Nieuwsbrief Visio Revalidatie & Advies Zuid West NederlandJaargang 2, maart 2015

Voorwoord

1. LANDELIJK NIEUWS 1.1 In de schijnwerpers: maatschappelijk werker Heidie Zomer1.2 Nader verklaard: de ziekte van Parkinson1.3 Cliënt centraal: Salman Üyüklü1.4 Visio Het Loo Erf1.5 Visio Zicht op Toegankelijkheid1.6 Visio Zicht op Werk1.7 Regeling zittend ziekenvervoer en Zorgverzekeringswet1.8 Taaltoets Nederlands voor anderstalige cliënten ontwikkeld door Visio Het Loo Erf en Radbout Universiteit1.9 Contactpersonen tijdens uw traject bij Visio1.10 Visio aanwezig op verschillende beurzen1.11 Open dag van de zorg1.12 WK Paracycling

2. NIEUWS UIT DE REGIO2.1 Voorleesapparaat op zakformaat 2.2 Week van zorg en welzijn 2.3 Mobiele technologie verbreed de horizon 2.4 Revalidatieweek voor kinderen 2.5 Printer maakt materiaal voor slechtziende kinderen 2.6 Braille 2.7 Gesproken ondertiteling

3. NIEUWS VAN DERDEN3.1 Excursies Twin Travel3.2 Nieuw boek ‘Muziek lezen met de vingers’ 3.3 App ‘Be my eyes’ 3.4 Uitnodiging enquête: wat zijn uw ervaringen met het aanvragen van hulpmiddelen? 3.5 Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Doofblindheid

4. COLOFON

VoorwoordBeste lezer,

Voor u ligt de vertrouwde nieuwsbrief in een nieuwe verschijningsvorm. Hiermee spelen we in op actuele ontwikkelingen, maar ook op behoeften die u als lezer aan ons hebt doorgegeven. We verwachten dat u met deze nieuwe indeling de voor u relevante informatie eenvoudiger uit de nieuwsbrief kunt halen doordat u op onderwerp kunt selecteren.

Inmiddels zijn we drie maanden op weg in het nieuwe jaar en werken we volgens de regels van het nieuwe zorgstelsel. Dit roept bij een aantal mensen vragen en terughoudendheid op. We zien dit ook terug in een afname van het aantal aanmeldingen. Onze dienstverlening blijft echter onveranderd, we blijven u ondersteunen op alle levensgebieden. De zorgverzekeringswet stelt echter een aantal andere voorwaarden om toe te treden tot onze zorg, zo moet uw aanmelding gepaard gaan met een verwijzing van een oogarts of andere specialist. Indien de veranderingen bij u vragen oproepen, aarzelt u dan vooral niet om hierover contact met ons op te nemen. Wij hebben hiervoor een speciale helpdesk ingericht. Deze is bereikbaar via T 088 585 58 88. Daarnaast staat op onze website meer informatie over de veranderingen in de zorg en een overzicht met veel gestelde vragen.

Van 16 tot en met 21 maart 2015 is de week van Zorg en welzijn. Wij nodigen u van harte uit om kennis te maken met onze revalidatiemogelijkheden op één van de vele Visio-locaties. Verderop in de nieuwsbrief leest u hier meer over.

Karin Weening, directeur

1. LANDELIJK NIEUWS

1.1 In de schijnwerpersIn deze rubriek geeft een medewerker van Visio uitleg over zijn of haar vakgebied. Dit keer is Heidie Zomer, maatschappelijk werker in Haren, aan het woord.

Sinds wanneer ben je bij Visio in dienst?Ik ben sinds 1 februari 2012 in dienst bij Visio. Hiervoor heb ik dertien jaar als maatschappelijk werker bij het Algemeen Maatschappelijk Werk gewerkt. Vanuit een stage heb ik ervaring opgedaan met het werken binnen de revalidatie. Het geeft me veel werkplezier om weer binnen de revalidatie te werken.

Met welke vragen kunnen cliënten van Visio bij jou terecht?Als je blind of slechtziend bent of als je te horen hebt gekregen dat je slechtziend wordt, is dit erg ingrijpend. Naast praktische vragen kunnen mensen vragen hebben over het omgaan met de beperking en het veranderde toekomstperspectief. Hoe ga je ermee om dat jij niet alles meer kunt wat je voorheen wel kon? Hoe ga je om met de gevoelens die je hierbij kunt ervaren? Ook kunnen mensen vragen hebben over hun energiebalans. Hoe kun je beter in balans zijn en energie hebben voor leuke activiteiten? Andere vragen die veel voorkomen zijn vragen over het uitbreiden van sociale contacten en het behouden of vinden van zinvolle en leuke activiteiten.

Wat houdt je functie als maatschappelijk werker precies in?Als maatschappelijk werker ga ik in gesprek met mensen. Dit zijn bijvoorbeeld ouderen, jongeren, volwassenen en ouders van kinderen met een visuele beperking. Samen onderzoeken we de vraag die ze stellen. Daarna maken we samen doelen, zoals leren omgaan met de gevolgen van de visuele beperking in het dagelijks leven, het leren van hulp vragen of het vinden van vrijwilligerswerk. Door middel van gesprekken wordt aan deze doelen gewerkt. De gesprekken kunnen individueel zijn, maar het is ook mogelijk om de partner van de cliënt of het cliëntsysteem bij de gesprekken te betrekken. Ook

werken we met groepen waarbij het geven van informatie en uitwisselen van ervaringen een grote rol speelt.

Waarom heb je voor dit werk gekozen?Het werken met mensen vind ik erg leuk en leerzaam. Elk mens is speciaal en uniek. Dit maakt dat het werk nooit hetzelfde is. Vervolgens vind ik het een uitdaging om een bijdrage te leveren in het zo zelfstandig mogelijk zijn van mensen met een visuele beperking.

