analyse van een onderwijsinnovatie

Student: Dolf MotzStudentnummer: 0862286Leerarrangement 3: Begeleiden en initiëren van vernieuwingenDocenten: Bartel Standaar - Dorhout & Jeroen RozendaalMaster Leren & Innoveren jaar 2Hogeschool Rotterdam & Omstreken17/11/ 2013

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

Inhoud1. Inleiding.........................................................................................................................................3

2. Beschrijving van de onderwijsvernieuwing...............................................................................4

2.1 Context en nadere typering van de onderwijsvernieuwing.............................................4

2.2 De geschiedenis van de onderwijsvernieuwing...............................................................5

2.2.1 Wat vooraf ging (1996 - 2005)....................................................................................5

2.2.2 Een voorzichtig begin (2006 - 2009)..........................................................................5

2.2.3 De omslag (2010 - 2012)............................................................................................6

2.2.4 Flex-ID op de werkvloer van het domein economie................................................7

2.3 Het krachtenveld waarbinnen de vernieuwing plaatsvindt.............................................9

2.4 De rol van de stake holders in het verniwuwingsproces.................................................9

3. Kritische analyse van de onderwijsvernieuwing......................................................................9

3.1 Fullan.....................................................................................................................................9

3.2 Verbiest.................................................................................................................................9

3.3 Hattie.....................................................................................................................................9

3.4 Conclusies............................................................................................................................9

4. Adviezen.......................................................................................................................................9

5. Reflectie........................................................................................................................................9

Literatuur.............................................................................................................................................10

Bijlagen...............................................................................................................................................11

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

1. InleidingHoi Dolf, ik heb met veel aandacht je stuk gelezen. Als onderwijsontwikkelaar (o.a.) denk ik wel: “Zo… dat pakken ze bij Dolf wel even op een hele andere manier aan dan hoe wij het vaak doen. Leuk om te lezen dat je zo’n breed draagvlak creëert bij de docenten bij deze vernieuwing. Belangrijk! In de kantlijn zijn opmerkingen geplaatst. Een aantal daarvan is heel pietluttig op het niveau van: “spatie weghalen”. Toch hoop ik dat je er verder mee kunt.

Groetjes,

Hanneke

Nieuwe curricula voor het domein economie binnen ROC ID-CollegeBinnen ROC ID-College (IDC) is onder de noemer Flex-ID een onderwijskundige vernieuwing gaande die het gehele primaire proces omvat. Eén van de meest ingrijpende en veelomvattende onderdelen van deze vernieuwing betreft het herontwerp van het totale onderwijsaanbod van IDC. Het uiteindelijke doel hiervan is te komen tot een digitale, gestandaardiseerde onderwijscatalogus die alle leereenheden van alle aangeboden opleidingen bevat. Voor het herontwerp van de curricula wordt gebruik gemaakt van het door Van Merriënboer ontwikkelde 'Four Component Intructional Design' model (4C-ID).

Parallel aan de onderwijskundige vernieuwing vindt binnen IDC een reorganisatie plaats en worden stevige bezuinigingen doorgevoerd. Zo is bijvoorbeeld met ingang van het schooljaar 2012-2013 de voor en nazorgtijd voor leerkrachten gehalveerd. Tegelijkertijd wordt echter van alle medewerkers een extra inspanning gevraagd om Flex-ID tot een succes te maken. Als gevolg hiervan is de ontevredenheid over de arbeidsomstandigheden en de ervaren werkdruk toegenomen, zo leert een onlangs gehouden tevredenheidonderzoek onder medewerkers (IDC,2013,p.31).

