1

U leest de maandelijkse nieuwsbrief van de

Provinciale Programmagroep

Psychotische stoornissen (kortweg: PPP).

De programmagroep is een

samenwerkingsverband tussen Lentis/Linis,

UMCG/UCP en het RGOc.

Programmaleider: Rob Versteden

Voorzitter Provinciale Programmagroep:

Frank van Es Secretariaat:

Ellen Klein Adres:

Laan Corpus den Hoorn 102-2

9728 JR Groningen tel. 050 –522 35 83

www.pppgroningen.nl

E-mail: Programma

Psychose/GGZGRN ppp@lentis.nl

Redactie nieuwsbrief: Rob Versteden Ellen Klein

Inleiding Op het moment dat deze tekst wordt geschreven zijn een kleine 200 medewerkers van Lentis en UCP onderweg naar Den Haag. Daar gaan ze protesteren tegen de vuige plannen om alleen mensen met een psychiatrische ziekte een eigen bijdrage te laten betalen. Ook de teller van de petitie van GGz Nederland loopt als een razende. GGz Nederland heeft er zelfs even de eigen website voor opgegeven om iedereen de kans te bieden de petitie te ondertekenen. En nu maar hopen op beschaving. Of moeten we al voorbereidingen treffen om op zoek te gaan naar “gedoogde ziektes”? De vraag is natuurlijk ook: “Hoe marginaal zijn wij als GGz in deze samenleving?” De afgelopen decennia zijn we voorzichtig uit de bossen gekropen ( als GGz-instellingen, de cliënten woonden daar allang niet meer). Misschien wel te voorzichtig en raken we die voorzichtigheid maar niet kwijt. Een Groninger wethouder zei eens in de negentiger jaren, dat GGz Groningen de stad in was geslopen. Alsof de cliënten van al die nieuwe voorzieningen geen Groningers waren. Alsof die gebouwen zonder vergunning zijn neergezet. Zo’n staaltje van buitensluiting door politici zien we nu weer herhaald op landelijk niveau. Er is geen inhoudelijke reden om mensen met ernstige, psychische ziekten te onderscheiden van mensen met ziekten die door ons anders zijn gekwalificeerd. Er ligt een taak voor de GGz in Nederland om het beeld van psychische ziekten bij te stellen, zowel in de politiek als onder de bevolking die (even) niet onze cliënt zijn. Gisteren was er een reclame op de radio, die al handig gebruik maakte van het door politici gecreëerde verschil. Geparafraseerd kwam het hier op neer: Een mevrouw die last heeft van vermoeidheid zegt zoiets als: “Eerst dacht ik dat het psychisch was. Maar het bleek reuma te zijn. Toen schrok ik wel.” Realiseren hulpverleners wel hoe moeilijk het is voor mensen met schizofrenie om zich aan een gezonde levensstijl aan te passen? De titel is een redactioneel commentaar op het artikel van Vancampfort D, en anderen over de samenhang tussen overgewicht, de lichamelijke inspanningscapaciteit, de lichamelijke activiteiten, de zelfwaardering, de fysieke participatie en zelfperceptie bij mensen met schizofrenie.