1.2 Nader verklaard: de ziekte van Parkinson In deze rubriek nemen we een (oog)aandoening onder de loep. Dit keer geeft neuropsycholoog Daniëlle Huijsmans uitleg over de ziekte van Parkinson.

De ziekte van Parkinson is de meest voorkomende neurodegeneratieve aandoening na dementie. In Nederland hebben circa 55.000 mensen de ziekte van Parkinson. Er is een onderscheid tussen de ziekte van Parkinson en Parkinsonismen.

Verloop en symptomenBeiden hebben ongeveer dezelfde symptomen zoals tremor (beven), stijfheid, trager worden, houding- en evenwichtsproblemen en het ‘freezing’ als een beweging gestart wordt. Alleen de origine in de hersenen is anders. Parkinson is bij velen bekend als de ziekte met de eerder genoemde motorische kenmerken, de voorovergebogen, met kleine pasjes, lopende mensen met bevende hand. Bij ongeveer 80% van de patiënten komen visuele klachten voor. Vaak al in een vroeg stadium van de ziekte. Klachten zijn dubbel zien, wazig zien, veranderde licht- en contrastbehoefte, problemen met lezen of droge ogen. Dit heeft te maken met aan de ene kant veranderingen in het netvlies door dopamineveranderingen (Parkinsonpatiënten hebben een tekort aan dopamine in de hersenen), maar ook door oogmotorische stoornissen. Met name de oogarts, maar ook neuroloog, orthoptist of optometrist kan vaststellen of de “oogvolgbewegingen”, het accomoderen (boller of platter worden) van de lens of het maken van te kleine oogsprongen afwijkend zijn. De neuropsycholoog kan onderzoeken of dat de visuele waarneming in orde is of dat de beelden goed worden verwerkt in de hersenen zodat de patiënt er adequaat op kan reageren.

BehandelingDe neuroloog probeert in eerste instantie met medicatie de klachten zo goed mogelijk aan te pakken, echter dit is complex. Het behandelen van de visuele stoornissen is alleen door te compenseren mogelijk. De oorzaak van de problemen ligt immers in de hersenen. Hulpvragen liggen vaak op het gebied van lezen of mobiliteit (lopen, mits dat überhaupt nog kan). De start is onderzoeken of brillen goed zijn en ook goed gebruikt worden of optimaal corrigeren waar mogelijk. Bij lezen moet gedacht worden aan het vergroten van letters en zorgen voor een goed contrast (vette, vergrootte zwarte letters op wit papier), goed licht is daarbij belangrijk. Is lezen te inspannend dan kan gedacht worden aan spraakondersteuning op de computer of daisyspeler. Bij het opstarten van bewegingen, bijv. opstaan uit een stoel, kunnen Parkinsonpatiënten hinder hebben van ‘freezing’ (letterlijk ‘bevriezen’). Om dit te doorbreken is het belangrijk om goede auditieve of contrastrijke stimuli te geven die sterk genoeg zijn om het ‘bevriezen’ te doorbreken en waarbij er rekening gehouden wordt met de visuele beperkingen.

Expertise van VisioVisio kan bij deze groep met name inzicht geven in de problematiek en adviseren hoe hier mee om te gaan met aanpassingen in de omgeving of hulpmiddelen, zowel aan de patiënt, diens naasten of de professionals om de cliënt heen.

ProjectBinnen Visio is er momenteel veel aandacht voor de ziekte van Parkinson en de visuele stoornissen. Er is hiervoor een onderzoeksproject gestart. Dit project ‘Parvis’ is gericht op onderzoek naar welke visuele stoornissen en beperkingen er nu precies zijn en wat de beste mogelijkheden aan advies en behandeling zijn.

1.3 De cliënt centraalSalman Űyϋklϋ, 44 jaar, woont achttien jaar in Nederland en komt uit Turkije. Hij heeft een kokergezichtsveld en ziet nog zo’n 2 %.

Hoe bent u met Visio in aanraking gekomen?Ongeveer twaalf jaar geleden ben ik door een sociaal werker verwezen naar Bartiméus. Bartiméus heeft me attent gemaakt op Visio Het Loo Erf. Daar was ik drie dagen per week aanwezig om op allerlei gebieden te leren omgaan met mijn slechtziendheid.

Welke trainingen volgt u bij Visio?Ik heb routes leren lopen met mijn stok, zodat ik mijn dochtertje Biryaz (5 jaar) zelfstandig naar school kan brengen en ophalen. Ook praat ik met de maatschappelijk werker over de taal, vrijwilligerswerk, hoe het gaat, eigenlijk over van alles. Een half jaar geleden heb ik opnieuw hulp gezocht bij Visio en ben ik bij Revalidatie & Advies in Apeldoorn terechtgekomen. Ik heb daar zojuist de iPhone-training afgesloten en ben nu bezig met de taaltraining Nederlands voor anderstaligen. Ik kan al goed Nederlands lezen en begrijpen, maar de spreekvaardigheid en de grammatica zijn lastig.

Heeft u al eerder Nederlandse les gehad?Ja, eerst bij Visio Het Loo Erf en nadat ik een verblijfsvergunning heb gekregen ook bij het ROC. Nu gaan we mijn Nederlands verbeteren. Via de website NT2 taalmenu (NT2 = Nederlands als tweede taal) ontvangen we oefenteksten. Die moet ik be luisteren, ze samenvatten en daarna bespreken we de moeilijke woorden. Soms moet ik ook spellen; dan schrijf ik met mijn vinger op de tafel.

Hoe ervaart u het traject bij Visio?Ik heb bij Visio al veel geleerd. De sfeer is prettig. Ik moet in contact met Nederlandse mensen komen om te blijven oefenen. De mensen bij Visio adviseren en begeleiden me goed bij het behalen van mijn doelen..