Verantwoording van de gemaakte keuzeDit roept de vraag op, of de reorganisatie en de bezuinigingen geen bedreiging vormen voor het slagen van de nagestreefde onderwijskundige vernieuwing. Een kritische analyse van het innovatieproces en de condities waaronder dit plaats vindt is om die reden uiterst relevant. Gezien de omvang van de innovatie heb ik er voor gekozen om mijn focus te richten op het beschrijven en analyseren van het herontwerp van het onderwijs en de implementatie daarvan zoals zich dat binnen het domein economie voltrekt. Dit is het domein waarin ik zelf werkzaam ben als leerkracht. Omdat de kaders en spelregels waarbinnen de onderwijsvernieuwing vorm krijgt op instituutsniveau worden bepaald is het onvermijdelijk dat in dit paper ook ruim aandacht wordt besteed aan de processen die zich op instituutsniveau afspelen.

Globale inhoud van deze paper (toevoegen?)In een beschrijvend gedeelte komen achtereenvolgens de context, de geschiedenis en het krachtenveld waarbinnen de vernieuwing zich afspeelt aan de orde. Ook worden de posities van de verschillende 'stake holders' belicht, waarbij met name aandacht wordt besteed aan de rol van de leerkrachten in het vernieuwingsproces.

Vervolgens vindt een kritische analyse plaats van het innovatieproces aan de hand van de drie fasen die Fullan (2007) hierin onderscheidt. Tevens wordt aandacht besteed aan de verschillende factoren die van invloed zijn op het innovatieproces. De gebruikte innovatiestrategie wordt belicht aan de hand van Verbiest (2011) en de interventies die voortvloeien uit de innovatie worden inhoudelijk gerelateerd aan relevante onderzoeksuitkomsten (Hattie 2009). Op basis van de verrichte analyse worden

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

conclusies getrokken en adviezen uitgebracht met betrekking tot de huidige en komende kritische fasen in het innovatieproces.

Dit paper is geschreven als eindopdracht voor het leerarrangement 'Begeleiden en initiëren van vernieuwingen' en maakt deel uit van de master 'Leren & Innoveren' die ik volg aan de Hogeschool van Rotterdam. De opdracht behelst het beschrijven, kritisch analyseren en op basis daarvan uitbrengen van adviezen over een bestaande onderwijskundige innovatie binnen de eigen beroepscontext. Reflectie op het eigen leerproces, op dat van anderen en op de geleverde bijdrage aan de betreffende innovatie vanuit het perspectief van de master rol, vormen daarom een integraal onderdeel van dit paper.

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

2. Beschrijving van de onderwijsvernieuwing

2.1 Context en nadere typering van de onderwijsvernieuwingHet domein Economie van IDC biedt op meerdere locaties een breed scala aan van middelbare beroepsopleidingen in de richtingen finance, secretarieel, juridisch, commercieel, marketing, groothandel, logistiek en detailhandel1. Met ingang van het studiejaar 2012-2013 zijn al deze opleidingen in het eerste jaar van start gegaan met curricula die zijn herontworpen volgens het onderwijsconcept Flex-ID.

Flex-ID is het intern ontwikkelde onderwijsconcept waarmee binnen IDC het competentiegericht onderwijs (CGO) zowel organisatorisch als inhoudelijk wordt vormgegeven. Flex-ID kent vier strategische pijlers: Onderwijs en begeleiding, Ontwikkeling van medewerkers, Verbinding met de regio en Gezonde bedrijfsvoering. Typerend voor het onderwijsconcept Flex-ID is dat het een centraal aangestuurde herinrichting betreft van het totale primair proces binnen IDC, met als uiteindelijk doel het onderwijs beter aan te laten sluiten bij de verwachtingen en behoeften van de student.

