Post on 21-Jan-2016
description
ZORGEN OVER ZORG
Wat kan innovatieve arbeidsorganisatie voor de zorg betekenen.
Geert Van Hootegem
3° Zorgsymposium
Brugge 20 oktober 2011
OVERZICHT
2
3
• Wat is de traditionele, hierarchische manier van organiseren?
• Uitdagingen op de zorgmarkt• Uitdagingen op de arbeidsmarkt• … door een horizontale, vlakke
arbeidsorganisatie• …
=Innovatieve arbeidsorganisatie
WAT IS DE TRADITIONELE, HIERARCHISCHE MANIER
VAN ORGANISEREN?4
5
• Basis gelegd door A. Smith, F. Taylor, H. Ford en vele anderen
DE PRINCIPES
6
• Organiseren door bewerkingen/functies te isoleren en te groeperen– Scheiding tussen DENKEN/DOEN– Scheiding tussen D/O/E/N & D/E/N/K/E/N
DE PRINCIPES
DE PRINCIPES
7
8
• Kwaliteit van de organisatie– Hiërarchisch– Zware overhead en stafafdelingen– Gericht op goedkope standaardzorg– Professionalisering & specialisatiefuik
• Kwaliteit van de arbeid– RSI– Stress– Afwezigheid van leermogelijkheden– Nood aan standaardwerknemers
• Competenties• Preferenties
DE GEVOLGEN
9
• Assumptie som geoptimaliseerde delen, levert een geoptimaliseerd geheel
• Organisaties zijn contextloze agents (machines …)
• Mens is lui wezen, enkel in geld geïnteresseerd dat moet gecontroleerd worden
• COMPLEXE ORGANISATIES MET SIMPELE TAKEN
DE ACHTERLIGGENDE PREMISSES
UITDAGINGEN OP DE AFZETMARKT
10
EISEN VANUIT DE AFZETMARKT
11
12
• Specialisering en afstemmingsproblemen
• Regels en procedures• Juridisering• Doelverschuiving van zorg naar
besturing, van zorg naar management• Management by exception• Groeiende kloof tussen
zorgverstrekkers en bestuurders• Specialisering en
afstemmingsproblemen• Enz …
LIEFDE VOOR MANAGEMENT IN TIJDEN VAN ZORG: EEN VICIEUZE CIRKEL
UITDAGINGEN OP DE ARBEIDSMARKT
13
14
• Drie periodes– voor 2010– 2010-2030– 2030 en wat daarna?
• 2003-2010– Groei populatie op arbeidsleeftijd
(+160.000)– Met sterk aandeel ouderen (+ 213.000 of
van 16% in 2003 naar 19% in 2010)
VERLOOP VAN DE BEVOLKING
15
• 2010-2030– Afname bevolking op arbeidsleeftijd– Toename totale bevolking– Afhankelijkheidsgraad ook sterk
verschillend• Griekenland, Spanje en Italië: 60% in
2050• Luxemburg, Denemarken, Ierland: 40%
– Zelfs binnen België• Brussel 33%• Wallonië 43%• Vlaanderen 49%
VERLOOP VAN DE BEVOLKING (2)
16
• 2030 en daarna– Terug naar een evenwicht of– Structurele jo-jo-bewegingen op de
arbeidsmarkt
VERLOOP VAN DE BEVOLKING (3)
VERLOOP VAN DE BEVOLKING
17
VERLOOP VAN DE BEVOLKING
18
2000 2010 2030 20500
10
20
30
40
50
60
70
0 -14 jaar 15 -64 jaar >=65 jaar
Eu15 BelgiëEu15 BelgiëEu15 België
CONCLUSIE
19
WAR FOR TALENT
Competition by talent
20
EU15: 41,1 jaar
IS DAT NU EEN PROBLEEM? …
21
• België lage activiteitsgraad in jongste en oudste leeftijdscategorieën op de arbeidsmarkt
• Werkgelegenheidsgraad 54+’ers is laagste in Europa: 28,1% tegenover 41,5% EU15
• Gemiddelde uitstroom:– Mannen 58,6 jaar versus 61 jaar – Vrouwen 58,4 jaar versus 60,5 jaar
• Doelstelling tegen 2010 50% bereiken:– OK voor Zweden, Denemarken, VK en Portugal– Binnen bereik voor Finland, Ierland, Nederland– Buiten bereik voor België ??????
… MADE IN BELGIUM
22
LANGER GEZOND BLIJVEN
23
EUROPEES PERSPECTIEF
LANGER WERKEN, GEZONDER WERKEN MET
GOESTING …AAN EEN HOGERE PRODUCTIVITEIT?24
… DOOR EEN HORIZONTALE, PLATTE
ORGANISATIE25
26
• Processen intact houden (DENKEN + DOEN)
• Organiseren in functie van markt/product-combinaties– Klant komt centraal te staan
• Soms (en in de zorg vooral ) tussen organisaties
DE PRINCIPES
27
• Multidisciplinaire teams• Horizontale coördinatiemechanismen• Alleen dan heeft taaksplitsing zin• Minimale kritische specificatie
(duidelijke en haalbare teamdoelstellingen)
• Resultaat georiënteerd (communiceren)• Regelruimte zo laag mogelijk, tenzij …
• Een aangepast HRM-beleid moet volgen • Aangepaste systemen moeten volgen
(en niet trekken).
DE PRINCIPES
28
• Cultuur die leren en verbeteren aanmoedigt: – Streef naar lerende werkplekken
• Niet alleen entrepreneurschip maar ook Intrapreneurship
• Benut competenties van iedereen– Draai de verdringing om– Ontstandaardiseer
• Diverse stromen zijn bron voor diversiteitsbeleid
HR
29
• Complexe omgevingen: duurzaam innoveren
• Complexiteit reduceren• Ondernemerschap door
intrapreneurship• Mensen steven meerdere behoeften na• Werkbaarheid wordt economische
topprioriteit
• SIMPELE ORGANISATIES MET ACTIEVE FUNCTIES
DE ACHTERLIGGENDE PREMISSES
Meedoen aan een SBO?Geert.vanhootegem@soc.kuleuven.be
0478/201572
30