1.4 Visio Het Loo ErfJe leven weer zelfstandig kunnen oppakken, na het verlies van (een deel van) je gezichtsvermogen. Dat is de insteek van Visio Het Loo Erf in Apeldoorn, het landelijk revalidatiecentrum voor intensieve revalidatie.

De 53-jarige Steya Veldman revalideert sinds januari 2015 bij Visio Het Loo Erf. Steya sukkelt al enige jaren met haar gezondheid. Ze heeft diabetes, belandde zeven jaar

geleden in een rolstoel en kreeg recentelijk te horen dat ze retinitis pigmentosa heeft met de diagnose dat ze blind gaat worden.

“Ik word blind, wat nu?” dit is één van de vragen die Steya zichzelf stelt op haar website: www.steya.nl. Via deze website houdt ze, met hulp van haar vriend en webmaster Hans, haar omgeving op de hoogte van haar ervaringen bij Visio Het Loo Erf. Steya is open, vrolijk, kan zich goed inleven in anderen en dat spat af van haar verhalen. Zo heeft ze van haar kwetsbaarheid haar kracht gemaakt en gebruikt ze crowdfunding om haar wensen (haar Blindet-list) in vervulling te laten gaan, voordat ze helemaal blind wordt. Ze wil het Noorderlicht zien, een duo-bike aanschaffen en om haar passie voor koken niet verloren te laten gaan, heeft ze plannen om aanpassingen in haar keuken te laten aanbrengen. Steya heeft duidelijke doelen opgesteld: “ik wil weer gewoon zelfstandig naar buiten en mijn omgeving duidelijk maken wat ik zie. Als je in een rolstoel zit, is het voor anderen duidelijk wat je niet of wel kan, maar met slechtziendheid ligt dat heel anders.”

Steya heeft zichzelf in de afgelopen maanden van haar revalidatie met sprongen vooruit zien gaan. Zo heeft ze tijdens de gesprekken met een psycholoog geleerd om makkelijker te praten over haar slechtziendheid en kan ze nu beter haar grenzen aangeven. Bij mobiliteitstraining oefent ze om meer op haar gehoor te vertrouwen en ook haar slechtziendheid kenbaar te maken in het verkeer. Tevens kan Steya nu, dankzij ergotherapie, haar passie voor koken weer oppakken: “heerlijk ontspannen spruitjes schoonmaken zonder te kijken”. Het vaardiger worden met de computer, smartphone en tablet bij computertraining zorgen ervoor dat ze ook op ICT-gebied een stuk zelfstandiger wordt. Steya’s hobby breien en borduren leken verleden tijd, maar bij de vakgroep creatief heeft ze een andere vorm van handwerken gevonden.

Haar toekomst na Visio Het Loo Erf ziet Steya met een lach tegemoet. Een mooie toekomst waarin ze gaat trouwen met Hans en samen met Hans en haar geleidehond een bezoek brengt aan het Noorderlicht.

1.5 Visio Zicht op ToegankelijkheidDe adviesdienst werkt in opdracht van bijvoorbeeld gemeenten, architecten en bedrijven. Onze opdrachten variëren van eenvoudige vragen over de lijnen op trappen tot complexe openbaar vervoersgebieden en inrichtingsvragen bij zorginstellingen.

Dit jaar ratificeert onze regering het VN-verdrag over de rechten van mensen met een beperking. Waar toegankelijkheid nu nog vrijblijvend is, wordt dit straks een vereiste. Hoewel Visio voor u een vertrouwde partner is, is dat voor veel gemeenten nog niet het geval. Naamsbekendheid is van belang en u kunt ons erbij helpen!

Op de Slechtziendendag 2015 hebben bezoekers met ons van gedachten gewisseld over de wijze van samenwerken. Duidelijk is dat het erg belangrijk is dat u als direct belanghebbende uw gemeente laat weten dat uw belangen vaak onvoldoende belicht zijn in een ontwerp. Vroegtijdig in een ontwerp rekening houden met visuele aspecten, hoeft geen afbreuk te doen aan de creativiteit van ontwerper. Rekening houden met goede gidslijnen in een ontwerp voorkomt bijvoorbeeld dat geleidelijnen als enige oplossing worden toegepast.

Kortom, mocht zich in uw omgeving een ontwikkeling voordoen waarbij u denkt dat de toegankelijkheid in het geding is, dan kunt u de opdrachtgever wijzen op onze mogelijkheden. Via de website www.visiozichtoptoegankelijkheid.org zijn zowel onze werkwijze als onze brochures beschikbaar.

1.6 Visio Zicht op WerkVisio vindt het belangrijk dat ook mensen met een visuele beperking een plek krijgen en houden op de arbeidsmarkt. Dat komt tot uitdrukking in ons programma Visio Zicht op Werk. In 2014 zijn ruim 450 werkenden ondersteund om hun werkzaamheden voort te kunnen blijven zetten. In de meeste gevallen, rond 96%, is dat ook gelukt. Maar ook werkzoekenden vinden steeds vaker een baan via de ondersteuning vanuit Visio. Zo ligt ons slagingspercentage bij de UWV-trajecten op ruim 31%. In deze moeilijke economische tijd een bovengemiddeld resultaat. Uiteraard zijn we hiermee nog niet tevreden en blijven we ons netwerk uitbreiden om slechtziende en blinde mensen aan het werk te helpen. Dat kan vanuit iedere achtergrond en elk opleidingsniveau.

Meer informatie over de re-integratiedienstverlening Visio Zicht op Werk via www.visiozichtopwerk.org of visiozichtopwerk@visio.org

1.7 Regeling zittend ziekenvervoer en ZorgverzekeringswetKunt u een beroep doen op de regeling zittend ziekenvervoer voor uw vervoerskosten in 2015?Ja, dat kan. 2015 geldt als overgangsjaar waarin de regeling zittend ziekenvervoer van toepassing is.

