02 businesscase bekostigingsprocedure...

58

advies

Opdrachtgever Gemeente Zwolle

Opdrachtnemer Gert-Jan Loman

Datum 22 september 2011

Ontwikkeling

Maatschappelijke Ontwikkeling

StadskantoorLübeckplein 2

Postbus 100078000 GA Zwolle

Telefoon (038) 498 20 71Fax (038) 498 32 71

[email protected]

www.zwolle.nl

Bekostigingsprocedure binnensportaccommodaties Business Case

58


Titel Bekostigingsprocedure binnensportaccommodaties

2/58

Voorwoord Voor mijn opleiding Sportmanagement, die ik volg op de Hanze Hogeschool, dienen de

studenten in het vierde jaar een ‘proeve van bekwaamheid’ met goed gevolg af te

leggen zodat men laat zien, dat men klaar is voor het werkveld. Ik heb ervoor gekozen

om mijn scriptie te schrijven voor een non-profitorganisatie, specifiek een

overheidsorganisatie.

Voor jullie ligt mijn scriptie, dat het eindproduct is van mijn afstudeerstage bij de

gemeente Zwolle. De scriptie heeft als onderwerp “bekostigingsprocedure

binnensportaccommodaties”. Ik wilde graag afstuderen bij een gemeente om het

werkveld rondom sport en maatschappij beter te leren kennen. Na mijn afstuderen zou

ik graag aan de slag willen bij een maatschappelijke organisatie, dat sport ziet en

gebruikt als een kans om het menselijk welzijn te verbeteren.

Voor het schrijven mijn afstudeerscriptie heb ik veel hulp gehad van mijn

afstudeerbegeleider Aart Janssen binnen de gemeente Zwolle. Ik wil hem hier dan ook

hartelijk voor danken. Naast dhr. Janssen stonden dhr. Tory, mevr. Numan en dhr.

Mulder altijd klaar voor mijn vragen en hebben zij een positieve invloed gehad op dit

proces. Mijn stagebegeleider van de Hanze Hogeschool heeft met gerichte

verhelderende vragen mij nieuwe inzichten gegeven, wat ervoor zorgde dat ik via een

andere blik mijn onderzoek heb bekeken. Ook dank hiervoor.

Ik heb met veel plezier en interesse gewerkt aan deze afstudeeropdracht. Ik vertrouw

erop dat mijn conclusies en aanbevelingen, door de interactieve manier van werken,

een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van een nieuwe

bekostigingsprocedure in de gemeente Zwolle

Gert-Jan Loman,

Augustus 2011

58



3/58

Inhoud

1 Inleiding 5

1.1 Opdrachtomschrijving 5

1.2 Afstudeerdoelen 6

1.3 Onderzoeksdoel en onderzoeksvragen 7

1.4 Leeswijzer 7

1.5 Methodologie 8

2 Toekomstperspectief 9

2.1 Inleiding 9

2.2 Demografische ontwikkelingen 9

2.3 Sociale ontwikkelingen 10

2.3.1 Sociaal-economische ontwikkelingen 10

2.3.2 Sociaal-culturele ontwikkelingen 10

2.4 Ruimtelijke ontwikkeling 11

2.5 Binnensportaccommodaties en onderwijs 11

2.5.1 Demografische ontwikkelingen, onderwijs en binnensportaccommodaties 12

2.6 Samenvatting 13

3 Systemen voor tariefberekening 14

3.1 Inleiding 14

3.2 Tariefsystemen 14

3.2.1 Diverse tariefsystemen 14

3.2.2 Eigenschappen, voor- en nadelen tariefsystemen 15

3.3 Tariefsysteem en criteria in Zwolle 18

3.4 Resumerend 19

4 Binnensportaccommodaties in de gemeente Zwolle 20

4.1 Inleiding 20

4.2 Aanbod en eigendom 20

4.3 Beheer en exploitatie 21

4.4 Rollen en taken binnen de gemeente 22

4.4.1 Beleidsveld onderwijs 22

4.4.2 Beleidsveld sport 22

4.4.3 Subsidieloket 23

4.5 Samenvattend 23

5 Huidige situatie omtrent exploitatie en financiën 24

5.1 Inleiding 24

5.2 Tarieven 24

5.3 Huidige afspraken 25

5.4 Bezettingsgraad 26

5.4.1 Bezettingsgraad gymzalen 26

5.4.2 Bezettingsgraad sportzaal 27

5.4.3 Bezettingsgraad sporthallen 27

5.5 Samenvatting 28

58



4/58

6 Kosten Sportaccommodaties 30

6.1 Inleiding 30

6.2 Investeringsraming 30

6.2.1 Gymzaal 30

6.2.2 Sportzaal & sporthal 31

6.3 Exploitatieprognoses 31

6.3.1 Gymzaal 32

6.3.2 Sportzaal 32

6.3.3 Sporthal 33

6.4 Kostprijs per type accommodatie 33

7 Analyse huidige situatie / werkelijke kostprijs 35

7.1 Gemeenschapsgeld en commerciële huurders 36

8 Conclusie 38

8.1 Rollen en taken 38

8.2 Toekomstperspectief 40

8.3 Kostprijs 40

9 Aanbevelingen 42

9.1 Bekostigingssystematiek 42

9.1.1 Randvoorwaarden en uitgangspunten t.a.v. tarieven: 43

9.1.2 Kader voor verhuur 44

9.1.3 Kostprijs gerelateerde systematiek en de toekomst 44

9.1.4 Afschrijvingstermijn 45

9.2 Onderwijsgebruik 45

9.3 Werkproces 46

9.4 Implementatievraagstuk 46

9.4.1 Creëren draagvlak 46

9.4.2 Opstellen tijdpad 46

9.4.3 Opstellen startnotitie 46

9.5 Aanbevelingen puntsgewijs 47

10 Literatuur 48

Bijlage 1 Overzicht binnensportaccommodaties Zwolle 50

Bijlage 2 Bezettingsgraad per accommodatie 53

Bijlage 3 Investeringsraming Sportzaal & Sporthal 54

Bijlage 4 Exploitatiekosten Gymzaal 56

Bijlage 5 Exploitatiekosten Sporthal 57

Bijlage 6 klokurenvergoeding+ instandhoudingvergoeding 58

58



5/58

1 Inleiding

Deze scriptie is het eindproduct van mijn afstudeerstage bij gemeente Zwolle met als

onderwerp “bekostigingsprocedure binnensportaccommodaties”. Ik wilde graag

afstuderen bij een gemeente om het werkveld rondom sport en maatschappij beter te

leren kennen. Na mijn afstuderen zou ik graag aan de slag willen bij een

maatschappelijke organisatie, dat sport ziet en gebruikt als een kans om het menselijk

welzijn te verbeteren.

1.1 Opdrachtomschrijving

In een eerste gesprek in maart 2011 met Aart Janssen (senior beleidsadviseur, afdeling

maatschappelijke ontwikkeling) en Bert Tory (afdeling planning, controle en onderzoek)

werd duidelijk gemaakt dat de gemeente Zwolle geen eenduidig beleid heeft met

betrekking tot de binnensportaccommodaties in de gemeente Zwolle. Het vertrekpunt is

het verbetertraject “proces bewegingsonderwijs”. Dit project is gestart om het proces

rondom de verhuur van binnensportaccommodaties in kaart te brengen en te

verbeteren. Een werkgroep heeft naar de werkprocessen van bewegingsonderwijs

gekeken en getoetst of er mogelijkheden waren voor verbetering en besparing door het

werkproces aan te passen, maar hieruit bleek dat het verbetertraject veel breder

getrokken diende te worden dan alleen het onderwerp bewegingsonderwijs

Zo wordt er bij de verhuur van binnensportaccommodaties gebruik gemaakt van

verschillende huurtarieven, maar zijn ook verschillende disciplines binnen de gemeente

verantwoordelijk voor de controle en het betaalbaar stellen aan derden. Er wordt in de

praktijk gebruik gemaakt van individuele regelingen en afspraken, die vaak historisch

van aard zijn. Door al deze verschillende regelingen ontbreekt het inzicht en de

transparantie in dit proces, en daarmee ontbreekt ook de grip en controle over dit

proces. Het accommodatiebeleid1 (het accommodatiebeleid is vastgelegd in het

Masterplan Sportaccommodaties (2009), de diverse regelingen en afspraken zijn hierin

niet opgenomen) stelt dat subsidie- en tarievenstructuur aangepast dient te worden.

Het blootleggen van deze regelingen gaat het onderwerp bewegingsonderwijs te boven.

De beleidsterreinen sport en onderwijs hebben een (samenhangende)

verantwoordelijkheid en taak voor het bewegingsonderwijs. Voor het vergroten van de

grip en het waar mogelijk realiseren van besparingen is het daarom wenselijk te kijken

naar de totale financiering van het bewegingsonderwijs en het sportgebruik,

((historische) totstandkomings- en instandhoudingkosten en financieringsstromen) ook

voor accommodaties die niet gemeentelijk eigendom zijn.

1 Overal waar in dit rapport "accommodatie" wordt genoemd, wordt bedoeld "binnensportaccommodatie", tenzij anders staat aangegeven

58



6/58

De gemeente Zwolle is niet de enige gemeente die kampt met dit probleem. In veel

gemeenten woedt al enkele jaren een discussie over de te hanteren tarieven voor het

gebruik van (gemeentelijke) sportaccommodaties. Van belang hierbij is niet alleen de

hoogte van de tarieven, maar ook de methode van berekening. Tevens dient aanvaard

te worden dat het merendeel van de sportaccommodaties te kampen heeft met

exploitatietekorten.

Daarbij stelt de gemeente Zwolle ook een aantal criteria aan het bekostigingsysteem

voor binnensportaccommodaties. Zo moet het bekostigingsysteem streven naar de

kernwaarden transparant, eenduidig en rechtlijnig. Daarnaast wordt in algemene zin

gestreefd naar:

• Een redelijke en logische verhouding tussen gemaakte kosten en opbrengsten.

• Een redelijke en logische verhouding tussen de tarieven van de verschillende

accommodaties.

• Een redelijk en aanvaardbaar gemeentelijk exploitatietekort.

Om dit streven te kunnen meten is het voor Zwolle ook van belang dat de kosten per

soort binnensportaccommodatie berekend worden. Dit is dan ook één van de

voorwaarden voor de gemeente Zwolle om tot een nieuwe bekostigingsystematiek te

komen.

1.2 Afstudeerdoelen

Doelen van afstudeeropdracht:

o Advies geven over en transparanter maken van de bekostigingssystematiek

voor de binnensportaccommodaties.

o Advies geven over differentiatie van tariefgroepen. Welke manier van

differentiëren sluit aan bij de beleidsdoelen van de gemeente Zwolle.

o Aanbevelingen doen over hoe de gemeente Zwolle in de toekomst haar

huurtarieven zou moeten berekenen

o Wereld van adviestrajecten en beleidsontwikkeling verkennen en netwerk

opbouwen in dit werkveld.

o Kennis opdoen over financiële huishouding/ sportbudget van gemeenten en

hoe deze aansluit op de doelen van gemeente Zwolle.

58



7/58

1.3 Onderzoeksdoel en onderzoeksvragen

De hoofdvraag in mijn afstudeeropdracht is:

Welk systeem van bekostiging voor binnensportaccommodaties past het best bij

de criteria van de gemeente Zwolle?

Om antwoord te geven op de centrale vraag zullen er een aantal deelvragen

beantwoord moeten worden:

1. Hoe zal de vraag naar binnensportaccommodaties in de toekomst zijn?

2. Welke systemen voor tariefberekening voor verhuur en gebruik van

accommodaties zijn er mogelijk?

3. Welke binnensportaccommodaties zijn er in de gemeente Zwolle?

4. Wat is de huidige situatie omtrent exploitatie van de

binnensportaccommodaties?

5. Wat is de kostprijs per accommodatiesoort?

1.4 Leeswijzer

Deze scriptie begint met een omschrijving van het toekomstperspectief van

binnensportaccommodaties, ook zal hier een toelichting staan op de kaders

(sportnota:Sport in Zwolle en Masterplan Sportaccommodaties(2009)) die al aanwezig

zijn binnen de gemeente Zwolle. In hoofdstuk 3 volgt een literatuurstudie naar

binnensportaccommodaties en de verschillende tariefsystemen die mogelijk zijn. In

hoofdstuk 4 worden de binnensportaccommodaties in beeld gebracht, met daarbij de

rollen en taken per (deel van een)organisatie. Nadat alle binnensportaccommodaties in

beeld zijn gebracht, wordt in hoofdstuk 5 de huidige situatie rondom exploitatie van

deze accommodaties geanalyseerd. Hierin zal bijvoorbeeld ook naar voren komen wat

de huidige bezetting is van de verschillende soorten accommodaties. Hoofdstuk 6 zal

beschrijven wat de accommodaties daadwerkelijk kosten, daarbij wordt onderscheid

gemaakt in de kostprijs per jaar en per uur, inclusief kapitaallasten en exclusief

kapitaallasten. Nadat de kostprijs per accommodatie in beeld is gebracht, wordt in

hoofdstuk 7 aandacht geschonken aan verschillende manieren van tariefdifferentiatie en

welke manieren van tariefdifferentiatie voor de gemeente Zwolle interessant zijn. De

uitkomsten van hoofdstuk 2 tot en met 7 zullen leiden tot een antwoord op de

hoofdvraag van dit onderzoek. De conclusies zullen in hoofdstuk 8 aan bod komen. In

hoofdstuk 9 volgt het advies met aanbevelingen. Als afsluiting volgt in hoofdstuk 10 de

discussie. Ieder hoofdstuk is afgesloten met een samenvatting.

58



8/58

1.5 Methodologie

Dit onderzoek is aan te merken als een toegepast wetenschappelijk onderzoek. Het is

praktisch onderzoek en gericht op het ontwikkelen van toepassingen. Ook is het

onderzoek multidisciplinair van aard. Verschillende beleidsterreinen binnen een

gemeentelijk organisatie komen aanbod. De hoofdvraag in dit onderzoek kan

bevredigend beantwoord worden als er eerst een antwoord op de deelvragen gevonden

wordt. Om tot antwoorden te komen op deze deelvragen zullen er verschillende

manieren van onderzoek toegepast worden.

deelvraag 1 zal beantwoordt worden door middel van bureauonderzoek. Het

bureauonderzoek voor deelvraag 1 zal beslaan uit een literatuuronderzoek. Ook zal

data van door anderen verrichte enquêtes geanalyseerd worden. Als laatste onderdeel

van het bureauonderzoek voor deelvraag 1 zal er een analyse plaatsvinden van

ambtelijk statistisch materiaal.

Het in kaart brengen van de mogelijke tariefsystemen voor deelvraag 2 zal gebeuren

door middel van een inhoudsanalyse van tarievennota’s en beleidsnota’s van andere

gemeenten. Daarnaast vindt er literatuurstudie plaats. Om het juiste tarievensysteem

voor Zwolle te kiezen zal er kwalitatief onderzoek plaats vinden door middel van

groepsdiscussies. Deze groep bestaat uit de senior beleidsadviseurs Sport en

Onderwijs, een ervaringsdeskundige op gebied van (werk)processen en één op gebied

van financiën.

Ook voor een antwoord op deelvraag 3,4 en 5 zal er gebruik worden gemaakt van

bureauonderzoek. Dit zal plaatsvinden door het analyseren van ambtelijk statistisch

materiaal en door het analyseren van documenten en begrotingen in de gemeente

Zwolle. Om de resultaten van het bureauonderzoek beter te kunnen plaatsen zal er ook

gebruik worden gemaakt van kwalitatief onderzoek. Voor deelvraag 3 en deelvraag 4

zal er een interview worden gehouden met de persoon die de verhuur van

binnensportaccommodaties regelt bij sportservice Zwolle, daarnaast wordt de

beleidsmedewerker onderwijs in de gemeente Zwolle geïnterviewd en de senior

beleidsadviseur sport van de gemeente Zwolle.

Voor deelvraag 5 zal naast bureauonderzoek ook gebruik worden gemaakt van

kwalitatief onderzoek door middel van diepte interviews. Om de berekeningen te

verifiëren zal er een interview plaatsvinden met een medewerker van de afdeling

financiën binnen de gemeente Zwolle. Daarnaast vindt er telefonisch contact plaats met

een expert op gebied van binnensportaccommodaties. Deze persoon is werkzaam bij

het adviesbureau Andres cs. De kapitaallasten/vervangingswaarden worden daarnaast

telefonisch en via de mail geverifieerd bij een medewerker van een bouwbedrijf.

De algehele voortgang van het onderzoek zal ook maandelijks worden besproken in

een discussiegroep. Deze groep bestaat uit de senior beleidsadviseurs Sport en

Onderwijs, een ervaringsdeskundige op gebied van (werk)processen en één op gebied

van financiën.

58



9/58

2 Toekomstperspectief

2.1 Inleiding

Onder invloed van diverse maatschappelijke-, demografische-, sociaal-culturele en

sociaal-economische ontwikkelingen is de vraag naar mogelijkheden voor

sportbeoefening sterk veranderd. Daarnaast hebben ontwikkelingen in de sport geleid

tot een aanpassing van het aanbod op de wensen van de sportende consument (breder

gebruik), van regisserende overheden (gezondheid bevorderen) en van de sportbonden

en –koepels (beter en veiliger). Hoewel commerciële aanbieders van sport hierin een rol

spelen, blijft de gemeentelijke overheid de belangrijkste partner wanneer het gaat om

het waarborgen van laagdrempelig toegang tot algemene voorzieningen met een

sociaal-maatschappelijke functie, zoals sportaccommodaties. Om een goed inzicht te

krijgen in de kosten van de verschillende binnensportaccommodaties, is het van belang

om huidige/toekomstige trends en ontwikkelingen in kaart te brengen. Zal de vraag naar

binnensportaccommodaties toenemen? Zal er vooral in avond en weekend gebruik van

worden gemaakt? Of zijn er ook ontwikkelingen die overdag leiden tot een betere

bezetting?

2.2 Demografische ontwikkelingen

De gemeente Zwolle heeft in 2011 ca. 120.400 inwoners. Deze zijn verdeeld over 16

wijken. Uit een inventarisatie binnen de gemeente Zwolle naar trends en ontwikkelingen

blijkt dat de bevolking in Zwolle tot 134.000 zal toenemen in 2021. Vooral de groep van

66-74 jarigen zal explosief stijgen (toename 60%) (Zwolle, 2011). Dit betekent dat de

zogenaamde ‘vergrijzing’ van de samenleving ook in Zwolle plaats vind. Van alle wijken

in de stad, zullen Stadshagen en Kamperpoort Veerallee de grootste groei kennen.

Figuur 1, Bron: Gemeente Zwolle, afdeling Onderzoek & Statistiek

58



10/58

2.3 Sociale ontwikkelingen

2.3.1 Sociaal-economische ontwikkelingen

Eén van de factoren die van invloed is op het gebruik van binnensportaccommodaties is

de sociaal-economische situatie van een stad. Hebben de inwoners meer geld te

besteden, dan zullen zij sneller gebruik maken van een binnensportaccommodatie. Dit

zal bijvoorbeeld gebeuren via een lidmaatschap bij een binnensportvereniging. Zwolle

is, kijkend naar het besteedbaar inkomen, een gemiddelde stad in Nederland.

