Wat hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten voor een menswaardig inkomen

44
www.khk.be http:// webhost.ua.ac.be/csb http://onderzoek.khk.be/ domein_SociaalEconomischBel eid/ http://onderzoek.khk.be/ domein_SociaalEconomischBel eid/ Wat hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten voor een menswaardig inkomen Bérénice Storms Katholieke Hogeschool Kempen Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck 6-11-2011

description

Wat hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten voor een menswaardig inkomen Bérénice Storms Katholieke Hogeschool Kempen Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck 6-11-2011. Maatschappelijke participatie: adequaat vervullen sociale rollen = bijhoren én bijdragen. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Wat hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten voor een menswaardig inkomen

Page 1: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/ Wat hebben gezinnen met

kinderen nodig?Referentiebudgetten voor een

menswaardig inkomen

Bérénice StormsKatholieke Hogeschool Kempen

Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck

6-11-2011

Page 2: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/ Maatschappelijke participatie:

adequaat vervullen sociale rollen= bijhoren én bijdragen

Gezondheid:

• Gezonde voeding· Geschikte kleding· Adequate huisvesting · Gezondheidszorg en

persoonlijke verzorging· Rust · Ontspanning

Autonomie:

• Veilige kindertijd · Betekenisvolle relaties· Mobiliteit• Veiligheid

Page 3: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Voorbeeld: referentiebudgetten voor niet werkenden, die huren in de private sector en in goede

gezondheid verkeren (prijzen juni 2008; *1,039 voor

update naar mei 2011)

Page 4: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

GEZONDE VOEDING

Criteria: Gezonde, evenwichtige en

gevarieerde voeding (Hoge gezondheidsraad, Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie)

voorkeur /middenweg: 5/2 Voorkeursproducten:

goedkoopste middenwegproducten:

zoveel mogelijk variatie, verantwoordbaar binnen een minimumbudget

Aanvaardbaar (focusgroups) Inclusief eet-en

bereidingsbenodigdheden

Page 5: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

gezonde voeding

Page 6: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Gezonde voeding

Page 7: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Geschikte kleding

Criteria: Bescherming bieden tegen alle weersomstandigheden Casual kleding, multifunctioneel Identiteit verschaffen Nieuwe kleding Ondergoed: Hoge kwaliteitseisen aan schoenen en regenkleding Lage, maar geen bodemprijzen Levensduur: kinderen (1 jaar), volwasssenen (2 jaar) Zeeman, Wibra, C&A, JBC, Brantano

Inclusief: materiaal voor opbergen en onderhouden van kleding

Page 8: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Geschikte kleding

Page 9: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Geschikte kleding

Page 10: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Persoonlijke verzorging en adequate gezondheidszorg

Achterliggende principes persoonlijke verzorging:

Handhaven gezondheid en bestrijden van infecties

Zelfrespect ( sociale exclusie)

Persoonlijke verzorging Handhygiëne Mondhygiëne Algemene hygiëne Cosmetica Voorbehoedsmiddelen

Page 11: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Persoonlijke verzorging en adequate gezondheidszorg

Achterliggende principes gezondheidszorg: Budgetten voor “gezonde” personen Gebruik van medische zorgen wordt bepaald door:

- Behoefte- Neiging tot gebruik- Mogelijkheid tot gebruik Geen harde criteria: externe validering (Domus Medica)

Gezondheidszorg: Arts, geneesmiddelen (infectieziekten, traumata, psycho-

sociaal welzijn, preventie) Ziekenfondsbijdrage Hospitalisatieverzekering Zorgverzekering reële medische kosten!

