Post on 23-Feb-2016
description
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/ Wat hebben gezinnen met
kinderen nodig?Referentiebudgetten voor een
menswaardig inkomen
Bérénice StormsKatholieke Hogeschool Kempen
Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck
6-11-2011
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/ Maatschappelijke participatie:
adequaat vervullen sociale rollen= bijhoren én bijdragen
Gezondheid:
• Gezonde voeding· Geschikte kleding· Adequate huisvesting · Gezondheidszorg en
persoonlijke verzorging· Rust · Ontspanning
Autonomie:
• Veilige kindertijd · Betekenisvolle relaties· Mobiliteit• Veiligheid
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Voorbeeld: referentiebudgetten voor niet werkenden, die huren in de private sector en in goede
gezondheid verkeren (prijzen juni 2008; *1,039 voor
update naar mei 2011)
GEZONDE VOEDING
Criteria: Gezonde, evenwichtige en
gevarieerde voeding (Hoge gezondheidsraad, Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie)
voorkeur /middenweg: 5/2 Voorkeursproducten:
goedkoopste middenwegproducten:
zoveel mogelijk variatie, verantwoordbaar binnen een minimumbudget
Aanvaardbaar (focusgroups) Inclusief eet-en
bereidingsbenodigdheden
gezonde voeding
Gezonde voeding
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Geschikte kleding
Criteria: Bescherming bieden tegen alle weersomstandigheden Casual kleding, multifunctioneel Identiteit verschaffen Nieuwe kleding Ondergoed: Hoge kwaliteitseisen aan schoenen en regenkleding Lage, maar geen bodemprijzen Levensduur: kinderen (1 jaar), volwasssenen (2 jaar) Zeeman, Wibra, C&A, JBC, Brantano
Inclusief: materiaal voor opbergen en onderhouden van kleding
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Geschikte kleding
Geschikte kleding
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Persoonlijke verzorging en adequate gezondheidszorg
Achterliggende principes persoonlijke verzorging:
Handhaven gezondheid en bestrijden van infecties
Zelfrespect ( sociale exclusie)
Persoonlijke verzorging Handhygiëne Mondhygiëne Algemene hygiëne Cosmetica Voorbehoedsmiddelen
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Persoonlijke verzorging en adequate gezondheidszorg
Achterliggende principes gezondheidszorg: Budgetten voor “gezonde” personen Gebruik van medische zorgen wordt bepaald door:
- Behoefte- Neiging tot gebruik- Mogelijkheid tot gebruik Geen harde criteria: externe validering (Domus Medica)
Gezondheidszorg: Arts, geneesmiddelen (infectieziekten, traumata, psycho-
sociaal welzijn, preventie) Ziekenfondsbijdrage Hospitalisatieverzekering Zorgverzekering reële medische kosten!
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Adequate huisvesting Criteria (geoperationaliseerd m.b.v data van de Woonsurvey 2005 door K. Heylen (HIVA)) :
Kwaliteitsvolle woning: Veiligheid en bescherming bieden Interne en externe bouwfysische kwaliteit Sanitair moet dagelijkse hygiëne toelaten
Comfortniveau: badkamer (bad of douche), toilet
Voldoende ruim Aantal slaapkamers: één voor ouders, één
per twee kinderen van hetzelfde geslacht Woonomgeving
Aanwezigheid van voorzieningen Woonzekerheid Een betaalbare prijs
Adequate huisvesting
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Adequate huisvesting Huisvestingskosten: illustratief Mediane huurprijs van kwaliteitsvolle woningen in
Vlaanderen Private huisvestingsmarkt (sociale
huisvestingsmarkt) Mediane verbruikerskosten in kwaliteitsvolle
woningen Overige huisvestingskosten
Onderhoud (poetsen, verven, behangen,…) Herstel
Hulpverlening: vertrekken van reële huisvestingskosten!
Adequate huisvesting
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Veiligheid Basisbankdienst Brandverzekering Familiale verzekering Preventie brandveiligheid
Veiligheid:veilig wonen
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Rust en ontspanning
Uitgangspunten: Gezondheid Recht op culturele en maatschappelijke
ontplooiing (art. 23 Belgische grondwet) Participatiedecreet Steunpunt vakantieparticipatie
Rust en ontspanning: Bed en beddengoed Binnenlandse vakantie Deelname aan georganiseerde
(verenigingsleven) en niet- georganiseerde vrijetijdsaanbod
Tv, dvd, radio-cd
Onderhouden van relaties
Mensen zijn sociale wezens: Fundamentele behoefte aan verbondenheid:
identiteitsontwikkeling Wederkerige afhankelijkheid
Onderhouden van relaties Vrienden- en familiebezoek GSM, computer, internetaansluiting en
fototoestel Feesten Uit eten, afhaalmaaltijd Huisdieren Gezelligheid thuis Burgerverplichtingen
Mobiliteit Uitgangspunten:
Mobiliteit noodzakelijk om verschillende maatschappelijke rollen adequaat te kunnen vervullen
Decreet basismobiliteit: 90% woonzones een gegarandeerd aanbod openbaar vervoer
Mobiliteit: Fiets Busabonnement Rail Pass
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Veilige kindertijd
Criteria : Opgroeien in liefde en veiligheid Nieuwe ervaringen opdoen Lof, erkenning en positieve feedback Graduele uitbreiding verantwoordelijkheden
Concreet gemaakt o.b.v. Internationaal verdrag inzake de Rechten van
het Kind Vlaams Jeugdbeleidsplan Deskundigen jeugdbeleid en –zorg (Delphi)
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Veilige kindertijd Concrete uitgaven:
Gezinsuitstap GSM tieners Verjaardagsfeestje voor klasgenootjes Bibliotheekabonnement Deelname aan georganiseerde
(verenigingsleven) en niet- georganiseerde vrijetijdsaanbod
Speelgoed Cultuurparticipatie Directe onderwijskosten Uit eten/afhaalmaaltijd Zakgeld
Maandelijkse kosten voor een veilige kindertijd, vb. alleenstaande ouders (niet werkend), juni 2008
Maandelijkse kosten voor een veilige kindertijd, vb. Koppels met kinderen (niet werkend), juni 2008
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
TOTAAL BUDGET, niet werkenden, gezond, private huurwoning
(prijzen geïndexeerd naar mei 2011)
2241
1793
16051462
19591347
16481749
1015
1352
Kinderen zijn duur !