Juni 2011/6 Jaargang 5

2

VERWIJZERTJES

SAMENWERKING

Lentis Linis UMCG

Universitair Centrum Psychiatrie

Rob Giel Onderzoekcentrum

KENNISCENTRA

www.kenniscentrumphrenos.nl

CLIËNTEN, PATIËNTEN EN NAASTBETROKKENEN

Ypsilon Anoiksis

labyrint/in perspectief Tien sleutelfactoren voor

herstel Stichting Recovery Nederland Meer weten over psychosen en

schizofrenie? Kinderen van ouders met psychiatrische problemen

Stichting Nieuw Nabuurschap Maatjesproject van Humanitas

ALGEMENE INFO

Netwerk Vroege Psychose Pandora

ONDERZOEK EN WETENSCHAP

medscape Richtlijn schizofrenie

Nieuwste boek van Mike

Slade, 100 ways to recovery. Gratis down te loaden op: www.rethink.org/100ways

ZORGPROGRAMMA PSYCHOTISCHE STOORNISSEN

Klik hier voor het rapport

www.phamous.nl

Een vergelijking tussen 60 Belgische patiënten met schizofrenie en 40 gezonde vrijwilligers naar de afstand die ze liepen in 6 minuten, waarbij de relatie tussen hun prestaties op deze taak met hun gangbare deelname in fysieke activiteiten en het zelfbeeld over hun lichamelijke conditie (fysieke zelfperceptie) werd onderzocht. Bekend is dat mensen met schizofrenie meer kans op overgewicht (obesitas) hebben en ook vaker lijden aan pijnlijke spier-en skeletaandoeningen. Zij roken ook vaker. Zoals verwacht, liepen mensen met schizofrenie aanzienlijk kortere afstanden in 6 minuten dan de controlegroep en werden ze sneller kortademig. Hun prestaties verbeterden met afnemend lichaamsgewicht maar zelfs met een normaal gewicht liepen patiënten ongeveer 95 meter minder in 6 minuten dan de controlegroep. De groep met schizofrenie deed minder aan recreatie of sportgerelateerde lichamelijke activiteiten (en hadden waarschijnlijk minder middelen en mogelijkheden om dit te doen) dan de controlegroep. Met betrekking tot hun zelfbeeld scoorden patiënten vaker dan controles dat ze slecht waren in sport, en gaven aan minder eigenwaarde te voelen in sportiviteit, fysieke zelfperceptie en hun lichamelijke aantrekkelijkheid. Een gezondere body mass index (BMI) voorspelde een gunstiger zelfbeeld. Een recent redactioneel artikel in Acta Psychiatrica Scandinavica onderstreept veel van de negatieve gevolgen van schizofrenie (2). In vergelijking met de algemene bevolking, leven mensen met schizofrenie vaak onder de armoedegrens, zijn drie keer zo vaak rokers en hebben ze vaak last van middelenmisbruik. De helft van de patiënten heeft overgewicht, hun risico op diabetes is verdubbeld, er zijn meer medische problemen en ze sterven meer dan 20 jaar eerder dan de algemene bevolking (met name aan hart- en vaatziekten, kanker en suïcide). Ondanks de kennis van en inspanningen om deze risicofactoren te verhelpen is het verschil in levensverwachting tussen patiënten met schizofrenie en de algemene bevolking in de laatste 20 jaar (2, 3) niet veranderd. Aanpassen aan een gezonde levensstijl is een proces dat kennis vergt over het belang ervan, de motivatie om een verandering te willen en fysieke, psychische en materiële middelen ter beschikking te hebben om zich te houden aan een plan. Patiënten met schizofrenie zijn in het nadeel bij elke stap van dit proces. Schizofrenie is een aandoening die het denken (de cognitie), de waarneming (de perceptie) en de wilskracht negatief beïnvloedt. Ondanks de beste behandeling blijven tekorten in deze geestelijke vermogens vaak bestaan waarbij ook zaken spelen als verslechtering van het vermogen om effectief te plannen en dit ook vol te houden. Patiënten met ernstige, merkbare tekorten vallen nogal eens op in de zorg. Maar patiënten met subtiele tekorten meestal niet. Hun inspanningen om gezonder te eten worden ondermijnd door de eetlust stimulerende werking van hun medicijnen. Daarbij komt dat de atypische antipsychotica hun reactie op eten kunnen versterken (4). Voor deze patiënten is stoppen met roken ook moeilijker dan het is voor mensen zonder schizofrenie. Nicotine zorgt voor meer stimulatie dan het geval is voor gezonde personen (5). Veel patiënten kunnen ook de risico's die samenhangen met roken slechter inschatten (5). Terugkerende episodes van acute psychosen verstoren ook nog eens de inspanningen die zij leveren aan een gezonde levensstijl.

