Machines en gereedschappen

RISICO’s• Mechanische risico’s

• Gegrepen door bewegende delen

• Gekneld of geplet raken

• Getroffen door een wegvliegend deel

• Doorboord of gestoken worden

RISICO’sElektrische risico’s

• Elektrisering

• Elektrocutie

• Verbranding

RISICO’sFysische risico’s

• Lawaai

• Trillingen

• Warmte, koude

• Stralingen

Preventiemaatregelen

CE-markering• Is veilig ontworpen• Toch regelmatig controleren (VCA-jaarlijks)

Preventiemaatregelen

Machine

Veiligheidsvoorzieningen (2-handen bev., schermen,)

Kleurcode (rood= stop, groen= start, grijs/wit/zwart = start/stop)

Noodstop (machine snel stoppen) rood/geel

Dodemansknop moet ingehouden blijven

Gebruiksaanwijzing in taal van de gebruiker

0 I

Preventiemaatregelen

Bediener• Voldoende opleiding• Gebruikt de beveiligingen• Weet waar de noodstop zit• Gebruik de noodzakelijke PBM’s• Collega’s niet storen• Geen loshangende kleding of haren• Mi.18 jaar om te werken met gevaarlijke machines

Preventiemaatregelen

Werkplek• Vloer schoon, vlak en droog

• Voldoende bewegingsvrijheid rond de machine

• Geen losliggende kabels

• Voldoende verlichting

• Afzuiging voorzien

Preventiemaatregelen

Onderhoud• Regelmatig onderhouden en controleren

• Herstellingen door bevoegde personen

Beoordeling veiligheidRegelmatig de hogervermelde punten

evalueren.

Enkele veel gebruikte machinesBoormachine

Oorzaken van ongevallen

Werkstuk vliegt weg (slecht geklemd)

Breken van boorLoshangend haar/kledij of sieradenBoorsel wegnemen met de handRondvliegende deeltjes (spanen)

Spattende koel- of snijolieOpen aandrijving (V-riemen)

Boormachine

Preventiemaatregelen

Werkstuk goed vastzetten, niet met de hand vasthouden

Geen handschoenen dragen

Veiligheidsbril dragen

Juiste boorsnelheid instellen

Boorsel wegvegen met borstel

Nooit laten draaien met openstaande overbrengingNiet verstellen tijdens het draaien

Slijpmachine

Oorzaken van ongevallen

• Slijpsteen springt stuk • Rondvliegende deeltjes• Contact met draaiende schijf• Gehoorbescherming (lawaai)

• Inademen slijpstof

Slijpmachine

PreventiemaatregelenSlijpsteen

• Moet rond zijn • Zijkanten vlak• Mag niet dichtgeslibt zijn• Enkel deskundige mag deze

monteren• Max. toerental respecteren

Steunvlak/leunspaanMax. 3mm

Slijpmachine

PreventiemaatregelenMachine

• Zijkanten van de steen afschermen • Beschermruitje juist ingesteld.• Afzuiging indien veel stof

Bediener

• Bril dragen• Gehoorbescherming bij intens gebruik

Cirkelzaag

Oorzaken van ongevallen

• Contact met de zaag • Wegvliegende deeltjes• Gehoorschade• Inademen stof

Stof

Cirkelzaag

Preventiemaatregelen

• Afschermkap over de zaag• Juist geplaatst spouwmes• Instelbare hulpgeleider• Afzuiging voorzien (in afgesloten ruimte)

• Er is een duwhout aanwezig• Zaagblad zo laag mogelijk instellen• Bij grote stukken, 2de persoon of rollenbaan

inschakelen

Eenvoudige handgereedschappen

Hamers

• Kop zit goed vast in de steel• De steel is gaaf• De kop is gaaf• Hamers niet tegen elkaar slaan

Sleutels

• Niet beschadigd/bramen• Niet verlengen met hefboom• Juiste maat gebruiken• Ringsleutels hebben de voorkeur

