Post on 12-May-2015
Zorgkosten, zorgverzekeraars en governance
Feiten en meningen
Alu
mn
idag
201
3, D
en B
osc
h
Prof. dr. Emile Curfs
Voorstellen
Academische Onderzoekswerkplaats Zorgverzekeraars (AOZ) Draagt beleid zorgverzekeraars bij aan de
betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg?
Samenwerkingsverband OU, NIVEL en VGZ
Onderdeel Leerstoel ‘Maatschappelijk ondernemen door zorgverzekeraars’
Onderzoek: samen met ‘zorgveld’ en NIVEL– Relevante onderwerpen, implementatiekans
groter, lerende organisatie
– Praktische en wetenschappelijke kennis: science practitioners
– Wat, waarom en hoe
– Unieke kans voor zorgmedewerkers
– Valorisatie gedachte OU: werk en studie
Alumnidag 2013, Den Bosch
Zorgkosten, zorgverzekeraars en governance
Feiten en meningen
Alu
mn
idag
201
3, D
en B
osc
h
Prof. dr. Emile Curfs
Zorg kost te veel
Fee for service maakt zorg duur– Productie te hoog; niet vraaggestuurd maar
aanbodgericht; te veel aanbieders
– Geen beloning naar resultaat
Bedrijfskundig– Zorginstellingen doen alles zelf
– Te grote overhead
– Slecht HR-beleid
– Lerende organisatie?
Te hoge consumptie zorg– Aanvullende verzekeringen te royaal: ‘fun’ zorg
– ‘Eindeloos’ doorbehandelen
– ‘Afgedwongen’ behandelingen
– Verschrijvingen: DBC/DOT, aangepaste ZZP-indicaties, anders uitgevoerde behandeling
Te veel ‘dure’ zorg– Onvoldoende sturing door
te lage eigen bijdrage
– Te veel in tweede lijn
– Verspilling en doublures in de zorg
– Shopgedrag
– Patiënt ongewis over zorgkosten
– Te hoge beloningen (Balkenendenorm?)
Welzijn en ongemak zijn gemedicaliseerd– Stofzuigen en kousen aantrekken zijn zorg
– Eenzaamheid, ontberen geluk: medische oplossing
– Veel onnodige intramurale opnames
– Weinig samenwerking zorg, welzijn en preventie
Alumnidag 2013, Den Bosch
Alumnidag 2013, Den Bosch
… evenals de financiering ervan
Concurrentie zorgverzekeraars is onnodig duur
1 miljoen mensen elk jaar uit- en inschrijven: door prijs, niet door kwaliteit
Miljoenen aan marketing, commercie, zorginkopers en topsalarissen
Onnodige opsmuk aanvullende verzekeringen
Te hoge solvabiliteit, te hoge reserves 12 miljard euro meer eigen vermogen dan tien jaar geleden
Vele onnodige contractbesprekingen, verhindert partnership
Alumnidag 2013, Den Bosch
… en levert te weinig kwaliteit
Professionele kwaliteit– Noodzakelijk
– Veilig
– Doelmatig
Resultaten zorg zijn niet transparant– Niet of nauwelijks rapportage van outcome
kwaliteit: patiënt en zorgverzekeraar kunnen niet kiezen
– Afrekencultuur verhindert leerproces (Berwick)
Gedrag en cultuur in zorg nauwelijks gericht op efficiëntie en effectiviteit– ‘Bezuinigen’ in de zorg is vaak ‘minder meer’
– Budgetten worden ‘opgemaakt’
– Afkeer van processen en resultaatgericht werken
– Veel overhead en zelf doen
– Te geringe samenwerking (mogelijk)
Alumnidag 2013, Den Bosch
… toch is er weerstand tegen verandering bij
Patiënten/cliënten– Geven hun zorgaanbieders minstens een 8
– Hechten zeer aan de relatie met ‘hun’ arts, ook al is de kwaliteit bedenkelijk
– Varen blind op (onheldere) informatie en advies
Politieke partijen– Verkiezingen zijn belangrijk
– Gemeentes en provincies raken ‘stenen’ en werkgelegenheid kwijt
Zorgaanbieders– Zijn ook maar mensen die streven naar
winstmaximalisatie
– Hechten zeer aan meester-gezel verhoudingen en kwaliteit
– Zijn niet zo van verantwoorden en processen
Zorgverzekeraars– Feitelijk niet gebaat bij afname omvang kosten
Alumnidag 2013, Den Bosch
Inhoud vanaf hier
Rol zorgverzekeraars– Toezicht, besturing, beïnvloeding en
verantwoording in de zorg
Bezuinigen in de zorg– Wat is het?
– Is dat nodig en kan het?
– Minder geld → minder kwaliteit?
Vragen, meningen en feiten– Panel of een-op-een
Alumnidag 2013, Den Bosch
Model van zorgcontext voor Governance
Alumnidag 2013, Den Bosch
Rol overheid
Kaderstelling en toezicht
Collectieve middelen
NZA, AFM, DNB, NMa, Algemene Rekenkamer, Consumentenautoriteit, IGZ, Ombudsman Zorg, CBP, CVZ / Kwaliteitsinstituut, Archiefinspectie
Veel doublures, ‘bureaucratische’ last die vaak doorgeschoven wordt naar zorgaanbieders
Wie houdt toezicht op de overheid?
