WWZ van A tot Z

2

Inleiding

Zoals u in onze eerdere nieuwsbrieven heeft kunnen lezen, brengt de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) ingrijpende veranderingen aan op het gebied van flexibele arbeid, het ontslagrecht en de Werkloosheidswet. De eerste fase met betrekking tot flexibele arbeid is per 1 januari 2015 reeds in werking getreden. De fase met betrekking tot het ontslagrecht zal per 1 juli 2015 worden ingevoerd. In deze brochure gaan we uitgebreider in op de wijzigingen op het gebied van flexibele arbeid en het ontslagrecht en geven wij, waar mogelijk, praktische tips voor de praktijk.

3

Inhoudsopgave

1 Dewijzigingenophetgebiedvanflexibelearbeid 41.1 Proeftijd 41.2 Concurrentiebeding 41.3 Aanzegplicht 51.4 Uitzendbeding 71.5 Loondoorbetalingsverplichting 71.6 Omkeringhoofdregel:geenarbeid,geenloon 81.7 Deketenregeling 81.8 Ragetlie-regel 102 Dewijzigingenophetgebiedvanhetontslagrecht 102.1 OntslagviahetUWVofkantonrechter 112.1.1 ProcedureUWV 132.1.2 Procedurekantonrechter 162.1.3 Hogerberoepencassatie 192.2 Ontslagmetwederzijdsgoedvindenofinstemming 192.3 Opzegverboden 202.4 Verzoekschriftinplaatsvandagvaardingsprocedure 222.5 Scholingsplicht 222.6 Transitievergoeding 222.6.1 Geentransitievergoedingverschuldigd 242.6.2 Tijdelijkeuitzondering50-plussers 242.6.3 Tijdelijkeuitzonderingkleinewerkgevers 242.6.4 Betalentransitievergoedingintermijnen 252.6.5 Verrekeningtransitie-eninzetbaarheidskosten 252.6.6 Overgangsregelingtervoorkomingvandubbelevergoeding 262.6.7 Maatregelentervoorkomingproblemenwegensonmiddellijkeinwerkingtredingtransitievergoeding 27

4

1 Dewijzigingenophetgebiedvanflexibelearbeid

1.1 ProeftijdErkangeenproeftijdmeerwordenafgesprokenineenarbeidsovereenkomstvanzesmaandenofkorter.

Inwerkingtreding Denieuweregelgevingisvantoepassingopallearbeidsovereenkomstendiezijnondertekendopofna1januari2015.Bestaandeafwijkingenincao’szullenvankrachtblijven(ookoparbeidsovereenkomstendiezijnondertekendna1januari2015)totdecaoafloopt,maarzullenopzijnlaatsttot1juli2016gelden.

TIP

Als u na 1 januari 2015 een proeftijd in de arbeidsovereenkomst wilt opnemen, dan zult u eenarbeidsovereenkomstvoortenminstezesmaandenenééndagmoetenaanbieden.Hetzalindepraktijkwaarschijnlijkgebruikelijkwordenomeenarbeidsovereenkomstvanzevenmaandenaftesluiten.Inplaatsvaneenproeftijdzouookeenarbeidsovereenkomstvoordeduurvantweemaandenaangebodenkunnenworden.Hetnadeelisweldatdeketenvandriecontracten(zieparagraaf1.7)dansnellerwordtbereikt

.

1.2 ConcurrentiebedingEr kangeen concurrentiebedingmeerwordenaangegaan in eenarbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, tenzij dewerkgeverschriftelijkmotiveertdathetbedingnoodzakelijk isvanwegezwaarwegendebedrijfs-ofdienstbelangen.Alseenschriftelijkemotiveringontbreekt,ishetbedingnietig.Alserweleenmotiveringisopgenomen,maardewerknemerisvanmeningdatdemotiveringdenoodzaakvoorhetconcurrentiebedingonvoldoendeonderbouwt,dankanhijderechtervragenhetbedinggeheelofgedeeltelijktevernietigen.

Inwerkingtreding Denieuweregelgevingisvantoepassingopallearbeidsovereenkomstenvoorbepaaldetijddiezijnondertekendopofna1januari2015.Concurrentiebedingeninarbeidsovereenkomstendiezijnondertekendvóór1januari2015blijvengelden.

Term schadeplichtig vervaltOnderdeouderegelgevingkandewerkgevergeenberoepdoenophetconcurrentiebedingalshijschadeplichtig is.Dewerkgever isbijvoorbeeldschadeplichtigalsersprake isvaneenonterechtontslagopstaandevoetofalshijdearbeidsovereenkomstonregelmatigopzegt(datwilzeggen,alsdewerkgevernietdejuisteopzegtermijnhanteertofniettegendejuistedagopzegt).Per1juli2015vervaltdetermschadeplichtigenkandewerkgevergeenberoepmeerdoenophetbedingalshijernstigverwijtbaarheeftgehandeldofnagelatenbijhetontslagvandewerknemer.UitdeparlementairebehandelingvandeWWZblijktdatbijernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgevergedachtmoetwordenaanzeerernstigegevallen,zoalsdiscriminatie,seksueleintimidatie,ofhetaanvoerenvanvalsegrondenvoorontslag.Ditlijktteimplicerendateenonregelmatigeopzeggingnietmeerleidttotvervalvanhetconcurrentiebeding.Ofdatinderdaadhetgevalis,zalderechtspraakmoetenuitwijzen.

5

TIP

Als u na 1 januari 2015 een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd wiltopnemen,danzultuperfunctiespecifiekmoetennagaanofhetbedingechtnoodzakelijk isenofuditvoldoendekuntonderbouwen.Uzultdemotiveringspecifiekopdefunctiemoetentoespitsen.Meerconcreetbetekentditdatuzouitvoerigmogelijkzalmoetenuitleggenwaaromnunetdezespecifiekewerknemer,gezienzijnfunctie,deondernemingkanbenadelenalshijbijdeconcurrentindiensttreedt.Demotiveringvoorbijvoorbeeldeendirectiefunctiezaldusandersmoetenzijndandievooreenmarketingfunctie.Eenalgemene standaardmotivering zal waarschijnlijk niet volstaan.Als dewerknemer uit hoofde van zijnfunctiewerktmetspecifiekeconcurrentiegevoeligebedrijfsinformatie,heeftdewerkgeverwaarschijnlijkeenzwaarwegendbedrijfs-ofdienstbelangbijhetopnemenvaneenconcurrentiebeding.Ofdatinderdaadhetgevalis,zalderechtspraakmoetenuitwijzen.

LET

OP

Demotiveringvanhetconcurrentiebedingmoetinhetbedingzelf,onderhetbedingofineenapartdocumentdattegelijkertijdmethetbedingwordtopgesteldengetekend,wordenopgenomen.Voordegeldigheidvaneenconcurrentiebedingisverdervereistdatersprakeisvaneenschriftelijk(dusdoorbeidepartijenondertekend)bedingdatisaangegaanmeteenmeerderjarigewerknemer.

Denoodzaakvanhetbedingvanwegezwaarwegendebedrijfs-ofdienstbelangenindearbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdmoetzowelaanwezigzijnophetmomentvanhetaangaanvanhetbeding,alsophetmomentdatdewerkgeverzichophetbedingberoept.Het isdusraadzaamombijverlengingvaneencontractvoorbepaaldetijdnategaanofdenoodzaakvanhetconcurrentiebedingvanwegezwaarwegendebedrijfs-ofdienstbelangennogaanwezigisendemotiveringindiennodigaantepassen.

1.3 AanzegplichtDeWWZintroduceerteenzogenaamdeaanzegplichtvoortijdelijkearbeidsovereenkomstenvanzesmaandenoflanger.Dezeaanzegplichthoudtindatdewerkgeveruiterlijkéénmaandvoorafloopvandearbeidsovereenkomstdewerknemerschriftelijkmoet latenwetenofhijdearbeidsovereenkomstwenstvoort tezetten,enzo ja,onderwelkevoorwaarden.Alsdewerkgeverdewerknemerüberhauptnietinformeert,ishijeenaanzegvergoedingvanéénmaandsalaris(exclusiefemolumenten)verschuldigd.Alsdewerkgevertelaatismethetaanzeggenvandebeëindigingofverlenging,ishijdewerknemereenprorataaanzegvergoedingverschuldigd.Alsdewerkgeverzijnaanzegverplichtingnietisnagekomen,kandewerknemeruiterlijkdriemaandennadatdeaanzegplichtisontstaaneenaanzegvergoedingopeisen.

Uitzonderingen Deaanzegplichtgeldtnietvoorarbeidsovereenkomstendieeindigenopeentijdstipdatnietopeenkalenderdatumisingesteld(project,vervangingwegensziekte)ofuitzendovereenkomstenmeteenuitzendbeding.

Inwerkingtreding Denieuweregelgevingisvantoepassingopallearbeidsovereenkomstendiedieeindigenopofna1februari2015.

6

7

LET

OP

Dewerkgeverdientnietalleentijdigaantezeggenalshijdearbeidsovereenkomstnietwenstvoort tezetten,maarookalshijdearbeidsovereenkomstwélwenstvoorttezetten.

Hetlijkttoegestaanommeteenbijhetaangaanvandearbeidsovereenkomstindearbeidsovereenkomstzelfaantegevendatdearbeidsovereenkomstnietverlengdzalworden.Tochadviserenweookvantevorenaantezeggen.

1.4 Uitzendbeding Hetuitzendbedinghoudt inhetkort indatdeuitzendovereenkomstvanrechtswegeeindigtalsde inlenerniet langergebruikwensttemakenvandedienstenvandeuitzendkracht.Onderdeouderegelgevingkandeuitzendwerkgevertijdensdeeerste26wekenvandeuitzendovereenkomstwaaringewerktwordt,eenberoepdoenophetuitzendbeding.Daarnaastkanerbijcaoonbeperktafgewekenwordenvande26-wekentermijn.Onderdenieuweregelgevingwordtdeafwijkingsmogelijkheidbijcaogemaximeerdtot78weken.

Inwerkingtreding Denieuweregelgevingisvantoepassingoparbeidsovereenkomstendiezijnaangegaanopofna1januari2015.Bestaandeafwijkingenincao’szullenvankrachtblijven(ookoparbeidsovereenkomstenaangegaanna1januari2015)totdecaoafloopt,maarzullenopzijnlaatsttot1juli2016gelden.

1.5 LoondoorbetalingsverplichtingOnderdeouderegelgevingishetuitgangspuntdatdewerkgevergeenloonverschuldigdisalsdewerknemerdebedongenarbeidnietheeftverrichtdooreenoorzaakdievoorrisicovandewerknemerkomt.Kortgezegd:‘geenwerk,geenloon’.Indepraktijknoemenwedatvaakeenoproepcontractofeennul-urencontractofeenmin-maxcontract.Deafspraak‘geenwerkgeenloon’kanalleenvoordeeerste26wekenvandearbeidsovereenkomstgemaaktworden.Maardietermijnkanbijcaoonbeperktwordenverlengd.Onderdenieuweregelgevingkanbijcaode26-wekentermijnalleennogmaarverlengdwordenvoorfunctieswaarvandewerkzaamhedenincidenteelvanaardzijnengeenvasteomvanghebben.Ditisbijvoorbeeldhetgevalbijpiekwerkzaamhedenofvervangingwegensziekte.

