noemt zich niet voor niets Miss Milivolt: ze houdt

van apparaten. En dan vooral om kunstzinnige geluiden

mee te ontwikkelen. Angela de Weijer (1987) werd

op de academie door een docent aangestoken met het

‘audiovisuele virus’ en borrelt sindsdien koortsig van

ideeën en projecten. Ze hoopt een master te kunnen gaan

doen in Berlijn. En wie weet, dan wel Europa aan haar

voeten te krijgen. Of beter: tussen en in haar oren.

“Mijn ouders zijn met mij als kind nooit naar

kunstmusea geweest. Pas op de middelbare school

stapte ik een centrum voor de kunsten binnen,

gezamenlijk met de klas, en ik vond het eigenlijk niks.

Een traditioneel opgestelde schilderijententoonstelling,

met een begeleider die alles wilde laten zien en te zeer

gericht was op volledigheid. Het was te veel en het

boeide niet. Maar in de pauzes op school tekende ik

wel heel graag. Met een groepje bleven we binnen om

maar te schetsen. Er was op school ook een levendige

kunstzinnige vakgroep. Dat werkte stimulerend. Toch

durfde ik nog niet voor dat plezier in het tekenen te

kiezen. Omdat ik dyscalculie heb, een rekenstoornis,

heb ik mijn middelbare school niet afgemaakt. Ik heb op

MBO4-niveau een opleiding gedaan voor management-

assistent en daarna fulltime gewerkt als administratief

medewerker bij het ROC in Eindhoven. Daar voelde ik hoe

leuk het is om met leerlingen te werken. Tekendocent

leek mij geweldig, maar ik vroeg mij voortdurend af:

kan ik dat wel? Uiteindelijk heb ik de stap gewaagd en

mij aangemeld voor de docentenopleiding, omdat die

het beste van twee werelden combineert: je kunt zowel

autonoom werk maken als didactische vaardigheden

ontwikkelen. Op de academie heb ik vanaf dag één

echter het tekenen laten varen! Door docent Paul de

Mol raakte ik in de ban van � lmkunst en geluid en van

de meer abstracte variant daarvan: animatie. Later

nam ik geen genoegen meer met geluid dat anderen

kant en klaar aanleveren. In het derde jaar ben ik

zelf soundtracks gaan creëren. Eerst maakte ik ze op

de computer met instantmateriaal maar nu neem ik

zelf geluiden op, om minder afhankelijk te zijn van

anderen. Mijn opnameapparaat is dan mijn penseel

of mijn tekeninstrument. Wel gebruik ik bronnen als

Freesound.org waarin geluidskunstenaars geluiden

uploaden, die iedereen vrijelijk mag gebruiken. Laatst

zocht ik voor een audiowandeling de tjielp van een

speci� eke krekel en kon die in de natuur niet vinden

maar wel op Freesound. Met een krachtig en passend

geluidsdecor kun je mensen sterk onderdompelen

in een belevingswereld. Je kunt verborgen lagen

onthullen. En onverwachte associaties losmaken.

Ik wil mij daarin graag verder ontwikkelen, onder de

kunstenaarsnaam Miss Milivolt. Die heb ik bedacht

omdat De Weijer vaak verbonden is aan sporthallen

en witgoedzaken. Ik wil er mee uitdrukken dat

ik een technische dame ben, die kan solderen en

microfoons kan bouwen. Op dit moment zoek ik geen

docentenbaan. Ik werk als projectassistent voor kunst

en technologie bij Baltan Laboratories Eindhoven.

En ik geef workshops aan scholen, bijvoorbeeld over

� lmvormgeving, om leerlingen vertrouwd te maken

met kunst� lms. Zij zijn meestal sterk gericht op

Hollywood-� lms. Docenten vinden het vaak nog eng: al

die software die de nieuwe generatie gebruikt. Je moet

hun koudwatervrees zien te beteugelen. Eerst zien dan

geloven, stralen ze vaak uit. Maar als ze dan merken

hoe ik leerlingen vertrouwd maak met het Kuleshov-

effect – de kracht van montage – en leer spelen met

de associaties die mensen in hun hoofd maken bij een

bepaalde combinatie van beeld en geluid, gaan ze om.

