1

Hoe werkt vuurwerk

Onderwerp: Vuurwerk Sector: Techniek naam onderzoekers: Remco Ponsioen en Jordy Mulder klas: T4A naam vakbegeleider: Mevrouw Hoffman en

Meneer Aarsen

2

InhoudsopgaveInleiding

4 (onderwerp kort uitleggen, hoofdvraag en deelvragen noemen, uitleg van jullie motivatie voor dit

onderwerp).

Hoofdstuk 1 5 t/m 10 antwoorden op de deelvragen (kort opschrijven welke

antwoorden jullie hebben gevonden op de deelvragen).

Hoofdstuk 2 11 conclusie (kort opschrijven welk antwoord jullie hebben gevonden op de hoofdvraag en wat het resultaat is van jullie onderzoek).

Hoofdstuk 3 12 beschrijving van het gemaakte product (korte beschrijving van wat jullie hebben gemaakt. Er mag een foto of een tekening bij, maar niet teveel, want het laten zien van je product bewaar je voor tijdens de presentatie).

Hoofdstuk 4 13 evaluatie (korte beschrijving van hoe jullie het werken aan

het sectorwerkstuk hebben beleeft). Vertel iets over het proces (de samenwerking, jullie aanpak of successen die je heb meegemaakt) en iets over het product (de inhoud van je onderzoek,

wat eruit kwam, hoe het product is geworden).

Hoofdstuk 5 14 bronnenlijst (complete lijst van alle bronnen die je hebt gebruikt).

3

InleidingIn dit verslag worden enkele vragen over vuurwerk duidelijk uitgelegd waaronder bijv. wanneer is vuurwerk illegaal en hoe het kan dat een vuurpijl opstijgt of een rotje knalt.

Onze hoofdvraag voor dit verslag is “hoe werkt vuurwerk” en wij hebben voor deze vraag gekozen omdat er veel over te vertellen valt en er nog weinig over bekend is bij de mensen, ook hebben wij dit gekozen omdat het ons heel erg aanspreekt en we weten er al best wel veel van maar willen er graag nog meer van weten, het lijkt ons ook heel erg leuk om met een professional te spreken en hem te interviewen.

De deelvragen zijn:

1. Wat is vuurwerk.2. Wanneer is vuurwerk illegaal.3. hoe kan het dat een rotje knalt.4. hoe kan het dat een vuurpijl opstijgt.5. hoe maak je buskruit.6. hoe werkt illegaal vuurwerk.7. wat moet een vuurwerk professional voor een certificaten halen.8. Hoe wordt vuurwerk gemaakt.9. Wat is de geschiedenis van vuurwerk.10. Hoeveel geld geven mensen per jaar uit aan vuurwerk en

waarom doen ze dat + onze meningen

Vuurwerk is iets waar mensen elk jaar weer heel veel plezier aan beleven en voor sommige mensen is dit het hoogtepunt van het jaar en daar daarbij moet je denken aan bijv. gezellig oliebollen eten met familie en vrienden of gezellig een spelshow kijken om dan na 24.00 naar buiten om naar het mooie vuurwerkspektakel te gaan kijken

Hoofdstuk 1

Wat is vuurwerk

4

Vuurwerk is een iets moois, iets leuks, iets waar iedereen elk jaar weer naar uitkijkt. Maar wat is vuurwerk eigenlijk? De omhulling van vuurwerk is meestal van een of meerdere lagen karton of papier. Daar zit dn een brandbare ontploffende stof. En als je het dan aansteekt dan krijg je speciale effecten als je van alles met elkaar mengt. Bijvoorbeeld magnesium. Dat geeft mooi fel licht dat je goed kan zien als het nacht is. Vuurwerk wordt vaak gemaakt met buskruit en magnesium. Zodat je nog mooiere ontploffingen en special effect krijgt.

