| p.2 | Mogelijk raken twintig medewerkers hun Tot nog toe ...€¦ · 3 december 2009 — RESOURCE...

RESOURCE

Discussie

Planten voor oliep.14

Zes proefboerderijen voor veehouderij gaan dicht

Huaidong was ‘paranimf’ nine times

Scheffer wil migraine-aanval zien aankomen

Mogelijk raken twintig medewerkers hun baan kwijt. | p.5 |

‘I just have a lot of friends.’ | p.2 | Tot nog toe richtte onderzoek zich op de aanval zelf. | p.11 |

nr. 8 – 3 december 2009 – 4e jaargangVoor studenten en medewerkers van Wageningen UR

2 >> nieuws

FOTO

: GU

Y AC

KERM

AN

S

RESOURCE — 3 december 2009

GROENE MEDEWERKER WERKT DEELS THUISWageningen UR moet thuiswerken gaan stimuleren. Thuiswerken zet veel zoden aan de dijk om de instelling duurzamer te maken, vindt de werkgroep ‘Duurzame medewerker’.

Thuiswerken wordt op dit moment niet aangemoedigd. Maar dat moet volgens de werkgroep anders. Door thuis te werken, vermijd je woon-werkverkeer en dat is goed voor het milieu. Meer thuiswerken is een van de voorstellen die zes werk-groepen vorige week in Forum pre-senteerden. De groepen zijn inge-steld om handen en voeten te ge-

bieden daarvoor een alternatief. Dat zou beter beschikbaar moeten zijn, vindt de werkgroep mobiliteit.

Ook op andere terreinen zal de vergroening merkbaar worden. Bij-voorbeeld in de kantines van Wa-geningen UR. In 2013 moeten alle verpakkingen, bestek en bekers af-breekbaar zijn en al het kantine-voedsel duurzaam geproduceerd. Welke voorstellen de eindstreep halen is nog niet duidelijk. De overkoepelende projectgroep duurzaamheid wil in februari met een plan komen. RK

Zie ook p.27: Kom over de brug

ven aan de ambitie van Wagenin-gen UR de bedrijfsvoering groener te maken.

Thuiswerken is onderdeel van ‘het nieuwe werken’. Onder die noemer valt ook het voorstel om een deel van de dagelijkse reistijd in de trein als werktijd te rekenen. De werkgroep denkt dat ongeveer driekwart van de dagelijkse reistijd in trein of bus voor werk te gebrui-ken is. Als reistijd werktijd wordt, zullen volgens de werkgroep meer mensen de auto laten staan.

Nu komt naar schatting nog een kwart van de medewerkers die dichtbij het werk wonen (maxi-

maal 7,5 kilometer) met de auto. Dat aantal moet omlaag. Dat kan bijvoorbeeld door het invoeren van betaald parkeren. ‘Maar we werken liever met beloning dan met straf’, zegt Tineke Tromp, woordvoerder van de werkgroep. Tromp wil een ‘feelgood context’ creëren rond duurzaam gedrag. ‘Je moet een makkelijk beschikbaar alternatief aanbieden.’

Overigens is maar een derde van de kilometers die medewer-kers maken woon-werkverkeer. Meer dan de helft van de kilome-ters wordt gemaakt met buiten-landse reizen. Videoconferenties

NEGEN KEER PARANIMFCollega’s noemen haar een pro-fessionele paranimf. Negen vrienden heeft Huaidong Du al ondersteund bij de verdediging van hun proefschrift. 11 Decem-ber is ze zelf aan de beurt. Wat doet een paranimf eigenlijk? De antwoorden van een expert.

Wat is een paranimf?‘Vroeger kon een dissertatie uren duren. De kandidaat mocht niet rondlopen en er was een assistent nodig om eten en drinken te ha-len. Als de kandidaat de verdedi-ging niet af kon maken, door ver-moeidheid of ziekte, dan nam de paranimf het over. Tegenwoordig heb je geen inhoudelijke kennis meer nodig, de twee extra mensen op het podium geven een mooi vi-sueel effect.’

Wat heb jij allemaal gedaan als paranimf?‘Als de kandidaat weinig tijd heeft of in het buitenland verblijft, is er

‘adoptiemoeder’ uit mijn Neder-landse contactgezin.’ Nicolette Meerstadt

veel regelwerk: het proefschrift la-ten drukken en binden en inleve-ren bij de promotiecommissie. Het organiseren van het feest en diner kan er ook bij horen. Maar soms hoefde ik bijna niks te doen.’

Waarom ben je negen keer ge-vraagd?‘Het is niet omdat ik er zo goed in ben, het is eerder toevallig. Omdat ik een hoop Chinese vrienden heb die mijn hulp konden gebruiken. Ook heb ik een Afrikaanse en een Nederlandse collega geholpen. Ik werd wel eens geplaagd. ‘Doe je nog wel onderzoek?’ vroegen ze dan, als ik weer eens met een feest bezig was.’

Wat heb je ervan geleerd?‘Spreken in het openbaar vond ik vreselijk eng. Nu heb ik meer podi-umervaring. Ik heb strategieën ge-leerd om moeilijke vragen, die ik niet eens begrijp, toch op een ele-gante manier te beantwoorden.

Mijn paranimfen zijn twee Neder-landse vrouwen: een collega, huis-genoot en goede vriendin en mijn

The full story?resource.wur.nl/en

NINE TIMES A PARANIMF Huaidong Du is practically a professional paranimf, having as-sisted nine friends with their PhD ceremonys. It has helped her over-come her fear of public speaking. And taught her a few strategies for

defending her own thesis on 11 December – supported by two Dutch paranimfen.

GO GREEN: WORK FROM HOME Wageningen UR should encourage people to work from home more,

says the Sustainability working group. Other suggestions: count some travelling time by public transport as working hours; cut foreign travel with video confer-encing; use sustainable products in canteens.

Huaidong Du: ‘Soms hoefde ik bijna niks te doen.’

>>INHOUD

The full story?resource.wur.nl/en

3 december 2009 — RESOURCE

nr. 8 – 4e jaargang

BOZE BODEM-MANNEN De redactie huist tegenwoordig op de eerste verdieping van het wisselgebouw. Al na twee dagen kregen we nieuwe buren: de bodemonderzoekers van het Isric. Zij moes-ten binnen achttien uur evacueren vanwege vermeend brandgevaar. Ze zijn boos. Hun bodemcollectie is achtergebleven en ze schamen zich voor hun gasten – die kunnen ze niet meer bedienen.Laten we zeggen, het is hier nu lekker druk. Op de gang staan steeds wisselende sta-pels plastic verhuisboxen. In groepjes staan boze bodem-mannen stoom af te blazen. Verhuizers roepen ‘opzij!’ of vragen waar die kast naar toe moet.Midden in dat rumoer zit een Ghanese promovendus. De rust zelve. Hij heeft zijn jas op de stoel gehangen en staart stilletjes naar de kaart van Wageningen. Dat deed hij een uur geleden ook al. De Ghanees is drie weken op bezoek maar kan niet bij de collectie bodemmonsters. Die liggen nog in het oude gebouw. Dat is twee kilometer verderop. En gesloten. Je hoort hem denken: twee kilometer, wat is dat op de afstand Ghana-Nederland?

Gaby van Caulil

2 Paranimf EN VERDER

4 Nieuws & opinie8 Kopenhagen

11 Migraine12 In beeld

filerijden14 Biobased20 Debat22 Post / Puzzel23 Liefdewerk

bouwen24 Typical dutch

sinterklaas25 Student30 Advertenties32 Go/no go

>> 25AFGESTUDEERDRieneke Terink gaat nu vooral in het water carrière maken

>> 8NAAR DE JAARMARKTVoor de een is Kopenhagen een ken-nisbeurs. Voor de ander een kermis.

>> 20‘KENNISINSTITUUT BIER’Wetenschappers laten zich betalen door de industrie. ‘Wageningen gaat voorop.’

ANGRY NEIGHBOURS Resource had just moved to the second floor of building 116 when we got new neighbours. TheISRIC soil scientists, evacuated from an un-

safe building. They get very hot under the collar about it. All except a vis-iting Ghanian PhD re-searcher. He cannot ac-cess the soil samples left behind in the move. Yet

he is peace personified. He studies the map of Wageningen. The soil samples are two kilome-tres away. Nothing com-pared to the distance to Ghana.

ILLUSTRATIE COVER: MIESJEL VAN GERWEN

The full story? resource.wur.nl/en

4 >> nieuws


BACK ON TENURE TRACKStaff opposing the new tenure track system in Wageningen are pleased with the agreements reached with rector Martin Kropff. Current staff can choose whether to go over to tenure track or to continue with the present system.

Tenure track will be compulsory for new appointments, and after a tri-al period it will be ‘up or out’ for them. Because standards must go up if Wageningen is to stay com-petitive, says Kropff.

FARMS TO BE SOLD OFF Wageningen UR plans to sell of 6 of its 9 livestock experimental farms. Applied research on live-stock will be concentrated in Leeu-warden and Sterksel, close to VHL Leeuwarden. Between ten and twenty jobs will be lost.

criteria opgesteld voor nieuw aan te stellen staf. Er is echter maar één moment waarop de keuze tus-sen up or out kan worden gemaakt: bij de vaste aanstelling. Juist om-dat de personeelsleden daarna mogelijk dertig jaar in de organisa-tie actief zijn, willen we dat ze heel goed zijn.’

‘Ik merk dat iedereen het waar-deert dat we zo’n ambitieniveau aangeven’, aldus de rector. ‘Zo stre-ven we naar het waarderingscijfer 3,7 in het onderwijs. De helft van het personeel voldoet daar nog niet aan. Dat maakt het een ambi-tie. Die ondersteunen we door cur-sussen aan te bieden voor het per-soneel.’

EGOCENTRISCHOp 26 november sprak hij met de medewerkers van de Environmen-tal Sciences Group die een handte-keningenactie waren gestart tegen de tenure track-eisen voor zittend personeel. Bij de overhandiging van de handtekeningen stelde Fred de Boer van ESG: ‘Wereldwijd neemt tenure track af, want het leidt tot egocentrisch gedrag. Teamwerk is heel belangrijk in ons werk. We willen een loopbaanbe-leid dat motiveert.’