Eenvoudige handgereedschappen

Schroevendraaiers

• Juiste maat gebruiken• Blad mag niet te scherp zijn• Kleine werkstukken klemmen• Niet als hefboom gebruiken

Vijlen

• Steeds een stevig heft hebben • Heft moet goed vast zitten• Niet vastnemen aan het vrije einde,

enkel op drukken

Eenvoudige handgereedschappen

Beitels

• Geen bramen aan de kop • Handvat op beitel is raadzaam• Vingers achter de beitel (steekwerk)

• Op tijd vervangen

Tangen

• Bek en scharnier gaaf/schoon • Versleten= niet gebruiken• Snijvlak ongeschonden

Eenvoudige handgereedschappen

Messen

• Mes kiezen in functie vh werk• Snij van het lichaam weg• Scherpe messen gebruiken• Snijgeleider met handvat gebruiken• Breekmes zo weinig mogelijk

uitschuiven• Versleten deel van breekmes met

lemmetbreker of tang afbreken

Eenvoudige handgereedschappen

Zagen

• Zaagblad aangepast aan het werk• Enkel scherpe zaagbladen • Goede zetting • Tanden moeten in de duwrichting

zagen• Zaagblad goed aanspannen

Eenvoudige handgereedschappen

Explosieveilig gereedschap

• Geven geen of vonken met weinig energie• Gereedschap van goede kwaliteit

Isolerend gereedschap

• In de omgeving van elektrisch risico

• Aangedreven handgereedschapElektrisch handgereedschap

Oorzaken van ongevallen

• Elektrische schok• Brand of explosie door vonkoverslag• Brandwonde door kortsluiting

Elektrisch handgereedschap

Specifieke veiligheidsvoorschriften

• Periodieke keuring• Goed onderhouden, geen beschadigingen• Vochtige ruimtes = veiligheidsspanning• CE-markering• Kabels niet in looppaden• Rolhaspel volledig afrollen, max. vermogen

respecteren• Kans op explosie = explosieveilig materiaal• Voorzien van dodemansknop

• Aangedreven handgereedschapPneumatisch handgereedschap

Specifieke risico’s

• Trillingen - gewrichtspijnen• Lawaai• Losschieten van de luchtslang

Pneumatisch handgereedschap

Preventiemaatregelen

• Goed onderhouden• Regelmatig pauzeren t.g.v. trillingen• Trillingsdempende

handvatten/handschoenen gebruiken• Gehoorbescherming• Veiligheidsbril • Luchttoevoer afsluiten na gebruik• Voorzien van dodemansknop

• Aangedreven handgereedschapHandslijpmachine, doorslijp- en afbraamschijven

Risico’s en gevaren

• Rondvliegende deeltjes• Contact met draaiende schijf• Uit elkaar springen v.d. schijf• Klemmen van de schijf• Lawaai• Stof en dampen

Handslijpmachine, doorslijp- en afbraamschijven

Preventiemaatregelen

SlijpschijfNsch = toerental schijf

Nmach= toerental machine

Handslijpmachine, doorslijp- en afbraamschijven

Preventiemaatregelen

SlijpmachineZijhandvat

Beschermkap

Werkstuk Goed vastklemmen

BedienerGeen druk

Steekflenzen

Worden gebruikt om chemische leidingen af te sluiten

Bij schoonmaak, spoelen, repareren, inspecteren

Vervangen van kranen, apparatuur

Afsluiten van de toevoer van besloten ruimten

Flenzen plaatsen is een specialisatie (opleiding vereist)

Samenvattend

Machines/gereedschappen

Mech.risico’s

Elektr.risico’s

Fysische. risico’sBelangrijkste veiligheidsmaatregelen

Regelmatig onderhoud

Nooit werken met beschadigd gereedschap

Juiste gereedschap/machine gebruiken

Geen loshangende haren/sieraden

Beveiligingen/afschermen juist gebruiken

De nodige PBM dragen

Opgeruimde en propere omgeving

Opleiding / instructie