3

De bevindingen van Vancampfort et al.. (1) zijn niet uniek voor patiënten met schizofrenie. Daling van de functionele inspanningscapaciteit met roken en overgewicht (adipositas), de ontwikkeling van pijnlijke spieren en afnemende fysieke zelfwaardering met toenemend overgewicht en gebrek aan deelname aan lichamelijke activiteiten worden ook gevonden bij mensen zonder schizofrenie. Wat uniek is voor patiënten met schizofrenie is hun veel grotere moeite bij het doorbreken van een ongezond leefstijlpatroon en het voorkomen van de gevolgen ervan door hun ziekte. Het is van belang dat zowel behandelaren maar ook mensen die het beleid bepalen zich het voorgaande goed realiseren om tot een effectief beleid te komen. Meer hierover lezen? Acta Psychiatr Scand 2011: 123: 409-410 Referenties 1. Vancampfort D, Probst M, Sweers K, Maurissen K, Knapen J, De Hert M. Relationships between obesity, functional exercise capacity, physical activity participation and physical self-perception in people with schizophrenia. Acta Psychiatr Scand 2011;123:423–430. 2. Munk-Jorgensen P, Nielsen J, Nielsen RE, Stahl SM. Last episode psychosis. Acta Psychiatr Scand 2009;119:417–418. 3. Tiihonen J, Lonnqvist J, Wahlbeck K et al. 11-year follow-up of mortality in patients with schizophrenia: a populationbased cohort study (FIN11 study). Lancet 2009;374: 620–627. 4. Sentissi O, Viala A, Bourdel MC et al. Impact of antipsychotic treatments on the motivation to eat: preliminary results in 153 schizophrenic patients. Int Clin Psychopharmacol 2009;24:257–264. 5. Kelly DL, Raley HG, Lo S et al. Perception of smoking risks and motivation to quit among nontreatment-seeking smokers with and without schizophrenia. Schizophr Bull 2010; doi: 10.1093/schbul/sbq124 [Epub ahead of print]. 410

Wilt u ook onderzoeksverpleegkundige worden? In september 2011 zal een groot aantal trainingen worden gegeven voor aspirant onderzoeksverpleegkundigen en al actieve onderzoeksverpleegkundigen. Onderzoeksverpleegkundigen binnen het zorgprogramma psychotische stoornissen zijn verpleegkundigen die zich hebben toegelegd op het afnemen van de uitgebreide ROM Phamous. Onlangs is een nieuwe vragenlijst, de CDSS (Calgary Depressie Schaal voor schizofrenie) toegevoegd aan de ROM Phamous. Alle onderzoeksverpleegkundigen zullen de CDSS-training dan ook moeten volgen. Voor mensen die onderzoeksverpleegkundige willen worden is een training ROM-Phamous opgezet. Zij zullen daarnaast als aanvulling hierop de trainingen Honos, Bewegingsstoornissen, CDSS en PANSS (twee bijeenkomsten) moeten volgen. Uitgezonderd zijn medewerkers die een van de genoemde trainingen al eerder hebben bijgewoond. Hier volgt een overzicht van de trainingen, locaties en tijdstippen.

4

Op dinsdag 20 september 2011 van 09.00 uur tot 16.00 uur is er weer een ROM-Phamous training die verzorgd wordt door Agna Bartels. Waar? locatie: Lentis, de Schakel te Zuidlaren ruimte: de vergaderzaal (incl. lunch). De Honos training vindt plaats op: donderdag 22 september 2011 van 09.00 uur tot 11.30 uur. Deze training wordt verzorgd door Sjoerd Sytema. Waar? Locatie: Lentis, Laan Corpus den Hoorn 102-2 te Groningen ruimte: 3.034/3.035 (2de etage) De training Bewegingstoornissen vindt plaats op: maandag 26 september 2011 van 14.00 uur tot 16.30 uur. Deze training wordt verzorgd door Richard Bruggeman Waar? Locatie: Lentis, Laan Corpus den Hoorn 102-2 te Groningen ruimte: 3.034/3.035 (2de etage) De PANSS training vindt plaats op de woensdagen 21- en 28 september 2011 van 09.00 tot 17.00 uur. De consensusbijeenkomst is op woensdag 28 september van 15.00 uur tot 17.00 uur. Deze training wordt verzorgd door Pieter Jan Mulder. Waar? Locatie: Lentis, Laan Corpus den Hoorn 102-2 te Groningen ruimte: 3.034/3.035 (2de etage) Inclusief lunch. De CDSS (Calgary Depressie Schaal voor schizofrenie) training vindt plaats op donderdag 29 september 2011 van 09.00 uur tot 12.30 uur en van 13.30 uur tot 17.00 uur. Op donderdag 6 oktober 2011 van 13.30 uur tot 17.00 uur Deze training wordt verzorgd door Agna Bartels en Erna van ’t Hag. Waar? Locatie: Lentis, Laan Corpus den Hoorn 102-2 te Groningen Ruimte: 4.015/4.016 (3de etage)