Het herontwerp van het onderwijs valt onder de pijler Onderwijs en begeleiding die zelf weer de twee projecten Onderwijsuitvoering en onderwijscatalogus en BV Flex-ID omvat. Het eerste project, Onderwijsuitvoering en onderwijscatalogus, richt zich op de onderwijsuitvoering. De basis daarvan wordt gevormd door de digitale onderwijscatalogus Flex-ID. Daarin zijn niet alleen de beschrijvingen van alle authentieke leeractiviteiten, cursussen en trainingen opgenomen, maar ook informatie over keuzemogelijkheden, begeleiding, werving, instroom, studieloopbaanbegeleiding, opleiding en vorming, examinering en uitstroom en alle andere afspraken die van belang zijn om het onderwijs te kunnen verzorgen. Het tweede project, BV Flex-ID richt zich op het maken van de procesbeschrijvingen die nodig zijn om de onderwijscatalogus te kunnen vormgeven en kwalitatief goede uitvoering van onderwijsprocessen mogelijk te maken. Dit paper gaat met name over het herontwerp van het onderwijsaanbod binnen het domein economie en zal daarom vooral aandacht besteden aan de aspecten van het vernieuwingsproces die vallen onder het project Onderwijsuitvoering en onderwijscatalogus (IDC,2012,p.16).

Voor het herontwerp van het onderwijsaanbod wordt gebruik gemaakt van het 4C-ID model. Dit is een ontwerpmodel voor instructie met betrekking tot complexe vaardigheden. Het model is nauw verwant aan het progressive teaching model van Merrill waarin de lerende steeds complexere taken aangeboden krijgt (Motz,2013, p.4). Er is voor dit model gekozen omdat zowel wetenschappelijk als in de praktijk is aangetoond dat deze methodiek goed aansluit bij de studenten van IDC, aldus het College van Bestuur in het jaarverslag van 2010 (IDC,2011a,p.14).

Alle onderwijsactiviteiten binnen de nieuwe curricula zijn gericht op de beroepspraktijk. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van zogenaamde authentieke leeractiviteiten (ALA's). Tijdens deze authentieke leeractiviteiten is de student bezig met relevante en herkenbare beroepssituaties, die gedurende de opleiding toenemen in complexiteit. De authentieke leeractiviteiten worden ondersteund door kennisgerichte cursussen (KGC's) en vaardigheidsgerichte trainingen (VGT's). Voor de student is daarbij steeds duidelijk waarom hij bepaalde kennis en vaardigheden juist op dat moment leert (IDC,2012,p.16). De beschrijvingen van alle ALA's, VGT's en KGC's worden opgenomen in een digitale onderwijscatalogus. Deze catalogus bevat daarnaast ook informatie over keuzemogelijkheden,

1 Zie voor het volledige opleidingsaanbod van het domein economie: http://www.idcollege.nl/mbo-opleidingen/economie/

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

begeleiding, werving, instroom, studieloopbaanbegeleiding, examinering, uitstroom en alle andere afspraken die van belang zijn om het onderwijs te kunnen verzorgen.

De ontwikkeling van Flex-ID als model om competentiegericht onderwijs vorm te geven binnen IDC speelt zich vooral af op instituutsniveau. Daarom wordt in dit hoofdstuk relatief veel aandacht besteed aan de beschrijving van de ontwikkelingen op meso-niveau. Aansluitend wordt in paragraaf 2.2.4 beschreven hoe Flex-ID - nadat het rond 2010 is uitgekristalliseerd - vanaf 2011 op micro niveau wordt ingevoerd binnen de opleidingen van het domein economie.

Context is voor mij (Hanneke) helder.

2.2 De geschiedenis van de onderwijsvernieuwing

2.2.1 Wat vooraf ging (1996 - 2005)IDC heeft vestigingen in Alphen aan den Rijn, Gouda, Katwijk, Leiden, Leidschendam, Lisse, Woerden en Zoetermeer. IDC telde in 2011 ruim 11.000 studenten, 1165 personeelsleden en behoort daarmee tot de groep van middelgrote regionale onderwijscentra (IDC, 2012, p.23,38). IDC - de letters ID staan voor individu en identiteit - is ontstaan in 2001 na een reorganisatie van de scholen die daarvoor deel uitmaakten van de MidWestgroep.