Alumnidag 2013, Den Bosch
Governance zorgverzekeringsmarkt
Toezicht, beïnvloeding bij verzekerden– Ledenraden, Adviesraden
– RvC
– Stemmen met de voeten
– Verzekerdenpanel
Beleid en verantwoording door zorgverzekeraar– Over beleid t.a.v. kwaliteit, toegankelijkheid en
betaalbaarheid
– Welke kwaliteit is ingekocht, hoe wordt kwaliteit bevorderd
– Welke kosten zijn bespaard
– Hoe pakt toegankelijkheid uit
– Hoeveel winst is er gemaakt en hoe wordt die ‘terug gegeven’ aan de verzekerden
Rol zorgaanbieders?
Alumnidag 2013, Den Bosch
Governance zorginkoopmarkt
Toezicht en beïnvloeding bij zorgverzekeraar– Selectieve zorginkoop
– Strategisch, tactisch en operationeel
– Nauwelijks geaccepteerd
Beleid en verantwoording door zorgaanbieder– Informatie over geleverde professionele,
functionele en relationele kwaliteit
• Professionele kwaliteit: noodzakelijk, veilig en doelmatig
– Informatie aan patiënten
– Resultaten van geleverde zorg
– Verbeteringen van kwaliteit
Rol patiënten/cliënten/verzekerden?
Alumnidag 2013, Den Bosch
Governance zorgmarkt
Toezicht en beïnvloeding bij of namens patiënten en overheid– IGZ
– Advies/ledenraden, NPCF etc.
– Intercollegiale toetsing
– Zorgverzekeraar: vertrouwen?
Beleid en verantwoording door zorgaanbieder– Informatie over geleverde professionele,
functionele en relationele kwaliteit
• Professionele kwaliteit: noodzakelijk, veilig en doelmatig
• Functionele kwaliteit: outcome
• Relationele kwaliteit: o.a. bejegening
– Informatie over wachtlijsten, deskundigheden
– Samenwerking
– Preventie
Alumnidag 2013, Den Bosch
Rol zorgverzekeraars
Opdracht zorgverzekeraars
Duurzame zorg– Kostenbeheersing
– Kwaliteitsverhoging
– Toegankelijkheid waarborgen
Door selectieve zorginkoop– Operationele
– Tactische
– Strategische
Hierover transparant verantwoorden
Alumnidag 2013, Den Bosch
ZorgkostenBezuinigen moet
1972 1980 1990 2000 2010 20400
50
100
150
200
250
300
350
zorgkosten x 1 mil-jard EuroBBP x 0,1 %
Alumnidag 2013, Den Bosch
Rol zorgverzekeraars
Opdracht zorgverzekeraars
Duurzame zorg– Kostenbeheersing
– Kwaliteitsverhoging
– Toegankelijkheid waarborgen
Door selectieve zorginkoop– Operationele
– Tactische
– Strategische
Hierover transparant verantwoorden
Alumnidag 2013, Den Bosch
Bezuinigen in de zorgOeps!
Minder meer
Minder kosten door meer kwaliteit: 40 jaar overheidsbeleid mislukt
Oorzaken– Latent wordt manifest, Informatie asymmetrie
– Groot belang, eigen shop
– Technologie, mondigheid, demografie
– Veel stakeholders: politieke partijen, media, patiënten, bonden
– Weinig governance (toezicht, besturing, verantwoording, beïnvloeding door hoge professionalisering)
Reserves zorgverzekeraars en zorginstellingen miljarden te hoog
Zorginstellingen niet gewend te bezuinigen
Alumnidag 2013, Den Bosch
Duurzame zorg vereist wijziging cultuur
Cultuuromslag
Patiënten/verzekerden– Eigen verantwoordelijkheid gezondheid
– Selfmanagement ziekte
– Eigen regie zorg
• Zorgaanbieders– Vraaggericht, doelmatig, samenwerken
– Toegevoegde waarde
• Politiek– Maatschappelijk gericht
– Samenwerken
• Media– Aanwijzen schuldigen
Alumnidag 2013, Den Bosch
Bezuinigen kan door…
Strategische zorginkoop– Richt organisatie en structuur zorg opnieuw in
– Zet verschuiving van 2e naar 1e lijn en naar preventie door
– Financier naar outcome, vraaggericht, geen fee for service
– Verlaag lonen medisch specialisten
Ontmedicaliseer – Nauwe samenwerking over domeinen heen: wonen,
welzijn, zorg, sport, preventie
Aanpassen randvoorwaarden stelsel– Verbied restitutieverzekeraars en alleen nog ‘echte’
zorg in aanvullende verzekeringen
– Verdeel NL over vijf zorgverzekeraars zonder commerciële concurrentie, aangepaste solvabiliteit
– Concurreer op kwaliteit (service, outcome)
– Inspraak verzekerden in beleid zorgverzekeraar met juiste informatie
– Ondersteun selectieve zorginkoop met hoge bijdragen
Begin met gedragsverandering in zorg– Verantwoording over geld en prestaties
afleggen
– Zorg voor een lerende en samenwerkende organisatie
– Zorginstelling bedrijfskundig optimaliseren
– Kostenbesparing door verhoging kwaliteit
Ga verspilling tegen– Geef patiënten inzage in zorgkosten
– Verspilling: 24-50% kosten (Schellekens)
Begeleidend en ondersteunend onderzoek– Toets beleid, evalueer resultaat, verbeter,
ontdek, werk samen
Alumnidag 2013, Den Bosch
Zorgverzekeraar, pak door!
Zorgverzekeraars aan de bak Selectieve zorginkoop
Professionaliseren
Werk samen met zorgaanbieders en patiënten/cliënten en gemeentes
Bepaal samen welke informatie over kwaliteit belangrijk is
Transparantie verantwoording naar overheid, zorgaanbieders ‘en verzekerden
Toets regelmatig, leer samen bij
Alumnidag 2013, Den Bosch
Bedankt!
Alumnidag 2013, Den Bosch