Er wordt steeds vaker aan de BEL getrokken! Het tweede kwartaal van Bureau Ervaringsdeskundigheid Linis zit erop. “ Time’s flying when you’re having fun” ….. Aan het eind van ons 2e kwartaal willen we u graag even een kijkje in de keuken geven van Bureau Ervaringsdeskundigheid Linis. Het project richt zich op langdurige zorg binnen de kliniek, FACT teams en BinG. Het werkt op basis van vraag en aanbod en serveert dus op-maat gerechten. Naast de lopende werkzaamheden zoeken wij voortdurend het gesprek met verschillende teams voor een brede inzet ervaringsdeskundigen in FACT teams zowel individueel bij huisbezoeken als ook bij meer trainingen en familieavonden. Samen met Welnis/ Preventie besteden wij aandacht aan Lentis brede publieke campagnes.

Voor informatie kunt u terecht bij Ellen Klein, tel. 050-5223583/ 06-10933796 U kunt zich opgeven voor de trainingen via de website www.pppgroningen.nl

5

Met een team van twaalf ervaringswerkers (vijf in FACT teams, zeven in de pool) geven wij vorm aan de missie om vanuit ervaringsdeskundigheid cliënten in hun herstelproces te ondersteunen in de rol van vertaler en bemiddelaar in hun behandelproces. Hierbij wordt de eigen kracht van de cliënt centraal gesteld.

Lopende activiteiten

• Naast de werkzaamheden van een vijftal ervaringswerkers in verschillende FACT teams en BinG zijn de poolwerkers actief in stad en provincie:

• “Herstellen doe je zelf” in Delfzijl met twee trainingen, Hoogezand, Winschoten en Veendam.

• In Groningen een korte kennismaking met trainers en over “ Herstellen doe jezelf”. Voor de aangeboden training in januari en mei kwamen helaas geen aanmeldingen binnen.

• Deelname aan familieavond in Veendam en Winsum. • Deelname aan de training Psychoeducatie voor cliënten is in

Veendam. • Voorlichting over herstel in AC Vendam voor bezoekers en bij

FACT Uithuizen voor hulpverleners. • speeddaten in de werkkamers bij de FACT teams. extern • Laatste gastles van de serie op de Hanzehogeschool, academie

verpleegkunde. • Voorbereiding samenwerking met MJD in Groningen. • Workshop met als werktitel “psychiatrie & genialiteit” voor het

Daltonfestival, dat op een later tijdstip zal plaatsvinden. Vooruitzichten Op dit moment wordt overlegd op welke wijze ervaringswerkers op korte termijn ingezet zullen worden in de klinieken en in de woonvormen. In september zal BEL een workshop verzorgen tijdens de FACT dag in Zuidlaren. De serie workshops “ The Movies en the mind” is met een train de trainer middag bij Linis geïntroduceerd. BEL zal de coördinatie van deze workshops op zich nemen. Evaluatie We zijn inmiddels een half jaar onderweg binnen dit éénjarige project. Met de reacties van cursisten en trainers van psychoeducatie en de deelnemers aan “Herstellen doe je zelf”, brengen we de sterke punten en de verbeterpunten in kaart. Op korte termijn staan er evaluaties ingepland voor de functie ervaringswerkers binnen de FACT teams. Met deze resultaten kunnen we verder bouwen aan het huis voor gerichte aandacht voor persoonlijk herstel. De medewerking van alle collega’s wordt zeer op prijs gesteld! Scholing In het kader van scholing en beeldvorming werd er een werkbezoek aan het Trimbos instituut gebracht, waar Mary O’Hagan (Nieuw-Zeeland) boegbeeld voor de inzet van ervaringsdeskundigheid een symposium gaf.

