Post on 19-Jul-2020
Nieuws 3
Vriendennieuws
2/2015 Vriendendag 8 Flamingo’s 28
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 1
2 | Vriendennieuws 2 | 2015
Vriendennieuws 2/2015
Beste Vrienden en Vriendinnen,
We hebben een enerverende periode achter de rug. Op 28 maart konden we de okapi’s
officieel bewonderen in hun nieuwe Congo-biotoop. Velen van u waren daar bij. Ik denk
dat u net als ik enorm tevreden bent met het resultaat. Marc Damen glimt als een
Congopauw! De hele dierentuinwereld komt in Blijdorp een kijkje nemen.
In dit nummer blikken we terug op de opening en de daaromheen georganiseerde
Vriendendag. Ondanks het matige weer was het een beregezellige dag. Niet in de
laatste plaats door de inzet van ons promotieteam, dat weer en wind trotseerde
om bezoekers van de Diergaarde te informeren over onze Vereniging.
Dit is een nummer vol verenigingsnieuws! U treft een verslag van de eerste reis van
2015. We gingen met drie (!) volle bussen naar Pairi Daiza! En natuurlijk informeren
wij u over de Algemene Ledenvergadering en het symposium over de gevaren van het
vercommercialiseren van dierentuinen. Maar er is ook aandacht voor de opening van
de miniversie van Blijdorp in Miniworld Rotterdam dat dankzij uw inzet tot stand is
gekomen.
Na 21 jaar hebben we afscheid genomen van Koos van Leeuwen. Voor velen van u het
aanspreekpunt van onze Vereniging. Koos, nogmaals dank voor al jouw inzet! We gaan
je missen! Gelukkig kunnen we elkaar nog vaak treffen in de Diergaarde. David Verhagen
heeft het stokje overgenomen. Ik heb er alle vertrouwen in dat hij ook een prima
secretaris zal zijn!
Tenslotte wil ik nog even stil staan bij de koninklijke onderscheiding voor Arie Bos. Het
heeft Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander behaagt om onze Arie te benoemen tot
Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Gefeliciteerd!
Marcel Kreuger,
voorzitter.
Even bijpraten 2
Nieuws uit Blijdorp 3
Verslag Algemene Ledenvergadering 2015 6
Vriendendag 2015 8
De inrichting van ons Congo-biotoop 14
Uniek moment in Blijdorp 17
Zomerexcursie Safaripark Beekse Bergen 18
Uitslag wedstrijd workshop dierenfotografie 19
Nothing beats nature 20
Opening Blijdorp in Miniworld 22
Lijn 1: Omleiding 23
Vive la France, vive Paris! 24
Nieuw: Cadeaubonnen! 25
Verslag Symposium ‘Dierentuinen: tussen idealismeen commercie’ 26
Project 2016: Vernieuwd onderkomen flamingo’s 28
Een pandastische dag in Pairi Daiza! 30
Mutaties in de Diergaarde tweede kwartaal 2015 31
Agenda 32
E V E N B I J P R A T E N
Okapieverblijf - foto: Rob Doolaard
I N H O U D
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:43 Pagina 2
Volgens mijn zevenjarige vriend klopte er
niets van mijn verhaal. Dit waren geen ijs-
beren maar bruine beren. Dat zag ik zelf
toch ook wel. En inderdaad behalve als ze
net uit het water klimmen, zien ze er eer-
der bruin dan wit uit, onze ijsbeer twee-
ling. Dat doet evenwel niets af aan de
snoezige aanblik van die twee jonge vro-
lijke beertjes. Natuurlijk is een van de
twee net iets handiger, sneller en onder-
nemender. Nummer twee, zo zonder
namen blijft het bij cijferaanduiding, laat
zich de vis niet uit de bek stoten, maar
toch. Moeder Olinka geniet er zelf ook
van, zo te zien. Ze laat zich goedmoedig
beklimmen, rolt met ze door het zand en
geeft ze een duwtje als het uit het water
klimmen moeilijk gaat. Alhoewel dat is al-
lang niet meer nodig. Hoeveel hits zouden
ze hebben op internet. Ik weet het niet,
maar ver over een miljoen zoveel is wel
zeker. Het wachten is nog op geslachten
en namen. Ondertussen groeien ze als
kool. Olinka blijkt weer een uitstekende
moeder. De bezoekers genieten met volle
teugen.
Met vader Eric is het slecht afgelopen. Hij
was al langere tijd in de lappenmand.
Begin januari ging het steeds slechter met
hem. Ondanks het voorzetten van zijn lie-
velingskostje, at hij steeds slechter. Hij lag
meer dan hij actief was. Hij kreeg pijnstil-
lers toegediend, maar ja, zonder te eten
kreeg hij die niet binnen. Op 2 februari be-
sloot de dierenarts hem te verdoven voor
nader onderzoek. Zijn nieren functioneer-
den slecht, zo bleek uit de bloedtest. De-
zelfde kwaal waar hij al twee jaar aan
leed. De verzorgers deden wat ze konden.
Zaten uren naast hem. Probeerden hem
aan te moedigen om te eten. Het hielp
niets. Helaas bleek op de ochtend van 5
februari dat Eric die nacht overleden was.
Wat ontzettend jammer van zo’n prach-
tige beer, vader van de drie jongen die wij
in Blijdorp mochten ontvangen. De coördi-
nator van het ijsberenstamboek zit in Ant-
werpen. Die buigt zich over een nieuwe
man voor ons.
3 | Vriendennieuws 2 | 2015
Blijdorp N I E U W S
Jonge ijsbeer - foto: Peter van Norde
Jonge ijsberen - foto: Peter van Norde
Tekst: Gerda Nijssen
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 3
In het kader van natuurbehoud steunt
Blijdorp een onderzoek van het Wereld
Natuur Fonds op Spitsbergen. Hierbij wor-
den vier ijsberen met zenders gevolgd via
de satelliet, waaronder ijsberin Isdimma2.
Het onderzoek richt zich op de relatie
tussen voortplanting en smeltend ijs.
Als er meer bekend is over het gedrag van
ijsberen, kunnen ze ook beter worden
beschermd.
BiljartlakenVerderop is het verblijf van de vicuna’s en
nandoes onder handen genomen. Het ziet
er weer uit als een biljartlaken. Het pad
achter hun verblijf moest verbreed wor-
den om toegang te bieden aan de hoog-
werker die het dak van Amazonica moest
repareren. Er waren wat kussentjes losge-
raakt door de wind. Tja, dat kan gebeuren.
En dat geklepper boven de vredige vlin-
derhemel was een hels kabaal. Een bui-
tenkans voor de vicuna’s en de nandoes,
die er nu weer pico bello bij zitten. Een
nieuw idee is in uitvoering gebracht: twee
kale zandplekken om lekker in te rollen.
Gaan de nandoes weer op de eieren? Dat
zou wel mooi zijn.
In de grote vijver van Amazonica zijn dit
keer meerdere zaden geplant en ook uit-
gekomen van de Victoria Amazonica. Het
schijnt, zo vertellen de boeken, dat door
vanuit verschillende planten bladeren te
laten groeien deze tegen elkaar aan gaan
botsen. Daardoor blijven de grote en
sterke ronde bladeren met zo’n mooie
opstaande rand over en verdwijnen aan-
getaste bladeren eerder naar de diepte.
Resultaat: veel bloemen en bladeren van
deze prachtige waterlelie waar kleine
kinderen op kunnen zitten .
Onze Kamina terugVriendendag 2015 begon druilerig. Het
was vrij koud en nat. Jammer voor de vrij-
willigers die hun best deden om zoveel
mogelijk folders uit te delen aan poten-
tiële nieuwe vrienden. ‘s Middags klaarde
de lucht op en konden we genieten van de
opening van ons nieuwe Vriendenverblijf:
het Congobiotoop. Kamina wandelde rus-
tig in het prachtig ingerichte binnenver-
blijf. Haar dochter M’buti stond gezellig te
knabbelen aan haar favoriete voer: rozen-
blaadjes. Ngwani, het nieuwe mannetje,
moest nog even apart blijven. Binnenkort
komt een tweede fokman, Rab, uit Beekse
Bergen. Dan is het kwartet compleet. Vol-
gens intimi zijn er heuse tranen gevloeid
toen Kamina weer terug was op Rotter-
damse bodem.
Op de afgesproken dag was alles kant en
klaar. Complimenten voor het werk van de
staf van Blijdorp. Zelfs het nieuwe stok-
staartenverblijf bleek er spik en span bij te
liggen met de eerste drie nieuwe bewo-
ners. Een ruim binnen- en buitenverblijf
voor deze rakkers. Al doen ze tot nog
toe geen stap buiten de deur. Zand niet
lekker? Buiten te koud?
Wat vindt u van de rood-bruine paden?
Lekker verend nietwaar? Ze zijn gemaakt
van gerecycelde tractorbanden. Oersterk
lijkt me. De bijeneters en andere vogels
vlogen heen en weer boven onze hoofden.
Hopelijk gaan ze gebruik maken van de
nestgelegenheid in de achterwand. Vol-
gens Marc Damen komen dierentuindirec-
teuren uit de hele wereld op bezoek om
dit fantastische verblijf te aanschouwen.
Graag kopiëren met bronvermelding.
Ook aan natuurbehoud is weer gedacht:
wij vrienden steunen okapi’s in het wild
door geld te schenken aan het Okapi
Conservation Project (OCP) in Congo.
Nieuw werkOndertussen is een nieuwe klus in voorbe-
reiding. De leeuwen zijn verhuisd. Nee,
nog niet naar hun nieuwe verblijf. Dat is
nog niet helemaal klaar. Wanneer wel
blijft nog even een vraag, maar het schiet
nu wel hard op. De leeuwen zitten in een
tussenwoning gelegen in de Tijgerkreek.
Aapel de nieuwe fokman voor de leeuwen
zit aan de ene kant van de tijgerkreek en
de dames aan de andere kant. Aapel heeft
nog last van een hardnekkige bacterie die
hem dwars zit. Antibiotica moet hem
weer helemaal beter maken. Pas daarna
gaat hij de dames ontmoeten. Zo te zien
vinden ze het in de kreek ook prima.
Hun oude verblijf gaat helemaal op de
schop. Een heuse renovatie van het monu-
mentale gebouw staat op stapel. Een
grote klus die de nodige maanden zal kos-
ten. Met als uitkomst een nieuw verblijf
waar gelada’s gehuisvest gaan worden.
Een nieuwe diersoort voor onze dier-
gaarde. Het moet een
flink grote groep wor-
den.
4 | Vriendennieuws 2 | 2015
Okapi - foto: David Verhagen
OOK VRIEND WORDEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 4
Alia, onze tijgerin, zit tijdelijk achter de
amoerpanters. Het wachten is op een
nieuwe fokman voor haar. Blijdorp hoopt
een nieuwe man vanuit Sumatra te
kunnen ontvangen.
WaterEen minder opvallend maar toch erg leuk
nieuw verblijf is de dijk. Naast de ingang
van het Oceanium is een dijk gebouwd
met een ‘rivier’ ervoor. In de rivier zitten
vissen, strandkrabben, steurgarnalen,
anemonen en zeesterren. Loop er niet aan
voorbij. Het geheel maakt duidelijk wat de
invloed van een dijk is op het dierenleven
in een rivier. Het is een fraai geheel gewor-
den.
Er zijn weer twee koeneusroggen geboren.
Ze worden levend geboren. Met opgevou-
wen vleugels komen ze uit de moeder. Dan
zijn ze nog erg klein, maar helemaal com-
pleet. Dat is altijd weer een verrassing
voor de verzorgers. Want hoe constateer je
dat een rog zwanger is? De kleintjes zitten
voorlopig achter de schermen, want an-
ders verdwijnen ze linea recta in de maag
van een permit. Bovendien moeten ze alle-
maal leren eten uit de handen van de ver-
zorgers, anders gaat ieder hapje aan hun
koeneusrogneus voorbij.
Eindelijk zijn er meerdere murenen te
spotten. Die grote groene dikke zit er nog.
Daarnaast ontdek je na enig speurwerk in
verschillende kleine grotjes (lees tussen
een hoopje keien) kleine groen-bruinach-
tige murenen. Ik telde er nu drie. Maar
wellicht zag ik nog wat over het hoofd.
Goed zoeken en gij zult vinden!
Een van de eieren van de hondshaaien is
uitgekomen. In het publiekslab achter in
het aquarium met de haaieneieren zit ach-
terin een kleine witte jonge haai. Het lijkt
nog nergens naar. Maar volgens de vrien-
delijke vrijwilligster aldaar is het een echte
grondhaai in wording. Ook hier de moeite
van het speuren waard.
Verderop is de koffervis aardig gegroeid.
Het wordt een lekker dik rond koffertje
van ongeveer 5 centimeter in omtrek. Geel
met zwarte stippen. De jonge juweelkardi-
naalbaarzen (een halve vinger groot)
schuilen tussen de stekels van de zee-egels
tot ze groot genoeg zijn om veilig door het
ruime sopje te zwemmen.
Een dikkopschildpad is door Blijdorp opge-
vangen. Het dier is uitgeput en meer dood
dan levend op het strand gevonden. Hij
hoort in de wateren rond de Azoren thuis.
Blijkbaar heeft hij een afslag gemist en is
hij (of zij) via de Mexicaanse golfstroom
onze kant op gedreven. Dankzij de puike
behandeling door de verzorgers is hij er
weer bovenop gekomen. Dat is uniek.
Meestal halen deze drenkelingen het niet.
Te zijner tijd gaat hij op transport naar
Portugal of Spanje. Daar mag hij dan het
ruime sop weer kiezen, want daar hoort
hij. Maar eerst lekker rond en dik worden.
De wond die hij in zijn nek had, is aardig
hersteld dus alle kans dat dat gaat lukken.
NeushoornsDe laatste gearriveerde Afrikaanse zwarte
neushoorn tobt met haar gezondheid.
Wanda heeft last van huidproblemen.