Uitzonderingen Dezenieuweregelsgeldennietvooruitzendovereenkomsten.DeWWZregeltdatvooruitzendkrachtende26-wekentermijnbijcaoverlengdkanwordentotmaximaal78weken.

Verbod nul-urencontractenDeministervanSocialezakenenwerkgelegenheidkanopverzoekvandeStichtingvandeArbeidbesluitendatbepaaldesectorennietbijcaomogenafwijkenvandeloondoorbetalingsverplichting.Dithoudt infeite indatnul-urencontracten,oproepcontractenenmin-maxcontractendanwordenverboden.

Inwerkingtreding Denieuweregelgevingisvantoepassingoparbeidsovereenkomstendiezijnaangegaanopofna1januari2015.Bestaandeafwijkingenincao’szullenvankrachtblijven(ookoparbeidsovereenkomstenaangegaanna1januari2015)totdecaoafloopt,maarzullenopzijnlaatsttot1juli2016gelden.

8

1.6 Omkering hoofdregel: geen arbeid, geen loonDehoofdregel‘geenwerk,geenloon’vervalt.Hetnieuweuitgangspuntisdatdewerkgeververplichtishetloontebetalenalsdewerknemergeenarbeidverricht,tenzijdewerkgeverbewijstdatditinredelijkheidvoorrekeningvandewerknemerbehoort tekomen.Oftewel: ‘geenwerk,wel loon’.Ergeldtduseenomkeringvandebewijslast,wat inhoudtdatdewerkgeverstraksmoetbewijzendathetnietverrichtenvandearbeid inderisicosfeervandewerknemer ligt.Alsdewerkgeverhierinnietslaagt,ishijverplichthetloondoortebetalen.Situatiesdievoorrisicovandewerknemerkomenzijnbijvoorbeeldeenstaking,telaatophetwerkverschijnenofhetuitzittenvaneengevangenisstraf.BijdebehandelingvandeWWZheeftderegeringookaangegevendateenwerknemerdieterechtisgeschorstgeenrechtoploonheeft.DezeuitspraakisopmerkelijkomdatdeHogeRaadeerderheeftbepaalddatschorsingeenoorzaakisdiejuisttoegerekendwordtaandewerkgever.Hetisafwachtenhoehiermeeinderechtspraakwordtomgegaan.

Calamiteitenregeling WWIn de nieuwe CalamiteitenregelingWW zal geregeld worden dat de loondoorbetalingsverplichting bij buitengewoneomstandighedenvervalt.Hierbijvalttedenkenaanlangdurigevorstperiodenofandereniet-economischeomstandighedendienietonderhetnormaleondernemersrisicovallen.Alsdewerkgeveropgrondvandergelijkecalamiteitengeenloonhoefttebetalen,kandewerknemeraanspraakmakenopeenWW-uitkering.

Inwerkingtreding Destreefdatumvoorinwerkingtredingvandezeregelsendecalamiteitenregeling-WWis1april2016.

1.7 De ketenregelingDeketenregelingbeperktdemogelijkheidomopeenvolgendearbeidsovereenkomstenvoorbepaaldetijdaftesluiten.Alsmeerdandrietijdelijkecontractenelkaarhebbenopgevolgdenernietmeerdandriemaandentussendezecontractenzit,ofdezeovereenkomstendeduurvandrie jaarhebbenoverschreden,wordthet laatstecontractomgezet ineenovereenkomstvooronbepaaldetijd.DeWWZverlaagtdemaximumtermijnvandeketenregelingvandriejaarnaartweejaar.Daarnaastgaatdetussenpooswaarbinnencontractenalsopeenvolgendwordenaangemerktvandriemaandennaarzesmaanden.Hetmaximaalaantalcontractendatbinnendezetermijnafgeslotenmagwordenblijftdrie.

Afwijking bij cao of publiekrechtelijke regelingOnderhetouderechtkanbijcaoofpubliekrechtelijkeregelinginbeginselonbeperkttennadelevandewerknemerwordenafgewekenvandeketenregeling.DeWWZbeperktdezemogelijkheid.Alleenalsersprakeisvaneenuitzendovereenkomstofalsdeintrinsiekeaardvandebedrijfsvoeringditvereist,kandemaximumtermijnvantweejaarwordenverlengdnaarvierjaarenkunnenermaximaalzesinplaatsvandrietijdelijkearbeidsovereenkomstenwordenafgesloten.

Bestuurder Tenaanzienvandebestuurdervaneenrechtspersoonkanbijschriftelijkeovereenkomstofpubliekrechtelijkeregelingworden afgeweken van de twee jaarstermijn waarna een vast contract ontstaat.Afwijking van hetmaximaal aantalarbeidsovereenkomstenistenaanzienvandebestuurderniettoegestaan.Hetwordtdusmogelijkombijvoorbeelddriebepaaldetijdcontractenvanelkvierjaaraftespreken.

9

Uitzonderingen ketenregelingDeketenregelingisnietvantoepassinginhetgeval:

a) partijeneenarbeidsovereenkomsthebbenafgesloteninhetkadervandeberoepsbegeleidendeleerweg(bbl).Debbliseenvormvanmiddelbaarberoepsonderwijs(mbo)waarbijhetpraktijkdeelzestigprocentofmeervandestudieduurbedraagt;

b) de ketenregeling bij cao of publiekrechtelijke regeling geheel of gedeeltelijk buiten toepassing is verklaard voorarbeidsovereenkomstendieoverwegendzijnaangegaanomwillevandeeducatievandewerknemer,mitsditvoorhetafrondenvandeopleidingnoodzakelijkis.Denkhierbijaanbijvoorbeeldpromotietrajecten;

c) deketenregelingbijcaoofbijpubliekrechtelijkeregelingbuitentoepassing isverklaardvoorbepaaldefuncties ineenbedrijfstak.DitisuitsluitendmogelijkindiendeMinistervanSZWdiefunctiesineenministeriëleregelingheeftaangewezenenhetvoordiefunctiesindiebedrijfstak,kortgezegd,gebruikelijkisdatuitsluitendmettijdelijkecontractenwordtgewerkt.Dezeuitzonderingisbijvoorbeeldbedoeldvoorprofvoetbalspelers;

d) dewerknemer jonger isdan18 jaaren tenhoogste twaalf uurperweekwerkt. Ineendergelijk geval treedtdeketenbepalinginwerkingvanafdedagwaaropdewerknemer18jaarwordt;en

e) eentijdelijkearbeidsovereenkomstvan24maandenofmeerwordtaangegaanendezearbeidsovereenkomstnogeenmaalwordtverlengdmetmaximaaldriemaanden.Ineendergelijkgevalwordtdearbeidsovereenkomstnietvanrechtswegeomgezetineenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd.Dezeuitzonderingisbedoeldomeventueleuitloopvanprojectenoptekunnenvangen.

Opvolgend werkgeverschapDeketenregelingisookvantoepassingbijopvolgendwerkgeverschap.Erissprakevanopvolgendwerkgeverschapalseenwerknemereenanderewerkgeverkrijgt,maar(nagenoeg)dezelfdewerkzaamhedenblijftverrichtenbijdenieuwewerkgever. De verschillende werkgevers kunnen dan redelijkerwijs worden beschouwd als elkaars opvolger. Indiendewerknemervolledigopeigeninitiatief indiensttreedtvaneennieuwewerkgever, isergeensprakevanopvolgendwerkgeverschap.Andersdanindeouderegeling,ishetnietlangervereistdattussendeoudeennieuwewerkgevernauwebanden bestaan.

Inwerkingtreding en overgangsrecht De nieuwe regelgeving is van toepassing op arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan op of na 1 juli 2015.Arbeidsovereenkomsten die voor 1 juli 2015 zijn aangaan worden meegenomen in de berekening van de nieuweketenregelingalsopofna1juli2015eennieuwearbeidsovereenkomstwordtaangegaanenalsdetussenpoosdieligttussende“oude”ende“nieuwe”arbeidsovereenkomstnietlangerisdanzesmaanden.Alservoor1juli2015reedstweetijdelijkearbeidsovereenkomstenzijnaangegaan,danblijftvoordezeeerderearbeidsovereenkomstengeldendatdeketendoorbrokenisbijeentussenpoosvanlangerdandriemaanden.Alseenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdop1juli2015nognietdeperiodevantweejaarisgepasseerd,maarditweltijdensdeduurvandezearbeidsovereenkomstgebeurt,danblijvende‘oude’regelsvantoepassingopdiearbeidsovereenkomst(dearbeidsovereenkomstzalindatgevaldusgewoonvanrechtswegeeindigen).Bestaandeafwijkingenincao’szullenvankrachtblijven(ookoparbeidsovereenkomstenaangegaanna1januari2015)totdecaoafloopt,maarzullenopzijnlaatsttot1juli2016gelden.

10

LET

OP Arbeidsovereenkomstendiezijnaangegaan(ondertekend)vóór1juli2015,maarfeitelijkpasingaanna

1juli2015vallenonderde“oude”ketenregeling.

TIP

Erzijnverschillendemogelijkhedenomcreatiefomtegaanmetdeketenregeling.Eenvariantdiehetmeestoptimaalgebruikmaaktvanderuimtediedewetbiedt,isdezogenaamde‘7+8+8-regel’.Bijdezevariantwordtdeeerstearbeidsovereenkomstafgeslotenvooreenduurvanzevenmaandenendetweeopvolgendearbeidsovereenkomstenvooreenduurvanachtmaanden.Dewerknemerisdanintotaaléénjaarenelfmaanden indienst.Opdezemanierwordtnietalleendeverschuldigdheidvande transitievergoedingvoorkomenmaarkanookindeeerstearbeidsovereenkomsteenproeftijdwordenopgenomen.

1.8 Ragetlie-regelDeoudeRagetlie-regelbepaaltdateenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdnietvanrechtswegeeindigtalsdezemeteentussenpoosvanmaximaaldriemaandenvolgtopeenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijddieandersdandoorrechtsgeldigeopzeggingofrechterlijkeontbindingisgeëindigd.Alsdearbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijddusbijvoorbeeldisbeëindigdmetwederzijdsgoedvindenofisopgezegddoordewerknemer,danzaldevoortgezettearbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdnietnaommekomstvandeafgesprokenperiodevanrechtswegeeindigen,maarisertoestemmingvanhetUWVnodigofontbindingdoordekantonrechter.DeWWZverlengtdetussenpoosvandriemaandennaarzesmaanden.