6

Het symposium “Rehabilitatie en Herstel” in Groningen werd eveneens door drie afgevaardigden bezocht. Twee medewerkers brachten een werkbezoek aan het H.E.E op uitnodiging naar aanleiding van het laatste project; Zorg voor Beter. In september gaat de HBO-opleiding Ervaringsdeskundige in de Zorg van start. Linis zal hiervoor enkele plaatsen innemen. Valkuilen We bevinden ons in de pionierfase en nemen de ruimte om te experimenteren om weerstand te bespreken. Het takenpakket zoals beschreven in de vacature wordt nog verschillend ingevuld. De functieomschrijving van ervaringswerker van 2005 is van toepassing. Om wildgroei te voorkomen zullen we met de toekomstige visie vanuit de directie een duidelijke richtlijn in handen hebben, die compassie voor inzet van ervaringsdeskundigheid bevorderd. Onze ambities nogmaals op een rijtje Om kort te gaan: Herstelbevorderend werken. Deze insteek kent vele facetten: in het directe contact met cliënten, in de benadering vanuit hulpverlening en familieleden, in hulpverlenende opleidingen en in het campagnewerk voor kwartiermaken en antistigmatiserende acties. Ook in andere zorggroepen staan we open voor activiteiten die vragen over herstel willen belichten vanuit ervaringsdeskundigheid. Daarnaast leggen we contact met partner organisaties om de herstelbevordering van cliënten uit de langdurige zorg voor het voetlicht te brengen. M. de Jonge M. Ufkes LPGGz accepteert eigen bijdrage ggz niet Nadere acties in voorbereiding

Het massale protest op het Malieveld van 29 juni jl. tegen het harteloze ggz-beleid van minister Schippers, heeft gisteren in het AO niet geleid tot enige nuancering. CDA, VVD en PVV zetten de harde lijn voort ondanks kritiek vanuit de oppositie en het ggz-veld. Het LPGGz accepteert de invoering van de eigen bijdrage in de ggz niet.

Lees verder op de website van het Landelijk Platform GGz.

7

Anoiksis Ypsilon Waarom een antipsychoticum dik maakt? Waarom heeft het antipsychoticum olanzapine (Zyprexa) als bijwerking vaak gewichtstoename? Uit onderzoek, waarop Esther van der Zwaal in Utrecht promoveert, blijkt dat ratten die behandeld werden met olanzapine grotere maaltijden aten dan normaal en gemotiveerder waren om te werken voor een suikerbeloning. Van der Zwaal onderzocht bij ratten het effect van olanzapine op verschillende aspecten van energiebalans, zoals honger en verzadiging, voedselvoorkeur, lichaamsbeweging en -temperatuur. Het verzadigingsproces dat normaal gesproken zorgt voor het beëindigen van een maaltijd werkte dus blijkbaar minder goed. Veel mensen die behandeld worden voor een psychose hebben last van overgewicht. Overgewicht leidt tot negatief welbevinden, vermindert de levensverwachting, verhoogt de kans op het ontstaan van hart- en vaatziekten, op diabetes, op gewrichtsklachten en op kanker. En als dat overgewicht – mede - te wijten is aan medicijngebruik, heeft dat kwalijke gevolgen voor de medicatietrouw, is de ervaring van veel Ypsilonleden. Congressen

Groepen GROEPSAANBOD CGT Basistraining START WEER IN SEPTEMBER! Voor wie? De training is bedoeld voor patiënten die last hebben van psychotische belevingen, somberheid en/ of angsten. Voor wie? De training is bedoeld voor patiënten die last hebben van psychotische belevingen, somberheid en/ of angsten. Wat -praktisch?

