Opinie 17Zaterdag 19 december 2015

G oed kijken en luisterennaar je kind(eren), daarbegint het mee. Wat zijn

hun eigen ideeën en vragen? Waarzijn zij nieuwsgierig naar? En is jekind een echte doener, leest enpraat hij of zij graag, of is je kindeen beelddenker? Het is bij hetBijbellezen belangrijk om kinderente beschouwen als gelijkwaardigegesprekspartners en om rekening tehouden met hun persoonlijke leer-voorkeuren.

Net zo belangrijk is het om goedte kijken en luisteren naar het Bij-belverhaal. Waar gaat het eigenlijkover? Wat wil het verhaal vertellen?Een verhaal uit een andere tijd encultuur, hoe actueel het vandaag dedag ook is, vraagt om handvatten bijhet lezen. Hoe vertalen we Bijbelver-halen naar de beleving van kinde-ren in 2015?

LeervoorkeurenHet ene kind leest graag en praatmakkelijk over een verhaal. Eenander kind ontdekt de betekeniservan juist door een proefje, eenpuzzel of een spel. Deze verschillenin leervoorkeuren tussen kinderenworden onderbouwd door de the-orie van meervoudige intelligentievan de Amerikaanse psycholoogHoward Gardner. Hij stelt dat iederkind diverse intelligenties heeft, diein verschillende mate worden ont-wikkeld en zo zijn of haar voorkeurbepalen. Door hiermee rekening tehouden, beklijft wat kinderen lerenen ervaren beter en wordt het ookleuker. Het vraagt om creativiteit,maar wanneer je kinderen actief bijhet Bijbellezen wilt betrekken, ishet belangrijk om op hun leervoor-keuren te letten.

In de recente godsdienstpedago-gische stroming van de kinderthe-ologie staat het gesprek met kinde-ren over Bijbel en geloof centraal.Kinderen leren door zelf vragen testellen, daar samen over na te den-ken en antwoorden te verwoorden.Hun eigen manier van denken isdaarbij belangrijk, evenals hunervaringen, ideeën en vragen. Kin-deren zijn prima in staat om zelfover Bijbel en geloof na te denkenals ‘kleine theologen’. Als je hen incontact brengt met een Bijbelver-haal en hen zelf aanspreekt, komendie gedachten op gang en kunnenwaardevolle gesprekken ontstaan.We noemen dit ‘theologiseren metkinderen’.

Maar hoe pak je dat aan? Hetbegint, zoals gezegd, met dit: pro-beer kinderen te zien zoals ze zijnen heb oog voor wat er in hen om-gaat. Dat is het vertrekpunt omsamen in de Bijbel te lezen en daar-over te praten. Als ouder is hetbelangrijk om de eigen inbreng vanje kind(eren) als waardevol te be-schouwen en die waardering telaten merken. Beschouw hen als

gelijkwaardige gesprekspartners. Gaje met meerdere kinderen in ge-sprek, let er dan op dat het gesprekopen blijft en dat alle kinderen tothun recht komen.

Tijdens het praten over de Bijbelgeef je kinderen alle ruimte. Maarals ouder heb je wel een belangrijkerol. Je kunt vragen stellen om hetgesprek te stimuleren. Over wat ergebeurt in het verhaal, over hoe dehoofdpersonen dat zullen beleven,of vragen over God en Jezus. Zo kunje de relevantie van Bijbelse verha-len op het spoor komen, en je sa-men met je kinderen verwonderenover wat deze verhalen ons vertel-len. Daarnaast kun je informatie en

context bieden die de Bijbelse ver-halen verheldert.

Praktische tipsDoor aan te sluiten bij de belevings-wereld van je kind, kan hij of zij deBijbelverhalen ontdekken op eenmanier die bij hem of haar past. Datgeeft plezier. En als je kind leert opeen manier die hem of haar goedligt, steekt je kind er ook meer vanop. De verhalen komen dicht bijkinderen en hun eigen leven. Zoervaren ze dat de Bijbel ook hén ietste zeggen heeft.

Hierna volgen praktische tips omop deze manier met je kinderen hetverhaal van Kerst te lezen.

Lees samen met je kinderen eensop de volgende manier uit het evan-gelie volgens Lucas, en verwonder jemet elkaar over het bijzondereverhaal. Aan de hand van drie stap-pen staan we stil bij het kerstver-haal. Ga bijvoorbeeld in de eersteweek van de kerstvakantie met destappen aan de slag. Heb je niet veeltijd? Beperk je dan tot het verhaalvan de geboorte van Jezus in Lucas2:1-21 (stap 3) en lees dit op EersteKerstdag. Het werkt goed om eenvast moment op de dag te kiezenwaarop je met je gezin bij elkaarbent en er voldoende tijd is, bijvoor-beeld na het avondeten.

Bij elke stap hoort een Bijbelge-deelte, een aantal vragen, en eenopdracht. Begin het leesmomentdoor samen een kaars aan te steken.Lees vervolgens samen de bijbel-tekst, uit een vertaling die voorkinderen toegankelijk is. Praat nahet lezen met elkaar over de vragendie bij de stap horen, of doe deopdracht. De volgorde daarvanmaakt niet uit. De vragen zijn ge-richt op het stimuleren van eenopen gesprek om samen de beteke-

nis van de tekst te ontdekken. Deopdrachten zijn zo gekozen dat viaverschillende leervoorkeuren eentoegang tot het verhaal ontstaat. Devragen en opdrachten nodigen zouit om de verschillende lagen in hetverhaal te verkennen: de belevingvan de personen die er een rol inspelen én wat het betekent wat zijmeemaken.