Er bestaan vier soorten vuurwerk. Namelijk lust, feest vuurwerk, ernst en professioneel Lust en feest vuurwerk wil zeggen dat het voor plezier is en dat het ook heel erg mooi is. zeg maar een soort van sier vuurwerk. Ernst en professioneel vuurwerk wil zeggen dat het gevaarlijk kan zijn en dat het alleen door professionals aangestoken mag worden.

professioneel vuurwerk kan heel gevaarlijk zijn als de mensen zelf het gaan afsteken. Kijk maar eens naar de ongelukken die er gebeuren rond oud en nieuw. Dit gebeurt meestal door onveilig vuurwerk zoals nitraten, lawinepijlen en strijkers. Maar ook zelf gemaakt vuurwerk of vuurwerkbommen. Vaak zijn de mensen die dit doen een hand of een vinger kwijt als het afgaat of ze zijn gedeeltelijk blind of hebben ernstige brandwonden. Maar als deze mensen te vroeg afsteken en de politie komt erachter dan krijgen ze een boete of misschien een taakstraf. En dan mag je de straten na oud en nieuw schoon vegen.

Wanneer is vuurwerk illegaal

Dit kan verschillen bij het soort vuurwerk dat je hebt de maximale geluidsterkte is 156 decibel het aantal gram kruit dat er in een pot mag zitten is 500 gram en er mag maximaal 40 gram kruit in een vuurpijl als het vuurwerk een van deze wetgevingen overschrijd is het illegaal.

Hoe kan het dat een rotje knalt

er wordt kruit in een huls gestopt en de onderkant wordt dichtgemaakt met klei of papier. Dan wordt er een lontje en kuit in de huls gedaan en wordt hij aan de bovenkant ook dicht gemaakt met klei of papier. Als je het rotje dan aansteekt knalt het doordat het kruit rook maakt als het wordt ontstoken en de rook kan dan negens heen en maakt de druk in de huls zo groot dat het ontploft.

5

Hoe kan het dat een vuurpijl opstijgt

Een vuurpijl is een soort koker waar een speciaal soort kruit in zit dat heel erg snel ontbrand en daar bovenop zit een iets bredere buis met een kruitlading die een mooi effect geeft dit alles is verbonden met een lontje.

Bij een vuurpijl is niet moeilijk voor de producent om het te maken omdat het niet veel onderdelen heeft in vergelijking met een pot.

Hoe maak je buskruit

Buskruit is een mengsel met als hoofdingrediënten houtskool, salpeter en zwavel er worden ook andere stoffen toegevoegd om het mengsel beter te maken maar elk bedrijf verschilt daar in. Ik heb een lijst van internet gehaald om te laten zien hoe je het maakt.

1. Neem je ruwe houtskool en sla het met een hamer tot een fijn poeder tussen twee grote vellen (kranten)papier. Draag oude kleding en doe dit buiten omdat het erg veel troep en stof geeft. Zeef de koolstof door een grove zeef (ongeveer 30 mesh).

2. Weeg de houtskool. Voeg aan iedere 100 gram houtskool 67 gram zwavel toe en vul 1/4 deel van je kogelmolen met dit mengsel. Doe de media erin en laat de kogelmolen 3 uur malen.

3. Als je de kogelmolen openmaakt zou je een onvoorstelbaar fijn zwart/grijzig poeder moeten vinden. Zeef dit om het te scheiden van de media van de kogelmolen en weeg het. Weeg nu apart 75 gram kalium nitraat af voor elke 25 gram houtskool/zwavel mengsel die je hebt. Doe het kalium nitraat in de kogelmolen en maal dit anderhalf uur. Je zou nu een extreem fijn wit/grijs poeder moeten hebben.

4. Meng nu op een groot vel papier het houtskool/zwavel mengsel met het kalium nitraat. Neem niet de moeite om dit erg zorgvuldig te doen, aangezien dat in de kogelmolen snel genoeg zal gebeuren. Voeg aan dit mengsel 6% water toe. Spuit het over het poeder met een plantenspuit zodat het homogeen vochtig is. Let erop dat alles vochtig wordt, gebruik indien nodig een beetje meer water. Doe dit vochtige poeder in de kogelmolen en laat deze 5 uren draaien. Controleer ieder uur of het poeder nog vochtig is. Als het te droog wordt neemt het risico van ontsteking toe.

