StappenplanBusinesscase Ambient Intelligent Technology / slimme zorgtechnologie

Johan van der LeeuwSenior adviseur VilansKenniscentrum voor de Langdurende ZorgKenniscirkel Domotica voor Wonen en Zorg

Stappenplan 1

Compleet uitgewerkt online stappenplan realisatie zorgtechnologie is:

Toolkit Zorg met ICT van ActiZ, TNO en Vilans-> te vinden op: www.kcwz.nl (Aedes-Actiz Kenniscetrum Wonen-Zorg)-> dossier Zorg en TechnologieOf via: www.domoticawonenzorg.nl van Vilans

Stappenplan 20. Planvoorbereiding1. (Zorg)dienst ontwerpen -> hier al start opstellen maatschappelijke business case2. (Zorg)dienst uitwerken3. Functies technologie uitwerken4. Afronden (maatschappelijke) business case en besluitvorming

5. Voorbereiden en uitvoeren implementatie6. Realisatie7. Gebruiksfase

Voorbeeld mBC• Als voorbeeld: toepassing van

ambient intelligent technology -> een nieuwe vorm van zorg op afstand in de thuissituatie voor kwetsbare ouderen

Ambient Intelligent Technology

• Software (algoritmes) die signalen van sensoren verspreid door een woning of kamer interpreteert en analyseert

• Functioneert op een centraal ICT-platform in de woning of locatie

• En/of: deze software functioneert in een sensor zelf

• Overal plaatsbaar en verplaatsbare door draadloze technologie (thuis, 3 systemen)

Ambient?• Staat voor omringende, niet

zichtbare technologie• Vanaf eind jaren ‘90 ontstaan in de

VS; o.a. Quiet Care systeem• Vanaf 2002 in Europa/Nederland• Vanaf 2008 de Europese regeling

Ambient Assisted Living, AAL• Ontwikkeltijd: 10 jaar. Eerste ‘’rijpe’’

systemen zijn op de markt en in gebruik

Functies voor thuis• Leefstijl – of leefpatroonmonitoring• Bewaking op acute noodsituaties - Zonder op enig moment op een knop

te hoeven drukken- Zonder technologie te hoeven

dragen

Doelgroepen• Kwetsbare ouderen• Voornamelijk mensen met dementie

en/of de ziekte van Parkinson

• Bij leefstijlmonotoring: alleenwonenden met een progressief ziektebeeld

• Bij bewaking: mensen die geen actieve personenalarmering meer kunnen gebruiken.

Op de markt• Drie systemen beschikbaar met de status

van bewezen technologie:• Twee systemen voor leefpatroonmonitoring

+ ‘’lichte bewaking’’: - Tunstall ADLife- Livind -> Proteion, Zorggroep & Land van Horne -> 120 systemen in uitrol

• Eén voor bewaking: UAS-systeem ontwikkeld door TNO en op de markt gebracht door Dutch Domotics -> van de markt gehaald -> wordt vervangen Q4-2014 door SENSARA-systeem: leefstijlmonitoring + lichte bewaking

Leefpatroonmonitoring• Bij alleenwonende mensen met

dementie (bij twee persoons huishoudens werkt het niet)

• Het door de casemanager dementie of de Eerst Verantwoordelijke Verpleegkundige en/of de mantelzorger kunnen volgen van het dagelijks leefpatroon.

• En geattendeerd worden op belangrijke afwijkingen in dit dagelijks leefpatroon.

• Functie: vroege waarschuwing op mogelijke crisissituaties

Leefpatroonmonitoring 2

• Door middel van sensoren die op strategische plaatsen in de woning worden opgehangen

• Plus computerprogramma die de signalen interpreteert en analyseert

Leefpatroonmonitoring 3Bijvoorbeeld Livind: Informatie over het wel of niet in bed

liggen Informatie over het dwaalgedrag Detectie of iemand gevallen is -> maar

‘’lichte’’ vorm -> melding na 2 of 3 uur Keukenactiviteit Badkameractiviteit Toiletbezoek

Leefpatroonmonitoring 4Waar hangen de sensoren? Woonkamer Keuken Slaapkamer Voordeur (en indien aanwezig de

achterdeur) Toilet Badkamer

Scherm 1

Verschillende sensoren op strategische locaties in de woning:

Paarse lijn = Registratie aanwezigheid in de woning

Rode lijn = Registratie activiteit in de woning

Inclusief trendlijn:

Trend ‘’in bed’’ over langere periode

Opzet per cliënt

Video• Livind in gebruik bij Proteion

Businesscase Leefstijlmonitoring &

bewaking• Mogelijke gebruikscenario’s:

-> Gebaseerd op maatschappelijke businesscase voor ketenzorg dementie (Prof. R. Huisman, Erasmus Universiteit)

Effecten leefstijlmonitoring• Uit evaluatieonderzoeken Hogeschool

Zuyd en Technische Universiteit Twente:

• Verbetering van de kwaliteit van zorg door het sneller kunnen inspelen op de actuele situatie.