Het is een huidontsteking die zich slecht
laat behandelen. Stukjes opperhuid raken
ontstoken. De verzorgers proberen het
met modder. Maar hoe krijg je modder ge-
smeerd op een neushoorn? Het toewerpen
daarvan leidde tot schrikreacties. Eigenlijk
niet zo’n gekke reactie. Wanda is 19 jaar,
voor een zwarte neushoorn is dat vrij oud,
en hier als gast uit Zurich. Je zou haar een
betere oude dag gunnen. Een modder-
badje in het buitenverblijf kan misschien
uitkomst bieden. Ondertussen staan de
man en de andere vrouw regelmatig neus
aan neus. Bloeit daar een romance op?
De Indische neushoorn Zwatra, dochter
van Namaste, is verhuisd naar Branféré in
Frankrijk. Moeder Namaste mag blijven. Er
komt een nieuwe man logeren om te kij-
ken of ze weer zwanger wil worden. Eigen-
lijk vindt Blijdorp dat het verblijf van de
Indische neushoorns niet meer voldoet
aan de nieuwe normen. Maar men wil niet
scheiden van Namaste. Deze dame heeft
last van pootproblemen. Haar vaste ver-
zorgers hebben haar geleerd om op haar
zij te gaan liggen om die lastige poten te
verzorgen. Dat vertrouwen ze andere ver-
zorgers niet toe. Dus hebben ze ervoor ge-
pleit om dit zelf te mogen blijven doen.
Dat is gelukt. Namaste mag tot het einde
van haar dagen bij ons blijven. Hoera!
Kudde van 15Op 13 april werd giraf Sofie geboren. Doris
is haar moeder. Voor deze jonge dame is
het de eerste keer dat ze beviel. Het ver-
liep geheel naar wens. Twee weken eerder
kwamen Fleur en Danny ter wereld. Fleur
is de jonge dochter van Anne. En Anne is
de moeder van Ziba die eerder van Danny
beviel. In korte tijd werd Anne dus moeder
en oma. Volgt u het nog? Vader van al dat
jonge spul is Banio. Dat maakt de totale
kudde netgiraffen op 15 exemplaren. Het
is even on hold met het voortplanten. De
dames zijn aan de prikpil.
Tamani voor 6e maal moederAya beviel december 2014 van een zoon.
Hij kreeg de naam Aybo; een samentrek-
king van moeders naam en vaders naam
Bokito. Het gaat uitstekend met moeder
en zoon. Vervolgens beviel Tamani op 17
april. En jawel, ook zij baarde een zoon.
Het is haar zesde jong. De laatste vier
5 | Vriendennieuws 2 | 2015
Aziatische leeuw Aapel - foto: Peter van Norde
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 5
waren allemaal meisjes. De jongste is
Tonka. Die heeft nog moeite met die
nieuwe indringer die haar plekje bij moe-
der inneemt. Zus Thirza is gelukkig dichtbij
om haar af te leiden met spelletjes zoals
tikkertje of zoek-me-achter-op-plateautje .
Het kleine broertje is Thabo ‘gedoopt’. Ja,
ook een zoon van Bokito. Hij heeft nu drie
volwassen vrouwen, twee zoons, vijf doch-
ters en Nasibu, een aangenomen zoon uit
Frankfurt. En daar zorgt deze sterke zilver-
rug uitstekend voor. Binnenkort moeten
de oudste dochters verhuizen naar andere
dierentuinen om te voorkomen dat ook zij
door pa bevrucht worden.
Even in de toekomst kijken. Het vrienden-
geschenk voor 2016 wordt een overnet-
ting bij de flamingo’s. Een nieuwe ruime
volière erbij naast de oude ingang. En nog
verder in de toekomst moeten ook de peli-
kanen onder een net komen. Dit in ver-
band met een verbod op leewieken in de
EU vanaf 2018.
Voorlopig is onze diergaarde nog niet klaar
en af. Er blijft werk aan de winkel.
Spannende vooruitzichten…..
ALGEMENE LEDEN- VERGADERING 2015:
VEEL NIEUWTJES!
ReizenIn 2014 zijn door Peter Biesta en zijn team
vijf reizen georganiseerd naar bekende,
maar vooral ook onbekende dierentuinen.
Op één reis na was er een overweldigende
belangstelling! Alleen de reis naar de Opel-
Zoo en de dierentuin van Neuwied viel een
beetje tegen, maar deze tuinen waren er
niet minder om. De topreis was de voor-
jaarsreis naar de Zoo Duisburg met 150
deelnemers, een record!
Promotie-teamMet 55 vrijwilligers (slechts 12 mannen….)
is het onder leiding van Martin van Brenen
gelukt om beide Vriendenwinkels nage-
noeg alle dagen van het jaar open te heb-
ben. De omzet (excl. BTW) is mede
hierdoor voor het eerst gestegen tot
boven de € 200.000,-. In totaal zijn zo’n
60.000 artikelen verkocht, een ongelofelijk
hoog aantal. De vrijwilligers houden zich
overigens niet alleen bezig met de verkoop
in de winkels, maar ook met de inkoop, de
webwinkel en logistieke taken.
PRBart Noordegraaf vertelde over de pers-
momenten van 2014. Uiteraard was er
minder belangstelling van de pers voor de
vereniging dan in het jubileumjaar 2013.
Maar vooral de koninklijke erepenning en
de opening van Blijdorp in Miniworld
leverden veel media-aandacht op.
Het aantal twitter-volgers is met 900 nog
bescheiden en uit een peiling in de zaal
bleek dat er weinig gekwetterd wordt door
de Vrienden.
Koninklijke onderscheiding en centjesArie Bos is al decennia de bevlogen pen-
ningmeester van onze vereniging. Voor dit
werk heeft het Zijne Majesteit behaagd
hem te benoemen tot Lid in de orde van
Oranje-Nassau. Arie was de vrijdag van de
lintjesregen met de smoes dat een klein-
dochter een diploma uitgereikt kreeg naar-
het stadhuis gelokt. Maar daar waren
maar weinig kinderen te vinden en zijn
kleindochter al helemaal niet…Daar kreeg
hij de versierselen door de burgemeester
van Rotterdam opgespeld.
Danny en Fleur - foto: Peter van Norde
6 | Vriendennieuws 2 | 2015
Met dank aan de Nieuwsbrief van de rond-leiders van Blijdorp
Gorilla's Aya en Aybo - foto: Peter van Norde
Tekst: Alex Schouten
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 6
De cijfers van de vereniging werden zoals
gebruikelijk aan de hand van taartpunten
gepresenteerd. De enige zorg is de lage
rente, waardoor het geld op de bank maar
weinig oplevert….
Iets minder leden…Voor de laatste keer presenteerde Koos
van Leeuwen de stand van zaken wat be-
treft het ledenaantal van de Vereniging.
Het aantal leden is iets afgenomen tot
5224. Koos heeft berekend voor welk be-
drag jaarlijks door de Vrienden een ge-
schenk aan de Diergaarde is gedaan.
De afgelopen 50 jaar was dat gemiddeld
€ 126.000,-, maar de laatste 10 jaar is dat
zelfs toegenomen tot circa € 400.000,-.
Koos heeft de Zootjesmarkt overgedragen
aan de bevlogen Nick.
BestuurswisselingPeter Biesta had zich herkiesbaar gesteld
en dat werd met applaus door de aanwezi-
gen bekrachtigd. Hij gaf aan er veel zin in
te hebben ook de komende jaren weer veel
reizen voor de Vrienden te willen organise-
ren.
Secretaris Koos van Leeuwen was niet her-
kiesbaar. Zijn opvolger, David Verhagen,
stelde zich voor. David vindt het leuk om
met databases te werken en ze ook te ont-
wikkelen. Dat komt goed van pas als secre-
taris. Samen met zijn partner Karin heeft
hij inmiddels 200 verschillende dierentui-
nen bezocht en af en toe zijn ze ook in
Afrika te vinden om de dieren in het wild
te spotten.
Afscheid KoosKoos van Leeuwen vond het na 21 jaar
trouwe dienst in het bestuur van de Vrien-
den wel welletjes en maakte ruimte voor
vers bloed. Volgens onze voorzitter zijn
passie en inzet de woorden die het meest
bij Koos passen. Koos heeft zich binnen de
vereniging vooral hard gemaakt voor na-
tuurbehoud. Vooral door Koos zijn de
Vrienden natuurbehoudsprojecten gaan
ondersteunen, die een link hebben met
een verblijf dat binnen Blijdorp is gespon-
sord. Voorbeelden zijn het gierenproject in
Nepal, de Homeruspage op Jamaica en het
Okapi Conservation Project in Congo. Maar
ook zijn passie voor klassieke muziek en
zijn vrouw, Monique, passeerden de revue.
Vanwege zijn grote inzet werd Koos be-
noemd tot erelid van de Vereniging Vrien-
den van Blijdorp. Verder kregen Koos en
Monique van Blijdorp een abonnement
voor het leven voor de Diergaarde! Ook
gaan Koos en Monique een weekendje
weg. Tenslotte komt er in de buurt van de
Vriendenwinkel een bord te staan waarop
de door Vrienden ondersteunde natuurbe-
houdsprojecten zijn vermeld. In het huis
van Koos en Monique, dat een soort ves-
ting van Vriendenspullen was geworden,
komt nu weer meer plek voor de plantjes
van Monique! Koos gaf in zijn korte dank-
woord aan dat hij voelde dat zijn enthousi-
asme na al die jaren begon af te nemen en
dat was voor hem een teken om afscheid
te nemen van het bestuur.
Bijzondere ereledenMet instemming van de vergadering werd
oud-Blijdorpmedewerker Jan Klapwijk be-
noemt tot lid van verdienste. Dit als dank
voor meer dan twintig jaar goede samen-
werking. Ook was er instemming voor het
voorstel om leden, die al 50 jaar getrouw
lid zijn van onze vereniging tot erelid te
benoemen. het betreft de dames en heren
Elskamp, de Swart, van Beek-Boujer,
Mulckhuyse, Bos, Tas, Sambler, Lehr, Kra-
mer-Seyffardt en Van Vuuren . Zij ontvin-
gen een bloemetje van Marcel Kreuger.
Vriendenproject 2016Marc Damen, directeur van de Diergaarde,
maakte het Vriendenproject voor 2016 be-
kend. De Vrienden gaan het verblijf van de
flamingo’s ‘overkappen’. De flamingo’s
komen dus in een volière te wonen. Dat is
noodzakelijk omdat er per 1 januari 2018
een leewiek-verbod komt. Dat houdt in
dat de vleugels van vogels op jonge leeftijd
niet meer geamputeerd mogen worden.
Om te voorkomen dat de flamingo’s weg-
vliegen zijn er twee oplossingen. Het kort-
wieken van de vleugels. Hierbij wordt de
vleugel niet geamputeerd, maar wordt de
punt van de slagpennen geknipt. Dit moet
tweemaal per jaar gebeuren omdat de
pennen weer aangroeien. Het tweemaal
per jaar vangen van iedere flamingo levert
te veel stress voor de dieren op en is geen
oplossing. Het maken van een volière voor
de vogels is dus een veel betere oplossing!
In de winter van 2015/2016 wordt daarom
met financiële steun van de Vrienden een
toonaangevend verblijf voor de flamingo’s
gerealiseerd. Het wordt overigens een ge-
mengd verblijf met andere vogelsoorten.
Als alles mee zit, wordt de nieuwe volière
tijdens de Algemene Ledenvergadering
van 2016 geopend!
Foto’s: Greet van Norde
Koos van Leeuwen en Marc Damen
Nieuwe ereleden
Jan Klapwijk
7 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:44 Pagina 7
V R I E N D E N D A G
8 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 8
Het is gezellig druk bij de ingang aan de
Oceaniumzijde van de Diergaarde. Leden
van de Vrienden van Blijdorp melden zich
bij kassa 5 om het speciale polsbandje af
te halen. Dit bandje geeft toegang tot alle
Vriendenactiviteiten die voor vandaag zijn
georganiseerd. De aftrap wordt gegeven in
de Haaienzaal en het daaraan grenzende
Eauditorium. Op het programma staat een
uitgebreide lezing door de Engelsman An-
thony Sheridan. Zijn lezing is gebaseerd op
zijn boek “What zoos can do”, waarin hij
zijn bijna onuitputtelijke onderzoek naar
de kwaliteit van Europese dierentuinen
heeft vastgelegd.
Sheridan begint. Hij vertelt enthousiast
over de zeshonderd dierentuinbezoekjes
die hij heeft afgelegd in de afgelopen
zeven jaar. Daarbij heeft hij honderd ver-
schillende dierentuinen in 27 verschillende
landen aangedaan. Sheridan gaat in op
een aantal grote vernieuwingen in dieren-
tuinen, die de afgelopen jaren hebben
plaatsgevonden en de komende jaren nog
op het programma staan. Hij noemt Ama-
zonica in Blijdorp als een van de projecten
binnen een top elf van grote ontwikkelin-
gen. Amazonica was daarin duidelijk het
goedkoopste project, met een waarde van
enkele miljoenen op een totaal van 270
miljoen euro die aan de elf projecten in to-
taal is besteed. Sheridan maakt bij diverse
vernieuwingen ook een link met de bezoe-
kersaantallen van de desbetreffende par-
ken. Zo is het aantal van ZooParc de
Beauval in Frankrijk met 400.000 bezoe-
kers gestegen naar een miljoen, nadat de
reuzenpanda’s daar waren gearriveerd!
In het tweede deel bespreekt Sheridan zijn
verschillende top-dierentuin-lijsten die hij
heeft samengesteld uit de Europese die-
rentuinen en die hij behandelt in zijn boek
“What zoos can do”. Hij laat zien dat hij
niet zozeer heeft gekeken naar wat hij zelf
mooi of niet mooi vindt aan een dieren-
park, maar dat hij een puntensysteem
hanteert waarin 37 factoren (weer onder-
verdeeld in subcategorieën) worden ge-
analyseerd. Zo kijkt hij niet alleen naar hoe
een park er uitziet, maar ook naar wat een
park doet aan educatie, conservatie en on-
derzoek. Bewegwijzering, openingsuren en
bezoekersaantallen zijn ook voorbeelden
van aspecten, die hij meeneemt in zijn ran-
king. Sheridan benadrukt dat sommige
van de factoren zich lastig laten vertalen
naar een puntensysteem, maar dat hij
toch geprobeerd heeft dat zo objectief en
consequent mogelijk te doen. Vriendenver-
enigingen maken overigens ook onderdeel
uit van zijn puntensysteem. Leuk om te
weten is dat onze Vriendenvereniging de
maximumscore kreeg!
