Уладзімір МАЗГО

Мінск ВЫДАВЕЦТВА «ЧАТЫРЫ ЧВЭРЦІ»

2012

Паэзія і проза

УДК 882.6-1ББК 84(4 Беи)6 М 13

УДК 882.6-1ББК 84(4 Беи)6

Мазго, У. М.Сакавіны : паэзія і проза / Уладзімір Мазго. —

Мінск : Выдавецтва «Чатыры чвэрці», 2012. — 216 с.

ISBN 978-985-7026-12-8.«Сакавіны» — новая кніга лаўрэата прэміі

Федэрацыі прафсаюзаў Беларусі ў галіне літара- туры, літаратурнай прэміі «Залаты Купідон» пісьменніка Уладзіміра Мазго. Сакавіны — гэта час вясновага абуджэння акаляючага свету, абнаўлення нашых думак і пачуццяў.

Кнігу склалі любоўная, філасофская і пейзаж- ная лірыка, а таксама аўтабіяграфічныя мініяцю- ры і літаратурна-краязнаўчыя эсэ.

М 13

ISBN 978-985-7026-12-8 © Мазго У. М., 2012©Афармленне. ТДА «Выдавецтва “Чатыры чвэрці”», 2012

4

У далях блукаюСцяжынкаю роснай,Нібыта шукаюМінулыя вёсны.

Далёкія вёсныІ юныя летыУ краі дзівоснымЗялёнай планеты.

Хоць блізіцца восень,Не гасне затоеАддаленых вёсенСвятло залатое.

5

Цямнеюць лініі дарог,А паміж іх адна світаеДарога для цябе святая,Якую ў сэрцы ты збярог.

Ты з ёю выйшаў на прасторПраз церні ўсе і перашкоды,Усім вятрам наперакорІ нечаканасцям пагоды.

Як таямніцу, у жыцціАдчуў яе пры нараджэнні,Але дарэшты не спасціг,Бо сэнс жыцця – у спасціжэнні.

«А што далей? А што далей?» – І спадзяванне, і трывога,Калі наблізіць юбілейТабой абраная дарога.

6

ДАЎЖЫНЯ ДНЯ

Вясновы дзень даўжэе,Крамяніцца, дужэе.Ён моцы набіраеццаАд сонца кожнай раніцай.

Асенні – карацее Апошняю надзеяйНа тое, што свяцілаДарэшты не астыла.

7

Яшчэ казычацца прамень,Яшчэ да восені далёка,А ўжо часцей фіксуе вокаАдбіткі першых перамен.

Разліта –Радуе пагода! –Аблокаў белая эмаль,Але пачуццяў прахалодаЦябе палохае амаль.

Сігналяць зорачкі ў нябёсах,Што ў запаволенай хадзеТвой кожны год,Нібыта посах,Насустрач вечнасці вядзе.

8

КОЛА ДЗЁН

Мільгае кола дзён.Пара прызнаць настала:Душою – маладзён, А на парозе – сталасць.

Жыццё, нібы цягнік,Ляціць праз зімы, леты.А час, як праваднік,Вяртае нам білеты:

Камусь – чарга сысціНа семафор чырвоны,Камусьці – перайсці У іншыя вагоны.

Мільгае кола дзён:Лугі, палеткі, пожні...І верым, што вагонНаступны – не апошні.

9

САКАВІНЫ

ШтогодУ родныя мясціныПрыходзіць свята – Сакавіны.Зямлі заспанайАбуджэнне,Вясны жаданайНараджэнне.

Пад небам,Светлым і высокім,Абсяг прапахВясновым сокам,Дзе радасцьВершамі разлітаНа роднай мовеСакавітай.

10

У кожным вершы крылы ёсць,Што над зямлёй цябе ўздымаюць.І сталасць тут, і маладосць Іспыт аднолькавы трымаюць.

Адчуеш дотык лёгкіх крыл Да белых аркушаў аблокаў,Дзе толькі ты і небасхіл Святой паэзіі высокай.

11

СВЯТА ПАЭЗІІ Ў РАКУЦЁЎШЧЫНЕ

(у вянок Максіму Багдановічу)

Мы прыедзем у гэты куток,Хто мы ёсць на зямлі –Не забыцца,Свой адчуць спаконвечны вытокІ табе яшчэ раз пакланіцца.

Развярэджанай памяці млынПерамеле журбу нашу:ВерымМы не ў горкую зорку Палын,А ў святло незгасальнай Венеры.

Каб, далёкі ад ядзерных зім,Родны кут адраджаўся вяснова,Нашы душы адтаюць,Максім,Ад твайго пранікнёнага слова.

Будуць доўга ў прасторах лунацьНезабыўныя вершыІ песні.Каму лёс на чужыне канаць,–На радзіме сваёй уваскрэсне.

Дагарыць у кастры бервяноНе адноНа паляне вялікай –Здыме сонца, нібыта вянок,З вечаровых нябёсВераніка...