Daarna volgde een constructief gesprek, vinden zowel de actie-voerders als de rector. ‘We konden merken dat de rector uit de weten-schap afkomstig is’, zegt Fred de Boer. ‘Hij nam het protest serieus.’ Zijn collega Milena Holmgren zegt: ‘Op de voorlichtingsbijeenkom-sten is gesteld dat iedereen moest meedoen met tenure track, maar dat is fout gecommuniceerd.’ AS

verbeteren.

Nieuwe personeelsleden moeten aan de tenure track-criteria van Wageningen UR voldoen, zittend personeel hoeft dat niet. De rechts-positie van medewerkers verandert niet, ook niet als ze voor tenure track kiezen. Dat stelt rector mag-nificus Martin Kropff.

De rector heeft afgelopen week veel gesprekken gevoerd over het nieuwe personeelsbeleid. Hij

sprak onder meer met de directeu-ren van de kenniseenheden en de onderzoekscholen en met de actie-voerende medewerkers die hem op 26 november 320 handtekeningen aanboden tegen de invoering van tenure track.

Enkele kenniseenheden stelden afgelopen maand in voorlichtings-bijeenkomsten dat het zittend per-soneel ‘binnen drie jaar’ of ‘vroeg of laat’ aan de tenure track-criteria moet voldoen. De rector maakt duidelijk: zittende personeelsle-den kunnen overstappen op tenu-re track, maar ze hebben de keuze. Doel is wel dat ze hun prestaties verbeteren. Dat kan in gangbare

R&O-gesprekken, waarin de hoog-leraar de ambities aangeeft. Hijcoacht de medewerker ook om die ambities te halen. De criteria han-gen af van de leerstoelgroep en de ambitie, ervaring en leeftijd van de medewerker. ‘Maatwerk is ge-wenst’, zegt Kropff. ‘Essentieel is dat de persoonlijke ambities van de medewerkers passen in het team.’

AANSTELLINGDat neemt niet weg dat de kwali-teit omhoog moet, wil Wageningen UR over twintig jaar blijven meetel-len in de wereld, stelt Kropff. ‘Daarom hebben we nu strengere

FOTO

: GU

Y AC

KERM

AN

S

VISIE DUURZAME INRICHTING

De groene hogescholen en Wageningen Universiteit krijgen samen 12,5 miljoen euro van het ministerie van LNV. Het grootste deel van dit bedrag, 10 miljoen euro, gaat naar de ontwikkeling van ‘School als Kenniscentrum’, een concept waarbij op de groene hogescholen on-derwijs, onderzoek en praktijk samenko-men.Het geld kan worden gebruikt voor een duurzame en energiezuinige inrichting van gebouwen, nieuwe werken leerplek-ken, de accommodatie voor lectoren en voor faciliteiten voor toegepast en inno-vatief onderzoek. De overige 2,5 miljoen euro is bedoeld voor versterking van groen onderwijs in de Randstad. Door in te spelen op the-ma’s als gezonde voeding en groen in de stad kan het groene onderwijs nieuwe groepen leerlingen aantrekken, verwacht LNV. AB

>> UNIVERSITEITSBLAD

De universiteitsraad van de Universiteit Utrecht heeft maandag een petitie ge-opend om de papieren universiteitskrant te redden. Vanaf 31 december zal het Ublad alleen nog als digitaal platform be-

staan, zo heeft het College van Bestuur be-sloten. De universiteitsraad reageerde ‘vol verbazing en verbijstering’ op het nieuws. Een universiteit zonder onafhankelijke, pa-pieren krant is onacceptabel, zo vindt de raad. RN

Twee jaar na Van Hall Larenstein is sinds begin december ook Wageningen Universi-teit aangesloten op Studielink, het landelij-ke inschrijfsysteem voor studenten. De af-gelopen twee jaar meldden eerstejaars ba-chelorstudenten zich al aan via Studielink, maar de inschrijving werd nog geheel afgehandeld door de studentenadministra-tie.Nu kan de inschrijving grotendeels digitaal worden afgehandeld. Ook verloopt de uit-wisseling van gegevens tussen IB-Groep en de studentenadministratie automatisch. Voor het nieuwe studiejaar zullen alleen eerstejaars bachelorstudenten Studielink gebruiken. Herinschrijvers en masterstudenten moe-ten hun inschrijving net als voorheen bij de universiteit zelf melden. AB

6 >> nieuws



de moderne brandveiligheideisen. De directie vroeg de onderne-mingsraad om advies, dat is ver-plicht, maar de OR wilde meer in-formatie. Vorige week verliep de adviestermijn en werd het perso-neel onmiddellijk verhuisd.

BRANDLADDERDe aanpassingskosten bedroegen volgens de directie van ESG 150 duizend euro. Personeel en onder-nemingsraad bestrijden dat. Het grootste deel daarvan is voor een luchtfilter die moet voorkomen dat organismen uit de bodemmon-sters in het Nederlandse milieu te-rechtkomen. Voor 15 duizend euro voldoet het gebouw aan de brand-normen, zo is de OR nagegaan. Er moet een brandladder worden ver-vangen en er moeten rookmelders en vluchtwegbordjes bij.

Het bedrag van 150 duizend eu-ro baseert directeur Kees Slinger-land op een rapportage van Vast-

NO CONFIDENCE IN ESGMANAGEMENTThe employees’ council (OR) of the Environmental Sciences Group has lost confidence in the manage-ment. They say director Slinger-land withholds information and statistics, excludes the council and

tramples and takes no notice of the rules. Slingerland says he doesn’t see it as a conflict. Meanwhile a lawyer acting for the OR has called on the management to stop the emergency move of ESG depart-ment ISRIC because it went against the consultation rules.

FURY OVER ISRIC MOVEThey were told about the move on Wednesday and on Thursday the removal vans turned up. Deporta-tion, say ISRIC soil researchers. They are furious. When they were told the ISRIC building was unsafe, the ESG management decided on a

goed en Bouwzaken. ‘Van het be-drag van 15 duizend euro ken ik de details niet. Als we voor dat bedrag de kantoren weer veilig kunnen maken, zou dat een mogelijke op-lossing kunnen zijn.’

De frustratie zit hem vooral in de korte verhuistermijn. Isric-me-dewerker Van Engelen: ‘Vastgoed en Bouwzaken dacht aan een ver-huistermijn van januari, februari of maart, en niet aan 18 uur.’ Ook heeft de Wageningse brandweer niet aangedrongen op spoed. Com-mandant Jan-Willem Zijp: ‘Van evacuatie is zeker geen sprake ge-weest.’

Waarom dan die haast? Slinger-land: ‘Het gebouw is onveilig ver-klaard. Als manager kom je dan in een onhebbelijke aansprakelijk-heid terecht. Het risico is uiterma-te klein, dat besef ik. Iedereen met boerenverstand weet dat er nog ja-ren niets zal gebeuren. Maar als er wat gebeurt, is het management

aansprakelijk. Ik snap dat mensen balen, maar we hebben naar eer en geweten gehandeld.’

De medewerkers hebben aange-geven een ander bestuur te willen. Isric zou een internationaal bestuur nodig hebben, dat minder afhan-kelijk is van ESG. Zo is nu statutair bepaald dat de drie Isric-bestuur-ders in dienst zijn van ESG. GvC

FOTO

: BA

RTD

E G

OU

W

bestuur.

‘Op woensdagmiddag werd ons verteld dat we moesten verhuizen, op donderdag stonden de verhuis-wagens voor de deur. Dit voelt als deportatie. We voelen ons geschof-feerd!’ Bodemdeskundige Vincent van Engelen van Isric is woedend. Vorige week moest het instituut voor bodeminformatie plots evacu-eren van het gebouw Duivendaal in het Wageningse centrum naar het wisselgebouw op de campus. Tij-delijk, binnen drie tot zes maan-den, gaat Isric weer terug, óf naar een van de gebouwen van ESG. De bodemcollecties zijn niet verhuisd en momenteel niet beschikbaar.

Isric heeft een internationale workshop over een wereldwijde di-gitale bodemkaart moeten afzeg-gen, omdat de medewerkers plots moesten inpakken. Twee Australi-ers waren al in Wageningen; twee anderen zaten al in het vliegtuig. Medewerker Niels Batje: ‘Los van de financiële schade levert dit ons reputatieschade op. Het gaat om mensen van de FAO en partners uit Amerika, Afrika en Australië. Zo to-nen we niet dat we een betrouwba-re partner zijn.’

In juni gaf de afdeling Vastgoed en Bouwzaken aan dat het Isric-pand niet voldeed aan de veilig-heidsnormen. Na verder onder-zoek stuurde de ESG-directie begin november aan op noodverhuizing omdat het gebouw niet voldoet aan

DUIZEND BODEMSIsric heeft een waardevolle refe-rentiecollectie van duizend geïmpregneerde bodemprofie-len, met bijvoorbeeld rode aarde uit Australië en woestijnzand uit Mali. Er werken 24 mensen. In 2001 is het instituut onderge-bracht bij Wageningen UR, Sinds 2002 wordt gesproken over ver-huizing naar de campus, om de samenwerking met ESG te ver-sterken.