Anthony Sheridan gaat tenslotte verder in
op ‘onze’ Diergaarde Blijdorp. Hij vertelt
welke aspecten van de Rotterdamse tuin
9 | Vriendennieuws 2 | 2015
VRIENDENDAG 2015: FEEST EN OKAPI’S
Afgelopen 28 maart was het dan zover: de tweede Vriendendag in de ge-schiedenis van de Vrienden van Blijdorp. Met dank aan alle vrijwilligersdie zich hebben ingezet werd het een fantastische dag. In dit artikel eenverslag van de activiteiten, de lezing van Anthony Sheridan, de informa-tieve sessie over schenkingen door notaris Aniel Autar en natuurlijk defeestelijke opening van het gloednieuwe en door uw bijdrage mogelijkgemaakte okapiverblijf. Geniet dus nog even met ons na.
Tekst: Daniël Seesink Met dank aan: Karin van Leeuwen Foto’s: Greet van Norde/Daniël Seesink
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 9
hij erg kan waarderen. Zo noemt hij ‘Ama-
zonica’ de mooiste vlindertuin van de par-
ken die hij in zijn boek behandelt. Een
buitengewoon groot compliment. Daar-
naast is Sheridan gecharmeerd van het
Oceanium, het nieuwe giraffenverblijf,
ofwel ‘de Ui’ en de gierenvolière.
Na afloop neemt Sheridan plaats achter
een tafel waarop een stapel van zijn boe-
ken ligt. Geïnteresseerde vrienden kopen
het boek en laten het door de auteur sig-
neren. De opbrengsten van de boeken en
de lezingen gaan naar een conservatiepro-
ject voor gibbons. De opbrengsten hebben
de 40.000 euro inmiddels al bereikt. Vrien-
den van Blijdorp heeft als dank voor de
lezing een bijdrage van 250 euro aan dit
project geleverd. Deze werd in de vorm
van een cheque overhandigd.
Aansluitend sprak ik met de eloquente
Londenaar. Op de vraag wat hij zelf van de
lezing vond, antwoordt Sheridan: “Dit was
in een aantal opzichten mijn beste optre-
den tot nu toe. Ik heb mijn verhaal gedaan
in Berlijn, Zürich en andere Europese die-
rentuinen, maar ik heb nog nooit zo’n
groot en geïnteresseerd publiek gehad
als in Blijdorp vandaag”.
Heeft u een speciale relatie met Blijdorp?
Sheridan antwoordt: “Het is niet dat ik
een speciale relatie met Blijdorp heb,
maar ik reken deze dierentuin wel tot de
twee beste in Nederland”. Sheridan ver-
volgt: “Ik houd van dierentuinen waar de
verblijven natuurlijk zijn. Dus liever geen
beton of anders in ieder geval zo min mo-
gelijk. In Blijdorp zijn steeds meer natuur-
lijke verblijven, dus dat spreekt mij zeer
aan”.
Hoe is uw liefde voor dierentuinen ont-
staan? Het antwoord is verrassend: “Op
mijn twaalfde jaar kreeg ik twee man-
goesten van mijn ouders. Zij paarden en
kregen jongen. Dit was de start voor mijn
liefde voor dieren, later trouwens ook voor
de botanische natuur. Mijn ouders namen
mij in mijn tienerjaren mee naar verschil-
lende landen, waaronder Afrika, waar ik
de ‘wilde’ natuur ontdekte”. Een van
jongsaf aan gedreven persoonlijkheid dus,
die zich in de jaren na zijn pensioen hele-
maal is gaan toeleggen op het ranken van
dierentuinen. “Omdat ook ik mijn grenzen
heb, beperk ik mij tot Europa”. Een week
later zou hij alweer op weg zijn naar Hon-
garije en Servië.
En wat vonden de vrienden van de lezing?
“Erg interessant”, zegt Menno van Stave-
ren. “Anthony Sheridan heeft enorm veel
kennis, omdat hij er constant mee bezig
is”. Menno is zelf ook geen onbekende in
de Europese dierentuinen. Hij noemt zijn
eigen interesse een “gezonde verslaving”.
Voor Menno begon het allemaal op zijn
vierde, toen hij met zijn moeder mee naar
de dierentuin ging. Sindsdien gingen zij
steeds vaker. In de jaren negentig werd
Menno vriend van Blijdorp en is dat nu
nog steeds. Daarnaast is hij een trouwe
deelnemer aan de vriendenreizen.
En er gebeurt nog meer op deze Vrienden-
dag. Zo staan de vrijwilligers klaar om be-
zoekers uitleg te geven over wat zij
kunnen betekenen als vriend van Blijdorp.
De winkel heeft een “filiaal” in de Haaien-
zaal, zodat de bezoekers daar hun zoo-
venirs kunnen kopen. Er is een Zootjes-
markt en er vinden fotoworkshops plaats.
Verder zijn er allerlei activiteiten voor de
kinderen georganiseerd. Op twee plekken
in de tuin waren verhalenvertelsters aan-
wezig om de kinderen voor te lezen. Een
rustpuntje voor de kinderen, zoals een van
de moeders verwoordde. Ook in ons Vrien-
dencafé in de Haaienzaal was zo’n rust-
punt. Onder het genot van de muziek van
een trio van klarinettisten kon een ieder
alle activiteiten van de Vrienden bekijken
en informatie hierover inwinnen of ge-
woon rustig een kopje koffie drinken.
De lootjes voor de loterij zijn in korte tijd
uitverkocht. Niet zo gek als je bedenkt dat
de hoofdprijs een heuse meet-and-greet
met de okapi’s in hun nieuwe verblijf is.
Voor degenen die meer willen weten over
hoe zij op de meest interessante manier
financieel kunnen bijdragen is er de infor-
matieve sessie door notaris Aniel Autar.
De vrienden die er waren, konden hun vra-
gen omtrent schenkingen, testament en
levenstestament stellen. De notaris ver-
telde over onderwerpen waar de aanwe-
zige vrienden nog niet eerder bij stil
hadden gestaan. Heel wat wijzer verlieten
ze de zaal. De ontmoeting met de notaris
heeft iedereen in ieder geval een hoop
stof tot nadenken gegeven!
10 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:45 Pagina 10
11 | Vriendennieuws 2 | 2015
V R I E N D E N D A G
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:46 Pagina 11
12 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:46 Pagina 12
OKAPI’SHet absolute hoogtepunt van de Vriendendag isongetwijfeld de opening van het gloednieuwe okapiverblijf. Of eigenlijk het Congobiotoop, want naast de okapi’s vinden ook bijeneters en andere Afrikaanse vogels hier hun nieuwe thuis.
De okapi’s zijn niet nieuw voor Blijdorp. In 1957 kwamen de eerste dieren naarRotterdam, waar ze 55 jaar lang te zien waren. Tot een paar jaar geleden. Toenmoesten ze tijdelijk de tuin uit in verband met de bouw van het nieuwe leeuwen-verblijf in aanbouw. Nu zijn ze dus weer terug.
De feestelijke opening wordt verricht door de scheidend secretaris van de vereni-ging, Koos van Leeuwen. Maar niet nadat de directeur van Diergaarde BlijdorpMarc Damen en verenigingsvoorzitter Marcel Kreuger een korte introductie gevenover het ontstaan van dit nieuwe, in de dierentuinwereld unieke verblijf. Blijdorpkan op deze manier weer een belangrijke bijdrage leveren aan het in standhoudenvan deze unieke diersoort uit de Afrikaanse regenwouden van Congo. Dat de ver-eniging Vrienden van Blijdorp de okapi’s een warm hart toedraagt, blijkt ook uitde steun vanuit de vereniging aan het Okapi Conservation Project (OCP) in Congo.
Vier tropische verrassingen op stelten kleuren het biotoop ondertussen met hunbloemenpracht. Zij weten de aandacht van de massaal toegestroomde vriendenop zich gericht. De fotocamera’s klikken volop om de mooiste plaatjes van ditnieuwe onderkomen te maken. De dames houden een doek omhoog waarop staat“Vrienden Bedankt!”. Daarmee is het verblijf officieel geopend en kunnen alleaanwezige vrienden ‘hun’ verblijf van binnen en van buiten bekijken.
De dag wordt feestelijk en muzikaal afgesloten met een receptie in de OewanjaLodge. Inmiddels is het 15:30 uur. Tijd om afscheid te nemen en uit te kijken naarde volgende Vriendendag. Zien we u dan weer?
13 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:47 Pagina 13
Als eerste was het natuurlijk de beurt aan
de botanische afdeling. Zij hebben onge-
veer een vijfde deel van het totale budget
tot hun beschikking gekregen. De Vrien-
den hebben voor het okapideel van het
Congo-biotoop maar liefst ruim 620.000
euro ter beschikking gesteld, dus u kunt
nagaan dat dat om een leuk bedrag ging.
Tweederde van dat bedrag is aan het bui-
tenverblijf besteed, de rest is voor het ge-
deelte binnen gebruikt.
Botanische aspecten binnenverblijfVoor de beplanting in de kas is er naar een
breder gebied gekeken dan alleen het
Ituri-woud, waar de okapi’s voorkomen.
Veel delen van dit dichtbegroeide gebied
zijn nog onbekend. Daarnaast is het een
gevaarlijk gebied waar veel oorlogen zijn
en waar mensen zich niet druk maken om
het behoud van bomen. Hierdoor is het
moeilijk om levende planten uit het woud
te verkrijgen. Er is dus besloten om naar
het gehele Congo-regenwoud te kijken
om zo plantensoorten te kunnen kiezen
die ook daadwerkelijk verkrijgbaar zijn.
Het Congo-woud is op de Amazone na het
grootste regenwoud ter wereld en beslaat
zes landen in Centraal-Afrika. Er staan
meer dan 1.000 bomen per hectare. In to-
taal leven er meer dan 11.000 soorten
bomen en planten, waarvan meer dan
1.000 soorten endemisch zijn. Het wordt
ook wel het ‘donkere hart van Afrika’ ge-
noemd. Niet alleen omdat het zo onbe-
kend is, maar ook omdat er op de
bosbodem maar 1% van het zonlicht door
de begroeiing komt.
Het dak van de kas is niet zo schoonge-
maakt dat het weer helemaal helder
werd. De okapi’s leven immers ook op de
bodem van dit donkere woud en voor bin-
nen zijn er dus ook vooral schaduwmin-
nende planten uitgekozen. De
temperatuur in de kas is ook heel belang-
rijk. Okapi’s in gevangenschap zijn niet zo
gewend aan echt warme temperaturen,
de planten vinden die warmte echter wel
lekker. Hiervoor is dus een middenweg ge-
vonden. In eerdere plannen is het de be-
doeling geweest dat het dak van de kas
open zou kunnen, zodat het verblijf bin-
nen ook als buitenverblijf zou kunnen die-
nen. Dit zouden de planten echter niet
prettig vinden. Daarom is er nu voor geko-
zen dat het dak niet helemaal open kan,
maar wel een stukje. Zo wordt er ook re-
kening gehouden met de bezoekers, want
30°C met een luchtvochtigheid van 80% is
voor de planten heerlijk, maar zou voor
bezoekers geen pretje meer zijn. De be-
doeling is dus dat het, ook op warme
dagen, voor iedereen aangenaam zal blij-
ven in de kas!
Binnen is de eerste rij ‘echt groen’ gewor-
den en daarachter staat ‘opvulgroen’.
Daarvoor zijn soorten gebruikt die erg
makkelijk te houden zijn, hoewel ze niet
uit Afrika komen. Dit zijn bijvoorbeeld
plantjes die in dichtgemaakte holtes van
wurgvijgen leven. De laatste rij planten is
van plastic, wat makkelijk en goedkoop te
onderhouden is. Er staan binnen ook en-
kele bomen.
Congo exporteert veel koffie, dus verschil-
lende soorten koffieplanten mogen in het
nieuwe verblijf niet ontbreken.
14 | Vriendennieuws 2 | 2015
DE INRICHTING VAN ONS CONGO-BIOTOOP
Sinds zaterdag 28 maart heeft u allemaal een kijkje kunnen nemen inons nieuwe Congo-biotoop. Naast okapi’s is er in dit nieuwe gebied nog veel meer te zien en te beleven. In de afgelopen Vriendennieuwsenheeft u de bouw van het nieuwe okapiverblijf op de voet kunnen volgen. Terwijl het grove werk nog werd verzet, werden er door andereafdelingen al plannen gemaakt over hoe ze het verblijf verder wildeninrichten.
Mickey Mouse plant - foto: Rob-Doolaard
Tekst: Karin van Leeuwen
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:47 Pagina 14
De Megaphrynium macrostachym heeft
erg grote bladeren, die door de lokale be-
volking als dakpannen worden gebruikt.
Het jonge blad kan ook worden opgege-
ten, maar dat is in ons Congo-biotoop niet
de bedoeling.
De Blighia sapida is nu de nationale vrucht
van Jamaica, maar komt oorspronkelijk uit
tropisch West-Afrika. Het is een eetbare,
maar tevens giftige plant. Als de plant rijp
is kun je, als je ze laat drogen, de rode
mantels eten. Het smaakt naar noten.
Aframomum heeft een bijzondere geur dat
een beetje aan kaneel en anijs doet den-
ken. Er bestaan tachtig soorten, waarvan
er twintig door gorilla’s worden gegeten.
Het is de bedoeling dat er zowel achter de
schermen als in de okapi-kas met deze
planten gekweekt zal worden voor de go-
rilla’s, om ze een extra natuurlijke maaltijd
te kunnen geven.
Een plant die echt uit het leefgebied van
de okapi’s komt, en daar zelfs naar ver-
noemd is, is de Encephalartos ituriensis.