En kinderen in nieuwe gezinnen zijn nog duurder!
Sociale (kinderbijslag en studietoelagen) en fiscale tegemoetkomingen voor 1ste kind, als percentage van kosten volgens referentiebudgetten
Bron: Cantillon, 2009
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Kosten kinderen Het Belgische & Vlaamse systeem van sociale
en fiscale tegemoetkomingen voor gezinnen met kinderen dekt bij lange na niet de kosten van het eerste kind
Zelfs niet bij verhoogde kinderbijslag voor langdurig werklozen en invaliden
Het tekort stijgt naarmate de kinderen ouder worden
Behalve voor gezinnen met leefloon. De combinatie van
leeftijdstoeslagen in de Kinderbijslag, en de maximale studietoelage voor het secundair
onderwijs, blijkt voor leefloners juist voldoende om
proportioneel de stijging van de kosten voor oudere kinderen op te vangen
In absolute bedragen stijgt echter het tekort!
Sociale (kinderbijslag en studietoelagen) en fiscale tegemoetkomingen voor 2de kind, als percentage van kosten volgens referentiebudgetten
Bron: Cantillon, 2009
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Kosten kinderen Systeem dekt hogere proportie kosten van
tweede kind, vooral dankzij rangprogressiviteit
en fiscale tegemoetkomingen Desalniettemin blijven tegemoetkomingen
in de meeste situaties onvoldoende
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
0
500
1000
1500
2000
2500
Huurder prive sector Huurder sociale sector Eigenaar, zonder hypotheek Eigenaar, met hypotheek
Leefloon Werkloos Invaliditeit
0
500
1000
1500
2000
2500
koppel koppel + kind (j, 2 jaar)
koppel + kind (m,4jaar)
koppel + kind (j, 8 jaar)
koppel + kind (m,15 jaar)
koppel + kinderen (2, 4
jaar)
koppel + kinderen (4, 8
jaar)
koppel + kinderen (8, 15
jaar)
Huurder prive sector Huurder sociale sector Eigenaar, zonder hypotheek Eigenaar, met hypotheek
Leefloon Werkloos Invaliditeit
Doeltreffendheid minimuminkomensNiet werkenden op actieve leeftijd
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Niet werkenden op actieve leeftijd Leefloon en minimumwerkloosheidsuitkering
schieten tekort voor bijna alle gezinstypenTenzij bij beperkte woonkosten door sociale huur of
eigendom zonder hypotheek Minimuminvaliditeitsuitkering voldoende voor
alleenstaanden of alleenstaande met jonge kinderen, maar schiet tekort voor koppels en alleenstaanden met oudere kinderen
(Zonder rekening te houden met ziektekosten) Minimuminkomensbescherming voor niet werkende
actieven is:Beter voor alleenstaanden dan voor koppelsMinder goed naarmate kinderen ouder zijn
Doeltreffendheid minimuminkomens
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Beleid houdt te weinig rekening met hoge kosten van kinderen bij:• Sociale en fiscale
tegemoetkomingen voor kinderen• Hoogte van inkomensgrenzen
(voor de berekening van een huursubsidie, het omnio-statuut, de studiebeurzen, …)
• Bepaling van aanvullende steun, leefkosten budgetbegeiding of budgetbeheer.
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Kinderarmoede bestrijdenBelangrijk om zo vroeg mogelijk de armoedecirkel te doorbreken!Zorgen voor een menswaardig
inkomen van de oudersGoede kwalitatieve diensten voor
kinderen (o.a. kinderopvang)Deelname van kinderen (cultureel,
sportief, beleidsmatig)
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Dank voor uw aandacht!
Bérénice StormsBerenice.storms@khk.be
www.khk.be
http://webhost.ua.ac.be/csb
http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/
Voor wie meer wil lezen:
• Storms, Van den Bosch, 2009, Wat heeft een gezin minimaal nodig? Een budgetstandaard voor Vlaanderen, Leuven:Acco
• www.menswaardiginkomen.be