Besteedbaar inkomen particuliere huishoudens

in 2007

Nederland Zwolle

laagste inkomensgroep (tot €22.900,-) 40% 41%

middelste inkomensgroep (tot €43.900,-) 40% 42%

hoogste inkomensgroep (meer dan €43.900,-) 20% 17%

Gemiddeld besteedbaar inkomen per

huishouden

€ 33.600,- € 32.100,-

Tabel 1, Bron: CBS Regionaal Inkomensonderzoek 2007 (RIO)

De werkloosheid is laag in de gemeente Zwolle, terwijl het aantal fulltimers hoog is (zie

tabel 2). Wel zal door de economische crisis de werkloosheid toenemen in Zwolle.

Banen Mannen Vrouwen

Fulltimers (12 uur of meer per week) 39.963 33.638

Parttimers (< 12 uur per week) 3.703 8.269

Niet-werkende werkzoekenden 1.940 1.792

Tabel 2, Bron: Bedrijven en Instellingen Register Overijssel, UWV WERKbedrijf

2.3.2 Sociaal-culturele ontwikkelingen

In de afgelopen decennia hebben mensen steeds meer vrije tijd gekregen.

Tegenwoordig beslaat de vrije tijd een kwart van het leven (Sociaal en Cultureel

Planbureau, 2009). Mensen hebben dus steeds meer tijd gekregen om te besteden aan

sport en bewegen. Aangezien een binnensportaccommodatie draait op sportende

mensen, mag aangenomen worden dat ook de binnensportaccommodaties profiteren

van de bewegingsdrang van mensen in hun vrije tijd. Toch kan dit niet zo makkelijk

gesteld worden. Ondanks de toename van het aantal sportende mensen, hebben de

grootste afnemers van binnensportaccommodaties, de binnensportverenigingen, het

moeilijk.

Wel is sinds 1995 het aantal uren ‘vrije tijd’ weer aan een lichte daling onderhevig.

Vooral onder vrouwen, jongeren (12-19 jaar) en ouderen (50+) nam de

arbeidsdeelname toe. Dit terwijl de tijd die besteed wordt aan huishoudelijke- en

zorgtaken gelijk is gebleven. Deze toename van arbeid gaat ten koste van de vrije tijd.

Door deze ontwikkeling komt sport en bewegen als vrijetijdsbesteding wel onder druk te

staan. Wel is de afname van het absolute aantal uren sport en bewegen per hoofd van

de bevolking minder dan de afname van andere vrijetijdsbestedingen, zoals het

onderhouden van sociale contacten en het hebben van een andere hobby (lezen e.d.)

(Sociaal en Cultureel Planbureau, n.d.)

Een landelijke maar ook Zwolse ontwikkeling is dat steeds minder mensen behoefte

hebben aan sporten in verenigingsverband. Dit geldt voornamelijk voor

binnensportverenigingen. Zo hebben onder andere de Koninklijke Nederlandse

58



11/58

Gymnastiek Unie (KNGU), Nederlandse Volleybal Bond (NeVoBo) en Badminton

Nederland te maken met een afname van het ledenaantal (NOC*NSF, 2010) Door de

toegenomen druk op vrije tijd wil de ‘consument’ zelf kunnen bepalen wanneer men

gaat sporten, daarnaast is een sportvereniging van oudsher een vrijwilligersorganisatie,

waar sport voor de mensen maar ook zeker door de mensen mogelijk wordt gemaakt.

De ‘consument’ van nu wil in de drukte van alledag genieten van haar vrije tijd en vraagt

dan ook van sportaanbieders steeds meer een klantgerichte benadering. Fitness- en

welnesscentra zijn hier organisatorisch veel beter op ingericht, vandaar ook dat er een

verschuiving is te zien van leden van de traditionele (binnen)sportverenigingen naar de

moderne ‘sportclub’

2.4 Ruimtelijke ontwikkeling

Ten aanzien van de binnensportaccommodaties spelen de volgende ontwikkelingen

een belangrijke rol:

• De Stilo-Hal is gesloten en wordt afgebroken. De Stilo-Hal werd voornamelijk

gebruikt door het ROC Landstede, die nu een eigen sporthal hebben laten bouwen.

De nieuwe Landstede hal is wel aanmerkelijk groter dan de oude Stilo-hal (enkele

sporthal). De nieuwe Landstede hal bestaat uit een sporthal, sportzaal en een

arena. De gemeente Zwolle is nog aan het beraden of zij een financiële bijdrage zal

leveren voor de bouw van de sporthal.

• In Westenholte, op de rand met Stadshagen, zal in Stinspoort een nieuw

wijkcentrum worden gerealiseerd met een volwaardige sporthal. Deze

accommodatie zal het huidige wijkcentrum het Anker en bijbehorende gymzaal

vervangen.

2.5 Binnensportaccommodaties en onderwijs

Een vaste bron van inkomsten voor binnensportaccommodaties is het gebruik ervan

door onderwijsinstellingen (zowel primair onderwijs als voortgezet onderwijs).

Onderwijsinstellingen hebben recht op een zogenaamd aantal ‘klokuren’ per week.

Het aantal klokuren gymnastiek waarop een school recht heeft, is afhankelijk van het

normatief vast te stellen aantal groepen van de school en betreft per groep 1,5 klokuur.

Voor vaststelling van het aantal klokuren wordt een tabel gebruikt, waarmee een

normatieve splitsing kan worden gemaakt in groepen 4- en 5-jarigen (waaraan geen

klokuren gymnastiek worden toegekend, tenzij de school geen speelzaal heeft) en

groepen 6-12 jarigen.

Voor het (voortgezet) speciaal onderwijs, tevens voor de speciale scholen voor

basisonderwijs, gelden aparte normen, namelijk 3,75 klokuur per groep leerlingen

jonger dan 6 jaar en 2,25 klokuur voor leerlingen van 6 jaar en ouder. Indien in het

hoofdgebouw geen speellokaal aanwezig is en noodzakelijkerwijs de 4/5 jarigen gebruik

moeten maken van de gymnastiekaccommodatie, dient per groep te worden uitgegaan

van 3,75 uur per week. Jaarlijks dient opgaaf te worden gedaan van het aantal klokuren

gymnastiekonderwijs. Dit is vastgelegd in de Wet op het primair onderwijs en de Wet op

het voortgezet onderwijs. Ook is dit nader uitgewerkt in de Verordening voorzieningen

huisvesting onderwijs van de gemeente Zwolle.

58



12/58

2.5.1 Demografische ontwikkelingen, onderwijs en

binnensportaccommodaties

In tabel 1 hieronder is het aantal leerlingen op primair en voortgezet onderwijs in de

gemeente Zwolle aangeven.

Leerlingen onderwijs, 2009/2010

Type onderwijs aantal

Basisonderwijs 11.127

Speciaal basisonderwijs 810

Regionaal Expertisecentra - Primair onderwijs 935

Primair onderwijs totaal 12.872

Regionaal Expertisecentra - Voortgezet onderwijs 739

Praktijkonderwijs 288

Brugklas 4.068

VMBO 2.121

HAVO/VWO 4.586

Voortgezet onderwijs totaal 11.802

Tabel 3, Bron: CFI/scholen gemeente Zwolle

Uit de tabel blijkt dat 11.127 kinderen les volgen op het primair onderwijs. Uitgaande

van 24 leerlingen per klas betekend dit dat er 464 klassen in het basisonderwijs zijn, die

allen recht hebben op 1,5 klokuren in de week. Dit betekent dat de gemeente Zwolle

per week 696 uur aan binnensportaccommodaties moet kunnen aanbieden aan het

totale basisonderwijs. Uitgaande van een maximaal gebruik van een gymzaal van 26

uur per week voor basisonderwijs, betekent dit een minimale behoefte aan 27

gymzalen. Speciaal onderwijs en voorgezet onderwijs hebben recht op 2,25 klokuren.

Uit tabel 1 is af te leiden dat het voorgezet onderwijs recht heeft op 2,25 uren voor

11.802 leerlingen. Elke klas op voortgezet onderwijs bestaat uit gemiddeld 28

leerlingen. Dit zijn (11.802/28) 421 klassen. 421 keer 2,25 maakt samen 948 uur in de

week. Uitgaande van een maximaal gebruik van een gymzaal van 34 uur per week voor

voortgezet onderwijs, is er een minimale behoefte aan 28 gymzalen

Uit een inventarisatie van de gemeente Zwolle naar trends en ontwikkelingen blijkt dat

het aantal inwoners van 0-25 jaar tot 2025, in absolute cijfers, zal toenemen. Dit

betekent ook dat het aantal leerplichtigen zal stijgen en dat er meer behoefte is aan

uren in binnensportaccommodaties. Dit uitgaande van de huidige regels. Naast deze

toename van aantal inwoners tot 25 jaar, zal er ook een toename te constateren zijn

van het aantal leerlingen met een ‘etiket’, dit kan leiden tot een toename van de vraag

naar specifiek onderwijs. Dit heeft tot gevolg dat de groep vanuit het speciaal onderwijs

groter zal worden in verhouding met het reguliere onderwijs. Wel is de huidige trend in

de onderwijswereld dat getracht wordt om de leerlingen met ‘etiket’ in het reguliere

onderwijs te laten intrigeren.

In de huidige regeling (1,5 – 2,25 klokuur) zal dit een toename in vraag beteken voor

gymaccommodaties. Tabel 4, gepubliceerd in een rapport van Hopman en Andres

Consultants B.V. (2009), geeft aan wat deze toename van het aantal jeugdigen voor

gevolgen heeft op de vraag naar binnensportaccommodaties vanuit het onderwijs. De

tabel beschrijft de situatie in 2020.

58



13/58

Behoefte

gymzalen

Basisonderwijs Voortgezet

onderwijs

Sportklassen

Prognose 12.400 leerlingen 12.670 leerlingen 1.267 leerlingen

Jaar 2020 516 klassen 453 klassen 45 klassen

1.032 uren gym 1.019 uren gym 226 uren gym

40 gymzalen 30 gymzalen 7 gymzalen

Tabel 4, Bron: Hopman & Andres Consultans B.V. (2009)

Er zal ook een toename van leerlingen plaatsvinden in specifieke sportklassen. Het

voortgezet onderwijs in Zwolle is zich steeds nadrukkelijker aan het profileren als zeer

sport georiënteerd.

In deze sportklassen krijgen leerlingen naast het reguliere bewegingsonderwijs nog 5

uur per week lichamelijke opvoeding. De sportklassen concentreren zich op dit moment

voornamelijk in de eerste twee jaren van het voortgezet onderwijs. De belangstelling

voor sportprofielen is de afgelopen periode aanzienlijk toegenomen. De verwachting is

derhalve dat er meer mogelijkheden tot een sportprofiel zullen worden geboden en dat

de sportprofielen ook in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs worden ingevoerd.

Besprekingen hieromtrent worden nog gevoerd, maar er wordt van uitgegaan dat een

gemiddelde van 10% van alle leerlingen in 2020 de sportklassen zullen volgen. Dat

resulteert in een additionele behoefte van ca. 225 uur per week c.q. 7 gymzalen.

2.6 Samenvatting

De gemeente Zwolle zal in de aankomende jaren in toenemende mate te maken krijgen

met de gevolgen van de vergrijzing. Ook is te zien dat het aantal Zwollenaren met een

‘etiket’ zal toenemen. Naast deze ontwikkelingen is ook een toename te zien in het

aantal sportklassen in Zwolle. Voor binnensportaccommodaties zal dit betekenen dat er

meer vraag zal zijn naar uren voor ‘speciale doelgroepen’. Speciale doelgroepen

bestaan hierbij uit ouderen, leerlingen met etiket en sportklassen.

Daarnaast is er een afname te zien in het ledenaantal van de ‘gewone’

binnensportvereniging. Dit is een landelijke trend maar is ook te zien in Zwolle. De

bevolking is de laatste 15 jaar meer gaan werken en dit leidt tot een toenemende druk

op de vrije tijd. Mensen willen in hun vrije tijd dan ook niet meer gebonden zijn aan

vaste en strakke schema’s. Mensen willen zelf bepalen wat en wanneer ze iets doen.

Dit gaat niet goed samen met de klassieke sportvereniging. Dit zal leiden tot een

afname van uren door sportverenigingen van binnensportaccommodaties

De vraag naar binnensportaccommodaties voor onderwijsgebruik zal wel toenemen de

komende jaren. Ondanks de vergrijzing zal het absolute aantal inwoners van 0-25 jaar

toenemen. Wat leidt tot een grotere vraag naar binnensportaccommodaties. Op gebied

van ruimtelijke ontwikkeling is een toename aan binnensportcapaciteit te zien (In

Westenholte komt een sporthal i.p.v gymzaal en de nieuwe Landstede hal is

aanmerkelijk groter dan de gesloten Stilo-hal).

Antwoordend op deelvraag 1 betekenen deze ontwikkelingen dat de vraag naar

binnensportaccommodaties zal veranderen. Er zal meer vraag zijn vanuit speciale

doelgroepen en vanuit onderwijs, daarnaast zal de vraag van traditionele

sportverenigingen afnemen.

58



14/58

3 Systemen voor tariefberekening

3.1 Inleiding

Voor het gebruik van gemeentelijke sportvoorzieningen is het gebruikelijk om een

bepaalde vergoeding te vragen in de vorm van huurtarieven. Het bepalen van de

hoogte van de tarieven is een autonome bevoegdheid van de lokale overheid en zal

enerzijds afhankelijk zijn van het belang dat plaatselijk wordt toegekend aan sport en

anderzijds van het negatieve exploitatieresultaat dat de lokale overheid bereid is te

dragen. Binnen Nederland is er bij de gemeenten sprake van een grote

verscheidenheid aan tariefsystemen voor de verhuur en gebruik van

sportaccommodaties. In dit hoofdstuk worden verschillende tariefsystemen benoemd.

Aan het einde van dit hoofdstuk zal er een onderbouwd tariefsysteem voor de

gemeente Zwolle uitkomen.

3.2 Tariefsystemen

3.2.1 Diverse tariefsystemen

In de huidige tijd kan een onderscheid worden gemaakt in diverse soorten van

tariefberekening voor sportaccommodaties. De meest voorkomende systemen worden

hieronder opgesomd.

1) Tarifering op basis van historische ontwikkelingen

2) Afstemming van de tarieven op de omgeving

3) Tarifering op basis van kostprijs

4) Tarifering op basis van waardering van de voorziening

5) Tarifering op basis van gelijkberechting van de gebruikers

6) Tarifering naar rato van de draagkracht van de gebruiker

De gemeente Zwolle hanteert op dit moment een systeem van tarifering op basis van

historische ontwikkelingen. Het is mogelijk dat de tarifering enkele decennia geleden

wel gerelateerd was aan de toenmalige kostprijs, maar dit is sindsdien enkel verhoogd

met een geïndexeerd bedrag, waardoor momenteel sprake is van historische tarieven.

Daarnaast zijn in het verleden met diverse verenigingen afwijkende afspraken gemaakt

omtrent de tarieven. Dit systeem voldoet niet meer aan de eisen die

gemeente Zwolle nu wil stellen aan een tariefsysteem voor sportaccommodaties.

Andres en Van Kleij (2011) omschrijven deze gang van zaken in de door hun

geschreven essay: “Helder inzicht in de feitelijke kostprijs van sport is wenselijk”. Zo

schrijven zij:

Bij het merendeel van onze gemeenten hebben de tarieven voor de binnensport- en

buitensportaccommodaties een historische grondslag. Op basis van de situatie

destijds binnen zowel het gemeentelijk huishoudboekje als dat van betrokken

sportverenigingen zijn afspraken gemaakt over het tarief. Een ander aspect dat van

58



15/58

invloed is geweest op de tariefstelling – zo leert onderzoek – blijkt het al dan niet in

één keer kunnen afschrijven van de gemeentelijke investering voor de realisatie van

betreffende sportaccommodatie. Daarnaast hebben ook politiek bestuurlijke doelen

hun invloed gehad op de wijze waarop afspraken over tarieven tot stand zijn

gekomen. Bijvoorbeeld als sportverenigingen moeite hadden de eigen exploitatie

rond te krijgen en de continuïteit van dergelijke verenigingen gewaarborgd moest

worden. Soms was een dergelijke verlaging ooit bedoeld als ‘tijdelijke’ maatregel die

nooit meer gecorrigeerd of omgezet is naar het actuele tarief. (2011, ¶ 5)

3.2.2 Eigenschappen, voor- en nadelen tariefsystemen


De basis voor de tarieven wordt gevormd door de historische ontwikkelingen van een

tarief dat werd vastgesteld toen de accommodatie in gebruik werd genomen. De

tarieven zijn niet op bedrijfseconomisch onderbouwde besluitvorming gebaseerd.

Voordelen:

• Zowel de gemeente als de gebruiker kunnen de gebruikersvergoeding vrij

nauwkeurig lang vooruit begroten;

• Geen opstarttijd en geld noodzakelijk want dit systeem is het huidige geldende

tarief.

Nadelen:

• Het betekent vaak een onbewuste en indirecte vorm van subsidiëring;

• Aan deze vorm van tariefstelling ligt over het algemeen geen expliciet beleid ten

grondslag;

• De kosten die de gemeente maakt voor sportaccommodaties blijven vaak

onduidelijk;

• verschil in huurprijs door historische afspraken, dit maakt dit systeem niet

rechtvaardig.


Bij de bepaling van de tarieven wordt rekening gehouden met de tarieven van

soortgelijke voorzieningen in de omliggende gemeenten. Belangrijke overweging bij

deze methode van prijsberekening is dat men wil voorkomen dat inwoners van de eigen

gemeente op grond van financiële overwegingen gebruik gaan maken van

voorzieningen van buurgemeenten of particulieren. Ook geldt andersom dat men tracht

te voorkomen dat de eigen accommodaties overspoelt worden door gebruikers uit

andere gemeente. Echter wanneer tarieven van de ‘concurrent’ veranderen is

aanpassing weer van eigen tarief noodzakelijk om de afstemming op basis van de

omgeving te behouden.

Voordelen:

• Eenvoudig, makkelijk en houdt rekening met concurrenten;

• Goed uit te leggen aan de gebruiker.

Nadelen:

• Het eigen beleid ontbreekt en het risico van onsamenhangende tarieven is groot;

58



16/58

• Het is moeilijk om de tarieven van diverse gemeenten met elkaar te vergelijken

doordat de plaatselijke factoren als soort en niveau van de accommodatie,

onderhoudsbijdragen, subsidiebeleid etc. verschillen;

• Eigen invloed op financiële exploitatie is in belangrijke mate beperkt.


Er wordt een relatie gelegd tussen de kosten van de voorzieningen en de tarieven. De

tarieven zijn gebaseerd op een bepaald dekkingspercentage (een bepaald percentage

van de kosten moet door huurinkomsten gedekt worden). Bezuinigingen en de

noodzaak tot doelmatig werken hebben ertoe bijgedragen dat sportaccommodaties in

toenemende mate hun prijzen baseren op de kostprijs. Er zijn echter verschillende

mogelijkheden om invulling te geven aan een kostprijsberekening. Belangrijk probleem

bij de keuze voor een methode van kostprijsberekening is de vraag welke kosten

meegerekend dienen te worden.

