10 jaar investeren in SpangenGerben in ’t Hout

30 januari 2014

Werkende wijken programma

Bewoners Spangen komen in actie!

Spangen, wijk met geschiedenis

Fragment ‘Aanpakken!’

http://www.youtube.com/watch?v=zEj6aNbxzOA

BATEN

KOSTEN

Aanleiding en vraagstelling

• 10 jaar investeren in Spangen:• Niet (direct) in woz-waarde tot uitdrukking• Terugkijken om te leren voor de toekomst

Vragen:• Hoe zou Spangen er voor staan zonder investeringen?• Welke effecten zijn behaald?• Wat zijn de maatschappelijke baten?• Waar vallen de kosten en baten?

5

Samenwerking met wijkpartners

1 verhaal van 10 jaar investeren

effecten in beeld

2 effecten in beeld

effectmeting

effecten monetariseren

MKBA

6

Aanpak

Resultaten Jochum

7

Het verhaal van 10 jaar investeren

Sociaal•Sociale voorzieningen•Aanpak armoede/SHV•Aanpak VSV/jeugd•Aanpak AdV

Fysieke investeringen•Onderhoud woningen•Verbetering/uitstraling•Renovatie•Sloop en nieuwbouw•Openbare ruimte•Verkoop huur

Kwaliteitsverbetering woning en leefomgeving

Veiligheid en leefbaarheid

1. Woongenot ↔Woningwaarde

•Nieuwe (verbeterde) woningen•Bestaande woningen

5. Kwaliteit v leven

3. Productiviteit•Meer werkenden•Minder ziekteverzuim•Schoolprestaties

2. Voorkomen kosten•politie/justitie•zorgkosten•huisuitzettingen•maatschappelijke opv

Stabilisatie of stijging leefsituatie hh

∆ Gedifferentieerde wijksamenstelling

Meer werkenden/meer startkwalificaties

meer kwetsbare huishoudens bereikt

Voorkomen escalatie

Waterbedeffect

Schoon, heel en veilig•Marinier, Keileweg•Hotspotaanpak•Jeugdoverlast•Schoon & heel

6. Woongenot elders in de stad

4. Kosten sociaal

Meer onderlinge binding

a

b

d

e

f

g

h

i

c

8

Projecteffecten in beeld

Index overlast en onveiligheid, t.o.v. Nederland

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

RotterdamKrachtwijkenSpangen

9

Uitkomsten effectmeting Spangen

Index overlast en onveiligheid, t.o.v. Nederland

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

0,35

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

feitelijk

zonder Spangen aanpak

18%

10

“Spangen effect”

Effectmeting

11

Sociaal•Sociale voorzieningen•Aanpak armoede/SHV•Aanpak VSV/jeugd•Aanpak AdV

Fysieke investeringen•Onderhoud woningen•Verbetering/uitstraling•Renovatie•Sloop en nieuwbouw•Openbare ruimte•Verkoop huur

Kwaliteitsverbetering woning en leefomgeving

Veiligheid en leefbaarheid

∆ Gedifferentieerde wijksamenstelling

Waterbedeffect

Schoon, heel en veilig•Marinier, Keileweg•Hotspotaanpak•Jeugdoverlast•Schoon & heel

Meer onderlinge binding

Directe opbrengst•Nieuwbouw•Verkoop huur

Toename woongenot•Uitstralingseffect•Veiligheidseffect•Bevolking•Consumentensurplus

Voorkomen kosten•politie/justitie•schade

Woongenot elders in de stad

Kwaliteit van leven

18%

16%

2%

0,3%

74%

-1%

9%

16%

1%

P.M.