12

ПАЭТ

АгоньУласнае душыЁн аркушу даверыў.І часНе можа патушыцьПалаючай паперы.

13

РОДНАЕ СЛОВА

Ад жыццёвых трагедый і драмЁсць адно ратаванне –У слове.Гэта слова святое,Як храм,Да якога прыходзімНа споведзь.

Насцеж словуАдкрыем душу,Бо яму, як сабе,Давяраем.Гэта словаВартуе мяжуСпакон векуМіж пеклам і раем.

АдкрываеНязведаны светНа шляхуДа вячыстых святыняў.Закіпае,Нібы першацвет,І, як зорны сусвет,Росна стыне.

Сакавітае,Нібы вясна,І прывабнае,Быццам спакуса,Гэта словаУ спадчыну намПерайшло ад дзядоў –Беларусаў.

14

Бібліятэка – для душы аптэка...З размовы

Бібліятэка – для душы аптэка.Адчулі гэта добра чытачы:Ёсць многа кніг, нібы дзівосных лекаў,Што здольны нашы душы палячыць,

Ачысціць іх ад блуду і ад бруду,Каб не зрабіць духоўных з нас калек,Каб змог адрозніць кніжную атрутуАд кніжнага лякарства чалавек.

15

БЕРАГІНІ

Каля Нёманавай плыніЗачарованы стаю,Дзе дзяўчаты-берагініПесню родную пяюць.

Падпявае нават сэрцаІ цяплей, і весялей,Калі нам зайграе скерцаЗакаханы салавей.

Памалюся, як багіням,Наднямонскім берагіням.Наша песня не загіне,Бо спяваюць – берагіні.

212

Паэзія«У далях блукаю...» .................................................... 4«Цямнеюць лініі дарог...» .......................................... 5Даўжыня дня ............................................................. 6«Яшчэ казычацца прамень...» ................................... 7Кола дзён ................................................................... 8Сакавіны .................................................................... 9«У кожным вершы крылы ёсць...» ............................. 10Свята паэзіі ў Ракуцёўшчыне .................................... 11Паэт ........................................................................... 12Роднае слова .............................................................. 13«Бібліятэка — для душы аптэка...» .......................... 14Берагіні ...................................................................... 15Маладзік над Маладзечна ........................................ 16Гітара.......................................................................... 17Песня ......................................................................... 18На свята ..................................................................... 19З пачутага .................................................................. 20«Сягоння ў Вязынцы Купалле...» .............................. 21Вечарына ў музеі Якуба Коласа ................................ 22«Каласавіны»... .......................................................... 23Світае спеўны кут ...................................................... 24«Лёгкі ветрык зайграе накцюрн...» ........................... 25«Зары віно чырвонае...» ............................................. 26«Цярэбіцца праз нетры...» ......................................... 27Роздум ....................................................................... 28«Гайдаемся няспынна...» ............................................ 29Новы Ной .................................................................. 30Планета ...................................................................... 31Нязменнае .................................................................. 32«Гады набягаюць, як хвалі...» .................................... 33«У марафоне дзён...» .................................................. 34Дарога да храма ......................................................... 35«Халодны вецер...» .................................................... 36«У доме за ракой...» ................................................... 37Напамін ...................................................................... 38Мальтуся ................................................................... 39Пачатак ...................................................................... 40Шляхі ........................................................................ 41«Згадаем родныя лясы...» .......................................... 42

ЗМЕСТ

213

Нуль гадзін, нуль хвілін ............................................. 43Падкаваная цішыня ................................................... 44Вечаровае ................................................................... 45Чырвоны конь ............................................................ 46Зорная рабіна ............................................................. 47«Туман купаецца ў расе...» ......................................... 48«У эпоху Пятага Сонца...» ......................................... 49Прагнозы ................................................................... 50Віртуальныя людзі ..................................................... 51Чалавек і цень ............................................................ 53Людзі і зоркі .............................................................. 54«Спяшаемся жыць, мы спяшаемся жыць...» ............. 55Сустрэча былых выпускнікоў .................................... 56«Стаім на мосце...» ..................................................... 57Вандроўка ў часе ........................................................ 58Рагнеда ...................................................................... 59Белая вежа ................................................................. 60Мірскі замак .............................................................. 61Берасцянка ................................................................. 62«Паклон табе, Нясвіжчына...» .................................. 63Сынкавіцкая царква .................................................. 64«Наканавана гора нам...» ........................................... 65У часе векапомным .................................................... 66Аўгустоўскі канал ...................................................... 67Каля помніка Сафіі Слуцкай ..................................... 68«Не дапамог бядзе анёл...» ........................................ 69Бераг надзей .............................................................. 70Стары млын ............................................................... 71«Вяртанне гэта — нібы свята...» ............................... 72Гукаю дзіцячыя сны .................................................. 73Сасновы бор ............................................................... 74«Пусцеюць хаты на сяле...» ....................................... 75Цвітуць вішні ............................................................. 76На радзіме ................................................................. 77«Усё часцей пытаюся...» ............................................. 78Над Нёманам ............................................................. 79«Ад сталіцы за дзясяткі вёрст...» .............................. 80Пліса .......................................................................... 81Сляпы дождж ............................................................ 82Пціч ........................................................................... 83Дарога на Слонім ....................................................... 84Шведская гара ў Ваўкавыску .................................... 85Малая радзіма ........................................................... 86«Будзе новы дзень ясны і бясконцы...» ..................... 87Босая раніца ............................................................... 88Сустрэча ..................................................................... 89Роднай Зэльве ........................................................... 90«Любімая зямля спакон вякоў...» ............................... 91Вяртанне вялікага Ганненскага кірмашу.................... 92

