Nationaliteitenin meervoud

Vlaanderen en BelgiëIn de 21ste eeuw

Nationaliteit

Twee soorten:Juridisch: staatsaanhorigheidCultureel: identiteit

Individu en groep

Culturele nationaliteit:de groep (‘natie’) waarin een individu (m/v)- zich herkent, deel van uitmaakt- waarmee hij solidair is- waarin hij zich engageert- waarin hij een gezamenlijke identiteit vindtDe natiestaat als een ‘natuurlijke’,

georganiseerde groep

Identiteit

• Identiteit is een zeer complex begrip: het geheel van kenmerken van het individu

• Is altijd aanwezig, iedereen heeft het• Belangrijkste identificatie: met familie, vrienden,

collega’s• Politiek-territoriale identificatie: voor meeste

Belgen niet prioritair• Belang wisselt met de omstandigheden• Is niet exclusief

Wie zijn wij?

• Vroeger was het eenvoudig• Identiteit wordt uitgedaagd– Globalisering, internationalisering– Migratie, mobiliteit– Multiculturaliteit als resultaat

Het Belgische dilemma

• België had altijd al een identiteitsprobleem: het taalprobleem

• 1830: staat met een Franstalige elite• Taal aanvankelijk geen groot probleem• België een ‘natuurlijke’ staat?

Een verdeeld land

• Taalverschillen aangescherpt door sociale en economische verschillen- Noorden: agrarisch, arm- Zuiden: industrieel, rijk

• Taalverschillen aangescherpt door culturele en politieke verschillen- Noorden: katholiek, conservatief- Zuiden: socialistisch, progressief

Een verenigd land

• Verschillende identiteiten tastten de eenheid van de natiestaat niet aan

• Grote bloei Belgisch patriottisme, vooral rond het koningshuis

• Franstalige vrees voor minorisering leidt tot het vastleggen van een taalgrens

Van taalwet naar staatshervorming

• Na WO2: economische zwaartepunt verschuift naar Vlaanderen

• Twee bewegingen vallen samen- economische autonomie in het Zuiden- culturele autonomie in het Noorden=> begin staatshervorming (1970)

Nog een staatshervorming?

• Vandaag: politieke impasse sinds 2004 (BHV) en 2007 (mislukte staatshervorming)

• Ligt dat aan de structuren?• Staatshervorming is nodig:

- financieringswet- herverdelen bevoegdheden- federale kieskring?

Hoe voelen Vlamingen zich?(2003, in %)

Alleen Vlaming 7,4

Meer Vlaming dan Belg 23,9

Evenveel Vlaming als Belg 42,8

Meer Belg dan Vlaming 14,0

Alleen Belg 11,9

Identificatie van Vlamingen(eerste keuze, 1979-2003, in %)

Vlamingen over de staatshervorming (2007, in %)

Herstel unitaire Belgische staat 11,4 Meer centrale bevoegdheden overheid 10,9 De huidige situatie moet behouden blijven 20,2 Meer (de)federalisering 45,8 België moet gesplitst worden 9,4

Geen mening 2,3

Welk politieke niveau moet de beslissingen nemen? (2007, in %)

Vlaanderen België

alleen alleen 1991 9,0 26,1 15,6 28,9 20,5 1995 5,8 27,1 21,1 31,0 15,0 1999 5,3 22,7 19,1 35,6 17,3 2003 7,8 23,4 20,1 37,1 11,7 2007 10,3 32,0 17,1 24,8 15,8

Prioriteit bij de verkiezingen (2007, in %)

1 Werkgelegenheid en tewerkstelling 15,6 2 Pensioenen 15,3 3 Gezondheidszorg 13,0 4 Sociale zekerheid 9,9 5 Economie en bedrijfsleven 8,9 6 Belasting en begroting 6,6 7 Milieu en energie 6,5 8 Migratie en integratie 6,1 9 Staatshervorming 5,4 10 Justitie en politie 4,6 11 Onderwijs 3,7

Voorstanders van separatisme(2007)

% over partijen heen % eigen kiezers

CD&V-N-VA 14,8 5,0 open VLD 7,6 3,9 Sp.a-Spirit 5,9 3,6 Vlaams Belang 57,0 28,5 Groen! 2,8 4,2 Lijst Dedecker 7,3 12,1 Ander/Blanco 4,6 5,8

De Koningskwestie (1950) (1)

Verhouding ja/nee-stemmen

Vlaanderen: 72 - 28Wallonië: 42 - 58

Brabant: 50,15 – 49,85België: 57,68 – 42,32

De Koningskwestie (1950)(2)