6

5. Zeef het buskruit om het van de media te scheiden, spreid het uit op een groot vel papier en laat het drogen. Onnodig om te zeggen dat je het niet moet verhitten om het drogen te versnellen, heb gewoon wat geduld. In de zon drogen werkt erg goed.

6. Zeef het poeder zodra het goed droog is door een aantal zeven om verschillende fracties te verkrijgen voor verschillende doeleinden.

Hoe werkt illegaal vuurwerk

Illegaal vuurwerk is eigenlijk het zelfde als legaal vuurwerk maar dan zit er meer of een te sterke kruitsoort in en kan bij de explosie ervan een gewonde of soms zelfs een dode vallen. De regering laat daarom illegaal vuurwerk niet toe en weigert er over te gaan praten of om het in de tweede kamer neer te leggen.

wat moet een vuurwerk professional voor een certificaten halen

- een GV+PSE certificaat.- Een ontbrandingsvergunning.

Voor het behalen van een GV+PSE certificaat moet je alle soorten brandbare stoffen kennen ook moet je zelf een show hebben georganiseerd en daar een verslag van hebben gemaakt. je doet heel veel theorie bij deze opleiding en pas bijna op het einde moet je praktijklessen doen.

Een ontbrandingsvergunning is een vergunning die je moet aanvragen bij de overheid en die vergunningen kosten ongeveer tussen de  €7.500,00 tot €10.000,00 per jaar. Met deze vergunningen mag je legaal vuurwerk afsteken wanneer je wil op je eigen terrein van 10 uur ‘s ochtends tot 9 uur ’s avonds.

Hoe word vuurwerk gemaakt

7

Het meeste vuurwerk wordt in China gemaakt maar ook een deel wordt in europa gemaakt omdat het vuurwerk mooi moet zijn hebben de fabrieken verschillende stoffen bij het vuurwerk gedaan. Ik heb een lijst van internet met daarop de gegevens van de effecten die bepaalde stoffen geven.

Al - Aluminium. Aluminium wordt gebruikt om zilveren en witte vlammen en vonken te produceren. Het is een gemeenschappelijke component van sterretjes.

Ba - Barium. Barium wordt gebruikt voor groene kleuren in vuurwerk en het kan ook helpen om andere vluchtige elementen te stabiliseren.

C - Koolstof. Koolstof is één van de belangrijkste componenten van zwart kruit, dat als voortstuwingsstof in vuurwerk wordt gebruikt. Met andere woorden: koolstof verstrekt brandstof aan vuurwerk. Zwart kruit bevat buiten koolstof ook zwartsel, suiker, of zetmeel.

Ca - Calcium. Calcium wordt gebruikt om vuurwerkkleuren te verdiepen. De zouten van het calcium produceren oranje vuurwerk.

Cl - Chloor. Chloor is een belangrijke component van de vele oxydanten in vuurwerk. Verscheidene van de metaalzouten die kleuren veroorzaken bevatten namelijk chloor.

Cu - Koper. De samenstelling met koper veroorzaakt blauwe kleuren in vuurwerk.

Fe - IJzer. IJzer wordt gebruikt om vonken te produceren. De hitte van het metaal bepaalt de kleur van de vonken.

K - Kalium. Kalium helpt om vuurwerkmengsels te oxideren. Het nitraat van het kalium, het kaliumchloraat, en het kaliumperchloraat zijn allen belangrijke oxiderende elementen.

Li - Lithium. Lithium is een metaal dat wordt gebruikt om een rode kleur aan vuurwerk te geven.

Mg - Magnesium. Magnesium brandt zeer helder wit. Om deze reden wordt het gebruikt om witte vonken toe te voegen aan vuurwerk of om de algemene schittering van vuurwerk te verbeteren.

Na - Natrium. Natrium verleent een goud/gele kleur aan vuurwerk, echter, de kleur is vaak zo helder dat het andere, minder intense kleuren overheerst.

O - Zuurstof. Vuurwerk omvat oxiderende elementen. Dit zijn substanties die zuurstof produceren zodat verbranding kan plaatsvinden. Oxiderende elementen zijn gewoonlijk nitraten, chloraten, of perchloraat.