Een belangrijk doel van deze reorganisatie was het versterken van de eenheid binnen de toenmalige MidWestgroep. Hiermee werd afscheid genomen van het oorspronkelijke fusieconcept uit 1996 waarin zoveel mogelijk bevoegdheden werden neergelegd bij de decentrale regio's om daarmee de autonomie van de deelnemende scholen zoveel mogelijk in tact te laten. De aanvankelijke keuze voor een decentraal fusiemodel door de MidWestgroep heeft het ROC onderwijskundig, en bedrijfsmatig op een achterstand gezet Deze achterstand liet zich voelen tot ver in het eerste decennium van het nieuwe millennium (Motz, 2013, p.4).

2.2.2 Een voorzichtig begin (2006 - 2009)Wanneer met het voltooien van de reorganisatie definitief afscheid is genomen van het decentraal fusiemodel, komt de focus binnen IDC geleidelijk meer te liggen op de implementatie van het CGO. Het is in die context dat Flex-ID als begrip zijn intrede doet binnen IDC. Flex-ID wordt de naam voor het strategisch programma dat de ROC brede ontwikkeling en implementatie van competentiegericht leren tot doel heeft. Hiertoe worden - verdeeld over alle onderwijsdomeinen, niveaus en leerwegen - experimenten uitgevoerd op basis van de nieuwe competentiegerichte kwalificatieprofielen. Deze experimenten zijn bedoeld om het nieuwe CGO stapsgewijs en op een verantwoorde manier binnen IDC te implementeren (IDC,2008, p.4).

De verschillende experimenten zijn zeer divers van aard. Zo is er bijvoorbeeld binnen het domein economie een startperiode ingevoerd voor de nieuwe eerstejaars studenten, waarin zij kennis maken met alle opleidingen die binnen het domein worden aangeboden. Het doel hiervan is om studenten die twijfelen over de juistheid van hun opleidingskeuze de gelegenheid te bieden om zonder studievertraging te switchen naar een andere opleiding binnen het domein. Ook wordt er geëxperimenteerd met werkvloerleren. Werkvloerleren biedt studenten de gelegenheid om naast de reguliere beroepspraktijkvorming relatief korte bedrijfsbezoeken (flitsstages) te doen om specifieke kennis en vaardigheidsopdrachten uit te voeren. Een andere experiment, ontwikkeld in het subdomein handel, betreft het project 'Ondernemen is doen2'. In dit project verrichten studenten 'authentieke leeractiviteiten' gericht op de ontwikkeling van competenties die van belang zijn voor ondernemerschap. De omvang en complexiteit van de authentieke leeractiviteiten loopt sterk uiteen afhankelijk van het niveau en de fase van de opleiding

2

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

waarin de studenten zich bevinden. Zo kunnen derdejaars studenten van de opleiding Ondernemen Detailhandel gezamenlijk een eigen bedrijf opzetten, maar worden er ook korte programma's (mini bouwstenen) ontwikkeld waarin VMBO leerlingen ter voorbereiding op hun overstap naar het MBO kennis maken met 'ondernemend gedrag'.

In 2009 wordt door de stafdienst Onderwijs & Innovatie onderzocht wat de opbrengsten zijn van deze experimenten met CGO. Onder de noemer "Photoshoot experimenten CGO" worden docenten en studenten geïnterviewd over hoe zij de het experimentele competentiegerichte onderwijs ervaren. De uitkomsten van deze "Photoshoot" en ander intern onderzoek zullen in 2010 leiden tot aanzienlijke bijsturing van de onderwijsontwikkeling op zowel ROC niveau als op domein- en teamniveau.

2.2.3 De omslag (2010 - 2012)In 2010 zijn bijna alle opleidingen ingericht op basis van de competentiegerichte kwalificatiestructuur.Deze ontwikkeling heeft vooral in de afzonderlijke onderwijsteams plaatsgevonden. Terugkijkend onderkennen de onderwijsteams dat zij de onderwijsontwikkeling efficiënter moeten organiseren. Daarom wordt besloten de eigen onderwijsontwikkeling voorlopig ondergeschikt te maken aan een centrale aanpak waarin ervaringen en energie worden gebundeld. Er wordt bovendien voor gekozen om de bouwstenen van Flex-ID in de toekomst te ontwerpen volgens één, wetenschappelijk gevalideerde methodiek, het 4C/ID ontwerpmodel. (IDC, 2011a, p.4).