Hoe en wat kunt u vergoed krijgen?In 2015 kunt u voor de vervoerskosten die u maakt van huis naar het regionaal centrum en omgekeerd een beroep doen op de regeling zittend ziekenvervoer. Uw zorgverzekeraar zal beoordelen of de vervoerskosten die zijn gemaakt op grond van uw polis voor vergoeding in aanmerking komen. Visio zal op uw verzoek de indiening van uw aanvraag bij de zorgverzekeraar ondersteunen. Dit wordt verzorgd door Cliëntservices.

Wat verandert in 2016?Het Zorginstituut Nederland heeft in april 2014 advies uitgebracht aan het ministerie van VWS over de regeling zittend ziekenvervoer. In dit advies staat voor de doelgroep slechtziende en blinde mensen:

Slechtziende en blinde mensen zullen - net als nu al voor hun (boven)lokale ‘participatie’ vervoer –ook voor hun zorgbehandeling gerelateerde vervoer een beroep moeten gaan doen op de WMO, uitgevoerd door de gemeenten.

Wél kunnen mensen met een visuele beperking (in geval van specialistische / bovenregionale behandeling in het kader van de Zvw) zo nodig een beroep doen op de zogenaamde hardheidsclausule van de regeling Zittend Ziekenvervoer van de Zvw.

Minister Schippers heeft dit advies in juni 2014 naar de Tweede Kamer gestuurd en aangegeven na de zomer met een advies naar de Kamer te komen. Zij heeft daarbij aangegeven dat voor 2015 niets verandert aangezien er niet genoeg tijd meer was om een wetsvoorstel voor 2015 in te dienen. De verwachting is dat de minister het advies

van Zorginstituut Nederland overneemt en per 1 januari 2016 de doelgroep slechtziende en blinde mensen geen aanspraak meer kan maken op de regeling.

Samen met de Oogvereniging en Bartiméus zullen wij ons inzetten om de ‘hardheidsclausule’ goed ingevuld te krijgen.

Meer informatieVoor meer informatie kunt u contact opnemen met de Cliëntservicelijn T 088 585 85 85.

1.8 Taaltoets Nederlands voor anderstalige cliënten ontwikkeld door Visio Het Loo Erf en Radbout UniversiteitDe vakgroep taal van Visio Het Loo Erf heeft in een samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen een taaltoets ontwikkeld. Met deze toets kan op een betrouwbare manier het taalniveau van de anderstalige cliënt worden gemeten. Taaltraining is voor deze doelgroep een belangrijk onderdeel tijdens de intensieve revalidatie. Immers: voldoende beheersing van de Nederlandse taal is noodzakelijk om te kunnen revalideren en participeren in de Nederlandse samenleving. Met een visuele beperking is het echter vaak onmogelijk om de Nederlandse taal via de reguliere aanbieders onder de knie te krijgen, waardoor het weer onmogelijk is om te kunnen revalideren. Taal en revalidatie gaan daarom hand in hand.

De taaltoets wordt als volgt ingezet: tijdens de observatie neemt de taaltrainer een onderdeel van de toets af, waarna op basis van de resultaten het revalidatieplan wordt opgesteld. Vervolgens neemt de trainer in de eerste week van de revalidatie de volledige toets af, waarna het precieze instapniveau van de cliënt is vastgesteld. Zes weken voordat de laatste taaltraining is gepland neemt de taaltrainer wederom de toets af, waarna blijkt of de cliënt de gestelde doelen heeft bereikt. De toets is in december 2014 in gebruik genomen.

1.9 Contactpersonen tijdens uw traject bij VisioNa uw aanmelding bij Visio wordt er telefonisch contact met u opgenomen door een intaker van het Cliëntservicebureau om uw hulpvragen te inventariseren middels een vragenlijst. Op dat moment is de betrokken intaker uw contactpersoon en degene die overzicht houdt over uw traject en alle activiteiten coördineert.

Zodra er onderzoeken gepland zijn, draagt de intaker deze rol over aan een onderzoeker. In de meeste gevallen is dan de ergotherapeut, met wie u afspraken hebt, uw contactpersoon en degene die uw traject coördineert. Bij Visio wordt deze persoon primair onderzoeker genoemd: hij/zij stelt uw revalidatieplan op op basis van de bevindingen tijdens de onderzoeksfase en legt het voor aan zijn collega’s. Uw revalidatieplan bespreekt u bij de start van de revalidatiefase met uw primair behandelaar, een ergotherapeut of maatschappelijk werker, hij/zij blijft uw contactpersoon en coördineert uw revalidatie tot en met de afronding daarvan. De naam van uw primair behandelaar staat vermeld op het door u ondertekende revalidatieplan. Taken van de contactpersonen zijn: Fungeren als uw aanspreekpunt;

Zorgen dat u toegang krijgt tot het cliëntportaal MijnVisio, waar u een deel van uw dossier kunt inzien;

Opstellen en bespreken van het multidisciplinaire revalidatieplan met u en als u daarmee akkoord gaat, zorgen voor ondertekening;

Zorgen voor het invullen van een digitale vragenlijst; Zorgen voor inhoudelijke afstemming tussen betrokken behandelaars en instructeurs

middels een multidisciplinair overleg; Met u bespreken van inhoudelijke vragen over belangrijke gebeurtenissen die van

invloed kunnen zijn op de revalidatie, regels over het afzeggen van afspraken en het niet nakomen van afspraken;

Aanpassen van uw revalidatieplan bij nieuwe hulpvragen; Zorgen voor communicatie met de intaker, onderzoeker, planner, verwijzer of andere

betrokkenen; Uw revalidatietraject met u evalueren op behaalde doelen en tevredenheid; Het administratief afronden van uw revalidatietraject; Zorgen voor een afsluitbrief naar de verwijzer, uw oogarts en huisarts.