Uitzonderingen AandeRagetlie-regelistoegevoegddatdezenietvantoepassingisindiendevoorgaandevooronbepaaldetijdaangeganearbeidsovereenkomstisgeëindigd(i)wegenshetbereikenvandeAOW-gerechtigdeleeftijdvandewerknemeropgrondvaneen(cao)pensioenontslagbedingof(ii)doormiddelvanopzeggingdooreencuratorbijfaillissementofopzeggingdooreenbewindvoerderbijschuldsanering.

Inwerkingtreding Dezeregelszullenper1juli2015inwerkingtreden.

2 Dewijzigingenophetgebiedvanhetontslagrecht

Denieuweregelsmetbetrekkingtothetontslagrechtzullenper1juli2015inwerkingtreden.Voorbeëindigingendiezijningezetvóór1juli2015blijfthetouderechtgelden.Ditbetekentdatontslagaanvragendievoor1juli2015bijhetUWVzijningediendenwaarhetUWVvoorofna1juli2015toestemmingvoorverleent,onderhetouderechtblijvenvallen.Ookdeopzeggingdiedewerkgeverdoet,nadathijtoestemmingheeftverkregenwaarophetouderechtnogvantoepassingis,blijftonderhetouderechtvallen.Opproceduresdiebetrekkinghebbenopdezeopzegging,blijftvanzelfsprekend

11

het oude recht van toepassing.Tot slot blijvenalle gerechtelijke procedures zoals eenontbindingsprocedure of eenloonvorderingsprocedure,diegestartzijnvoor1juli2015onderhetouderechtvallen.

2.1 Ontslag via het UWV of kantonrechter WerkgeverskunnennainvoeringvandeWWZnietmeerkiezentussenhetUWVofdekantonrechter;datwordtafhankelijkvanderedenvoorhetontslag.Daarnaastveranderterookeenenandermetbetrekkingtotdeactiesdieeenwerknemerkaninstellentegenzijnontslag.Zoverdwijntbijvoorbeelddekennelijkonredelijkontslagprocedureenkandewerknemernaontslagderechterverzoekenomaanhemeenzogenaamdebillijkevergoedingtoetekennen,onderandere,alshetontslaghetgevolgisvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgever.Totslotkanervoortaanberoepofhogerberoepwordeningesteldtegeneenontbindingsbeschikkingvandekantonrechter.Eenmogelijkheiddiethansalleeninzeerbeperktegevallenbestaat.Hieronderzullenwedezewijzigingennadertoelichten.

Redelijke grond en herplaatsingAlsnieuwehoofdregelgeldtdateenarbeidsovereenkomstalleenbeëindigdkanwordenalsdewerkgeverkanaantonendathiervooreenredelijkegrondis.Deredelijkegrondendietotontslagkunnenleidenzijnlimitatiefopgesomdindewet.Afhankelijk vande redendiedewerkgeveraanvoert, kandearbeidsovereenkomstwordenopgezegd (naverkregentoestemmingvanhetUWV)ofdoordekantonrechterwordenontbonden.HetUWVwordt inbeginseldeaangewezeninstantie indienheteenontslagwegensbedrijfseconomischeredenenof langdurigearbeidsongeschiktheidbetreft.Dekantonrechterwordt inbeginseldeaangewezeninstantie indienheteenontslagwegenspersoonsgebondenredenenbetreft (zoalsdisfunctionerenofeenverstoorderarbeidsrelatie).Naasthetvereistevaneen redelijkegrondmoetdewerkgeverookaannemelijkmakendatherplaatsingvandewerknemer ineenpassendefunctiebinnenhetbedrijfofconcernbinneneenredelijketermijn,aldannietmetbehulpvanscholing,nietmogelijkisofnietinderedeligt.Vaneenpassendefunctieissprakewanneerdezeaansluitbijdeopleiding,ervaringencapaciteitenvandewerknemerofwaarvoordewerknemerbinneneenredelijketermijnmetbehulpvanscholinggeschiktzalkunnenzijn.Bijdebeoordelingofeenpassendefunctiebeschikbaaris,wordtergekekennaarvacaturesdieerbinnendeondernemingzijnofmogelijkerwijsbinneneenredelijketermijnontstaan.Deredelijketermijn isgelijkaandewettelijkeopzegtermijn,oftewelééntotviermaandenafhankelijkvandelengtevanhetdienstverband.DaarbijgeldtdatdeproceduretijdbijhetUWVofderechterbijdezetermijnmoetwordenopgeteld.Oftewel,alsdewettelijkeopzegtermijnbijvoorbeelddriemaandenisendeprocedurebijhetUWVéénmaandinbeslagheeftgenomen,danbedraagtderedelijketermijndusviermaanden.

Deherplaatsingsplichtvervaltalsersprakeisvanverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerknemer.Deverplichtingvervaltookalshetontslagverbandhoudtmeteenverstoordearbeidsrelatie.Dit isalleenanderswanneerheteenverstoordearbeidsrelatieopdewerkvloerbetreftennietmetdewerkgeverzelf.Totslotkandearbeidsovereenkomstinbeginselnietbeëindigdwordenalsereenopzegverbodvantoepassingis.Bijvoorbeeldhetopzegverbodbijziekteofzwangerschapvandewerknemer(zieparagraaf2.3).

Uitzonderingen preventieve toets UWV of kantonrechterIndevolgendegevallenistoestemmingvanhetUWVvooropzeggingvandearbeidsovereenkomstofontbindingvandearbeidsovereenkomstdoordekantonrechternietvereist:

• bijontslagmetschriftelijkeinstemmingvandewerknemer;• bijontslagmetwederzijdsgoedvindendoormiddelvaneenvaststellingsovereenkomst;• bijontslagtijdensdeproeftijd;• bijontslagopstaandevoet;

12

13

• bijhetverstrijkenvandetermijnvaneentijdelijkearbeidsovereenkomst;• bijpersonendiehuishoudelijkwerkverrichten;• bijpersonendieeengeestelijkambtvervullen;• bijonderwijzendpersoneel inhetbijzonderonderwijs,mitsderedenvooropzeggingvandearbeidsovereenkomst

is gelegen in handelen of nalaten van de werknemer dat onverenigbaar is met de uit de godsdienstige oflevensbeschouwelijkegrondslagvoortvloeiendeidentiteitvandeonderwijsinrichtingenvoordeopzeggingtoestemmingisverleenddooreenvandewerkgeveronafhankelijkeenonpartijdigecommissie;

• bijontslaginhetkadervanhetbereikenvandeAOW-gerechtigdeleeftijdofpensioengerechtigdeleeftijd;• bijontslagdoordecuratorbijfaillissementvandewerkgeverofindienopdewerkgeverdeschuldsaneringsregeling

natuurlijkepersonenvantoepassingis;en• bijeenbestuurdervaneenrechtspersoon(metuitzonderingvaneenbestuurdervaneenstichting).

2.1.1 Procedure UWVZoalsgezegddientdewerkgeverbijontslagwegensbedrijfseconomischeredenenoflangdurigearbeidsongeschiktheidhetUWV toestemming te vragen omde arbeidsovereenkomst op te zeggen.HetUWV kan ook vervangenwordendoor een bij cao ingestelde ontslagcommissie, mits het een ontslag wegens bedrijfseconomische redenen betreft.Onder bedrijfseconomische redenen wordt bijvoorbeeld verstaan een slechte financiële positie, werkvermindering,organisatorische veranderingen/reorganisatie, technologische veranderingen, beëindiging van (een deel van) debedrijfsactiviteiten,bedrijfsverhuizingenhetvervallenvaneen loonkostensubsidie. Ineendergelijkesituatiemoetdewerkgeveraannemelijkmakendathetnoodzakelijkisdatarbeidsplaatsenstructureelkomentevervallen(datwilzeggen,bezienovereentoekomstigeperiodevan26weken).

Opzeggen flexibele contracten Ingevalvanbedrijfseconomischontslagwordteralleen toestemming totopzeggingverleend,alseerstalleflexibelecontracten(tijdelijkecontracten,uitzendcontractenenoproepcontracten)zijnbeëindigd.Dezeregelisnietvantoepassingopflexibelecontractenwaarvandewerkzaamhedentijdelijkvanaardzijn,datwilzeggen,korterdan26wekendurenennietstructureelkunnenwordengemaakt.Dezeregelgeldtevenminindienderesterendelooptijdvanhetflexibelecontractmeerdan26wekenbedraagtendebetreffendewerknemernietopgrondvanhetzogenaamdeafspiegelingsbeginsel(ziehieronder)inaanmerkingkomtvoorontslag.Totslotgeldtdezeregelevenminindienheteenpayrollmedewerkerbetreftmeteenvastoftijdelijkcontractwaarvanderesterendelooptijdmeerdan26wekenbedraagtendeovereenkomstmetdepayrollwerkgeveropgrondvanhetafspiegelingsbeginselnietmoetwordenopgezegd.

Afspiegelingsbeginsel onder de WWZ In geval van bedrijfseconomisch ontslag wordt de volgorde van ontslagen bepaald door het afspiegelingsbeginsel.Dit beginsel houdt in dat dat per leeftijdsgroep binnen een groep uitwisselbare functies vanwerknemers binnen debedrijfsvestiging,dewerknemersmethetkortstedienstverbandalseerstvoorontslaginaanmerkingkomen.Uitwisselbarefunctieszijnbanendiemetelkaarvergelijkbaarzijnquabijvoorbeeldinhoud,kennis,niveauensalaris,binnendezelfdebedrijfsvestiging.

Ophetafspiegelingsbeginselzijnbepaaldeuitzonderingenvantoepassing.ZodienenwerknemersdiedeAOW-gerechtigdeleeftijdhebbenbereiktalseerstvoorontslaginaanmerkingtekomenenhoefthetafspiegelingsbeginselniettewordentoegepastindieneenuniekefunctie(eenfunctiedieslechtsdooréénwerknemerwordtbekleed)vervaltofeencategorieuitwisselbarefunctiesgeheelvervalt.Verdervallenbepaaldegroepenwerknemersbuitenhetafspiegelingsbeginsel,teweten:

14

• werknemersdiebijeenderdezijngedetacheerdendieinredelijkheidnietkunnenwordenvervangen;• werknemersdieoverzodanigekennisofbekwaamhedenbeschikkendathunontslagvoorhetfunctionerenvande

ondernemingtebezwaarlijkzouzijn;• werknemersmeteenarbeidsbeperking;of• werknemersdievoorontslaginaanmerkingwordengebrachtwegenshetvervallenvaneenloonkostensubsidie.