8

P - Fosfor. Fosfor ontbrandt spontaan in lucht en is de oorzaak van gloedeffecten. Het kan een component van de brandstof van vuurwerk zijn.

S - Zwavel. Zwavel is een component van zwart kruit. Het wordt gebruikt in de voortstuwingsbrandstof van vuurwerk.

Sb - Antimoon. Antimoon wordt gebruikt om een glittereffect te bereiken.

SR - Strontium. De zouten van strontium zorgen voor een rode kleur van vuurwerk. De samenstelling van strontium is ook belangrijk voor het stabiliseren van vuurwerkmengsels.

Ti - Titanium. Het metaal van het titanium kan als poeder of vlokken worden verbrand om zilveren vonken te produceren.

Zn - Zink. Zink is een blauw/witachtig metaal dat wordt gebruikt om rookeffecten te creëren.

Er zijn ook mensen die graag willen dat het vuurwerk hard knalt en dan doen de fabrieken er geen effectstoffen in maar alleen kruit dat snel ontbrand en dat doen ze in een afgesloten huls en als het kruit dan ontbrand komt er door de te grote hoeveelheid rook en enorme druk op de afgesloten huls te staan en knapt hij uiteindelijk kapot.

Wat is de geschiedenis van vuurwerk

Ongeveer 2000 jaar geleden was er al vuurwerk. In China ze gebruikten het voor feesten. Maar ook omdat de mensen dachten dat die knallen de boze geesten weg zouden jagen. Bij ons is vuurwerk pas vanaf de Middeleeuwen bekend. In die tijd werd het vooral bij oorlogen gebruikt bijvoorbeeld bommen vol kruid waarmee kasteelmuren kapotgeschoten werden en vuurpijlen die de vijand doodsbang moesten maken. De uitvinder van vuurwerk was toen een heel belangrijk en geheimzinnig beroep. Er werd maar wat aangerommeld en er zijn dan ook heel wat vuurwerkmakers zelf met kruid en al de lucht in gevlogen! Ongeveer 200 jaar geleden werd scheikunde een echte wetenschap. Toen ging het met sprongen vooruit. Tegenwoordig kun je vuurwerk in alle soorten en maten kopen. Nu hoef je geen expert meer te zijn om het veilig af te steken.  In de 18e eeuw werd de jaarwisseling pas gevierd, maar de redenen waren heel anders dan nu. Er werd veel lawaai gemaakt. Dat was nodig om de kwade geesten weg te jagen die tussen Kerstmis en Nieuwjaar in de lucht zouden zweven. Hoe harder het lawaai, hoe beter. Daarom werd er veel met vuurwapens in de lucht geschoten.

9

Hoeveel geld geven mensen gemiddeld per jaar uit aan vuurwerk + onze mening

Op een aantal forums hebben mensen gereageerd op deze vraag en het bedrag licht gemiddeld tussen de 200 en de 300 euro per gezin.

De bedragen verschillen heel erg omdat er sommige gezinnen zijn die niks kopen maar er zijn ook mensen die boven de 700 a 800 euro halen maar de grootste groep zijn de jongeren en die halen meestal vuurwerk voor zo rond de 100 euro.

wij vinden dat 100 euro het maximum is en dat als je veel meer uitgeeft aan vuurwerk dat je dan wel geld teveel moet hebben omdat het niet lang duurt om het af te steken en je er niet lang lol aan beleeft.

Hoofdstuk 2

ConclusieOnze hoofdvraag was: hoe werkt vuurwerk? Vuurwerk is een constructie van materialen zoals karton, papier, plastic en metaal, met daarin ontplofbare en/of brandbare mengsels van chemische stoffen. Die worden gebruikt voor special effecten. Zoals licht geluid en rook in speciale vormen.

In vuurwerk wordt vaak buskruit gebruikt. Voor een extra harde knal of extra hard geluid. Zodat het nog bijzonderder wordt. En dan weet je tenminste dat je wat goeds hebt voor het geld dat je eraan hebt uitgegeven.

