Welkom bij de NBA

voor de kennisdeelsessie

circulaire economie voor accountants en financials

als onderdeel van de Week van de Circulaire Economie

i.s.m. RVO

17 januari 2017

Wat we vandaag willen doen:

• Vragen inventariseren: waar loopt u tegenaan? Ervaringen delen.

• Kennis èn behoeften uitwisselen: wat weten we over CE?

En wat weten we nog niet, vooral in relatie tot het accountantsvak.

• Inzoomen op de onderwerpen:

- wat doen we al als NBA, en wat zijn onze plannen

- financiering van circulaire bedrijvigheid

- waardecreatie en Integrated Thinking / Integrated Reporting

WEEK VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE 2017

Hoe we dat willen doen:

17.00 Welkom

17.05 Korte kennismaking deelnemers

17.20 Inleiding Circulaire Economie & de NBA, Lucas Geusebroek (NBA)

17.40 Financiering van Circulaire Economie, Erik van der Werf (RVO)

18.10 Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting, Paul Hurks (NBA)

18.40 Uitwisselen vragen, ervaringen, ideeën

19.00 Afsluiting & borrel

WEEK VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE 2017

Voorstelrondje

• Wie bent u, wat doet u, en (hoe) heeft uw werk met circulaire

economie te maken?

• Wat triggerde u (vooral) om vandaag deel te nemen?

o Wanneer hoorde u voor het eerst van circulaire economie?

WEEK VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE 2017

Inleiding door: Lucas Geusebroek, NBA

• Toelichting: wat is circulaire economie (voor zo ver hieraan behoefte is)

• Op welke manier houdt de NBA zich met het onderwerp bezig

• Wat zijn (mogelijke) gevolgen voor accountants en financials

o Waar vindt u de kennis die u nodig heeft (binnen en buiten de NBA)

WEEK VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE 2017

CE: een ontwikkeling

met twee gezichten

Hoe het begon…

congres 8 oktober 2015

WEEK VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE 2017

Waar komt CE vandaan?

Korte terugblik:

• Aanjager van CE is de Ellen MacArthur

Foundation, ism met adviesbureau McKinsey

• Inmiddels vele studies en rapporten verder, en zo'n

108 leden (CE100)

• CE bouwt voort op 40 jaar nadenken over

duurzaamheid

• Vele raakvlakken met de Sustainable Development

Goals (SDG’s) van de VN, september 2015

• Belang van CE wordt versterkt door het

klimaatakkoord van Parijs, door 174 landen

ondertekend, december 2015

1972

2002

1976 1997

2008 2010

Bron: Circle Economy

CE: wat is het niet, wat is het wel?

NIET:

• Recycling: het is veel breder

• 1 pasklare oplossing

• Iets waar alleen milieu-activisten mee bezig zijn

• Hetzelfde als deeleconomie

• Een recept voor economische groei

• 100% duurzaam, want dat kan alleen de natuur:

de natuur kent geen afval (alleen grondstoffen)

WEL:

• Een recept voor kwalitatieve economische groei

• Deeleconomie: is er onderdeel van (peerby, airbnb, car2go)

• Een beweging: het is werken aan verduurzaming

• CE draait om behoud van waarde: economische waarde,

ecologische waarde, sociale waarde

• Het is een zoektocht, van lineair naar circulair ondernemen:

afstappen van take-make-waste

• Erop gericht om kringlopen te sluiten, en gebruik

van grondstoffen en energie te minimaliseren

• CE is het nieuwe denken over duurzaamheid,

en wordt omarmd door bedrijfsleven, overheid en politiek

• In de woorden van professor Jan Jonker:

'Circulaire economie is absolute noodzaak.'

• Thomas Rau (2 januari 2017): ‘Het is een stap in de goede

richting, omdat de eindigheid van grondstoffen wordt

erkend. Maar het is niet genoeg.’

Internationaal toonaangevende definitie:

A circular economy is one that is restorative and regenerative

by design, and which aims to keep products, components and

materials at their highest utility and value at all times,

distinguishing between technical and biological cycles.

Ellen MacArthur Foundation,

https://www.ellenmacarthurfoundation.org/

Circulaire Economie is te omschrijven als:

Een manier voor mensen en organisaties

om zo slim en zuinig mogelijk om te gaan

met grondstoffen en energie

met optimaal behoud van waarde

Je zou eigenlijk zeggen: waarom gebeurt dat niet ‘vanzelf’?

Hoe werkt het dan?