10%-regelingEenwerkgeverkantenhoogste10%getalenteerdewerknemersvanhettotaleaantalwerknemersdatvoorontslaginaanmerkingkomtbuitentoepassingenvanhetafspiegelingsbeginsel laten,alsbijcaoofpubliekrechtelijkeregeling isbepaalddatditmogelijkis.Eenberoepopdezeregelingisalleenmogelijkalsdewerkgeveraannemelijkkanmakendatdebetreffendewerknemersbovengemiddeldfunctionerenofovereenbovengemiddeldepotentiebeschikkenvoordetoekomst.Dewerkgeverzalechterookaannemelijkmoetenmakendatanderewerknemersdezelfdekansenhebbengehadalsdewerknemersdiebuitendeafspiegelingwordengehouden.Ditbetekentdusdatdewerkgeverzichnietalleenmoetverantwoordenvoordekeuzediehijmaakt,maarookoverhetdoorhemgevoerdebeleid(inalgemenezin)alshetgaatomscholingvanwerknemers.Verdermoetdewerkgevereenpersoneelsbeleidvoerenwaarhetperiodiekbeoordelenenhetidentificerenvanwerknemersmetveelpotentievoordetoekomst,onderdeelvanuitmaakt.Totslotmoethetvoorwerknemersopvoorhandduidelijkzijndathunfunctionerendeeluitkanmakenvandebeoordelingwievoorontslaginaanmerkingkomt.

Dezeafwijkingvan10%vanhetafspiegelingsbeginselgeldtinbeperktematevoordeleeftijdscategorieën15–25en55jaarenouder.Indezecategorieënwerknemerszullennamelijkmettoepassingvande10%regelnietmeerontslagenmogenvallendanbijvolledigetoepassingvandeafspiegelinghetgevalzouzijngeweest.

Verdere afwijking bij cao of publiekrechtelijke regelingBijcaoofpubliekrechtelijkerregelingkannogopverdergaandewijzevanhetafspiegelingsbeginselwordenafgeweken,mitserbijcaoeenonafhankelijkeontslagcommissiewordtingesteld.DezecommissietoetstdandevoorgenomenontslageninplaatsvanhetUWV.Eendergelijkeafwijkingvanhetafspiegelingsbeginselmagnietstrijdigzijnmetoverigewet-ofregelgeving,zoalsdegelijkebehandelingswetgeving.

Procedure HetuitgangspuntisdatdeontslagprocedurebijhetUWVbinneneentermijnvanvierwekenmoetzijnafgerond.DetebetrachtenzorgvuldigheidkanevenwelmetzichmeebrengendathetUWVeenlangeretermijnnodigheeftomtebeslissen.DeproceduretermijndiedoorlopenisindeprocedurebijhetUWVkanwordenafgetrokkenvandeopzegtermijn,zolangermaarminstenséénmaandopzegtermijnoverblijft.DeverleendetoestemmingvanhetUWVisvierwekengeldig.

“Beroepsmogelijkheid” werkgeverIn het geval het UWV of een ontslagcommissie geen toestemming voor opzegging verleent, kan de werkgever dekantonrechterverzoekendearbeidsovereenkomstalsnogteontbinden.DitisduseigenlijkeenberoepsmogelijkheidvoordewerkgevertegendebeslissingvanhetUWVofeenontslagcommissie.Tegendebeschikkingvandekantonrechterkanweerberoepenhogerberoepwordeningesteld(zieparagraaf2.1.3).

Mogelijke acties werknemer bij opzeggingHieronderwordtbeschrevenwelkeactieseenwerknemerkaninstellentegenzijnopzegging.Tegendeuitspraakvanderechterkanvervolgensweerberoepofhogerberoepwordeningesteld(zieparagraaf2.1.3).

15

(a) VergoedingonregelmatigeopzeggingAlsdewerkgevereentekorteopzegtermijnhanteert,kandewerknemerderechterverzoekenomaanhemeenvergoedingtoetekennendiegelijkisaanhetloonoverdeopzegtermijn.Dekantonrechterkandezevergoedingmatigen,maarniettotminderdanhetloonoverdriemaanden.

(b) VernietigingofbillijkevergoedingDewerknemerkandekantonrechterverzoekendeopzeggingtevernietigenof inplaatsdaarvanaanhemeenbillijkevergoedingtoetekennen,indien:

• dearbeidsovereenkomst isopgezegdzondertoestemmingvanhetUWV,terwijlergeenuitzonderingssituatievantoepassingis(bijvoorbeeldomdatdewerkgeverdachtdathijeenrechtsgeldigontslagopstaandevoetkonverlenen);

• dearbeidsovereenkomstisopgezegdmettoestemmingvanhetUWV,maarerisopgezegdinstrijdmeteenopzegverbodendeuitzonderingsmogelijkhedenopdeopzegverbodenzijnnietvantoepassing.

• dearbeidsovereenkomstisopgezegdinstrijdmeteendiscriminatieverbod.• dearbeidsovereenkomstisopgezegdmettoestemmingvanhetUWV,maardefunctievandewerknemer,diewegens

bedrijfseconomischeomstandighedenisontslagen,wordtbinnen26wekendooriemandandersvervuld,zonderdatdezefunctieeerstaandeontslagenwerknemerisaangeboden.Ditwordtookweldewederindiensttredingsvoorwaardegenoemd.Dewederindiensttredingsvoorwaardegeldtniet,indieneenwerkgeverdevroegerewerkzaamhedenvandewerknemerinhetkadervanuitbestedingvanwerkzaamheden,waareenredelijkgrondvoorbestaat,laatverrichtendoor“echte”zelfstandigen.Eriseenredelijkegrondvoorhetuitbestedenvanwerkzaamheden(endusontslagvandevoormaligewerknemer)alsdeuitbestedingvandewerkzaamhedentendienstestaatvaneendoelmatigebedrijfsvoeringennietuitsluitendalsdoelheeftomvastewerknemerstevervangendoorflexibeleengoedkoperearbeidskrachten.Onder“echte”zelfstandigenwordenbijvoorbeeldpersonenverstaandieinhetbezitzijnvaneenVAR-verklaringendie ingeschrevenzijnbijdeKamervanKoophandel. Inhetgevaleenwerkgeverdearbeidsovereenkomstenvanwerknemerswilbeëindigenendaarvoorindeplaatsdiezelfdewerknemers,ofanderen,opbasisvaneenovereenkomstvanopdrachtdezelfdewerkzaamhedenlaatverrichtenmetalsuitsluitenddoelwerknemerschaptevermijden,danisergeensprakevaneenredelijkegrondvoorontslagenisdewederindiensttredingsvoorwaardeduswélvantoepassing.

Devernietigingheeftterugwerkendekracht.Dithoudtindatdearbeidsovereenkomstgeachtwordtnooittezijnbeëindigd.

(c) HerstelofbillijkevergoedingIndienhetUWVofeencao-ontslagcommissietoestemminghebbenverleendvoordeopzegging,maardewerknemermeentdatdetoestemmingtenonrechteisverleend(erisbijvoorbeeldeenonjuisteontslagvolgordetoegepastofdewerkgeverheeftonjuisteinformatieverstrektaanhetUWV/ontslagcommissie),kandewerknemerdekantonrechterverzoekendearbeidsovereenkomstteherstellen. Inhetgevalvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgeverbijeenopzeggingwegensbedrijfseconomischeredenenwaarbijherstelinredelijkheidnietmogelijkis,kandewerknemerinplaatsvanherstelderechterookverzoekenomaanhemeenbillijkevergoedingtoetekennen.Herstel isinredelijkheidnietmogelijk,wanneerdewerkgeverbijvoorbeeldopzettelijkvalseinformatieheeftverschaftaanhetUWV.Indienersprakeisvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgeverwaardoordewerknemerlangdurigziekisgeworden,kandewerknemerinplaatsvanherstelderechterookverzoekenomaanhemeenbillijkevergoedingtoetekennen.

BestuurderEenbestuurdervaneenrechtspersoon,metuitzonderingvaneenbestuurdervaneenstichting,heeftnaontslagnietdemogelijkheidomherstelvandearbeidsovereenkomstteverzoeken.Debestuurderkanderechterwelverzoekeneen

16

billijkevergoedingtoetekennen,indieneenredelijkegrondontbreekt,deherplaatsingsinspanningnietisvervuldofdeopzegginghetgevolgisvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgever.

Tijdstip herstel arbeidsovereenkomstIndien de rechter de werkgever opdraagt de arbeidsovereenkomst te herstellen, bepaalt hij op welk tijdstip dearbeidsovereenkomstwordthersteld.Datkaneenmomentindetoekomstzijnmaarookeenmomentinhetverleden.Dearbeidsovereenkomstwordt–andersdanbijeenvernietigingvandeopzegging–nietdoordegerechtelijkebeschikkingzelfhersteld. Inplaatsdaarvandraagtde rechterdewerkgever indebeschikkingopomdewerknemereennieuwearbeidsovereenkomstaantebiedenonderdezelfdevoorwaardenalsdevorigearbeidsovereenkomst.

Daarnaastkanderechtervoorzieningentreffenvoordeperiodetussendeopzeggingenhetmomentvanherstelvandearbeidsovereenkomst.Alsdearbeidsovereenkomstmetterugwerkendekrachtwordthersteld,kanderechterbijvoorbeeldbepalendaterloonverschuldigdzalzijnvanafdehersteldatumendatdeWW-uitkeringentransitievergoedingterugbetaaldmoetenworden.Wordtdearbeidsovereenkomsthersteldvoordetoekomst,dankanderechterbijvoorbeeldbepalendatdeWW-uitkeringdoordewerkgeveraangevuldmoetwordentothetniveauvanhetloondatdewerknemergenotenzouhebbenalsdearbeidsovereenkomstdoorgelopenwas.

Hoogte billijke vergoedingErbestaatgeenberekeningsmaatstafvoordebillijkevergoeding.Dehoogtevandebillijkevergoedingwordtdusgeheelaanderechterovergelaten.Hetisevenweldenkbaardateroptermijneensoortkantonrechtersformulevoorontwikkeldzalworden.

LET

OP

Debillijkevergoedingkomtbovenopeeneventueleverschuldigdetransitievergoeding(zieparagraaf2.6).

TermijnEenverzoekomeenvergoedingwegenshetnietinachtnemenvandeopzegtermijnofeenverzoektothetvernietigenvandeopzegging,ofherstelvanhetdienstverband,ofomeenbillijkevergoedingmoetbinnentweemaandennaheteindevandearbeidsovereenkomstbijdekantonrechterzijningediend.Indiendewederindiensttredingsvoorwaardeisgeschonden,gaatdevervaltermijnpaslopennadedagdatdewerknemeropdehoogteisofredelijkerwijshadkunnenzijnvandesituatie,dochuiterlijkachtmaandennadatdearbeidsovereenkomstisopgezegd.Deproceduregebeurtdoormiddelvanhetindienenvaneenverzoekschrift.