Page 12: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Page 13: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Page 14: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Adequate huisvesting Criteria (geoperationaliseerd m.b.v data van de Woonsurvey 2005 door K. Heylen (HIVA)) :

Kwaliteitsvolle woning: Veiligheid en bescherming bieden Interne en externe bouwfysische kwaliteit Sanitair moet dagelijkse hygiëne toelaten

Comfortniveau: badkamer (bad of douche), toilet

Voldoende ruim Aantal slaapkamers: één voor ouders, één

per twee kinderen van hetzelfde geslacht Woonomgeving

Aanwezigheid van voorzieningen Woonzekerheid Een betaalbare prijs

Adequate huisvesting

Page 15: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Adequate huisvesting Huisvestingskosten: illustratief Mediane huurprijs van kwaliteitsvolle woningen in

Vlaanderen Private huisvestingsmarkt (sociale

huisvestingsmarkt) Mediane verbruikerskosten in kwaliteitsvolle

woningen Overige huisvestingskosten

Onderhoud (poetsen, verven, behangen,…) Herstel

Hulpverlening: vertrekken van reële huisvestingskosten!

Adequate huisvesting

Page 16: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Page 17: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen
Page 18: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Veiligheid Basisbankdienst Brandverzekering Familiale verzekering Preventie brandveiligheid

Veiligheid:veilig wonen

Page 19: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen
Page 20: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Rust en ontspanning

Uitgangspunten: Gezondheid Recht op culturele en maatschappelijke

ontplooiing (art. 23 Belgische grondwet) Participatiedecreet Steunpunt vakantieparticipatie

Rust en ontspanning: Bed en beddengoed Binnenlandse vakantie Deelname aan georganiseerde

(verenigingsleven) en niet- georganiseerde vrijetijdsaanbod

Tv, dvd, radio-cd

Page 21: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen
Page 22: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen
Page 23: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen
Page 24: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Onderhouden van relaties

Mensen zijn sociale wezens: Fundamentele behoefte aan verbondenheid:

identiteitsontwikkeling Wederkerige afhankelijkheid

Onderhouden van relaties Vrienden- en familiebezoek GSM, computer, internetaansluiting en

fototoestel Feesten Uit eten, afhaalmaaltijd Huisdieren Gezelligheid thuis Burgerverplichtingen

Page 25: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen
Page 26: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen
Page 27: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Mobiliteit Uitgangspunten:

Mobiliteit noodzakelijk om verschillende maatschappelijke rollen adequaat te kunnen vervullen

Decreet basismobiliteit: 90% woonzones een gegarandeerd aanbod openbaar vervoer

Mobiliteit: Fiets Busabonnement Rail Pass

Page 29: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Veilige kindertijd

Criteria : Opgroeien in liefde en veiligheid Nieuwe ervaringen opdoen Lof, erkenning en positieve feedback Graduele uitbreiding verantwoordelijkheden

Concreet gemaakt o.b.v. Internationaal verdrag inzake de Rechten van

het Kind Vlaams Jeugdbeleidsplan Deskundigen jeugdbeleid en –zorg (Delphi)

Page 30: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Veilige kindertijd Concrete uitgaven:

Gezinsuitstap GSM tieners Verjaardagsfeestje voor klasgenootjes Bibliotheekabonnement Deelname aan georganiseerde

(verenigingsleven) en niet- georganiseerde vrijetijdsaanbod

Speelgoed Cultuurparticipatie Directe onderwijskosten Uit eten/afhaalmaaltijd Zakgeld

Page 31: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Maandelijkse kosten voor een veilige kindertijd, vb. alleenstaande ouders (niet werkend), juni 2008

Page 32: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Maandelijkse kosten voor een veilige kindertijd, vb. Koppels met kinderen (niet werkend), juni 2008

Page 33: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

TOTAAL BUDGET, niet werkenden, gezond, private huurwoning

(prijzen geïndexeerd naar mei 2011)

2241

1793

16051462

19591347

16481749

1015

1352

Page 34: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Kinderen zijn duur !

En kinderen in nieuwe gezinnen zijn nog duurder!