Voordelen:

• Er ontstaat een relatie tussen kosten en inkomsten zodat de gemeente de

zekerheid heeft dat een bepaald percentage van de kostenstijgingen door de

inkomsten worden gedekt;

• Zowel voor de gemeente als voor de gebruiker wordt de omvang van de versluierde

subsidie duidelijk zichtbaar, zodat weloverwogen beleid kan worden gevoerd;

• Op basis realistische kosten kan de politiek beleid maken op de differentiatie van de

uurprijzen & dekkingspercentage (piek-dal, commercieel-vereniging e.d.);

• Goed te verantwoorden;

Nadelen:

• Het is voor de gebruiker moeilijk om op lange termijn begrotingen te maken, omdat

de post accommodatiekosten in overwegende mate worden bepaald door

omstandigheden waarop de gebruiker geen of nauwelijks invloed heeft;

• De rechtszekerheid van de gebruiker kan in het geding komen wanneer de

gebruikersvergoeding jaarlijks sterk wijzigt als gevolg van algemene of specifieke

kostenontwikkelingen.

4) Tarifering op basis van een waardering van de voorziening

Bij dit tariferingsysteem is de gebruikersmogelijkheid van de accommodatie

medebepalend. Het systeem gaat uit van een basisbedrag per uur voor alle

accommodaties. De gemiddelde gebruikersmogelijkheid van de accommodatie per uur

wordt uitgedrukt in een gebruiksfactor. Ten behoeve van deze vergelijking dient men

een basisaccommodatie (normaccommodatie) vast te stellen, aan de hand waarvan de

overige sportaccommodaties gewaardeerd worden in de vorm van een afgeleide

gebruikersfactor. Door deze factor te vermenigvuldigen met een basisbedrag wordt het

uurtarief berekend.

Voordelen:

• Er ontstaat een samenhangend, duidelijk en te rechtvaardigen tarief voor enerzijds

de sportaccommodaties en anderzijds tussen de accommodaties onderling;

• Bij wijziging van het basisbedrag wijzigen in principe alle tarieven voor de

sportaccommodaties;

58



17/58

• Doordat de tarieven gerelateerd zijn aan een basisbedrag is het systeem eenvoudig

te automatiseren;

• Differentiatie van het tarief is eenvoudig mogelijk door toepassing van procentuele

kortingen en toeslagen.

Nadelen:

• Uurprijzen zijn niet gebaseerd op werkelijke kosten, wat de mogelijkheid voor

verkapte subsidiering open houdt;

• Kost veel tijd om alle accommodaties in te schalen op de juiste waarde.

• Een grote variëteit aan tarieven voor de vele verschillende accommodaties.

5) Tarifering op basis van gelijkberechtiging van de gebruikers

Bij deze manier van tarifering betalen de gebruikers van heel verschillende

voorzieningen een zelfde bedrag. De filosofie die hier aan ten grondslag ligt is dat de

hoogte van de tarieven noch van invloed mag zijn op de keuze uit het aanwezige

pakket van takken van sport, noch een belemmering mag vormen tot het beoefenen van

sport. Er zijn meer varianten mogelijk om deze methodiek inhoud te geven (uniforme

eenheidsprijs, abonnement).

Voordelen:

• Elke gebruiker van een sportaccommodatie betaalt een zelfde bijdrage per uur voor

het gebruik van die sportaccommodatie.

Nadelen:

• Voor het innen van de tarieven is veel controle nodig en het vergt veel

administratieve werkzaamheden, wat dit systeem niet transparanter maakt dan de

huidige systematiek;

• Dit systeem gaat niet uit van de gedachte dat een bepaald deel van de kosten

gedekt zal moeten worden. Dit systeem lijkt meer geschikt voor tijden van

economische hoogconjunctuur, waarbij er genoeg geld is voor secundaire

levensbehoeften als sport en cultuur.


Aan het nadeel van de tarifering op basis van gelijkberechtiging waarbij alle potentiële

gebruikers een zelfde prijs moeten betalen, terwijl de draagkracht verschillend kan zijn,

wordt tegemoetgekomen als bij de prijsberekening rekening wordt gehouden met de

draagkracht van de gebruiker. In de praktijk krijgt deze methode vooral gestalte door

veronderstellingen van gemeenten over de mogelijke financiële drempel voor

gebruikers. Vanuit de bijstandsregeling bestaat er een gemeentelijke reductie regeling

voor mensen die een minimum inkomen hebben.

Voordelen:

• Er wordt actief beleid gevoerd om verschillen tussen arm en rijk te bestrijden.

Nadelen:

• Accommodaties worden niet op basis van kostprijs verhuurd, waardoor ook dit

systeem niet eenduidig en transparant is;

• Het bepalen van de vergoeding op basis van draagkracht van de gebruiker is bijna

onmogelijk, omdat er in de meeste gevallen sprake is van een gebruik in

groepsverband;

58



18/58

• De kosten verbonden aan de werkzaamheden rond het vaststellen van de

vergoeding staan in geen verband met de ontvangsten.

De voor- en nadelen in de zes verschillende systemen zijn opgesteld aan de hand van

beleidsstukken van andere gemeenten (Gemeente Arnhem, 2004;Gemeente Best,

2008; Gemeente Houten. 2005; Gemeente Pijnacker-Nootdorp, 2005) en op basis van

eigen inzicht binnen de gemeente Zwolle

3.3 Tariefsysteem en criteria in Zwolle

Zoals in de vorige paragraaf is te lezen zijn er verschillende tariefsysteem. De

gemeente Zwolle is vanuit bedrijfseconomisch oogpunt op zoek naar inzicht in de

kosten die gemeente Zwolle heeft met betrekking tot de realisatie en exploitatie van

haar binnensportaccommodaties.

Op dit moment is het tariefsysteem een systeem op basis van historische

ontwikkelingen. Dit systeem geeft geen inzicht in de daadwerkelijke kosten en

opbrengsten die gemeente Zwolle heeft met betrekking tot haar

binnensportaccommodaties. Om dit wel inzichtelijk te maken wil de gemeente Zwolle

haar tariefsysteem baseren op basis van de kostprijs per accommodatiesoort. De drie

verschillende accommodatiesoorten die hierbij van toepassing zijn, zijn gymzalen,

sportzalen en sporthallen. Deze accommodatiesoorten zijn gebaseerd op de normen

van ISA Sport (Instituut voor Sportaccommodaties). ISA Sport is een onafhankelijk en

professioneel kennisinstituut voor kwalitatief goede, duurzame en veilige

sportaccommodaties. ISA Sport is een dochterorganisatie van TNO Bedrijven bv en

NOC*NSF.

Tariefsysteem 3 en 4 uit de vorige paragraaf gaan allebei uit van een systeem op basis

van kostprijs. Één van de criteria die gemeente Zwolle aan een nieuw tariefsysteem

stelt, is dat het een overzichtelijk systeem moet zijn, dat door alle betrokken partijen

makkelijk is uit te voeren en te controleren. Tariefsysteem 3 past beter bij dit criteria dan

systeem 4. Dit vanwege het feit dat tariefsysteem 3 uitgaat van de kostprijs gebaseerd

op basis van de sportaccommodatiesoort en tariefsysteem 4 op basis van elke losse

accommodatie. In geval van tariefsysteem 3 leidt dit tot verschillende kostprijzen voor

de 3 accommodatiesoorten; 3 tarieven in totaal. Tariefsysteem 4 zal leiden tot een

kostprijs voor elk van 96 binnensportaccommodaties in Zwolle; 96 tarieven in totaal. Om

deze reden past tariefsysteem 3 beter bij het criteria: overzichtelijk systeem.

De overige systemen vallen af op basis van het feit dat de gemeente Zwolle op zoek is

naar een systeem dat rekening houdt met de kostprijs van de

binnensportaccommodaties. Dit is dan ook het belangrijkste criteria van de gemeente

Zwolle. Naast dit criteria voor een systeem, heeft de gemeente Zwolle ook criteria voor

het gebruikersrecht. Dit heeft ook consequenties voor de tarieven van de verschillende

gebruikers (zie hoofdstuk 7). De gemeente Zwolle maakt onderscheid in drie soorten

gebruikers:

58



19/58

1 Personen, organisaties en verenigingen die gebruik maken van een

sportaccommodaties voor sport/bewegingsonderwijs op non-profit basis.

2 Overige personen, organisaties of verenigingen die gebruik maken van een

sportaccommodaties op non-profit basis.

3 Commerciële personen, organisaties of instellingen.

De soorten gebruikers staan gerangschikt op basis van prioriteit voor de gemeente

Zwolle. Het primaire doel van gebruik, van de verschillende binnensportaccommodaties

in Zwolle is dan ook sport met maatschappelijke doeleinden.

3.4 Resumerend

Aan het begin van dit hoofdstuk wordt een antwoord gevonden op deelvraag twee. Er

zijn zes gangbare manieren om tot tariefberekening te komen:







Daarnaast is in dit hoofdstuk getoetst welke van deze zes mogelijkheden het best

aansluit bij de criteria van de gemeente Zwolle. De gemeente Zwolle hanteert op dit

moment een tariefsysteem op basis van historische ontwikkelingen. Dit wil zeggen dat

er ooit tarieven zijn afgesproken, mogelijk destijds wel gebaseerd op kostprijs, die enkel

jaarlijks geïndexeerd worden. Deze tarieven zijn niet meer te herleiden tot een

samenhangend beleid.

Om beter inzicht te krijgen in de daadwerkelijke kosten van de gemeente Zwolle met

betrekking tot binnensportaccommodaties, wil de gemeente Zwolle haar tariefsysteem

baseren op de kostprijs per accommodatiesoort. Zwolle wil dan ook een afgeleide van

manier 3 hanteren voor de bekostiging van de binnensportaccommodaties. Voordeel

van een systeem op basis van kostprijs is dat er een relatie ontstaat tussen kosten en

inkomsten. Dit zal leiden tot een meer weloverwogen beleid met betrekking tot de

maatschappelijke doeleinden van de binnensportaccommodaties. Qua gebruikers

maakt de gemeente Zwolle onderscheid in drie typen gebruikers. In volgorde van

prioriteit voor de gemeente zijn dat:

• Gebruikers uit de gemeente Zwolle voor sport/bewegingsonderwijs op non-

profit basis.

• Overige gebruikers voor sport/bewegingsonderwijs op non-profit basis.

• Commerciële personen, organisaties of instellingen.

58



20/58

4 Binnensportaccommodaties in de gemeente Zwolle

4.1 Inleiding

In dit hoofdstuk wordt een korte beschrijving gegeven van de huidige stand van zaken

met betrekking tot de binnensportaccommodaties in de gemeente Zwolle. Zo komt het

aanbod van binnensportaccommodaties naar voren, ook wordt beheer, exploitatie,

eigendom en werklast per afdeling/beleidsveld behandeld.

4.2 Aanbod en eigendom

In de gemeente Zwolle zijn 96 binnensportaccommodaties te vinden. Deze

binnensportaccommodaties zijn op te delen in gymnastieklokalen, sportzalen en

sporthallen.

Uit de richtlijnen van ISA Sport blijkt dat een binnensportaccommodatie gecategoriseerd

wordt als gymnastieklokaal als deze kleiner 14x22 meter is met een maximale hoogte

van 5,5 meter. Dit betekent een inhoud kleiner dan 1.700 m3. Een sportzaal is 16x28

tot 22x28 m2 met een hoogte van 7 meter. De inhoud varieert van 2.401-4.350 m3. De

sporthal is het grootst van de drie categorieën. Met een oppervlakte van 24x44 tot

32x88 en een hoogte van 7 tot 10 meter is de categorie sporthal erg breed. De inhoud

kan variëren van 6.301m3 tot meer dan 29.000m3.

Wat betreft eigendom in sportaccommodaties, zijn er twee soorten eigendom te

onderscheiden; juridisch eigendom en economisch eigendom (claimrecht) (VNG, n.d).

Elke juridische eigenaar van onroerend goed staat ingeschreven in het openbare

register. In dit register (kadaster) zijn alle zogenaamde leveringsakten opgenomen. Het

economische eigendom voorziet in de mogelijkheid om wel feitelijk eigenaar te zijn,

maar niet als zodanig geregistreerd te staan. In het geval van economisch eigendom

hebben de partijen onderling bij overeenkomst de verdeling van rechten en plichten ten

aanzien van het betrokken onroerend goed bepaald. (Parlementaire enquêtecommissie

opsporingsmethoden, 1996, bijlage x, hoofdstuk 7.4)

Bij het beëindigen van het gebruik van de sportaccommodatie door een

beheersstichting of onderwijsinstelling, krijgt de gemeente op basis van het economisch

claimrecht het volledige eigendom van het pand. Dit op grond van natrekking (artikel

5:20 Burgerlijk Wetboek).

De gemeente Zwolle is eigenaar (juridisch en economisch) van 19 gymnastieklokalen.

De overige 77 binnensportaccommodaties in de gemeente Zwolle zijn eigendom van

verschillende stichtingen, onderwijsinstellingen in het voorgezet onderwijs en

beroepsonderwijs en van rechtspersoon Openbaar Onderwijs Zwolle. Deze 77

binnensportaccommodaties vallen, volgens de normen van ISA Sport, onder te verdelen

in 67 gymnastieklokalen, 9 sporthallen en 1 sportzaal.

58



21/58

De meeste gymzalen die eigendom zijn van onderwijsinstellingen zijn wel in

economisch eigendom van de gemeente. De onderwijsinstellingen zijn juridisch

eigenaar.

Ook bij de sporthallen in Zwolle is een dergelijke constructie te zien. Zo is een

beheersstichting juridisch eigenaar van de WRZV-hallen, maar is de gemeente Zwolle

economisch eigenaar. De beheerstichting betaalt dan ook jaarlijks een

gebruikersvergoeding aan de gemeente voor het gebruik van de accommodatie.

Opvallend en ook vreemd is dat een dergelijke constructie niet is te zien bij de BDG-hal.

Deze wordt ook geëxploiteerd door een beheerstichting. Echter de gemeente heeft ooit

wel geïnvesteerd in de realisatie van deze hal, maar heeft dit om niet gedaan. De BDG-

hal is dan ook volledig eigendom van de stichting sporthal Zwolle Zuid. De

sportaccommodaties (met sporthal) van onderwijsinstellingen Windesheim en

Landstede zijn volledig in eigendom van deze onderwijsinstellingen. Deze individueel

gemaakte afspraken kunnen leiden tot onrechtmatigheid in het beleid. Daarnaast

belemmeren dergelijke verschillen in afspraken de sturing op het beleid

Zie bijlage 1 voor een volledig overzicht van alle binnensportaccommodaties in Zwolle.

4.3 Beheer en exploitatie

In de vorige paragraaf is naar voren gekomen dat de binnensportaccommodaties in

Zwolle in eigendom zijn van drie typen eigenaren: gemeente Zwolle, diverse stichtingen

en onderwijsinstellingen. Deze typen eigenaren zijn ook verantwoordelijk voor het

beheer van haar binnensportaccommodaties. Dit geldt echter niet voor de exploitatie. In

2004 heeft de gemeente Zwolle besloten om een deel van haar exploitatietaken uit te

laten besteden aan een onafhankelijke stichting (Stichting Sportservice Zwolle, hierna:

SSZ). Een deel van de taken van SSZ is het verhuren van (gemeentelijke)

sportaccommodaties. Zo is de gemeente Zwolle nog steeds eigenaar van haar

binnensportaccommodaties maar heeft SSZ de verantwoordelijkheid voor de verhuur en

inroostering van deze accommodaties. Naast het verhuren van gemeentelijke

sportaccommodaties, roostert zij het bewegingsonderwijs vanuit het primair onderwijs in

(ook in niet gemeentelijke accommodaties) en heeft SSZ ook afspraken met enkele

stichtingen en onderwijsinstelling wat betreft de exploitatie en inroostering van de

betreffende sportaccommodaties (zie bijlage 1 voor een overzicht van welke

accommodaties SSZ de uren inroostert) voor wat betreft het naschoolsgebruik. Wel

moet de nadruk worden gelegd op enkele stichtingen en onderwijsinstellingen. Niet alle

binnensportaccommodaties vallen onder de verantwoordelijkheid van SSZ. Daarnaast

kan het ook zo zijn dat bijvoorbeeld onderwijsgebruik in een bepaalde instelling wel

wordt geregeld door SSZ, terwijl het verenigingsgebruik wordt geregeld door de

eigenaar van die bepaalde binnensportaccommodatie. Dit maakt het voor de gemeente

Zwolle niet overzichtelijker op. Ideaal zou zijn als één partij in Zwolle, de verhuur van

alle binnensportaccommodaties op zich zou nemen. Op die manier zou er efficiënter en

effectiever met de binnensportaccommodaties gewerkt kunnen worden

58



22/58

4.4 Rollen en taken binnen de gemeente

Naast de externe partijen die onlosmakelijk verbonden zijn aan diverse

binnensportaccommodaties in Zwolle, zijn er binnen de gemeentelijke organisatie ook

diverse beleidsvelden verbonden aan de binnensportaccommodaties in Zwolle. Zo is er

binnen de eenheid ontwikkeling een beleidsveld onderwijs, een beleidsveld sport en

een subsidieloket die allen met binnensportaccommodaties te maken hebben.

Daarnaast draagt de afdeling Wijkzaken zorg voor het beheer en onderhoud van de

gemeentelijke binnensportaccommodaties. De afdeling vastgoed is eigenaar van 4

gymzalen maar heeft geen actieve rol in dit proces.

Al deze beleidsvelden hebben eigen belangen en eisen. Deze kunnen wel eens

tegenstrijdig zijn. Zeker met de bezuinigingen die de gemeente Zwolle moet doorvoeren

kan dit wel eens leiden tot discussies, bijvoorbeeld over het afstoten van gymzalen.

4.4.1 Beleidsveld onderwijs

Voor onderwijs is het minder van belang wat de exploitatieresultaten zijn. Wel moet dit

passen in het door de gemeente begrootte budget. Wettelijk is vastgelegd dat elke

onderwijsinstelling recht heeft op bewegingsonderwijs en dat de gemeente

verantwoordelijk is dat dit kan plaats vinden in een sportaccommodatie. Primaire

gedachte bij dit beleidsveld is gericht op het kunnen aanbieden van voldoende

sportaccommodaties aan onderwijsinstellingen en haar leerlingen. Hiervoor is een

budget begroot door de gemeente, waar het beleidsveld onderwijs gebruik van kan

maken. De gymzalen in gemeentelijk eigendom zijn dan ook in ‘eigendom’ van het

beleidsveld onderwijs. Als deze gymzalen na schooltijden worden verhuurd aan andere

partijen dan onderwijsinstellingen, dan huurt deze een accommodatie bij SSZ, SSZ

ontvangt de huur en keert het geïnde uit aan het beleidsveld sport van de gemeente

Zwolle. Het beleidsveld sport boekt deze weer over naar het budget van het beleidsveld

onderwijs. Per overboeking wordt er wel een bedrag ingehouden voor het dekken van

de administratiekosten. Onderwijsinstellingen betalen geen huur voor het gebruik van

(gemeentelijke) sportaccommodaties (voor zover het gebruik de normatieve klokuren

omvat). Mochten onderwijsinstellingen gebruik maken van niet gemeentelijke of in eigen

eigendom zijnde sportaccommodaties, dan betaalt het beleidsveld onderwijs, via

subsidieloket, een instandhoudingvergoeding en een klokurenvergoeding aan de

eigenaar (vaak een stichting) van de sportaccommodatie waar de onderwijsinstelling

gebruik van maakt.