Het heeft nog wel wat voeten in de aarde
gehad om deze plant te verkrijgen. Leve-
ranciers in de buurt hadden er zelfs nog
nooit van gehoord. Een Australiër had de
plant én hij had stekken, die hij wel wilde
opsturen. Er kwam echter nog een hoop
papierwerk bij kijken, maar uiteindelijk
kon het plantje op Schiphol worden opge-
haald. De plantjes bleken erg klein te zijn,
maar inmiddels hebben ze gelukkig al
nieuw blad gekregen en zijn ze in de kas te
bewonderen.
Een andere plant, uit tropisch Zuid-Oost
Afrika, had Blijdorp juist al in de collectie
en kon dus makkelijk ook in de okapi-kas
worden gebruikt. Deze Ochna kirkii wordt
ook wel de Mickey-Mouse-plant genoemd
en als je hem ziet begrijp je meteen
waarom.
Enkele andere bomen en planten die in het
binnenverblijf een plekje hebben gekregen
zijn bijvoorbeeld Garcinia livinstonei, Afze-
lia quanzensis en Geophila afzelia.
Botanische aspecten buitenverblijf Op de eerste tekeningen van het Congo-
biotoop stonden er ongeveer zeven of acht
boompjes ingetekend per buitenverblijf
(er zijn immers twee buitenperken voor de
okapi’s gekomen). Het nieuwe hoofd van
de vakgroep ‘Plant en Dier’, Bartjan Bakker,
was het hier niet mee eens en hij heeft net
zolang gelobbyd tot er in totaal zestig
bomen in het buitenverblijf konden wor-
den geplaatst, vier keer zoveel als eerst de
bedoeling was!
En dat is te zien! Als je nu door het buiten-
verblijf loopt, krijg je een beetje het gevoel
dat je je in het oerwoud bevindt. Dit komt
ook doordat er meteen voor dikke bomen
gekozen is en geen dunne sprietjes die pas
over een paar jaar het gewenste beeld
zouden geven. Okapi’s zijn bladeters, maar
het is natuurlijk niet de bedoeling dat zij
de bomen kaal zullen eten. Okapi’s reiken
tot ongeveer 2,5 meter, dus de bomen zijn
tot boven die hoogte opgekroond. De
bomen zijn geleverd met een lengte van
15 | Vriendennieuws 2 | 2015
Congo-biotoop - foto: David VerhagenOkapi in Congo-biotoop - foto: David Verhagen
De okapi’sEr zijn begin maart drie okapi’saangekomen. Eén daarvan is Ka-mina, een oude bekende. Zij is in1998 in Diergaarde Blijdorp gebo-ren. Kamina is in december 2012naar Beauval in Frankrijk verhuisd,maar voor haar vertrek was ze inBlijdorp nog bevrucht door Kitabu.Op 27 juni 2013 beviel ze in Beau-val van dochter Mbuti. Ook Mbutistaat nu in Blijdorp! Als partnervoor Mbuti is de half jaar oudereNgwani uit Antwerpen gearriveerd.De beoogde partner voor Kamina,de in 2009 in Londen geboren Rab,leeft nu nog in Safaripark BeekseBergen. Als alles goed blijkt te gaanmet de huidige drie okapi’s in hetnieuwe verblijf, komt hij ook naarBlijdorp toe!
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 15
ongeveer acht meter, omdat het immers
ook niet de bedoeling is dat ze door het
net van de volière heen zullen steken.
In het buitenverblijf staan per helft drie
grote bomen die niet meer leven, die als
voerplekken kunnen dienen. Ook binnen
zijn er meerdere voerplekken, om de
okapi’s zo actief mogelijk te houden.
De bomen in het buitenverblijf konden
niet helemaal biotoopzuiver worden geko-
zen, omdat de bomen uit Congo niet win-
terhard zijn. Vandaar dat er gezocht is
naar dubbelgangers. Er is bewust gezocht
naar beplanting die het gehele jaar een
groen beeld zal geven. Een voorbeeld hier-
van zijn magnolia’s, die in de winter ook
donkergroen blad hebben. De winter-
groene steeneik wordt gebruikt als ‘opvul-
groen’. Deze staat langs de scheiding
tussen de twee verblijven en langs het be-
zoekerspad. De lagere beplanting zal ook
allemaal groen zijn in de winter. Inmiddels
zijn ook de overige planten aan het uitlo-
pen en zo zal er helemaal een groen
‘woud’ ontstaan.
Educatie De afdeling educatie is in de tussentijd
bezig geweest met nadenken over hoe ze
bezoekers van extra informatie willen
voorzien. In de kijkhut bij het buitenver-
blijf is een tien meter lange educatieve
wand met informatie over natuurbehoud
geplaatst. Het bestaat uit verschillende
panelen, die verschillende thema’s heb-
ben. Achter deze wand bevindt zich een
‘fluisterbos’. Terwijl je in dit donkere woud
tussen de bomen door loopt, worden er
korte verhaaltjes van iets langer dan een
minuut over de okapi’s verteld, zowel over
de dieren hier als over hoe ze in het wild
leven. Eveneens in deze kijkhut ligt een
houten boek met grote dikke bladzijden
met informatie per individuele okapi.
Hierop staat weergegeven waar ze gebo-
ren zijn, wat enkele herkenningspunten
zijn, enzovoort.
En heeft u de soortnaamborden van de vo-
gelsoorten al gezien? Deze hebben ook
een modern uiterlijk gekregen. Met duide-
lijke icoontjes wordt aangegeven waar de
dieren in het wild voorkomen, wat ze eten
en of ze alleen of samen leven. Bij ieder
bord is een soort verrekijker, waardoor je
nog een opvallende eigenschap van het
dier kunt zien. De bezoeker wordt hierdoor
uitgedaagd om op onderzoek te gaan en
rond te kijken naar de vogels.
In het binnenverblijf staat ook een post
van de vrijwilligers van Blijdorp. Als deze
bemand is door een vrijwilliger, is hier bij-
voorbeeld een schedel van een okapi te
zien, dus neem hier zeker ook eens een
kijkje als u dat nog niet gedaan heeft.
Andere bewonersWie op de Vriendendag bij de opening van
het Congo-biotoop de kas binnenliep, werd
meteen begroet door het vrolijke gekwet-
ter van de vogels. Vooral karmijnrode bij-
eneters en driekleurglansspreeuwen lieten
zich die dag goed zien. Er is begonnen met
een stuk of twintig bijeneters, maar het is
de bedoeling dat deze groep op natuurlijke
wijze zal groeien tot een enorme zwerm.
Hopelijk maken ze goed gebruik van de
lange wand met gaten en nestkastjes
daarachter, die speciaal voor hen is neer-
gezet.
Bij de groenhelmtoerako’s en violette
schildtoerako’s is daarentegen geen uit-
breiding te verwachten; van deze soorten
vliegen er namelijk enkel vrouwtjes in de
kas. Bij een derde toerakosoort, de grijze
toerako (ook wel bananeneters genoemd),
wordt er wel gehoopt op nageslacht.
Verder zijn er inmiddels in ieder geval ook
al kroonplevieren, boerenzwaluwen, een
grauwe buulbuul en een woudaapje te
zien. Wie weet wat hier nog aan toe zal
worden gevoegd. Op de grond zullen
kroonparelhoenders rond gaan scharrelen.
Als dit goed blijkt te gaan, is het de bedoe-
ling dat er ook Congopauwen zullen wor-
den toegevoegd. Een diersoort die gezien
zijn naam natuurlijk niet mag ontbreken!
Het is de enige fazantensoort in Afrika.
Het is de bedoeling dat er voor deze dier-
soort een ‘datingbureau’ wordt opgezet. Er
zullen meerdere mannetjes en vrouwtjes
bij elkaar gezet worden, zodat ze zelf hun
partner kunnen kiezen. Zodra er koppels
gevormd zijn, kunnen deze weer naar an-
dere dierentuinen worden gebracht. Zo
zullen er uiteindelijk hopelijk meer nako-
melingen komen, dan als parken een wille-
keurig mannetje en vrouwtje bij elkaar
zetten.
Kortom, als u verder kijkt dan de tong van
een okapi lang is, zult u merken dat er nog
veel meer te zien en beleven valt in ‘ons’
nieuwe Congo-biotoop!
16 | Vriendennieuws 2 | 2015
Palisota - foto: Mary Vriens
Congo-biotoop - foto: David Verhagen
Met dank aan: Bartjan Bakker (Diergaarde Blijdorp)
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 16
UNIEK MOMENTIN BLIJDORPOp 8 april 2015 was Blijdorp-vriend
Jan Windhouwer getuige van de
geboorte van een bizon.
Om 14.25 uur diende het kalf zich aan.
Om 14.55 stond het al op eigen benen!
Foto’s: Jan Windhouwer
17 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 17
Safaripark Beekse BergenIn 1968 geopend als ‘Leeuwenpark Beekse
Bergen’. In 1987 werd het park overgeno-
men door de huidige eigenaar Libéma B.V.
en begon de ontwikkeling van safaripark
naar een echte dierentuin. Zo werd een
volwaardige wandelsafari aangelegd en
een bootsafari toegevoegd. Met 120 ha. is
het nu qua oppervlakte de grootste die-
rentuin in de Benelux.
Spectaculaire toevoegingen in 2007 en
2008 waren diverse groepen chimpansees
en een mannengroep gorilla’s. Vanaf 2011
wordt het park ontwikkeld tot een vol-
waardig Afrikaans dierenpark en hebben
de ingangspartij en alle drie de restau-
rants al een Afrikaanse ‘look’ gekregen. In
2014 volgde de grootste investering ooit:
een € 2,2 miljoen kostend verblijf voor
nijlpaarden en nijlkrokodillen.
Voor de Vrienden en Vriendinnen die iets
minder goed uit de voeten kunnen: Safari-
park Beekse Bergen is bijna helemaal vlak,
maar de afstanden zijn enorm. Wel kan de
wandelsafari gecombineerd worden met
de bootsafari. Ook kan een deel van het
park met de bussafari bezocht worden.
Iets minder goed ter been, geen serieus
probleem.
De volgende punten zijn voor u vanbelangMaximaal aantal deelnemers is 90. Op de
terugweg is er geen gezamenlijk diner.
Vertrek: 9.00 uur vanaf metrostation
Capelsebrug in Capelle aan den IJssel.
Aanwezig 8.45 uur. U kunt hier (tot nu
toe) gratis parkeren.
Aankomsttijd in Safaripark Beekse Bergen
10.30 uur. Vertrek om 17.00 uur.
Geplande aankomsttijd in Capelle aan
den IJssel ca. 18.30 uur.
Kosten voor leden bedragen: € 35,-
Niet leden betalen € 37,50.
In de reissom zijn inbegrepen:- De busreis Rotterdam – Safaripark
Beekse Bergen v.v.;
- Toegang tot het Safaripark;
- Een ontvangst met 2 kopjes
koffie/thee en gebak in het safarires-
taurant vooraan in het park bij de
chimpansees;
- Fooi voor de chauffeur.
Aanmelden voor deze reisMaak voor 8 juli 2015 het verschuldigde
bedrag over op ING-rekening
NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereniging
Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk
onder vermelding van ‘Beekse Bergen’, uw
telefoonnummer en emailadres. Het is
niet mogelijk het betaalde bedrag te resti-
tueren voor afmeldingen die na 8 juli
2015 worden ontvangen. Eventuele resti-
tuties vinden plaats onder inhouding van
€ 2,50 administratiekosten. U ontvangt
geen verdere bescheiden of mededelin-
gen, tenzij de bussen vol zijn. Hiervan
krijgt u dan zo snel mogelijk bericht. Het
volledige bedrag wordt dan teruggestort.
ZOMEREXCURSIE ZATERDAG 18 JULI 2015 SAFARIPARK BEEKSE BERGEN: “AFRIKA GEVAARLIJK DICHTBIJ”
De kortste dagtocht is dit jaar de zomerexcursie. Wij gaan ‘Afrika’ be-zoeken maar blijven dichtbij huis. Het is alweer jaren geleden dat deVrienden ‘Safaripark Beekse Bergen’ bezochten. U zult zien: in Hilva-renbeek hebben ze niet stilgezeten. De hoogste tijd voor een bezoekaan ‘Afrika’.
Reageer snel,
want vol=vol
18 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 18
UITSLAG WEDSTRIJDWORKSHOP DIEREN-FOTOGRAFIETijdens de vriendendag werdenook workshops dierenfotografiegegeven. De resultaten warenprima! Ondanks de bijna onop-houdelijke regen zijn deelne-mers en workshopbegeleidersenthousiast op pad gegaan enwaren de reacties lovend. Eenaantal van de deelnemers heefthet dan ook aangedurfd om zijnof haar foto in te zenden voor dehieraan verbonden wedstrijd.
Over het algemeen waren de inzendingen
van een goede kwaliteit. De top drie is ge-
baseerd op een combinatie van de techni-
sche kwaliteit en de compositie van de
foto’s. Uiteindelijk is de jury bestaande uit
Enk Harteveld, Ruud van Amersfoort en
René Klis unaniem tot onderstaande uit-
slag gekomen.
De eerste plaats is gegaan naar de klipdas
door Ronald van den Broek: Mooie com-
positie waarbij goed gebruik is gemaakt
van de scherptediepte, hierdoor is de kop
van de klipdas goed in beeld gebracht.
Als tweede is de foto van de giraf-
fen van Tom Delfos geëindigd:
Leuke compositie, goed scherp
met rustige achtergrond. De
plaats van waar de foto is ge-
maakt heeft bij deze achter-
grond een belangrijke rol
gespeeld.
De derde plaats tenslotte gaat
naar de krokodil van Gert Wie-
laard. Altijd een gewild dier
voor de fotografen, de bekende
fotogenieke krokodil. Goed ge-
werkt met scherptediepte en
mooi scherp gesteld op de
tanden en de ogen.
Deze foto’s hebben dan ook
terecht een plekje gekregen
in dit Vriendennieuws.
19 | Vriendennieuws 2 | 2015
1
2
3
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:48 Pagina 19
Enige vragen vooraf. Bent u iemand die
naar boven kijkt? Bent u iemand die recht
vooruit kijkt? Of bent u iemand die naar
beneden kijkt? Ziet u eerst vorm? Of ziet
u soms eerst kleur? Zelf kijk ik veelvuldig
naar boven en bij wat ik zie valt mij altijd
als eerste de kleur op. In Blijdorp zie ik
dan vogels verscholen tussen prachtig ge-
kleurde bloesem en veel (wel 50) tinten
groen in bol- of kegelvormige bomen. Dat
is mijn combinatie. Diverse combinaties
zijn mogelijk, grappig hè?