1.10 Visio aanwezig op verschillende beurzenDe komende maanden is Visio op verschillende beurzen aanwezig. Zo staan we met een stand op het oogartsencongres van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap, op de ZieZo-beurs en de landelijke dag van de MD-vereniging. Maar ook op de Bedrijfsgeneeskundige Dagen voor bedrijfsartsen. Bij alle evenementen staat centraal hoe de dienstverlening van Visio kan bijdragen aan het zo zelfstandig mogelijk in het leven staan van slechtziende en blinde mensen. Daarnaast is er veel aandacht voor het belang van doorverwijzen door professionals en specialisten naar een organisatie als Visio.

Regionale Hulpmiddelenbeurs ‘Iedereen kan lezen’Ook in 2015 is Koninklijke Visio weer te vinden op de Regionale Hulpmiddelenbeurzen‘Iedereen kan lezen’, de gratis toegankelijke beurs met informatie en producten voor mensen met dyslexie, een verminderd gezichtsvermogen en voor laaggeletterden.

Visio aanwezig tijdens landelijke MD-dag 2015Op 9 mei 2015 is Visio aanwezig op de landelijke MD-Dag van de MD Vereniging. Deze dag is bedoeld om leden van de MD-Vereniging meer informatie te geven over de laatste (medische) ontwikkelingen op het gebied van Macula Degeneratie. Er zijn op die dag lezingen, netwerkmogelijkheden en een informatiemarkt. Ook Visio staat hier met een stand. Uiteraard kunt u hier terecht voor de laatste ontwikkelingen en met vragen.

Visio op Bedrijfsgeneeskundige Dagen Op 18 en 19 juni presenteert Visio zich op de Bedrijfsgeneeskundige Dagen; het jaarlijkse congres van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB). Meer dan 1000 bedrijfsartsen uit heel Nederland bezoeken deze tweedaagse.

Visio organiseert eerste symposium over de tastOp woensdag 25 maart 2015 organiseert Visio het eerste symposium over de tast met de titel “De tast belicht”.

Voor kinderen en volwassenen die blind (geworden) zijn, is de tast een belangrijk zintuig. Toch weten we niet altijd goed hoe we hen kunnen leren om hun tastzintuig zo goed mogelijk te gebruiken.

1.11 Open dag van de zorgOok dit jaar wordt de Week van Zorg en Welzijn georganiseerd. Van maandag 16 tot en met zaterdag 21 maart 2015 openen vele zorg- en welzijnsorganisaties in Nederland hun deuren. Ook Koninklijke Visio is natuurlijk weer van de partij!

1.12 WK ParacyclingVoor het eerst in Nederland: het WK Para-cycling! Van 26 tot en met 29 maart 2015 strijden de wielrenners in Omnisport te Apeldoorn om de felbegeerde eerste plekken. In aanloop naar dit WK wordt in samenwerking met Visio een tandemtocht georganiseerd op dinsdag 24 maart. Cliënten van Visio maken vanaf Visio Het Loo Erf een tandemtocht samen met vierdejaars studenten van de opleiding tot sportinstructeur van het ROC in Arnhem. De aftrap wordt gegeven door Visio-cliënt en professioneel tandemrijder Rinne Oost, die deel uitmaakt van het door Visio gesponsorde team Leeuwentandem.Twee dagen later organiseert de organisatie van het WK Para-cycling een arbeidsmarkt waar Visio met haar dienstverlening Visio Zicht op Werk aan deelneemt. Op deze markt kan iedereen terecht die op zoek is naar een baan. Ook de werkgever die zich afvraagt hoe de werkplek voor een slechtziende of blinde medewerker het best ingericht kan worden, is van harte welkom in de stand.

2. NIEUWS UIT DE REGIO

2.1 Voorleesapparaat op zakformaat

Eind vorig jaar verscheen de KNFB-Reader app in de App Store. De app stelt de slechtziende of blinde iPhone gebruiker in staat om drukwerk zoals brieven, handleidingen en verpakkingen te laten voorlezen. Deze techniek is bekend onder de naam OCR. De KNFB-Reader app heeft al enkele goede recensies ontvangen maar kost bijna 100 euro. Of dat voor u de moeite waard is kunt u nu zelf ervaren. Kom hiervoor naar het ICT Café van Visio Rotterdam. Zowel de KNFB-Reader als enkele andere OCR apps zijn hier samen met een deskundige medewerker te testen. Ook voor andere vragen en kennismakingen rondom toegankelijkheid van computer, tablet en smartphone bent u van harte welkom. Visio Rotterdam heeft elke laatste donderdag van de maand van 13.00 uur tot 15.30 uur zijn ICT Café.

2.2 Week van zorg en welzijn

Ook dit jaar wordt de Week van Zorg en Welzijn georganiseerd. Van maandag 16 tot en met zaterdag 21 maart 2015 openen vele zorg- en welzijnsorganisaties in Nederland hun deuren. Ook Koninklijke Visio is natuurlijk weer van de partij! De afgelopen jaren is de Open Dag van de Zorg ontwikkeld tot de Open Dag van Zorg en Welzijn tot inmiddels de

Week van Zorg en Welzijn. Een branche overstijgende aandacht week om beeldvorming en imago van de sector onder het grote publiek positief te beïnvloeden. Deze editie werkt met het thema ‘Zo werkt zorg’ http://www.visio.org/nl-nl/home/actueel/nieuws/2015/februari/week-van-zorg-en-welzijn-2015

2.3 Mobiele technologie verbreedt horizonGraag leren e-mailen, zodat u berichtjes kunt sturen naar uw kleinkinderen? De iPhone gebruiken als navigatie tijdens woon- en werkverkeer? Leren internetten nu u blind bent en kan dat ook op een tablet? Voor jong en oud kan er een wereld open gaan met de mogelijkheden van digitale middelen zoals computers, tablets en smartphones. Visio beschikt over de laatste kennis op dit gebied en dat bleef niet onopgemerkt.Aan de slag #zonderzicht inspireerde tot een prachtige special over hoe de iPad en iPhone blinde en slechtziende mensen vrijheid geeft.