4.4.2 Beleidsveld sport

Sport wordt tegenwoordig steeds vaker gebruikt in de strijd tegen allerlei

maatschappelijke vraagstukken. In de gemeentelijke wereld omtrent het beleidsveld

sport is steeds vaker te zien dat sportaccommodaties zo efficiënt en effectief mogelijk

worden benut. Zeker nu het sportbudget aan het krimpen is vanwege de algemene

bezuinigingen die gemeenten moeten doorvoeren. Dit is niet alleen in Zwolle te zien

maar is een landelijke trend. De instrumenten die de gemeente tot zijn beschikking

heeft om beleid te maken op gebied van sport zijn de uurprijs van accommodaties en de

subsidies die verstrekt worden aan sportinstanties. De taken die het beleidsveld sport

heeft omtrent binnensportaccommodaties zijn gering. Dit omdat de gemeente Zwolle

geen sporthallen of sportzalen meer in eigendom heeft. Om toch aan de vraag naar

58



23/58

accommodaties van de verenigingen te kunnen voldoen, heeft het beleidsveld sport een

contract afgesloten met onderwijsinstelling Windesheim voor de huur van haar

sportvoorzieningen. Daarnaast is men ook in onderhandeling met onderwijsinstelling

Landstede voor de huur van de sportvoorzieningen van onderwijsinstelling Landstede.

Ook ‘huurt’ het beleidsveld sport de gymzalen van het beleidsveld ‘onderwijs’ (zie ook §

4.4.1).

4.4.3 Subsidieloket

Het subsidieloket is het loket dat alle aanvragen omtrent subsidies afhandelt. De

beleidsvelden onderwijs en sport hebben kaders opgesteld voor de burgers, bedrijven

en instellingen in Zwolle omtrent het aanvragen van subsidie. Het subsidieloket

beoordeelt de aanvragen en kijkt of deze aansluiten bij de kaders opgesteld door de

gemeente. Ook draagt het subsidieloket zorg voor de vergoeding aan niet

gemeentelijke instellingen voor onderwijsgebruik. Het subsidieloket is dan ook een

uitvoerend orgaan.

4.5 Samenvattend

Geconstateerd is dat doelgroepen voor binnensportaccommodaties te maken kunnen

hebben met vele partijen als het gaat om het huren van een accommodatie. Dit maakt

het huidige systeem er niet overzichtelijker op, zeker met in ogenschouw nemende dat

de verschillende partijen ook verschillende voorwaarden stellen aan de verhuur van

haar accommodaties. Dit geldt bijvoorbeeld voor de uurprijzen van de accommodaties.

Maar ook de gemeente ondervind hinder van deze gang van zaken. Zo is het de

verantwoordelijkheid van de gemeente dat er genoeg sportvoorzieningen in een stad

aanwezig zijn. Maar met de huidige gang van zaken kan de gemeente niet echt een

beeld krijgen van de behoeftes die spelen en de onder- of overcapaciteit aan

sportaccommodaties. Dit onderzoek is gericht op het verkrijgen van een eenduidige,

transparante en rechtvaardige bekostigingssystematiek, hieruit zal een vervolgtraject

moeten volgen naar een ideale werkstructuur.

Terugkomend op deelvraag 3 dan kan gesteld worden dat er drie typen

binnensportaccommodaties te vinden zijn in Zwolle; gymzaal, sportzaal en sporthal.

Samen zijn dat 96 binnensportaccommodaties. De gemeente Zwolle is eigenaar van

een aantal gymzalen. De overige binnensportaccommodaties zijn in eigendom van

diverse onderwijsinstellingen en beheersstichtingen. De binnensportaccommodaties

van de gemeente worden verhuurd door Sportservice Zwolle. Sportservice Zwolle

verhuurt daarnaast ook een groot aantal accommodaties van onderwijsinstellingen en

beheersstichtingen. Daarnaast worden ook een aantal binnensportaccommodaties

rechtstreeks door de exploitant verhuurd.

58



24/58

5 Huidige situatie omtrent exploitatie en financiën

5.1 Inleiding

In dit hoofdstuk zal naar voren komen wat de huidige tarieven zijn voor de huur van een

binnensportaccommodatie. Daarnaast zullen de huidige afspraken ten aanzien van

gebruikersvergoedingen, stichtingskostenvergoeding en exploitatiesubsidies behandeld

worden. Als laatste zal per accommodatiesoort (gymzaal, sportzaal en sporthal) de

gemiddelde bezetting in Zwolle aan bod komen.

5.2 Tarieven

In onderstaande tabel zijn de tarieven te vinden zoals die nu gelden. De hoogte van

deze tarieven vinden zijn oorsprong in afspraken uit het verleden en worden jaarlijks

verhoogd met een geïndexeerd bedrag. De tarieven die hieronder vermeld staan gelden

niet voor onderwijsgebruik. Onderwijsinstellingen hebben volgens de wet recht op een

bepaald aantal uren bewegingsonderwijs en hoeven hiervoor geen bijdrage te betalen.

Als compensatie voor het gebruik van een binnensportaccommodatie, krijgt de eigenaar

van de binnensportaccommodatie een vergoeding van de gemeente, in de vorm van

een klokurenvergoeding en een instandhoudingvergoeding (zie § 5.3).

Tarieven binnensportaccommodaties Zwolle 2011

Uurprijs Uurprijs za. Na 18.00 en zo.

Gymzaal (gemeentelijk) € 14,28

Sporthal Bewegingshuis € 53,04

Christelijke Hogeschool Windesheim

Gymzaal € 14,28

Sportzaal € 25,52

Sporthal € 53,04

Greijdanus college

Gymzaal € 14,28

Sporthal € 53,04

BDG-Hal (stichting sporthal Zwolle-Zuid)

Gymzaal € 21,75 € 24,10

Sporthal (4/4) € 57,70 € 63,30

Sporthal (2/4) € 28,85

Sporthal (1/4) € 14,43

Tabel 5, Bron: Sportservice Zwolle & Jaarverslag 2010 Stichting Zwolle-Zuid

58



25/58

5.3 Huidige afspraken

Naast de binnensportaccommodaties die de gemeente Zwolle in eigendom heeft, zijn er

ook binnensportaccommodaties in eigendom van wijkcentra of beheersstichtingen.

Deze rechtspersonen verhuren hun binnensportaccommodaties ook aan scholen of

(sport)verenigingen. Het uitgangspunt van deze exploitanten is om elk jaar quitte (break

even) te draaien. Als compensatie voor het verhuren van hun sportaccommodaties aan

onderwijsinstellingen krijgt men een klokurenvergoeding plus een

instandhoudingvergoeding van de gemeente Zwolle (om de exploitatiekosten te

dekken). Deze vergoeding is afhankelijk van de grootte en bouwjaar van de

sportaccommodatie. De verenigingen betalen wel een huurprijs die rond het

gemeentelijk tarief ligt. Daarnaast krijgen sommige instellingen nog overige inkomsten

via kantine-inkomsten of sponsorinkomsten. Mochten deze instellingen na het innen van

deze inkomsten nog steeds een negatief exploitatieresultaat hebben, dan kunnen de

instellingen een aanvraag voor een exploitatiesubsidie indienen bij de gemeente om het

gat tussen de baten en lasten te dichten.

Klokurenvergoeding

De klokurenvergoeding is een variabele vergoeding van de gemeente aan instellingen

die haar accommodatie laten gebruiken door onderwijsinstellingen. De exploitant krijgt

een vergoeding per klokuur per jaar die gebruikt wordt door onderwijsinstellingen. In

2010 hebben 20 onderwijsinstellingen een klokurenvergoeding ontvangen. Deze

onderwijsinstellingen hebben haar gymzaal laten gebruiken door andere

onderwijsinstellingen, die niet beschikken over een eigen gymaccommodatie.

Gemiddeld hebben de onderwijsinstellingen in het schooljaar 2009-2010 €13,56 per

klokuur ontvangen. Naast de onderwijsinstellingen hebben ook 6 wijkcentra en stichting

Zwolle Zuid (BDG-hal) een klokurenvergoeding ontvangen, gemiddeld bedroeg deze

vergoeding €21,36 (zie bijlage 6). Van deze klokurenvergoeding kan de exploitant van

de binnensportaccommodatie de kosten betalen die gebruikersafhankelijk zijn (gas,

water, licht etc.).

Instandhoudingvergoeding

De instandhoudingvergoeding is een vaste vergoeding van de gemeente aan

instellingen die haar accommodatie laten gebruiken door onderwijsinstellingen. De

exploitant krijgt een vaste vergoeding per jaar voor de vaste exploitatiekosten (niet op

de kapitaallasten). Ook dit bedrag is afhankelijk van type accommodatie en leeftijd van

de accommodatie. Gemiddeld hebben de onderwijsinstellingen in het schooljaar 2009-

2010 €3.629,64 aan instandhoudingvergoeding ontvangen, dit bedrag is het bedrag dat

onderwijsinstellingen ontvangen voor de instandhouding van een normale gymzaal

(±250 m2). Voor de wijkcentra en BDG-hal kan geen goed gemiddelde worden gegeven

voor de instandhouding, dit omdat de verschillende sportaccommodaties erg van elkaar

verschillen in grootte. Dit leidt ook tot grote verschillen in instandhoudingvergoeding. Zie

voor de bedragen per wijkcentrum/sporthal bijlage 6.

Exploitatiesubsidies

Stichtingen die haar binnensportaccommodaties exploiteren komen vaak niet uit met de

kosten. Daarnaast bedrijven zij werkzaamheden die de gemeente Zwolle belangrijk acht

voor haar burgers/ten behoeve van de burgers. De gemeente vindt het van belang dat

58



26/58

deze sportaccommodaties voor de burgers blijven bestaan. Om daarom tegemoet te

komen aan de negatieve exploitatieresultaten, stelt de gemeente een zogenaamde

exploitatiesubsidie beschikbaar aan stichtingen met bovenbeschreven doelstellingen.

Om in aanmerking te komen voor een exploitatiesubsidie moeten exploitanten van

binnensportaccommodaties wel voldoen aan de regelgeving in hoofdstuk 1 van de

algemene subsidieverordening van Zwolle. Zo is in artikel 1:3:3 te lezen: “Subsidiëring

van activiteiten vindt in ieder geval niet plaats indien de subsidieaanvrager

zelf in de kosten daarvan kan voorzien. Het college kan ter zake nadere regels stellen”

(Zwolle, 2010). In Zwolle kunnen exploitanten van binnensportaccommodaties een

exploitatiesubsidie krijgen op basis van motieven uit het beleidsveld Welzijn als uit het

beleidsveld Sport.

Voorgaande paragraaf betreft vooral een analyse van de uitgavenkant van de

gemeente Zwolle. Op basis van deze analyse kunnen nog geen conclusies getrokken

worden met betrekking tot de uitgavenkant omtrent binnensportaccommodaties.

5.4 Bezettingsgraad

5.4.1 Bezettingsgraad gymzalen

De gymzalen in Zwolle worden gebruikt voor drie typen gebruik: onderwijs, verenigingen

en commercieel. In onderstaande tabel is weergegeven wat de huidige gemiddelde

bezetting per jaar is van de gymzalen. Enkel de gymzalen in gemeentelijke eigendom,

specifiek beleidsveld onderwijs, zijn meegenomen in dit onderzoek (zie bijlage 2 voor

gedetailleerd overzicht).

Sportaccommodatie Totaal gemeentelijke gymzalen Gemiddeld per gymzaal

Aantal uren onderwijs (p/j) 13774,58 918,31

Aantal uren verenigingen (p/j) 5739,25 382,62

Aantal uren commercieel (p/j) 2026 135,07

Totaal uren per jaar 21539,83 1436

Tabel 6, bron: Sportservice Zwolle

Kengetallen Gebruik Gymzalen

Aantal openings-

uren per dag

Openingsdgn

per week

Openingsweken

per jaar

Te verhuren

uren

zeer goed 9 6 44 2376,0

goed 7 6 44 1848,0

voldoende 5 6 44 1320,0

matig 4 6 44 1056,0

slecht 3 6 44 792,0

Tabel 7, bron: Hospitality Consultants

In bovenstaande tabel is af te lezen dat een gymzaal als zeer goed wordt gekwalificeerd

als deze een 2376 uur per jaar verhuurd wordt. Dit is geen reële maximale bezetting. Zo

zijn er altijd verloren uren in de verhuur door bijvoorbeeld het schoon- en onderhouden

van de gymzaal. Daarnaast zal een school alleen tijdens het schooljaar gebruik maken

van accommodatie, dit is 40 weken. Terwijl een sportvereniging, op basis van ervaring,

58



27/58

gemiddeld 44 weken gebruik kan maken van een accommodatie. De reële maximale

bezetting is dan ook, voor een gymzaal, 2200 uur per jaar.

Maximale reële bezetting (in uren) per dag per week per jaar*

Onderwijsgebruik 5,5 27,5 1100

Vereniging 3 15 660

vereniging (woensdagmiddag) 2 2 88

vereniging (weekend) 4 8 352

Totaal 52,5 2200

Tabel 8, * Uitgaande van 40 weken voor onderwijsgebruik en 44 voor verenigingsgebruik.

Kijkend naar de kengetallen en de maximale reële bezetting dan valt op dat de

bezetting aangemerkt kan worden als voldoende tot goed. De kengetallen komen van

Hospitality Consultants, een advies en projectbureau voor maatschappelijke

voorzieningen.

5.4.2 Bezettingsgraad sportzaal

In de gemeente Zwolle is maar één echte sportzaal te vinden. De overige sportzalen in

Zwolle bestaan uit twee losse gymzalen die samen tot één sportzaal gevormd kunnen

worden. In dit overzicht is dan ook alleen deze ene sportzaal opgenomen.

Sportaccommodatie Sportzaal Gerenlanden

Aantal uren onderwijs (p/j) 685,88

Aantal uren verenigingen (p/j) 857,95

Aantal uren commercieel (p/j) 35

Totaal uren per jaar 1580,63


5.4.3 Bezettingsgraad sporthallen

In onderstaande tabel is weergegeven wat de huidige gemiddelde bezetting per jaar is

van de sporthallen (zie bijlage 2 voor gedetailleerd overzicht)

Sportaccommodatie Totaal Sporthallen Gemiddeld per Sporthal

Aantal uren onderwijs (p/j) 3915,75 783,15

Aantal uren verenigingen (p/j) 5995,59 1199,12

Aantal uren commercieel (p/j) 269,83 53,97

Totaal sporthal (uren per jaar) 10181,17 2036,23


In dit overzicht zijn de sporthallen van WRZV, BDG (Zwolle zuid), CALO en het

bewegingshuis meegenomen. De sporthal van Landstede ontbreekt in dit overzicht

omdat deze net nieuw gebouwd is. De gegevens over bezetting zijn om die reden nog

niet bekend.

58



28/58

Kengetallen Gebruik Sporthallen

Aantal openings-

uren per dag

Openingsdgn

per week

Openingsweken

per jaar

Te verhuren

uren

zeer goed 11 6,3 44 3049,2

goed 9 6,3 44 2494,8

voldoende 7 6,3 44 1940,4

matig 5 6,3 44 1386,0

slecht 3 6,3 44 831,6

Tabel 11, bron: Hospitality Consultants

Net zoals voor gymzalen geldt ook voor sporthallen een maximale reële bezetting. In de

tabel kengetallen gebruik sporthallen staat dat een sporthal als zeer goed exploitabel

wordt beschouwd, als deze 3049,2 uur per jaar verhuurd wordt. Dit zal in de praktijk

bijna niet mogelijk zijn. Een meer reële maximale bezetting voor een sporthal is 2816

uur.

Maximale reële bezetting (in uren) per dag per week per jaar*

Onderwijsgebruik 5,5 27,5 1100

vereniging 5 25 1100

vereniging (woensdagmiddag) 2 2 88

vereniging (weekend) 6 12 528

Totaal 66,5 2816

Tabel 12, * Uitgaande van 40 weken voor onderwijsgebruik en 44 voor verenigingsgebruik.

Uit de bezettingscijfers van de wel gemeten sporthallen is af te lezen dat de sporthallen

voldoende tot goed bezet zijn (beoordeeld aan de hand van de kengetallen en de

maximale reële bezetting). Kanttekening is wel dat er aanzienlijk verschil zit in de

bezetting tussen de sporthallen onderling. Zo is de bezetting van de Calo-hal goed te

noemen en de bezetting van beide WRZV-hallen matig.

5.5 Samenvatting

Binnensportaccommodaties komen op verschillende manieren aan hun inkomsten.

Allereerst verkrijgen zij huur, via (sport)verenigingen die gebruik maken van de

betreffende binnensportaccommodaties. De gemeentelijke uurprijzen bedragen €14,28

voor een gymzaal, €25,52 voor een sportzaal en €53,04 voor een sporthal. Naast het

gebruik door (sport)verenigingen, maken ook onderwijsinstellingen gebruik van

binnensportaccommodaties. Deze onderwijsinstellingen hebben volgens de wet recht

op bewegingsonderwijs en hoeven geen vergoeding te betalen voor het gebruik van

binnensportaccommodaties. Om exploitantanten van binnensportaccommodaties te

compenseren voor het onderwijsgebruik, betaalt de gemeente een klokurenvergoeding

en een instandhoudingvergoeding. Mocht een exploitant van een

binnensportaccommodatie met een negatief exploitatieresultaat te kampen hebben, dan

kan de exploitant een aanvraag voor een exploitatiesubsidie indienen bij de gemeente.

Dit is terug te vinden in de algemene subsidieverordening van de gemeente Zwolle.

58



29/58

De bezettingsgraad van de gymzalen in Zwolle is voldoende tot goed. Een gymzaal

wordt gemiddeld 1436 uur per jaar verhuurd. Waarvan 918 uur aan onderwijs, 383 uur

aan verenigingen en 135 uur aan commerciële partijen. In Zwolle is maar één echte

sportzaal te vinden, deze wordt 1580 uur verhuurd, waarvan 686 uren onderwijs, 858

uren verenigingen en 35 uren commerciële partijen. De verschillende sporthallen in

Zwolle worden gemiddeld 2026 uur per jaar verhuurd. 783 uren worden door onderwijs

gebruikt, verenigingen maken 1200 uur gebruik van een sporthal en commerciële

partijen huren een sporthal gemiddeld 54 uur per jaar.

Met de informatie van bovenstaand hoofdstuk kan een goed antwoord worden gegeven

op deelvraag 4. Simpel gezegd maken exploitanten van binnensportaccommodaties op

dit moment, in tarivering, onderscheid in twee typen huurders: onderwijsinstellingen en

niet-onderwijsinstellingen. Alle huurders die niet uit het onderwijs komen en geen

bewegingsonderwijs aanbieden betalen eenzelfde huurtarief aan de exploitant. De

onderwijsinstellingen maken ‘gratis’ gebruik van de binnensportaccommodaties voor het

aanbieden van bewegingsonderwijs. De gemeente Zwolle vergoed de gehuurde uren

door onderwijs aan de exploitant. Dit gebeurt bij accommodaties van derden middels

een klokurenvergoeding en een instandhoudingvergoeding. Deze twee groepen

bepalen samen de bezetting van een accommodatie. De gemiddelde bezetting van alle

binnensportaccommodaties is ongeveer 66%. Hierbij wel de kanttekening dat

sporthallen beter te verhuren zijn aan niet-onderwijsinstellingen dan gymzalen. de

gemiddelde bezettingsgraad ligt bij sporthallen dan ook hoger dan bij gymzalen.