2.1.2 Procedure kantonrechterDewetsomtlimitatiefopinwelkesituatieseenwerkgeverzichtotdekantonrechterkanwenden.Hetgaatom(i)frequentziekteverzuim,(ii)onvoldoendefunctioneren,(iii)verwijtbaarhandelenofnalatenvandewerknemer,(vi)hetweigerenvandewerknemerdebedongenarbeidteverrichtenwegenseenernstiggewetensbezwaar,(v)eenverstoordearbeidsverhoudingen (vi) andere omstandigheden die zodanig zijn dat van de werkgever in redelijkheid niet kan worden gevergd dearbeidsovereenkomsttelatenvoortduren.Dewerkgevermoetooknaardekantonrechteralshijeenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdzondertussentijdseopzegmogelijkheidwensttebeëindigen,dusookindienhetontslaggebaseerdis

17

opbedrijfseconomischeredenenoflangdurigearbeidsongeschiktheid(grondenwaarvoorgewoonlijktoestemmingvanhetUWVverkregenmoetworden).TotslotisdekantonrechterookdeaangewezeninstantieindienhetUWVtoestemmingvoordeopzeggingheeftgeweigerd.

LET

OP

Aangeziendekantonrechterinveelbeperkterematedemogelijkheidheeftom(naastdetransitievergoeding,waarovermeeronderparagraaf2.6enverder)eenvergoedingaandewerknemertoetekennen,zaldekantonrechtervermoedelijkterughoudenderzijnbijhetontbindenvandearbeidsovereenkomstwanneerhetbestaanvaneenofmeervanbovengenoemderedelijkegrondenvoorontslagonvoldoendekomtvasttestaan.Hetisdusnogmeerdanvoorheenvanbelangdatergoededossieropbouwplaatsvindt

OntbindingsdatumBijontbindingvaneenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijdofeenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijddietussentijds kanwordenopgezegd, bepaalt de rechter het einde vanarbeidsovereenkomst ophet tijdstipwaaropdearbeidsovereenkomstbijopzeggingmetinachtnemingvandeopzegtermijnzouzijngeëindigd.Deproceduretermijnkanvollediginminderingwordengebrachtopdeopzegtermijn.Welmoeteenmaandopzegtermijnoverblijven.Deprocedureduurtgemiddeldachtweken.Eenvoorbeeldterverduidelijking.Alsderechterdebeschikkingop10januariuitspreekt,ereenopzegtermijnvandriemaandenvantoepassingisendeprocedurevandekantonrechterdriewekenheeftgeduurd,danwordtdeeinddatumvan10april(is10januariplusdriemaandenopzegtermijn)bekortnaar20maart(isminusdrieweken),waarnadearbeidsovereenkomstper1aprilwordtontbonden.

Dekantonrechterhoeftdeopzegtermijnniet inacht tenemenalsdeontbindinghetgevolg isvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerknemer.Alssprakeisvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgever,danzaldekantonrechterdeproceduretermijnnietaftrekkenvandeopzegtermijn.Inhetvoorgaandevoorbeeldzoudeeinddatumdanop1meiwordengesteld.Bijernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgeverkandekantonrechterdewerknemerookeenbillijkevergoedingtoekennen.

Bijontbindingvaneenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijddietussentijdsnietopzegbaaris,bepaaltdekantonrechterhettijdstipwaartegendearbeidsovereenkomstwordtontbondenenkanhijeenvergoedingtoekennentottenhoogstehetbedraggelijkaanhetloonoverdetermijndatdearbeidsovereenkomstgeduurdzouhebbenindiendezevanrechtswegezouzijngeëindigd.Dezevergoedingkanhogerzijnalsdeontbindinghetgevolg isvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgever.Wanneerdeontbindinghetgevolgisvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerknemer,kandekantonrechtereenvergoedingaandewerkgevertoekennentottenhoogstehetbedragaanloonoverhetrestantvandelooptijdvandearbeidsovereenkomst. Schending wederindiensttredingsvoorwaardeIndiendearbeidsovereenkomstwegensbedrijfseconomischeredenendoorderechterisontbonden,watzichkanvoordoennadathetUWVtoestemmingvooropzeggingheeftgeweigerdofalsersprakeisvaneenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijdzondertussentijdseopzegmogelijkheid,ende(uitzend)werkgever laatnaontbindingvandearbeidsovereenkomstbinnen26wekennadedatumvandeontbindingsbeschikkingdezelfdewerkzaamhedendooreenanderverrichten,zonderdezeeerstaandeontslagenwerknemeraan tebieden,kandewerknemerderechterverzoekenomherstelvandearbeidsovereenkomstofinplaatsdaarvaneenbillijkevergoedingtoetewijzen.Derechterzaldearbeidsovereenkomstherstellenmetingangvandedagwaaropdezeisgeëindigd.

18

19

2.1.3 Hoger beroep en cassatieAlsdewerkgeverofdewerknemerhetnieteensismetdeuitspraakvanderechter,dankunnenzijbinnendriemaandennadeuitspraakhogerberoepofcassatie instellen.Alstegeneenuitspraakhogerberoepofcassatiewordt ingesteld,wordtdetenuitvoerleggingvandebeschikkingineersteaanlegnietgeschorst.Dithoudtindateenbeschikkingvanderechterineersteaanlegaltijdwordtuitgevoerd.Oftewel,inhetgevalvaneentoegewezenverzoektotontbindingvandearbeidsovereenkomsteindigtdearbeidsovereenkomstdaadwerkelijkeninhetgevalvaneenafgewezenverzoekblijftdewerknemergewoonindienst.

Inhogerberoepofcassatiekanderechteralsvolgtoordelen:• Alsderechterinhogerberoepofcassatieoordeeltdat(i)eenontbindingsverzoekvandewerkgevertenonrechteis

toegewezenof(ii)eenverzoektotvernietigingvandeopzeggingoftotherstelvandearbeidsovereenkomstvandewerknemertenonrechteisafgewezen,kanhijdewerkgeveropdragendearbeidsovereenkomstmetterugwerkendekrachtofvoordetoekomstteherstellen.Daarnaastkanhijookvoorzieningentreffenvoordeperiodetussendeontbinding/opzeggingenhetmomentvanherstelvandearbeidsovereenkomst.Indienherstelvandearbeidsovereenkomstnietinderedeligt,bijvoorbeeldgeletophetgrotetijdsverlooptussenheteindevandearbeidsovereenkomstendebeslissingvandeappel-ofcassatierechter,dankanderechterinplaatsvanherstelaandewerknemereenbillijkevergoedingtoekennen.Debillijkevergoedingkanhijzowelopverzoekvandewerknemeralsambtshalvetoekennen.Herstelvandearbeidsovereenkomstkanderechterdaarentegenuitsluitendopdragenalsdewerknemerdaaromheeftverzocht.

• Alsderechterinhogerberoepofcassatieoordeeltdat(i)hetverzoekvandewerkgeverofdewerknemeromontbindingvandearbeidsovereenkomsttenonrechteisafgewezenof(ii)hetverzoekvandewerknemeromvernietigingvandeopzeggingofomherstelvandearbeidsovereenkomsttenonrechte istoegewezen,bepaalthijopwelktoekomstigtijdstipdearbeidsovereenkomsteindigt.Eenontbindingmetterugwerkendekrachtisniettoegestaan.Daarnaaststaathetderechtervrijomeen(additionele)billijkevergoedingaandewerknemertoetekennen.

• Alsinhogerberoepofcassatiewordtgeoordeeldovereentoegewezenontbindingsverzoekdatdoordewerknemerisingediend,kanderechteruitsluitendoordelenoverdehoogteofhetniettoekennenvandebillijkevergoeding.Derechterkandewerkgeverdusnietopdragendearbeidsovereenkomstteherstellen.

LET

OP Hetfeitdateenwerknemervanaf1juli2015hogerberoepencassatiekaninstellen,zouweleenseenrol

kunnengaanspelenindeonderhandelingovereenvertrekregeling.Inruilvoorhetafzienvanhetinstellenvanhogerberoepgaatdewerknemerdanakkoordmeteenhogerevergoeding.Hetherroepingsrechtkannamelijkmaaréénkeerinde6maandenwordeningeroepen.

2.2 Ontslag met wederzijds goedvinden of instemmingDewerkgeverkandearbeidsovereenkomstnogsteedsbeëindigenmetwederzijdsgoedvindendoormiddelvaneenbeëindigingsovereenkomst.Nieuwisweldatdebeëindigingsovereenkomstvoortaanschriftelijkmoetwordenaangegaan.Daarnaastkandearbeidsovereenkomstvoortaanookmetschriftelijkeinstemmingvandewerknemerwordenopgezegd.

BedenktermijnDeWWZintroduceertdemogelijkheidvoordewerknemerombinnentweewekennadeschriftelijke instemmingmetdeopzeggingofhet tekenenvandebeëindigingsovereenkomst, zonderopgaafvan redenende instemmingmetde

20

opzeggingteherroepenofdebeëindigingsovereenkomstteontbinden.Dewerkgeverdientdewerknemerschriftelijkteinformerenoverdezewettelijkebedenktermijn.Alsdewerkgeververzuimtdewerknemerhieroverteinformeren,wordtdebedenktermijnverlengdnaardrieweken.Ommisbruiktevoorkomenkandewerknemermaaréénkeerindezesmaandenterugkomenopzijninstemmingmetdeopzeggingofzijnakkoordmetdebeëindigingsovereenkomst.

Bestuurder Debestuurdervaneenrechtspersoon(metuitzonderingvaneenbestuurdervaneenstichting)heeftgeenrechtopeenbedenktermijnomdebeëindigingsovereenkomstteontbinden.

TIP

Hetisraadzaamomper1juli2015indebeëindigingsovereenkomstoptenemendatdewerknemereenbedenktermijnvantweewekenheeft.Opdezemanierwordtaandewettelijkeinformatieplichtvoldaan.

LET

OP

HetvereistedatdebeëindigingsovereenkomstschriftelijkmoetzijnaangegaankanconsequentieshebbenvoordeingangsdatumvaneeneventueleWW-uitkeringvandewerknemer.Deindepraktijkregelmatigvoorkomendesituatiewaarbijpartijenopdelaatstedagvandemaandmondelingeenakkoordbereikenmaardebeëindigingsovereenkomstpaseenofmeerdagenlaterwordtopgesteld,zalinbeginselnietmeerhetgewensteeffectsorterendatdedoordeUWVgehanteerdefictieveopzegtermijngaatlopenvanafhetmomentdatpartijenmondelingakkoordbereikten.

Gezienhetfeitdatdewerknemerbinnentweewekenzijninstemmingmetdeopzeggingkanherroepenofdebeëindigingsovereenkomstkanontbinden,ishetbovendienraadzaamomdebeëindigingsovereenkomstteondertekenenindeeerstehelftvanenigemaand.Mochtdewerknemerzijninstemmingmetdeopzeggingherroepenofdebeëindigingsovereenkomstontbinden,danbestaatimmersinelkgevalnogdemogelijkheiddatpartijendiezelfdemaandopnieuwovereenstemmingbereiken,zonderdatditconsequentiesheeftinhetkadervandefictieveopzegtermijnendusleidttoteenverlengingvanhetdienstverbandmeteenmaand.Hetherroepingsrechtkannamelijkmaaréénkeerinde6maandenwordeningeroepen.