AS

nieuws

RESOURCE — 27 augustus 2009

8 >> achtergrond


ci, bestuurders en wetenschappers uit binnen- en buiten-land zijn uitgenodigd om het huis te bezoeken. Wanneer is dat geslaagd? Vellinga: ‘Als we nieuwe ideeën oppikken en een netwerk van internationale klimaatonderzoekers smeden. Wij leren van anderen en anderen leren van ons. En als we plezier maken met zijn allen. Dat mag best als Kopenhagen lukt.’ Vellinga’s wensenlijstje over de on-derhandelingen is duidelijk. ‘Voor mij is het geslaagd als er politieke afspraken gemaakt worden over een aan-zienlijke reductie van de CO2-uitstoot: twintig tot dertig procent in 2020 en in de orde van grootte van tachtig procent in 2050. Met financiële middelen voor de derde-

Naar de

JAARMARKTDe een noemt de klimaattop in Kopenhagen een circus, de ander een kennisbeurs. Hoogleraar Pier Vellinga heeft het bijna liefkozend over een jaarmarkt. En daar moet je dus bij zijn als ‘marskramer in ideeën en praktijk’. De Wageningse afvaardiging telt enkele tientallen deelnemers. Naast wetenschappers reizen ook studenten mee. Op deze pagina’s een klein palet van deze kleurrijke delegatie marktgangers. tekst: Roelof Kleis / illustratie: Henk van Ruitenbeek

Middelpunt van de officiële Neder-landse inbreng in Kopenhagen is het Holland Climate House. Bedacht door de Wageningse hooglera-

ren Pier Vellinga en zijn collega Pavel Kabat, trekkers van de onderzoeksprogramma’s Kennis voor Klimaat en Ruimte voor Klimaat. In het Holland Climate House laat Nederland zien wat het aan klimaatonderzoek in huis heeft. Tien dagen lang is het klimaathuis het middelpunt van lezingen, debat en demonstraties van de Nederlandse klimaatwaren. ‘Kopenhagen is een mooie marktplaats van ideeën en praktijk,’ zegt Vellinga. ‘Zoals een boer naar de markt gaat om koeien te verhandelen, zo gaan het bij ons om tonnen CO2. Je gaat naar de jaarmarkt om de laat-ste nieuwtjes uit te wisselen, relaties te onderhouden en collega’s uit het buitenland te ontmoeten.’

Pier Vellinga(mede)gastheer van het Holland Climate HouseHet klimaathuis is het podium waar Vellinga als opper-marskramer de Wageningse waren uitvent. Tal van politi-

achtergrond

10 >> achtergrond


dacht voor dit probleem van de kleine delegaties en het recht van jongeren om mee te beslissen over hun eigen toekomst.’

Kees Slingerlanddirecteur Alterra en voorzitter van Delta Alliance (in oprich-ting)Zieltjes winnen. Dat is wat Kees Slingerland gaat doen in Kopenhagen. Medestanders vinden voor de volgend jaar op te richten Delta Alliance. ‘De bedoeling is een internati-onaal netwerk te vormen rondom kennis van de delta’s in de wereld.’ Want zo’n netwerk is volgens Slingerland hard nodig. ‘Delta’s zijn heel gevoelig voor klimaatverandering. Als de zeespiegel stijgt, krijgen delta’s daar het eerst mee te maken. Tegelijkertijd woont daar meer dan de helft van de wereldbevolking, staat er heel veel vastgoed, wordt er veel voedsel geproduceerd en is de biodiversiteit er enorm rijk.’ De Delta Alliance is een Nederlands initiatief. ‘Maar het is geen Nederlands exportproduct. Het is absoluut niet zo dat wij wel eens even gaan vertellen hoe het moet’, be-nadrukt Slingerland. Delta Alliance wil vooral de beschik-bare kennis delen en zo snel mogelijk toepassen. De sa-menwerking moet bovendien leiden tot een betere afstem-ming van het onderzoek. ‘Echt coördineren kan niet. We zijn niet de baas, maar we hopen wel dat de onderzoeks-programma’s effectiever worden en beter op elkaar zijn af-gestemd.’ Op dit moment doen Indonesië, Vietnam en Ca-lifornië al mee. ‘En er wordt nauw samengewerkt met het Estuaria Alliance van het Wereld Natuurfonds.’

dan 300 duizend hectare grove den in Nederland. Je kunt je afvragen of dat ecologisch niet beter benut kan worden. Dat is een Nederlands verhaal, maar Europees geldt het-zelfde. We moeten stapsgewijs anticiperen op de verande-ringen die eraan komen. We hebben nu de tijd nog. Als je gaat wachten tot de klap komt, dan ben je te laat.

Suzanne Maasmasterstudente Environmental SciencesErgens in het enorme bijprogramma van de klimaattop is een kleine documentaire te zien: La gente y el medio ambi-ente. De mens en het milieu, een project van studente Su-zanne Maas en haar vriend, de journalist André Weststra-te. De film gaat over de gevolgen van de ontbossing in Nica-ragua. Daar werkte ze dit jaar vier maanden als de rechter-hand van de directeur van Fundacion del Rio, een lokale ontwikkelings- en milieuorganisatie. Dat vrijwillige werk zet ze voort in Kopenhagen. Maar misschien nog wel be-langrijker is het Project Survival. ‘Via dat project gaan ne-gen Afrikaanse jongeren naar Kopenhagen om de delega-ties van hun landen te helpen tijdens de onderhandelin-gen.’ Arme landen hebben kleine delegaties. Dat zag ze met eigen ogen toen ze vorig jaar als FairClimate-ambassa-deur bij de klimaatonderhandelingen in Poznan was. ‘Dáár begint de ongelijkheid dus al. Die delegaties kunnen niet bij alle vergaderingen zijn. En dus hebben ze niet overal een stem in.’ In Kopenhagen gaan Maas en haar col-lega’s (waaronder nog vijf Wageningse studenten) de Afri-kanen bijstaan. ‘Daarnaast vragen we bij de media aan-

Pier Vellinga en een deel van de crew van het Hol-land Climate House over-nachten in Kopenhagen op een boot. In de Amaliaha-ven ligt twee weken lang de Twister voor anker. Een ideetje van Vellinga om de drukte in de hotels te omzeilen. De vissersboot (tweemastschoener) werd elf jaar geleden verbouwd tot luxueus zeilschip. Op de 29 meter lange boot zijn twintig slaapplekken. Een bar met biertap is aanwe-zig.

TWISTER


wetenschap > PERSOONLIJKHEIDDe ene gans is de andere niet Ganzen hebben een persoonlijkheid. En die is van invloed op hoe ze foe-rageren. Dat blijkt uit onderzoek van Ralf Kurvers van de Resource Ecolo-gy Group. ‘Doorgaans wordt aange-nomen dat ieder dier vrij is om te kiezen wat-ie wil. In modellen die simuleren hoe beesten zich over een landschap verspreiden wordt er al-tijd van uitgegaan dat elk dier gelijk is. Maar daar vind ik geen bewijs voor’, zegt aio Kurvers. Hij baseert zich op proeven met brandganzen, die hij doet bij het NIOO in Heteren. Kurvers richt zich daarbij op de vari-atie tussen individuen en op de ma-nier waarop de ganzen informatie verzamelen: gaan ze zelf op zoek of kijken ze af? RK

>> GEZONDHEIDSLOGO’S Consumenten in verwarringHet is niet bewezen dat gezond-heidslogo’s leiden tot gezonder aan-koopkeuzes, betoogt Hans Dagevos van het LEI. Dagevos is redacteur van de begin deze maand gepubli-ceerde bundel Gezondheidslogo’s op eten. Die moeten de consument aan-zetten gezonde producten te kiezen. ‘Het logo geeft slechts een indicatie over de relatieve gezondheid van een product binnen zijn categorie’, aldus Dagevos. ‘Voor consumenten kan dit erg verwarrend zijn.’ HW

>> KOOLSTOFCYCLUSInvloed boskap daalt Ontbossing heeft een grote invloed gehad op de toename van CO2-emis-sies in de afgelopen drie eeuwen, maar de relatieve invloed ervan neemt af. Momenteel is het opstoken van fossiele brandstoffen een veel belangrijker factor. Dat stelt Rik Leemans, hoogleraar Milieusysteem-analyse. Hij publiceert erover in het laatste nummer van Climatic Change.Als eersten slaagden de auteurs er in om een sluitende koolstofcyclus te reproduceren met kleine onzeker-heidsmarges in de periode tussen 1700 en 2000. AS

Van deze artikelen verscheen een uitgebreidere versie op resource.wur.nl

TACKLE MIGRAINEMarten Scheffer and two other Spinoza prizewinners are going to put some of their prize money into unconventional joint research on migraine. They will investigate the tipping point at which brain cells become hyperactive and a

migraine is triggered. They will try to find out what the triggers are by monitoring patients and testing blood samples.

HEALTH LOGOS CONFUSING >> Health logos on food are not lead-ing to healthier choices.

CLIMATE CHANGE >> Prof Leemans writes in Climatic Change that fossil fuels are the big factor in CO2 emissions these days, and not deforestation. With PBL col-leagues, he calculated the influ-ence of land use on global carbon cycle over the past 300 years.

SPINOZA-WINNAARS GAAN MIGRAINE TE LIJF

onderzoek doen naar kantelpunt bij migraine.

uit Twente en Leiden.

De drie prijswinnaars van de NWO-Spinozapremie 2009 steken een deel van hun prijzengeld in mi-graineonderzoek. Marten Scheffer, hoogleraar Aquatische ecologie en waterkwaliteitsbeheer, gaat samen met biomedicus Albert van den Berg van de Universiteit Twente en migraine-expert Michel Ferrari van het Leids Universitair Medisch Centrum de ziekte op onconventi-onele wijze benaderen. Scheffer ziet grote voordelen in het samen-werken met collega’s uit verschil-lende disciplines. ‘Zo kun je met een frisse blik tegen een probleem aankijken.’

HYPERACTIVITEITVolgens Scheffer kun je een mi-graineaanval zien als een kantel-punt in de hersenen; de hersenacti-viteit slaat op hol. ‘Normaal vuren hersencellen gecontroleerd, als ge-volg van bijvoorbeeld een zintuig-lijke prikkel’, legt hij uit. ‘Maar voorafgaand aan een migraineaan-val raakt het vuren in een klein ge-biedje ongecontroleerd doordat de ene cel de andere activeert. Dan heb je de poppen aan het dansen.’ De hyperactieve hersencellen ver-oorzaken onder meer een concen-tratietoename van de neurotrans-mitter glutamaat, die de cellen nog gevoeliger voor prikkels maakt. De hyperactiviteit van de hersencellen plant zich vervolgens als een golf voort door de hersenen.