58



30/58

6 Kosten Sportaccommodaties

6.1 Inleiding

In dit hoofdstuk zal naar voren komen wat de daadwerkelijke kosten zijn voor de

realisatie en exploitatie van de verschillende categorieën binnensportaccommodaties.

Allereerst zullen de investeringskosten besproken worden. Vervolgens de kosten voor

de verhuur en instandhouding van de accommodaties oftewel de gebruikerslasten. De

kapitaallasten en de gebruikerslasten samen vormen de exploitatielasten. Vervolgens

zullen, bij kostprijsberekening, 4 scenario’s naar voren komen waar de gemeente

Zwolle zich op moet richten. De eerste 2 scenario’s zullen uitgaan van een kostprijs

zonder de kapitaallasten. Dit op grond van het argument dat het realiseren van de

lokale sportinfrastructuur kan worden gerekend tot de maatschappelijke

verantwoordelijkheid van een gemeente. Deze kosten worden dan niet doorberekend

naar de gebruiker. Bij overige 2 scenario’s zullen de kapitaallasten wel meegenomen

worden in de kostprijs. Daarnaast wordt gedifferentieerd in kostprijs per uur met de

huidige bezettingsgraad en met de maximale reële bezettingsgraad.

6.2 Investeringsraming

De gemeente Zwolle heeft de beschikking over sporthallen, gymzalen en een enkele

sportzaal. Echter de kapitaalkosten van deze soorten accommodaties zijn niet duidelijk

terug te vinden in de begroting. Om toch tot een goed beeld te komen van de

kapitaalkosten wordt eerst gebruik gemaakt van de cijfers van het adviesrapport voor

wijkcentrum het Anker in Zwolle. Voor dit wijkcentrum heeft Andres cs (een bedrijf

gespecialiseerd in advies en procesmanagement in o.a. de sector sport) een

doorrekening gemaakt met daarin 2 scenario’s. Het ene scenario is een wijkcentrum

met daarin een sportzaal, in het andere scenario wordt er een wijkcentrum geschetst

met sporthal. Daarnaast wordt er gekeken of en wat andere gemeenten als

investeringswaarde/vervangingswaarde hanteren.

6.2.1 Gymzaal

In kapitaallasten van een gymzaal kan onderscheid worden gemaakt in een losstaande

gymzaal en een gymzaal in een onderwijsinstelling. In dit onderzoek wordt gebruik

gemaakt van de kapitaallasten van een gymzaal op schoolterrein. Dit omdat vanaf

heden gymzalen op een schoolterrein worden gebouwd.

Tabel 13, * Afschrijvingstermijnen 50 jaar, tegen 5% rente op basis van annuïteit.

Nieuwbouw Gym (op schoolterrein)

bouwkosten € 775.656,43

eerste inrichting € 48.222,31

paalfundering € 15.601,47

Totaal investering € 839.480,21

Kapitaallasten* € 45.984 per jaar

Rente grondkosten € 5.000 per jaar

Totaal kapitaallasten* € 50.984 per jaar

58



31/58

Voor de berekening van de kapitaallasten van een gymzaal wordt gebruik gemaakt van

de bedragen genoemd in de verordening huisvesting onderwijs van de gemeente

Zwolle. Deze bedragen zijn conform de richtlijnen van de VNG (Vereniging Nederlandse

Gemeenten)

6.2.2 Sportzaal & sporthal

Om tot de kapitaallasten voor de sportzaal en sporthal te komen is gekozen om uit te

gaan van vervangingswaarden. Er is hiervoor gekozen omdat de cijfers uit de begroting

van de gemeente Zwolle niet toereikend zijn. Vaak zijn delen van eerdere investering in

een sporthal al afgeschreven, waardoor er informatie voor het berekenen van de

kapitaallasten ontbreekt. Ook zijn de bedragen, genoemd in de begroting, niet op basis

van een annuïteit, maar een momentopname op basis van een lineaire berekening. Bij

een lineaire afschrijving betaalt men de eerste jaren veel kapitaallasten. Met de jaren

neemt het bedrag per jaar af. Omdat over de huidige accommodaties niet gezegd kan

worden in welk jaar van de afschrijving men zit, geeft dit geen goed beeld van de

daadwerkelijke kosten die de gemeente maakt voor de realisatie van een sportzaal of

sporthal. Om tot de vervangingswaarden te komen wordt er gebruik gemaakt van

berekeningen uit de eindrapportage van adviesbureau Andres cs. Dit zijn ramingen op

basis van actuele prijzen voor de realisatie van een sportzaal of sporthal. Uit de

ramingen in de eindrapportage ‘Doorrekening exploitatie wijkcentrum het Anker’ (2010)

van Andres cs. Komen de volgende cijfers (zie bijlage 3):

Kapitaallasten binnensportaccommodaties

Bruto vloeroppervlak Investeringskosten Kapitaallasten*

Sportzaal Circa 1500m2 € 2.700.351,96 € 147.946 per jaar

Sporthal Circa 2500m2 € 4.105.067,18 € 224.862 per jaar


Dit zijn de kapitaallasten op basis van een investering in de nieuwbouw van een

accommodatie en de inrichting daarvan. Echter de kapitaallasten bestaan uit drie

componenten; bouwkosten, inrichting en grondkosten. Over de grondkosten moet de

gemeente jaarlijks 5% rente betalen. De grondprijs die de gemeente Zwolle hanteert

voor maatschappelijke voorzieningen zonder winstoogmerk is €180,- per m2

(grondprijzennota Zwolle 2011). Dit resulteert in onderstaand schema:

Kapitaallasten binnensportaccommodaties

Kapitaallasten* Rente grondkosten Kapitaallasten*

Sportzaal € 147.946 per jaar € 13.500,00 € 161.446 per jaar

Sporthal € 224.862 per jaar € 22.500,00 € 247.362 per jaar


6.3 Exploitatieprognoses

Naast de kapitaallasten, zijn er nog meer kosten verbonden aan de exploitatie van

binnensportaccommodaties. In deze paragraaf komen de overige exploitatielasten per

soort binnensportaccommodatie aanbod. De kapitaallasten worden dus niet

meegenomen in deze paragraaf

58



32/58

6.3.1 Gymzaal

Exploitatiekosten zijn de kosten die verbonden zijn aan normale bedrijfsuitvoering. Dit

betekent voor sportaccommodaties dat de exploitatiekosten, alle kosten zijn die worden

gemaakt voor de verhuur van sportaccommodaties. Bij de gemeente Zwolle zijn deze

kosten opgenomen in een post exploitatiekosten voor gemeentelijke gymzalen en een

post exploitatiekosten voor gymzalen derden. Om tot een kostprijs per gymzaal te

komen is het belangrijk om tot een gemiddeld bedrag per gymzaal te komen. Op die

manier kan er voor de categorie gymzaal achterhaald worden wat de exploitatiekosten

voor een gymzaal betreffen. Echter dit is geen makkelijk verhaal. Onder aan de streep

is het bedrag kloppend, maar tussen de twee bovengenoemde posten wordt veel

geschoven met de budgetten. In het verleden is dit allemaal niet zo accuraat

bijgehouden, wat nu leidt tot een onduidelijk en onoverzichtelijk geheel. De afdeling

financiën is wel bezig om dit probleem te verhelpen, maar zijn daar in 2011 mee

begonnen. Voor dit onderzoek is het dan ook onmogelijk om het werkelijk uitgegeven

bedrag aan gymzalen voor de gemeente Zwolle in kaart te brengen. Kijkend naar het

bedrag dat begroot is, dan is er €640.982,35 begroot voor de exploitatielast van

gemeentelijke gymzalen in het budget voor onderwijs (zie bijlage 4). Het beleidsveld

onderwijs heeft 15 gymzalen in eigendom, wat leidt tot een gemiddeld bedrag van

€42.732,16 per gymzaal. Naast de 15 gymzalen die vallen onder het beleidsveld

onderwijs, zijn er ook nog 4 gymzalen die vallen onder de afdeling vastgoed. De kosten

van deze gymzalen zijn niet meegenomen in dit onderzoek

Naast de kosten die de gemeente Zwolle maakt omtrent de exploitatie van gymzalen is

er ook gekeken naar de exploitatiekosten van enkele andere gemeenten. Zie overzicht

hieronder:

Gemeente Exploitatiekosten (zonder kapitaallasten)

Best € 57.000

Zaltbommel € 43.382

Pijnacker-Nootdorp € 42.328

Tabel 16, bron: Beleidsnota’s Best, Zaltbommel, Pijnacker-Nootdorp.

De gemeenten in dit overzicht zijn één van de weinige gemeenten die de

exploitatielasten van gymzalen hebben uitgesplitst naar één gymzaal. Vandaar dat er

gekozen is om deze gemeenten mee te nemen als vergelijking. Daarnaast is bekend

dat de cijfers van deze gemeenten ook mede zijn opgesteld door adviesbureau Andres

cs. Wat de betrouwbaarheid van deze cijfers ten goede komt. Uit deze cijfers kan de

conclusie worden getrokken dat de begrote cijfers van de gemeente Zwolle aardig

overeen komen met andere gemeenten. Vanwege de tijdsduur van dit onderzoek, wordt

er dan ook gebruik gemaakt van de cijfers zoals die begroot zijn. Voor meer

nauwkeurigheid zal in 2012 (wanneer de werkelijke exploitatiekosten bekend zijn over

heel 2011) nog een keer berekend moeten worden wat de exploitatiekosten zijn voor

een gymzaal.

6.3.2 Sportzaal

In de gemeente Zwolle is maar één sportzaal. Deze wordt daarom niet apart berekend.

Daarnaast kan een sportzaal ook worden gezien als 2x een gymzaal. Door deze

58



33/58

mogelijkheid zal in dit onderzoek de exploitatiekosten voor een sportzaal niet apart

worden berekend, maar zal deze als 2x een gymzaal worden berekend. Dit is een

aanname op basis van gegevens gevonden in tarievennota’s van andere gemeenten

(gemeente Best, Houten en Waalwijk)

6.3.3 Sporthal

Voor een valide berekening van de exploitatielasten voor sporthallen wordt vanuit 2

oogpunten gekeken naar de exploitatielasten. Allereerst zullen de exploitatielasten van

2 bestaande sporthallen in Zwolle in kaart worden gebracht. Het betreft hier de BDG-hal

en de WRZV hallen (zie bijlage 5 voor gedetailleerd overzicht van alle kosten).

BDG hal

De BDG hal bestaat uit een sporthal en een turnzaal (ter grote van een gymzaal). De

gemiddelde exploitatielasten voor de exploitatie van de BDG hal van de afgelopen vijf

jaar bedraagt €217.005. Echter wordt hier gezocht naar de exploitatielasten van een

enkele sporthal. Om tot deze cijfers te komen is de totale opbrengst in huurinkomsten

procentueel verdeeld naar de sporthal en de turnzaal. Uit deze berekening volgt dat

86% van de huurinkomsten uit de verhuur sporthal vallen. Dit percentage wordt ook

gebruikt voor het onderverdelen van de overige exploitatielasten. De sporthal kost dan

€186.624 per jaar aan exploitatielasten.

WRZV hallen

De WRZV hallen bestaan uit twee sporthallen. De jaarlijkse exploitatiekosten worden

dan ook gedeeld door twee. Uit de afgelopen vijf jaarrekeningen van de WRZV hallen

blijkt dat er gemiddeld €142.611 per jaar wordt uitgegeven aan exploitatiekosten.

Het gemiddelde van deze drie hallen (1 van BDG en 2 van WRZV) komt uit op

€ 164.617,50.

6.4 Kostprijs per type accommodatie

Met kostprijs wordt bedoeld wat het de gemeente kost om een

binnensportaccommodatie te realiseren en te exploiteren. De kostprijs kan op

verschillende niveaus berekend worden. In dit onderzoek zal de kostprijs per jaar

berekend worden. Daarnaast zal door middel van de bezettingsgraad ook de kostprijs

per uur berekend worden. Dit is van belang om straks een vraagprijs (huurprijs van een

binnensportaccommodatie) te kunnen berekenen op basis van de kostprijs per

(gebruiks)uur. De kostprijs bestaat uit twee componenten; de kapitaallast (lasten voor

de realisatie van een binnensportaccommodatie) en de overige exploitatielasten of

terwijl de gebruikerslasten. Hiermee wordt bedoeld dat als een

binnensportaccommodatie gebruikt hier kosten aan verbonden zijn. Deze kosten zijn

onder andere personeelskosten en schoonmaakkosten. Voor de gebruikerslasten gaat

de regel op dat hoe meer een accommodatie gebruikt wordt, hoe hoger de

gebruikerslasten zijn. Dit is voor de kapitaallasten niet het geval. De tabellen op de

volgende pagina geven de kostprijzen aan, daarnaast zijn de tabellen ook een antwoord

op deelvraag 5.

58



34/58

Kostprijs per jaar = kapitaallast + overige exploitatielast

Gymzaal

Kostprijs per jaar = €50.984,- + €42.732,16 = €93.716,16

Kostprijs

per jaar

Kostprijs per uur

(huidige bezetting =

1436 uur)

Kostprijs per uur

(maximaal reële

bezetting = 2200 uur)

Totaal lasten € 93.716,16 € 65,26 € 42,60

Exploitatielasten*

(zonder kapitaallasten) € 42.732,16 € 29,76 € 19,42

Tabel 17

Sportzaal

Kostprijs per jaar = €161.446,- + €85.464,- = €246.910,-

Kostprijs

per jaar

Kostprijs per uur


1581 uur)

Kostprijs per uur

(maximaal reële


Totaal lasten € 246.910,- € 156,17 € 94,97

Exploitatielasten*

(zonder kapitaallasten) € 85.464,- € 54,01 € 32,87

Tabel 18

Sporthal

Kostprijs per jaar = €247.362,- + €164.617,50 = €411.980,-

Kostprijs

per jaar

Kostprijs per uur


2036 uur)

Kostprijs per uur

(maximaal reële


Totaal lasten € 411.980,- € 202,35 € 146,30

Exploitatielasten*

(zonder kapitaallasten) € 164.617,5 € 80,85 € 58,46

Tabel 19

* In dit overzicht is ook de uurprijs uitgerekend op basis van alleen de exploitatielasten

(zonder kapitaallasten). Dit is gedaan op grond van het argument dat het realiseren van

de lokale sportinfrastructuur gerekend kan worden tot de maatschappelijke

verantwoordelijkheid van de gemeente Zwolle. Sportverenigingen betalen in deze

mogelijkheid enkel een ‘gebruikersvergoeding’ en betalen niet mee aan de realisatie

van de accommodaties.

58



35/58

7 Analyse huidige situatie / werkelijke kostprijs

Nu de huidige tarieven van de gemeente Zwolle in kaart zijn gebracht en ook de

kostprijs bekend is per accommodatiesoort, kan er gekeken worden naar wat de

gemeente Zwolle toelegt op een uur gebruik van een binnensportaccommodatie. Voor

onderwijsgebruik geldt dat de volledige kosten voor rekening zouden moeten zijn van

de gemeente Zwolle. Voor overig gebruik (verenigingen e.d.) geldt dat er een huurprijs

betaald dient te worden aan de exploitant van accommodatie.

De gemeente Zwolle hanteert op dit moment een huurprijs van €14,28 voor een

gymzaal per uur. Dit bedrag geldt voor alle huurders van een gymzaal. Er wordt geen

onderscheid gemaakt in commercieel of niet-commerciële gebruiker. Kijkend naar de

werkelijke kostprijs van een gymzaal, dan is te zien dat de gemeente Zwolle in alle

gevallen de huurder minder laat betalen dan de kostprijs. Voor de gemeente Zwolle kan

dit genoteerd worden als een verkapte subsidie. Dit onderzoek is geschreven, om meer

inzicht te krijgen in welke bedragen de gemeente Zwolle toelegt per uur verhuur van

een gemeentelijk gymzaal. In de tabel hieronder is dit verschil te zien

Gymzaal Huidig

tarief

Kostprijs per

uur (huidige

bezetting)*

Dekkings

percentage

Kostprijs

per uur

(maximale

bezetting)*

Dekkings

percentage

Totaal lasten € 14,28 € 65,26 21,9 % € 42,60 33,5 %

Exploitatielasten*

(zonder

kapitaallasten)

€ 14,28 € 29,76 48,0 % € 19,42 73,5%

Tabel 20 verschil huidig tarief / werkelijke kostprijs

* zie tabel 17 voor de berekening

Uit de tabel is af te lezen dat de gemeente Zwolle in elk scenario geld toelegt op de

huur van een gymzaal. Zelfs in de meest gunstige prijsberekening (maximaal haalbare

bezetting) worden 73,5 % van de kosten gedekt door de huurprijs van een gymzaal. In

de minst gunstige prijsberekening worden slechts 21,9 % van de kosten gedekt door de

huurprijs van een gymzaal (let wel, dit is incl. kapitaallasten). De gemeente legt dit

verschil in percentage bij. Het feit dat de gemeente dit doet voor de lokale verenigingen

valt nog te verantwoorden, maar dat de gemeente ook dit bedrag bijlegt bij commerciële

huurders valt vanuit maatschappelijk oogpunt niet te verdedigen. Echter de gemeente

heeft nooit zicht gehad op de precieze grootte van de ‘verkapte subsidie’.

De gemeente heeft geen eigen sporthallen en gymzalen. Toch is een berekening van

de verschillen tussen huidig tarief en kostprijs wel van wezenlijk belang voor de

gemeente. De sporthallen en –zalen zijn nu vaak in eigendom van een beheerstichting.

Deze stichtingen vragen de gemeentelijke tarieven voor de verhuur. Mocht er aan het

eind van het jaar een verschil ontstaan tussen de baten en lasten, dan kunnen deze

stichtingen een exploitatiesubsidie aanvragen bij de gemeente. Om deze reden is het

van belang voor de gemeente om te weten wat de werkelijke kostprijs is voor een

58



36/58

sporthal of –zaal. Uiteindelijk neemt gemeente namelijk verantwoordelijkheid voor een

eventueel negatief exploitatieresultaat en zorgt de gemeente voor de instandhouding

van een binnensportaccommodatie, in de vorm van een exploitatiesubsidie. Het verschil

in het huidig tarief en de werkelijke kostprijs wordt uitgedrukt in een dekkingspercentage

(welk deel in procenten van de kosten de gedekt worden door de huurprijs).

Sportzaal Huidig

tarief

Kostprijs per

uur (huidige

bezetting)*

Dekkings

percentage

Kostprijs

per uur

(maximale

bezetting)*

Dekkings

percentage

Totaal lasten € 25,52 € 156,17 16,3 % € 94,97 26,9 %

Exploitatielasten*

(zonder

kapitaallasten)

€ 25,52 € 54,01 47,3 % € 32,87 77,6%

Tabel 21 verschil huidig tarief / werkelijke kostprijs


Sporthal Huidig

tarief

Kostprijs per

uur (huidige

bezetting)*

Dekkings

percentage

Kostprijs

per uur

(maximale

bezetting)*

Dekkings

percentage

Totaal lasten € 53,04 € 202,35 26,2 % € 146,30 36,3 %

Exploitatielasten*

(zonder

kapitaallasten)

€ 53,04 € 80,85 65,6 % € 58,46 90,7 %

Tabel 22 verschil huidig tarief / werkelijke kostprijs (huidig tarief sporthal = € 53,04)


7.1 Gemeenschapsgeld en commerciële huurders

Uit de tabellen in bovenliggende paragraaf blijkt dat de gemeente op elk uur dat

verhuurt wordt in een binnensportaccommodatie geld toelegt. Uit de cijfers over de

bezetting (zie § 5.4) valt af te lezen dat commerciële organisaties in Zwolle jaarlijks

gebruik maken van binnensportaccommodaties in Zwolle. Deze twee feiten

combinerend, lijkt het dat de gemeente Zwolle jaarlijks een bedrag uitkeert ten bate van

commerciële aanbieders van sport. Om zicht te krijgen om welk bedrag het gaat is in

onderstaande berekeningen het verschil in huidige tarief en kostprijs per

accommodatiesoort afgezet tegen het aantal verhuurde uren aan commerciële

gebruikers van binnensportaccommodaties.