Kosten - baten opstelling

12

Kosten en BatenKOSTEN (NCW x 1.000)

1 Fysieke investeringen 117.231€ 2 Schoon, heel en veilig 8.633€ 3 Sociale investeringen 2.044€

Totale kosten 127.907€

BATEN1 Directe opbrengsten 92.360€

Opbrengsten nieuwbouw 85.598€ Opbrengst verkoop sociale huur 6.761€ Huuropbrengst verbeterde woningen -€

Financieel economisch saldo -35.548€

2 Toename woongenot 32.182€ Uitstralingseffect 11.659€ Veiligheidseffect 20.990€ Bevolkingssamenstelling 2.816€ Consumentensurplus 3.282-€

3 Voorkomen maatschappelijke kosten 1.746€

4 Woongenot elders in de stad (waterbed) 1.408-€

Totale baten 124.879€

SALDO 3.028-€

Verdelingseffecten per actor

13

Verdelingseffecten per pijler

14

Conclusies MKBA (1)

15

Aanzienlijke effecten behaald met wijkaanpak…• Gemiddeld woongenot € 8.200,- per

woning/huishouden• Ongeveer 60% hiervan via verbeterde veiligheid• 30% via (fysieke) uitstraling en 10% door

bevolkingssamenstelling

… nagenoeg sluitende case a.g.v. veiligheidsaanpak• Sloop nieuwbouw niet positief, maar wel rendabeler na

2008 onder invloed van veiligheidsaanpak• Geen grote effecten van veranderde

bevolkingssamenstelling• Effect sociale (cohesie) aanpak niet aantoonbaar• Effect arbeidsparticipatie is 0%

Conclusies MKBA (2)

16

En…• Effecten op veiligheid gaan niet nogmaals behaald

worden• Verwachting dat deel woningwaardestijging (€11 mln.)

nog geïncasseerd kan worden• Bij komende nieuwbouw/renovatie kunnen er baten zijn

door een uitstralingseffect en door instroom nieuwe bewoners

• Spangen lijkt conjunctuurgevoelig• Imago speelt een grote rol

En verder…

17

Proces: • MKBA is veel werk (data)• Samen met wijkpartners werken• Cijfers maken veel duidelijk, maar ook schijnzekerheid

Vervolg: • Lessen voor de toekomst trekken in de wijk & met

collega’s • Vergelijken met andere wijken• Debat/bijeenkomst rondom 10 jaar investeren in

Spangen• Publiciteit

Vragen?

18

Directe kosten en baten

19

Kosten en BatenKOSTEN (NCW x 1.000)

1 Fysieke investeringen 117.231€ Kosten sloop en nieuwbouw 95.703€ Verbetering woning en omgeving 21.528€

2 Schoon, heel en veilig 8.633€ Inzet Stads-marinier 5.935€ Overige investeringen veilig 2.698€

3 Sociale investeringen 2.044€ Sociale voorzieningen (buurt) 2.044€ Overig sociaal (hh) -€

Totale kosten 127.907€

BATEN1 Directe opbrengsten 92.360€

Opbrengsten nieuwbouw 85.598€ Opbrengst verkoop sociale huur 6.761€ Huuropbrengst verbeterde woningen -€

Financieel economisch saldo -35.548€

20

Maatregel A (in 1 pc6 gebied)

Maatregel B (in 2 pc6 gebieden)

Paneldata (FE en RE) regressies op PC6 niveau: alleen mogelijk om die maatregelen mee te nemen die ruimtelijk differentiëren binnen Spangen

Welke maatregelen waren effectief?

21

Fysiek: woningen•Opknappen Zuid-Oost•Opknappen Noord•Verbetering Nieuw Bovendijks•Kluswoningen•Nieuwbouw Zuid-Oost•Nieuwbouw Schieoevers

Sociale Cohesie•Sociale cohesie Hotspots•Euromaatjes•Dirk Doende•JustUs Muziektheater•Humanistisch Raadsman

Veiligheid•Sluiting Keileweg

Fysiek: buitenruimte•Bellamyplein (tijdelijk, met bewon.part)•Spartapark, Kasteeltuin en speel/parkeerterrein•Genestet Plein•Spangense Kade•Spoordijk en Buitenplaats Spangen•Piet PaaltjespleinOverig•Halte Stadsregiolijn 8 (Mathenesserdijk)•Maria school dagarrangement-brede school•Duo 2002 (2 locaties) wijkarrangement-brede school•Aanpak div. Binnenterreinen (WWI)

Welke maatregelen waren effectief?