Tot nu toe richt het meeste mi-graine-onderzoek zich op de aan-val zelf. Er is echter nog veel ondui-delijkheid hoe en waarom de in-tense hoofdpijnaanvallen optre-den. Scheffer en zijn collega’s wil-len daar een vinger achter krijgen. Het moment dat de hersenactivi-teit uit de bocht vliegt, het kantel-punt, is daarbij van groot belang. De concentraties glutamaat en an-dere stoffen die de aangeven hoe-ver je van het kantelpunt verwij-derd bent, kun je meten. ‘We wil-len mensen met migraine gaan

volgen in de tijd en onderzoeken in hoeverre bloedspiegels van zul-ke stoffen, veranderen bij een op-komende migraineaanval’, licht Scheffer toe. ‘Omdat een migraine-aanval vaak getriggerd wordt door licht of geluid willen we ook kijken hoe de hersenactiviteit bij mi-grainepatiënten verandert als reac-tie op zo’n prikkel. Als je goed be-grijpt waarom een migraineaanval begint, kan dat je op het spoor zet-ten van medicatie om dit te voor-komen.’ Hans Wolkers

Uitreiking van de NWO-Spinozapremies op 25 november aan Michel Ferrari FO

TO: N

WO


12 >> beeld


beeld

RESOURCE — 27 augustus 2009

14 >> achtergrond


GaanPLANTENde wereld redden?

Pas op met biobrandstoffen; ze gaan ten koste van de wereldvoedselvoorziening. Stimuleer de productie van biobrandstoffen door restafval en gewassen op marginale gronden beter te benutten. Wageningse onderzoekers komen met tegenstrijdige adviezen over de biobased economy. Tijd voor een rondetafelgesprek in kasteel Hoekelum in Bennekom. tekst: Albert Sikkema / foto: Bart de Gouw

achtergrond

16 >> achtergrond


Bindraban: ‘Toch is er wel wat aan te merken op die flexibiliteit. Als je in Brazilië een fabriek neerzet voor de verwerking van suikerriet, dan moeten de grondstoffen binnen een straal van vijftig kilometer worden verbouwd. Het bedrijf dat de grond huurt van de boeren, richt zich volledig op dit gewas. Maar na zeven jaar – zo lang duurt de suikerrietcyclus – is de trekker van de boer weggeroest en krijgen ze een contractprijs van het bedrijf aangeboden waar ze niet van kunnen rondkomen. Maar ze kunnen niet terug, want hun vorige productiesysteem en -netwerk zijn in elkaar gezakt. Het is een risico voor kleine boeren om in de biodiesel te stappen.’

Giller: ‘Ik vind ook dat je de kwetsbaarheid van kleine boeren via het beleid moet beschermen. Maar er zijn ook positieve voorbeelden. In Indonesië hebben we een studie gedaan naar kleine boeren in de oliepalmproductie. Die smallholders produceerden ongeveer 30 ton oliepalmtros-sen per hectare, tegen 22 ton op de grote plantages. Hun rendement was twee keer zo hoog. Ze werden daar be-hoorlijk rijk van. Dit zijn kleine boeren die heel goed geor-ganiseerd zijn. Er zijn niet veel van die successen, maar ze zijn er wel.’

Sanders: ‘Een eeuw geleden verenigden veel kleine aardappelboeren in Groningen en Drenthe zich. Dat is uit-gegroeid tot de coöperatie Avebe. Een kleine boer staat al-

tijd zwakker dan een georganiseerde boer, of hij nu voed-sel, katoen of energie verbouwt.’

Wolter Elbersen: ‘Er is nog een ander verschil tussen food en fuel. Biobrandstoffen moeten in Europa een posi-tief effect hebben op CO2, voedsel niet. Als ik een biefstuk eet, hoef ik geen rekening te houden met de CO2-balansvan vlees. Maar als ik palmolie bestel in Brazilië om te ge-bruiken als biobrandstof, dan moet ik de effecten op het klimaat weten. Dat is het verschil met voedsel. De onder-liggende waarden zijn anders.’

je nog meer expansie van het landbouwareaal. Dat gaat ten koste van het klimaat en de biodiversiteit.’

Eén van de twistappels in het debat over biobrandstof-fen is: mogen food en fuel concurreren? Bindraban: ‘De vraag is: leidt die concurrentie tussen food en fuel ertoe dat de voedselproductie stijgt? Ik denk het niet. Als de voedselprijzen omhoog gaan, zoals een aantal jaar gele-den, wie profiteren daar dan van? Echt niet de arme boe-ren in Kenia. Het zijn hun collega’s uit Brazilië die er bo-venop duiken; alleen degenen die kunnen investeren om de productie snel omhoog te krijgen, spinnen er garen bij.’

Ken Giller: ‘Ik ben het ermee eens dat kleine boeren zich niet snel aanpassen aan nieuwe omstandigheden, maar op de langere termijn kunnen hoge voedselprijzen wel degelijk een positief effect hebben op kleine boeren. Ik denk dat het goed kan zijn dezelfde gewassen te gebrui-ken voor biobrandstof als voor voedsel. Dat geeft flexibili-teit voor de kleine boeren. Een boer kan zijn oogst verko-pen aan de markt die hij wil. Die flexibiliteit is prachtig.’

‘Je moet alleen voedseloverschotten inzetten als biobrandstof’

Wolter Elbersen is onderzoeker bij AFSG. ‘Ik zie biobased economy niet als een doel, maar als een middel.’ Tot zijn opdrachtgevers behoren de EU, Shell, het MKB en verschillende ministeries. ‘Ik zie problemen en ik zie oplossingen. Mijn verantwoordelijkheid is om ervoor te zorgen dat mensen bete-re beslissingen kunnen nemen.’

achtergrond

18 >> achtergrond


Ken Giller is hoogleraar Plantaardige productiesystemen. ‘Ik werk veel met kleine boeren in de tropen. Rondom dit vraagstuk van biofuels hebben we financiering van NWO en Shell Global Solutions, dus ook de industrie. Ik vind de discussie over dit soort complexe vraagstukken vaak te eenvoudig. Er is geen ant-woord. Er zijn duizenden antwoor-den, afhankelijk van de omstandig-heden.’

‘Op termijn zie ik opties om voedsel- en energiedoelen te combineren.Sleutelwoord: efficiëntie’

buitengewoon inefficiënt wordt gebruikt. Daar is energie uit te halen met mooie technologie. Maar daarvoor is wel een dure fabriek nodig, dus je moet een contract van tien jaar kunnen afsluiten. Dat afval rot nog steeds weg, met al-le methaanuitstoot van dien. Dat is verkeerd beleid.’

Giller: ‘Om de palmolieproductie op een behoorlijk ni-veau te houden, moet wel de organische stof in de bodem op peil blijven. Het is niet mogelijk zomaar al het afval weg te halen zonder negatieve effecten voor de productie. Je moet dat afval gewoon in een tank doen om methaan te maken. Het restant gebruik je als meststof. Dat kan mak-kelijk.’

Bindraban: ‘Je kunt best wat gas uit palmolieresten ha-len, in Nederland halen we gas uit mest. Prima, maar daar bereiken wij geen tien procent vervanging van fossiele brandstoffen mee.’

Giller: ‘Helemaal mee eens. Maar wat is de basis om straks tien procent biobrandstof aan de pomp bij te men-gen? Die is er niet. Het is een wens. We maken nu een rap-port voor Shell, dat biobrandstof moet bijmengen. Een keus is er niet, dus is Shell gedwongen palmolie en derge-lijke te kopen.’

De huidige situatie is verre van ideaal, vindt ook San-ders, maar op de langere termijn ziet hij opties om voed-sel- en energiedoelstellingen te combineren. Kernwoord daarbij: efficiëntie. ‘Wij krijgen allemaal 2500 kilocalorie-en verteerbare energie op ons bord. Daar hebben we met

ons huidige voedselsysteem 40 à 50 duizend kilocalorieën aan energie voor nodig. Dat geeft aan hoe inefficiënt we met onze biomassa omgaan. Als we het energieverbruik in de voedselketen kunnen halveren naar 25 duizend kiloca-lorieën, dan besparen we daar in Nederland evenveel energie mee als al onze auto’s gebruiken.

‘Een voorbeeld: de hoeveelheid energie die we aan een koe aanbieden, in termen van biomassa, is vijf keer zo

teel een gedraai om biobrandstoffen goed te praten. Ik wil terug naar de kern: biobrandstoffen zijn inefficiënt omdat planten maar weinig zonlicht vastleggen. Voor een klein beetje energie heb je veel oppervlak nodig. Dus land, wa-ter en nutriënten. Mondiaal gezien leidt dat altijd tot meer landbouwgrond.’

Elbersen: ‘Jij zegt dat bio-energie tegenvalt door het ecologisch systeem. Ik denk dat het tegenvalt door ver-keerd beleid. We hebben in Nederland 400 duizend ton palmolie in een elektriciteitscentrale verbrand door een verkeerd ondersteuningsbeleid. Er was een kortetermijn-subsidie, maar of die subsidie er het jaar daarop nóg zou zijn, wist niemand. Dan is het het goedkoopst palmolie in de centrale te verbranden. Je bestelt een bootje met palm-olie, volgende week is dat er. Is de subsidie weg, dan zeg je het bootje af.

‘Op hetzelfde moment deden we onderzoek naar de bijproducten van palmolie. Voor elke ton palmolie is on-geveer een ton bijproduct beschikbaar op de plantage, die


achtergrond

BIERTJE? Martijn Katan: ‘Door de betrokkenheid van wetenschappers bij het Kennisinstituut Bier wordt de be-invloeding van de wetenschap door commerciële belangen vergroot. Wageningen loopt straks voorop met reputatieschade’‘Ik vind Koks betrokkenheid bij het Kennisinstituut Bier jammer. Ik twijfel niet aan zijn integriteit, maar Heineken betaalt dit niet vanuit filantropie, die wil ge-woon meer bier verkopen. Wageningen werkte ook mee aan onderzoek van TNO naar de gezondheidseffecten van alcohol, gesubsidieerd door de alcoholindustrie. Het resultaat is een twintigtal publicaties waarvan er niet één gaat over de negatie-ve effecten van alcohol. Je moet je als wetenschapper niet voor het karretje van de industrie laten spannen. Gebrek aan kennis over bier is geen urgent gezondheids-probleem. Het is alleen interessant vanuit commercieel en marketingoogpunt.’