Onze cursus groenrondleiding bevatte de
opmerking: “Haal alle dieren weg en je
hebt een prachtig park, maar haal je alle
planten weg dan rest slechts een kale
woestenij”. Stelt u zich dat eens voor:
Blijdorp zonder dieren. En dan: Blijdorp
zonder planten. Bent u het eens met
bovenstaande opmerking? Niet helemaal
of helemaal niet?
Okay, genoeg vragen gesteld. Gaat u
mee, dan lopen we eerst een paar oude
bomen af. Bomen uit 1938 waar nog een
even oud soortnaam-plaatje in de stam
van de bomen vergroeid zit. U ziet zo’n
plaatje in de haagbeuk bij de achterkant
van de wolven waar het dienstterrein be-
gint. U ziet zo’n plaatje bij diverse bomen
als u rondom de terrasvijver loopt. Of op
een oude eik tussen het olifantenverblijf
en de Aziatische vliegkooi. U weet er on-
getwijfeld zelf nog wel te vinden, want ik
verklap ze niet allemaal natuurlijk.
Van oude bomen naar een oud gebouw.
De Rivièrahal. Altijd al afgevraagd waar
deze naam goed voor is? Wel, om de Rot-
terdamsche arbeider het gevoel te geven
om zich minstens één dag per jaar aan de
Rivièra te wanen (bedenkt u zich dat we
het over de veertiger jaren van de vorige
eeuw hebben). Veel subtropische planten
in en om de hal voor de sfeerbepaling. Als
u voor de hal staat ziet u rechts nog
steeds de amandelboom. Zo ook ziet u de
wijnrank, eigenlijk meer een boompje ge-
worden (foto). En als u wat meer rechts
naar beneden kijkt, de indigostruik met
roze-paarse bloemetjes. Gaat u tussen de
hal en de vriendenshop naar buiten, dan
staan daar twee Italiaanse cipressen en
een driebladcitroenstruik. De vruchten
zijn nog kleiner dan een mandarijn en ge-
woon niet te (vr)eten, zo bitter. Hoewel,
van de blaadjes en de bloemetjes kunt u
thee zetten. Kortom: Mediterrane bomen
en planten rondom de Rivièrahal.
De door bliksem getroffen treurwilg bij de
Chinese tuin. Zielig. Beschadigd. Maar in
mijn beleving toch heel mooi. En zo kan
ik/kunnen wij er nog vele plaatjes op
plakken. Dat maakt deze boom niks uit.
Hij is zich uiteraard niet bewust van onze
projecties. Hij is, punt. Ik kijk er graag
naar.
En dan nu naar een nieuw (?) stukje Blij-
dorp, de poort van Azië. Op het terras,
met uw rug naar de giraffensculptuur,
met uw gezicht richting olifantenperk.
Om het hoekje links van de poort van
Azië wat verder naar achteren staat een
prachtige Parrotia. Vooral in de herfst een
genot om naar te kijken. U snapt het al,
het zijn dan de kleuren die het ‘m doen!
Links van u stond de mannelijke papier-
moerbeiboom, bijna tegen de muur van
(toen nog) de Lotusserre. In vroeger tijden
aan een kant kaalgevreten. Oorzaak? Er
stonden giraffen waar u nu zit! Tegenover
u, links van de vaantjesboom, ook wel
zakdoekjesboom genoemd (foto), staat
een vrouwelijke papiermoerbeiboom. Zij
kan nu nog wel bloemen krijgen, geen
vruchten meer. Trouwens, die zakdoekjes-
boom is een lust om naar te kijken als hij
in bloei staat.
Rechts van de zakdoekjesboom kunt u
het avonturenpad naar de olifanten op.
Daar vindt u meteen al de kweeperen-
boom aan uw linkerhand. De peer is goed
voor compote, gelei en dergelijke. Zelfs
wijn. De stam is goed om andere peer-
soorten op te enten, zo sterk! Eenmaal op
dat avonturenpad komt u de vijgenboom
tegen. De vijg is geen vrucht. Nee, de vijg
is een schijnvrucht, een niet geopende
bloem! Het avonturenpad een eindje ver-
derop laat de osagedoorn zien. Of eigen-
lijk twee, gescheiden door een pad naar
een verharde doorgang. Deze twee osage-
doorns zijn ‘een setje’. Dat levert elk jaar
deze ‘hersenvrucht’ op (foto). Wel te vin-
NOTHING BEATS NATURE
Zakdoekjesboom - foto: Merel van Denzen
Oeps, 1000 tot 1200 woorden over Blijdorps groen in de ‘oude tuin’?Gewoon, een gezellig stukje zonder moeilijke woorden….. Geen we-tenschappelijke namen….. Dat was het verzoek dat mij, Nado Spoor,werd gedaan. Een botanische leek. Velen van u lopen al veel langer inde tuin rond dan ik met mijn 15-jarig vrijwillig rondleiderschap.Waarbij dan weliswaar wel een groenrondleiding in mijn pakketjezit. Zó leuk!
20 | Vriendennieuws 2 | 2015
Tekst: Nado Spoor
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 20
den in de herfst in de greppel achter het
bomeneiland op het olifantenperk. Langs
die verharde doorgang staat de ginkgo bi-
loba met zijn prachtige eendenvoetvor-
mige bladeren.
Ik noemde al even de kweepeerstam
waarop het goed enten is. Dat herinnert
mij aan de rode paardenkastanjes bij de
zwartvoetpinguïns. Deze zijn niet meer
maar als u hen even voor de geest haalt?
Deze bomen hadden van zichzelf geen
sterke stam, waren dus geënt. Een weetje
achteraf want u kunt het nu niet meer
zien. Op hun oude plek staan nu trouwens
Anna Paulowna’s, bij de Winkel van Sin-
kel. Gelukkig, want de oude A.P. achter de
flamingo’s is verdwenen. Wel kunt u even
de stam van de rode paardenkastanje bij
de Chinese tuin van dichtbij inspecteren.
Dan zijn er nog de grootbladige populie-
ren op het pad naar het Aziëhuis. U weet
wel, rechts de vissende katten, links de
Prins Alfredherten. Deze populieren zijn
heel duidelijk zichtbaar geënt. Als de
zaaddozen van deze boom openbarsten
komt er zaad vrij, omgeven door pluizen.
Een lekkernij voor de herten, zag met
eigen ogen hoe deze pluizen met smaak
opgegeten werden.
Haha, ben al bijna aan de 900 woorden!
Dan neem ik nog gauw de ruimte om een
paar leuke weetjes te plaatsen. In de
Chinese tuin en achter Toko Tjitjak staan
Monnikspepers. Deze struiken hebben,
vond men in de middeleeuwen, een anti-
libido-werking. De novicen die vers het
klooster in kwamen, moesten eraan
geloven. Helaas voor niets, we weten
nu beter! Verder staan er bij Toko Tjitjak
twee doodsbeenderenbomen. Zo gauw
u de takken ziet, weet u waarom.
Als laatste wil ik u naar beneden laten
kijken. Naar de rotstuin voor de wolven.
Naar het alpenklokje wat daar tussen de
rotsen heel fijntjes en heel blauw, héél
mooi staat te wezen. Zelf had ik het niet
gezien maar ben erop gewezen door Leen
Baas van de vakgroep plant en dier.
Een geduldig mens met antwoord op
mijn vragen betreffende dit schrijven.
Dit geldt zeker ook voor al zijn collega’s
bij plant en dier! Bij deze: bedankt Leen
voor je hulp, zéér gewaardeerd!
Bent u nieuwsgierig geworden? Loopt u
met andere ogen door de tuin? Ik hoop
het van harte, heb er in ieder geval mijn
best voor gedaan. Er valt nog zoveel te
ontdekken naast dat kleine beetje dat ik
u nu verteld heb…..
21 | Vriendennieuws 2 | 2015
Osagedoorn - foto: Nado Spoor
Wijnrank 'boompje' - foto: Nado Spoor
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 21
Eind januari zijn ongeveer dertig Vrienden
een kijkje wezen nemen op de bouwplaats
van Mini-Blijdorp. Op het kavel van 5,5
vierkante meter was de plattegrond van
het park uitgetekend, maar verder was het
kavel nog leeg. We kregen die avond ech-
ter wel al digitale bouwtekeningen en
Amazonica in aanbouw te zien. In de tus-
sentijd is er dus erg hard gewerkt door een
team van zes mensen, tot aan de laatste
dag voor de opening. Maar op 10 april was
Mini-Blijdorp gereed! Er waren veel en-
thousiaste reacties te horen van de ruim
honderd Vrienden die bij de opening aan-
wezig waren.
Al in 2008 was er een kavel voor Blijdorp
bedacht, want wat is nou een miniatuur-
Rotterdam zonder de Diergaarde?! Bij ge-
brek aan geld bleef de verdere uitwerking
hiervan slechts een idee en kreeg het kavel
tijdelijk een andere invulling. In 2013
besloot Koos Pil, één van de Vrienden,
een vrachtwagentje met het logo van de
Vrienden te doneren aan Miniworld en zo
is het balletje gaan rollen. De Vereniging
heeft €12.000,- geschonken en hiervoor
is Diergaarde Blijdorp in het klein nage-
maakt. Koos Pil was de uitverkorene om
het mooie project te mogen openen.
Zijn vrachtwagentje is daar overigens
ook nog steeds te bewonderen.
Het kavel heeft niet exact de vorm van
Diergaarde Blijdorp en hierdoor moest er
creatief nagedacht worden over wat waar
geplaatst zou worden. Hierbij speelde bij-
voorbeeld de as van Van Ravesteijn een be-
langrijke rol. Niet alle verblijven van de
Diergaarde zijn nagebouwd, maar alle
grote, opvallende gebouwen zijn aanwe-
zig. Uiteraard horen daar ook enkele Vrien-
denverblijven bij en zelfs de
Vriendenwinkel ontbreekt niet! Hoewel de
echte kenner ziet dat de plattegrond niet
overeenkomt met de aanleg van Blijdorp,
is het eigenlijk meteen duidelijk dat je
naar Blijdorp kijkt. Het geheel is heel her-
kenbaar en toont ook zeker de sfeer van
Blijdorp.
Toen bekend was dat Blijdorp nagebouwd
zou worden in Miniworld zijn eind 2014
vijf medewerkers van Miniworld 4,5 uur
door Blijdorp getrokken om alle promi-
nente gebouwen en verblijven op foto vast
te leggen. Met behulp van deze foto’s kon-
den ze aan de slag om Blijdorp na te bou-
wen. Dit was een leuke uitdaging, zeker
omdat Blijdorp niet bepaald doorsnee ge-
bouwen heeft. Er zijn dan ook een hoop
verschillende technieken gebruikt om de
diverse items na te bouwen. Soms werden
er ter plekke zelfs nieuwe technieken be-
dacht, zoals voor het dak van Amazonica.
De miniatuurwereld is nagebouwd op een
schaal van 1:87. Een vreemde verhouding,
maar zo is de schaal van de miniatuur-
treintjes nou eenmaal. Soms wordt er een
gebouw nagebouwd met een schaal van
1:100, dat rekent immers makkelijker, en
een enkele keer staat er iets tussen met
een schaal van 1:110, omdat het anders
bijvoorbeeld niet op de bedachte plek zou
passen. De Rivièrahal heeft ook een andere
verhouding gekregen dan de rest van Blij-
dorp en aan de achterkant is zelfs een stuk
afgesneden, omdat er anders niet vol-
doende ruimte voor de rest van Blijdorp
MINI-BLIJDORP IN MINIWORLD! V R I E N D E N
Op 10 april was het dan zo ver, de tweede opening van dit jaar stond op het programma. Voor het eerst in de geschiedenis van de Vriendenbetrof dit een opening buiten Blijdorp. In Miniworld Rotterdam is nuook de Diergaarde in het klein te bewonderen!
22 | Vriendennieuws 2 | 2015
Tekst: Karin van Leeuwen Foto’s: David Verhagen
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:49 Pagina 22
was geweest. Als je het niet weet, merk je
er niets van. Dan valt eerder op dat je zelfs
door de ramen naar binnen kunt kijken in
de Rivièrahal en zo de vijver in de Victoria-
serre ziet liggen!
Het treintje door het park reed op de dag
van de opening nog zo hard, dat sommige
mensen bang waren om misselijk te wor-
den als ze daarmee zouden rondrijden. Het
treintje reed toen nog op een analoge
techniek. Dit zal nog worden aangepast
naar digitaal, zodat hij niet alleen langza-
mer zal gaan rijden, maar zelfs zal kunnen
stoppen bij diverse haltes.
Er zijn ook enkele interactieve elementen
aangebracht. Zo kun je een zwemmende
ijsbeer laten bewegen en de verlichting bij
diverse gebouwen aanzetten. Op een be-
paalde tijd wordt het ook donker in Mini-
world en dan ligt Blijdorp er prachtig
verlicht bij.
Miniworld is, net als Blijdorp, altijd in be-
weging. Als je een tijdje niet geweest bent,
is er altijd weer iets nieuws te zien. Aan de
andere kant blijven de items in het klein
juist zoals ze op het moment van de bouw
zijn. De tijd wordt dus eigenlijk stil gezet.
In Miniworld zult u de komende jaren ge-
woon nog leeuwen in het roofdierenge-
bouw bij de oude ingang kunnen zien,
“zoals dat vroeger was”. Door het bevrie-
zen van de tijd wordt er een vierde dimen-
sie aan de miniatuurwereld toegevoegd.
Miniworld bestaat niet alleen uit gebou-
wen en dergelijke in het klein, maar het
draait ook om de verhalen die daarbij
horen. Laten we hopen dat bezoekers van
Miniworld enthousiast wor-
den over Blijdorp en onze
Vereniging. Ik denk dat
Miniworld door deze sa-
menwerking er in ieder
geval wat vrienden bij
heeft gekregen!