§ basisvaardigheden cognitieve gedragstherapie + werkboek § Max. 8 deelnemers § 2 trainers (psycholoog + verpleegkundige)

Wat – inhoudelijk? Samenhang tussen gebeurtenissen, gedachten, gevoel en gedrag § Onderscheid tussen feitelijke gebeurtenissen en gedachten hierover § Onderscheid tussen storende gedachten en helpende gedachten § Met als doel: prettiger voelen!

Klik op deze link voor meer informatie over

Anoiksis Klik op deze link voor meer informatie over

Ypsilon Aanmeldingen Patiënten kunnen worden aangemeld bij: Manuela Veenstra ,secretariaat FACT 6 Tel. 050-5223275 / mk.veenstra@lentis.nl Of bij één van de trainers

8

Na aanmelding wordt patiënt uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek met de trainers. Mocht je twijfels hebben over een aanmelding, neem dan gerust contact met van ons op.

Verwijzing/informatie bij:

Klaske Tichelaar (JONX)

Laura Eitokpa (FACT, tel. (0598) 36 42

Wanneer? De training bestaat uit 6 wekelijkse bijeenkomsten van één uur:

Startdatum: vrijdag 9 september 2011

Tijdstip : 11.00 – 12.00 uur Trainers: Abra Havinga en Anneke Zijlstra Groep voor kinderen… In oktober start in Veendam een groep voor kinderen die opgroeien in een gezin, waarin één of beide ouders gediagnosticeerd zijn met een psychiatrische stoornis. Te denken valt aan chronische depressie, borderline, manisch/depressief, psychosen etc, maar ook verslavingsproblematiek. Het is een praat/doe groep voor kinderen van 8-12 jaar. De groep wordt gehouden op woensdagmiddag en zal 8 keer bij elkaar komen.Daarnaast zijn er twee ouderbijeenkomsten. Lotgenotengroep De afdeling Psychosen van het UCP organiseert lotgenotencontact voor patiënten die een psychose hebben meegemaakt en die graag in contact willen komen met anderen. Lotgenotencontact is voor veel patiënten een bron van herkenning, erkenning, steun en informatie. Het kan ondersteuning bieden bij het verwerken van een psychotische stoornis en bij het leren leven met een deze stoornis. Bijeenkomsten In aanwezigheid van een hulpverlener wordt tijdens acht of meer bijeenkomsten in een ontspannen sfeer gesproken over onderwerpen die door de groep worden ingebracht. Iedereen kan op zijn eigen manier meedoen. Als u vooral veel wilt luisteren of juist vertellen, is dat mogelijk. Als u het moeilijk vindt om in een groep te praten, dan wordt daar rekening mee gehouden. Waar en wanneer Eens per twee weken is er op dinsdag van 17.00 tot 18.30 uur een bijeenkomst. De bijeenkomsten vinden plaats in het UCP

9

Nieuwe groep voor creatievelingen met een psychotische stoornis /schizofrenie Oproep Nieuwe groep voor creatievelingen met een psychotische stoornis / schizofrenie zoekt deelnemers. Beste hulpverlener, Wij zouden u willen vragen uw cliënten te wijzen op ons initiatief. Het gaat om het volgende: Wij zijn een groep gestart voor creatievelingen met een psychotische stoornis/ schizofrenie. We komen één keer in de twee weken bijeen komen op de woensdagavond in de stad Groningen (we zijn nog op zoek naar een definitieve geschikte locatie). Bedoeling van de groep is om elkaar de producten van onze creativiteit te laten zien of horen, ervaringen uit te wisselen over kunst maken en het gezellig te hebben niet te vergeten. We vinden het belangrijk om een veilige sfeer te creëren waar in een ieder zich op zijn gemak kan voelen. Daarom ook willen we de groep niet al te groot maken maar ook niet te klein. We kunnen op dit moment nog deelnemers gebruiken. Mensen die mee willen doen of gewoon wat meer informatie willen, kunnen contact opnemen met Ellen Klein, secretariaat Zorgprogramma Psychotische Stoornissen, tel. 050- 522 35 83 (bereikbaar van ma t/m donderdag). Mensen die niet kunnen op de woensdagavond, maar toch geïnteresseerd zijn in deelname aan de groep vragen we toch te reageren. Jan, Houkje, Chris en Andras Libermanmodules

Opgave mogelijk voor de Libermantraining: Omgaan met sociale relaties

De training zal starten in het najaar 2011.