BORSTKANKER‘Alcohol veroorzaakt veel ziekten. Eén glas per dag vergroot al de kans op borstkan-ker. Ik sta dan ook niet achter de stelling dat matig drinken gezond is. Als je de kans op een hartinfarct wilt verkleinen, zijn daar andere methoden voor. Ga liever sporten. Waarom zou je een zo schadelijke stof als alcohol aanbevelen als er veili-ge alternatieven zijn? Vrouwen weten vaak niet dat alcohol de kans op borstkanker vergroot. Het Kennisinstituut schept een klimaat waarin drinken acceptabel wordt, zo van ‘de professor zegt dat het goed is, dus we nemen er nog één’. Alcohol-gebruik wordt zo van zijn stekels ontdaan. Ik ben geen tegenstander van drinken, ik drink zelf elke dag, maar als wetenschapper moet je niet gaan vertellen dat het gezond is.’

BETALENDoor de betrokkenheid van wetenschappers bij het Kennisinstituut Bier wordt de beïnvloeding van de wetenschap door commerciële belangen vergroot. Hiermee groeit de scepsis ten opzichte van universiteiten. Ze laten zich immers betalen door de industrie. Zo ondergraaf je het gezag van de wetenschap. Aan de andere kant heeft de samenleving het er zelf naar gemaakt. Wetenschappers zijn de markt opgejaagd om zichzelf te verkopen. Ik ben heel bang dat Wageningen voorop gaat lopen met reputatieschade.’

Het Kennisinstituut Bier richt zich op wetenschappelijk onderzoek naar verantwoorde bierconsumptie in relatie tot gezondheid. Dit najaar heeft het instituut zijn eerste communicatiemateriaal uitgebracht: de bierwijzer. Het fraaie foldertje geeft in één oogopslag informatie over het aantal calorieën van bier, andere alcoholische dranken en de hapjes die erbij horen. Frans Kok, hoogleraar bij Humane Voeding, is voorzitter van het instituut. Niet iedereen is blij met deze rol van de voedingshoogleraar. ‘Belangen-verstrengeling’, vindt Martijn Katan, hoogleraar voedingsleer bij de Vrije Universiteit. tekst: Hans Wolkers / foto’s: Johannes Abeling, Guy Ackermans


20 >> debat

Frans Kok: ‘Ik zeg wat ik vind, of dit de industrie nu goed uitkomt of niet. Het is mijn taak om gefundeerd te adviseren over feiten en fabels omtrent voeding, inclusief alcohol.’‘Ik denk dat door de industrie gesponsord onderzoek niet per se fout is, ook al zijn er slechte ervaringen met de far-maceutische industrie. Je moet wel voorwaarden stellen en selectief zijn, we gaan bijvoorbeeld niet met de tabaks-industrie in zee. De overheid stimuleert de samenwerking tussen de industrie en de universiteiten; investeringen uit publieke middelen moeten wat opleveren. Je moet je wel aan de spelregels houden. Ik volg de Nederlandse Ge-dragscode voor Wetenschapsbeoefening. De vijf pijlers daarvan zijn zorgvuldigheid, betrouwbaarheid, contro-leerbaarheid, onpartijdigheid en onafhankelijkheid. ‘Vanuit de industrie krijg ik bepaalde vragen. Ik zeg wat ik vind, of dit hen nu goed uitkomt of niet. Het is mijn taak om volgens de meest recente wetenschappelijke inzich-ten te adviseren over feiten en fabels omtrent voeding. Daarbij kijken we uiteraard ook naar negatieve aspecten. Ik zie mijn rol bij het Kennisinstituut Bier niet om bier te promoten, maar om bier de plaats te geven die het ver-dient. Het doel is gedegen, wetenschappelijke kennis over verantwoorde bierconsumptie toegankelijk en toepas-baar maken. Hier kunnen diëtisten en artsen hun voor-deel mee doen. Het bestuur bestaat voor het merendeel uit wetenschappers. Wij zullen de wetenschappelijke be-richtgeving van het instituut alleen goedkeuren als die ge-nuanceerd is. Ook eventuele negatieve onderzoeksresul-taten zullen worden gecommuniceerd.’

MATIG DRINKEN‘De Gezondheidsraad heeft in de Richtlijnen Goede Voe-ding 2006 aanbevelingen gedaan over voeding in relatie tot gezondheid op basis van de stand van de wetenschap. In de aanbeveling over alcoholgebruik staat: ‘Indien je al-cohol gebruikt, beperk het dan tot maximaal twee glazen per dag voor mannen en een glas per dag voor vrouwen.’ Het Kennisinstituut werkt binnen deze richtlijnen en wil mensen dus niet aanzetten tot meer drinken. Ik denk dat er solide bewijs is dat matig drinken gezond is. De litera-tuur op dit moment is daar duidelijk in. Als Katan andere literatuur heeft die aantoont dat matig alcohol gebruik ongezond is, dan hoor ik dat graag. Ik zal dan de eerste zijn om dit aan te kaarten. Dat vind ik mijn maatschappe-lijke verantwoordelijkheid.‘Tweederde van het voedingsonderzoek in Wageningen krijgt geld uit de derde geldstroom, zoals de EU, overheid, collectebusfondsen en industrie. Er zijn in ons veertigja-rig bestaan nooit voorbeelden gevonden dat de opdracht-gever ook maar enige invloed had op de conclusies en in-terpretaties van de data. Wel zijn er voorbeelden van resul-

taten die de industrie niet goed uitkwamen, die vervol-gens wel degelijk gepubliceerd zijn. Dat de industrie zich vervolgens terugtrekt uit zo’n project is dan een logisch gevolg.Er zijn ook knelpunten bij de samenwerking met de in-dustrie, bijvoorbeeld de invloed van de opdrachtgever op de vraagstelling: ‘wat gaan we onderzoeken?’ In de prak-tijk betekent dit dat bepaalde vragen niet meer aan de or-de zijn. Dat is heel kwalijk, want belangrijke researchvra-gen waar de industrie geen baat bij heeft, blijven hierdoor liggen. Met Katan ben ik van mening dat hiervoor veel meer middelen van de overheid beschikbaar moeten ko-men, bijvoorbeeld via NWO.’

BEER CAUSES CONFU-SION OF INTERESTS

Wageningen Professor of Human Nutrition Frans Kok is chair of the beer knowledge institute set up by the beer industry. Professor Martijn Katan of the Free University calls this confusion of in-terests and says it will dent Wageningen’s repu-tation.Katan doesn’t question Kok’s integrity but says scientists mustn’t work for the industry. The neg-ative effects of alcohol will be downplayed and people will think, ‘the professor says alcohol is OK, let’s drink to that!’ Frans Kok defends him-self. His aim is to sepa-rate fact from fiction re-garding food in general and beer in particular. You can work for the food industry if you are selec-tive (tobacco is out) and stick to the scientific code of conduct. He says Wageningen scientists have often published re-sults the industry didn’t like. But Kok agrees with Katan that government should do more to limit the industry’s influence on what gets researched in the first place.



M.I.


MIND YOUR LANGUAGEBoth this week’s letters complain about offensive language in Re-source. In Resource 6, Jack Poste-ma was quoted using the Dutch word for cancer as a verb for ‘grumble’. PhD student Susan Wijga finds this word choice in-appropriate.

NAME IN VAINAnd faithful Resource reader J. Boers is offended by the report on oral sex among bats in Re-source 5. Not by the content but by the crude use of ‘in God’s name’.

Full letters? resource.wur.nl/en

Hokjesdenken

We zochten het woord Waterma-nagement, het vak waarvoor nu al-leen een universitaire opleiding bestaat, terwijl er ook behoefte is aan een beroepsgerichte oplei-ding. Onder de succesvolle hokje-denkers kwamen we veel ‘oude be-kenden’ tegen: Cees Niemeijer,Mariëtte Broers, Rob van der Vos-sen, Ellen Slegers, de leerstoel-groep Nematologie, het microbio-logielab en de studenten van Asserpark 6A en barak 39 op Droe-vendaal (die zich overigens het Spijkerkwartier noemen). We ver-welkomen drie nieuwe hokjesden-kers: Margareth Hop, Marian Bos-Boers, en de studenten van Walstraat 14 in Wageningen. Cha-peau!

Horizontaal1. Harige loopvogel met pitjes 4Dier waar AH reclame mee maakt

Verticaal1. Verschilt met 15 horizontaal van mening over ethanol 2 Wanhopige vraag (3+3) 3 Orkaan voor Ger-hardt 4 __, jij daar! 5 Maakt vaak zinloos kabaal op straat 6 Heeft 10 verticaal veel verstand van 7 Staat voor professoren die uitgewerkt zijn 8 __ Leemans 9 Wereldverbeteraar met designer zonnebrill 10 Publi-ceerde onlangs in Science (4 + 6) 12 Diepbedroefd (2+6) 14 Daar heeft men veel verstand van in Wa-geningen 16 Soort struik 18 Job(: alles bij elkaar houden) 22 Egyp-tisch scheepstuig 23 Kwaliteit van veel juwelen 25 Scheidingsaankon-diging (2+2) 28 Heeft een befaam-de jongerendag 30 Vast op het schaakbord 31 __ Morales, Bolivi-aanse president 32 Zet een paard in beweging 33 Waren wij Neder-landers vroeger zeer succesvol op 35 Ltr. water Stuur je oplossing uiterlijk woens-dag naar [email protected].

post

OOK EEN MENING? Mail je reactie naar [email protected].