Een dagelijks beeld in de Rotterdamse straten: omleidingen. Wegens werkzaam-heden of, in Rotterdam ook niet zeldzaam, festiviteiten in de stad is de dage-lijkse, vaak vertrouwde route per auto of openbaar vervoer tijdelijk veranderd.De vraag is dan: hoe kom ik alsnog op tijd op mijn bestemming? Door de omlei-dingen wordt het op alternatieve routes tijdelijk iets drukker. Dit komt de och-tendstress niet altijd ten goede. Gelukkig kunnen we in het weekend danheerlijk bijkomen in de mooiste tuin van Rotterdam: onze eigen Diergaarde Blij-dorp.
De meeste mensen houden niet van al te grote veranderingen. Dat is biologischgezien goed te verklaren, maar maakt het voor diegenen niet minder vervelend.De wereldberoemde bioloog Charles Darwin (1809-1882) zei ooit: “het zijn nietde sterkste of de meest intelligente soorten die overleven, maar degene die hetbest kunnen omgaan met veranderingen”. En daar zit wat in. De denker des va-derlands, filosoof René Gude, zei het bij De Wereld Draait Door vrij vertaald alsvolgt: “Veranderingen zijn er altijd en overal. We zullen er dus mee moeten om-gaan. Ik spreek daarom liever van aanpassen dan van veranderen”. Ik ben hetdaarmee eens. Mensen veranderen vanaf een zekere leeftijd nog maar moeilijk.Daar houden we immers niet van. Aanpassen aan situaties die zich voordoenkunnen mensen echter als de beste. De manier waarop je jezelf kunt aanpassenaan die situaties, bepaalt in grote mate het succes dat je in je omgeving zult er-varen. Veranderingen houden ook wij als vrienden van Blijdorp niet tegen. Ster-ker nog: wij bevorderen veranderingen in Blijdorp door het bouwen enopknappen van verblijven in de diergaarde gulhartig te ondersteunen.
Nu zult u gemerkt hebben dat de titel van deze column is veranderd. Lijn 13 isLijn 1 geworden. Onze trouwe Blijdorpvriend Theo van de Velde heeft na 15 jaargevraagd of ik het stokje van hem als redactiemedewerker zou willen overne-men. Daar hoefde ik niet lang over na te denken. Als zoon van twee Rotterdam-mers (afkomstig uit Blijdorp en Kralingen) heb ik een band met de stad. Zo ookmet de diergaarde als favoriete uitje tijdens mijn kinderjaren. Later, tijdens mijncarrière als docent biologie op twee Rotterdamse scholen, was Blijdorp voor mijnleerlingen het educatieve hoogtepunt van het schooljaar. Het Oceanium wastoen net in gebruik genomen. Maar waarom dan Lijn 1? Het antwoord ligt voorde hand. Mijn opa Seesink en zijn vader reden beiden voor de RET op de tram.Eerst nog de paardentram, later de elektrische varianten. Mijn opa deed dat totzijn pensioen op lijn 1 (Honingerdijk-Aelbrechtsplein), sinds 2005 lijn 21 (DeEsch-Schiedam Woudhoek).
Om voor u de verandering niet te groot te maken enom op deze manier mijn opa te herinneren hebik de column omgedoopt van Lijn 13 naarLijn 1. Een omleiding die niet tijdelijk is.Ik hoop dat u mij wilt volgen....
Daniël Seesink
23 | Vriendennieuws 2 | 2015
Lijn 1OMLEIDING
EEN ADRESWIJZIGING DOORGEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 23
WIJ BEZOEKEN DE VOLGENDE TUINEN:
Ménagerie du Jardin des plantesOpgericht in 1793 en daarmee na Schön-
brunn in Wenen de oudste nog bestaande
dierentuin van de wereld. De Ménagerie is
nog geen 6 ha. groot en onderdeel van de
botanische tuin. Het geheel is een monu-
ment en een uitdaging om te modernise-
ren. In 1934 werd Zoo de Vincennes
geopend als de nieuwe dierentuin van Pa-
rijs. Deze ‘nieuwe’ dierentuin werd in 2008
gesloten... De Ménagerie du Jardin des
plantes heeft haar opvolger overleefd!
Parc Zoologique de ParisDe hoofdbestemming van de reis. Op de
fundamenten van de verouderde in 2008
gesloten Zoo de Vincennes verrees april
2014 de nieuwe dierentuin van Parijs. De
architect heeft voor € 165 miljoen Parijs
een 15 ha. grote, hypermoderne dierentuin
gegeven. De tuin is in vijf biozones ver-
deeld. De meest spectaculaire is ‘Amazo-
nie-Guyana’ met ‘La grande Serre
tropicale’. Enkele elementen van de oude
tuin, waaronder de enorme kunstrots, zijn
gespaard gebleven. Oud of nieuw, zo is
toch het meest markante deel nog herken-
baar.
Parc des Félins Op 50 km ten oosten van Parijs ligt deze in
2006 geopende 60 ha. grote dierentuin.
Op enkele lemuren na is deze tuin hele-
maal gespecialiseerd in katten. Ongeveer
140 katten in 30 soorten zijn vertegen-
woordigd. De katten worden gepresen-
teerd in vier continentale ‘circuits’.
Voor een uitgebreide indruk kijk op
www.mnhn.fr, www.parczoologiquedepa-
ris.fr en www.parc-des-felins.com
Het reisprogramma ziet er als volgtuit:- Vrijdag 28 augustus vertrek om 8.00
uur vanaf het metrostation Capelse-
brug. We rijden van Capelle aan den
IJssel naar Parijs. In de loop van de
middag aankomst in Parijs met direct
een bezoek aan de Ménagerie des Jar-
din des plantes. Om 18.00 uur vertrek
naar ons hotel in Patin-Est met aan-
sluitend een gezamenlijk diner in ons
hotel.
- Zaterdag 29 augustus vertrek om
09.00 uur naar Parc Zoologique de
Paris. U kunt de hele dag deze nieuwe
dierentuin bezoeken. De tuin is tot
19.00 geopend. Om 17.00 uur gaat de
bus naar het hotel. Diegenen die in de
middag Parijs gaan bezoeken of tot
19.00 in de tuin willen blijven kunnen
met de metro naar de stad of hotel
WEEKENDEXCURSIE VAN VRIJDAG 28 AUGUSTUS TOT EN MET ZONDAG 30 AUGUSTUS 2015VIVE LA FRANCE, VIVE PARIS! BEZOEK AAN DRIE DIERENTUINEN IN EN OM PARIJS
Zoo Paris - foto: Paul van Rijswijk
Dit jaar weer een weekendexcursie van drie dagen. Bij Parijs denk je nietzo snel aan een dierentuinbestemming. Vanaf vorig jaar is dat anders. Parijs is nu een ideale, wel iets prijzige, (dierentuin)bestemming voor eenlang weekend. Met name op zaterdag 29 augustus hebben de Vrienden diegeen dagvullend bezoek willen brengen aan Parc Zoologique de mogelijk-heid om ook Parijs zelf te bezoeken. Ons Campanile hotel ligt recht tegen-over metrostation Hoche. Ideaal om het centrum te bereiken. Zoalsgebruikelijk bij de weekendexcursies is ook deze reis zeer compleet.
24 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 24
gaan. Namiddag/avond vrij te beste-
den.
- Zondag 30 augustus vertrek om 09.00
uur naar Parc des Félins. Om 14.30 uur
vertrek naar Familyland te Hooger-
heide voor ons gezamenlijk diner. Om
22.00 uur aankomst Capelsebrug.
Kosten € 275,- gebaseerd op een arrange-
ment in een 2-persoonskamer. Niet-leden
betalen € 280,-. Voor een 1-persoonskamer
geldt een toeslag van € 50,-. U betaalt dan
€ 325,-.
In de reissom zijn inbegrepen:- De busreis Rotterdam – Parijs v.v.;
- De bustransfers volgens het pro-
gramma;
- Toegang tot de drie genoemde dieren-
tuinen;
- Rondleiding Ménagerie du jardin des
plantes en Parc des Félins (onder voor-
behoud);
- Twee hotelovernachtingen in Hotel
Campanile Paris Est Pantin op basis
van L.O;
- Een gezamenlijk diner op vrijdag-
avond 28 augustus in ons eigen hotel;
- Op zondagavond in Nederland om
18.30 uur een gezamenlijk diner inclu-
sief één consumptie in Familyland te
Hoogerheide;
- Fooi voor de chauffeur.
Aanmelden voor deze reisHet verschuldigde bedrag dient u uiterlijk
24 juli 2015 over te maken naar ING-reke-
ning NL22INGB0002071059 t.n.v. Vereni-
ging Vrienden van Blijdorp te
Honselersdijk onder vermelding van ‘Parijs’
+ uw telefoonnummer en e-mailadres.
Bent u alleenreizend en wilt u de 1-per-
soonskamertoeslag vermijden, dan kunt u
dat met de code ‘Ind’ kenbaar maken. Het
reisteam bekijkt de mogelijkheden van in-
deling. Enkele weken voor vertrek ont-
vangt u een brief met het volledige
programma en de hotelgegevens.
Het is niet mogelijk het betaalde bedrag te
restitueren voor afmeldingen die na 24 juli
worden ontvangen. Eventuele restituties
vinden plaats onder inhouding van €5,-
administratiekosten. Als de reis is volge-
boekt, wordt wel het gehele bedrag terug-
gestort.
Wat is verder van belangVoor deze reis dient u te beschikken over
een geldig paspoort of een geldige Euro-
pese ID- kaart. Het minimum aantal deel-
nemers is 30. Er is een maximum aantal
van 50 deelnemers (één 52 of 54-per-
soonsbus). Voor meer informatie over deze
reis kunt u zich wenden tot Peter Biesta
(zie colofon).
€ 10,-CADEAUBONVRIENDENWINKEL
Zoo Paris - foto: Paul van Rijswijk
OP ZOEK NAAR EEN LEUK CADEAUVOOR VRIENDEN OF FAMILIE?
Maar u kunt geen keuze maken? Dan hebben we vanaf nu een
oplossing voor dit probleem! In de Vriendenwinkel en de Vrien-
denshop kunt u cadeaubonnen met een waarde van € 10,-
kopen. De ontvanger van de cadeaubon kan vervolgens zelf
bepalen wat hij of zij uit ons grote assortiment aan dierentuin-
artikelen wil hebben.
Niet in de gelegenheid om naar de Vriendenwinkel of –shop
te gaan? U kunt deze cadeaubon ook bestellen. Daar komt dan
wel € 1,- administratiekosten bij. Bestellen kunt u doen door
een mailtje te sturen met uw naam en adres naar
ingematheij@vriendenvanblijdorp.nl en tegelijk € 11,-
over te maken op bankrekeningnr. NL16 INGB 0006 2179 17.
Reageer snel,
want vol=vol
25 | Vriendennieuws 2 | 2015
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 25
Wie nog wat meer wil weten over de ach-
tergrond van de drie sprekers kan het eer-
ste nummer van Vriendennieuws uit 2015
er op na slaan.
Dat dierentuinen ook maar gewone bedrij-
ven zijn die geld moeten verdienen om te
kunnen overleven, daar bestond geen ver-
schil van mening over. Maar zodra het
ging over de manier waarop geld verdiend
kan worden, kwam de discussie onder lei-
ding van Bart Noordegraaf (bestuurslid)
los. Marc Damen vertelde dat sponsoring
al heel lang bestaat in Diergaarde Blijdorp.
De Vrienden zijn bijvoorbeeld ook sponsor.
Maar de Diergaarde wil uit principe niet
dat de sponsor vervolgens de dieren ge-
bruikt om er zelf (financieel) beter van te
worden. De sponsoring gebruiken in re-
clame-uitingen om te laten zien dat het
bedrijf ‘duurzaam’ is of ‘verantwoord’ on-
derneemt is prima, maar dan moet dat
bedrijf ook wel echt duurzaam zijn. Marc
haalt voorbeelden aan van bedrijven die
zo anders denken over gebruik van grond-
stoffen, afvalverwerking e.d. dat Dier-
gaarde Blijdorp daar niet mee
geassocieerd wil worden. Zo ging een
voorziene sponsorovereenkomst voor de
jonge ijsbeertweeling om die reden recent
niet door.
Het volgende discussiepunt was of het be-
langrijk is dat dierentuinen duurzaam zijn.
En hoe wordt de bezoeker daar bij betrok-
ken? Er werd lang gepraat over biologische
kroketten, wat de prijsstelling moest zijn
en of bezoekers de keuze moeten krijgen
tussen biologische producten en ‘gewone’
producten. De meeste aanwezigen waren
van mening dat er zeker een taak ligt voor
een dierentuin om bezoekers bewuster te
maken van hun keuzes. Biologische pro-
ducten in de restaurants horen hierbij. Dit
kan hogere prijzen tot gevolg hebben of
minder keuze. Marc gebruikte hiervoor de
engelse uitdrukking “practice what you
preach”, vrij vertaald “de daad bij het
woord voegen”. Dat geldt niet alleen voor
de producten in de restaurants, maar ook
voor het voedsel van de dieren. En dat
blijkt niet altijd makkelijk. Zo heeft Blij-
dorp lang moeten lobbyen om visgroot-
handels zo ver te krijgen
MSC-gecertificeerde vis te gaan leveren
aan dierentuinen.
Een volgend onderwerp dat de revue pas-
seerde was het ‘gebruik’ van dieren voor de
beleving van de bezoekers. Gebruik in de
zin van voederpresentaties en shows
(zoals de vrije vluchtvoorstelling) werd
door de meeste aanwezigen acceptabel
gevonden. Ook doorloopverblijven waarbij
een bezoeker zonder barrière oog in oog
kan staan met een dier worden gewaar-
deerd. Maar aaien van dieren en presenta-
ties die meer op circusacts lijken, passen
volgens de meeste aanwezigen niet in een
dierentuin. Echter, er zijn voldoende die-
rentuinen in de wereld waar je als bezoe-
ker wel zo’n intense beleving kan hebben
met (dierentuin)dieren, niet alleen in de
Verenigde Staten of Azië, maar ook in Eu-
ropa. De bezoekers vragen erom en
waarom zou je als dierentuin daar dan niet
in voorzien?