Dan ontdekken ze hoe wij mensen door beeld en geluid

schrikbarend gemanipuleerd worden, zonder dat we er

erg in hebben.”

angela de Weijer

VERBORGEN LAGEN

69

VIJF VRAGEN AAN ANGELA

WAT HEB JE MET DE PRIJS GEDAAN?“Ik heb me aangemeld voor een Master Sound Studies

aan de Universität der Künste in Berlijn omdat ik graag

nog verder wil groeien als kunstenaar en docent. Door

meer kennis te vergaren van theorie, artistieke inhoud en

productie van media- en geluidskunst heb ik straks meer

te bieden. Maar het is een dure studie. Dus als ik word

aangenomen, komt het prijzengeld erg goed van pas.“

WIE IS JE VOORBEELD?“Mijn � lmdocent van de ABV, Paul de Mol. Met zijn

tomeloze energie en passie weet hij hoe hij bij studenten

een fascinatie kan losmaken. Als ik als docent slaag in het

oproepen bij mijn leerlingen van een fractie fascinatie

van wat Paul bij mij losmaakte, is de les wat mij betreft

geslaagd.”

WAT IS JE LEVENSMOTTO?”Live! Live the wonderful life that is in you! Let

nothing be lost upon you. Be always searching for new

sensations. Be afraid of nothing.” (Oscar Wilde)

WELKE ROL SPEELT KUNST VOOR JOU IN DE SAMENLEVING?“Recent las ik een quote: Without art, the earth is just

‘eh’. Precies dat. Kunst zal de mens altijd het perspectief

blijven bieden om boven het maaiveld uit te steken en

het genoegen van zelf creëren, het maakproces te laten

ervaren.”

WAT ZOU JE DE NIEUWE GENERATIE KUNSTVAK-STUDENTEN EN -DOCENTEN WILLEN MEEGEVEN?“Authenticiteit.”

VERBORGEN LAGEN

70

10 JAAR GENOMINEERDEN JACQUES DE LEEUW PRIJS

2002 Andreas van Zoelen Conservatorium

Francine Vermeer Academie voor Beeldende Vorming

Hilde Elbers Dansacademie

Dion Vincken Academie voor Drama

2003 Jennifer van Brenk Conservatorium

Benny Degenhardt Dansacademie

Hilde Schuurmans Academie voor Drama

Timothy Mahler Academie voor Beeldende Vorming

2004 Sandra van der Meijden Academie voor Beeldende Vorming

Sander Teepen Conservatorium

Liselotte Pitlo Dansacademie

Leon van de Waal Academie voor Drama

Floor Jansen Rockacademie

2005 Pieter Hunsfeld Conservatorium

Hendrik Lebon Dansacademie

Gerrit Dragt Academie voor Drama

Arn Kortooms Rockacademie

2006 Annemarieke Schepers Academie voor Beeldende Vorming

Jurriaan Dekker Conservatorium

Uri Eugenio Dansacademie

Twan Mickers Academie voor Drama

Ivo Maissan Rockacademie

2007 dOCeRend Bregje Broere Dansacademie

Lilian de Nooij Academie voor Beeldende Vorming

Leen Braspenning Academie voor Drama

uITVOeRend Thijs Oudenhooven Conservatorium

Sanne Mus Rockacademie

Tim Breukers Academie voor Beeldende Vorming

Arno Schuitemaker Dansacademie

2008 dOCeRend Mark Reijnen Conservatorium

Björn de Wildt Drama

Ellis Pijnenborg Dansacademie

Veerle Devreese Academie voor Beeldende Vorming

2008 uITVOeRend Stanislav Jusufovic Conservatorium

Ben Caselin Rockacademie

Joke van den Kerkhof Visuele Communicatie

Dianne Steenbrink Dansacademie

2009 dOCeRend Marleen Hartjes Academie voor Beeldende Vorming

Bart de Graaff Conservatorium

Koen van der Hijden Academie voor Drama

Trudy van Velsen Dansacademie

uITVOeRend Anouk van Reijen Visuele Communicatie

Rogier Telderman Conservatorium

Roger Linnemann Rockacademie

Kim Leeuw Dansacademie

2010 dOCeRend Letizia Rompelberg Academie voor Drama

Willem van der Krabben Conservatorium

Floor Tellers Academie voor Beeldende Vorming

Daphne Brok Dansacademie

uITVOeRend Pim Boons Conservatorium

Sanne Hak Academie voor Beeldende Vorming

Laura de Vos Dansacademie

Marjolijn Dokter Rockacademie

2011 dOCeRend Angela de Weijer Academie voor Beeldende Vorming

Rowdy Pelgrim Academie voor Drama

Nienke van Oosten Dansacademie

Vivienne de Klerk Conservatorium

uITVOeRend Martijn van Gemert Visuele Communicatie

Joosje Jochems Rockacademie

Miriam Venema Dansacademie

Joke van Loon Conservatorium

Christopher Schlunk / Iris Pelz Academy for Circus &

Performance Art

10 jaar Jacques de Leeuwprijs

Documents

Transcript of 10 jaar Jacques de Leeuwprijs