In diezelfde periode worden ook de hoofdprocessen binnen de organisatie opnieuw in beeld gebracht. Ten behoeve hiervan worden analyses en nulmetingen uitgevoerd bij de onderwijsdomeinen en de ondersteunende diensten. Hierin worden zowel de sterke en de zwakke kanten van de verschillende organisatieonderdelen verkend. Op basis van deze verkenning oordeelt het CvB dat de vernieuwing van IDC vraagt om meer focus, meer implementatiekracht en meer sturingskracht. Zij neemt daartoe het besluit tot een reorganisatie waarin een nieuw besturingsmodel wordt doorgevoerd dat nadrukkelijk aan deze behoefte tegemoet komt (IDC, 2012, p. 1).

In de nieuwe organisatiestructuur worden er binnen zeven verschillende domeinen onderwijsteams ingericht. Elk team heeft een maximale bezetting van ongeveer 15 fte. In deze onderwijsteams draait alles om het primaire proces, de interactie tussen student en docent. Onderwijskundig teamleiders zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het onderwijs. Op domeinniveau heeft de domeindirectie, naast verantwoordelijkheid voor een tevreden student en een tevreden medewerker, ook de verantwoordelijkheid voor de contacten met de omgeving en voor een solide bedrijfsvoering. Het CvB is eindverantwoordelijk en bepaalt de strategie. De directie draagt zorg voor de uitvoering van de uitvoering van de strategie in tactisch en operationeel beleid. Onderwijskundig teamleiders, domeindirectie en het CvB zullen worden ondersteund en gefaciliteerd door vier strategische stafdiensten en het Shared Service Centre waarin alle administratieve en tactisch/operationele werkzaamheden zijn ondergebracht (IDC, 2012, p.11). Hoewel zij er formeel los van staat loopt deze reorganisatie parallel aan de uitvoering van de 'Salarismix' binnen IDC. Dit is de maatregel om als uitvloeisel van het convenant 'Leerkracht van Nederland' extra gelden ter beschikking te stellen aan scholen om leerkrachten te bevorderen en in hogere salarisschalen te benoemen.

Het jaar 2011 staat verder in het teken van de nadere uitwerking van het onderwijsmodel Flex-ID. Om Flex-ID concreter vorm te kunnen geven, gaan binnen het strategisch project Onderwijs en Begeleiding twee projecten van start. Het eerste project, Onderwijsuitvoering en onderwijscatalogus, richt zich op de onderwijsuitvoering. De basis daarvan wordt gevormd door de digitale onderwijscatalogus Flex-ID. Daarin zijn niet alleen de beschrijvingen van alle authentieke leeractiviteiten, cursussen en trainingen opgenomen, maar ook informatie over keuzemogelijkheden, begeleiding, werving, instroom, studieloopbaanbegeleiding, opleiding en vorming, examinering en uitstroom en alle andere afspraken die van belang zijn om het onderwijs te kunnen verzorgen.

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

Na voltooiing van de reorganisatie en uitvoering van de 'functiemix leerkracht' worden in 2011 twaalf ontwerpers/vaststellers benoemd die afkomstig zijn uit alle domeinen. Direct na hun benoeming worden deze ontwerpers/vaststellers getraind in het gebruik van het 4C/ID ontwerpmodel en zijn er door hen vervolgens blauwdrukken gemaakt voor de onderwijsprogramma's van de domeinen. Zij werken daarbij samen op instituutsniveau zodat zij hun kennis kunnen delen en eventuele overlap uit de verschillende crebotrajecten kunnen halen. In het herontwerp van het onderwijs nemen zij tevens de toetsing en examinering mee.