De 15 Gemeentelijke gymzalen, in eigendom van het beleidsveld onderwijs, worden

jaarlijks gemiddeld 2026 uren gehuurd door commerciële organisaties. Afgezet tegen

het verschil in huidig tarief en kostprijs van een gymzaal leidt dit tot een gemeentelijke

‘verkapte’ subsidie aan commerciële organisaties van:

2026 uur x € 50,98 = € 103.285,48

58



37/58

De vier gymzalen in eigendom van vastgoed zijn niet meegenomen in deze berekening

vanwege het ontbreken van de bezettingscijfers. Mogelijk is de gemeente dus nog meer

gemeenschapsgeld kwijt aan commerciële organisaties.

De sportzaal en sporthallen in Zwolle zijn niet eigendom van de gemeente Zwolle. Wel

hanteren de exploitanten van deze binnensportaccommodaties een tarief die om en

nabij het gemeentelijke tarief ligt. Dit tarief wordt ook in rekening gebracht aan de

huurders met een commercieel doel. Dit betekent dat deze exploitanten haar

binnensportaccommodaties tegen een lager bedrag (=huidig tarief, zie tabellen vorige

pag.) aanbieden aan commerciële organisaties dan de kostprijs. Eén van de gevolgen

hiervan is dat de exploitant niet uitkomt met de kosten en daardoor een negatief

exploitatieresultaat behaald. Dit negatieve exploitatieresultaat wordt vervolgens door

middel van een exploitatiesubsidie van de gemeente Zwolle weggewerkt. Indirect is het

voor de gemeente Zwolle dan ook van belang om te weten wat de exploitanten van

sportzalen en sporthallen toe leggen op een de huur van zaal door een commerciële

organisatie (zie berekening hieronder).

Totaal sportzaal =

35 uur x € 130,65 = € 4.572,75

Totaal sporthallen (met uitzondering van de nieuwe sporthal Landstede) =

270 uur x € 149,31 = € 40.313,70

De conclusie die hieruit getrokken kan worden is dat de gemeente Zwolle direct (via

gemeentelijke gymzalen) meer dan € 100.000, door een te lage huurprijs, misloopt van

organisaties met een commercieel doel.

Daarnaast zal de gemeente Zwolle indirect een bedrag betalen aan commerciële

organisaties doordat exploitanten van binnensportaccommodaties een te lage huurprijs

vragen aan commerciële organisaties, dit leidt tot een niet dekkende begroting, die de

gemeente Zwolle zal dichten via een exploitatiesubsidie.

58



38/58

8 Conclusie

Hoofdvraag:

Welk systeem van bekostiging voor binnensportaccommodaties past het best bij

de criteria van de gemeente Zwolle?

Op dit moment hanteert de gemeente Zwolle een tariefsysteem gebaseerd op

historische ontwikkelingen. Mogelijk waren deze tarieven in het verleden wel afgeleid

van de kostprijs. Dit is nu waarschijnlijk niet meer het geval. De huurtarieven worden nu

enkel jaarlijks geïndexeerd. Daarnaast zijn er ook, in al die jaren, verschillende losse

afspraken gemaakt met binnensportexploitanten. Door de huidige situatie en al deze

regelingen ontbreekt het inzicht en de transparantie in het proces.

Het doel van de gemeente Zwolle is om tot een verhuurtariefsysteem te komen dat

transparant is en helder inzicht geeft in het systeem. Op basis van dit gegeven is er

gekeken naar welke tariefsystemen mogelijk zijn voor de verhuur van

binnensportaccommodaties. Uit onderzoek bij andere gemeenten blijkt dat er zes

verschillende stromingen waarneembaar zijn:







In het nieuwe systeem wil de gemeente Zwolle dat er rekening wordt gehouden met de

kostprijs van de verschillende accommodatiesoorten. Vanuit bedrijfseconomisch

oogpunt is een tariefsysteem gebaseerd op kostprijs het meest transparant. Vanuit dit

oogpunt blijven enkel tariefsysteem 3 en 4 over als mogelijk nieuw tariefsysteem. Echter

tariefsysteem 4 gaat uit van de waardering per voorziening, waar tariefsysteem 3

uitgaat van de waardering per accommodatiesoort (gymzaal, sportzaal en sporthal).

Voor tariefsysteem 4 dient afzonderlijk een prijs berekend te worden voor elke

binnensportaccommodatie (96 verschillende kostprijzen). Dit terwijl tariefsysteem 3

uitgaat van 3 kostprijzen. Om het proces helder en overzichtelijk te houden past

tariefsysteem 3 beter in deze situatie dan tariefsysteem 4.

8.1 Rollen en taken

Rondom de exploitatie van 96 binnensportaccommodaties in Zwolle zijn verschillende

partijen betrokken. Binnen de gemeente zijn er 5 partijen: beleidsveld onderwijs

(eigenaar van 15 gymzalen), beleidsveld sport, afdeling vastgoed, afdeling wijkzaken en

het subsidieloket. Stichting SportService Zwolle (SSZ) is als externe partij betrokken.

Evenals de eigenaren van de 76 gymzalen, 1 sportzaal en 9 sporthallen (normering van

ISA Sport). Op de volgende bladzijde wordt schematisch weergegeven wat de rollen en

taken per partij zijn.

58



39/58

Rol Taken

Beleidsveld onderwijs • Eigenaar van 15 gymzalen. • Verantwoordelijk voor

creëren van voldoende aanbod aan binnensportaccommodaties voor onderwijsgebruik.

• klokuren- en instandhoudingvergoedingen komen uit het budget van onderwijs.

Beleidsveld sport • Verantwoordelijk het aanbieden van voldoende binnensportaccommodaties voor sport/bewegen.

• Afspraken maken met derden omtrent (co)financiering van binnensportaccommodaties en het gebruik door verenigingen e.d.

• Overboeken geïnde huur van verenigingen en andere gebruikers, naar eigenaren binnensportaccommodaties.

• Exploitatiesubsidies worden uit de budget van sport bekostigd.2

Afdeling vastgoed • Eigenaar 4 gymzalen

• Geen actieve taak (verhuur door SSZ, beheer door wijkzaken)

Afdeling wijkzaken • Beheer en onderhouden gemeentelijke binnensportaccommodaties

• Zorg dragen voor dagelijks en periodiek onderhoud en beheer

Subsidieloket • Verantwoordelijk voor subsidieaanvragen/ subsidieverstrekkingen

• Afhandelen klokuren- en instandhoudingvergoedingen.

• Behandelen aanvragen exploitatiesubsidies.

SportService Zwolle • Onafhankelijke stichting die namens de gemeente en sommige externe eigenaren uren voor binnensportaccommodaties verhuurt/inroostert.

• Verhuur en inroostering uren gemeentelijke binnensportaccommodaties (voor zowel sport als onderwijsgebruik).

• Verhuur en inroostering van enkele binnensportaccommodaties van derden (zie bijlage 1 voor een overzicht).

• Innen van huur van verenigingen en andere gebruikers.

• huur overboeken naar beleidsveld sport.

Eigenaren

binnensport-

accommodaties

• Eigenaar van verschillende gymzalen, sportzalen en sporthallen.

• Exploiteren eigen binnensportaccommodatie.

• Bij behoefte acc. Beschikbaar stellen voor onderwijsgebruik (als compensatie krijgt men een klokuren- en instandhoudingvergoeding van het beleidsveld onderwijs).

Tabel 23 betrokken partijen rondom proces binnensportaccommodaties

2 De exploitatiesubsidie van sommige welzijnsinstellingen met binnensportaccommodatie wordt ook deels betaald uit het budget van welzijn

58



40/58

De eigenaren van niet gemeentelijke binnensportaccommodaties hanteren een

huurprijs die afgeleid is van het gemeentelijk tarief. Dit gemeentelijk tarief is in 2011

vastgesteld op €14,28 p/u voor een gymzaal, €25,52 p/u voor een sportzaal en 53,04

p/u voor een sporthal. Deze prijzen gelden voor alle huurders, behalve

onderwijsinstellingen. Onderwijsinstellingen hebben wettelijk recht op

binnensportaccommodaties voor het aanbieden van bewegingsonderwijs. Voor dit

gebruik krijgt de verhuurder een klokurenvergoeding en instandhoudingvergoeding van

de gemeente en wordt geen huur in rekening gebracht (kosten voor rekening van de

gemeente omdat het een wettelijke taak is).

De conclusies uit dit onderzoek zijn vooral gericht op de inkomstenkant van de

gemeente Zwolle. Vanuit dit onderzoek kunnen geen conclusies getrokken worden over

de uitgavenkant van de gemeente omtrent binnensportaccommodaties. Duidelijk is dat

de gemeente een klokuren- en instandhoudingvergoeding verstrekt aan eigenaren van

binnensportaccommodaties voor onderwijsgebruik, niet geheel duidelijk is in welk mate

deze toereikend is voor derden om de kosten te dekken. Dit past niet binnen dit

onderzoek maar is wel interessant om te weten voor de gemeente Zwolle.

8.2 Toekomstperspectief

De bezetting/verhuur bestaat naast onderwijsgebruik ook uit verenigingsgebruik en

commercieel gebruik. De groep onderwijsgebruik zal in de toekomst toenemen. Uit

demografische cijfers blijkt dat, in absoluut aantal, het aantal onderwijsgerechtigden zal

toenemen. Daarnaast zorgt de ontwikkelingen van speciale sportklassen ook voor een

toename aan behoefte voor binnensportaccommodaties.

De groep verenigingen is erg breed. Hieronder wordt verstaan de traditionele

sportvereniging, maar ook groepen ouderen of een ander soort vereniging. Een huidige

trend is dat de traditionele binnensportvereniging het moeilijk heeft. Sportbonden als de

KNGU, NeVoBo en Badminton Nederland hebben te kampen met een dalend

ledenaantal. Een oorzaak hiervoor is dat vrije tijd schaarser is geworden, de traditionele

doelgroep van verenigingen (18-50 jaar) willen nu zelf bepalen wanneer men gaat

sporten en wil niet vast zitten aan verenigingstijden. Daarnaast vraagt een vereniging

veel van haar leden. Met de schaarser wordende vrije tijd laat de traditionele doelgroep

zich liever in ‘de watten’ leggen bij een fitnesscentrum. De andere grote groep die valt

binnen de groep verenigingen, zal de komende jaren enorm toenemen. De ouderen

(50+) is een steeds groter wordende groep en hebben daarnaast veel vrije tijd.

Verwacht wordt dat deze groep in de toekomst steeds meer gebruik gaat maken van

binnensportaccommodaties. Mogelijk niet via een vereniging, maar wel in

groepsverband. Bovenstaande informatie is van belang bij het bereken van de kostprijs

in de toekomst. De component verenigingen is aan veranderingen onderhevig. De

groep ouderen in dit component stijgt. Dit zal mogelijk ook nieuwe kosten met zich

meebrengen om de accommodaties geschikt te maken voor deze groep. Dit kan

mogelijk opgevangen worden doordat het component commerciële afnemers zal

toenemen door de groei van dit component.

8.3 Kostprijs

De gemeente Zwolle wil, blijkt uit de gestelde criteria, een tariefsysteem gebaseerd op

kostprijs per accommodatiesoort. Om deze kostprijs te berekenen zijn een aantal

58



41/58

gegevens nodig: bezettingsgraad (in dit onderzoek wordt er onderscheidt gemaakt in

huidige bezetting en maximale reële bezetting), kapitaallasten en exploitatielasten. Door

middel van deze gegevens kan de kostprijs per uur berekend worden. Dit door de totale

lasten (kapitaallasten en exploitatielasten) te delen door de bezetting. In de tabellen

hieronder zijn deze berekeningen uitgevoerd voor de drie verschillende

accommodatiesoorten:

Gymzaal (huidig

tarief = € 14,28)

Kostprijs

per jaar

Kostprijs

per uur

(huidige

bezetting =

1436 uur)

Verschil

kostprijs

– huidig

tarief

Kostprijs per

uur

(maximaal

reële

bezetting =

2200 uur)

Verschil

kostprijs

– huidig

tarief

Totaal lasten €93.716,16 € 65,26 € 50,98 € 42,60 € 28,32

Exploitatielasten

(zonder

kapitaallasten)

€42.732,16 € 29,76 € 15,48 € 19,42 € 5,14

Sportzaal (huidig

tarief = € 25,52)

Kostprijs

per jaar

Kostprijs

per uur

(huidige

bezetting =

1581 uur)

Verschil

kostprijs

– huidig

tarief

Kostprijs per

uur

(maximaal

reële

bezetting =

2600 uur)

Verschil

kostprijs

– huidig

tarief

Totaal lasten €246.910,- € 156,17 € 130,65 € 94,97 € 69,45

Exploitatielasten

(zonder

kapitaallasten)

€85.464,- € 54,01 € 28,49 € 32,87 € 7,35

Sporthal (huidig

tarief = € 53,04)

Kostprijs

per jaar

Kostprijs

per uur

(huidige

bezetting =

2036 uur)

Verschil

kostprijs

– huidig

tarief

Kostprijs per

uur

(maximaal

reële

bezetting =

2816 uur)

Verschil

kostprijs

– huidig

tarief

Totaal lasten €411.980,- € 202,35 € 149,31 € 146,30 € 93,26

Exploitatielasten

(zonder

kapitaallasten)

€164.617,5 € 80,85 € 27,81 € 58,46 € 5,42

Tabel 24 overzicht kostprijzen binnensportaccommodaties

Het rechtstreeks vertalen van de kostprijs per uur naar de huurprijs is niet in alle

gevallen een reële optie. Commerciële partijen moeten dit wel kunnen opbrengen, maar

verenigingen hebben een maatschappelijke functie in de stad en moeten in het belang

van de gemeente bestaan blijven. Mogelijk is om verenigingen (non-profit organisaties)

en gereduceerd bedrag te laten betalen van de kostprijs. Wel is dan inzichtelijk wat de

gemeente bijdraagt aan verenigingen als verkapte subsidie. Dat is het grootste voordeel

ten opzichte van de huidige situatie. Tot voor kort had de gemeente geen enkel zicht op

hoe groot de ‘verkapte subsidies’ zijn.

58



42/58

9 Aanbevelingen

De aanbevelingen zijn gebaseerd op de gegevens die in het voorliggende rapport zijn

beschreven.

9.1 Bekostigingssystematiek

Uit de criteria die de gemeente Zwolle stelt aan een bekostigingssysteem voor

binnensportaccommodaties komt naar voren dat een systeem waarbij de huurprijs

gebaseerd is op de kostprijs het best aansluit bij de wensen en behoeften van de

gemeente Zwolle.

Aanbevolen wordt dan ook om het huidige systeem, gebaseerd op historische

ontwikkelingen, te vervangen voor een systeem gebaseerd op de kostprijs per

accommodatiesoort. In beginsel zal elke huurder de kostprijs per uur moeten betalen

voor de huur van een gymzaal, sportzaal of sporthal. Omdat niet iedere huurder dit kan

en hoeft op te brengen, zal er onderscheid gemaakt worden in de soorten huurders:

• Commerciële personen, organisaties of instellingen.

• Gebruikers voor sport/beweging op non-profit basis.

• Overige gebruikers op non-profit basis.

Ook onderwijs maakt gebruik van binnensportaccommodaties, deze worden hierboven

niet benoemd. Dit vanwege het feit dat er voor onderwijsgebruikers een andere regeling

van toepassing is. Later in dit hoofdstuk wordt hier meer aandacht aangeschonken.

Voor de berekening van een huurprijs moet worden uitgegaan van alle lasten

(kapitaallasten + overige exploitatielasten) en van de huidige bezetting. Er moet niet

worden uitgegaan van de maximaal reële bezetting omdat deze een optimistischer

beeld geeft dan op dit moment het geval is. Door gebruik te maken van de maximaal

reële bezetting zal een deel van de kosten niet doorberekend worden naar de huurder.

Deze kosten komen dan voor rekening van de gemeente, dit leidt weer tot een ‘verkapte

subsidie’ van de gemeente Zwolle. Door gebruik te maken van de huidige bezetting krijg

je dit probleem niet, omdat de huidige bezetting uitgaat van actuele werkelijke cijfers.

Aanbevolen wordt om de groep huurders bestaande uit organisaties met winstoogmerk

(zie § 9.1.1 voor een definitie van organisatie met winstoogmerk) alleen in aanmerking

te laten komen voor de huur van een binnensportaccommodatie tegen volledige

kostprijs van de accommodatiesoort.

De groepen huurders bestaande uit de organisaties zonder winstoogmerk (zie § 9.1.1

voor een definitie van organisatie zonder winstoogmerk) komen in aanmerking voor de

huur van een binnensportaccommodatie tegen een gereduceerde kostprijs. Deze

groepen kunnen mogelijk niet de volledige kostprijs betalen (gevolg daarvan zou

waarschijnlijk opheffing/faillissement beteken) en de doelstellingen van deze groepen

zijn van belang voor een leefbaar Zwolle. Om die reden zou de gemeente Zwolle deze

58



43/58

groepen een binnensportaccommodatie aan moeten bieden tegen een gereduceerde

prijs. Echter een gereduceerd bedrag van de kostprijs is een vaag begrip. Aanbevolen

wordt om voor de huurder zonder winstoogmerk onderstaand punt uit te werken. De

politiek kan de hoogte van het dekkingspercentage bepalen.

• Als gemeente een bepaald dekkingspercentage vaststellen van de kosten die je wilt

verhalen op de huurder.

Daarnaast kan gekeken worden of de nieuw te vragen huurprijs gebaseerd moet

worden op de huidige bezetting, of op de maximaal reële bezetting. Vanuit dit

onderzoek wordt aanbevolen om uit te gaan van de huidige bezetting. Één van de

wensen van de gemeente Zwolle is om een eenduidig systeem te hanteren. Als bij de

verschillende groepen huurders de kostprijs per uur gebaseerd is op verschillende

bezettingsgraden, leidt dit niet tot een eenduidig systeem. Dit betekent wel dat de

huurder zonder winstoogmerk te maken krijgt met een flinke stijging van de huurprijs

(meer dan 100% in sommige gevallen). Dit kan opgevangen worden door de huurprijs in

fases te veranderen/verhogen (bijvoorbeeld een overbrugging van 5 jaar, waarin de

huurprijs telkens iets meer richting de kostprijs per uur verschuift).

Sporthal Sportzaal gymzaal

Organisatie met

winstoogmerk

Volledige kostprijs

sporthal

Volledige kostprijs

sportzaal

Volledige kostprijs

gymzaal

Organisatie voor

sport/bewegen zonder

winstoogmerk

Gereduceerd

bedrag van

kostprijs sporthal

Gereduceerd

bedrag van

kostprijs sportzaal

Gereduceerd

bedrag van

kostprijs gymzaal

Overige gebruikers

zonder winstoogmerk

Gereduceerd

bedrag van

kostprijs sporthal

Gereduceerd

bedrag van

kostprijs sportzaal

Gereduceerd

bedrag van

kostprijs gymzaal

In bovenstaand schema is de aanbeveling omtrent een mogelijke

bekostigingssystematiek schematisch uitgewerkt. De kostprijs is daarbij gebaseerd op

de huidige bezetting per accommodatiesoort.