De training is ontwikkeld voor mensen die er in hun dagelijkse leven tegenaan lopen dat ze moeilijk in contact komen met anderen en/of het moeilijk vinden dit contact te behouden. Het is een vaardigheidstraining, met een duidelijke opbouw. Stap voor stap worden vaardigheden aangeleerd en geoefend. De volgende vaardigheden komen aan bod § communicatie vaardigheden; § onderhouden van sociale relaties; Beslissingen nemen, kiezen of verliezen.

Informatie/aanmelden: Manuela Veenstra Linis FACT team 3/6 Tel.: 050-522 3275

E-mail: mk.veenstra@lentis.nl

10

Er zijn 6 Libermanmodules namelijk: Module 1: Omgaan met antipsychotische medicatie. Module 2: Omgaan met psychotische symptomen. Module 3: Omgaan met vrije tijd. Module 4: Omgaan met verslaving. Module 5: Omgaan met werk. Module 6: Omgaan met sociale relaties en intimiteit: Deel 1: het aangaan en onderhouden van sociale relaties. Deel 2: het aangaan en onderhouden van een intieme relatie Health 4U Health 4U: wat is het? Health 4U is een unieke combinatie van verschillende trainingen die kunnen helpen om ongezonde gewoonten te veranderen, overgewicht te bestrijden en uw conditie te verbeteren. Het uitgangspunt is dat overgewicht en de kans op ziekte, ook als deze ontstaan door bijwerkingen van medicatie, vooral samenhangen met eenzaamheid, negatieve gevoelens en vervelende gedachten. Deze leiden vaak tot ongezonde gewoonten zoals veel roken, teveel eten en onvoldoende beweging. Familieavonden De afdeling Psychosen van het UCP organiseert regelmatig informatie-bijeenkomsten voor familieleden van patiënten die psychotisch zijn of zijn geweest. U vindt hier meer informatie over deze bijeenkomsten. Voor wie en waarom Psychotische klachten beïnvloeden niet alleen het leven van de patiënt, maar ook dat van de mensen uit zijn omgeving. De psychotische klachten kunnen bij de partner, kinderen, ouders, broers en zussen bijvoorbeeld leiden tot zorg, onzekerheid, spanning en angst. Voorlichting over psychosen en het uitwisselen van ervaringen met anderen, kunnen dan nuttig zijn en steun bieden. De familieavonden kunnen helpen beter met eventuele problemen om te gaan. Tijdens de familieavonden zijn er leden van Ypsilon aanwezig. Dit is de patiëntenvereniging voor familieleden van psychotische patiënten. De leden houden voordrachten en beantwoorden vragen vanuit hun eigen ervaringen. Ook vertellen zij welke activiteiten de vereniging organiseert Psycho-educatie De afdeling Psychosen van het UCP organiseert wekelijks voorlichtings-bijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten krijgt u informatie over de oorzaken, de behandeling en de preventie van psychosen

Meer weten over Health 4U, klik op deze link

Informatie bij: secretariaat

Linis FACT team 5 Marian Kanon

Telefoon: 050-5223349 E.mail: m.kanon@lentis.nl

Klik op deze link voor meer informatie over de familieavonden

Aanmelden bij: secretariaat Psychosen van het Universitair Centrum Psychiatrie

Telefoon: 050-3612132 of via e-mail

psychosen@psy.umcg.nl

Klik op deze link voor meer informatie over de voorlichtingsbijeenkomsten

11

Aanmelden bij: secretariaat Psychosen van het Universitair Centrum Psychiatrie

Telefoon: 050-3612132 of via e-mail

psychosen@psy.umcg.nl

Voor meer informatie en inschrijving volg deze link

Informatie/opgave bij: secretariaat

Linis FACT team 4 Alda Arts-van der Heide Telefoon: 050-5223213 E.mail: ad.arts@lentis.nl