Ligt de focus erop de bezoeker een gewel-
dig dagje uit te geven of wil je als dieren-
tuin een boodschap uitdragen/meegeven
aan de bezoeker? Gaat de beleving van de
bezoeker boven het welzijn van de dieren?
Het zal duidelijk zijn dat hier niet zo mak-
kelijk een strakke grens te trekken is wat
wel en niet acceptabel is. Er werd in de
zaal dan ook stevig over gediscussieerd. Er
zijn zoveel nuances en variabelen dat elke
dierentuin daar zijn eigen afweging in
moet maken. Wat wel duidelijk werd is dat
er een trend gaande is, waarbij naast de
‘oude traditionele’ dierentuin er steeds
meer ‘attractieparken met dieren’ komen.
Wellicht dat deze laatste categorie een to-
taal verschillend publiek trekt (de term
SBS-6 kijker of de belgische variant VTM-
kijker kwam ter sprake), maar ook de tradi-
tionele dierentuin heeft het grote publiek
nodig als bezoeker om voldoende inkom-
sten te genereren. Maar of dit betekent
dat er dan ook concessies gedaan moeten
worden op het gebied van duurzaamheid
en diervriendelijkheid? Die stap wilden de
aanwezigen niet nemen.
Misschien kunnen ook andere wegen inge-
slagen worden om het de bezoeker naar
zijn zin te maken. Wat belangrijk is, is dat
een bezoeker zich prettig voelt. Dit kan
door het plaatsen van een bankje, de
keuze geven voor een snelle snack of uit-
gebreide lunch of diner, schone toiletten of
het voorkomen van lange wachtrijen.
26 | Vriendennieuws 2 | 2015
DIERENTUINEN: TUSSEN IDEALISMEEN COMMERCIE
Dit was de titel van een symposium dat na de jaarlijkse ALV werd georganiseerd door de Vrienden. Sprekers op dit symposium waren:Harry Schram, werkzaam als educator van Antwerpen Zoo en ZooPlanckendael, Hans van Leeuwen, organisatieadviseur op gebied vande leisure industrie en Marc Damen, directeur van Diergaarde Blijdorp.
Tekst: Angeline Peters Foto’s: Greet van Norde
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 26
Daarnaast verwachten bezoekers steeds
meer gemak, comfort, luxe en dat allemaal
voor een betaalbare prijs. Dat betekent
voor een dierentuin dat ze een totaalpak-
ket moet bieden. Hoe een dierentuin hier
aan moet voldoen zal per situatie verschil-
len. Een stadsdierentuin als Antwerpen zal
nooit zijn schaarse ruimte spenderen aan
overnachtingsmogelijkheden voor de be-
zoekers, aldus Harry. Er zijn meer dan vol-
doende mogelijkheden in de stad zelf.
Echter de accommodatie die London Zoo
vanaf 2017 in gebruik wil nemen, is nu al
voor de eerste twee jaren volgeboekt. Er is
dus grote behoefte aan een bijzondere be-
leving bij de bezoekers. Hoe dierentuinen
daaraan tegemoet kunnen komen zal,
zoals gezegd, voor elke dierentuin anders
zijn. Het beste advies lijkt je eigen identi-
teit behouden en dat doen waar je als die-
rentuin goed in bent.
Dat in de huidige tijd de noodzaak van ver-
anderingen steeds groter wordt mag dui-
delijk zijn. De traditionele bezoeker in de
vorm van het gezinnetje dat een paar keer
per jaar een dagje naar de dierentuin gaat,
is aan het verdwijnen. Dat gezinnetje wil
wel naar de dierentuin, maar van de gele-
genheid gebruik maken om ook te winke-
len in de Koopgoot of de Markthal en dan
tot slot een bezoekje brengen aan vrien-
den of familie. Een dierentuin doet er dus
goed aan ook aantrekkelijk te zijn voor be-
zoekers die maar een paar uurtjes willen
spenderen. Zowel Harry als Marc herken-
nen deze categorie bezoekers.
Tot slot werd de vraag gesteld hoe de die-
rentuin er over 10 jaar uitziet. Allereerst
zal de educatie er heel anders uitzien. Ge-
bruik van apps en tablets door de jongere
generatie zal er zeker onderdeel van uit-
maken, ook al zal dit nooit de beleving van
‘contact’ met echte dieren kunnen vervan-
gen. Harry verwacht dat er veel meer sa-
menwerking komt met andere toeristische
attracties. De onzichtbare muren tussen
dierentuinen, musea, pretparken e.d. zul-
len wegvallen. Die verschillende organisa-
ties kunnen veel van elkaar leren. Harry
verwacht dan ook dat er in de toekomst
een gezamenlijk pakket aangeboden gaat
worden.
Hans trekt dit nog verder door door de ver-
binding van dierentuinen met de natuur te
voorspellen: dierentuinen die gezamenlijk
optrekken met instanties als Staatsbosbe-
heer en de zeehondencrèche voor nog
meer beleving in korte tijd.
Marc tot slot brengt het punt naar voren
dat voor veel Rotterdammers de Dier-
gaarde de enige mogelijkheid is voor con-
tact met natuur en dieren. Die rol zal de
Diergaarde ook over 10 jaar nog vervullen.
Kortom, een toch wat ‘zwaar’ onderwerp
leidde tot leuke discussies en soms verras-
sende standpunten. Wat mij betreft een
initiatief dat best herhaald mag worden!
Met dank aan Janno Weerman (Diergaarde Blijdorp)
EEN LIDMAATSCHAP CADEAU GEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL
27 | Vriendennieuws 2 | 2015
HET PROMOTIE TEAM IS OP ZOEK NAARCOLLEGA-VRIJWILLIGERS (PARTTIME)
Heb je belangstelling? Wil je je nu al aanmelden of heb je (eerst nog) een paar vragen?
Neem dan contact op met één van onze collega’s. Zij kunnen je verder informeren.
E-mail: greetvannorde@vriendenvanblijdorp.nl of promotie@vriendenvanblijdorp.nl
Gezochtvrijwilligers(m/v)
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 27
Over de flamingo bestaan allerlei mythen.
De oude Egyptenaren geloofden dat de fla-
mingo een verschijningsvorm van de zon-
negod Ra was. Bij de Romeinen was de
flamingo populair vanwege zijn stekelige
tong, die als delicatesse werd gezien. Mijn-
werkers in de Andes gebruikten het vet
van flamingo’s als medicijn tegen tubercu-
lose. In Suriname wordt de flamingo een
zeegans genoemd en is de rode ibis voor
hen een flamingo. De flamingo dankt zijn
naam waarschijnlijk aan zijn rood wit ge-
vlamde verenkleed. Het Latijnse woord
‘flamma’ betekent vuur. De naam fla-
mingo wordt natuurlijk ook in verband ge-
bracht met de flamenco, de Spaanse dans.
De flamenco zou de dans van de flamingo
zijn, waarbij de dansers de bewegingen
van de flamingo nadoen.
De flamingo’s vormen een aparte familie
van vogels die zes soorten kent. Ze werden
vaak ingedeeld bij de orde van de ooi-
evaarachtigen. Ze zouden verwant zijn aan
de andere vogels in deze orde als de rei-
gers, ibissen, lepelaars en de ooievaars zelf.
Een uitgebreid DNA-onderzoek in 2008
wees uit dat de flamingo niet verwant is
aan de ooievaar, maar wel een nauwe ver-
wantschap heeft met de fuut.
Flamingo’s leven in de tropen en subtro-
pen in groepen van soms wel een miljoen
exemplaren. Ze kunnen erg goed tegen
grote temperatuurwisselingen. In Zuid-
Limburg zijn ook wel eens flamingo’s ge-
zien en net over de grens in Duitsland in
het dorpje Zwillbrock vind je de noordelijk-
ste flamingokolonie ter wereld.
Op één beenHoewel ik vast de laatste ben die het is op-
gevallen, wil ik toch even de aandacht ves-
tigen op de poten van de flamingo. Die
knikken de verkeerde kant op! Althans, zo
lijkt het. De knik die je halverwege hun
poot ziet, is niet hun knie, maar hun hak.
De flamingo ziet er zittend daarom ook bij-
zonder uit, alsof hij zijn onderbeen naar
voren kan buigen. Later bedacht ik me pas
dat andere vogels als ooievaars en reigers
hun poten net zo buigen. De tenen van fla-
mingo’s zijn vergeleken bij hun lange poten
maar klein. De zwemvliezen zorgen ervoor
dat de flamingo niet wegzakt in de modder.
Waarom staat een flamingo zo vaak op één
been? Hierover bestaan diverse theorieën.
Door één poot op te trekken zouden ze
minder lichaamswarmte verliezen in het
water. Een andere reden zou zijn dat hij zo
minder snel in de modder kan zakken. Met
de poot die hij omhoog houdt, kan hij zich-
zelf makkelijker uit de modder trekken. Vol-
gens anderen doet hij dit om zijn poot
regelmatig te laten drogen. Door het zoute
water kan de flamingo kloofjes krijgen aan
zijn tenen en zwemvliezen. Het regelmatig
laten drogen vermindert het aantal kloof-
jes.
28 | Vriendennieuws 2 | 2015
PROJECT 2016: VERNIEUWD ONDERKOMEN FLAMINGO’S
Tekst: Trix Vermeulen
Wie doet het niet af en toe: het dierenspel spelen. Het kan overal: in deauto, voor het slapen gaan of als korte onderbreking van het werk. Deregels zijn eenvoudig. De één noemt een dier, de volgende noemt eendier dat begint met de laatste letter van het vorige dier. Bijvoorbeeld:kikker – reebok – kangoeroe enzovoort. Een aantal letters is lastig,zoals de h en de f. Het dier dat altijd genoemd wordt met de f is de fla-mingo. Iedereen weet wat een flamingo is. En dat is niet zo gek metzo’n opvallend uiterlijk. De flamingo is vast een van de meest herken-bare vogels.
Flamingo’s - foto: Yvonne Raaijmakers
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 28
Twee wetenschappers aan de universiteit
van Philadelphia hebben het fenomeen
nader bestudeerd. Ze onderzochten eerst
of flamingo’s, net als mensen, een voor-
keur voor links of rechts hebben. Fla-
mingo’s hebben inderdaad een voorkeur
als het gaat om het rusten van hun kop,
dat doen ze het liefst aan één kant van
hun lijf. Bovendien werd duidelijk dat die-
ren die hun hoofd links laten rusten agres-
siever zijn dan die het hoofd rechts
houden.
Deze voorkeur voor links of rechts geldt
niet voor het staan op één poot. Wel stel-
den ze vast dat de vogels liever in het
water op één poot staan dan op de grond.
Dit was het bewijs dat het op één poot
staan bedoeld is om zo min mogelijk
warmte te verliezen, omdat water meer li-
chaamswarmte opneemt. Daarnaast wis-
selen ze vaak van poot om te voorkomen
dat ze beschadigingen aan het pootweef-
sel krijgen door kou.
VoedselFlamingo’s foerageren in ondiep water. Ze
houden hun kop ondersteboven onder
water en maken met hun poten de mod-
der los. Hun snavel houden ze een klein
stukje open en met hun tong duwen ze
het water in en uit hun snavel, terwijl ze
hun kop langzaam heen en weer bewegen.
Dit is de eerste filtering om grote voorwer-
pen buiten de snavel te houden. Een
tweede filtering gebeurt in de snavel zelf.
Langs de zijkant van de snavel staan alle-
maal kleine lamellen, die soms ook nog
met kleine haartjes bedekt zijn, om het
voedsel uit het water te zeven.
Het voedsel van de flamingo is rijk aan bè-
tacaroteen. Dit is een kleurstof die ook ge-
bruikt wordt in bijvoorbeeld
vruchtenhagelslag. De flamingo poetst
zijn veren zelf rood met deze stof. Vooral in
het broedseizoen is dit goed zichtbaar.
Zodra de flamingo’s een jong hebben, zijn
ze erg druk met het aanmaken van de zo-
genaamde kropmelk voor het jong. Ze
hebben dan geen tijd om zichzelf te poet-
sen en kleuren nagenoeg wit.
Kortwieken leewiekenOm ervoor te zorgen dat een vogel in ge-
vangenschap niet kan wegvliegen, wordt
hij gekortwiekt of geleewiekt. In beide ge-
vallen wordt een van de vleugels ingekort,
waardoor de vogel uit balans raakt. Maar
wat is nu het verschil tussen de metho-
des? Kortwieken is het afknippen van een
punt van de grote slagpennen. Alleen de
veren worden geknipt, vergelijkbaar met
het knippen van haren of nagels. Na de rui
groeien nieuwe slagpennen uit. Kortwie-
ken is een tijdelijke oplossing die steeds
herhaald moet worden. Voor de flamingo’s
in de dierentuin is deze behandeling om
verschillende redenen geen optie. In Blij-
dorp zitten ruim negentig flamingo’s. Met
zo’n groot aantal is het onmogelijk bij te
houden welke vogels weer gekortwiekt
moeten worden. Bovendien moet de fla-
mingo gevangen worden voor het kortwie-
ken. Dit is stressvol voor het dier en dat
voorkom je liever.
Leewieken is dan een alternatief, een me-
thode die lange tijd gangbaar was. Dit is
een lichamelijke ingreep die niet omkeer-
baar is. Het middenhandsbeentje met de
slagpennen wordt verwijderd. Dit kan niet
meer aangroeien. Het wordt gedaan als de
vogels nog heel klein zijn. Hoewel de in-
greep klein is, is de impact groot en niet
passend bij een moderne dierentuin. De
wetgever vindt dit gelukkig ook, want per
2018 geldt een algeheel verbod op leewie-
ken.
Voor Blijdorp betekent dit dat er een an-
dere manier gevonden moet worden om
de flamingo’s binnen het verblijf te hou-
den. In het najaar, na het broedseizoen van
de flamingo’s, wordt het verblijf overdekt
met een net. Het zal lijken op het net van
het gierenverblijf: hoge palen met bovenin
een grofmazig net. Het binnenverblijf van
de flamingo’s blijft hetzelfde.