De website iCulture, de grootste Nederlandstalige website over de Apple iPhone en iPad, schrijft dagelijks meerdere artikelen over iPhone en iPad apps, accessoires, tips en achtergronden en heeft daar nu een mooi verhaal aan toegevoegd over hoe mobiele technologie blinden en slechtzienden regisseur laat zijn over hun eigen leven. Dit in samenwerking met Vodafone Firestarters en Visio’s Vincent van der Does, adviseur en trainer ondersteunende technologie OTC, en Tjarda Struik, slechtziende gebruiker en voorlichter bij Visio Het Loo Erf.

Lees en hoor er meer over op:http://www.iculture.nl/promo/special-blind-slechtziend-iphone-ipad/ en http://www.visio.org/nl-nl/home/actueel/blogs/verhalen-van-slechtzienden-en-blinden/februari-2015/met-mobiele-technologie-regisseur-over-mn-leven. Benieuwd naar de mogelijkheden voor uzelf?http://www.visio.org/nl-nl/revalidatie-en-advies/begeleiding-en-training/gebruik-smartphones-tablets-en-computers.

2.4 Revalidatieweek voor kinderenZelf je brood smeren, zelf een maaltijd maken, zelf iets kopen in de supermarkt, lopen in een onbekende omgeving, in het bos, misschien zelfs wel in het donker? Vrienden maken, voor jezelf opkomen, hulp vragen, maar ook zelf doen wat je zelf kunt. Dit zijn zomaar wat dingen die je kunt leren tijdens de revalidatieweek. Tijdens deze week doe je, aan de hand van een vast programma, met leeftijdsgenoten allerlei activiteiten. Je leert spelenderwijs vaardigheden die jij nodig hebt in je dagelijks leven. Laat je uitdagen en ga mee!

De revalidatieweek 2015 vindt dit jaar plaats van 13 tot en met 17 juli 2015 in Herpen en is geschikt voor kinderen met een visuele beperking in de leeftijd van 7 tot en met 15 jaar. Na aanmelden voor de revalidatieweek wordt bekeken of jouw eigen vragen passen binnen het programma van de revalidatieweek, of dat op een andere manier training of advies kan worden gegeven. Voor alle deelnemers wordt een revalidatieplan opgesteld waarin de persoonlijke doelen worden beschreven.

Er worden drie groepen gemaakt. Je komt altijd met kinderen van je eigen leeftijd bij elkaar. Niet alle groepen doen dezelfde dingen. Natuurlijk passen we dit aan bij je leeftijd en doelen.

Voor deelname aan de revalidatieweek wordt een eigen bijdrage van 60 euro gevraagd en je moet gebracht en gehaald worden. Aanmelden kan tot 8 april 2015.

Meer informatie of aanmelden?Visio Revalidatie & Advies Rotterdam, T 088 58 59 700 of revalidatieweekzwn@visio.org

2.5 Printer maakt materiaal voor slechtziende kinderenVisio in Den Haag en het CKC Digital Art Lab in Zoetermeer werken samen om speelgoed middels 3D prints te ontwerpen ten behoeve van de revalidatie van slechtziende kinderen.

Renate Boeters van Visio in Den Haag werkt dagelijks met slechtziende jonge cliënten en kan precies vertellen waar behoefte aan is. “Slechtziende kinderen hebben visuele prikkels nodig. Eenvoudige objecten met een lichtje erin kunnen al zorgen voor een grote stimulans. Een voorbeeld hiervan is een 3D-print in transparant plastic, waar een LED-lampje in is verwerkt. Ook zwart-wit speelgoed met hoog contrast doet het goed bij deze kinderen.” Het Digital Art Lab verkent met een kleine productiegroep de mogelijkheden met de Ultimaker 3D-printer en maakt een aantal objecten voor Visio.

Modellen printenHet Digital Art Lab heeft de expertise om 3D te modelleren en te ontwerpen voor een specifieke doelgroep. In februari en maart brainstormen de deelnemers over de ideeën, het uitwerken van schetsen en het vertalen naar een 3D model op de computer. Deze modellen worden geprint en ter evaluatie aangeboden aan de professionals van Visio. De beste ideeën komen in aanmerking om gebruikt te worden tijdens de revalidatie van slechtziende kinderen en kunnen ingezet worden tijdens zogenaamde “kijktrainingen”.

Leren van en met elkaarDe jongeren van het Digital Art Lab beschikken over de juiste expertise en kennis, onder andere verkregen tijdens de inloopsessies van het wekelijkse Open Lab. Door te leren van én met elkaar kunnen ze de verkregen kennis nu toepassen om andere kinderen te helpen. Dit resulteert in een mooi en maatschappelijk betrokken project. Elke woensdagmiddag komen de deelnemers bij CKC & partners samen in het Digital Art Lab tussen 15.30 en 17.30 uur. Geïnteresseerden zijn voor inspiratie uiteraard van harte welkom.

Meer informatie? www.ckc-zoetermeer.nl of neem contact op met Visio in Den Haag, T 088 585 92 00 of denhaag@visio.org.

2.6 Braille Om verschillende redenen kunt u op zoek zijn naar informatie over braille. Bent u op latere leeftijd slechtziend of blind geworden of u merkt dat uw zicht langzaam minder wordt. Misschien gaat iemand in uw omgeving slechter zien of heeft u beroepsmatig te

maken met slechtziende of blinde volwassenen? Vanuit de NLBB, Vereniging van Leesgehandicapten, is het boekje “Op weg naar braille” uitgegeven. Het boekje biedt u informatie over hoe het is om als volwassene braille te leren en over de mogelijkheden die braille biedt. U krijgt voorbeelden en enkele oefeningen aangereikt, evenals namen van organisaties waar u terecht kunt voor materialen en meer informatie. Achterin zit een gesproken versie van dit boek als Daisy CD. Deze uitgave wordt ondersteund door Koninklijke Visio en Bartiméus, "Braille staat voor onafhankelijkheid, zowel mentaal als praktisch. Het helpt mensen een eigen woordbeeld en taalgevoel te ontwikkelen, zelf teksten tot zich te nemen en te reproduceren en teksten te lezen zonder hulp en interpretatie van anderen. Iedereen verdient toch een kans om zelfstandig deel te nemen aan alle aspecten van het leven en de samenleving?"

Bestellen kan via www.nlbb.nl of: via Centraal Boekhuis met ISBN 9789090284262

2.7 Gesproken ondertitelingTv programma’s met ondertiteling zijn voor mensen met een visuele beperking lastig te volgen. Een oplossing kan zijn de ondertiteling om te zetten in spraak, bijvoorbeeld door de Orion Webbox of de Komfox. De Orion Webbox werkt middels een internetaansluiting. Voor de Komfox is een scart-aansluiting op het tv toestel noodzakelijk. Als u overweegt een nieuw tv toestel aan te schaffen, adviseren wij u om even contact met ons op te nemen voor advies. Verder kunt u gebruik maken van de Lineo, een daisyspeler met een softwarepakket voor het beluisteren van de ondertiteling. Deze Linio kunt u tevens gebruiken voor het beluisteren van gesproken lectuur door middel van streaming of gebruik van een sd-kaart. Alvorens een Linio aan te vragen adviseren wij u om bij uw ziektekostenverzekering na te vragen of naast de Linio óók het softwarepakket voor de ondertiteling vergoed wordt. Voor meer informatie kunt u bellen naar de afdeling advies van uw locatie.

3. NIEUWS VAN DERDEN

3.1 Excursies Twin TravelDe stichting Twin-travel is een landelijke non-profit organisatie die sinds 1995 vakanties organiseert voor slechtziende en blinde mensen van 16 tot 96 jaar. Uitstapjes maken, samen plezier hebben, nieuwe culturen ontdekken, lekker wandelen of fietsen, mooie steden bezoeken, eten op een gezellig terrasje en andere mensen leren kennen. Dit zijn allemaal ingrediënten van onze vakanties. Tijdens een vakantie van Twin-travel ontmoet u een gevarieerd gezelschap: werkenden, alleenstaanden, getrouwden, ouderen, jongeren, blinden, slechtzienden, zeer slechtzienden, mensen die vanaf de geboorte visueel gehandicapt zijn, mensen die pas op latere leeftijd blind of slechtziend zijn geworden. Kortom, van alles wat, maar altijd zijn het mensen die zin in vakantie hebben! Tijdens alle vakanties zorgt Twin-travel voor voldoende begeleiders, maar u kunt ook uw eigen begeleider meenemen.

Enkele excursies/wandelingen in de buurt georganiseerd door Twin Travel:- zaterdag 18 april: Den Haag: bezoek aan het Mauritshuis- zaterdag 6 juni: Maassluis: bezoek aan zeesleepboot Hudson en een stadswandeling- zaterdag 11 juli: Woerden, rondwandeling

- zaterdag 19 september: Vlaardingen-West - Maassluis, lijnwandeling

Bezoek de website voor meer informatie en aanmelden, http://www.twintravel.nl/

Bron: http://www.twintravel.nl/

3.2 Nieuw boek ‘Muziek lezen met de vingers’Op donderdag 12 februari 2015 vond in de Statenzaal van de Openbare Bibliotheek Zwolle de feestelijke presentatie plaats van het nieuwe boek van Ad van der Waals: 'Muziek lezen met de vingers; de geschiedenis van het muziekbibliotheekwerk voor mensen met een visuele beperking.’ Ad van der Waals (1946) was werkzaam in directie- en beleidsfuncties in het openbaar bibliotheekwerk, het blindenbibliotheekwerk en bij de verenigingen van blinden en slechtzienden. Hij schreef meerdere boeken over de geschiedenis van de lectuurvoorziening voor blinden en slechtzienden in Nederland.

Voor meer informatie en bestellen kijk op de website van Uitgeverij Elikser, http://webshop.elikser.nl/muziek-lezen-met-de-vingers. Het boek is in andere leesvormen aan te vragen bij Loket Aangepast Lezen, http://www.aangepastlezen.nl/home.

Bron: http://www.oogvereniging.nl/

3.3 App ‘Be my eyes’Wellicht heeft u al gehoord van deze nieuwe app die voor blinden en slechtzienden is ontwikkeld. De app werkt op de iphone en ipad.

Een blinde of slechtziende koppelen aan een behulpzame vrijwilliger die helpt kijken. Dat is het simpele idee achter Be My Eyes, een nieuwe app die het leven van slechtzienden een stuk makkelijker kan maken.De app maakt een videoverbinding tussen de blinde en de vrijwilliger, zodat de vrijwilliger kan helpen een vraag te beantwoorden, bijvoorbeeld hoe een nieuwe omgeving eruit ziet of wat de houdbaarheidsdatum van een pak melk is.

Meer informatie in het Nederlands kunt u vinden op http://nos.nl/artikel/2013779-nieuwe-app-help-een-blinde-door-mee-te-kijken.html, voor het downloaden van de app http://www.bemyeyes.org/

3.4 Uitnodiging enquête: wat zijn uw ervaringen met het aanvragen van hulpmiddelen?Wanneer u te maken hebt met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid kunt u gebruik maken van talloze hulpmiddelen. Van een beeldschermloep tot een daisyspeler, van een bril of contactlenzen tot een oogprothese. Wat gaat goed en wat kan beter, als het gaat om het aanvragen en de vergoeding van hulpmiddelen? Het gaat hierbij om hulpmiddelen die u bij uw zorgverzekering hebt aangevraagd. Deel uw ervaringen via onze online enquête https://nl.surveymonkey.com/s/enquete-visuele-hulpmiddelen. Heeft u moeite om de enquête online in te vullen, dan kunt de enquête ook telefonisch invullen. Bel hiervoor de Ooglijn T 030 29 45 444 van maandag tot en met donderdag tussen 10.00 en 15.30 uur.

Als u deze enquête invult, helpt u in beeld te brengen welke knelpunten en verbeterpunten er zijn als het gaat om de vergoeding en verstrekking van hulpmiddelen. De uitkomsten van de enquête worden voorgelegd aan zorgverzekeraars met als doel om samen tot goede oplossingen te komen. Waarom deze enquête?Deze enquête is een gezamenlijk initiatief van vijf organisaties die samen werken aan de belangenbehartiging van mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid: de Hoornvlies Patiënten Vereniging, de MD Vereniging, de Nederlandse Christelijke Blinden- en slechtzienden Bond, Vereniging Oog In Oog en de Oogvereniging. De enquête maakt deel uit van een project dat erop is gericht de verstrekking van hulpmiddelen of medicijnen door zorgverzekeraars te verbeteren, waar dat nodig of wenselijk is. Om de goede en slechte ervaringen van gebruikers in kaart te brengen, en deze aan zorgverzekeraars voor te leggen, is deze enquête essentieel.

Meer weten?Heeft u vragen over deze enquête? Neem dan contact op met de Ooglijn T 030 29 45 444 of mail naar E ooglijn@oogvereniging.nl Wilt u op de hoogte blijven van de uitkomsten van dit onderzoek en van het verdere verloop van het project? Houd dan de website www.oogvereniging.nl in de gaten.

3.5 Stichting Wetenschappelijk Onderzoek DoofblindheidDoelstellingStichting Wetenschappelijk Onderzoek Doofblindheid (SWODB) heeft als doelstelling om wetenschappelijk onderzoek op het gebied van Doofblindheid te bevorderen en te stimuleren. Daarmee wil de stichting de diagnostiek, behandeling en de kwaliteit van leven verbeteren, met als uiteindelijk doel genezing. De stichting richt zich daarbij zonder uitzondering op alle vormen van Doofblindheid en is daarmee uniek. SWODB heeft het ANBI-keurmerk en kan daardoor donaties en erfenissen ontvangen zonder hierover belasting af te dragen. Intussen zijn we trots te melden dat we samenwerken met Bartiméus, Kentalis en Visio. In januari 2015 hebben we de Raad van Advies geïnstalleerd welke bestaat uit vertegenwoordigers van de patiëntenverenigingen, artsen, wetenschappelijke onderzoekers en vertegenwoordigers van Visio en Kentalis.

Er is nu veelbelovend onderzoek op gebied van de ogen op komst, die ook voor personen met Retinitis Pigmentosa een verdere achteruitgang van het zicht kan stoppen. voor meer informatie en mogelijkheden om een financieel steentje bij te dragen zie: www.swodb.nl en op social media Facebook.nl/swodb en Twitter.com/swodb

4. COLOFON Deze nieuwsbrief wordt verspreid onder cliënten van Visio in Zuid West Nederland, locatie Rotterdam. Aan de inhoud van de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd of verspreid zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Visio.

Aan deze uitgave werkten mee:

Antonietta Asta, Froukje Bergsma, Astrid Borgman, Marjolijn Dekker, Vincent van der Does, Petra Groothuis, Eefje Hoogeboom, Rian Karageorgos, Wobbe Kijlstra, Nicole de Lat, Janneke Leenman, Janine Oomkens, Yvonne Pot, Hans Ritmeester, Steven Scheffer, Daniël Schober, Tjarda Struik, SWODB, Salman Üyüklü, Steya Veldman, Karin Weening, Ester Wierenga, Gerda Woudstra, Heidie Zomer en Maureen van Zuuk.

Opmaak en eindredactieMarjolijn Dekker

 Wilt u meer informatie over de nieuwsbrief of wilt u zich aan- of afmelden voor de nieuwsbrief?Mail dan naar rotterdam@visio.org

 Wijziging gegevensBent u verhuisd of wilt u de nieuwsbrief niet meer of in een andere vorm ontvangen? Neem contact op via csbrotterdam@visio.org

KlachtenHebt u een klacht of bent u ergens ontevreden over? Neem dan contact op met de manager van de betreffende Visio vestiging.

 Contactgegevens klachtencommissie

Koninklijke Visiot.a.v. Klachtencommissie voor cliënten en leerlingenPostbus 11801270 BD  HuizenT 088 585 85 52klacht@visio.org Adressen Visio Revalidatie & Advies in de regio Zuidwest-Nederland

 Schiedamse Vest 1583011 BH RotterdamT 088 585 97 00rotterdam@visio.org

 PoortgebouwRijnsburgerweg 10(parkeerterrein bereikbaar via Albinusdreef)2333 AA LeidenT 088 585 96 00leiden@visio.org

 

Stationspark 24462 DZ GoesT 088 585 95 00goes@visio.org

 Bordewijklaan 32591 XR Den HaagT 088 585 92 00denhaag@visio.org

 p/a Albert Schweitzerziekenhuis AmstelwijckVan der Steenhovenplein 13317 NM DordrechtT 088 585 94 00dordrecht@visio.org

 Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen. Meer informatie is te vinden op www.visio.org.

 Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.

 Dit is een uitgave van Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen. www.visio.org.  Aan de inhoud van de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd of verspreid zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Visio.