Het tweede project, BV Flex-ID richt zich op het maken van de procesbeschrijvingen die nodig zijn om de onderwijscatalogus te kunnen vormgeven en kwalitatief goede uitvoering van onderwijsprocessen mogelijk te maken. In 2011 ligt de prioriteit op het ontwerpen van de processen instroom, studieloopbaanbegeleiding, opleiden en vormen (waaronder bpv roosteren en plannen en onderwijsontwerp) en examinering. Deze processen zijn in 2011 op hoofdlijnen beschreven en vormen de kaders en spelregels waarbinnen de onderwijsteams in 2012 gaan werken met Flex-ID. In 2012 worden vervolgens ook de processen werving, uitstroom, alumnibeleid en scholing en advies beschreven(IDC 2012, p.16).

Met ingang van het schooljaar 2012-2013 gaan alle eerstejaars studenten van start met de curricula die zijn ontwikkeld in het kader van het onderwijsconcept Flex-ID. Ook wordt op 1 augustus 2012 de overstap gemaakt naar de nieuwe organisatiestructuur. 2012 Is tevens een jaar waarin financieel een flinke inhaalslag wordt gemaakt. Eén van de maatregelen die in dat kader met instemming van de Medezeggenschapsraad wordt genomen is het halveren van de voor- en nazorgtijd voor leerkrachten. Waarom deze inhaalslag noodzakelijk is licht de Otto Jelsma, voorzitter van het CvB toe in zijn voorwoord bij het jaarverslag van 2012 (IDC, 2013, p. 6):

(...) Kwalitatief goed onderwijs vraagt om een degelijke bedrijfsvoering waarin kosten en inkomsten in evenwicht zijn. Een financieel gezond IDC is de basis waarop we goed onderwijs kunnen bouwen. Om dit te bereiken moesten we in 2012 de kosten verder terugdringen en flinke stappen nemen richting een meer doelmatige en efficiënte bedrijfsvoering. Dat deed soms pijn. Maar we zijn er wel in geslaagd financieel gezond te worden. Juist door ons tijdig ingezette, zorgvuldige financiële beleid zijn we in staat geweest een nieuw onderwijsmodel te ontwikkelen en te implementeren, waarin de talenten en ambities van de studenten centraal staan (...) (IDC, 2013, p. 6).

Voor 2013 staat de verbetering van de onderwijsuitvoering in het kader van Flex-ID centraal. Daarnaast is er ook speciale aandacht voor de verbinding van Flex-ID met de uitgangspunten van het actieplan 'Focus op Vakmanschap'. Daarbij ligt de nadruk op landelijke ontwikkelingen rond zaken als de kwalificatiestructuur, examinering, beroepspraktijkvorming en de intensivering van onderwijstijd (IDC 2013, p. Geschiedenis tot aan dit hoofdstuk voor mij (Hanneke), helder. Leuk ook om te lezen. Geeft een mooie blik achter de schermen van hoe het er bij jou op school aan toe gaat bij de verandering.

2.2.4 Flex-ID op de werkvloer van het domein economie Met de benoeming van onderwijskundig teamleiders en ontwerpers/vaststellers voor het nieuwe domein economie kan met ingang van het schooljaar 2011 - 2012 aangevangen worden met het herontwerp van de curricula voor de 26 opleidingen die in het domein worden aangeboden. Het doel is dat alle eerstejaars studenten in het schooljaar 2012 - 2013 starten met de nieuw ontworpen onderwijsprogramma's.

Bij de verdere uitwerking van het herontwerp worden een aantal vaste stappen gevolgd. Allereerst vertalen de beide ontwerpers die aan het domein verbonden zijn de kwalificatiedossiers van de verschillende beroepsopleidingen naar een blauwdruk. Zij stellen daartoe met behulp van het kwalificatiedossier voor elke opleiding een overzicht van beroepstaken op. Vervolgens ordenen zij

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

deze beroepstaken van eenvoudig naar complex. Daarna wordt de opleiding in verschillende fasen verdeeld, waarbij in elke fase de beroepstaken met dezelfde moeilijkheidsgraad worden ondergebracht. Zo'n fase wordt een taakklasse genoemd.