KANKEREN IS ONGEPASTDeze reactie schrijf ik naar aan-leiding van ‘Hun kennen minder re-kenen als ons’ in Resource van 19 november. In dit artikel wordt mel-ding gemaakt van de betreurens-waardige taalkundige ontwikkeling bij twintig tot dertig procent van de studenten. Onder anderen de heer Postema wil verbetering bren-gen in de taalkundige ontwikkeling van studenten door middel van het opzetten van een bijspijkercursus. Vooral de dt-fouten in de werk-woordsvormen zijn tenenkrom-mend, vindt hij. Nu is er naar mijn mening een niet zozeer taalkundig aspect dat nog tenenkrommender is dan spelfouten. Dat is een onge-paste woordkeuze wanneer men een punt probeert te maken. Een citaat van de heer Postema: ‘Werk-nemers die pas afgestudeerde aca-demici in dienst nemen, kankeren vaak op de taal- en schrijfvaardig-heid’. Taalkundig gezien is het woord ‘kankeren’ correct, echter

vanuit een ethisch dan wel esthe-tisch oogpunt is dit naar mijn me-ning ongepast taalgebruik. Er zijn vele alternatieven voor een woord als ‘kankeren’ en het gebruik van dit woord als werkwoord of als vloekwoord stuit mij tegen de borst en ik kan me niet voorstellen dat ik hierin alleen sta. Daarom zou ik de heer Postema vriendelijk willen verzoeken voortaan andere woorden te kiezen. Ik maak direct van de gelegenheid gebruik om al-vast een balletje op te gooien; wel-licht zijn ‘mopperen’, ‘klagen’ of ‘ongenoegen uiten’ beter op zijn

plaats. Is een onderdeel ‘woord-keuze’ misschien iets voor de bij-spijkercursus?Susan WijgaPhD-student, Wageningen University

UITGLIJERAls oudgediende in een landbouw-functie lees ik nog steeds met plezier uw blad. Dit plezier kreeg echter een pijnlijke knauw bij het lezen van Resource van 5 novem-ber. Het gaat om het korte berichtje over fellatio, onder de kop ‘pijpende vleerhond’.Het gaat niet om de inhoud van dit korte bericht, maar om het grove geschut daar gebezigd: ‘in Gods-naam’. Kennelijk gebezigd door ie-mand die niet in die naam gelooft, die blijk geeft ook geen respect op te brengen voor de drager van die naam en die daarbij tevens men-sen die dat wel doen, lichtvaardig schoffeert.Ik verzoek u beleefd doch drin-gend een dergelijk uitglijer in het vervolg uit te filteren.Met enige fantasie en rechtdoend aan een dergelijk bericht moet dat toch wel mogelijk zijn.J. Boers, Wageningen

ILLU

STRA

TIE:

EST

HER

BRO

UW

ER

STU

DIO

STEE

NH

UIS

/MA

ART

ENG

AIL

LARD

22 >> post / puzzel

9 Staat voor militairen die uitge-werkt zijn 11 De ballen 13 De Franse naam van Kuifjes hond Bob-bie 15 Verschilt met 1 verticaal van mening over ethanol 17 Zijn de hoogste bergen in een berg-etappe 19 Nigeriaanse voetballer 20 Onbekende figuur 21 Zandlo-pervormig sterrenbeeld 24 Zitka-mer 25 Geliefde van Zeus die om

Jupiter draait 26 Klap 27 Dochter van Juultje 29 Daar moet het de ko-mende weken gaan gebeuren 33 Is regisseur Duncan Jones van zanger David Bowie 34 Van zijn kunst wor-den meestal meerdere exemplaren in één keer gemaakt 35 Kunnen Ceu-lemans en Jaspers goed mee over-weg 36 Pannekoek of Zeven 37 Niet geraakt 38 Wat je binnenhaalt

liefdewerk

24 >> english

>>TYPICAL DUTCH


Sinterklaas versus Santa ClausSome interesting differences between the United States and The Netherlands can be seen in the ways that Christ-mas is celebrated. What I’ve found most interesting is the the distinction between Christmas (25 December) as a religious holiday and Sinterklaas (5 December) as a more secular holiday

The Dutch Sinterklaas legend, as I understand it, is that he comes from Spain on a boat with his Turkish/Ethio-pian servant/assistant (depending on who is telling the story) Zwarte Piet, to deliver gifts to good girls an boys on December 5th, with bad children being taken away back to Spain (or worse) in a sack by Piet. Christmas, as a religious celebration of Jesus’ birthday, seems to be largely distinct from the Sinterklaas tradition.

In contrast, Santa Claus (Sinterklaas’ anglophone analog) and Christmas are entirely collapsed into one holiday in the US. The legend in the US is that Santa Claus comes from the North Pole on a sled pulled by flying reindeer, delivering presents and candy to good girls and boys. These toys are supposedly made in a workshop by elves and bad children are said to receive nothing, or perhaps just lumps of coal. All of this hap-pens on the night of December 24th, and is directly as-sociated with Christmas. Overall, the similiarities out-number the differences, but the split holiday in the Netherlands gives the season a somewhat different feeling.

I must admit, however, that Zwarte Piet remains a problematic figure for me. In the US, the image of the black-faced servant acting as comic relief to the good

and powerful white character is largely associated with the bad old days of institutionalized racism in the early post-slavery era. While I do strive to understand Dutch culture in its own terms, because of my own back-ground, it remains difficult to see Zwarte Piet as some-thing other than a damaging and offensive stereotype. However, I’m always interested to hear Dutch debates on the subject.

One final difference is that Christmas in the US (like so many other things), is intensely and aggres-sively commercialized, with ads, songs and décor in-creasingly saturating media and public spaces from early November to December 25. While Sinterklaas is clearly a significant marketing event in the Nether-lands, the media commercial blitz doesn’t seem to be quite so over-the-top, which I find a very pleasant dif-ference. It is entirely possible that I’m just more out of touch with it here than I was in the US. Todd Crane, Technology and Agrarian Development Group.

Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter with Dutch culture in detail and comment on it briefly. 300 words max. Send it to [email protected]

SINTERKLAAS

De Amerikaan Todd Cra-ne vergelijkt Sinterklaas met de Kerstman in Ame-rika. Hij heeft moeite met Zwarte Piet: ‘De rol van de lollige zwarte be-diende van een machtige witte man levert een as-sociatie op met die slech-te oude tijd van geïnsti-tutionaliseerd racisme. Ik probeer het wel te be-grijpen, maar het is moeilijk om Zwarte Piet anders te zien dan als een schadelijk en kwet-send stereotype. Ik ben benieuwd naar Neder-landse debatten hier-over.’ Crane is wel erg blij dat Nederland ver-stoken blijft van de agressieve commercie die de VS in november en december overspoelt.

ILLU

STRA

TIE:

HEN

KVA

NRU

ITEN

BEEK


student

STIJN > student


SINTERNATIONAALSinterklaas was thinkingHow to write a perfect English rhymeBut his time was rapidly shrinkingAnd he wanted it to be sublime. Zwarte Piet quickly called his mom,And she recommended www.rhymezone.com

SRANANADe Hogeschool van Amsterdam zocht vijftien studenten die Srananist wil-den worden. Dat lukte niet, en daarom gaat de minor Srananistiek niet door. Erg jammer, vinden de initiatiefnemers. Volgend jaar proberen ze het opnieuw. De naam gaat in elk geval niet veranderen, want die is ‘vreemd genoeg om nieuwsgierig naar te worden’. Wist ú dat Srananton-go de taal van Suriname is?

‘Kom over de brug met duurzaamheid’

Studenten van het Wageningen Environmental platform (WEP) werken mee aan duurzaamheids-plannen van de universiteit. Ze zijn voorzichtig optimistisch.

Ontevreden waren ze, de studen-ten van het WEP. Met leuzen als Practice what you teach en I wish we WUR green protesteerden ze jaren-lang voor meer duurzaamheid bin-nen de universiteit. Want de uni-versiteit heeft dan wel een groen imago, maar in de praktijk is er nauwelijks of geen groene stroom, milieuvriendelijk papier of fairtra-de koffi e op het universiteitster-rein te vinden.

Maar voor het eerst is het WEP voorzichtig optimistisch. Met de plannen van de duurzaamheids-werkgroepen die vorige week ge-presenteerd werden, ‘steekt de universiteit eindelijk haar neus richting een duurzame toekomst’, vinden ze bij het WEP. Daarom kregen alle leden van de werkgroe-pen een aanmoedigingspresentje. Een fairtrade roos en biologische taart, aangeboden door drie ijsbe-ren. Ook studenten van het WEP kregen de duurzame cadeautjes, want het WEP heeft zelf ook mee-gewerkt aan de plannen.

‘Wij zagen een groot gat tussen wat ons geleerd werd en hoe de universiteit zelf met duurzaam-heid omging’, vertelt student mi-lieubeleid Femke Batterink van het WEP. ‘Wij hebben, ook door onze studie, veel uitgesproken ideeën over duurzaamheid. Daar werd in de werkgroepen nadrukkelijk naar

gevraagd. Energiebesparing bij-voorbeeld, dat moet je systema-tisch en grondig aanpakken. Eerst het huidige verbruik in kaart bren-gen, en dan besparingsmaatrege-len nemen. Dat soort dingen staan nu in de voorstellen en daar zijn we heel blij mee.’

Natuurlijk gaan de plannen niet altijd ver genoeg voor het WEP. En het gaat de studenten allemaal een beetje te langzaam. ‘Het liefst zien wij natuurlijk volgende week al-leen nog maar biologische produc-ten in de kantines. Maar zo werkt het helaas niet. Je moet als student echt een lange adem hebben om hierin mee te denken. Hoewel laatst nog iemand tegen me zei dat het allemaal bijzonder snel gaat voor de mammoettanker Wagenin-gen UR.’