2.3 Opzegverboden DeWWZwijzigtookderegelingtenaanzienvandeopzegverboden.Zowordenerenkelenieuweuitzonderingsmogelijkhedenop de opzegverboden geïntroduceerd, worden de opzegverboden anders in de wet neergelegd en worden deuitzonderingsmogelijkhedenbijbedrijfseconomischontslagbeperkt.Hieronderlichtenwedewijzigingenverdertoe.

Opzegverboden onder de WWZAlshoofdregelgeldtdatdewerkgeverinbeginseldearbeidsovereenkomstnietkanopzeggenalsereenopzegverbodgeldtdat indeWWZofanderewetwordtgenoemd.Alsdewerkgeverditweldoetdankandewerknemerderechterverzoekendeopzegging te vernietigenofhemeenbillijke vergoeding toe te kennen.Dewet kentonderanderede

21

volgendeopzegverboden:hetopzegverbod(a)tijdensdeeerstetweejaarvanziekte,(b)tijdenszwangerschap,(c)tijdensdienstplicht, (d) tijdens lidmaatschap van eenmedezeggenschapsorgaan, (e) tijdens kandidaat- of ex-lidmaatschapvaneenmedezeggenschapsorgaan, (f)wegensvakbondsactiviteiten, (g)wegenspolitiekverlof, (h)wegensopnemenzorgenouderschapsverlof,(i)wegensovergangvanondernemingen(j)wegensweigeringtewerkenopzondag.DeopzegverbodenzijnnietalleenvantoepassingbijdeontslagrouteviahetUWV,maarzijninbeginselookvantoepassingbijeenontbindingvandearbeidsovereenkomstdoordekantonrechter.Dezogenaamde“tijdens-verboden”zijnechternietvantoepassingalserwordtopgezegd(i)metinstemming,(ii)tijdensdeproeftijd,(iii)wegenseendringendereden,(iv)wegenshetbereikenvandeAOW-gerechtigdeleeftijden(v)inbepaaldebeperktesituatiesbijontslagwegensbedrijfseconomischeredenen.Opdezogenaamde“wegens-verboden”bestaangeenuitzonderingen.

PensioenontslagDeWWZvoegteenuitzonderingsmogelijkheidaandeopzegverbodentoe,tewetenhetpensioenontslag.OpgrondvandezeuitzonderingsmogelijkheidwordthetopzegverbodvoortaandoorbrokenalserwordtopgezegdwegenshetbereikenvanAOW-gerechtigdeleeftijd.Hierbijgeldtwelalsvoorwaardedatdeopzeggingniettevensverbandmaghoudenmethetopzegverbod.

Opzegverbod tijdens kandidaat- of ex-lidmaatschap van een medezeggenschapsorgaanNu kan een werknemer die geplaatst is op een kandidatenlijst van een medezeggenschapsorgaan (zoals deondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging) of korter dan twee jaar geleden lid is geweest van eenmedezeggenschapsorgaan,alleenontslagenwordenmetvoorafgaandetoestemmingvandekantonrechter.OnderdeWWZzalvoordezegroepookeen“tijdens-verbod”vantoepassingzijn.Hetopzegverbodgeldtnietvoordesituatiewaarbijdeheleondernemingsluit.Indienersprakeisvaneenreorganisatieofgedeeltelijkebedrijfssluitingkanhetopzegverboddoorbrokenwordenindiendewerknemertenminste26wekenwerkzaamisgeweestopdearbeidsplaatsdievervalt.Doorhetinvoerenvaneentermijnvan26wekenwordtvoorkomendateenopzegverbodwordtomzeilddoorwerknemersvoorwieeenopzegverbodgeldtopeenarbeidsplaatsteplaatsendietochspoedigzalvervallen.

Opzegverbod tijdens lidmaatschap van een medezeggenschapsorgaan Onderhetnieuwerechtgeldtnogsteedsdatbijbedrijfseconomischontslaghetopzegverbodtijdenslidmaatschapvaneenmedezeggenschapsorgaandoorbrokenkanwordenalsdegeheleondernemingsluit. Nieuwisweldatbijeenreorganisatieofeengedeeltelijkebedrijfssluiting,hetopzegverbodalleennogmaardoorbrokenkanwordenalsdewerknemertenminste26wekenwerkzaamisgeweestopdearbeidsplaatsdievervalt.

Opzegverbod tijdens zwangerschap en bevallingsverlofOnderdenieuweregelgevingkanbijontslagwegensbedrijfseconomischeredenenhetopzegverbodtijdenszwangerschapenbevallingsverlof(endeperiodetotzeswekennaafloop)nogsteedsalleendoorbrokenwordenalsdeheleondernemingsluitofalseendeelvandeondernemingsluit.Alserechtersprakeisvaneengedeeltelijkebedrijfssluitinggeldtvoortaandatdezwangerec.q.bevallenwerkneemstertenminste26wekenwerkzaammoetzijngeweestopdearbeidsplaatsdievervalt.Dezeuitzonderingsmogelijkhedengeldenechter,evenalsdatnuhetgevalis,niettijdenshetzwangerschaps-enbevallingsverlof.

Opzegverbod tijdens ziekteBijontslagwegensbedrijfseconomischeredenenkanhetopzegverbodtijdensziektestraksalleennogmaardoorbrokenwordenalsdeheleondernemingsluitennietmeeralshetdeelwaardeziekewerknemer(hoofdzakelijk)werktdichtgaat.Hetopzegverbodtijdensziektekanoverigensooknogsteedsdoorbrokenwordenalsdewerknemer,kortgezegd,niet

22

meewerktaanzijnre-integratie.Daarnaastishetstraksnietmeermogelijkombijcaovanhetopzegverbodtijdensziekteaftewijken.

Ontbinding ondanks bestaan opzegverbodNaastdehierbovenbeschrevenalgemeneuitzonderingsmogelijkhedenopdeopzegverboden,kandekantonrechterondankshetbestaanvaneenopzegverbod,dearbeidsovereenkomstookontbindenindien(i)hetontbindingsverzoekgeenverbandhoudtmetdeomstandigheidwaarhetopzegverbodopzietof(ii)ersprakeisvanomstandighedendievandienaardzijndatdearbeidsovereenkomstinhetbelang(vanbijvoorbeelddegezondheid)vandewerknemerdientteeindigen.Daarbijgeldtweldatdezetweespecifiekeuitzonderingsmogelijkhedenalleengeldenindienersprakeisvaneentijdens-verbodzoalsziekte,zwangerschapoflidmaatschapvandeOR.Indienersprakeisvaneenwegens-opzegverbod,zoalsbijvoorbeeldhetverbodomdearbeidsovereenkomstoptezeggenwegenshetlidmaatschapvaneenvakvereniging,kandekantonrechterdearbeidsovereenkomstuiteraardnietontbinden.Daarnaastgeldendespecifiekeuitzonderingsmogelijkhedenooknietindienhetontslagisgebaseerdopbedrijfseconomischegronden.Opeenontbindingwegensbedrijfseconomischegrondenzijndusalleendealgemeneuitzonderingsmogelijkhedenvantoepassing.Metanderewoorden,bijbedrijfseconomischontslagvaneenziekewerknemerkanderechterdearbeidsovereenkomstalleenontbindenalsdeheleondernemingsluit.Deeerstespecifiekeuitzonderingsmogelijkheidgeldtoverigensookalonderdeouderegelgevingenwordtookweldezogenaamdevergewisplichtgenoemd.Detweedespecifiekeuitzonderingsmogelijkheidisnieuw,alwordtdezeinsommigesituatiesalweltoegepastdoorrechters.

2.4 Verzoekschrift in plaats van dagvaardingsprocedureAllevorderingeninverbandmetdebeëindigingvandearbeidsovereenkomstwordenvoortaanmeteenverzoekschriftingeleid.Eenseparatedagvaardingsprocedure,zoalsdiethansbijvoorbeeldbijeenloonvorderingnoodzakelijkis,verdwijnt.

2.5 ScholingsplichtDeWWZ introduceert een verplichting voor dewerkgever omwerknemers in staat te stellen scholing te volgendienoodzakelijkisvoordeuitoefenenvanzijnofhaarfunctie.Dezescholingsplichtblijkteenbelangrijkeroltegaanspelenbijdevraagofeenwerknemerontslagenkanworden.Onderdenieuweregelingmagdewerkgeverdearbeidsovereenkomstnamelijknietopzeggenalsherplaatsingvandewerknemer,aldannietmetbehulpvanscholingbinneneenredelijketermijn,ineenanderepassendefunctiemogelijkis.Ookmageendisfunctionerendewerknemernietontslagenwordenalsblijktdatzijnofhaarongeschiktheidhetgevolgisvanhetniet-nalevenvandescholingsplicht.Hetzalhierdoorwaarschijnlijkmoeilijkerwordenomeendisfunctionerendewerknemerteontslaan.

TIP

Zorgvooreengoededossieropbouwenlegeventueleverbeteringstrajectenenscholingsinspanningenschriftelijkvast.

2.6 TransitievergoedingRechtbankenzullenbijontbindingsproceduresnietlangerdekantonrechtersformulehanteren.Inplaatsdaarvanwordteenwettelijkrechtopeenontslagvergoedingingevoerd,dezogenaamdetransitievergoeding.Eenwerknemerheeftrechtopeentransitievergoedingalszijnofhaararbeidsovereenkomstopinitiatiefvandewerkgevernatweejaarwordtontbonden,

23

opgezegdofnietwordt verlengd.Daarnaastheefteenwerknemer rechtopeen transitievergoedingalshij of zij zelfnatenminstetweejaar indienst tezijngeweestwegensernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgeverdearbeidsovereenkomstontbindt,opzegtofnietvoortzet.Voorbeeldenvanernstigverwijtbaarhandelenofnalatenvandewerkgeverzijnseksueleintimidatie,discriminatieofernstigeschendingvandere-integratieverplichtingenofzorgplichtvoorveiligearbeidsomstandigheden.

Dehoogtevande transitievergoedinghangtafvanhetaantaldienstjarenenhetmaandsalaris.Dewerknemerheeftrecht op een transitievergoeding van een zesde van het maandsalaris per half dienstjaar (ofwel 1/3 maandsalarisperdienstjaar).Vanafeendienstverbandvantien jaarheeftdewerknemerrechtopeenkwartmaandsalarisperhalfdienstjaar(ofwel1/2maandsalarisperdienstjaar).Hetmaandsalarisisinclusiefdevakantiebijslag,vasteemolumenten(zoalsoverwerkvergoedingenenploegentoeslag)envariabeleemolumenten(zoalsdegemiddeldebonus,winstuitkeringeindejaarsuitkeringoverdedrievoorgaandejaren).

Detransitievergoedingwordtalleenopgebouwdpervolledigeperiodevanzesmaanden;erwordtdusnietnaarbovenafgerond.Bijeendienstverbandvandriejaarenvijfmaandentellendelaatstevijfmaandendusnietmeeindeberekening.