22

0,310,320,260,28Adj, R2

OLSOLSOLSOLSMethode

3937394439373945Sample

-0,064(-1,518)

-0,070(-1,668*)

-0,069-1,598

-0,073(-1,656*)

Omzetting huur-koop

-0,014(-1,506)

-0,018(-1,937**)

-0,026(-2,884***)

-0,0276(-3,091***)

Nieuwbouw totaal

-0,003(-0,664)

-0,003(-0,707)

-0,0001(-0,015)

0,0003(0,083)

ISV-gebied (aandeel v.d. bevolking)

-0,036(-5,320***)

-0,035(-5,105***)

-0,040(-5,745***)

-0,039(-5,630***)

Spangen

Incl. verandering werkloosheid en bevolking

Incl. verandering bevolking

Incl. verandering werkloosheid

IVIIIIII2001-2005

0,310,320,260,28Adj, R2

OLSOLSOLSOLSMethode

3937394439373945Sample

-0,064(-1,518)

-0,070(-1,668*)

-0,069-1,598

-0,073(-1,656*)

Omzetting huur-koop

-0,014(-1,506)

-0,018(-1,937**)

-0,026(-2,884***)

-0,0276(-3,091***)

Nieuwbouw totaal

-0,003(-0,664)

-0,003(-0,707)

-0,0001(-0,015)

0,0003(0,083)

ISV-gebied (aandeel v.d. bevolking)

-0,036(-5,320***)

-0,035(-5,105***)

-0,040(-5,745***)

-0,039(-5,630***)

Spangen

Incl. verandering werkloosheid en bevolking

Incl. verandering bevolking

Incl. verandering werkloosheid

IVIIIIII2001-2005

Tussen 2001 en 2005 al positief effect…

23

2005-2010 I II  III  IV

Incl. verandering werkloosheid

Incl. verandering bevolking

Incl. verandering werkloosheid en bevolking

Spangen -0,139(-16,877***)

-0,136(-16,742***)

-0,132(-17,047***)

-0,129(-16,817***)

ISV-gebied (aandeel v.d. bevolking)

0,010(1,730*)

0,009(1,660*)

0,010(1,739*)

0,010(1,723**)

Nieuwbouw totaal-0,058

(4,890***)-0,056

(-4,785***)-0,017

(-1,339)-0,018

(-1,417)

Omzetting huur-koop

-0,240(-3,375***)

-0,287(-4,042***)

-0,181(-2,533**)

-0,219(3,060***)

Sample 3903 3873 3896 3873

Methode OLS OLS OLS OLS

Adj, R2 0,14 0,14 0,19 0,19

maar tussen 2006 en 2010 is dat effect nog drie keer zo groot;

24

74,51% tot 78,08%

73,41% tot 74,51%

72,19% tot 73,41%

70,79% tot 72,19%

68,94% tot 70,79%

67,38% tot 68,94%

65,89% tot 67,38%

64,30% tot 65,89%

62,26% tot 64,30%

59,92% tot 62,26%

58,36% tot 59,92%57,20% tot 58,36%

55,68% tot 57,20%

53,75% tot 55,68%

52,80% tot 53,75%

51,24% tot 52,80%

ontwikkeling huizenprijzen

Waar is de woningwaarde het meest toegenomen?

25

Leefbaarheid en verhuizingen uit de wijk

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

-0,6 -0,5 -0,4 -0,3 -0,2 -0,1 0partiële score veiligheid

verhuizingen uit de wijk

1998

2002

2006

2008

2010

Schilderswijk nog niet over omslagpunt

Voorbeeld van het ‘omslagpunt’