In februari of maart 2010 zal de Raad van Bestuur de plannen ter goedkeuring ontvangen. Dan wordt duidelijk of er boter bij de vis komt. Sommige duurzaam-heidsplannen leveren geld op, zo-als energiebesparing, andere voor-stellen kosten juist geld. Femke is er nog niet helemaal gerust op. ‘Ik ben benieuwd hoeveel een duurza-me universiteit het bestuur waard is. Ze moeten wel over de brug ko-men.’ Alice van Ginkel

Zie ook P.2: Groene medewerker werkt

thuis

Saaie digitale muisHet gaat niet goed met mijn digitale identiteit. Mijn e-mailtjes krijg ik niet op tijd beantwoord. En als ik er al aan toekom, krijg ik klachten dat ze te zakelijk zijn: ‘Ik verwacht toch minimaal wel een fotootje van dat ruige Schotse landschap’. Mijn profi el op Face book, de enige community waar ik überhaupt te vinden ben,is er misschien nog wel beroerder aan toe. Behalve een paar profi elfoto’s en wat stukjes uit mijn cv is er niets te vinden. En oh ja, ik heb maar een paar vrienden, dat ook nog. Bovendien lijk ik op een door iemand anders geplaatste foto stomdronken achter een glas bier te zitten. Niet bepaald repre-sentatief, en dat biertje was niet eens van mij. Sterker nog; ik had die dag helemaal geen bier op, ik was gewoon moe. Ondertussen presenteren anderen complete dagverslagen, met allerlei interessant nieuws. De één gaat naar zijn eigen boekpre-sentatie. De ander heeft blijkbaar een zeer opwindend seksleven. En ik geloof dat ik de enige ben die nog geen Mexicaanse griep gehad heeft. Dan te bedenken dat Facebook maar één van die sites is. Bij de gedachte aan Twitteren gaan mijn schouders helemaal hangen. Wat moet ik de wereld in hemelsnaam vertellen? Eigenlijk maak ik niets mee. Ik heb het hier in Schotland druk genoeg met links rijden zonder nagetoeterd te worden en bij de kassa ga ik in de verkeerde rij staan. Dat ben ik. Hoe hopeloos zouden mijn poten-tiële followers dan wel niet moeten zijn?Ik ben een saaie digitale grijze muis. Ik begrijp die nieuwe media best, daar ligt het niet aan, maar ik kan het met geen mogelijk-heid bijhouden. Op de basisschool kreeg ik mijn kleren na de gymles nooit op tijd aan. Dan liep de rest de sportzaal uit en stond ik nog in mijn onderbroek. Dit voelt precies hetzelfde.Een tijdje terug zei iemand in de krant: ‘Mensen die niet op net-werksites te vinden zijn vind ik best een beetje eng’. Nou, dat ben ik dus. Eng, saai en dronken achter een glas bier. Bedankt digita-le wereld. Stijn van Gils

Eerstejaars jongens meestal maagdmeer ervaring. Van hen heeft op zeventien- en achttienjarige leef-tijd 56 procent ooit de liefde bedre-ven. Laagopgeleide meisjes van die leeftijd hebben, met 82 procent, het vaakst geslachtsgemeenschap gehad. HOP

Veel seksuele ervaring hebben mannelijke eerstejaars meestal niet, meldt het CBS in de Jeugd-monitor 2009.

Van de zeventien- en achttienjarige jongens op havo, vwo, hbo en uni-

versiteit heeft bijna tweederde nog nooit met iemand het bed gedeeld. Van hun seksegenoten in vmbo en mbo daarentegen heeft 63 procent zijn maagdelijkheid op die leeftijd verloren. Maar ook de meeste hoogopgeleide meisjes hebben

student > PRIKBORD

28 >> student


GRUNBERGS GAGEHoeveel verdiende gastschrijver Arnon Grunberg eigenlijk in Wagenin-gen? Die vraag dringt zich op nu hij zich in Vrij Nederland beklaagt over zijn beloning in Leiden: slechts vijftienhonderd euro. Opdrachtgever KLV houdt zich discreet op de vlakte. Maar het hele ‘project Grunberg’ kostte 40 duizend euro. En dat voor tien studenten.

EEN ‘BITJE’ ZWAARHá, de wetenschapsquiz komt er weer aan. Altijd goed voor discussies aan de eettafel. De VPRO heeft de vragen al op de site staan. Een voor-beeld. Wordt een usb-stick zwaarder als je er bestanden op zet? Een mak-kie, deze geven we weg. Het hangt ervan af hoe zwaar je bestand is.

FOTO

: SEB

AST

IAA

NPL

OEM

ACH

ER

DISCO-SPORTNACHTMet ongeveer 270 deelnemers was de sportnacht donderdagnacht 26 novem-ber in sporthal de Bongerd in Wageningen een groot succes. Niet minder dan 39 teams studenten deden mee aan de zes uur durende Thymos Disco Sport Night, geïnspireerd door de jaren zeventig.Een paar jongens met funky doorschijnende truitjes deden enthousiast mee met de Wicked Warm Up in de sportzaal. Hun gigantische glitterpruiken reflecteerden de felle discolichten. Daarna waagden de teams zich aan disco-sporten zoals de Radical Relay Race, Unreal Universe Unihockey, Shagadelic Skirt Soccer, Funkadelic Dodgeball Brawl en Kosher Knotsbal. Tijdens de Psychedelic Pool Party streden teams al duikend en zwemmend tegen elkaar in het zwembad. Team De Grutto’s, huisgenoten van een studentenhuis aan de Gruttoweide, namen de eerste prijs in ontvangst: acht kaartjes voor een voorstelling in Theater Junushoff. CJ

Student oordeelt gunstig over VHL en universiteit

Arion moet ‘brandonveilige bende’ opruimen

Wageningen Universiteit scoort voor het vijfde jaar op rij het best van alle hoger onderwijsin-stellingen in de Nationale Stu-denten Enquête. Over Van Hall Larenstein zijn studenten iets positiever dan voorgaande jaren.

Opnieuw komt Wageningen Universiteit goed uit de bus bij de Nationale Studenten Enquête. De Keuzegids Hoger Onderwijs is op deze enquête gebaseerd. In totaal krijgt de universiteit een 7,63, waar-mee ze haar koppositie nog iets versterkt. Studenten waarderen vooral de keuzeruimte, de inhoud, de docenten en de faciliteiten van de opleidingen. Alleen de moge-lijkheid om woonruimte te vinden in Wageningen, krijgt net geen 7. Vorig jaar scoorde de voorbereiding op een loopbaan nog het laagst.

Het hoogste cijfer geven de stu-

denten voor de sfeer binnen de or-ganisatie. En dat geldt voor al het onderwijs binnen Wageningen UR. Ook studenten van Van Hall Laren-stein zijn vooral positief over de sfeer.

VHL kreeg in totaal een 6,67, iets beter dan vorig jaar. De waar-dering voor de Wageningse vesti-ging, die eerder het laagst was, steeg met een halve punt. De stu-denten oordelen bij alle vestigin-gen het meest gunstig over de faciliteiten, de keuzeruimte en de inhoud van de opleidingen. Maar voor communicatie geven de stu-denten de hogeschool een onvol-doende, net als in voorgaande jaren. Vooral de tijdige bekendma-king van resultaten scoort laag.

De Keuzegids HBO Voltijd ver-scheen op 2 december; de Keuze-gids Universiteiten komt half de-cember. Alexandra Branderhorst

De Wageningse Studenten Orga-nisatie (WSO) moet opruimen. Arion, het thuishonk van de organisatie aan de Niemeijer-straat in Wageningen, dreigt brandonveilig te worden.

‘Het pand zelf voldoet aan de eisen op grond van de brandveiligheid. Alleen is het zo’n bende dat het nu brandonveilig is’, aldus Simon Vink, woordvoerder van Wagenin-gen UR. Het gaat om dozen met le-

ge flessen, papieropslag en chemi-caliën van de donkere kamer.

Vink: ‘De WSO moet opruimen of we sluiten het gebouw. We heb-ben geen ultimatum gesteld, maar binnen een paar weken moet de boel aan kant zijn.’

De boodschap is inmiddels aan-gekomen bij de WSO. ‘We gaan opruimen’, reageert secretaris Marlies Bos. AB

student > WHAT’S COOKIN’

HIGH MARKS FOR UNI AND VHLFor the fifth year running, Wageningen Universitycame top in the national survey of student satis-faction. Students gave it

-dents at both institutions were positive about the atmosphere. Wageningen students were less so about accommodation.

WSO MESS A FIRE RISKClean up or you’re out. That’s the message to the Wageningen Students’ Organization from Wage-ningen UR spokesman Si-mon Vink. Their building, Arion, is a fire risk be-cause of the mess. The message got across. ‘We’re going to tidy up’, says secretary Marlies Bos.

DISCO SPORT NIGHT -

co-ed the night away on -

vember. Thirty nine teams competed in sports like Unreal Universe Unihock-ey or the FunkadelicDodgeball Brawl. The winning team was ‘De Grutto’s’. They won a night out at the Junushof.

A SWEET MIXPhD researcher Koen van Dijk has come up with a new way of making a low fat emulsion that brings a tasty ‘lite’ mayonnaise closer. What fun, all that mixing and stirring. This week’s mix&stir recipe is far from ‘lite’, but makes a delicious Christmas dessert: Dolce di Torino. Recipe in English online.


‘VIAGRA’ VOOR VROUWENGoed nieuws: medicijnengigant Boehringer Ingelheim ontwikkelt een pil (flibanserin) voor vrouwen met (te?) weinig zin in seks. Met pil krikken deze vrouwen het aantal keren op van 2,8 per maand naar 4,5 keer. Zo blijkt uit onderzoek. De pil is nog niet te koop. Nog beter nieuws: bij vrouwen met een neppil steeg de frequentie naar 3,7.

FOTO

: BA

RTD

E G

OU

W

mededelingencolofon

Neem een abonnement Surf naar volkskrant.nl/studenten

(dit aanbod geldt alleen voor uitwonende studenten t/m 27 jaar)

Studenten50%

korting

volkskrant.nl/studenten

LA13 Lawickse Allee 13 http://studiumgenerale.wur.nl

Stu

diu

m

GeneraleLezingExit Mundi, de besteapocalyptische scenario'sMaarten Keulemans

LA13, dinsdag 8 december 2009, 20.00uurHet einde van het jaar nadert, tijd om terug en om vooruit te kijken. SG sluit het jaar af met de interessantste einde-der-tijden scenario's.

WorkshopMethoden van Netwerken en InnovatieEelke Wielinga, e.a.

LA13, drie donderdagavonden vanaf 14 januari, 19.30-22.00uurOpgave verplicht via [email protected]

WorkshopThe Case Method: How toanalyze and discuss a case?Rob van Haarlem

LA13, eight evenings starting Wednesday 20 January, 20.00hrsRegistration before 24 December via [email protected]

This SG-Agenda concludes a period of more than 30 years of presenting our program in the University's magazine. Visit our website!