In het kort:

• Re-use, redestribute

• Refurbish

• Remanufacture

• Recycle

• Redesign… Rethink!

Bron: Circle Economy

Andere verdienmodellen: • Van bezit naar gebruik • Producent blijft eigenaar,

klant neemt dienst af • Andere inkomsten/financiële

stromen/relaties met de klant • Produceren op basis van

herwinbare/hernieuwbare grondstoffen en energie

• Anders ontwerpen

Wat zijn consequenties?

Anders ontwerpen: gericht op lange levensduur, en nog te repareren…

Sinds rapport in 2012 van Ellen MacArthur ‘Towards the Circular Economy’ gaat het hard:

• 2013 TNO

• 2014 World Economic Forum

• 2014 The Ex'tax Project: New Era, New Plan

• 2014 Rabobank: Van groei naar vooruitgang

• 2015 Europese Commissie: Towards a CE

• 2015 Concept Corporate Governance Code (focus op lange termijn waardecreatie)

• 2015 ING: Rethinking finance in the CE

• 2015 VNO-NCW

Wie zijn er bezig met CE?

2016: • ABN AMRO, ING en Rabobank samen • DNB rapport energietransitie,

platform duurzame financiering • FinanCE (oa PGGM en Sustainable

Finance Lab) • SER • VNO-NCW, MKB- en LTO Nederland

samen (NL Next Level) • Regering (Rijksbreed programma CE) • CBS • Landelijk onderzoek Radboud

Universiteit Nijmegen ism Rabobank

januari maart juni

juli september oktober november

maart

november

april

Alléén 2016!

Welke organisaties zijn ermee bezig? Leden Circle Economy:

Nederlandse leden CE100

Ellen MacArthur Foundation:

Welke organisaties zijn ermee bezig?

Zij delen en ontwikkelen kennis, ideeën en ervaring

Welke bedrijven zijn ermee bezig?

Wie nog meer?

Wie nog meer?

2014 NBA-VRC, start artikelen in vaktijdschrift MCA: dossier Circulaire Economie 2014 IFAC Professional Accountants in Business Committee, artikel Stathis Gould: ‘A Circular Economy Must Drive Management Accounting in the 21st Century’ 2015 voortzetting MCA dossier Circulaire Economie 2015 NBA-VRC congres Dag van De Financial: Onuitputtelijke (w)aarde? Business modellen in de circulaire economie 2016 MCA dossier Circulaire Economie 2016 NBA start project(groep) Circulaire Economie 2016 IFAC rapport over bijdrage accountantsberoep aan VN Sustainable Development Goals

En de NBA:

2017 NBA kennisdeelsessie in Week van de Circulaire Economie: 17 januari 2017 2017 voortzetting project Circulaire Economie 2017 MCA dossier Circulaire Economie, NBA speerpunt Integrated Reporting, & …?

Opdracht projectgroep NBA is om dit verder te onderzoeken: Welke gevolgen heeft de transitie naar een circulaire economie voor het accountantsberoep en het financieel management? Welke mogelijke hindernissen zijn er binnen het accountantsvak in relatie tot CE, en: hoe kan het beroep bijdragen aan deze transitie? - Accountants vervullen een cruciale rol in het maatschappelijk en economisch verkeer - Van hen wordt verwacht dat zij steeds meer ook kijken naar niet-financiële waarde(n) - Denk hierbij aan: EU richtlijn 400, Transparantiebenchmark, Integrated Thinking & Integrated Reporting, Natural Capital Protocol, VN Sustainable Development Goals Gesprekken zijn in 2016 gevoerd over CE met: ING, DSM, Philips, Gispen (kantoorinrichting), Frankenhuis (textiel recycling) en Sustainable Finance Lab We werken nu samen met o.a.: RVO, Ministerie van IenM, Het Groene Brein, SDG-coördinator

Inspiratie tot slot:

In Nederland gebeurt het:

Concluderend: de NBA deelt en ontwikkelt kennis, ideeën en ervaring

met en ten behoeve van 21.000 leden

Accountants zien toe op betrouwbare cijfers: zowel intern, overheids, openbaar als in business, zodat een organisatie (financieel) gezond is en blijft. Dat wil zeggen: zodat die organisatie in de toekomst kan blijven bestaan, en in staat is om waarde te creëren. In deze context, en met Nederland als koploper, vormt circulaire economie een ontwikkeling waar we niet omheen kunnen.

Bedankt voor de aandacht!

Nog een stap verder dan CE…: