Weidevogelbeheer in Nederland

Freek van Leeuwen

Inhoud

• Agrarisch natuurbeheer• Weidevogelbeheer• Pakketten in Nederland• Agrarische natuurverenigingen• Nieuwe ontwikkelingen

Agrarisch natuurbeheer

Natuur in Nederland

• Natuurgebieden- Ecologische Hoofdstructuur- Provinciale natuurgebieden- Verbindingszones- Natura 2000

• Agrarische gebieden- Agrarisch natuurbeheer- Landgoederen

Korte historie

1975 RelatienotaJaren ’80 Vrijwillige weidevogelbescherming1992 Ecologische Hoofdstructuur1995 Eerste agrarische natuurvereniging2000 Programma Beheer2010 Subsidiestelsel Natuur &

Landschap

Enkele cijfers

• Ca. 10.000 contracten weidevogelbeheer• Ca. 400.000 hectare onder beheer, waarvan • Ca. 300.000 hectare vrijwillig (onbetaald)• Ca. 50.000 hectare reservaat in boerenbeheer• Ca. 20 % van het totale landbouwareaal• Ca. 40 % van het graslandareaal• Ca. 60 mln euro agrarisch natuurbeheer

Weidevogelbeheer

Enkele thema’s

• Nederland als belangrijk broedgebied• Verenigbaarheid met landbouw• Heel veel onderzoek, heel veel commissies• Vrijwilligers• Predatie• Inrichting van gebieden

Discussies

• Impact van de landbouw• Rol van predatie• Kiezen voor kerngebieden• Haalbaarheid van doelen• Combinatie met andere natuur

Pakketten

SNL

INDEX

VERORDENING

NATUURBEHEERPLAN

Weidevogelbeheer

Landschapsbeheer

Ganzenbeheer

BotanischGrasland

Akkerfauna

Akkerflora

Weidevogelbeheer

Broedfase KuikenfaseVestiging

Plas-dras

Ca. € 800,- tot € 1.200,- / ha

Legselbescherming

Ca. € 60,- tot € 120,- / ha

Weidevogelgrasland met rustperiode

Ca. € 250,- tot € 550,- / ha

Kruidenrijk weidevogelgrasland

Ca. € 1.000,- / ha

Kuikenstroken

Ca. € 400,- / ha strook

Hoe doe je een aanvraag?

• Twee stappen:1) Formele aanvraag (“ik wil meedoen, en dit zijn mijn gegevens”)2) Opname in het ‘Collectief beheerplan’

• De overheid checkt de formele aanvraag• De overheid checkt het collectief beheerplan• Is er een match, dan is volgt goedkeuring

Collectief beheerplan

• Gaat over een bepaalde regio• Geeft aan wie waar welk pakket heeft• Kan bestaan uit verschillende deelgebieden• Wordt opgesteld door de

‘Gebiedscoordinator’• Wordt getoetst op kwaliteit, kwantiteit en

samenhang.

Gebiedsaanpak

• Natuurbeheerplan (provinciaal): wat mag waar?

• Collectief beheerplan: wie heeft welk pakket waar?

• Deelgebied (mozaiek): samenhang & kwaliteit• Streekkennis benutten• Stimulerende werking

Mozaiekbeheer

• Concept is ca. 10 jaar oud• Weidevogels hebben verschillende behoeften• Afwisseling van beheer en pakketten

- 1/3 vroeg maaien, 1/3 weiden, 1/3 laat maaien- 1/3 vroeg maaien of weiden, 2/3 laat maaien

• Combinatie reservaat en boerenland

Agrarische natuurverenigingen

De ANV – een instituut

• Een streekgebonden club van boeren (en vaak ook burgers), die zich inzet voor natuur- en landschapsbeheer

• Focus op beheer (geen actiegroep)• Vaak ook combinaties met streekpromotie,

agro-toeristische evenementen, streekproducten e.d.

ANV’s

• Ca. 150 in Nederland• Van 20 boerenleden tot soms meer dan 500• Vaak ook burgerleden, tot soms meer dan 1000• Sterke positie in de streek• Rollen:

- service naar leden- promotie en belangenbehartiging- enthousiasmeren voor natuurbeheer

Ontstaan

• Meeste tussen 1997 – 2000• Als tegenbeweging• Vanuit vrijwillig beheer• Op verzoek van…• Collectieve contracten• Eigen controle- en betalingssysteem

Gebiedscoordinator

• Formele taak van de ANV• Aangewezen door de Provincie• Doel: opstellen van een collectief beheerplan

dat voldoet aan kwaliteitseisen• Ook niet-leden moeten geholpen worden• Afstemmen met vrijwilligers en

natuurorganisaties

Ruimte voor eigen beleid

• Is zowel af- als toegenomen• Meer bevoegdheden als GC• Controle en uitbetalingen lopen niet meer via

ANV• Sommige ANV’s voeren niettemin een eigen

beleid, via afdrachten van leden

Nieuwe ontwikkelingen

GLB

• Algemene verwachting is dat - agrarisch natuurbeheer via GLB vergoed gaat worden- platte hectaresteun wordt afgebouwd

• Veel ANV’s en wij ook zetten daarom nu in op:- regionale differentiatie- goed werkende systemen van groene en blauwe diensten

Particulier natuurbeheer

• Natuurbeheer door particulieren• Formele functiewijziging• Waardedaling wordt uitgekeerd• Deze vorm staat zeer in de belangstelling• ANV’s bieden service• Kwaliteitsborging