Page 35: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Sociale (kinderbijslag en studietoelagen) en fiscale tegemoetkomingen voor 1ste kind, als percentage van kosten volgens referentiebudgetten

Bron: Cantillon, 2009

Page 36: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Kosten kinderen Het Belgische & Vlaamse systeem van sociale

en fiscale tegemoetkomingen voor gezinnen met kinderen dekt bij lange na niet de kosten van het eerste kind

Zelfs niet bij verhoogde kinderbijslag voor langdurig werklozen en invaliden

Het tekort stijgt naarmate de kinderen ouder worden

Behalve voor gezinnen met leefloon. De combinatie van

leeftijdstoeslagen in de Kinderbijslag, en de maximale studietoelage voor het secundair

onderwijs, blijkt voor leefloners juist voldoende om

proportioneel de stijging van de kosten voor oudere kinderen op te vangen

In absolute bedragen stijgt echter het tekort!

Page 37: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

Sociale (kinderbijslag en studietoelagen) en fiscale tegemoetkomingen voor 2de kind, als percentage van kosten volgens referentiebudgetten

Bron: Cantillon, 2009

Page 38: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Kosten kinderen Systeem dekt hogere proportie kosten van

tweede kind, vooral dankzij rangprogressiviteit

en fiscale tegemoetkomingen Desalniettemin blijven tegemoetkomingen

in de meeste situaties onvoldoende

Page 39: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

0

500

1000

1500

2000

2500

Huurder prive sector Huurder sociale sector Eigenaar, zonder hypotheek Eigenaar, met hypotheek

Leefloon Werkloos Invaliditeit

0

500

1000

1500

2000

2500

koppel koppel + kind (j, 2 jaar)

koppel + kind (m,4jaar)

koppel + kind (j, 8 jaar)

koppel + kind (m,15 jaar)

koppel + kinderen (2, 4

jaar)

koppel + kinderen (4, 8

jaar)

koppel + kinderen (8, 15

jaar)

Huurder prive sector Huurder sociale sector Eigenaar, zonder hypotheek Eigenaar, met hypotheek

Leefloon Werkloos Invaliditeit

Doeltreffendheid minimuminkomensNiet werkenden op actieve leeftijd

Page 40: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Niet werkenden op actieve leeftijd Leefloon en minimumwerkloosheidsuitkering

schieten tekort voor bijna alle gezinstypenTenzij bij beperkte woonkosten door sociale huur of

eigendom zonder hypotheek Minimuminvaliditeitsuitkering voldoende voor

alleenstaanden of alleenstaande met jonge kinderen, maar schiet tekort voor koppels en alleenstaanden met oudere kinderen

(Zonder rekening te houden met ziektekosten) Minimuminkomensbescherming voor niet werkende

actieven is:Beter voor alleenstaanden dan voor koppelsMinder goed naarmate kinderen ouder zijn

Doeltreffendheid minimuminkomens

Page 41: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Beleid houdt te weinig rekening met hoge kosten van kinderen bij:• Sociale en fiscale

tegemoetkomingen voor kinderen• Hoogte van inkomensgrenzen

(voor de berekening van een huursubsidie, het omnio-statuut, de studiebeurzen, …)

• Bepaling van aanvullende steun, leefkosten budgetbegeiding of budgetbeheer.

Page 42: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Kinderarmoede bestrijdenBelangrijk om zo vroeg mogelijk de armoedecirkel te doorbreken!Zorgen voor een menswaardig

inkomen van de oudersGoede kwalitatieve diensten voor

kinderen (o.a. kinderopvang)Deelname van kinderen (cultureel,

sportief, beleidsmatig)

Page 43: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Dank voor uw aandacht!

Bérénice [email protected]

Page 44: Wat  hebben gezinnen met kinderen nodig? Referentiebudgetten  voor een menswaardig inkomen

www.khk.be

http://webhost.ua.ac.be/csb

http://onderzoek.khk.be/domein_SociaalEconomischBeleid/

Voor wie meer wil lezen:

• Storms, Van den Bosch, 2009, Wat heeft een gezin minimaal nodig? Een budgetstandaard voor Vlaanderen, Leuven:Acco

• www.menswaardiginkomen.be