9.1.1 Randvoorwaarden en uitgangspunten t.a.v. tarieven:

Om in de tarievensystematiek tot duidelijkheid te komen moet het gebied begrenst

worden door voorwaarden en uitgangspunten. In onderstaande opsomming staan de

voorwaarden die de gemeente in acht zou moeten nemen bij het bepalen van een

nieuwe tarievensystematiek.

• Alleen differentiëren in huurprijs als daar redenen voor zijn • Het nieuwe tariefsysteem moet voor alle betrokken partijen eenvoudig uitvoerbaar

zijn • Een accommodatie wordt verhuurd tegen kostprijs • Per type accommodatie (sporthal, sportzaal, speelzaal) is 1 uniform tarief (dus 3

tarieven) • Een huurder zonder winstoogmerk (niet-commercieel) kan in aanmerking komen

voor een subsidie op de kostprijs (verlaagd tarief). Onder niet-commerciële organisatie wordt verstaan: een persoon, bedrijf of instelling die niet in eerste plaats, de bundelingen van kracht, kennis en vaardigheden inzet om winst te bereiken.

• Een commerciële huurder kan géén subsidie krijgen op de kostprijs. Onder commerciële huurder wordt verstaan: een persoon, bedrijf of instelling die de

58



44/58

bundelingen van kracht, kennis en vaardigheden in eerste plaats inzet om winst te bereiken.

• Het exploitatietekort van de binnensportaccommodaties mag niet toenemen

9.1.2 Kader voor verhuur

Naast de voorwaarden en uitgangspunten die in acht genomen dienen te worden, zal

ook iets vastgelegd moeten worden over de wijze van verhuren. Aanbevolen wordt om

onderstaande opsommingen mee te nemen in een beleidsontwikkeling op gebied van

de tarievensystematiek.

Prioritering van gebruik (in volgorde van belang)

1 Onderwijsgebruik normuren gaat voor overig gebruik/ Scholen hebben overdag

voorkeursrecht voor het verplichte bewegingsonderwijs

2 Primair onderwijsgebruik gaat voor op onderwijsgebruik vanuit het voortgezet

onderwijs

3 Sportgebruik gaat voor ander gebruik

4 Competitiegebruik heeft voorrang boven ander gebruik

5 Trainingsgebruik gaat voor recreatief gebruik

6 Non-profit sport gebruik gaat voor op profit gebruik

7 Structurele terbeschikkingstelling gaat voor op incidenteel gebruik

8 Jeugdigen hebben voorrang bij voor hen gunstige tijdstippen tot 20.00uur

9 Binnensportverenigingen gaan voor op buitensportverenigingen

10 Volledig ruimtebeslag gaat voor gedeeltelijk ruimtebeslag

11 Gebruikers uit de gemeente Zwolle gaan voor gebruikers uit andere gemeenten

Overige kaders/voorwaarden

• Eenmaal gereserveerde ruimte kan nimmer kosteloos worden geannuleerd

• Gelegenheid geven tot sportbeoefening dient zo veel mogelijk aan te sluiten op

eerder vastgelegde uren

• Gelegenheid geven tot sportbeoefening geschiedt op basis van bruto zaaluren,

dus inclusief opbouwen en opruimen zaalinrichting

9.1.3 Kostprijs gerelateerde systematiek en de toekomst

Mocht er daadwerkelijk worden overgestapt naar een bekostigingssystematiek

gebaseerd op kostprijs dan is het wel van belang om elke 5 jaar de kostprijs per

accommodatiesoort opnieuw te berekenen. Wordt dit niet gedaan dan krijg je over 10 á

20 jaar weer de vraag of de huurprijzen nog wel reëel zijn. Met andere woorden dan

heeft de gemeente Zwolle weer een systematiek gebaseerd op historische afspraken.

Voor een berekening van de kostprijs dienen de bezettingsgraad van dat moment en de

exploitatiekosten (kapitaallasten + overige exploitatielasten) van dat moment per

accommodatiesoort in kaart gebracht te worden. Van belang is het dan, dat de kosten

die gemoeid zijn met binnensportaccommodaties overzichtelijk zijn weergegeven in de

begroting. Aanbevolen wordt om deze kosten per accommodatiesoort te noteren,

waarbij er onderscheid gemaakt dient te worden in kosten voor gemeentelijke

accommodaties en kosten die de gemeente heeft aan sportaccommodaties van derden.

58



45/58

9.1.4 Afschrijvingstermijn

In dit onderzoek is voor het berekenen van de kapitaallasten een afschrijvingstermijn

van 50 jaar gehanteerd. Deze 50 jaar is gebaseerd op de afschrijvingstabel

investeringen uit de begroting 2011. De vraag is of het in deze tijd, waarin de

waardeperceptie aan snelle verandering onderhevig is, nog wel reëel is om een

afschrijvingstermijn van 50 jaar te hanteren. Uit navraag bij bouwbedrijven en

commerciële sportaanbieders blijkt ook dat zij vaak een afschrijvingstermijn op

gebouwen van circa 30 jaar hanteren. Aanbevolen wordt dan ook om onderzoek te

doen naar de mogelijkheid om de afschrijvingstermijn op sportaccommodaties te

verlagen. Dit zal leiden tot hogere kapitaallasten per jaar, maar geeft wel een reëler

beeld van de werkelijkheid. Deze kunnen voor een deel verhaald worden op de groep

huurders met een winstoogmerk.

9.2 Onderwijsgebruik

Onderwijsinstellingen hoeven binnen de norm geen huur te betalen voor het gebruik

van een sportaccommodatie. In de wet is vastgelegd dat elke leerling recht heeft op een

bepaald aantal uren bewegingsonderwijs. Al deze leerlingen bij elkaar bepalen de norm

aan bewegingsuren waar een onderwijsinstelling recht op heeft. Als compensatie voor

het laten gebruiken van een binnensportaccommodatie door onderwijsinstellingen,

krijgen de eigenaren/exploitanten van de betreffende binnensportaccommodatie een

vergoeding van de gemeente. Deze vergoeding wordt uitgekeerd in de vorm van een

klokurenvergoeding en een instandhoudingvergoeding. Deze vergoedingen worden

jaarlijks door de gemeente uitgekeerd aan de eigenaren/exploitanten die daar recht op

hebben. Echter uit het onderzoek blijkt dat er waarschijnlijk een gat zit tussen de

uitgekeerde vergoedingen en de werkelijke kostprijs per uur. Dit is niet met zekerheid te

zeggen. Aanbevolen wordt dan ook om een vervolgonderzoek te doen naar wat de

gemeente daadwerkelijk betaalt aan de uren die gebruikt worden voor onderwijsgebruik.

Voor gemeentelijke accommodaties is dit niet van belang, omdat daar geen sprake is

van het betalen van een vergoeding. Hoe de klokuren- en instandhoudingvergoeding

per uur zich verhoudt tot de kostprijs per uur van de accommodatie is niet bekend. Maar

het kan nu wel zo zijn dat derden (exploitanten van binnensportaccommodaties, in de

vorm van stichtingen e.d.) meebetalen aan het gebruik van de accommodaties door

onderwijs, terwijl deze kosten in principe allemaal voor rekening zijn van de gemeente.

Uitkomsten van dit vervolgonderzoek kunnen leiden tot minder exploitatietekorten bij

exploitanten van binnensportaccommodaties en tevens wordt het proces van

bekostiging hierdoor transparanter en eerlijker.

Wil een onderwijsinstelling meer uren bewegingsonderwijs dan de norm voor haar

aangeeft, dan dient zij wel huur te betalen en valt zij onder de categorie: gebruikers uit

de gemeente Zwolle voor sport/beweging op non-profit basis. Voor elk uur dat een

onderwijsinstelling boven de norm gebruik maakt van een binnensportaccommodatie

betalen zij de huurprijs die deze categorie ook dient te betalen.

58



46/58

9.3 Werkproces

Uit de conclusies blijkt dat er veel verschillende partijen betrokken zijn bij de exploitatie

van binnensportaccommodaties. Één van de taken die valt binnen de exploitatie is de

verhuur van binnensportaccommodaties. Op dit moment is dit een taak van SSZ voor

wat betreft de gemeentelijke binnensportaccommodaties. Binnensportaccommodaties

van derden worden deels door SSZ verhuurt en deels door de eigenaar/exploitant zelf.

Dit is een verwarrend en onoverzichtelijke situatie voor de gemeente, maar ook zeker

voor huurders/afnemers. Ideaal zou zijn als één partij in Zwolle, de verhuur van alle

binnensportaccommodaties op zich zou nemen. Mogelijk leidt dit ook tot een

kostenbesparing. Taken kunnen namelijk op deze manier effectiever en efficiënter

uitgevoerd worden.

9.4 Implementatievraagstuk

Het is verstandig om daadwerkelijk werk te maken van een nieuw tarievensysteem. Uit

dit onderzoek is gebleken dat de huidige situatie achterhaald en niet bevredigend voor

de gemeente Zwolle is. Mocht er gestart worden met een dergelijke ommezwaai, dan is

het verstandig wel dit zorgvuldig voor te bereiden.

9.4.1 Creëren draagvlak

In het beleidsvormingsproces is draagvlak noodzakelijk. Het is hierbij van belang dat de

verschillende gemeentelijke disciplines op één lijn komen, dat de politiek de ambtelijke

voorstellen ondersteunt en dat goed overleg wordt gepleegd met de

gebruikers/huurders van de binnensportaccommodaties.

Belangrijk is het daarbij om gedurende het hele proces na te denken over hoe

draagvlak gecreëerd kan worden bij belanghebbenden. Hierbij zal nagedacht moeten

worden over de communicatie naar buiten.

9.4.2 Opstellen tijdpad

Naast het creëren van draagvlak is ook de planning erg belangrijk. De verschillende

activiteiten en stappen moeten in beeld gebracht worden en daarbij moet aangegeven

worden hoeveel tijd dit gaat kosten. Hierdoor wordt ook duidelijk in welke mate er een

beroep wordt gedaan op de ambtelijke organisatie.

9.4.3 Opstellen startnotitie

Een ander belangrijk deel van de voorbereiding is het opstellen van een startnotitie. De

startnotitie zal de basis vormen voor het verder te ontwikkelen tarievenstelsel. De

startnotitie brengt structuur aan in het proces en bevat de randvoorwaarden en

uitgangspunten die belangrijk zijn bij het nadenken over nieuw beleid. Onderliggend

onderzoek kan uitstekend als basis gebruikt worden voor een op te stellen startnotitie.

Na deze stappen in de voorbereiding kan er een begin worden gemaakt aan het

interactieve proces. Hierin kunnen opgestelde uitgangspunten met de huurders worden

doorgenomen.

58



47/58

9.5 Aanbevelingen puntsgewijs

Hieronder worden alle aanbevelingen nog eens puntsgewijs opgesomd.

• Overstappen van het huidige bekostigingssysteem gebaseerd op historische

ontwikkelingen naar een bekostigingssysteem gebaseerd op de kostprijs per

accommodatiesoort.

• Voor een huurprijs moet uitgegaan worden van alle lasten (kapitaallasten + overige

exploitatielasten) en van de huidige bezetting

• De huurder met winstoogmerk betaalt voor gebruik de kostprijs per uur van de

accommodatiesoort.

• De huurder zonder winstoogmerk betaalt voor gebruik een gereduceerd bedrag van

de kostprijs per uur. Dit kan d.m.v. een bepaalde dekkingspercentage te hanteren of

door een gebruikerssubsidie uit te keren.

• Bij een overstap van bekostigingssystematiek, een overbruggingstermijn van 5 jaar

hanteren.

• Goed afbakenen van randvoorwaarden, uitgangspunten en kaders. In dit rapport

worden suggesties gedaan betreffende deze zaken.

• In de toekomst elke 5 jaar een kostprijs berekening uitvoeren op de

binnensportaccommodaties. Dit om de huurprijzen goed te laten aansluiten op de

kostprijs.

• Onderzoek doen of de afschrijvingstermijn van 50 jaar nog reëel is en bepalen of

deze verlaagd kan worden.

• Onderzoek doen of de klokurenvergoeding en de instandhoudingvergoeding

toereikend is aan exploitanten van binnensportaccommodaties.

• Eén partij in Zwolle die de verhuur van alle binnensportaccommodaties in Zwolle

voor haar rekening neemt.

58



48/58

10 Literatuur

Andres, A & Kleij, R van. (2011). Helder inzicht in de feitelijke kostprijs van sport is

wenselijk. Verkregen op 23 mei, 2011, via

http://www.sportknowhowxl.nl/sportenexploitatie/4717

Andres cum suis. (2011). Eindrapportage, Doorrekening exploitatie wijkcentrum Het

Anker gemeente Zwolle

Gemeente Arnhem. (2004). Tarieven voor de sport, het Arnhems model

Gemeente Best. (2008). Uitvoeringsnotitie, Tarieven Binnensport gemeente Best

Gemeente Houten. (2005). Tarieven sportaccommodaties Houten e.o.

Gemeente Pijnacker-Nootdorp. (2005) Tarievennota Sport 2005

Gemeente Zwolle. (2006). Sport in Zwolle, Sportnota 2006-2011

Gemeente Zwolle. (2009). Begroting 2010

Gemeente Zwolle. (2010). Algemene subsidieverordening Zwolle 2010

Gemeente Zwolle. (2010). Grondprijzennota 2011

Gemeente Zwolle. (2011). Zwolle bij de hand 2011, kerncijfers

Gemeente Zaltbommel. (n.d.). De basis voor binnensport, beleid voor de

binnensportaccommodaties. Verkregen op 15 mei, 2011, via

http://kic.nisb.nl/site/catalogus/show/7212

Hopman & Andres Consultans B.V. (2009). Eindrapportage, Masterplan

Sportaccommodaties Gemeente Zwolle. R09-111.968/AEA/BK.

ISA Sport. (n.d.) Handboek sportaccommodaties. Arnhem:NOC*NSF

NOC*NSF. (2010). Ledental NOC*NSF over 2009. Arnhem:NOC*NSF. Verkregen op 24

mei, 2011, via http://www.nocnsf.nl/cms/showpage.aspx?id=4177

Parlementaire enquêtecommissie opsporingsmethoden. (1 februari 1996). Eindrapport.

Verkregen op 22 juni, 2011, via http://www.burojansen.nl/traa/b10_2_28.htm

R.P.H. Andriolo Advies & Consultancy. (2011, 17 mei). Gymnastiekonderwijs.

Verkregen op 18 mei, 2011, via http://www.andriolo.nl/Gymnastiekonderwijs074.html

58



49/58

Sociaal en Cultureel Planbureau. (n.d.) Wat Nederlanders doen in hun vrije tijd.

Verkregen op 4 juli, 2011, via

http://www.scp.nl/Organisatie/Onderzoeksgroepen/Tijd_Media_Cultuur/Tijdsbesteding/H

oe_lang_en_hoe_vaak/Vrije_tijd/Wat_Nederlanders_doen_in_hun_vrije_tijd

Stevelink, S. (2010). Tarievensystematiek, Gemeente Almelo. Hogeschool Windesheim,

Zwolle

Verordening Huisvesting onderwijs gemeente Zwolle

VNG. (n.d). Eigendom gebouwen en eigendomsoverdracht. Verkregen op 22 juni, 2011,

via http://www.vng.nl/smartsite.dws?id=46174

58



50/58

Bijlage 1 Overzicht binnensportaccommodaties Zwolle

In onderstaand overzicht staan alle binnensportaccommodaties in de gemeente Zwolle

opgesomd. Daarnaast staat vermeld wat voor type accommodatie het is. Of het de

gehele accommodatie is, of een onderdeel van de gehele accommodatie (zaal 1, e.d.).

Vanuit de grootte van de accommodatie kan afgeleid worden over welk soort

accommodatie het gaat (gymzaal, sportzaal, sporthal). Ook staat vermeld wie eigenaar

is van de accommodatie en wie de accommodatie beheerd. Ten slotte staat ook

aangegeven of de inroostering via SportService Zwolle gaat of rechtstreeks via de

exploitant.