Iets bijzondersOpdracht voor de kinderen: Een van demaaltijden in de komende dagenwordt heel bijzonder. Jij bent deenige die dat weet! Kies een avonduit en versier de tafel dan zo mooidat iedereen meteen ziet: er gaatiets bijzonders gebeuren.

Stap 1: Maria krijgt een kind (Lucas1:26-38). God stuurt de engel Gabriëlnaar Maria. Hij vertelt haar dat zijeen heel bijzonder kind zal krijgen:haar kind zal bij God horen.

Vragen: Praat met elkaar over dereacties van Maria. Kunnen de kin-deren zich voorstellen dat Maria ergschrikt, maar toch vertrouwt op watde engel zegt? Wat zou dit verhaalzeggen over de zoon die Mariakrijgt? En begrijpen jullie waaromMaria een voorbeeld is voor veelmensen?

Om te doen: Op een geboorte-kaartje staat vaak hoe bijzonder deouders hun pasgeboren kindjevinden. Bekijk samen het geboorte-kaartje van jullie kinderen. Watmaakt hun geboorte bijzonder?Maak daarna een geboortekaartjevoor Jezus. Hoe kun je laten zien dathij heel bijzonder is?

ElisabetStap 2: Het lied van Maria (Lucas 1:39-56). Maria gaat op bezoek bij haarfamilielid Elisabet. Zowel Elisabet

als het kind in haar buik zijn blij datMaria er is. Dan dankt Maria God ineen lied.

Vragen: Kijk met elkaar nog eensgoed naar het lied van Maria. Zeheeft het over arme en rijke men-sen. Welke groepen noemt ze nogmeer? Ze zingt dat God alles om-draait. Waarom zou hij dat doen?Hoe vinden jullie het als alle gewo-ne mensen heel belangrijk zoudenworden? Zou dat goed zijn, of juistniet? Waarom vindt Maria het bij-zonder dat zij de moeder van Jezusmag zijn?

Om te doen: Het lied van Mariawordt nog steeds gezongen. Veelmensen vonden het zo mooi dat zezelf muziek hebben gemaakt bij deLatijnse vertaling van Lucas 1:46-55.Het begin gaat dan zo: ‘Magnificatanima mea Dominum’. Dat betekent:

Ik geef alle eer aan God. Kunnen dekinderen in de kast met muziek ofop internet een Magnificat vinden?Herkennen jullie de eerste regel? Enwat vinden jullie van deze muziek?

Stap 3: Jezus wordt geboren (Lucas2:1-21). De zoon van Jozef en Mariawordt in Bethlehem geboren. Eenengel vertelt aan herders die in debuurt op hun schapen passen, dathun redder geboren is: Christus, de

heer. Ze zingen een prachtig lied:‘Alle eer aan God in de hemel. Envrede op aarde voor de mensen vanwie God houdt.’

Bijzondere geboorteVragen: Praat met elkaar over wat jezou verwachten bij zo’n bijzonderegeboorte, namelijk de geboorte vande Zoon van God. Gebeuren diedingen ook in het verhaal? Watvinden jullie daarvan? Vraag dekinderen zich eens voor te stellendat zij een herder zijn. Je zit rustigin het gras bij je kudde, en opeenszijn er een heleboel engelen in delucht die beginnen te zingen. Watzou jij doen? En wat zou je tegen deouders van Jezus zeggen? Vinden dekinderen Kerst een mooi feest?Waarom?

Om te doen: Maak een mooilichtje met Kerst. Aan welke woor-den denken de kinderen bij Jezus enhet kerstfeest? Schrijf die woordenop gekleurde stukjes papier, die jeop een leeg en schoon glazen potjeplakt. Als je een waxinelichtje in hetpotje brandt, schijnt het licht doorde kleuren en woorden heen.

Drs. Maartien Hutter is theoloogen pedagoog bij het NederlandsBijbelgenootschap. Zij houdt zichbezig met de vraag hoe je deBijbel dicht bij kinderen kuntbrengen en schreef mee aan deSamenleesbijbel van het NBG. DeSamenleesbijbel bevat de tekstvan de Bijbel in Gewone Taal(BGT) en allerlei weetjes, vragen,doe-opdrachten en liedjes voorkinderen van acht tot twaalf jaar.Deze uitgave is gebaseerd opinzichten uit de kindertheologieen houdt rekening met de leer-voorkeuren van kinderen.

Op creatieve wijze met kinderenaan de slag met het kerstverhaalHet kerstevangelie is misschien wel hetbekendste Bijbelverhaal. Hoe breng je datdicht bij kinderen van nu? Door op eennieuwe manier met kinderen te lezen,deel je met hen de verwondering om hetkerstverhaal.

Afbeelding uit de Samenleesbijbel, een uitgave van het Nederlands Bijbelgenootschap. Beeld: Nederlands Bijbel-genootschap | Wendelien van de Erve

Kinderen zijn primain staat om zelf overde Bijbel en geloofna te denken als‘kleine theologen’

Maak eengeboortekaartjevoor Jezus. Hoe kunje laten zien dat hijheel bijzonder is?

Maartien HutterOpinie