Het net heeft ook een ander groot voor-
deel: zo kunnen de vos en de reiger buiten
het verblijf gehouden worden. Het ver-
moeden bestaat namelijk dat er een vos
op het perk van de flamingo’s is geweest.
Een vos kan veel schade aanrichten, met
name in het broedseizoen. Dit geldt ook
voor de reiger.
Flamingo’s kunnen heel oud worden. In de
groep van Blijdorp zitten vogels die nog
van de wildvang in de jaren zestig zijn. De
groep bestond voorheen uit twee soorten
flamingo’s die makkelijk met elkaar kruis-
ten. De kruisingseieren werden wegge-
haald, maar het broeden verliep niet goed.
Daarom is ervoor gekozen alleen de Euro-
pese flamingo te houden. De oorspronke-
lijke mannetjes konden niet zo goed paren.
Hun zonen daarentegen bevruchtten alle
vrouwtjes. Om de samenstelling van de
groep gezond te houden, zijn er tien fla-
mingo’s naar een dierentuin in Hongarije
gegaan. Blijdorp kreeg in ruil tien van hun
flamingo’s. De groepsdynamiek veran-
derde totaal. Vorig jaar waren er voor het
eerst eieren, maar tot jongen kwam het
niet. Hopelijk komen er dit jaar wel jonge
flamingo’s in Blijdorp. Als het broedsei-
zoen afgelopen is en de flamingo’s het bin-
nenverblijf ingaan, kan er gestart worden
met het project. Voor de bezoekers mis-
schien niet de mooiste oplossing, maar
voor de dieren zeker een veilige en de dier-
vriendelijkste!
29 | Vriendennieuws 2 | 2015
DE VRIENDENLATEN
DE VOGELSVLIEGEN
STEUN ONS, ALS HET INUW VERMOGEN LIGT,MET EEN EXTRA GIFT
(ZIE BIJGAANDE BRIEF)
Flamingo’s - foto: Jan Breedijk
Met dank aan: Harald Schmidt (Diergaarde Blijdorp), wikipedia, ‘Dieren’ (ANWB)
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:50 Pagina 29
Pairi Daiza is een relatief jonge dierentuin
die in 1994 zijn deuren opende als vogel-
park. Het park is gevestigd op een oud
kloosterterrein, waardoor het park een his-
torische en mythische aanblik heeft. Dit is
onder andere goed te zien bij de ingang
van het park en de 54 meter hoge abdijto-
ren, die vanuit de omstreken te zien is. Ver-
der is het gehele park omringd door een
drie kilometer lange muur. Door de jaren
heen is het park uitgegroeid tot een vol-
waardige dierentuin en het is momenteel
nog steeds volop in ontwikkeling. Vorig
jaar trok het park 1.390.000 bezoekers, een
record als gevolg van de komst van twee
reuzenpanda’s.
Om 11 uur kwamen we aan in Pairi Daiza
waarna men het park op eigen gelegen-
heid kon bezoeken of deel kon nemen aan
een rondleiding langs de hoogtepunten
van Pairi Daiza. Hieronder kort een paar
hoogtepunten beschreven:
Le Royaume de GaneshaIn 2009 opende Pairi Daiza deze Indonesi-
sche tuin die 5,5 hectare beslaat met als
middelpunt een grote in het oog sprin-
gende Balinese tempel. Daarnaast bevat
dit gebied een dorp op palen, een olifan-
tenbad waar in de zomermaanden de oli-
fanten dagelijks een bad nemen en een
bloementempel. In 2013 werd dit gebied
uitgebreid met een tempel voor Aziatische
olifanten. Dit gebied huisvest naast een
groot aantal plantensoorten onder andere
wombats, kleinklauwotters, makaken,
neushoornvogels, waterbuffels, panters en
Aziatische olifanten. Momenteel wordt ge-
werkt aan een grote tempel voor witte tij-
gers die in mei gereed moet zijn.
La Terre des OriginesIn 2012 opende het park een groot Afri-
kaans gebied. Dit gebied van acht hectare
kostte 15 miljoen euro en bevat naast een
tiental dierenverblijven ook cultuurgebie-
den, waaronder een Afrikaans vissersdorp
en een Tambermadorp. In dit gebied zijn
onder andere kafferbuffels, cheeta’s, leeu-
wen, Afrikaanse olifanten, neushoorns,
nijlpaarden, giraffen, zebra’s en diverse
soorten apen te zien.
La Cité des ImmortelsDit gebied bevat de grootste Chinese tuin
van Europa en staat vol met Chinese ge-
bouwen, waaronder een grote boeddhisti-
sche tempel met daarbinnen een groot
standbeeld van Boeddha.
Dit gebied biedt ook plaats aan de twee
bekendste bewoners van het park: de reu-
zenpanda’s. Vorig jaar kwamen deze die-
ren vanuit China naar Pairi Daiza waar ze
momenteel leven in een nieuw € 10 mil-
joen kostend gebied samen met takins en
sneeuwpanters. In de Chinese tuin zijn ver-
der reuzenotters, diverse soorten kraanvo-
gels en muntjaks te vinden. Tijdens het
bezoek werd nog gebouwd aan een verblijf
voor Chinese alligators.
De Mersus EmergoWanneer je geen bouwvergunnig kunt
krijgen voor een nieuw verblijf, dan bouw
je gewoon een boot. Zo dacht de directeur
van Pairi Daiza in 2003. Dit enorme schip
huisvest een grote collectie reptielen
waaronder slangen, varanen en schildpad-
den die in de ruimen van het schip te be-
zoeken zijn. Verder bevindt zich achter de
schermen ook de stal voor een tweede
groep olifanten, de stal voor de giraffen en
het binnenverblijf voor Zuid-Afrikaanse
zeeberen.
BouwwerkzaamhedenWanneer je door de tuin loopt, wordt meer
dan ooit duidelijk dat deze dierentuin nog
volop in ontwikkeling is. Achter Ganesha
wordt een groot nieuw olifantenverblijf
gebouwd dat in de toekomst plaats moet
gaan bieden aan een fokgroep Aziatische
olifanten. In datzelfde gebied wordt ge-
werkt aan een nieuw project: De tempel
van de Tijgers. Deze tempel wordt 25
meter hoog en wordt daarmee de grootste
tempel in het park, die plaats zal bieden
aan witte tijgers. Aan de andere kant van
het meer, dat centraal in het park ligt,
wordt een groot nieuw gebied aangelegd
waarin poolgebieden centraal zullen
staan. Tevens zal hier een treinstation ver-
rijzen, waar de recent nieuw aangelegde
spoorlijn haar eindpunt zal hebben.
Op de terugweg werd gestopt in Breda
voor een drie-gangen diner in restaurant
Boswachter Liesbosch, waarna we rond
22.30 uur weer aankwamen in Rotterdam
na een indrukwekkende dierentuindag
mét mooi weer!
30 | Vriendennieuws 2 | 2015
Foto: Aart Pijl
EEN PANDASTISCHE DAG IN PAIRI DAIZA!Op zaterdag 18 april vertrokken om 8 uur drie bussen met in totaal 150 deelnemers rich-ting Pairi Daiza in België. Er werd goed zonnig weer voorspeld, wat een mooie dieren-tuindag beloofde.
Tekst: Wilco Warning
Foto: Aart Pijl
Balinische bloementempelfoto: Wilco Warning
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 30
eboren
26 jan/0.1.0 Prins Alfred hert, 28 jan/0.02
kroeskoppelikaan, 7 feb/0.0.1 Californische
stierkophaai, 22 feb/0.0.1 koeneusrog, 3
mrt/0.0.2 groene toerako, 11 + 13
mrt/0.0.2 violette toerako, 24 mrt/0.1.0
Mhorrgazelle, 25 + 27 mrt/1.1.0 netgiraffe.
Gestorven
6 jan/0.1.0 penseeloorzwijn (plm 10 jaar), ,
20 jan/0.1.0 Bahama pijlstaart (plm 16
jaar), 25 jan/0.1.0 Europese wolf (plm 10
jaar), 26 jan/1.0.0 Chapmann zebra (plm
21 jaar), 5 feb/1.0.0 ijsbeer (Eric, plm 21
jaar), 9 feb/1.0.0 wrattenzwijn (plm 16
jaar), 19 feb/1.0.0 pantserkrokodil (plm 86
jaar).
14 jan/0.2.0 pruimkopparkiet (van particu-
lier), 15 jan/2.0.0 Amerikaanse pijlstaart-
rog (van Kattegatcentret, Denemarken),
14 feb/0.1.0 zuidelijke poedoe (van Ban-
ham Zoo), 25 feb/1.2 rotsgrondeekhoorn
(van Stichting AAP), 26 feb/1.2 stokstaar-
tje (van Wilhelma, Stuttgart), 5 mrt/0.2.0
Okapi (van Zoo Beauval), 6 mrt 1.0.0 Okapi
(van Zoo Antwerpen), 23 mrt/4.6.0 grote
textorwerver (van Dierenpark Wissel, Epe).
19 jan/1.0.0 grote koedoe (naar Pairi
daiza), 2 feb/1.1.0 geelvlugelara (naar
South Lakes Safari Zoo), 5 feb/0.0.2 konijn-
uiltje (naar Zoo Hannover), 26 feb/0.1.0
maraboe (naar Dierenpark Amersfoort)/ 2
mrt/0.1.1 Hamerkophaai (naar Kopenha-
gen Zoo), 3 + 12 mrt/0.2.0 Kaapse grond-
eekhoorn (naar Zoo Basel), 5 mrt/1.1.0
wulp (naar Augsburg Zoo), 6 mrt/0.1.0 ma-
raboe (naar Zoo Antwerpen), 15 mrt/1.1.0
Vonderdecken tok (naar Zoo Besançon), 15
mrt/0.1.0 pinchéaapje (naar Zoo Besan-
çon), 22 mrt/4.10.1 zwarte ibis (naar Zoo
Zagreb), 23 mrt/0.0.3 McCords slangen-
halsschildpad (naar Zoo Zagreb).
Geboren
Gestorven
Gearriveerd
EERSTE KWARTAAL 2015M U T A T I E S
In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde. Er kan tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen bevinden. Waar bekend wordt aangegeven of het een mannetje (het eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer)betreft, of dat het geslacht nog niet bekend is (het derde cijfer).Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en éénvrouwtje.
31 | Vriendennieuws 2 | 2015
Verzonden
Bejaarde pantserkrokodillen - foto: Gerda Nijssen
Mccordsschildpad - foto: Joost Hubeek
IJsbeer Eric - foto: Peter van Norde
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 31
c o l o f o n
Diergaarde Blijdorp, Blijdorplaan 8, Rotterdam Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95 Postadres: Postbus 532, 3000 AM RotterdamOpeningstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend! Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur
37e jaargang, nummer 2, oplage: 6500
Vereniging Vrienden van Blijdorpp/a David Verhagen, secretarisPopulierendreef 287, 2272 RG Voorburg
Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.
De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: “Hetin zo breed mogelijke zin ondersteunen van Diergaarde Blij-dorp”. De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 44,-,waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaanVriendennieuws ontvangen, alsmede 2 gratis toegangsbe-wijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Bovendienworden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverseactiviteiten, die speciaal voor hen georganiseerd worden,zoals excursies en lezingen.
Secretariaat:p/a David Verhagen, Populierendreef 2872272 RG Voorburg - Telefoon 06-55012705Email: info@vriendenvanblijdorp.nlIBAN/SEPA: NL39INGB 0001 3578 03BIC: INGBNL2AFiscaal nummer: 0071.88.869
Reizen:Peter Biesta, Dijkstraat 7-B, 2675 AT HonselersdijkTelefoon: 06-48808538Email: reizen@vriendenvanblijdorp.nl
Promotieteam:Email: promotie@vriendenvanblijdorp.nl
Redactie-adres Vriendennieuws:Marcel Kreuger, hoofdredacteur Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam Email: marcelkreuger@vriendenvanblijdorp.nl
Redactie-medewerkers: Karin van Leeuwen, Angeline Peters, Alex Schouten, Gerda Nijssen, Trix Vermeulen, Daniël Seesink
Vriendennieuws ontvangt regelmatig foto’s van Rob Doolaard, Joost Hubeek, Koos Net, Aart Pijl, Greet en Peter van Norde en Fred van Tiel
Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam
Vrienden van Blijdorp op Internet:Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl
Samenstelling Verenigingsbestuur:Voorzitter Marcel KreugerSecretaris David VerhagenTweede secretaris Inge MatheijPenningmeester / Vice-voorzitter Arie BosLeden Peter Biesta - Reizen Bart Noordegraaf - Ext. comm. / PR Martin van Brenen - Promotieteam
ISSN: 1568-3400Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen
de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van de re-
dactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te kor-
ten of te weigeren.
Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam van de
fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve van activitei-
ten zonder winstoogmerk van de Vereniging Vrienden van
Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders wordt aangegeven worden toe-
gezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief van de Vereniging
Vrienden van Blijdorp en aldus niet geretourneerd.
a g e n d a
TWITTER@BLIJDORPVRIEND
a d r e s B l i j d o r p
www.facebook.com/vriendenvanblijdorp BEZOEK EN LIKE OOK DE FACEBOOKPAGINA
Denkt u na over een (periodieke) schenking aan onze vereniging?Kijk dan op www.vriendenvanblijdorp.nl en klik op ‘giften en schenkingen’.Onze huisnotaris kan u helpen!
Zaterdag 18 juli 2015Zomerexcursie naar Safari Beekse Bergen (zie blz. 18)
Vrijdag 28, zaterdag 29 en zondag 30 augustus 2015Weekendexcursie naar Parijs, Frankrijk (zie blz. 24)
Zaterdag 3 oktober 2015Najaarsexcursie naar Zoo Krefeld, Duitsland
Zaterdag 28 november 2015Winterexcursie naar Aqua Zoo/Löbbecke Museum Düsseldorf, Duitsland
EEN LIDMAATSCHAP CADEAU GEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL
EEN ADRESWIJZIGING DOORGEVEN? KIJK OP WWW.VRIENDENVANBLIJDORP.NL
VN2015_2_Opmaak 1 22-5-2015 8:51 Pagina 32