DetransitievergoedingbedraagtmaximaalEUR75.000oféénjaarsalaris,alsdathogerisdanEUR75.000.Werkgeverenwerknemermogenindearbeidsovereenkomstofbeëindigingsovereenkomsthogerevergoedingenafspreken.Bijcaokanwordenafgewekenvandewettelijketransitievergoeding.Voorwaardehierbijisdatereengelijkwaardigevoorzieningwordtaangeboden.

Berekening aantal dienstjaren Voordeberekeningvanhetaantaldienstjarenwordeneenofmeervoorafgaandearbeidsovereenkomstentussendezelfdepartijen,dieelkaarmettussenpozenvantenhoogstezesmaandenhebbenopgevolgd,samengeteld.Hierbijishetnietvanbelangofhetgaatomdezelfdewerkzaamheden.Indiendewerknemerachtereenvolgens indienst isgeweestbijverschillendewerkgeversdie tenaanzienvandeverrichtearbeidalselkaarsopvolgerszijn tebeschouwen,wordendezeperiodesooksamengeteld.Bijvoorbeeldalsersprakeisvaneenwerknemerdieeerstalsuitzendkrachtenlateropbasisvaneenarbeidsovereenkomst(nagenoeg)dezelfdewerkzaamhedenverrichtvoorhetzelfdebedrijf.Detussenpozentussentweetijdelijkearbeidsovereenkomstentellennietmeevoordeberekeningvandehoogtevandetransitievergoeding.Alsdesamentelregelingtweemaaltoteenrechtoptransitievergoedingleidt,dankandeeerderuitgekeerdevergoedingverrekendwordenmetdelateretransitievergoeding.

LET

OP

Het recht op de wettelijke transitievergoeding geldt niet alleen voor werknemers met eenarbeidsovereenkomstvooronbepaaldetijd,maarookvoorwerknemersmeteenarbeidsovereenkomstvoor bepaalde tijd die tenminste twee jaar geduurd heeft en die op initiatief van de werkgever nietwordtverlengd.Alsuechterzorgtdatumetdearbeidsovereenkomstonderde twee jaarblijft,wordtdeverschuldigdheidvandetransitievergoedingvoorkomen.Belangrijkisdatvoordeberekeningvandehoogtevandetransitievergoedingvaneenwerknemermeteenarbeidsovereenkomstvoorbepaaldetijd,rekeningmoetwordengehoudenmetopeenvolgendearbeidsovereenkomstentussendezelfdepartijenenopvolgendewerkgevers.Periodeshoevennietsamengeteldtewordenalsdetussenpoostussendeopvolgendearbeidsovereenkomstenmeerdanzesmaandenis.

24

2.6.1 Geen transitievergoeding verschuldigdDetransitievergoedingisinbeginselaltijdverschuldigdbijdebeëindigingvaneenvastoftijdelijkcontract,tenzij:

• dewerknemerkorterdantweejaarindienstis;• dewerknemernognietde18-jarigeleeftijdheeftbereiktendegemiddeldeomvangvanzijnofhaarwerkzaamheden

maximaaltwaalfuurperweekbedraagt;• dewerknemerernstigverwijtbaarheeftgehandeldofnalatigisgeweest(zoalsdiefstal,bedrog,hetinstrijdhandelen

mettoepasselijkegedragsregelsbijdewerkgever,ofhetherhaaldelijknietnalevenvancontrolevoorschriftenbijziekte).Derechterkanevenweltochgeheelofgedeeltelijkeentransitievergoedingaandewerknemertoekennenindienhetniettoekennenervangeziendespecifiekeomstandighedenvanhetgevalnaarmaatstavenvanredelijkheidenbillijkheidonaanvaardbaaris.Tedenkenvaltaaneenrelatiefkleinemisstapnaeenheellangdienstverband.

• dewerknemerisontslagenwegenshetbereikenvandeAOW-gerechtigdeleeftijd;• ersprakeisvansurseancevanbetalingoffaillissementvandewerkgever,ofalstenaanzienvandewerkgevereen

schuldsaneringisgetroffen;• dewerknemervrijwilligopzegt.Dit isslechtsanders inhetgevaldewerknemeropzegtwegensernstigverwijtbaar

handelenofnalatenvandewerkgever;of• dewerkgeverendewerknemereenbeëindigingsovereenkomsthebbengesloten.Ineendergelijkesituatiekunnen

partijenzelfafsprakenmakenoverdeontslagvergoeding.Dewerknemerzal ineendergelijkesituatieechter indemeestegevallengeengenoegennemenmeteenontslagvergoedingdielagerligtdandetransitievergoeding.Indiendewerkgeveropzegtmetschriftelijkeinstemmingvandewerknemerishijwéleentransitievergoedingverschuldigd.

2.6.2 Tijdelijke uitzondering 50-plussers Voorwerknemersvan50jaarenouderdielangerdantienjaarindienstzijngeweestbijdewerkgever,geldttot1januari2020eenovergangsregeling.Overelkeperiodevanzesmaandendatdeze50-plussernahetbereikenvandeleeftijdvan50jaarbijdewerkgeverindienstisgeweest,ontvangthij1/2edeelvanhetmaandsalaris(ofweléénmaandsalarispergewerktdienstjaar).Deze50-plussers-regelingisnietvantoepassingopbedrijvenmetminderdan25werknemersofwerkgeversdiebijalgemenemaatregelvanbestuurzijnuitgezonderd.

LET

OP

Vooralsnogisnietgeheelduidelijkofdehogereberekeningsmaatstafvaneen1/2maandsalarisgaatlopenvanafheteerstvolgende ‘halvedienstjaren-moment’nahetbereikenvande50-jarige leeftijdofdirectvanafde50steverjaardag.Bijdezelaatstemethodekandedatumvanuitdiensttredinginvloedhebbenopdehoogtevandetransitievergoeding.Indepraktijkwordtophetmomentaangenomendatdelaatsteberekeningsmethodedienttewordentoegepast.

2.6.3 Tijdelijke uitzondering kleine werkgeversVoor kleine werkgevers, die gemiddeldminder dan 25 werknemers in dienst hebben, geldt tot 1 januari 2020 eenovergangsregeling.Alseenkleinewerkgeverreorganiseertomdathij ineenslechtefinanciëlesituatieverkeert,mogendemaandengelegenvóór1mei2013voordeberekeningvandehoogtevandetransitievergoedingbuitenbeschouwinggelatenworden.Daarbijgeldendevolgendecumulatievevoorwaarden:

25

a) hetnettoresultaatvandeondernemingvandewerkgeveroverdedrieboekjarenvoorafgaandaanhetboekjaarwaarindearbeidsovereenkomsteindigtofnietwordtvoortgezet,moetkleinerzijndannul;

b) dewaardevanheteigenvermogenvandeonderneming(zoalsbedoeldinhetBesluitmodellenjaarrekening)perheteindevanhetboekjaardateindigtvoorafgaandaanhetboekjaarwaarindearbeidsovereenkomsteindigtofnietwordtvoortgezet,moetnegatiefzijn;en

c) devlottendeactivabinnendeondernemingvandewerkgeverperheteindevanhetboekjaardateindigtvoorafgaandaanhetboekjaarwaarindearbeidsovereenkomsteindigtofnietwordtvoortgezet,moetkleinerzijndandekortlopendeschulden.Ditishetgevalalsdezogenoemdecurrentratiominderdan1is.

Uitzondering Dezeregeling isnietvantoepassingopeenwerkgeverdieonderdeeluitmaaktvaneengroependewerkgeversdiedeeluitmakenvandezegroep inde tweedehelft vanhetkalenderjaarvoorafgaandaanhetkalenderjaarwaarindearbeidsovereenkomsteindigtofnietwordtvoortgezet,samengemiddeld25ofmeerwerknemersindiensthadden.

2.6.4 Betalen transitievergoeding in termijnenWanneerbetalingvandetransitievergoedingleidttotonaanvaardbaregevolgenvoordebedrijfsvoeringvandewerkgeverkandetransitievergoedingintermijnenwordenbetaald.Daarbijgeldtdatdebetalingintermijnenzichovermaximaalzesmaandenmaguitstrekken.Dezeperiodegaatlopenophetmomentwaaropdewettelijkerenteverschuldigdisoverhetbedragvandetransitievergoeding:eenmaandnadatdearbeidsovereenkomstisgeëindigd.

2.6.5 Verrekening transitie- en inzetbaarheidskostenDewerkgeverheeftdemogelijkheidomzogenaamdetransitie-eninzetbaarheidskostenvandetransitievergoedingaftetrekken.Transitiekostenzijnkostendiegemaaktwordeninhetkadervanhetbeëindigenofnietvoortzettenvandearbeidsovereenkomstendiegerichtzijnophetvoorkomenofverkortenvandewerkloosheid.Bijvoorbeeldscholings-enoutplacementkosten,maarookkostenvoorhethanterenvaneenlangeredandetussenpartijengeldendeopzegtermijn,waarbijdewerknemerdanvrijgesteld isomeenanderebaantezoeken.Inzetbaarheidskostenzijnkostendietijdenshetdienstverbandzijngemaaktendiegerichtzijnophetbevorderenvandeinzetbaarheidvandewerknemerbuitendeorganisatievandewerkgever.Hierbijvaltbijvoorbeeldtedenkenaaneenaccountantdieeencursuscoachingsvaardighedenwilvolgen, terwijlzijnhuidige functiedaartoegeenaanleidinggeeft.Kosten inhetkadervanhetbevorderenvandeinterneherplaatsingofdiedirectverbandhoudenmetde functievandewerknemerkunnenechterniet inminderingwordengebracht.Opgrondvandewetisdewerkgevernamelijkalverplichtomdergelijkekostentemaken(zieparagraaf2.5). Onder inzetbaarheidskosten vallen ook kosten van duale opleidingen, zoals opleidingen in het kader van deberoepsbegeleidendeleerweg.

De belangrijkste voorwaarde voor het in mindering mogen brengen van transitie- en inzetbaarheidskosten op detransitievergoedingisdatwerknemerhiermeevoorafschriftelijkmoetinstemmen.Deinstemmingkanbijvoorbeeldwordenvastgelegdineenopleidingsovereenkomstofin(eenaddendumbij)dearbeidsovereenkomst.Instemmingisnietvereistindiendewerkgeverkostenmaakt inverbandmetcollectieveafsprakenwaarhij aangebonden is.Verdergeldtdattransitie-eninzetbaarheidskostenineenredelijkeverhoudingmoetenstaantothetdoelwaarvoordekostenzijngemaakt.Ookmogeninzetbaarheidskostennietverrekendwordenindiendezelangerdanvijf jaargeledengemaaktzijn, tenzijdewerkgeverendewerknemereenanderetermijnhebbenafgesproken.Totslotkunnentransitiekostenbestaandeuitkostendievoordewerkgeverzijnverbondenaanhethanterenvaneenlangereopzegtermijn,slechtsinminderingwordengebrachtindiendewerknemergedurendedezelangereopzegtermijnisvrijgesteldvanhetverrichtenvanwerkzaamheden.