De volgende stap bestaat uit het verfijnen door de ontwerpers van de verschillende blauwdrukken. Zij doen dit door bij elke beroepstaak leereenheden te ontwikkelen. In een leereenheid wordt beschreven wat een student moet leren. Daartoe omvat een leereenheid:

een beschrijving van de inhoud; de leerdoelen; voorwaarden voor deelname aan de leerinhoud; de manier van beoordelen; het aantal te behalen studiepunten; het aantal studiebelastinguren.

Het geheel aan leereenheden vormt het crebotraject. Dit is feitelijk het opleidingsprogramma of curriculumontwerp voor een opleiding. Op basis van leereenheden kunnen nog geen lessen worden aangeboden. Daarom worden de leereenheden vervolgens vertaald in onderwijsproducten. Onderwijsproducten bestaan uit authentieke leeractiviteiten (ALA's), kennisgerichte cursussen (KGC's) en vaardigheidsgerichte trainingen (VGT's). Voor de ontwikkeling van onderwijsproducten zijn binnen het domein tien projectgroepen geformeerd. In deze projectgroepen vertalen leerkrachten onder leiding van een onderwijskundig teamleider leereenheden naar onderwijsproducten. In onderwijsproducten wordt beschreven hoe de leerdoelen van de betreffende leereenheid gerealiseerd dienen te worden. Het onderwijsproduct bevat daartoe informatie over:

mogelijke werkvormen; het eindproduct plus de bijbehorende criteria; de begeleiding die gegeven wordt; (verplichte) leermiddelen; informatie die van belang is voor de roostering

Een leereenheid en een onderwijsproduct zijn altijd met elkaar verbonden. De leereenheid beschrijft wat de student moet leren, het onderwijsproduct beschrijft hoe de leerdoelen behaald worden. Binnen de onderwijsproducten hangen ook ALA's, KGC's en VGT's met elkaar samen. In elke ALA werkt de student aan een situatie uit de beroepspraktijk. De ALA's worden omgeven door KGC's en VGT's waarin studenten de kennis en vaardigheden opdoen die ze nodig hebben om de ALA te kunnen uitvoeren. Elke taakklasse omvat meerdere ALA's met dezelfde moeilijkheidsgraad, waarbij de sturing en begeleiding geleidelijk afneemt.

Op basis van de ontwikkelde onderwijsproducten kunnen leerkrachten vervolgens hun lessen voorbereiden. De leerkracht gebruikt zijn/haar expertise om te kiezen welke werkvormen worden ingezet, op welke manier hij instructie wordt gegeven en op welke wijze de studenten worden begeleid (IDC 2011b,p.3).

De planning die voor de 26 opleidingen wordt gehanteerd ter voorbereiding op de eerste twee lesperioden van het schooljaar 2012 - 2013 ziet er als volgt uit:Planning ontwikkeling Flex-IDBlauwdrukken 1 mei 2012Crebotrajecten (inclusief alle leereenheden) 1 mei 2012Leereenheden periode 102 gereed 1 juni 2012Toetsplan aanleveren 1 juni 2012Onderwijsproducten periode 1 gereed 1 juni 2012Vaststellen leereenheden periode 1 - 2 1 juli 2012Vaststellen toetsplannen 1 juli 2012

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

Studiewijzers aanleveren 1 juli 2012Vaststellen onderwijsproducten periode 1 1 juli 2012Studiewijzers vaststellen 15 augustus 2012Onderwijsproducten periode 2 gereed 1 september 2012Vaststellen onderwijsproducten periode 2 1 oktober 2012