214

Запомнім гэты дом .................................................... 94Снежнае паданне ....................................................... 95«Ад Зэльвы да Крамяніцы...»................................... 96На Зэльвенскім вадасховішчы .................................. 97З цыкла «Мінскі альбом»«Адкуль, адкуль твае вытокі...» ................................ 98Міцкевіч. Восень. Мінскі сквер ................................. 99Губернатарскі сад ....................................................... 100Камароўка .................................................................. 101Фантан з гусьмі ......................................................... 102Конь на Камароўцы ................................................... 103«На вуліцы музыку...» ............................................... 104Віцебск ....................................................................... 105Полацку ..................................................................... 106«У Навагрудку самакрутку...» ................................... 107Зімовае акно .............................................................. 108Снягі ........................................................................... 109«Далеч белая...» ......................................................... 110Выпаў снег ................................................................. 111«Зноў на душы самотна, колка...» ............................. 112Многа снегу ............................................................... 113Пасля зімы ................................................................. 114«Будзе вясна» ............................................................ 115Вясновы эскіз ............................................................. 116Халодная вясна .......................................................... 117Прызнанне ................................................................. 118Вясновае ..................................................................... 119«Пасля зімовых халадоў...» ........................................ 120Вялікдзень ................................................................. 121«Падорыць мне вясновы лес...» ................................. 122Наша лета .................................................................. 123«На ўскрайку сонечнага лета...» ................................ 125Рыбацкае ................................................................... 126Кактэбель .................................................................. 128У дэльфінарыі ............................................................ 129Феадосія .................................................................... 130Крымскі эцюд ............................................................ 131«Пад небам прамяністым...» ...................................... 132Дыптых лета .............................................................. 133У Новым Афоне......................................................... 134Рыжскі бальзам ......................................................... 135SMS-ка з Каіра ......................................................... 136Італія .......................................................................... 137«Нішто не заменіць мора...» ...................................... 139Рыбацкая раніца ........................................................ 140Начны сад .................................................................. 141Варожыць ранак на рамонку ..................................... 142Гарачыня .................................................................... 143Нарач ......................................................................... 144

Навальнічная казка ................................................... 145«Шаптала спелая трава...» ........................................ 146«Я слухаю мелодыю дажджу...» ................................ 147«Пасівела трава ад рос...» .......................................... 148Адзінокая яблыня ...................................................... 149Санет .......................................................................... 150«І сум, і радасць...» .................................................... 151«Лісты, апалыя з нябёс» ........................................... 152Адрэналін .................................................................. 153«Лісты, нібы птушкі у вырай...» ................................Каля нуля ................................................................... 155Недасланы ліст Зміцеру Яўтуховічу ......................... 156Зорны дар .................................................................. 157Дыялог ....................................................................... 158Закаханая ноч ............................................................ 159Правадніца ................................................................ 160Лодачка ...................................................................... 161Гавары... ..................................................................... 162«Я ласкава промні кратаў...» ...................................... 163Белы сон .................................................................... 164Муза ........................................................................... 165У Дзень святога Валянціна ....................................... 166«А мы з табой — як ноч і дзень...»............................ 167Расстайнае сола жанчыны ......................................... 168«Расстанне. Музыка журбы...» ................................. 169«Я чакаў цябе даўно...» .............................................. 170«І навошта з табою аднойчы...» ................................. 171Сярэбранае вяселле.................................................... 172Зарапад ...................................................................... 173«Паэзія...» .................................................................. 174

ПрозаВодбліскі

У рытме сэрца ........................................................... 176«Злачынца ў дом ідзе...» ............................................ 176Мой трэнерскі дэбют ................................................. 178Мара і мора .............................................................. 179Аўтограф Мэйсана .................................................... 180Як трапяткая аблачынка ............................................ 182Наваражыла ............................................................. 183На крылах песні ........................................................ 185

Мой зялёны гарадокЗэльва і зэльвенцы ................................................... 186

Спачатку было... «Жывое слова» .............................. 207