Voor wie De voorlichtingsbijeenkomsten zijn bedoeld voor mensen die mogelijk psychotische verschijnselen hebben of hebben gehad. De gegeven informatie helpt bij het uitzoeken of er psychotische symptomen zijn of zijn geweest. Ook helpt de informatie beter met psychische klachten om te gaan en te weten wat er aan te doen is. De bijeenkomsten zijn vrij toegankelijk voor patiënten van het UCP en daarbuiten. Waar en wanneer De bijeenkomsten zijn elke vrijdagmiddag (m.u.v. van feestdagen) van 13.30 tot 14.30 in het Universitair Centrum Psychiatrie van het UMCG DVD basisopleiding Psychotische Stoornissen

Het Zorgprogramma Psychotische Stoornissen is een samenwerkingsverband tussen UMCG/UCP, Lentis en het Rob Giel Onderzoekcentrum. Op de woensdagmiddagen van 7, 14, 21 en 28 september 2011 wordt de DVD basisopleiding Psychotische Stoornissen gegeven voor medewerkers binnen dit zorgprogramma. Uit de lezingen die in 2008 zijn gehouden over het zorgprogramma en de wetenschappelijke ontwikkelingen rond psychotische stoornissen is een DVD basisopleiding ontwikkeld. De opleiding bestaat uit het gezamenlijk volgen van presentaties op DVD met de mogelijkheid van onderlinge discussie over de inhoud. Bij deelname ontvangt u een werkmap. De opleiding wordt beëindigd met een toets. De opleiding wordt begeleid door Rob Versteden, programmaleider Zorgprogramma Psychotische Stoornissen. Goldstein sociale vaardigheden Er zijn 8 verschillende trainingen:

1. Een praatje maken; 2. Luisteren; 3. Iets bespreken; 4. Opkomen voor je mening; 5. Uiten van waardering en genegenheid; 6. Reageren op waardering en genegenheid; 7. Uiten van boosheid en irritatie; 8. Reageren op boosheid en irritatie.

12

Zie ook: www.kwartiermakeningroningen.nl (een aanrader!)

Overzicht PMT groepen Maandag 11.00 – 12.00 Zwemmen Scharlakenhof

Haren Peter

13.30 – 14.30 Voetbalgroep Sionskerk Korreweg

Peter

15.00 – 16.00 Badmintongroep gevorderd

Sionskerk Korreweg

Peter

14.30 – 15.30 Wandelgroep Stadspark Ria 16.00 – 17.00 Sport-spelgroep Hereweg Grote

Zaal A Ria

Dinsdag 11.00 - 12.00 Zwemmen Scharlakenhof

Haren Peter

13.00 – 14.00 Sport/ spelgroep Sionskerk Korreweg Peter 14.30 – 15.30 Badminton Sionskerk Korreweg Peter 16.00 – 17.00 Eugeria Sport-Spel Sporthal Chopinlaan Peter Woensdag 10.30 – 12.00 Zwemmen

(gemengd) De Parrel Eikenlaan

Peter

13.00 – 14.00 Sport-spel BWO Bessemoer straat Ria. 13.00 – 15.00 Nordic Walking Wisselende vertrek

punten Peter

Donderdag 09.30 - 10.15 Tennis-groep Hereweg Grote

Zaal A Ria.

11.00 - 12.00 Sport-spel-groep Projekt Stad in beweging. Aanmelden via de website.

Sionskerk Korreweg Ria + Esther

13.00 – 14.00 Fitness. Projekt Stad in beweging. Aanmelden via de website.

FitnessFirst. Antillenstraat.

Ria

12.30 – 13.30 Fitness Achmea-Health Center. Helpman. (Van Imhofstraat 2)

Peter

14.15 – 15.30 Tafeltennis Sionskerk Korreweg Peter 14.30 – 15.30 Fitness Kelderwerk ???? Ria Voor informatie zijn we te bereiken op de volgende nummers Ria Eising-Meijer 06-22100399 Peter v/d Berg: 06-12189342 aanwezig maandag t/m donderdag.