Oefening: Energie en balans

Toelichting

Iedereen heeft meerdere rollen, zowel privé als in je werk. Let op: je speelt geen rollen, je hébt ze gewoon. Je bent bijvoorbeeld vader, vakspecialist en hockeycoach. Oppastante, leidinggevende en mantelzorger. Wat je rol ook is, er wordt op dat moment altijd iets specifieks van je gevraagd. Bovendien brengt elke rol verantwoordelijkheden én vrijheden met zich mee.

Hoe ga jij om met jouw rollen? En met wat ze je bieden en van je eisen? Waar loop je op leeg en hoe laad je je weer op? Je wilt graag meer inzicht in je energiebalans. Deze oefening laat je inzien welke rollen je hebt en hoe je hier bewust mee omgaat. Je hebt geen voorkennis nodig, dus start de oefening wanneer je wilt.

Begin met de oefening!

Elke rol in je leven bestaat uit energievreters en -gevers. Deze oefening helpt je de plussen en minnen per rol op een rij zetten. Ook leveren twee rollen soms spanning op: de ene is bijvoorbeeld belangrijk maar veeleisend, de andere minder urgent maar wel een echte bijtanker. De ene wil je omdat het moet, de ander moet je omdat je het wilt. Hoe werkt dat? Je bewust worden van hoe dat bij jou zit, daar draait deze oefening om. Niets meer, niets minder.

Stap 1: Investeer jouw rollen

Wie ben jij allemaal in je leven; wat zijn jouw dagelijkse rollen? Denk daarbij aan je privéleven: zus, oom, overblijfmoeder, voorzitter van de ouderraad, barman in de sportkantine. En aan je werk: manager, collega, OR-lid. In iedere rol ga je op een bepaalde manier met mensen om en laat je verschillende kanten van jezelf zien. Ga er eens voor zitten en tel de rollen in je huidige leven.

Actie

Zet al je rollen op een rij (werk en privé) en maak een top 5. De belangrijkste zet je bovenaan.

Stap 2: Benoem je energievreters en -gevers

Volkomen leeg thuiskomen van een dag werken, wie overkomt het niet zo nu en dan. Net als stuiterend van de energie de rest van de dag aankunnen en -willen. Energiegevers en energievreters: iedereen heeft ze en voor ieder mens verschillen ze. Waar de een van baalt, doet de ander fluitend.

Energiegevers laten je bruisen. Energievreters slopen en frustreren je. Op zich geen rocket science, maar geloof ons: het kan geen kwaad om ze allebei eens tegen het licht te houden.

Checklist

Wie geeft en kost je energie?

Wie geven je energie op je werk? Schrijf hun namen op.

Krijg je waardering, bijvoorbeeld van je leidinggevenden, klanten of leveranciers?

Iemand kost jou energie: weet je waarom, is er een duidelijke aanleiding (conflict)?

a. Is jullie aandeel in een gesprek gelijk of kom jij amper aan het woord?

b. Wordt er genoeg naar je geluisterd?

c. Krijg je van deze persoon onduidelijke of tegenstrijdige opdrachten?

d. Heeft deze persoon de neiging om jou in privéproblemen te betrekken?

e. Zorgt hij of zij voor druk? Zo ja, wat voor druk?

B. Wat geeft je energie en wat kost je energie?

Maak een top 5 van werkzaamheden waar je de meeste energie van krijgt Doe hetzelfde voor de klussen die vooral energie kosten. Wordt er een beroep gedaan op je talent? Past het werk bij wklat je weet, kunt en leuk vindt? Word je uitgedaagd in je werk of is het juist saai en/of (te) moeilijk? Van welk werk krijg je de meeste voldoening? Geeft dit werk jou voldoende toekomstperspectief? Ben je vrij om je werk op jouw manier te doen, of wordt dit voor jou bepaald? Heb je voldoende tijd, geld en middelen om te doen wat je moet doen?

C. Zijn er plaatsen of omstandigheden waar je juist energie van krijgt? Welke plaatsen of omstandigheden kosten je energie?

D. Op welk moment van de dag (of nacht) is je energieniveau hoog? En wat doe (of laat) je dan precies? En wanneer heb je een laag energiepijl? Beantwoord dezelfde vragen.

Actie

Ga aan de slag met de vragen hierboven over je energiegevers en –vreters. Maak van beide een top 3 en koppel ze aan de rollen van stap 1.

Stap 3 – de balans: hoe verdeel jij je energie?

Net als een batterij, heb je een bepaalde voorraad energie. Word je moe, dan wordt het tijd om bij te tanken. Loop je over, dan zul je wat energie moeten kwijtraken. Lijkt logisch, maar de werkelijkheid zit vaak net iets anders in elkaar.

We denken dat vol energie zitten positief is, en ‘leeg’ zijn erg. Maar eigenlijk is het beter om voor een goede afwisseling te zorgen: niet te veel of te weinig. Mensen kunnen hun energie namelijk ook ‘negatief’ gebruiken. Probeer te streven naar een gezonde balans in je energiehuishouding. Hoe hou je de boel in evenwicht?

Actie

Beschrijf je huidige en gewenste energiehuishouding.

Hoe is je energie op een normale dag verdeeld? Met welke energiegevers en – vreters heb je dagelijks te maken? Hoe zou je je energie het liefst over je verschillende rollen verdelen? Wat kun je doen om dichter bij je gewenste energiebalans te komen?

Tip: om je prioriteiten te bepalen kun je je activiteiten onderverdelen in 4 kwadranten. Teken een kruis en laat de horizontale as van ‘weinig tijd’ naar ‘veel tijd’ lopen. IOp de verticale as zet je een schaal van ‘niet belangrijk’ naar ‘heel belangrijk’.

Activiteiten die veel tijd vragen en niet belangrijk genoeg zijn kun je beter loslaten. Activiteiten die wel belangrijk zijn en weinig tijd vragen, brengen je dichter bij je doel.

Als je de oefening hebt afgerond kun je hem opslaan en uploaden naar je ePortfolio: Upload hier je oefening