• Vroege waarschuwing crisissituatie• Aangetoonde verminderde

subjectieve stress bij de mantelzorger

Gebruiksscenario’s• Inzet bij een persoon met dementie

vanaf het milde stadium en vlak na de diagnose

• Inzet bij een persoon met dementie in de overgang van het milde stadium naar het middenstadium

• Inzet bij een persoon met dementie als men op enig moment een indicatie voor zorg thuis krijgt.

Businesscase

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5

halve jaren

ketenzorg huidige zorg

Principe van het aanbod & gebruik

• Door een zorgorganisatie met centrale rol in de ketenzorg dementie

• Gebruiker: eerst casemanager dementie (& mantelzorg) en later Eerst Verantwoordelijke Verpleegkundige

• Afschrijving 7 jaar• Overal plaatsbaar en verplaatsbaar• Gedurende 7 jaar geplaatst bij 2 cliënten:

kosten van deïnstallatie en tweede installatie

Kostenkant• Livind: 75,- per maand ‘’lease’’-constructie • Maar gaat om Total Cost of Ownership (TCO)• Dus ook:- Kosten van installatie en deïnstallatie

gedurende 7 jaar- En: Kosten van de uren die het casemanagement per cliënt besteed aan het 1 keer per week kijken naar de weergave schermen, inclusief het incidenteel kijken na een ‘’rode’’ melding en inclusief de tijd besteed aan instructie

- Kosten van een zorgcentrale in de keten voor de ‘’rode’’ meldingen

Maatschappelijke opbrengsten

1. Uitstel verpleeghuis opname2. Anticipatie op een crisissituatie3. Een minder aantal huisbezoeken4. Minder inzet onplanbare zorg door

de ‘’lichte’’ bewaking

1. Uitstel verpleeghuisopname

• Voor de leefstijlmonitoring: Evidence based: onderzoek Hogeschool Zuyd + proefschrift Nienke Nijhof , TU Twente -> indirecte indicatie uitstel verpleeghuisopname -> vermindering druk op de mantelzorg

• Voor de bewaking: Vilans-onderzoek UAS-technologie pilot 2007 – 2009 -> directe indicatie

1. Uitstel verpleeghuisopname

• Uitgangspunt: gemiddeld 2 maanden korter verblijf in VP-huis

• 2 maanden minder ZZP 5 • MAAR: er zijn ook kosten voor zorg

en diensten aan huis -> BC casemanagement dementie in jaar 5 na de diagnose

2. Anticipatie op een crisissituatie

• N.Nijhof, TU Twente: ‘’The Adlife preventive technology system is a commercial available monitoring technology, designed as an early warning system for older people with dementia living at home to detect problems before the required crisis intervention’’

• Hogeschool Zuyd: verbetering van de kwaliteit van zorg door beter op de hoogte van de actuele situatie

2. Anticipatie op een crisissituatie

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5

halve jaren

ketenzorg huidige zorg

2. Anticipatie op een crisissituatie

Uiteengerafeld in een aantal detail opbrengsten op kosten in de zorg:• Minder dagverzorging in jaar 4• Minder dagverzorging in jaar 5• Minder dagbehandeling in jaar 5• Minder noodzaak tot crisisopname in

jaar 5

3. Een minder aantal huisbezoeken

• De casemanager dementie en vervolgens de Eerst Verantwoordelijk Verpleegkundige hoeft minder op huisbezoek door de monitoring op afstand -> onderzoek Hogeschool Zuyd

• Berekend als: één huisbezoek minder per 3 maanden per cliënt, met als uitgangspunt bij een caseload van 50 cliënten voor 1 FTE casemanagement

4. Minder inzet onplanbare zorg

• Veronderstelling: vervanging van de klassieke personenalarmering bij de cliënten met dementie door de ‘’lichte’’ bewaking heeft tot gevolg dat ambulant zorgpersoneel minder hoeft te worden ingezet bij opvolging van een melding

• Berekend als: besparing 1 uur per maand, 12 uur per jaar in jaar 4 en 5 van het dementieproces

maatschappelijke BC • Vervolgens: Kosten gedurende 7 jaar

TCO afgezet tegen opbrengsten gedurende 7 jaar

• Deze maatschappelijke Businesscase is positief, maar dan ???

Nadere informatie • www.domoticawonenzorg.nlKenniscirkel Domotica voor Wonen en

Zorg, Zorg op Afstand

Website alleen toegankelijk voor leden:

Uitgangspunt: bewezen technologieo.a. systeemvergelijkingen en benoemen aandachtspunten, (complete) businesscases