Ben jij een High Potential?

www.dekortstewegnaardetop.nl

BestGraduates Law wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topkantoren

BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

BestGraduates is een activiteit van onderdeel van de

30 >> service


Mededelingen van en voor studen-ten en medewerkers. Maximaal 75 woorden, via resource.wur.nl.

Aanmelding Education Day 2009 geopend. Op 14 december vindt de ‘Educa-tion Day 2009, 2nd edition’ plaats in de Leeuwenborch. U kunt zich aanmelden op www.educationday.wur.nl.De allereerste onderwijsdag, vijf jaar geleden, was gewijd aan onderwijsinnovatieprojecten. Sindsdien heeft OWI elk jaar een call for education innovation and distance learning doen uitgaan. Wageningen University bevindt zich nu in een nieuwe fase. De dis-cussie over distance learning is in een versnelling geraakt en een werkgroep o.l.v. Rien Komen komt binnenkort met een plan van aan-pak voor het komende IP/OP. Harry Gruppen, lid van de werkgroep hierover spreken tijdens de Educa-tion Day.Een groot deel van Education Day 2009 is gewijd aan education innovation, met een informatie-markt, workshops, een Finger food buffet en een rondetafeldiscussie. 14 December is ook de start van de nieuwe call for education innovati-on and distance learning.

Meer mededelingen op resource.wur.nl

Resource is de dagelijkse website en het magazine voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Resource magazine verschijnt tweewekelijks op donderdag. AbonnementEen abonnement op het magazine kost €58 (buitenland €131,50) per academisch jaar. Opzeggen een maand voor het eind van de lopende abonnementsperiode (1 augustus).RedactieadresAkkermaalsbos 12, 6708 WB Wageningen.Postbus 409, 6700 AK WageningenGebouw 116 (bode 31). T 0317 484020.Website resource.wur.nl. ISSN 1389-7756SecretariaatThea Agba-Kuijpers, tel 0317 [email protected]

[email protected], 0317 482997



onderwijs, VHL) 0317 481725,

omgeving, ecologie, maatschappij)[email protected], 0317 481723


[email protected], 0317 485251Vormgeving

[email protected], 0317 485272Freelance auteursWim Bras, Anneloes Dijkstra, Stijn van Gils, Alice van Ginkel, Yvonne de Hilster,

Vertaling

Foto’s

Noorden, FotoNatura, Bureau voor BeeldIllustratiesEsther Brouwer, Sebastiaan Donders,

Hulsteijn, Annemarie Roos, Henk van Rui-tenbeekBasisvormgeving magazineNies & Partners bno NijmegenVormgeving websitewww.onstuimig.nlAdvertenties

[email protected] (gereduceerd tarief), Elisa Salentijn T 0317-482519, [email protected]

Wageningen UR

Resource wordt gedrukt op papier uit verantwoord beheerde bossen.

www. proefschriften.nl

www.phd-thesis.nl

Wageningen UR zoekt:

Senior Onderzoeker Gewasbescherming PSG, PPO, Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten, LelystadVacaturenummer: AT: 09.AGV.04

Ontdek jouw mogelijkheden bij de overheid

11 en 12 decemberAmsterdam RAI

Voor meer informatie en gratis entree ga je naar

www.carrierebeursoverheid.nl

De Carrièrebeurs Overheid is een activiteit van een onderdeel van de

Mediapartners:

Do you already have a topic for yourthesis or internship? Come to the…

THESIS/INTERNSHIP FAIRWhere: hall of the Atlas building

When: 14 December 2009 Time: 17.00 – 19.00

For all students with an interest in

Soil and Land Free food and drinks!!!

The following chair groups/teams will present theirthesis/internship topics for 2010

WAGENINGEN UNIVERSITY

ALTERRA

ISRIC

Please let us know if you want to come so we can order some food for you too!!! Contact: [email protected]

bij ons ben je verzekerd van ondersteuning, belangenbehartiging en professionele hulp bij problemen

info www.ac-hop.nl

BRUILOFTEN, FEESTEN, BORRELS, BARBECUES,ZAKENLUNCHES, PROMOTIES, ETC.

Ook voor party- en catering-service (bekend om hogekwaliteit en verscheidenheid)

Dennis en Carla KlosCosterweg 5, 6702 AA Wageningen,telefoon 0317-425949

Sfeervolle

ambiance!

(ook terras)

>> G

O/N

O G

O >> Godonderdag 3 decemberGOEDKOOP ROKKOSTUUM

De ‘boeren’studieverenigingen uit Wage-ningen organiseren 11 december een gala. Dat kan nogal een aanslag zijn op je portemonnee: uit eten, kaartjes voor jou en je date, een limousine, eventueel een hotelletje voor de galaplicht… Gelukkig helpt Budget Tie je enigszins uit de brand met een goedkoop rokkostuum. In de viproom van het Forum kun je ‘vrij-blijvend’ pakken passen en kopen. Alle lengte- en breedtematen zijn aanwezig. De organisatie belooft zelfs voor een spiegel én een pashokje te zorgen. Een beter begin van een dure avond kun je niet wensen, toch?16.00 - 19.00 UUR, FORUM, WAGENINGEN

>> Gozaterdag 5 december ONDEUGEND SINTERKLAASFEESTVoor alle hojo’s en hun vrienden geeft SHOUT elke eerste zaterdag van de maand een feest. De homojongerenver-eniging belooft een ondeugend tintje aan het Sinterklaasfeest te geven. Alle les-bo’s, homo’s, bi’s en transgenders zijn welkom om het heerlijk avondje van sweet candy en good company bij SHOUT af te sluiten. Goeie sfeer, lage barprijzen en zeer dansbare muziek van dj Mizzti-cal, met een optreden van Ill Skill Squad. 22.00 UUR, WILDE WERELD, WAGENINGEN

>> No godinsdag 8 decemberKOPENHAGEN VOORBEREIDENAls voorbereiding op de klimaatconferen-tie in Kopenhagen organiseert het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Wageningen een lezing over de stand van zaken van klimaatonderzoek: ‘Klimaat en duurzaamheid - Zekerheid en risico’s’. Rik Leemans, hoogleraar Milieusysteem-analyse, laat zien dat de effecten van kli-maatverandering nu zo ingrijpend zijn dat verregaande maatregelen om de broeikasgasuitstoot terug te dringen

onontkoombaar zijn, als we de aarde leefbaar willen houden. Die ingrijpende effecten zijn zichtbaar op veel terreinen, zoals verzuring van de oceanen waardoor onder meer koraalriffen dreigen te ver-dwijnen. Maar ook de wereldvoedsel-voorziening staat onder druk. Ik ben nu al depressief. En Kopenhagen-moe. WWW.NWGWAGENINGEN.NL

19:45 UUR, LEEUWENBORCH, WAGENINGEN

>> Godinsdag 8 december

EXIT MUNDI

De zeespiegel stijgt, de Mexicaanse griep komt eraan, de wereld vergaat! Sinds mensenheugenis voorspellen we al het einde der tijden, maar hoe zit het nou echt? Studium Generale sluit het jaar af met de meest interessante einde-der-tijden scenario`s. Is het denkbaar dat we wor-den verpletterd door een meteoriet? En hoe groot is de kans dat de tijd achteruit gaat lopen of dat alle mannen op een dag uitsterven? Maarten Keulemans is weten-schapsjournalist bij Natuurwetenschap en Techniek en bij de Volkskrant. Hij velt een oordeel over de kwaliteit van diverse scenario`s. Een verantwoord avondje griezelen en ontnuchteren dus. WWW.STUDIUMGENERALE.NL

20.00 UUR, LA13, WAGENINGEN

>> No gomaandag 14 decemberEDUCATION DAYVoortaan is de maandag van de onder-wijsvrije week van periode 2 Education Day. Het is een Wageningen University-brede dag waar studenten en staf met elkaar praten over onderwijszaken. Thema’s zijn distance learning, why use digital learning materials, efficiency with examination en education in other cultures.Niet echt boeiende thema’s, tenzij je

onderwijs gééft. Uit het workshoppro-gramma blijkt bovendien weinig inter-actie tussen studenten en docenten, wel is er van alles en nog wat te doen. Lastig om te bedenken waarom je zou gaan. Of waarom juist niet.WWW.EDUCATIONDAY.WUR.NL

12.00 - 20.00 UUR, LEEUWENBORCH, WAGENINGEN

>> No goSTERRENMAALTIJDSinds twee jaar hebben we een roltrap, en sinds twee weken een Michelinster! Het dorp Wageningen gaat nog uitgroei-en naar een wereldstad. Restaurant O Mundo, in Hotel de Wereld, is de trotse bezitter van de ster. De chef noemt zijn kookstijl innovatief en eerlijk, met pure producten en royale aandacht voor groente. Een vijfgangenmenu kost 52,50 euro, en ook met een ster wil O Mundo betaalbaar blijven voor al haar gasten. Maar als je er nog niet gegeten hebt, ben je eigenlijk te laat. Het beste moment om in een restaurant te eten is vlak vóór het een ster krijgt. O MUNDO, WAGENINGEN

>> Go Saturday 5 DecemberNaughty Sinterklaas partyFinish off your Sinterklaas evening at the SHOUT’s gay party. Cheap drinks and great dance music from DJ Mizztical.WWW.GAYSHOUT.NL

22.00, WILDE WERELD, WAGENINGEN

>> Go Tuesday 8 December End of the worldWill the world end by being wiped out by a meteorite? Science journalist Maarten Keuleman examines the scenarios in a Studium Generale lecture. Scary stuff.WWW.STUDIUMGENERALE.NL

20.00, LA13, WAGENINGEN

>> No go Star meal First we got an escalator: now a restau-rant with a Michelin star! The chef at O Mundo at Hotel de Wereld is proud of his cooking. But restaurants are at their best before they get a star. O MUNDO, WAGENINGEN

Full details? resource.wur.nl/en

Wat je de komende weken niet mag missen (en wat wel). Zie ook de agenda op: www.resource.wur.nl

| p.2 | Mogelijk raken twintig medewerkers hun Tot nog toe ...€¦ · 3 december 2009 — RESOURCE...

Documents

Transcript of | p.2 | Mogelijk raken twintig medewerkers hun Tot nog toe ...€¦ · 3 december 2009 — RESOURCE...