26

2.6.6 Overgangsregeling ter voorkoming van dubbele vergoedingDe WWZ bevat een overgangsregeling die beoogt te voorkomen dat er naast een transitievergoeding ook eeneventuelecontractuelevergoedingbetaaldmoetworden.Hetkannamelijkvoorkomendatdewerknemernaheteindevan zijn dienstverband recht heeft op een transitievergoeding en daarnaast op grond van lopende afspraken in dearbeidsovereenkomstof afspraken ineencaoof eensociaal plandie vóór1 juli 2015zijngemaaktook rechtheeftopvergoedingenofvoorzieningen.Ondervergoedingenvaltbijvoorbeeldeenontslagvergoeding.Ondervoorzieningenvallenalleafsprakendiegeenvergoedingenzijnzoalsafsprakenoverom-ofbijscholing,eenoutplacementtrajectofwachtgeldregeling.Deovergangsregelingmaakteenonderscheid tussencollectieveafsprakenmetverenigingenvanwerknemers(vakbonden)enlopendeafsprakendieopeenanderewijzetotstandzijngekomen.

Collectieve afspraken met verenigingen van werknemersVoorafsprakendiezijngemaaktmetverenigingenvanwerknemers,zoals ineencaoen/ofsociaalplan,waarbijgeenrekeningisgehoudenmetdetransitievergoeding,ishetuitgangspuntdatdezevoorgaanopdetransitievergoeding.VoorwerknemersmeteentijdelijkcontractenafsprakendieverbandhoudenmetdewijzigingvandeWerkeloosheidswet(WW)geldenechterafwijkenderegels.

Dezeovergangsregelinggeldttotdatdezeafsprakenwordenverlengd,gewijzigdofkomentevervallen,maartotuiterlijk1juli2016.Dezeregelinggeldtooknogindiendearbeidsovereenkomsteindigtopofna1juli2016maardeprocedurebijUWVofkantonrechter isgestartvoor1mei2016.Deovergangsregeling isookvantoepassingwanneereencaonawerkingheeftofstilzwijgendwordtverlengd.Totslotkanbijcollectieveafsprakenmetverenigingenvanwerknemerswordenafgesprokendathetovergangsrechtblijftgeldenalseenonderdeelvandeafsprakenwordtverlengd,gewijzigdofkomttevervallen,endatnietgeldtvoorderesterendeonderdelenvandeafspraken.

Werknemers met een tijdelijk contractAlserineencollectieveafspraakvergoedingenofvoorzieningenzijnopgenomenvoorwerknemersmeteentijdelijkcontractdieinvergelijkingmetwerknemersmeteenvastcontractbeperkterzijn,dangaandezenietvooropdetransitievergoeding.Dewerknemerhoudtdandusrechtopzijntransitievergoeding.

Afspraken in verband met wijziging van de WWCollectieveafsprakenmetvakbondeninverbandmetdewijzigingvandeWWdieuitsluitendtotdoelhebbenwerknemerstecompenserenvoordetragereWW-opbouwenverkortingvandemaximaleWW-duur,zijnverschuldigdnaast(ennietindeplaatsvan)detransitievergoeding.

Overige lopende afsprakenVooroverigelopendeafspraken,oftewelafsprakendiegemaaktzijnopindividuelebasis(zoalsindearbeidsovereenkomst)ofmetdeondernemingsraad ishetuitgangspuntdatdewerknemerkankiezen tussenzijn transitievergoedingofdevergoedingenofvoorzieningenopgrondvandezeafspraken.

Dezeovergangsregelinggeldttotdatdezeafsprakenwordenverlengd,gewijzigdofkomentevervallen.Deeinddatumvan1juli2016ishiernietvantoepassing.

Informatieplicht Omtevoorkomendatdewerknemer instemtmeteenvoorhemongunstigekeuze,rustereeninformatieplichtopdewerkgever.Dithoudtindatdewerkgeverdewerknemerschriftelijkmoetinformerenover:

27

• deconsequentiesvanzijnkeuze;(alsdewerknemergeenafstanddoetvanzijnaansprakenopgrondvanoverigelopendeafspraken,vervaltzijnrechtopdetransitievergoeding);

• binnenwelketermijndewerknemerzijnkeuzekenbaarmoetmaken;• hoehoogdetransitievergoedingiswaardewerknemerrechtopheeft;en• opwelkevergoedingenenvoorzieningendewerknemerrechtheeftopgrondvanoverige lopendeafspraken.De

werkgeverhoeftdewerknemerechternietteinformerenoverdehoogtevandezevergoedingenenvoorzieningen.Deomvangofwaardevandergelijkeafsprakenisimmersnietaltijdtekwantificeren.

Dewerknemerdientuiterlijkvierwekennadeinformatieverstrekkingdoordewerkgeverschriftelijkzijnkeuzekenbaartemaken.Maaktdewerknemergeenkeuze,danvervaltzijnrechtopdetransitievergoeding.Dewerknemerhoudtindatgevaluiteraardwelrechtopdevergoedingenenvoorzieningenopgrondvanoverigelopendeaanspraken.

Zolang de werkgever geen informatie aan de werknemer verstrekt behoudt de werknemer recht op zowel detransitievergoedingalsopdevergoedingenenvoorzieningenopgrondvanoverigelopendeaanspraken.Alsdewerkgeveronjuisteofonvolledigeinformatieaandewerknemerverstrektendewerknemeropgrondvandieinformatieeenbeslissingneemt,isdezevernietigbaarmeteenberoepopdewilsgebreken(bedreiging,bedrog,misbruik,ofdwaling).Eenberoepopeenvandewilsgebrekenisookmogelijkindiendewerknemer–onwetendvandegevolgen–afstandheeftgedaanvanzijnrechtopdetransitievergoedingzonderdathijinformatievandewerkgeverheeftontvangen.

Samenloop Indien er sprake is van samenloop tussen lopende collectieve afspraken met verenigingen van werknemers enoverige lopendeafspraken,dangeldtdatdelopendecollectieveafsprakenvoorgaanopdetransitievergoedingendetransitievergoedingdannietverschuldigdis.Ineendergelijkesituatieishetkeuzemodel(totuiterlijk1juli2016)dusnietvantoepassing.Dewerknemerhoudtnaastdecollectieveafsprakenookgewoonrechtopzijnindividueelovereengekomenontslagvergoeding.

TIP

Voornieuwearbeidsovereenkomstenofbijverleningenvaneentijdelijkcontract ishetraadzaamoptenemendatde transitievergoeding (zieparagraaf2.6) inminderingwordtgebrachtopdecontractuelevergoedingenofvoorzieningen.

2.6.7 Maatregelen ter voorkoming problemen wegens onmiddellijke inwerkingtreding transitievergoedingDetransitievergoedingheeftonmiddellijkewerking.Dithoudtindatdetransitievergoedinginbeginselgeldtvooriederewerknemerdieopofna1juli2015wordtontslagenendatbijdeberekeningvandehoogtevandetransitievergoedingdeperiodesgelegenvoor2015wordenmeegeteld.Arbeidsovereenkomstendieelkaarmeteentussenpoosvantenhoogstezesmaandenhebbenopgevolgd,tellendusookmee(zieparagraaf2.6).Deonmiddellijkewerkingheeftvoornamelijkonbedoeldeenongewensteeffectenvoordesectorenwaarmetseizoenarbeidersofandere tijdelijkekrachtenwordtgewerkt.Omonderandere tevoorkomendatdergelijkewerknemersniethunbaanverliezenwegenseendreigendetransitievergoeding,heeftderegeringdevolgendedriemaatregelenopgenomen:

28

1) Baangarantie: uitstel betaling transitievergoedingDeeerstemaatregelbeoogttevoorkomendateenwerkgeveropofna1juli2015meteennaheteindigenvaneentijdelijkearbeidsovereenkomsteentransitievergoedingverschuldigdzalzijn.Dezemaatregelhoudtindateenwerkgever(nog)geentransitievergoedingverschuldigdzalzijnalshijdewerknemerdegarantiebiedtdathijuiterlijknazesmaandenweerbijdewerkgeveraandeslagkan.Diegarantiemoetbestaanuiteennieuwe(tijdelijkeofvaste)arbeidsovereenkomstdieingaatnatenhoogstezesmaanden,terekenenvanafhetmomentwaaropeentijdelijkearbeidsovereenkomsteindigt.

2) Overgangsrecht: arbeidsovereenkomsten voor 1 juli 2012Detweedemaatregelvoorziet inovergangsrecht.Hetovergangsrechthoudt indatvoorhetbepalenvanhetrechtopendehoogtevandetransitievergoedingarbeidsovereenkomstendievoor1juli2012zijngeëindigdenelkaarmeteenonderbrekingvanmeerdandriemaandenhebbenopgevolgd(ofeenkorteretermijn,alsdieopgrondvandecaoofregelinggold)nietwordenmeegeteld.Arbeidsovereenkomstendieelkaarna1juli2012meteenonderbrekingvantenhoogstezesmaandenopvolgen,tellenduswelmee.

3) Bevorderen aangaan arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijdDederdemaatregelbeoogthetaangaanvanarbeidsovereenkomstenvooronbepaaldetijdtebevorderen.Dezemaatregelhoudt in dat indien een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd voor, op of na 1 juli 2015wordt aangegaan, devoorafgaandearbeidsovereenkomstendievoordiedatumzijngeëindigdénonderbrokenzijngeweestmeteenperiodelangerdandriemaanden (ofeenkortere termijn,alsdieopgrondvandecaogold)nietwordenmeegeteldvoordeberekeningvandehoogtevandetransitievergoeding.

29

Neemvoormeerinformatieoverdezebrochurecontactopmet:

Hermine Voûte

T +31205785975

E hermine.voute@loyensloeff.com

Klaas Wiersma

T +31205785960

E klaas.wiersma@loyensloeff.com

Edith Franssen

T +31205785452

E edith.franssen@loyensloeff.com

Maureen te Poel

T +31205785464

E maureen.te.poel@loyensloeff.com

Ralph Leeuwrik

T +31102246750

E ralph.leeuwrik@loyensloeff.com

Disclaimer

Hoewel deze publicatiemet grote zorgvuldigheid is samengesteld, aanvaarden Loyens& LoeffN.V. en alle andereentiteiten,samenwerkingsverbanden,personenenpraktijkendiehandelenonderdenaam'Loyens&Loeff',geenenkeleaansprakelijkheidvoordegevolgenvanhetgebruikvandeinformatieuitdezeuitgavezonderhunmedewerking.Deaangebodeninformatieisbedoeldteralgemeneinformatieenkannietwordenbeschouwdalsadvies.

www.loyensloeff.com

Amsterdam

Arnhem

Brussel

Dubai

HongKong

Londen

Luxemburg

NewYork

Parijs

Rotterdam

Singapore

Tokio

Zürich

15-06-NL-W

WZ