Inmiddels is het tweede leerjaar gestart met de nieuw ontworpen curricula. In de projectgroepen die werken aan de ontwikkeling van de nog op te leveren onderwijsproducten participeren momenteel zo'n 30 van de 125 binnen het domein werkzame leerkrachten. De deadlines die voor de vaststelling van deze producten zijn opgesteld luiden:09/12/13 Periode 8 cohort 12 Periode 4 cohort 1327/01/14 Periode 9 cohort 12 Periode 5 cohort 13 Periode 1 cohort 14 (nieuw KD*)10/03/14 Periode 10 cohort 12 Periode 6 cohort 13 Periode 2 cohort 14 (nieuw KD)21/04/14 Periode 11 cohort 12 Periode 7 cohort 13 Periode 3 cohort 14 (nieuw KD)09/06/14 Periode 12 cohort 12 Periode 8 cohort 13 Periode 4 cohort 14 (nieuw KD)22/09/14 Periode 13 cohort 12 Periode 9 cohort 13 Periode 5 cohort 14 (nieuw KD)03/11/14 Periode 14 cohort 12 Periode 10 cohort 13 Periode 6 cohort 14 (nieuw KD)15/12/14 Periode 15 cohort 12 Periode 11 cohort 13 Periode 7 cohort 14 (nieuw KD)02/02/15 Periode 16 cohort 12 Periode 12 cohort 13 Periode 8 cohort 14 (nieuw KD)* KD = KwalificatiedossierDe post it methode toepassend zou ik zeggen dat de essentie van 2.3.4 de volgende is:

Is dat ook de essentie van wat je hebt willen vertellen of had het een ander doel? (voor uitleg zie mijn blog http://hannekemli.wordpress.com/2013/09/25/hoe-post-its-de-validiteit-de-betrouwbaarheid-van-je-interview-versterken/)

2.3 Het krachtenveld waarbinnen de vernieuwing plaatsvindt

2.4 De rol van de stake holders in het verniwuwingsproces

3. Kritische analyse van de onderwijsvernieuwing

3.1 Fullan

3.2 Verbiest

3.3 Hattie

3.4 Conclusies

Uitleg toepassing 4 C-ID

Planning inzichtelijk maken

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

4. Adviezen

5. Reflectie

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

LiteratuurAkker,J.J.H. van der & Thijs, A. (2009). Leerplan in ontwikkeling. Enschede: Stichting

Leerplanontwikkeling (SLO).Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change. New York: Teachers College Press /

Abingdon Routledge.Hattie, J. (2009). Visible learning: A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement.

London: Routledge.Hoogveld, B. & Janssen-Noordman, A. & Merriënboer, J. van. (2011) Innovatief onderwijs in de

Praktijk: Toepassingen van het 4C-ID-model. Groningen/Houten: Noordhoff UitgeversValcke,M. (2010). Onderwijskunde als ontwerpwetenschap: Een inleiding voor ontwikkelaars van

Instructie en voor toekomstige leerkrachten. Gent: Academia Press.Motz, R.J. (2013). Dialogische loopbaanbegeleiding: Uitdaging voor ROC ID College. Rotterdam

(z.u).ROC ID College. (2008) Jaarverslag 2007 . Gouda: (z.u).ROC ID College. (2009) Jaarverslag 2008 . Gouda: (z.u).ROC ID College. (2009) Strategisch plan 2010 - 2014. Gouda: (z.u).ROC ID College. (2010) Jaarverslag 2009 . Gouda: (z.u).ROC ID College. (2011a) Jaarverslag 2010 . Gouda: (z.u).ROC ID College (2011b) Uitleg Flex-ID. (Gouda: (z.u).ROC ID College. (2012) Jaarverslag 2011 . Gouda: (z.u).ROC ID College. (2013a) Jaarverslag 2012 . Gouda: (z.u).ROC ID College. (2013b) Kaders en spelregels - toelichting Flex-ID schooljaar 2013 - 2014 Versie

1.0 - herzien. (Gouda. (z.u).Verbiest, E. (2011). Leren innoveren: Een inleiding in de onderwijsinnovatie. Antwerpen-Apeldoorn:

Garant.Weggeman, M. (2007). Leidinggeven aan professionals? Niet doen! Over kenniswerkers,

vakmanschap en innovatie. Schiedam: Scriptum.

0862286 DOLF MOTZ [[Kies de datum]]

Bijlagen