Inroostering SSZ

# Naam Type Specificatie Afmeting Eigendom Beheer gymonderwijs overig gebruik

1 Ambelt -Herfte SO zaal 2 120 m² Ambelt Ambelt

2 Ambelt -Oosterenk SO zaal 2 200 m² Ambelt Ambelt

3 Ambelt -Herfte SO zaal 1 252 m² Ambelt Ambelt

4 Ambelt -Oosterenk SO zaal 1 252 m² Ambelt Ambelt

5 Facet SBO 252 m² Catent Catent x x

6 ROC Deltion ROC 160 m² Deltion Deltion


8 ROC Deltion ROC zaal 1 286 m² Deltion Deltion




12 Willem Barentszstraat SO 180 m² Gemeente Gemeente x x

13 Molenweg Stand-alone 190 m² Gemeente Gemeente x X

14 Ambelt-Dr. Hengeveldcollege SO zaal 2 200 m² Gemeente Gemeente

15 Bachlaan Stand-alone 200 m² Gemeente Gemeente x x

16 Waallaan rechts Stand-alone rechts 252 m² Gemeente Gemeente x x

17 Ambelt-Dr. Hengeveldcollege SO zaal 1 252 m² Gemeente Gemeente

18 Ijsselcentraleweg (Klokbeker) PO 252 m² Gemeente Gemeente x x

19 Brahmsstraat Stand-alone 252 m² Gemeente Gemeente x x

20 Beulakerwiede Stand-alone 252 m² Gemeente Gemeente x x

21 Hille Gaerthé Stand-alone 252 m² Gemeente Gemeente x x

22 Gouwe Stand-alone 252 m² Gemeente Gemeente x X

23 Gedeputeerdenlaan PO 252 m² Gemeente Gemeente x X

24 Korianderplein Stand-alone 252 m² Gemeente Gemeente x X

25 Turfmarkt PO 252 m² Gemeente Gemeente x x

26 Waallaan links Stand-alone links 252 m² Gemeente Gemeente x x

27 Wilhelminastraat Stand-alone 252 m² Gemeente Gemeente x x

28 Zwarteweg Stand-alone 252 m² Gemeente Gemeente x x

29 Stilohal Stand-alone 1.344 m² Gemeente Gemeente x

30 De Twijn-Dr. Hengeveldcollege SBO zaal 3 Gemeente Gemeente

31 De Twijn-Dr. Hengeveldcollege SBO zaal 4 Gemeente Gemeente

32 Greijdanus S.G. VO Greijdanus 1 252 m² Greijdanus Greijdanus x

58



51/58

Inroostering SSZ




35 Greijdanus S.G. VO Greijdanus 2 (+3) 264 m² Greijdanus Greijdanus x

36 Greijdanus S.G. VO Greijdanus 3 (+2) 264 m² Greijdanus Greijdanus x


38 Groene Welle VO 260 m² Groene Welle Groene Welle

39 Groene Welle VO 448 m² Groene Welle Groene Welle

40 HS Windesheim HBO Danszaal 6 150 m² HS Windesheim HS Windesheim x

41 HS Windesheim HBO Danszaal 7 200 m² HS Windesheim HS Windesheim x

42 HS Windesheim HBO Gymzaal 1 252 m² HS Windesheim HS Windesheim x

43 HS Windesheim HBO Turnzaal 8 252 m² HS Windesheim HS Windesheim x

44 HS Windesheim HBO Turnzaal 9 252 m² HS Windesheim HS Windesheim x

45 HS Windesheim HBO zaal 10 (+11) 308 m² HS Windesheim HS Windesheim x

46 HS Windesheim HBO zaal 11 (+10) 308 m² HS Windesheim HS Windesheim x

47 HS Windesheim HBO Gymzaal 2+3 616 m² HS Windesheim HS Windesheim x

48 HS Windesheim HBO CALO-hal 4+5 1.344 m² HS Windesheim HS Windesheim x

49 Talentstad VO zaal 1 180 m² Landstede Landstede

50 Talentstad VO zaal 2 180 m² Landstede Landstede

51 Talentstad VO 200 m² Landstede Landstede

52 Meander college VO 252 m² Landstede Landstede

53 Carolus Clusius VO zaal 1 252 m² Landstede Landstede

54 Carolus Clusius VO zaal 2 252 m² Landstede Landstede

55 Carolus Clusius VO 252 m² Landstede Landstede

56 Th. A Kempis VO zaal 1 252 m² Landstede Landstede

57 Th. A Kempis VO zaal 2 252 m² Landstede Landstede

58 Th. A Kempis VO 252 m² Landstede Landstede

59 Landstede ROC (in 2-en) 616 m² Landstede Landstede

60 Landstede ROC arena 896 m² Landstede Landstede

61 ZBA - hal Stand-alone 1.344 m² Landstede Landstede

62 Landstede ROC (in 3-en) 1344 m² Landstede Landstede

63 Meander college VO Landstede Landstede

64 De Twijn SO 120 m² OOZ OOZ

65 Diezer college VO zaal 1 180 m² OOZ OOZ



68 Parkschool PO 180 m² OOZ OOZ x x

69 De Springplank PO 200 m² OOZ OOZ

70 Celeanum VO 200 m² OOZ OOZ

71 Thorbecke SG VO Thorbecke 1 252 m² OOZ OOZ x

72 Thorbecke SG VO Thorbecke 2 252 m² OOZ OOZ x

73 Capellen SG VO zaal 1 252 m² OOZ OOZ

74 Capellen SG VO zaal 2 252 m² OOZ OOZ

75 De Twijn SO 252 m² OOZ OOZ x x

76 Octopus PO 252 m² OOZ OOZ x x

58



52/58

Inroostering SSZ


77 Marsweide PO 301 m² OOZ OOZ x x

78 Bewegingshuis Stand-alone zaal 4 450 m² Privaat Gemeente x x

79 Bewegingshuis Stand-alone zaal 1+2+3 1.350 m² Privaat Gemeente x x

80 Eliëzerschool SBO 120 m² St.SO St.SO

82 BDG Stand-alone Danszaal 150 m² Stichting Stichting x

83 De Elshof Wijkcentrum 162 m² Stichting Stichting x

84 De Molenkamp Wijkcentrum 180 m² Stichting Stichting x

85 De Enk Wijkcentrum 252 m² Stichting Stichting x

86 De Pol Wijkcentrum 252 m² Stichting Stichting x x

87 Weijenbelt Wijkcentrum 273 m² Stichting Stichting x x

88 Het Anker Wijkcentrum 290 m² Stichting Stichting x

89 Gerenlanden A Wijkcentrum zaal A (+B) 308 m² Stichting Stichting x x

90 Gerenlanden B Wijkcentrum zaal B (+A) 308 m² Stichting Stichting x x

91 WRZV Stand-alone zaal 1 1.344 m² Stichting Stichting x

92 WRZV Stand-alone zaal 2 1.344 m² Stichting Stichting x

93 BDG Stand-alone Sporthal 2.112 m² Stichting Stichting x

94 Het Mozaïek PO 189 m² Vivente Vivente x

95 De Brug SBO 275 m² Vivente Vivente

96 Koningin Emma PO Vivente Vivente x

SO = Speciaal onderwijs

SBO = Speciaal basisonderwijs

ROC = Regionaal opleidingscentrum

PO = Primair onderwijs

VO = Voortgezet onderwijs

HBO = Hoger beroepsonderwijs

OOZ = Openbaar Onderwijs Zwolle

St. SO = Stichting Speciaal onderwijs

58



53/58

Bijlage 2 Bezettingsgraad per accommodatie

Onderstaand, een overzicht van de bezetting van alle gemeentelijke gymzalen, die

horen bij het beleidsveld onderwijs.

Gymzalen Uren

onderwijs*

Uren

vereniging*

Uren

commercieel*

Totaal

uren*

Willem Barentszstraat 194 151,50 0 345,50

Molenweg 1079,50 319,25 7,50 1406,25

Bachlaan 803,25 649,75 272 1725

Waallaan rechts 1035,67 435,50 119 1590,17

IJsselcentraleweg (Klokbeker) 1153,67 163,50 91,50 1408,67

Brahmsstraat 905 311,50 276 1492,50

Beulakerwiede 508,92 286 63,75 858,67

Hille Gaerthé 1121,67 487 76,50 1685,17

Gouwe 902,75 488 6,50 1397,25

Gedeputeerdenlaan 1045,25 417 191,75 1654

Korianderplein 988 1127,25 5,50 2120,75

Turfmarkt 618,75 92,50 324,50 1035,75

Waallaan links 1116,17 236 121 1473,17

Wilhelminastraat 1269 349 158 1776

Zwarteweg 1033 225,50 312,50 1571

Totaal Gymzalen 13744,58 5739,25 2026 21539,83

* aantal uren per jaar (schooljaar 2009-2010)

Ook de bezetting van verschillende sporthallen is in kaart gebracht. In onderstaand

overzicht enkel de sporthallen waar de volledige bezettingsgegevens van bekend zijn.

Sporthallen Uren

onderwijs*

Uren

vereniging*

Uren

commercieel*

Totaal

uren*

Calo Sporthal 1800 807,75 7 2614,75

Bewegingshuis 1025 920,33 12,33 1957,67

BDG hal 554 1737 0 2291,50

WRZV hal 1 384 1214,50 128,50 1727

WRZV hal 2 152,75 1315,50 122 1590,25

Totaal Sporthallen 3915,75 5995,58 296,83 10181,17

* aantal uren per jaar (schooljaar 2009-2010)

58



54/58

Bijlage 3 Investeringsraming Sportzaal & Sporthal

Sportzaal

aantal m2 prijs/m2 totaal prijs Entreesluis 16 1200 € 19.200,00 entreehal 45 1500 € 67.500,00 kantoor beheerder 10 1250 € 12.500,00 Toiletgroep dames (3 toiletten) 9 2000 € 18.000,00 Toiletgroep heren (2 toiletten + 2 urinoirs) 9 2000 € 18.000,00 mindervalidetoilet 5 2000 € 10.000,00 ontmoetingsruimte incl. bargedeelte 120 1500 € 180.000,00 keuken 25 2000 € 50.000,00 provisieruimte 15 1500 € 22.500,00 ruimte t.b.v. koel- en vriescel 15 1200 € 18.000,00 berging/werkkast 10 1000 € 10.000,00 kleedkamers dames (3 stuks incl. toilet & douche) 70 1800 € 126.000,00 kleedkamers heren (3 stuks incl. toilet & douche) 70 1800 € 126.000,00 Scheidsrechters- /docentenruimten (3 stuks incl. toilet & douche) 20 1800 € 36.000,00 EHBO-ruimte 15 1500 € 22.500,00 werkkast 6 1000 € 6.000,00 Sporthal 22 x 28 meter (vrije hoogte 7 meter 616 1100 € 677.600,00 toestellenbergingen (3 stuks) 80 1200 € 96.000,00 CV ruimte 20 1000 € 20.000,00 ruimte hoofdverdeler elektra 10 1200 € 12.000,00 luchtunitruimte 50 1000 € 50.000,00

Subtotaal 1236 € 1.597.800,00 Toeslag netto-bruto 8% 98,88 Subtotaal bouwkosten (bouwkundig +installaties) 1334,88 € 1.725.624,00 Honoraria procesmanager, architect etc. (circa 14% over bouwkosten) € 241.587,36 infrastructuur o.a. parkeerterrein, verhardingen, groenvoorzieningen etc. € 250.000,00 sporttoestellen € 120.000,00 keuken- en barapparatuur € 120.000,00 aansluitkosten gas, water, elektriciteit en riolering € 120.000,00 legeskosten (circa 2,5% over bouwkosten € 43.140,60 onvoorzien (post) € 80.000,00 Totale investering (excl. BTW)

€ 2.700.351,96

Kapitaallasten per jaar = € 147.946. Afschrijvingstermijnen 50 jaar, tegen 5% rente op

basis van annuïteit

58



55/58

Sporthal

aantal m2 prijs/m2 totaal prijs Entreesluis 16 1200 € 19.200,00 entreehal 45 1500 € 67.500,00 kantoor beheerder 10 1250 € 12.500,00 Toiletgroep dames (3 toiletten) 9 2000 € 18.000,00 Toiletgroep heren (2 toiletten + 2 urinoirs) 9 2000 € 18.000,00 mindervalidetoilet 5 2000 € 10.000,00 ontmoetingsruimte incl. bargedeelte 120 1500 € 180.000,00 keuken 25 2000 € 50.000,00 provisieruimte 15 1500 € 22.500,00 ruimte t.b.v. koel- en vriescel 15 1200 € 18.000,00 berging/werkkast 10 1000 € 10.000,00 kleedkamers dames (3 stuks incl. toilet & douche) 105 1800 € 189.000,00 kleedkamers heren (3 stuks incl. toilet & douche) 105 1800 € 189.000,00 Scheidsrechters- /docentenruimten (3 stuks incl. toilet & douche) 30 1800 € 54.000,00 EHBO-ruimte 15 1500 € 22.500,00 werkkast 6 1000 € 6.000,00 Sporthal 24 x 44,2 meter (vrije hoogte 7 meter 1061 1100 € 1.167.100,00 toestellenbergingen (3 stuks) 180 1200 € 216.000,00 Toeschouwersruimte 178 1200 € 213.600,00 CV ruimte 20 1000 € 20.000,00 ruimte hoofdverdeler elektra 10 1200 € 12.000,00 luchtunitruimte 100 1000 € 100.000,00 Subtotaal 2089 € 2.614.900,00 Toeslag netto-bruto 8% 167,12 Subtotaal bouwkosten (bouwkundig +installaties) 2256,12 € 2.824.092,00 Honoraria procesmanager, architect etc. (circa 14% over bouwkosten) € 395.372,88 infrastructuur o.a. parkeerterrein, verhardingen, groenvoorzieningen etc. € 250.000,00 sporttoestellen € 200.000,00 keuken- en barapparatuur € 120.000,00 aansluitkosten gas, water, elektriciteit en riolering € 120.000,00 legeskosten (circa 2,5% over bouwkosten € 70.602,30 onvoorzien (post) € 125.000,00 Totale investering (excl. BTW)

€ 4.105.067,18

Kapitaallasten per jaar = € 224.862. Afschrijvingstermijnen 50 jaar, tegen 5% rente op

basis van annuïteit

58



56/58

Bijlage 4 Exploitatiekosten Gymzaal

De gemeente Zwolle heeft 19 gymzalen in eigendom. Van deze 19 gymzalen zijn 4

gymzalen ondergebracht bij de afdeling vastgoed en 15 bij het beleidsveld onderwijs.

De kosten van de 4 gymzalen van de afdeling vastgoed zijn moeilijk te achterhalen, dit

omdat de kosten van deze zalen niet in één afzonderlijke post zijn opgenomen in de

begroting. De kosten van de 15 gymzalen van het beleidsveld onderwijs kunnen alleen

aan de hand van de begroting voor dit jaar weergegeven worden. In het verleden is

men bij de afdeling financiën niet heel nauwkeurig geweest met het plaatsen van de

kosten onder de juiste post. Met ingang van dit jaar is dit veranderd. Echter omdat het

jaar nog niet voorbij is, wordt de gemiddelde kostprijs per gymzaal berekend op basis

van de begrote bedragen voor 2011 in plaats van de gerealiseerde bedragen. De

posten rente en afschrijvingen worden niet meegenomen. Deze zijn al apart berekend in

de kapitaallasten.

Omschrijving Begroting 2011

Productnummer 56031011 obao

OZB € 20.109,00

Waterschaps- en zuiveringslast € 1.000,00

Ov. Belastingen en rechten € 10.041,00

Schoonmaakwerkzaamheden € 119.393,00

Huur overig € 17.000,00

Gas € 91.586,26

Water € 4.606,61

Electra € 53.266,35

Telefoonkosten € 3.712,76

Overige kleine gebruikskosten € 3.000,00

Glasschade € 14.505,62

Onderhoudsbedrag EC 2011 € 289.834,00

A&F product verzekering € 8.156,15

Productnummer 56031031 oso

OZB € 1.883,00

Glasschade € 2.888,60

Totaal € 640.982,35

Dit zijn de totale begrote kosten voor de 15 gymzalen die vallen onder het beleidsveld

onderwijs. Per gymzaal betekent dit een gemiddeld bedrag van € 42.732,16

58



57/58

Bijlage 5 Exploitatiekosten Sporthal

In onderstaan overzicht staan de exploitatiekosten (zonder kapitaallasten) uitgewerkt

van de BDG-hal en de WRZV-hallen van de afgelopen 5 jaar.

BDG Hal 2006 2007 2008 2009 2010

personeel 83.796,00 81.691,00 107.088,00 130.164,00 136.419,00

energie/water 30.646,00 30.609,00 29.731,00 32.172,00 30.555,00

dotatie voorziening 26.465,00 27.165,00 29.060,00 29.060,00 29.060,00

onderhoud 14.814,00 15.017,00 15.612,00 15.439,00 10.562,00

schoonmaak 4.443,00 5.884,00 7.604,00 5.387,00 6.803,00

verzekering 5.632,00 5.836,00 6.170,00 6.628,00 6.705,00

belasting 8.254,00 7.939,00 8.659,00 8.833,00 9.215,00

administratie 3.696,00 4.112,00 5.764,00 6.424,00 6.220,00

overig 8.254,00 8.748,00 13.074,00 12.573,00 7.043,00

TOTAAL 186.000,00 187.001,00 222.762,00 246.680,00 242.582,00

Totaal 5 jaar € 1.085.025,00

gemiddeld totaal per jaar € 217.005,00

De gemiddelde exploitatielast van de BDG-hal is € 217.005,00. Echter de BDG-hal

bestaat uit een sporthal en een kleine turnzaal. Om de exploitatielast van de sporthal te

berekenen, wordt er gekeken naar de inkomsten van het afgelopen jaar. Van de

huurinkomsten komt 14% uit de huur van de kleine zaal en 86% uit de huur van de

sporthal. Door deze 86% door te berekenen naar de kosten, komt een uitkomst van

€ 186.624 voor de sporthal van de BDG-hal

WRZV Hal 2006 2007 2008 2009 2010

personeel 135.352,00 129.127,00 118.099,00 115.335,00 105.651,00

overige personeelskosten 16.430,00 12.879,00 13.355,00 13.384,00 13.741,00

gas water licht 60.190,00 60.367,00 88.195,00 59.606,00 63.252,00

onderhoud onroerend goed 27.087,00 46.573,00 - 24.400,00 5.536,00

OZB 13.658,00 6.424,00 12.517,00 2.788,00- 10.007,00

schoonmaak 13.020,00 13.493,00 13.449,00 14.052,00 11.256,00

bewaking 1.531,00 1.917,00 1.696,00 2.139,00 2.286,00

onderhoudscontract 3.107,00 3.156,00 3.876,00 4.630,00 4.593,00

kantoorkosten 17.590,00 16.529,00 14.139,00 21.848,00 13.485,00

verkoopkosten 9.841,00 13.627,00 7.650,00 9.332,00 7.398,00

algemene kosten 7.914,00 9.308,00 14.868,00 11.504,00 8.496,00

TOTAAL 305.720,00 313.400,00 287.844,00 273.442,00 245.701,00

Totaal 5 jaar € 1.426.107,00

gemiddeld totaal per jaar € 285.221,40

De WRZV-hallen bestaan uit twee sporthallen. De kosten moeten dan ook verdeeld

worden over deze twee hallen. Per hal zijn dan de exploitatielasten € 142.610,70.

58



58/58

Bijlage 6 klokurenvergoeding+ instandhoudingvergoeding

Instelling Acccommodatie

Klokuren-

vergoeding 2009

Instandhouding-

vergoeding 2009

Klokuren-

vergoeding 2010

Instandhouding-

vergoeding 2010

per klokuur

per jaar Normbedrag

per klokuur

per jaar Normbedrag

De Ambelt Ambelt Herfte € 564,95 € 3.196,29 € 566,36 € 3.204,28

Gymlokaal II € 426,36 € 3.558,96 € 427,42 € 3.567,86

Gymlokaal III € 564,95 € 3.196,29 € 566,36 € 3.204,28

Oosterenk I € 564,95 € 3.196,29 € 566,36 € 3.204,28

Oosterenk II € 564,95 € 3.196,29 € 566,36 € 3.204,28

Catent De Facet € 620,40 € 4.025,43 € 621,95 € 4.035,50

SSOG Eliëzerschool € 425,78 € 3.558,96 € 426,85 € 3.567,86

OOZ Gedeputeerdenlaan € 564,37 € 3.195,69 € 565,78 € 3.203,68

Marterveld € 564,37 € 3.195,69 € 565,78 € 3.203,68

Tichelmeesterlaan € 620,40 € 4.025,43 € 621,95 € 4.035,50

Turfmarkt € 620,40 € 4.025,43 € 621,95 € 4.035,50

Westerlaan € 460,00 € 3.890,97 € 461,15 € 3.900,70

Boterdiep € 425,78 € 3.558,96 € 426,85 € 3.567,86

Waallaan € 620,40 € 4.025,43 € 621,95 € 4.035,50

W. Barentzstraat € 460,00 € 3.890,97 € 461,15 € 3.900,70

Beukenstraat € 620,40 € 4.025,43 € 621,95 € 4.035,50

Gedeputeerdenlaan € 564,37 € 3.195,69 € 565,78 € 3.203,68

Vivente De Brug € 620,40 € 4.025,43 € 621,95 € 4.035,50

Vivente Mozaïek € 503,63 € 3.714,65 € 504,89 € 3.723,94

Emmaschool € 460,00 € 3.890,97 € 461,15 € 3.900,70

Wijkcentrum De Molenkamp € 722,96 € 3.516,33 € 724,77 € 3.392,90

Stichting BDG-hal € 878,12 € 42.332,00 € 880,31 € 41.639,00

Wijkcentrum De Weijenbelt € 895,75 € 6.340,67 € 897,99 € 6.134,20

Wijkcentrum Gerenlanden € 895,75 € 0,00 € 897,99 € 0,00

Wijkcentrum Elshof € 734,31 € 8.697,45 € 736,15 € 8.463,34

Wijkcentrum Het Anker € 895,80 € 7.202,39 € 898,04 € 6.976,42

Wijkcentrum De Enk € 957,08 € 0,00 € 959,47 € 0,00

02 businesscase bekostigingsprocedure...

Documents

Transcript of 02 businesscase bekostigingsprocedure...