Er wordt verschil gemaakt tussen 4 soorten vuurwerk. Namelijk: lust, feest, ernst en professioneel vuurwerk. De eerste soort vuurwerk is lust vuurwerk. Dat is voor het plezier zoals potten en pijlen. Feest vuurwerk is echt voor oud en nieuw. Ernst vuurwerk is eigenlijk gewoon illegaal vuurwerk. Zoals betonstrijkers, strijkers, nitraten, lawinepijl en vlinders of zelf gemaakte vuurwerkbommen. Daar gebeuren ook de meeste ongelukken mee. Met zelf gemaakt vuurwerk of illegaal vuurwerk. Want dat komt omdat de mensen die dat afsteken niet weten hoe ze het moeten gebruiken. En dan heb je nog professioneel vuurwerk. Dat is vuurwerk dat

10

door speciale mensen aangestoken mag worden omdat het anders heel erg fout kan gaan. Die mensen worden vaak met vuurwerkevenement gebruikt om alles aan te steken zodat er niks fout zou moeten gaan. Maar er gaat natuurlijk wel eens iets fout bij zulke vuurwerkevenementen. Dan gebeuren ook de ergste ongelukken.

Hoofdstuk 3

Gemaakte productHet was de bedoeling dat wij zelf vuurwerk zouden maar dat ging niet door. Dus hebben we gewoon wat oud vuurwerk gebruikt om experimentjes mee te doen. Zoals het kruid eruit halen en dan aansteken. Of van sterretjes kruid van het sterretjes stokje afhalen en dat dan aansteken. Dat heeft ongeveer het zelfde effect als magnesium aansteken. dat hebben we gedaan door een rotje door de midden te breken en dat tegen het kruid aan te leggen. Het rotje staken we gewoon aan en dan vatte het kruid van het rotje ook vlam. Die stak het sterrenkruid aan en zo kreeg je dan sterretjes.

Het zelf vuurwerk maken ging niet door omdat de vuurwerkexpert geen tijd had dus wij hebben hem via de mail een aantal belangrijke vragen gesteld en hij heeft daarop duidelijk antwoord gegeven.

11

Hoofdstuk 4

EvaluatieWij vonden het een leuk onderwerp. Wij heb ben er ook veel plezier aan beleefd om over dit onderwerp te gaan schrijven en opdrachten te maken. Op school hebben wij niet zoveel gedaan maar vooral veel thuis bij Jordy. Want dan konden wij ons veel beter concentreren op de opdrachten en het werk wat nog moeten doen. En onze computers zijn ook veel sneller dan bij ons op school. Want eer dat zo’n computer aanstaat gaat de bel alweer. En dan moeten we alles met de mail vesturen om er thuis mee verder kunnen.

wij vonden dat de samenwerking best wel goed ging alleen Remco was iets later dan dat had gemoeten want ik (Remco) had een mail gestuurd naar Jordy maar hij kon de bijlage niet openen en dus was ik toch niet op tijd met het versturen van de mail want toen werd ook gelijk op het weblog gekeken en was het dus niet goed genoeg en kregen wij een onvoldoende maar daar is nu verandering in gebracht want wij hebben het daarna gelijk veranderd en was het dus wel goed maar mevrouw Hoffman heeft daarna niet meer gekeken.

12

Hoofdstuk 5Bronvermelding

Internet sites http://nl.wikipedia.org/wiki/Vuurwerk

http://www.vuurwerk-vlijmen.nl/vuurwerk_info.html

http://www.jeugdbieb.nl/rubriek.php?rID=74&srID=82

https://www.goedvuurwerk.nl/goedvuurwerk/default.aspx?dgId=1&dgIds=45af23ce-9c4f-474f-8a30-748b9a91edd2&dId=315&dIds=a36ed686-e656-4b54-a317-09007f22d4c8

http://www.vuurwerkland.nl/

http://www.vuurwerkland.nl/

https://vuurwerkland.nl/webshop/Poolens_Vuurwerkhal

http://www.kiwa.nl/persoonscertificering/content.aspx?LangType=1043&id=8516&subid=950

folders/krantenvuurwerk folder welkoop

vuurwerkspecialist Harderwijk

goedvuurwerk.nl

vuurwerkexpert 2011

Poolens vuurwerkhal Hierden

Vuurwerkland Ermelo

13

14